Mileska Maria Irena

1

SPIS ZAW ARTOŚCI

TECZKI .W J.L &.<5 M L !?jMŚft

I./l. Relacja \J k -^ O ^ b s } 3

I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora — ŁI./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora

*11. Materiały uzupełniające relację __

IW.I2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r.

III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945

III./5. Inne

IV. Korespondencja —

III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora J ,,5

Ą

V. Nazwiskowe karty informacyjne ■

VI. Fotografie *• ty

2

3

P O L S K IE T O W A R Z Y S T W O T U R Y S T Y C Z N O -K R A J O Z N A W C Z E W O J E W Ó D Z K I S Z T A B K A M P A N II

„POLSKA NASZYCH DNI11

W RZESZOWIE

■'

V c / c

~7

A U T O R : tircu i 1 f ktJ Ciul L&-

T Y T U Ł : /hi&n* j%L<* llllCO-thG'' ~ ■UtlL.dtćwt'c - UH&ftUo&Jb,- I

L* ł «uJ

Rzeszów, 1979 r.

4

Bronisław C M E L A

Maria Irena M i 1 e s k a

naukowiec - krajoznawca - kombatant - społecznik

Rzeszów 1979

5

ir oni sław 0 E ii I A

/ <:

%

. &aria Irena S i l e s i £ z domu Książek

<«aria Irena j-..i leska urodziła si*| w Krakowie dnia 17 listopa­

da 1908 r. w środowisku rzemieślniczym; z ojca o tani ^iawa Książka <

I i matki Lofii ityr. ówczesny szkol-j powszechny oraz gimnazjum ukori-;

czyia w Krakowie. «£;, sarnia dojrzełorci złożyła również w Krakowie i dnia 27 maić 1927 r. studia wyższe na wydział® Filozoficznym Uhi— • wersy te tu Jagiełło :yiiie^;o również odbyła w Krakowie w latach 192? | do 1932. vypłom magisterski w zakresie geografii uzyskała dnia 27 stycznia 1933 r. na.podstawie pracy p.t. 0 Osadnictwo dorzecza Wil .i ”•

Euż -o ukończeniu studiów, bo 26 grudnia 1933 r. zawarła zwią zek małżeński z Witoldem Mileskim, magistrem praw, wieloletnim prs cewnikiem- isiura Zarządu Głównego Polskiego towarzystwa Tatrzańskie

^o w Krakowie* £uż przed ysybucnem II wojny kwiatowej zatrudniony oyi w jdurze .iurystyki ministerstwa Kolei. Z te&o tytułu zaaresz­

towany został przez gestapo w 'Warszawie dnia 27 stycznia 1940 i o a tej pory za^in^ł De- wieści.

Pra^nyc oddać si-r pracy w szkolnictwie, złożyła egzamin przeć Komisją i^zaminrw fa:'st.vowycn w dniu 27 maja 1936 r. i zdobyła

/ 4 dyplom nauczy cielą szkti średnich. V» latach 1947 - 1948 uczęszczaj iii na skrócony kurs studium Planowania przestrzennego na Polit&cn*;

nice warszawskiej. oto:;ień naukowy doktora nauk przyrodniczych na

■*

»y dziale iiiolo^ii i iiauk o ii cmi Uni wersy te tu warszawski ego uzyska

•

I

ia dnia 18 czeęwęy 1962 r. na podstawię...obrony pracy na temat:

i

” itetoiony tur.; styczne Polski ".TStan obecny i potencjalne warua- I ki rozwoju "*

6

Jeszcze przed ukończeniem stadiów uni wersy te ckich. podjęła prac^ nauczycielki w szkole powszechnej nr _a-.I

Krakowie w latacJ szkolnych 1989/3ffi i 1930/31. V. roku szkolnym 1931/32 odbywała pra­

ktyk* szkolny w Pa.-'stwowym Gimnazjum żeńskim w Krakowie pod kieru i kiera dr Sta iii s i i iwy Sieacówny. irac;; t% łączyła z równoczesnym zbie ranieni materiałów w terenie do przygotowywanej pracy m agisterskie;

.

a także z prac* organizacyjny przy zakładaniu gabinetu v/ Ognisku ketodyki Geografii/geografia i geologia/. Od 1 października 1933 ₂ de 1 lipea 1936 r. uczyła geografii i geologii w Gimnazjum sw.

iicnola styki w Stani^tkach koi o Niepołomic. Stosując nowoczesne*

oo_,lodowe metody nauczania organizowała w tej szkole czyste dłuż­

sze wycieczki krajoznawczo-geograficzne w najbardziej interesują­

ce regiony geograficzne Polski. Od 1 sierpnia 1936 r. do 30 czerw­

ca 1939 r. uczyła geografii i geologii w gimnazjum i liceum Zrze­

szenia Nauczycielskiego im. Zawidzkiej w Ikarowie Górniczej.

Równolegle z nauk^ prowadziła prac? społeczny w Związku Har-

■

cerstna Polskiego, przecnodzyc przez wszystkie stopnie tej organi­

zacji młodzieżowej- liyła wieloletnia instruktorką łyczno^ci w sto;

niu haremistrzyni. wa kursie harcerskim dla instruktorek w służbie i

łączności organizowanym przez Główny Kwater$ Harcerek przeszła przeszkolenie wojskowe w służbie ietcznoćci. Kurs odbyi się. w Cen—

-

trum Ay szkolenia *vojsk Łączności w Zegrzu, .^aria Irena ilileska by i - !

komendantką kuiKC

s y okresie nap a Cci hitlerowskiej na Jolskj w 1939 r. z ramie ad Komendy Głównej Harcerek pracowała na placówce sanitarnej na ul* 1 Makowieckiej» naprzeciw koszar, orocz tego v» początkach września zatrudniona oyła w Straży Obywatelskiej przy kopaniu rowcw przecit lotniczych na placu Unii Lubelskiej. Przy pracy tej ranna była aa skutek uderzenia j^ o ó isku\jKiiank lem/w lewy r k-^.

v, okresie okupacji hitlerowskiej podj;.ia oficjalny prac-* w kiejskiej Szkole handlowej dla dziewcząt i młodzasży, ucz^c tam

7

"

5/

w l*tacn 1940 - 1943* *<a stopnie wykładał*. na rocznych kursach han—

> ■

ćl o wycia «j. Popielewskiej i J. Roszkowskiej w W^ręsawie, juggatela 1 % nieoficjalni® w tej samej szkole organizowano tajne komplety z pro^raaiea „.innazjum i liceum, trwało to wszystko dc czerwca 1944 roku.

Tajne nauczanie to tylko nieznaczna część pracy kcnspiracyj- nej Jarii Irejrtf miłes.rdej; wieloletnia instruktorka łączności w

stopniu harcmi s trzy ni, w latach 1941 - 1943 była kierowniczką spe­

cjalnego działu łączności v; komendzie Pogotowia Harcerek, airała udział w opracowaniu instrukcji dla kurierek, prowadzenia kursów dla instruktorek ił*ozaości i łuczniczek xu trasacn sztafetowych w'-Warszawie, w komendach Chórowi i Hufców Harcerek, co łączyło

si . z czystymi wyj jazdami w teren dla kolportażu instrukcji. W

* ■ . \ - i

1942 roku oraia udział w przygotowywaniu trasy sztafetowej Warszaw wa - Radora i przerzutów a ■Generalnej Guberni i do Rzeszy, Przeezkc-

'

lone łuczniczki - narcerki pełniły służb? w sieci alarmowej Eomen—

dy Głównej najpierw Swi^zku vałki Zbrojnej a później Ana&i Krajo­

wej. Ponadto na zlecenie " J a w o r a " /inż. Jan lybowski/ wyk®- nywały specjalne prace związane z działalnością " Gicnociemnych °

— przy^otowywanie do wysyłki i przenoszenie materiałów, sporządza­

nie kopii szkiców kartograficznycn dl- " kociano w "i ewukrotny udział w podjęciu zSptów. działalność ta. znana pod kryptonimem

" .uanuta " trwała aż do powstania, a do tej pory znana jest za­

ledwie nielicznemu krzewi oso a. * . J.943 roku »uaraa Irena .dłes-vs i

■•

jako kierowniczka działu łącznocci komendy Iro&otowia nurcerek O dk ome na e rowu no została do wojskowej aiużby kobiet OK.ro ^ u Warsza­

wskiego Armii krajowej» &dzie powierzono jej funkcjv zastępczyni referentki Wak przy tymże G&r^u, a -także szefa łączności kooret - żołnierzy poc pseudonimem " Ja^a ". bezpośrednim jej przełożo­

nym była " Rysia "■- mjr i,.aria Ł>zy:okiewicz, później Crzymulsk®.

wkrótce po tym, w tym«io samym 1943 r. otrzymała przydział służ—

8

bowy do Szefa Łączności K.O.V. '/.y dział u Sztabu na szczeblu Komendy Okręgu Armii Krajowej w Warszawie - kpt. " Larysa ", a później

" Adwokat ". Działalność w tym dziale polegała na organizacji pra­

cy zwłaszcza szkoleniowej i czuwaniu nad zespołami łuczniczek i placówek łączności we współpracy z " Lechem ", a później " Adwoka4 tera " oraz z " Mirsk im " - jego zastępcy, którym był Kazimierz Ma­

linowski - rozmi.eszczonymi na terenie warszawy.

V,raz z wyoucnem powstania warszawskiego, w godzinie " V " na­

stąpiła mobilizacja przygotowanych zespołów łuczniczek na oDszarze walczącej Warszawy, nawiązany został ściałgt kontakt ze składnicami meldunkowymi: Kfl, K-2, S, z płk. " Radwanem " z Szefami K.O. łą­

cznie z " adwokatem". Dnia 5 sierpnia 1944 r. wykonano powierzch­

niowy przerzut pierwszego kacia linii telefonicznej przez ĄL. Si­

korskiego. Mar i u Irena i,;ileska pełniła w tym czasie dyżury w cen­

trali telefonicznej Dowództwa Okragu AiiK. - przeważnie w nocy, ze względu na młodociany wiek telefonistek# pomarła też w kontroli pracy w składnicach meldunkowych. Pracowała na kolejnych miejscach postoju: ul. Jasna, fKO, Ziota - palladium. W tym czaaie otrzymała stopień porucznika wojska polskiego i dwa odznaczenia krzyżami.

Po kapitulacji Warszawy w dniu 5 października 1944 r. nastą­

pił wymarsz ujętych powstańców do niewoli. Przed wymarszem, dnia 3 października 1944 r. na odprawie u szefa Wojskowej służby Ko­

biet - inspektorki aiarii wittek pseudonim " /d.ra " - iSaria Irena iuileska otrzymała ustne polecenie objęcia funkcji komendantki sta­

lagu, o'ile dojdzie do koncentracji kooiet — jeńców w jakimi

zie. 'i, grup* podporz^d^owan* Dowocztwu Okręgu v»ais^awokiego nastą­

pił przemarsz do obozu przejściowego w Ożarowie, a stamtąd tran­

sport do obozu nr XI..B. w Pallingsbostel. V ooozie tym filaria Ire­

na iidleska wybrana została mjżem zaufania, a komendantką jego z mianowania Szefa ViOjskowej Służby Kobiet, do listopada 1946 r»

orzyjmować musiała liczne inwigilacje ze strony niemców i opie—

9

rac się zakusom na status wojskowy obozu, czyli przejście na " cywila ", które to propozycje były stale ponawiane przez oku­

pantów. Po tych nieudanych próbach, dnia 1 listopada 1944 r. wraz wraz z grupc* 373 kooiet przewieziona została do obozu w Bergen - i jselsen; po uprzednia wydzieleniu z tej grupy kobiet - oficerów. Pc oyt w .Bergen - sielsen, w wydzielonym rewirze obozu koncentracyjne­

go trwał do 17 grudnia 1944 r« , skąd na skutek silnych pisemnych i ustny cl interwencji Polskiej Komendy w oparciu o tekst Konwencjj Genewskiej - przewieziono ją do obozu w Ooerlan^en VIC. Wad prze- transportowywanymi Kobietami również z innych obozów; XI U, I7±st Xm, I I A t I V F f łucznik 1719 oaóo, witym poniżej Id lat 94, od 19 - 45 1^69

punkcję komendfitki oboau VI0, zaakceptowany przez wła.

dze niemieckie pełniła maria Irena Mileska do czasu jego uwolnie­

nia w dniu 12 kwietnia 1945 r. przez I Dywizją Pancerną gen. Sta­

nisława ma czka. Ooćz zorganizowany był na zasadach wojskowych, Kierowanie ooozem oyło ciężkie, oo oile niemiecki komendant kpt.

mehler- oyi w stosunku do obozu dość poprawny, o- tyle je^o zastąp ca por. Ireiber wymyślał coraz to nowe szykany. W obozie było gło dno, ciemno, a później orakowało nawet bieżącej wody. Zadowalano si^ czerpaniem jej z rowów odwadniających teren, mino tycn trudno ści Maria Irena mileska jako komendantka wraz z podległymi jej instruktorkami Wojskowej służby Kobiet zar&azaiy wszelkim kłopo­

tom i skutecznie opierały się niemieckim zakusom. Przez cały czas trwania ooozu prowadzone było szkolenie wojskowe, cnoć brakowało odpowiedniego sprzętu. Organizacja w obozie była według zasad przyjętych w armii. liyły więc ^ompanie, plutony, drużyny. Ooowią- zywała dyscyplina i założenia wychowawcze zgodne z postawą patri<

tyczno — żołnierską i wzajemnego koleżeństwa, na szczególne pod­

kreślenie zasługuje wytworzenie atmosfery zaufania, co oyro nie mał«* zasługą marii Ireny ifiileskiej jaKo Komendantki i dobranych

10

i dobranych przez nić* właściwych komendantek kompanii, plutonów i innych funkcyjnych na terenie obozu. 0 tej atmosferze niech świadczy fakt, że na terenie oboau zakonspirowanych było 52 ofi- rów. Komenda miała liczne trudności,nie tylko materialne, czy organizacyjne, gorszymi dd tych były kłopoty z nasyłanymi do obo­

zu od góry oficerami Wehrmachtu i gestapo, łącznie z propozycją ztworzenia w obozie " kobiecego legionu antybolszewickiego

Postaw? laarii Ireny Mileskiej w tej sprawie najlepiej obrazuje strzał 2 oberzahlmeistra * ' oddany w jej kierunku, który okazał się niewypałem. Wydarzenie to przedstawiła Maria Irena saileska doeć obszernie w referacie na sesji naukowej Ligi Kobiet w War—

szawie. Powielone sprawozdanie z tej sesji -ukazało si.i w zbioro­

wej publikacji. Oprócz szkolenia wojskowego przez cały czas trwa ni a obozu prowadzono nauko szkolny na różny cn szczeblach, oraz prS' Qi oświatowo — wychowawczy. W obozie był także szpital ze Śród­

mieścia Warszawy, w którym leżało kilkanaście kobiet — żołnierzy w gipsacn, rannych jeszcze w powstaniu, ogółem szpital liczył

około 120 cnorycn.

Po wyzwoleniu obozu Oberlangen vIC przydzielono do niego no­

we władze opiekuńcze — polskie i angielskie. Współpraca z nimi wcale nie była taka łatwa jakby si? to na pierwszy rzut oka mogło wydawać. Wymagało to od Marii ireny itileskiej jako komendantki dużej równowagi i spokoju aby niczym nie urazić swych wyzwolicieli a przecież nie iść nu wszyskie icii koncepcje i propozycje, co do dalszych losów osadzonych w obozie kobiet. Araz ze s.ymi współ­

pracowniczkami skutecznie uporała si _>2 ze wszystkimi trudnościami.

Do czasu powrotu do kraju, zorganizowanego przez v. ladze repa tri a«- cyjne— kobiety nie siedziały bezczynnie. podstawie porozumienia z Dowództwem Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka w ramach utworzonego .Batalionu jPolskiej Wojskowej Służby Kobiet pełniły służb? pomocy żołnierzom, sprawowały opiekę nad kobietami i dzieć*

11

mi w obozach cywilnych. W ramach prowadzonej likwidacji obozu

część kobiet odkomenderowano na studia wyższe do Belgii i Prancji, chore prze transportowano samolotami do Anglii, częóć do szkoły off la&u w inurnau, czyść do szkoły II Korpusu gen. Władysława Andersa we Włoszech. Wszystko to wymagało od Marii Ir e n y i&ileskiej jako ko.

mendantki wyzwolonego obozu dużego nakładu pracy, energii i wielo­

stronnych kontaktów. Pierwsze łuczniczki wyszły do kraju zaraz po uwolnieniu obozu. Wiele starać i sprytu wymacało od niej uzyskanie od władz brytyjskich pomieszczeń w pobliżu Oberlangen, w byłym

•bozie jenieckim dla Wionców w wiedorlangen, gdzie były lepsze warunki i większy teren, z gospodarstwem hodowlanym, z ogrodem/ja­

ko bazy żywieniowej, u następnie plutonu sztabowego w Hangę, gdy v/ obozie pozostały tylko nieliczne osoby,

fo likwidacji obozu, była jego komendantka Maria Irena Miles- k« została zatrudniona w .ouirze Historycznym przy I Dywizji Pan­

cernej we Preren od 1 października 1946 r. do majki 1947 r. W wyni­

ku te&o zatrudnienia powstała praca naukowa p.t. " Obrona Warszawy

— wrzesień 1939 r." na podstawie materiałów zebranych wśród uczest ników obrony Warszawy /wrześniowej w obozach w Niemczech/. Praca ty licząca 125 stron maszynopisu złożona została po powrocie Au­

torki do kraju w Archiwum iśiura Historycznego Wojska Polskiego za zaświadczeniem i opinii* wydaną w dniu 12 listopada 1947 r. nr 550/

47 i flr 549/47 podpisanym przez szefa Wydziału Kampanii Wrześnio­

wej jsiura Historycznego Wojska polskiego, tfaria Irena Mięska po­

wróciła do Polski 26 lipca 1947 r. po przekazaniu wszystkich ro­

zliczeń z likwidacji obozu i innych związanych z tą działalnością dokumentÓY* Inspektoratowi Wojskowej Służby KoDiet.

Po powrocie do kraju od października 1947 podjęła sią prac nad zorganizowaniem akcji odgruzowania i odbudowania pałacu Cze—

tweryńskich - Cruskich na Kraków .kim Przedmieściu. Czyniła te w porozumieniu i przy współpracy przyszłego organizatora Zakładu

12

e 401

Antropogeo-rafii i Instytutu Geografii prof. dr. Stanisława Lesz- czyckiego. 2a jęła się te żjprzy gotowaniem z* j *ć dydaktycznych i wyeo eażenią katedry, najpierw w już cz*?cio*o oabudowanym Pałacu Sta­

szica, nastanie w lokalu odstąpionym przez pciskie Towarzystwo Ekonomistów na nowym Święcie 49. &yła to praca .honorowa przed podj ..cieia w październiku 1947 r. dorywczo wykładów na Uniwersyte­

cie warszawskim. następnie zatruanioa został* w Centralnym Urządzi Planowania w Komisji Ankietowej, a od grudnia 1947 r. do czerwca 1949 r. w ministerstwie Odbudowy - Główny Grząd Planowania Prze­

strzennego początkowo j«ko radca, następni* p.o. dyrektora Planów Ke^ionalny ch.

\7 jesieni 194d rozpoczęła zajęcia dydaktyczne w Zakładzie Ant rop o ge o gra fi i na nowym 3 wiecie, po odbudowie gmaccu na Krakow­

skim Przedmieściu w pełnym toku zajęć dydaktyczno - naukowych w Zwiadzie przeka z tai conyia później w Katedra Geo^r^fii Ekonomiczno- -społecznej, następnie Ekonomicznej Poiski - pełniąc kńlejno fun­

kcje; st. asystenta, adiunkta, i st. wykładowcy, do momentu przej­

ęcia na emerytury w 1973 roku.

, v czacie pracy w Uniwersytecie vyaraz;awskim miała wiele przy­

krości z tytułu owej przyn^l^śno^ci do Związku rtuidi Zbrojnej i Armii Krajowej, raimo żo czynami swoimi dowiodła pzytywny swój sto- sanek do nowej rzeczywistości. 1954 ro*u ukończyła kura samo­

kształcenia ideologicznego z wy ni Ki em baruzo dobrym, w 1954 i 19 55 kursy języka rosyjskiego dla pracowników naukowych I i II sto­

pnia również z wynikiem oardzo dobrym.

Z jej i jej najbliższych kolegów inicjatywy rozpoczęto wyds—

/ \

wenie w 1956 r* magazynu Ge o gra licznego " poznaj Świat ' przy Polskim Towarzystwie Geograficznym, w którego władzach cen oral­

ny eh pracowała dłubie lata jako Sekretarz Geneialny. w redaKcji

"

Poznaj Świat

pracuje

przerwy

dnra dzisiejszego, zaj­

mując si; tematami z „eografii Polski,historii odkryć geografiez—

13

nych i historii geografii oraz działem recsnzji.

Osoonego omówienia wymtga działalność społeczna Marii Ireny Mileskiej, której poświęcała wszystkie wolne godziny swojego życia,

■tfyła i do dzis pozostała działaczką społeczny wielkiego formatu.

Już to, co wyżej napisano o jej pracy w szeregach, harcerek, zar óy /- no w czasie pokoju jak i podczas wojny kwalifikuje je* do zajęcia miejsca w pierwszym szeregu zasłużonych dział:-*cay społecznych, wie na tym wszakże skończyła się jej »raca społeczna. Warto nadmienić#

że jeszcze w okresie międzywojennym interesowała się rozwojem tu­

rystyki i krajoznawstwa w kraju, czego dowodem było zorganizowanie przez nią wraz z Wł. jsiidowiczem Akademickiego Oddziału dolskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, był to jedyny wówczas tc^o rodzaju Od­

dział w Polsce. Z tego tytułu była członkiem Zarządu Głównego Pol­

skiego Towarzystwa Tatrzańskiego.

Od 1950 r. współpracowała z Wydziałem Turystyki Ministerstwa Komunikacji. Wykładała na kursach i była przewodniczącą Komisji

i^zaniinacyjnej Kursu Przeszkolenia Turystycznego w Departamencie Turystyki. Od 5 do 12 czerwca 1955 r. była przewodniczącą odprawy szkoleniowej Kierowników obozów wędrownych dla młodzieży szkół ogólnokształcących i zawodowych Ministerstwa Oświaty^ 'Uczestniczy­

ła w pracach przygotowawczych do zawarcia idiędzy naród owej Konwen­

cji Turystycznej miedzy Poiską a Czechosłowacją przygotowując ma­

pę całych Beskidów w skali 1 : 100 000. fla tym odcinku współpraco<- wała z prof. dr. Walerym Goetlem.

Specjalny rozdział w jej życiu stanowi praca w Polskim towa­

rzystwie Turystyczno — Krajoznawczym, w którym przez trzy kaden­

cje była przewodnicząc^ Komisji Krajoznawszej Zarządu Głównego PTTK. Do Komisji tej whiosła wiele osobistej, twórczej rayeli, w niczym nie ograniczając pomysłów i inicjatyw pozostałych jej czło ków. Za jej sprawą została podjęta przez Komisję uchwała o wzno—

-wionir. pną!i k*c,ji " Ziemia ", która na skutek nieszczęśliwego - 9 -

14

umiany profilu przestała si*.; ukazywać* wysiłKom jej zawdzięczać należy wydanie słownika Geografii Turystycznej Polski, ktćrej tom I ukazał siv w 19t>6 r®ku zaó tom II w 1959 roku. Przewodniczą­

cy Komitetu redakcyjnego dyla iłaria Irena Aiileska* v,197l r. Pań­

stwowe v»ycavmictwo naukowe podjęło opracowanie słownika pod jej redakcją n^ukow**. Mimo, że prace autorskie i redakcja naukowa zo—

sttiiy wykonane wydawnictv,'o nie zostało do tej pory zrealizowane przez Hedakcj? Geografii PWft ponieważ odebrano jej t? pozycją i przekazano du działu encyklopedii.

Obejmując przewodnicto komisji Krajoznawczej Zarządu Główne—

ć O i iTń. wniosła do niej z sob«% *otov,y plan działania: " krajoznsw*

atwo jako treść turystyki, musi być rozbudowane w kilku aspektach:

^ nierozerwalnie;

ilo:';ci, jakości, praktyki i teorii. Wszystkie te aspeTcty~s'i^'że so*

ćoj j.owiązane, " ja*. mówi o tym w Ziemi 19ó:> /Aktualne problemy kra- joznuw:; tw.3/• Plan ten sy stemu ty czme realizowała i wprowadzała w życie we wszystkicn ogniwach or^anizacyjnych iowarzystwa. Dużo uwa^i pobwi^ciła możliwie szerokiej informacji krajoznawczej. Dla jej sprawnego aziałania była inspiratorem pokrycia terenu całego kraju możliwie ^yst^ sieci Poradni Kra jo znawczy cn. iuczny uwag*?

zwracała na wystrój krajoznawczy w obiektach PTuik, a szczególnie je^o oazie noclegowej i żywieniowej. Wielką wagv Przywiązywała do do systematycznego szkolenia szeroko poj^te&o aktywu krajoznawcze­

go w towarzystwie. Dowodem tego było powołanie w łonie Komisji Krajoznawcze j Z$i PTTft. Zespół u Organizacyjno — Szkoleniowego. Tems—

tyce szkolenia porwijeony oył Ogólnopolski sejmik Krajoznawczy, zorganizowany w Krakowie w ani*ch 16 — 19 kwie snia l-jt>4 r. W li­

stopadzie^ teŁo ro&u zorganizowano w Warszawie Centralny Kurs Pre­

legentów Krajoznawczych. WieiK _.4 potrzeby widziała we współdziała­

niu Towarzystwa, szczególnie działaczy - kra*oznawc<5 z ruchem re­

gionalnym na terenie całego kraju. Dała temu wyraz organizując kilka oosiedzeń w terenie wspólnie z działającymi tam towarzystwa-

15

11

ici regionalnymi. Ze Dy wymienić odoyci« wspólnego posiedzenia Ko­

misji Krapoznawczej Zarządu Główne*o PT1K z Zarządem Stowarzyszenia juił oifnik^w Ziemi Tarnos/rskiej w Tarnewekicń Gera en we wrześniu 1966 r. pocczas odbywający en si* tan każdego roku. Dni Gwarków*

alDo włóczenie się Komisji Krajoznawczej Z& ?THK dc uroczystycn oocńodćw 80-J-lecia osady flisackiej w Ulanowie i 3po -Itcis nada­

nia pr*aw miejskien tej osodżie, ktera Dy i a jgoźniej oh rd zo prężnym portem rzecznym o dużym znaczeniu w ze^ludze crrcl^dowej. Uroczysto

ćci miały miejsce ₂₅ i ₂₆ czerv.cs. ₁₉₆₆ roku.

Inicjatywie i.i-rii Ireny ...ilsskiej zawdzrjezaj.-* swoje powsta­

nie Ke^ionaine pracownie Krajoznawcze, ktćre st ć siy-mają z cza—

sera placówkami ir.u&owo — Da da w czy rai w oxre ?lonycn re^ionsci! krajo­

znawczych Polski. Ii o o racy k tajczn.wcze j wnosiła wiele bardzo cen—

nycn parny si^w, k v re umiała nie tylko poddać ai*» w sK-tli krajowej re<*rizować. :„iais w ty. . . zakresie du se doświadczenie, była zaraii©- w*n» turystką, o wieloa sronny en zaitea.esowaniacn krajoznawczycn.

Zna la wszystkie regiony foiski. Juko j e o ^ r u f i naukowiec odbyła też wiele podróży zagraniczny eh: 1963 - Paryż - 6 - dniowe sarnina*

rium v; zakresie tury s tyki /Gentre d Ktudes ;iuperie.vf>. . ./, 1965 - -ae.uinariu.u rj^sKo-uzesKie -u«, 1965 - Jugosławia - wycieczka pro-

^ramowa ze studentami XGo«V, 1967 — ,.oakwa — nenin^rad — .?TTK, 1969 - francj* - rarv z - GracoOle - dwu tygodniowe weminariura polsko - iranauykie, dwUkrjtni *t itumunia — seminarium na zaproszenie Insty—

tu.T>u Gco^raiii jjfco^iad i minis tćjra tv<v. iux j s tyki w . iiumunii, 137r i 1975. -ty jczdżaiu również prywatnie w 1957 do Albanii, w 1964 do Jugosławii, w 1975 du oswajcurii. podrożę te, przy :ywo?;ci jej

umysłu i rozległości zainteresowaź, a także znajomości jjzykćw wydatnie poszerzyły i po^ł^ciiy jej wiedzj o ęwieeie i ludziacłi.

16

1 & -

Zwitek Hsrc£rstwa_Pol^kae^o> A

Data wstąpienia do ZHP - 2 XII 1920 r, II drużyna# zastój? Wilcząt*

Złożenie Przyrzeczenia Harcerskiego - 3 V 1922 r.

Próba na drużynową st* dziewcząt i młodszych - 3 XII 192S r«

Mianowanie podharcmistrzynią - 13 VI 1930 r*

Mianowanie harcmistrzynią - 1934- r.

Powojenna weryfikacja stopnia instr. /Nach* Rada Harc./ 14 IV 1958 r Kolejne funkcje: zastępowa IX 1927# drużanowa II dr* 1928-1931*

Referentka Zuchów k Komendzie Chorągwi Harcerek w Krakowie - 1933 - 1934 - 1935 - 1936, Komendantka Chorągwi Krakowskiej - 1934 - 1935 do V 1935, Komendantka Chorągwi Zlotowej do 30 VII 1935 /Jubileuszo­

wy Zlot w Spalę/*

Drużanowa drużyny ż* przy szkole w Dąbrowie Górniczej 1938/39#

Kolejne kolonie i obozys uczestnictwo i prowadzenie*

3 VII - 31 VII 1923 - Lubatówfca, u ***>+—

2 - 27 VIII 1927 - obóz dla drużynowych Chor.Krak* - oboina - Łącko nad Dunajcem

Komendantka obozów drużyny II ej - Mejrany nad j* Łusza - -V9 Z$

193^ - ob« drużynowych Chor* - Janopol nad jez* Dringis 1933# 1934 - obóz drużynowych zuchów - Kościelisko / Śtytnaoifi*/

1933/34 i 1934/35 - zimowe -

1935 « drużyny z Zawiercia - Jastrz^blk k* Krynicy

1931, 1933, 1937# 1938 - współpraca wszkole Instruktorskiej na Jiuczu w kursach metodycznych dla drużynowych-nauczycielek, inst. specjał*

w zakresie terenoznawstwa i służby łączności

VIII 1938 - K-tka ze strony Gł* Kwatery Harcerek - kursu dla instruk torek łączności w Centrum Wyszkolenia Wojskowego Łączności - Zegrze VIII 1939 - wizytacja obozów harc* na Pojezierzu Suwalskim z ramie­

nia CKH

Zloty harcerskie - 25 VI - 5 VII 1931 - Słowiański - Praga

11-25 VIII 1930 - Ogólnopolski Starszyzny nad jez. Kiełpiny - obożna dr. wodnej

1935 - Spała Okupac^ajiitl*^

IX 1939 Pogotowie Harcerek - .kier. placówki san. na rakowiecki oj następnie instruktorka łączności w Pogotowiu Harcerek,

1943 - odkomenderowana do v/SK-AK /Wojskowa Służba Kobiet/

Powstanie zob* str* 1 I, 2 życiorysu, obozy jeniecki© zob. str* 3 ^.

17

Wykaz otrz^rrian^ch odsnaczeń/w porządku chronologicznym/:

1 • Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Kom* W ars z, Gkr* AK Rozkaz Nr 27 z dn* 12 IX 1944 r*

M t c / a ! 2, Krzyż Walecznych - Kom* Warsz. Okr* AK Rozkaz Nr 33 z dn* 23 IX

/ŚTlŚedal 10-lecia FŁ - Rada Padstwa - 2S W I 1955 r.

^ /vr. jaf?/ 4. Złoty Krzyż Zasługi - Rada Państwa - 28 IX 1956 r*

/r^i 7 Mv^ / 5. Złota Odznaka PTTK - ZG PTTK - 3 V 1962, nr leg. 715

6 . Odznaka Zasłużony Działacz Turystyki - GKKFiT - 10 VII 1964*

leg* nr 187

7. Odznaka Tysiąclecia - Ogólny Komitet FJN - 1966 r.

8 . Medal im. Aleksandra Janowskiego - ZG PTTK - 1 0 XII 1966 r.

9. Srebrne Odznaczenie im. Janka Krasickiego - ZMS • 7 V 1963 r.

nr leg. 15 254.

10. Brązowy medal za zasługi dla obroonoóci kraju - MON* 9 V 1968 r.

nr leg. 33 264

1 1 . Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Geograficznego# Zarząd Główny 18 IX 1968 r.t nr leg. 66

12* Odznaka Grunwaldzka* W acz* Dowództwo WP# 5 XII 1974 r* nr leg.

19925/74

13. Nominacja Honorowym Przodownikiem GOT za całokształt działalności na polu krzewienia Górskiej Odznaki Turystycznej i turystyki gór­

skiej, PTTK# Komisja Turystyki Górskiej Zarządu Głównego#

. 5 V 1970 r.

7 V, di/a oicust-t( lOouw* v*k*'ty * t)4>Uv totrtAML 75W 2 ^ć,

*** /<}s O b y , W3-S0- ?-

/r,

&. c <i. / <) i o r. t U f 3 0 ? ~ S C ' C H

d ' , / r~- y r r ł f 7-ff'*

( 6 , H e d c U UL h '1 « .

/.?. f i w u l i 1 / f ł O ^

/ 4 6 & i ~ T - i - 2 f

. ^ A w U ł HA s/?,p, 3f .y t > / $ 14

/f/rd** ^ ' U n H f

/f ku vL f'^vVu IK /Yti/Cć £ / 1 i 2. / ■() &?/■/&£ b </

* 1 * 1 % ! * - b f ^ - S f '3 Ą / Y

20* tftw t 1A 7AS*f>*f: M 'L fc ? , /<D, U f tfa w , ?***” *«•» */**

^ /, 7ovd'w '-'l4]y ftauLTou^K* 4 ' X , / f f 2

ap '

faynH iU - M iii. y<sti />y i

A / T / ^ f

v tf » /. F . / 9 / 3 i 2.0> * * * ' 1,6

18

19

- naukowe, popularno-naukowo i szkoleniowo w zakresie turystyki i kaajoznawstwa, sprawozdania i recenzje*

i2B

1* Codzienne wędrówki młodzieży szkolnej do Wielkiego Krokowa ,

Wiadomości Geograficzne, Wyd*Krak*Oddz*PTG, 1932, z*6~7, s* 81-82

1?34 ,

2 * Metodyka wycieczek szkolnych, mapa jako pomoc szkolna, realizacja nowych programów-/ gimnazjalnych, '

Dziennik Kuratoryjny Okręgu Krakowskiego*

1940

3* Norwegia - Norge •

- Popul.-naukowy miesięcznik googr* Poznaj Świat PTC, z .6 s*175-189

1949 . -

4* Struktura zawodowa ludności Polski w latach 1946,1949 i 1955 /stan aktualny i prognoza, 3 mapy/

- Główny Urząd Planowania Przestrzennego, Plan Krajowy* Lo użytku służbowego*

5* Podstawowe zagadnienia geografii i kartografii dla turystyki

- Turystyka Powszechna, T*I, Materiały z wykładów wygłoszonych na kursie przeszkolenia turystycznego zorganizowanego przez 3iuro Turystyki Min* Kom*, Skrypt, s* 112-140

. . mx . _{■ ■}

6* Mapa turystyczna Polski,

- czasop* Turystyka, 1951 nr 9, e* 1-3 1952

7* Sprawozdani© Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Geograficznego za rok 1950

- Przegląd Geograficzny, t* XXIV, z*1-2, s. 121-127

8 * Sprawozdanie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Geograficznego za rok 1951

- Przegląd Geograficzny, t« XXIV, 3*4, s* 51-54

9* Protokół Posiedzenia Plenarnego Zarządu Głównego Polskiego Towarzystw*

Geograficznego odbytogo dn* 23 III 1952 r* pod kierunkiem prof* dr St* Leszczyckiogo /razem z S* Leszczyckim/

- Przegląd Geograficzny, t* XXIV, z*4, s* 55-58

10* Protokół Walnego Zgromadzenia Polskiego Towarzystwa Geograficznego odbytogo dn* 23 III 1952 r* /razem z S* Leszczyckim/

- Przegląd Geograficzny, t* XXIV, z*4, s* 58-68*

20

_ 4 f -

1553

11* Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Geograficznego za rok 1948 ■ >

- Przegląd Geograficzny, t* XXIII, s« 186-201

12;* Protokół Walnego Zgromadzania Polskiego Towarzystwa Geograficznego z dnia 12 II 1950 r. /wspólnie z S* Srokowskim/• ,

- Przegląd Geograficzny, -t* XXIII, s* 205-207

13* Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Geograficznego za rok 1952 /wspólnie z S* Leszczyckim/#

- Przegląd Ceograficzny, t* XXV, z* 3* 3 ^{* 144-163} 122*

14* Polscy podróżnicy i odkrywcy* Scenariusz do przezroczy Państw* Zakłady Foto-przeźroczy, s. 1-20

15* Polscy podróżnicy i odkrywcy /pogadanka do przeźroczy/

- Państw* Zakłady Foto-prżeźroczy, s* 1-12

16* Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Geograficznego w latach 1945-1954 /wspólnie z S* Loszczyckim/

- Przegląd Geograficzny, T* XXVI, z* 3# s* 123-143

\ . i

1955 17* Geografia turystyczna Polski

- Skrypt dla referentów turystyki, Wyd* Komitet dla Spraw Turystyki s* 1-26

18* Strzelecki w oczach Anglików *

- Magazyn geogr* Poznaj Świat, z* 12, s* 42-43

19. tleć* J*3ero, Na Ziemiach A j&anów i Araukanów, Opowieść o Ignacym Domeyk - Magazyn geogr* Poznaj Świat, z* 12, s* 44

20* Odkrycie Ameryki na pocztowych znaczkach islandzkich - Magazyn Coogr* Poznaj Świat, z. 12, s* 43

21* Mała Encyklopedia Powszech a RłN - 1725 haseł z zakresu geografii Polski i historii odkryć geograficznych •

1955

22* Słownik Geografii Turystycznej Polski, t*I A-N, s* 1-f624

- koncepcja całości, adiustacja naukowa i współautoratwo 1/3 tekstów Opracowany w Pracowni Geografii Turyzmu IGUW pod kierunkiem

M.I* Miloskiej na zlecenie Komitetu do Spraw Turystyki * 2 3 * Makalu, piąty szczyt świata

- Magazyn geogr* Poznaj Świat, z* 1, s* 23-25

24*- Rec* T.Bemadzikiewicz* Polska safari v/ górach Księżycowych r Magazyn geogr* Poznaj Świat, z. 1, s* 45

25* Stanisław Staszic w podróży po Włoszech 1790-1791 - Magazyn geogr* Po*. ;\j Świat, z*2, s» 25-29

%

21

26. Rec, Stanisław Staszic# Oziemiorództwie Karpatdw i Innych gar i równin Polski. Wyd. Coologiczna

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 2, s. 45 27. Rec. L.Lipin, A.Biełow. Gliniano Księgi.

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 2, s. 45

28. Geografia na znaczkach pocztowych ^Dzwięczący dym” /Livingstcnc/

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 2, s. 46 29. "Jestem GrąbczewskI"

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 4, s. 32-34 30. Wyspy Tokelau /geografia na znaczkach pocztowy cli/

- Magazyn geogr. Foznaj Świat, z. 5, s. 46 3*1. W. A. Obruczow /1863-1956/

*

- Magazyn googr. Poznaj Świat, z. 8 ^{, s. 11}

32. Angola i Mozambik /geografia na znaczkach pocztowych/

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 11, s. 46

33. Rec. Jarosław Potocki. Ma szlakach 1.bezdrożach Alaski - Howe Książki, z .1

34. Rec. W. Słabczyński. Polski badacz mórz południowych /Strzelecki/

- Nowa Książki, z. 1

35. Basses-Alpes. Mapy na kartach pocztowych - Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 1, s. 32

36. Rec. J i W Walczakowi®. Dookoła świata po raz pierwszy.

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 1, s. 44 37. Rec.Paryski W . I I . -W górach Atakamy

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 7, s. 45 33. Ostatni górski dopływ Wisły

- Magazyn googr. Poznaj Świat, z. 8 , s. 23-26 39. Na albańskich drogach

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 11, s. 22-27 1958

40. Stefan Jarosz 4 X 1903 - 31 III 1953

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 5, s. 18-19

41. Rec. Chudzikowska J., Jaster J. Na bezdrożach dalekiej północy.

Książka o podróżniku zesłańcu. Opowieść o Aleksandra© Czakanowskim - Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 8 ^{, s. 45}

42. Polskie Towarzystwo Geograficzne. Soęietaa Geographica Polonica - Magazyn Geogr. Poznaj Świat, z. 12, s. 31-32

43. Wędrówki Livingstcne*a /dział Co piszą inni - Ceorge Bidwell/

/

22

44. Galapagos

- Magazyn geogr. Pognaj Świat, z* 5 ^{* fi*} 3-6

45* Rec. Na szczytach gór Europy* Praca zbiorowa pod red, K* baysso - Tobiczyka "Osiągnięcia polskiego alpinizmu"•

- Magazyn geogr* Poznaj Świat, z* 8 ^{, s* 45} 46* Mieczysław Orłowicz

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z* 12, s. 31-32

47* Słov/nik Geografii Turystycznej Polski, t. II , O-ż, s. 625-1397, c.d. poz. zo str. 2 ^{- por*} 22

Całość 88 i 3/4 ark. druk.

1252

48. Mieczysław Orłowicz /17 XII 1881-4 X 1959/ - wspólnie z S.Leszczyckia - Przegląd Geograficzny t,. XXXII, z. 1-2, s. 194-196

49. Bibliografia prac Mieczysława Orłowicza

- Przegląd Geograficzny, t. XXXII, z. 1-2, s« 197-202 50. Jarosz Stefan

- Polski Słownik Biograficzny 51. Rec. Speleologia

- Magazyn geogr. Poznaj Świat z. 5, s. 45 1961

52. Regiony turystyczna

- Sprawozdanie z VI Sesji Rady Naukowej TitZZ w Zielonej Górze 15-17 VI 1961 r. /referaty/

Vyd. Rady Naukowej TRZ2, Poznań* s. 52-57

53* Rec. Wielka legenda morska La Fdrouse*a /1785-1788/, Wiedza Pow.

"Leganda czy rzeczywistość" \ - Magazyn geogr. Poznaj Świat,, z* 9, s* 44

54. V/ Beskidzie Sądepkim

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 10, s* 29-32

55. Rec. Lud, organ Pol. Tcw. Ludoznawczego, rocznik XLVI za rok 1960 - Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 10, s. 45

19-52

• , . ' V i

56. Regiony wypoczynkowo-turys tyczne Polski ; '

/pełny tekst pracy doktorskiej powielony na prawach rękopisu przoz Komisję Planowania Gospodarczego do użytku służbowego Wojewódzkich Komisji Planowania Gospodarczego/

s. L-151 i 13 map.

57* Geografia. Krajoznawstwo

Wstęp do działu 91* 412-414. Książki dla bibliotek

L.i toratura pcv - n a u k o w e ; i ó I Wyd. Stow. Bibl* Pole kle.:

23

I V

- # _- h

50. Hec* Zwoliński S# W podziemiach tatrzańskich. Y/.yd. geol.

- Magazyn geogr* Poznaj Świat, z* 2, s. 45

59* Regiony turystyczne Polski. Stan obecny i potencjalne warunki rozwodu Pracye Geograficzne nr 43, Instytut Geografii PAN, s. 1-155, 3 map 60 , Środowisko geograficzne i jego racjonalna eksploatacja

- Miasto, Organ Tow, Urbanistów Polskich, nr 3# /147/ s. 26-29

61, Bug'czy Narew (V

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z, 1, s* 33-34 62, Polacy v; Australii i Oceanii

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z, 11, s, 43

63, Uchwały IV Krajowej Narady Aktywu Krajoznawczego w.realizacji Komisji Krajoznawczej ZG i jej zespołów

- Biuletyn Informacyjny ZG PTTK, marzec 1263# nr 30, s. 3 i 5 1964

64, Classement et cartographie des reglons touristiąuos de Pologne - Geographie et tourisme. Actes du Colloąuo tenu a Paris, les, 2

3 et 4 mai 1963# Centre d*Eetudes Superieures du Tourisme do la Facult® des Letters et Sciences Humaines do l*Universite de Paris, Institut de Geographie, Paris 1964, a. 24-2S

65, V setną rocznicę urodzin Karola Bohdanowicza 29 XI 1864-5 VI 1947 - Magazyn geogr. Poznaj Świat, z, 11, s. 30-31

66 , Praktyki studenckie za Kołem Polarnym /Uniw* Leninagradzkiego/

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 11, s. 32

67, VIII Ogólnopolski Zjazd Towarzystwa Geograficznego - Magazyn goeogr. Poznaj Świat, z. 12, £. 7-8 .

1965 68 , Ostatnia podróż Barentsa ,

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z, 1, s, 33-36 69, Bied, zimowa stolica Jugosławii

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 5, s, 33-36 i 43

70, Karlstejn . .

-Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 12, s. 14-16 1,96,6

71, Rodowód "Ziemi” \

- Ziemia 1965, Prace i materiały krajoznawcze, PTTK, 1966, s. 7-10 72, Aktualne problemy krajoznawstwa r

- Ziemia 1965, Prace i materiały krajoznawcze, s. 10-14

i

24

. u h

~ i?

73. Podstawowe kierunki działalności krajoznawczej - referat na Plenum w Łodzi 18 XII 1955

- Dokumenty dotyczące działalności krajoznawczej PTTK 1966, s. 3-13 74* Rec. Karia Krukowska - Jugosławia, wiedza pow.

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 4, £. 46

75. Rec. K* Saysse-Tobiszek. Dunajęc. Rzeka Tatr i Pienin.

- Mage-zyn geogr. Poznaj Świat, z. 10, s* 45

76. Roc. Ochrana prirody. Czasop. Państw. Ochr. Przyr. w Czechosłowacji

Rocznik XXI ' • .

77. Rolo krajoznawstwa w progrmie PTTK

- PTTK'w 20 lociu PRL, wyd. Kom. Kist. ZG PTTK, s. 91-100 1.937.

70. Rec. Dziewięć wieków geografii polskiej. Wybitni geografowie polscy.

Praca zbiorowa pod red. 3. Olszewicza

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 12, s. 45

79. Pocztówka z Ojcowa 1507 /Mapy na kartach poctowych/

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 1, s. 43

80. Rec. Ł. Mazurkiewicz-IIerzowa.'Eugeniusz Romer.'Wiedza Powsz.

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 1 ^{, s. 46} 81. Rec. Georges Blond. Wielcy xźeglarze.

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 4, s* 45 1968 ' •

82* Klasyfikacja miejscowości turystycznych.

- Ziemia 1967* Prace i materiały krajoznawcze, Dział - Metodyka PTTK 1968, s. 246-257

83. Krajoznawca współtwórcą sdssss: rozwoju własnego regionu.

- Biuletyn Informacjyny ZG PTTK, maj 1968, n r 1 1 1 , s . 4

84. Konsolidujemy nasze siły w doskonaleniu społecznej służby PTTK

- Materiały Zjazdowe VII Zjazdu Walnego Delegatów PTTK 1968, a. 56-57 85. Rec. Stanisław Pawłowski. W dwudziestą piątą rocznicy zgonu /1940-

1965/. Praca zbiorowa pod red. 3. Olszewicza - Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 10, s. 45 86 . Rec. Stefan Jarosz. W górach Ameryki Północnej.

- Magazyn geogr. Poznaj Świat, z. 5, s. 45 37. Szwajcarskie lodowce.

« Magazyn geegr. Poznaj Świat, z. 9, s. 45

88 . Międzynarodowy ruch turystyczny /w dziale świat w liczbach/

- Magazyn geegr. Poznaj Świat, z. 6 , s. 37-39

89. Lista strat geografii polskiej w okresie od września 1939 do maja

. v * •

« * •

25

opracowana przez studontów J • Królika i J. Makowskiego pod kierunkiem K* I. Mileskiej 1 3 * Olszowicza

90. Oddział Warszawski. Polskie Towarzystwo Geograficzne v/ pi^ćuaioaiąta rocznicy działalności* FWI i, s. 133-140

m i

91* PRL w kwiecie* Poznaj iwiat, z* 7, s. 33-36

92. Turystyka• Atrakcyjność i zagospodarowanie* Mapa autorska w Atlasie województwa białostockiego* Insytut Geografii PAN i Prez. Rady i^ar.

• Białystok /poufne/. Wyć* Geologiczne 1953

93* Polaka w świecle 1945-1969, Geografia w szkole, z. 4, s. 193-201 94. Rec* A. Jackowski, Bibliografia turystyki polskiej 1900-1944,

przegląd geograficzny, t* XLI, z. 2, s* 349-351

95* Rec* A. Chałubińska, Ignacy Domeyko i jego wkład do geografii Polski, - Pounaj Świat, z. 9# s. 46

95* Rec* J • Kostrowieki. Polska* Poznaj Świat, z. 1 2 ^{, s. 36 \} 97* ICoreferat do “Planu kierunkowego zagospodarowania turystycznego

Polski. Wydawca: Rada IJa’ ..ikowo-Techniczna Planowania Przestrzennego przy Komisji Planowania przy i ladzie Ministrów, t/arszawa Listopad 1969, s. 22

poz. 147 do strony 10 spisu - Mapa kolorowa - Plansza nr 124

Atrakcyjność turystyczna krajobrazów i regiony turystyczne.

Klasyfikacja typów krajobrazu naturalnego według stopnia atrak­

cyjności dla wypoczynku i 'turystyki, Kryteria punktacji elementów krajobrazu naturalnego, Regiony wypoczynkowo - turystyczne,

Potencjalne regiony wypoczynkowo - turystyczne.

Uaraodowy Atlas Polski, Polska Akademia Kauk, Instytut Geografii, Wyd* P£ft 1973-197S, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

1970

90* Rec* Alfred Jahn. Grenlandia. Wiedza Powszechna, VJ-wa 1969, stron 216, - Mag. Geogr. Poznaj Świat, z. 4, s. 45-4 6 ^>

99* Dictionnaire des sxplprations* Wyd. Larousse', Paryż 1967, str. 256, - Mag. geogr. Poznaj Świat, z. 6 , s. 46 - recenzja

100. Rec. Od Łomnicy do Mont Blanc. Serias W Skałach i Lodach Świata.

Polskie wyprawy górskie i polarne. T. III, Praca zbiorowa, Wiedza Pow. W-wa 1969, stron 452

• • — Mag. geogr. Poznaj Świat, z. 7# s. 45-46

26

101 • Dykcyonarzyk Geograficzny 1762-1703# 'Wstęp i wybór haseł - liiag. geogr* Poznaj Świat, 2 ^{# 7 do 12}

’ ' 1971

102* Classification des stations touristiąUos dans lec Carpates polonai- ses. PM 1971 - ort, w publikacji zbiorowej pt« L*omenagoment

de la montagne. Academio Polonaise des Sciences, Centro Scicntifi- que a Paris, Conferences Paso, 87 /Compte-rendu du III Collocjue franco-polonais de geographie/, mai 1969, s* 197-207

103, Art, pop* nauk. Profesor Henryk Arctowslci - Mag. geogr. Poznaj Świat, z, VII

104; Rec, Ziemia, praca zbiór, pod red* K, Maślankiewicza - Mag geogr. Poznaj Świat, z, 1, s, 45

105* Rec* Rocznik Jeleniogórski 1970, t, VIII

• Hag. googr* Poznaj Świat, z, 3, »• 45 106* Rec, Giżycki K* Listy z archipelagu Salomona :

- Mag, geogr. Poznaj Świat, z, 4, s, 45

107* Rec, Czas, Przyroda Polska, rok XIV /cały rocznik/

-Mag* geogr. Poznaj Świat, z, 5, s, 45

10G, Rec, A, i Cz, Centkiewiczowie, Tajemnico Szóstego Kontynentu - Mag, googr. Poznaj Świat, z, 7, s, 46

109* Rec* pracy zbiorowej tłum, J, Barbaga: 0 nauczaniu'geografii - Mag. geogr* Poznaj Świat, z* 9, s. 45

110. Rec. Dorst J, - Zanim zginie przyroda - Mag geogr. Poznaj Świat, z. 12, s*46

111. Zarys historii odkryć geograficznych, rozdział o podręczniku Geografia świata, pod red. J, Bcrbaga, PZWS, s. 7-33* 1971*

1972

1 1 2 . Wielcy podróżnicy i odkrywcy, wkładka tekstowa do I serii 9 pocztówek wyd* Ruch

113* Art, W przełomie Dunaju, Mag, geogr. Poznaj Świat, z, 1, s, 14-16 114, Art, Zatopione miasto Port Roy&l ,ł ” z , 9 , s , 42-43

115* Art, Roald Amundsen w ” z* 12, s*

116* Rec, Od i Andów po Hindukusz. T. IV M M z. 9# s. 45 Seria: w Skałach i lodach świata, Wiedza Powszechna*

t 27

117. Rolad Amundsen. Mag. geogr. Poznaj Świat* z. 12* s* 17-20

i m

(110, Hercerki 1939-1945. Opracowanie zespołowe. Ilileska Ir ona na s. 155*

• 15G, 173* 176* 350* 355* 481 - Rozdział Pomocnicze służby wojskowo - Łączność i w R. IV służba łączności w Chorągwiach - Instytut

Historii PAK, Wyd. M l . ss. 550.

119. Odkrycie Ziemi Franciszka Józefa* Poznaj Świat z. 9# a. 32

120. Hec. Cza30pi3na Geograficznego t. XLIV z. 2 Poznaj Świat z.12*3,45 121. Rac, Czasop. Jantarowe Szlaki* Poznaj Świat* z. 5* £• 45.

1974

122. 40-locie udziału Polaków w badaniach polarnych* Poznaj Świat* z,12 123. Szwedzcy podróżnicy. Poznaj Świat z.' 3* s. 44-45 .

124. Rec. Czasopisma Geograficznego /Zasoby środowiska naturalnego Tatr/

t. XŁV* Poznaj Świat* z. 10, s. 35 1 46.

• 2222

12 5 . A prpos de la terminologie en geographie du tourismo

Cu pr4vir© la torminilogia geografie! turismului - s. 39-45

Institul de geografie* Centrul de Cercetari Economice Pentru Promo- v?.rea Turismului International - II symposium* Bucurssti 1971*

Lucralile celui de-al II-lca colocviu national de geografia turis­

mului, Editura Sport - Turisra 1975.

126. Eepartament Puy-de-Doms, Poznaj Świat* z. 7* s. 44-45.

1975

127. La goographic du tourisnia. Zeszycy nankowe UJ* CIiiXXIX* Pr&cs geogra­

ficzne z.42* Prace Inst.Geograficznego z.64* Praca. zbiorowa,s.21-23 Zagadnienia terminologii w geografii turyzmu, Materiały Międzynaro­

dowego Sympozjum Kraków-Zakopans 7-10 XI 1974 r* JEWI* ss. 120

120, Kobiety w obozach jenieckich 1944-1945* S.44C-451. Praca zbiorowa.

By nie odeszły w mrok napomnienia. Udział kobiet polskich w II wojnie światowej. Książka i Wiedza# ss, 494.

129. Jadwidze Kobandzinie, Przegląd Geograficzny T. XLVII z.3 s. 371-375 Insytut Geografii i Zagospodarowania Przestrzennego PAN, PWN.

130. Pod diabelskim lodowcem. Poznaj Świat* z. 4* s. 37-30.

131. 0 lepsze programy szkolne. Rec. Pracy zbiorowej:.,Problemy ochrony środowiska geograficznego w nauczaniu geografii* Poznaj Świat z.C*

s. 46.

132. Górnictwo cyny w okręgu Potosi. Poznaj Świat* z. 0, s. 44-45.

i m ■

133. W Alpach Retyckich* Poznaj Świat* z. 5* s. 32-34.

134. Kon ton Ticino* Por.: aj Sv/iat* z. 1 2 ^{* s.} 30 ^.

135. Aktualność po. ą : : S. Leszczyckiego na geografię- turyzmu. Przeglc/

28

Goograiiczny T. }LLIX, z* 2, S.2D9-295* inst* G* i Zag* Przećt*

PAN, W1'I. •

1970

156* 60 lat Polski nad Morzem* Granica na Bałtyicu i CcLrze w pracach polskich geografów. Poznej Świat, z* XI, s. 3-6*

137* Odkrywcy wnętrza Afryki, Poznaj Świat, z* 10, s* 2-12*

1979

133* Tragedia1'Joonnetto”, Poznaj Świat, z* 4, s* 26-29*

139* Ekspedycje "Thule", Poznaj Świat, z. 12, s* 8-10*

140* Daleka Północ Kanady, roc* Roger Frison-Roche: ^Przez śniegi 1 lody Kanady, ss* 455, Poznaj Świat, z* 3, s* 33*

141* Kolorowy świat Tatr, rac* pracy zbiorowej: Świat Tatr, sa* 233, wspólne wydanie polsko-słowackie, W ars zawa-Ura ty aława,

Poznaj Świat, z. 7, s* 46*

29

mgr Maria Irena Książek-Mileska adiunkt Uniwersytetu Warszawskiego Instytut Geograficzny

t

Ż y c i o r y s

I.Dane personalnej Urodziłam się w Krakowie 17.XI;1908 r.,związek małżeński zawarłam z ?/itoldem Mile skin, mgr prawa , 26.XII. 1933 - r. i mąż mój po-aresztowaniu przez- hitlerowców 27; 1.1940 r;

zaginał. Do 1939 r.przebywałam w Krakowie, później w War­

szawie, z wyjątkiem pobytu w niewoli po powstaniu warszaw- skim(w Niemczech 1944-1947);

II: ^kształcenie : Ukończyłam gimnazjum w 1927 r.,stadia uniwersyteckie na

%dziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego,dyplom magisterski otrzymałam 27.1.1933 r.j po ukończeniu studium pedagogicznego i praktyki szkolnej otrzymałam dyplom nau­

czyciela szkół średnich w 1936 r; W 1947 r.odbyłam skróco­

ny kurs Studium Planowania Przestrzennego przy Politechni­

ce Warszawskiej:

III:Praca zawodowa? Od 1930 do 1944 r. pracowałam w szkolnictwie powszechnym i średnim jako nauczyciel geografii, ztymże w okresie okupacji oficjalnie na kursach handlowych a ponadto na

tajnych kompletach w gimn.i liceum J.Roszkowskiej i J ; Popie

i

lewskiej' ;Pracę pedagogiczną i wychowawczą prowadziłam równi efi w obozie jeńców wojennych (Stalag XI B),gdzie fS£S3e£

była zorganizowana normalna szkoła średnia. Po rozładowaniu obozu jeszcze przez rok pracowałam w Biurze Historycznym^

przy I Polskiej Dywizji Pancernej i kopie tematu "Obrona Warszawy w 1939 r.opracowanego na podstawie relacji uczestników przekazałam w 1947 r; Biuru Historycznemu W.P;

w Warszawie;

Od jesieni 1947 r.brałam udział w organizowaniu Zakładu Antopogeografii U.W; a później Instytutu Geograficzenego;

Równocześnie od 1947 r.pracowałam w Głównym Urzędzie Pla­

nowania Przestrzennego (od 15.IX. 48 do 15.T.1949 nn stano­

wisku p.o.dyrektora Departamentu Planów Regionalnych),ale w momencie pełnego uruchomienia Zakładu zrezygnowałam z tej pracyt od 1948 pracowałam w UW jako asystent,od 1951 jestem adiunktem;

IV: Aktualna praca Jestem csłonkiem Rady laukowej Wojew.Komisji Planowania społeczna* Gosp;V/ojew;Warszawskiego i Woj;Olsztyńskiego, Sekretarzem

%

30

Generalnym Polskiego towarzystwa Geograficznego, członkiem 2espołu Krajoznawczego Głównej Kwatery Harcerstwa i członkiem Zarządu Komisji Krajoznawczej Zarządu Głównego Polskiego Towa­

rzystwa Turystyczno-Krajoznawczego;

(

$ykaz tematów prac naukowych w załączeniu. A

( Maria Irena Mileska)

31

cii Maria Ir ona .'ioiążek-i -iileoka pseudonim n Jaga”, doktor nauk przyrod­ U , niczych - geograf, harcisdstrzyni,porucznik Armii Krajowej.

flota biograficzna

Urodziła si^ w *>raicowie 17.XI.1908r. w rodzinie rzemieśini c zej.

Poukończeniu gimnazjum w 1 9 2 ? i . rozpoczyna studia na 'Wydziale Filozoficz­

nym Uniwersytetu « , • agieilośskiego,dyplom magisterski uzyskuje 27.I.1933r.

a o względu na trudną sytuację materialną w domu, spowodowaną ciężką choro­

bą oj ca, równolegle ae studiami podejmuje pracę nau c zyciel ską j^nBC&ą±kBKEix

Kursa Katechetyczne i w 1929r. rozpoczyna pracekatechetld. w jednej ze szkół powszechnych Mrakowa.Po ukończeniu studiów, jest nauczycielką geo­

grafii Już w szkołach średnich.hońesy jeszcze studium pedagogicane i po odbyciu p raić tyki szkolnej w r. 1936 otrzymuje dyplom nauczyciela szkół

średnich. , . •

Niezależnie od naulu. i pracy zawodowej od 192o r. jest czynna w harcer­

stwie,pełniąc coraz bardziej odpowiedzialne fSkcje.W czasie wakacji

prowadzi kursy instruktorski© w Żeńskiej Szkole Instruktor sicie j na Buczu (ŚLąsk) i prowadzi obozy dla drużynowych.W latach 1954-1935 jest komen­

dantką Chorągwi, krakowskiej Harcerek.

Znajduje jeszcze_cza 3 na pracę w Ognisku Metodycznym Geografii i w Ognisku Nauczycielskim jako członek ceiccji imprezowej i chóru.

W grudnia,.1953r. wychodzi za mąs aa Witolda Mleskiego mgr.prawa.

W ŹiiMSau193^r. prowadzi instruktor ski kurs. łączności w Centralnym Ośrodku ^jączności w Zegrzu,włatącza się też do pracy , w komendzie powoła- nego w tym roku Pogotowia harcerek. ►

W caerwcu 193jr. przenosi się do Warszawy,gdzie mąż jej otrzymał pesar- dę w Ministerstwie ...omuni-urcji.

We wrześniu 1939r. w ramach Pogotowia Harcerek pełni z grupę harcerek

e

służbę sanitarnej, w strefie przyfrontowej na Mokotowie.

W styczniu 1940r. mąż jej zostaje aresztowany przez hitlerowców i ślad po rtipi ginie, ona pracuje nadal w szkolnictwie jest nauczycielką w Szkole Handlowej J.Statkowstiiej i na tajnych kompletach j / szkoły Popielewskiej i Roszkowskiej .Przez pewnien okres jest zatrudniona w Opiece Kolejowej*

której doitumenty umożliwiają jej względnie swobodne poruszanie się po kra­

ju.

Wykorzystuje to w swej działalności konspiracyjnej.Jest kurierką i orga­

nizuje sieć łączności Pogotowia Harcerek,jest też instruktorką łącznoś­

ci.Ua tym odci^niru współpracuje z 2WZ.-AK.W 1943r. wraz z przeszkolonymi zespołami jest odkomenderowana do Wojskowej Służby. Kobiet jako instruk­

torka' łączności i z-ca referentki WSK Komendy Okręgu Warszawskiego AK.

Przed wybuchem Powstania (w połowie 1944r.) otrzymuje funkcję referentki łączności WSK oicr^gu W-kiego AK.

32

J )p l*

-(')

fl f —' ()

}/ A

bQ/

Podczas Powstania Warszawskiego pozostaje w dyspozycji Szefostwa

ności Okręgu,współdziała .w nawiązaniu łączności między składnicami Ko?§v Okręgu,agdmźcz^^ade^isCThrgKy^ K-1,K-2,S,opiekuje się ich kobiecą obsa­

dą pomagając niejednokrotnie w wyżywieniu dziewcząt,Pełni też sama służ­

bę, najczęściej nocną, na centra^^tSSSM^Skręgu na ul. Jasne j»potyia w gmachu PKO na fiiętolcrzyokiej a po jego zbobardowaniu przenosząc osobiście centralkę na nowo m,p, w kinie Palladium na Złotej,

Za swą działalność zostaje odznaczana:Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami -rozkazem Nr,27 z dn, 12.IX, 1944 Komendy Okręgu Warszawskiego AK,Krzyżem Walecznych -rozkazem Sir. 33 z dn.23.IX.1944r.,otrzymuje też awans do stop 5?§ porucznika rozkazem Dowódcy AK nr 871-Bp z dn.23.IX.1944ri

Po kapitulacji zostaje wyznaczona przez* Kom.WSK mjr Marię Witfcek ps.Mira, na komendantkę kobiecego stalagu^do-którego,w myśl podpisanego układu żlTlitroi^^ być kobiety skierowane.Oznacza to *że musi zataić 3wój stopień oficerski.Tymczasem do niewoli powstańcy są wywożeni całymi pułkami i kobiety trafiają do różnych obozów jenieckich.^

Idzi e do niewoli jako st.sierżant Tam obejmuje komendę naci 375 osobową grupą kobiet.Szybko organizuje podział na kompanie plutony, drużyny, v;yznacza funkcje i służby, organizuje chór i zajęcia oś wis

tows.Po trzech tygodniach kobiecy stalag jest przeniesiony do Bergen- Belsen,gdzie przy obozie koncentracyjnym wydzielono teren dla polskich jeńców*- powstańców oficerów oras kobiet oficerów i żołnierzy,

W tym okozie zaczyna się już walka o utrzymanie praw jenieckich, których Hiemcy chcą pozbawić ko bioty, e zmusić do pracy na statusie robot­

ników cywilnych^Pracy nie uniknięto,ale'postawa i komendy i jeńców była niezłomna.Nikt nie wyraził zgody na zmianę statusu,Po koncentracji wię- kszóśśi kobiet w końcu grudnia 1944r, w Stalagu VI C Oberlangen*obejmuje funkcję komendantki i jest ivybrana mężem zaufania,Tu jej rola znacznie ws rasta,#&st już sama zasscKgcsi,pozbawiona pomocy męża zaufania całej polste grupy jeńców i oparcia w międzynarodowej społeczności jenieckiej.

Jej postawa w niewoli zmuszała jednak władze niemieckie do szacunku.Mimo wielokrotnych spięć potrafiła wymusić względne przestrzeganie uprawnień

jenieckich,Bobra organizacja obozu,bogate życie kulturalne było też w du«

żej mierze zasługą jej prężności i inwencji.

Bo uwolnieniu obozu 12,IV,1945 przez 1 Polską Dywizję Pancerną gen.Maczk;

pozostaje komendantką obozu Kobiet kołnierzy AK przeniesionego do Uieder- langen i przekształconego w Ośrodek wojskowy 102.Funkcję tę pełni do lik dacji Ośrodka i od października 1946r, pracuje w biurze historycznym prz;

1 Dyw.Pancernej.26.VII.1947r; powraca do kraju*.

Od jesieni 1947r. uczestniczy w organizowaniu Zakładu Autopogeorafii U.W a później Instytutu Geograficznego.Kończy jednocześnie skrócony kurs Stu dium Planowania Przestrzennego przy Politechnice W-kiej i przez szereg^

miesięcy godzi pracę na uczelni z funkcją p.o.dyr.dep.Planów Regionalnyc.

w Gł.Urzędzie Planowania Przestrzennego(15.I X , 5 # V . 1 9 4 9 r . ) P ó ź n i e j poś

33