1/18
Realizacja świadczeń endoprotezoplastyki stawowej w 2014 r.
1. Źródło danych
Opracowanie zostało sporządzone na podstawie Centralnej Bazy Endoprotezoplastyk Narodowego Funduszu Zdrowia (CBE), działającej od marca 2005 r. Gromadzone w niej dane o zrealizowanych świadczeniach endoprotezoplastyki stawowej wprowadzane są przez świadczeniodawców na bieżąco, a następnie podlegają weryfikacji przez pracowników oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. W celu pełnego zabezpieczenia informacji wprowadzanych do CBE wszystkie dane przetwarzane są z wykorzystaniem szyfrowania (bezpieczny protokół SSL 128-bitowy).
Opracowanie powstało w oparciu o informacje pozyskane z CBE 18 marca 2015 r.
2. Umowy
W 2014 r. świadczenia endoprotezoplastyki stawowej realizowane były na podstawie umów zawartych przez Narodowy Fundusz Zdrowia z 319 świadczeniodawcami z terenu całego kraju (rysunek 1.). W ramach tych umów: 311 świadczeniodawców wszczepiało endoprotezy stawu biodrowego, 258 – stawu kolanowego, 75 – stawu ramiennego, 37 – stawu łokciowego, a 50 – innego stawu. Największa liczba ośrodków realizujących wymienione świadczenia znajdowała się w województwach: mazowieckim (40) i śląskim (40), najmniejsza w lubuskim (7) i opolskim (8).
Rysunek 1. Liczba świadczeniodawców wykonujących świadczenia endoprotezoplastyki stawowej w 2014 r. w podziale na oddziały wojewódzkie NFZ.
2/18
3. Realizacja świadczeń
W 2014 r. w całym kraju wykonano 58 579 endoprotezoplastyk stawowych, w tym:
41 984 endoprotezoplastyki stawu biodrowego:
32 197 endoprotez całkowitych,
9 208 endoprotez częściowych,
579 zabiegów rewizyjnych bez wymiany elementów wszczepu;
15 814 endoprotezoplastyk stawu kolanowego:
14 629 endoprotez całkowitych,
988 endoprotez częściowych,
197 zabiegów rewizyjnych bez wymiany elementów wszczepu;
451 endoprotezoplastyk stawu ramiennego;
108 endoprotezoplastyk stawu łokciowego;
222 endoprotezoplastyki innego stawu.
biodrowy 71,67%
kolanowy 27,00%
ramienny 0,77%
łokciowy 0,18%
inny 0,38%
Wykres 1. Procentowa struktura endoprotezoplastyk poszczególnych stawów wykonanych w 2014 r.
Spośród wszystkich endoprotezoplastyk stawowych największą liczbę zabiegów – 8 700 – wykonano na terenie województwa mazowieckiego, a najmniejszą – 1 682 – na terenie województwa opolskiego.
Świadczeniodawcy z województw: mazowieckiego, wielkopolskiego, śląskiego i małopolskiego zrealizowali łącznie 26 042 endoprotezoplastyki, czyli ponad 44% wszystkich zabiegów.
Wszystkie rodzaje endoprotezoplastyk poddane analizie wykonywane były w 14 województwach.
Jedynie w przypadku województwa lubelskiego i lubuskiego były wykonane wszczepy endoprotez czterech stawów, tj. biodrowego, kolanowego, ramiennego i innego. Zestawienie wszystkich zabiegów w podziale na województwa przedstawiono w tabeli 1.
3/18
Tabela 1. Liczba wykonanych endoprotezoplastyk stawowych w 2014 r. w podziale na oddziały wojewódzkie NFZ.
Nazwa OW NFZ
Liczba endoprotezoplastyk stawu:
razem biodrowego kolanowego łokciowego ramiennego innego
Dolnośląski 2 989 877 12 20 4 3 902
Kujawsko-Pomorski 1 927 719 4 24 27 2 701
Lubelski 2 487 839 0 1 5 3 332
Lubuski 1 310 621 0 29 22 1 982
Łódzki 2 552 793 8 8 14 3 375
Małopolski 3 706 1 650 9 31 8 5 404
Mazowiecki 6 135 2 393 38 98 36 8 700
Opolski 1 186 477 1 11 7 1 682
Podkarpacki 2 310 777 2 17 9 3 115
Podlaski 1 315 513 1 3 1 1 833
Pomorski 2 124 613 10 28 6 2 781
Śląski 4 476 1 510 7 65 11 6 069
Świętokrzyski 1 768 768 1 9 1 2 547
Warmińsko-Mazurski 1 737 750 2 4 8 2 501
Wielkopolski 4 051 1 735 11 51 21 5 869
Zachodniopomorski 1 911 779 2 52 42 2 786
razem 41 984 15 814 108 451 222 58 579
4/18 Migracja
Ponad 9% spośród wszystkich zabiegów endoprotezoplastyki zostało wykonanych pacjentom z innych województw. Najwięcej pacjentów spoza województwa zoperowano w szpitalach Mazowsza (1 492) i Wielkopolski (755) – łącznie 34,5% wszystkich operowanych spoza terenu województwa. Oznacza to, że 17,1% wszystkich zabiegów przeprowadzonych na Mazowszu i 12,9% wszystkich zabiegów w Wielkopolsce było wykonanych osobom spoza macierzystego województwa.
Najmniejszą migrację w liczbach bezwzględnych odnotowano w województwach: łódzkim (122), pomorskim (124), dolnośląskim (133) i zachodniopomorskim (148), co odpowiada odpowiednio 3,6%, 4,5%, 3,4% i 5,3% endoprotezoplastyk przeprowadzonych na terenie tych województw.
Tabela 2. Migracja pacjentów w celu wykonania endoprotezoplastyki stawowej w 2014 r.
Nazwa województwa Liczba operowanych pacjentów za województwa
dolnośląskie 133
kujawsko-pomorskie 173
lubelskie 351
lubuskie 373
łódzkie 122
małopolskie 717
mazowieckie 1 492
opolskie 199
podkarpackie 227
podlaskie 249
pomorskie 124
śląskie 418
świętokrzyskie 534
warmińsko-mazurskie 498
wielkopolskie 755
zachodniopomorskie 148
razem 6 513
5/18
4. Informacje szczegółowe
4.1 Endoprotezoplastyka stawu biodrowego
W 2014 r. zrealizowano 41 984 endoprotezoplastyki stawu biodrowego. W skali kraju największą liczbę świadczeń zrealizowały następujące ośrodki:
1) Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. A. Grucy Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Otwocku – 1 398,
2) Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej im. dr. J. Daaba w Piekarach Śląskich – 1 074,
3) Ortopedyczno-Rehabilitacyjny Szpital Kliniczny im. W. Degi Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu – 710,
4) Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie – 559, 5) Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus w Warszawie – 530.
Najliczniejszą grupę stanowili świadczeniodawcy, którzy w ciągu roku wykonali powyżej 150 endoprotezoplastyk stawu biodrowego. Mniej niż 25 endoprotezoplastyk stawu biodrowego zrealizowało 30 świadczeniodawców.
Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych endoprotezoplastyk stawu biodrowego w skali kraju przedstawia się następująco:
0 20 40 60 80 100 120
Liczba świadczeniodawców
Liczba świadczeń
Tabela 3., Wykres 2. Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych w 2014 r.
endoprotezoplastyk stawu biodrowego.
Liczba
świadczeń świadczeniodawców
do 25 30
25 - 49 35
50 - 74 33
75 - 99 36
100 - 124 44
125 - 149 35
od 150 98
łącznie 311
6/18
W 2014 r. wykonano 38 216 endoprotezoplastyk pierwotnych stawu biodrowego i 3 768 endoprotezoplastyk rewizyjnych (w tym 579 operacji rewizyjnych bez wymiany elementów).
91,03%
8,97%
pierwotna
rewizyjna,
w tym rewizyjna bez wymiany elementów
Wykres 3. Endoprotezoplastyka stawu biodrowego w podziale na rodzaj operacji w 2014 r.
Na podstawie wprowadzanych przez świadczeniodawców do CBE danych do głównych rozpoznań chorobowych będących przyczyną pierwotnej endoprotezoplastyki stawu biodrowego należy zaliczyć:
pierwotną, obustronną koksartrozę (M16.0), złamanie szyjki kości udowej (S72.0), inne pierwotne koksartrozy (M16.1). Osoby z wymienionymi rozpoznaniami stanowią około 89% wszystkich osób, u których wykonano pierwotną endoprotezoplastykę stawu biodrowego. Najczęstszą przyczyną rewizji po endoprotezoplastyce stawu biodrowego było mechaniczne powikłanie wewnętrznych protez stawów (T84.0).
W przypadku operacji pierwotnych ponad 79% stanowiły endoprotezoplastyki całkowite. Wśród operacji rewizyjnych występuje natomiast niemal równowaga pomiędzy liczbą wykonanych endoprotezoplastyk częściowych i całkowitych. Ponad 60% wszczepów endoprotez wykonanych było u kobiet. Spośród wszystkich rodzajów endoprotezoplastyk stawu biodrowego najczęściej wykonywano pierwotną, całkowitą endoprotezoplastykę prawego stawu biodrowego u kobiet.
Tabela 4. Liczba wykonanych w 2014 r. endoprotezoplastyk stawu biodrowego w podziale na płeć pacjenta, rodzaj operacji oraz operowaną stronę.
Płeć Operowana strona
Rodzaj operacji
Łącznie
pierwotna rewizyjna
całkowita częściowa całkowita częściowa
bez wymiany elementów
kobieta
lewa 7 735 2 987 525 437 147 11 831
prawa 9 599 2 825 562 446 159 13 591
mężczyzna
lewa 6 428 1 019 300 284 138 8 169
prawa 6 695 928 353 282 135 8 393
łącznie 30 457 7 759 1 740 1 449 579 41 984
7/18
Endoprotezoplastyki stawu biodrowego wykonano u osób w wieku od 10 do 114 lat. Średni wiek operowanej kobiety wynosił 72 lata, mężczyzny 65 lat. W przypadku 50% osób, którym w 2014 r.
wszczepiono endoprotezę stawu biodrowego, wiek nie przekraczał 69 lat. Wśród pacjentów, u których została wykonana endoprotezoplastyka stawu biodrowego, największy udział w ogólnej liczbie stanowiły osoby w wieku 60-69 lat. Następnym pod względem liczebności był przedział wiekowy od 70 do 79 lat. U osób z wymienionych grup wiekowych wykonano około 57% wszystkich endoprotezoplastyk stawu biodrowego.
Tabela 5. Statystyka zbiorcza dotycząca wieku osób, u których wykonano endoprotezoplastykę stawu biodrowego w 2014 r.
24 194 682
1 735
6 307
12 284
11 593
7 833
1 303 29 0
2 000 4 000 6 000 8 000 10 000 12 000 14 000
Liczba zrealizowanych świadczeń
Wiek pacjentów w latach
Wykres 4. Zestawienie wykonanych w 2014 r. endoprotezoplastyk stawu biodrowego według przedziałów wiekowych.
wiek pacjentów w latach kobiety mężczyźni kobiety
i mężczyźni
minimum 15 10 10
maksimum 114 107 114
średnia 72 65 69
mediana 73 65 69
8/18
Spośród protez wszczepionych w 2014 r. endoprotezy bezcementowe stanowiły ponad 73%.
Z rodzajem zastosowanej endoprotezy skorelowany jest wiek pacjentów. U osób w wieku powyżej 80 lat stosowano dużo częściej endoprotezy cementowe, podczas gdy u osób młodszych głównie endoprotezy bezcementowe, co zostało przedstawione na wykresie 6. i w tabeli 6.
73,29%
22,37%
4,34%
bezcementowa cementowa hybryda
Wykres 5. Udział procentowy poszczególnych rodzajów endoprotez stawu biodrowego w 2014 r.
Tabela 6. Udział poszczególnych rodzajów endoprotez stawu biodrowego w grupach wiekowych w 2014 r.
Grupa wiekowa [r.ż.]
Rodzaj endoprotezy
Łącznie
bezcementowa cementowa hybryda
do 20 21 2 0 23
20-29 186 3 3 192
30-39 626 28 19 673
40-49 1 621 56 39 1 716
50-59 5 737 299 185 6 221
60-69 10 786 991 348 12 125
70-79 7 983 2 783 655 11 421
80-89 3 074 4 161 481 7 716
90-99 309 915 65 1 289
100 i powyżej 4 24 1 29
łącznie 30 347 9 262 1 796 41 405
9/18
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
do 20 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99 od 100
Przedział wiekowy
bezcementowa cementowa hybryda
Wykres 6. Udział procentowy poszczególnych rodzajów endoprotez stawu biodrowego w grupach wiekowych w 2014 r.
4.2 Endoprotezoplastyka stawu kolanowego
W 2014 r. zrealizowano 15 814 endoprotezoplastyk stawu kolanowego. W skali kraju największą liczbę świadczeń zrealizowały następujące ośrodki:
1) Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. A. Grucy Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Otwocku – 475,
2) Ortopedyczno-Rehabilitacyjny Szpital Kliniczny im. W. Degi Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu – 449,
3) Krakowskie Centrum Rehabilitacji i Ortopedii – Lecznictwo Szpitalne w Krakowie – 376, 4) Szpital Specjalistyczny im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie – 285.
5) Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus w Warszawie – 258,
Najliczniejszą grupę (71) stanowili świadczeniodawcy, którzy w 2014 r. wykonali do 25 endoprotezoplastyk stawu kolanowego. Stanowili oni około 27,5% wszystkich świadczeniodawców realizujących świadczenia endoprotezoplastyki stawu kolanowego.
Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych endoprotezoplastyk stawu kolanowego w skali kraju przedstawia się następująco:
10/18 0 10 20 30 40 50 60 70 80
Liczba świadczeniodawców
Liczba świadczeń
Tabela 7., Wykres 7. Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych w 2014 r.
endoprotezoplastyk stawu kolanowego.
W 2014 r. wykonano 14 677 endoprotezoplastyk pierwotnych stawu kolanowego oraz 1 137 endoprotezoplastyk rewizyjnych (w tym 197 operacji rewizyjnych bez wymiany elementów).
92,81%
7,19%
pierwotna
rewizyjna,
w tym rewizyjna bez wymiany elementów
Wykres 8. Endoprotezoplastyka stawu kolanowego w podziale na rodzaj operacji w 2014 r.
Liczba
świadczeń świadczeniodawców
do 25 71
25 - 49 67
50 - 74 49
75 - 99 28
100 - 124 18
125 - 149 11
od 150 14
łącznie 258
11/18
Na podstawie wprowadzanych przez świadczeniodawców do CBE danych do głównych rozpoznań chorobowych będących przyczyną pierwotnej endoprotezoplastyki stawu kolanowego należy zaliczyć pierwotną obustronną gonartrozę (M17.0) i inne pierwotne gonartrozy (M17.1).
Osoby z wymienionymi rozpoznaniami stanowią ponad 93% wszystkich osób, u których wykonano pierwotną endoprotezoplastykę stawu kolanowego. Najczęstszą przyczyną rewizji po endoprotezoplastyce stawu kolanowego były mechaniczne powikłania wewnętrznych protez stawów (T84.0). Rozpoznanie to wystąpiło u około 63% osób, u których przeprowadzono operacje rewizyjne.
W przypadku operacji pierwotnych około 96% stanowiły endoprotezoplastyki całkowite. Wśród operacji rewizyjnych, nie uwzględniając operacji rewizyjnych bez wymiany elementów, endoprotezoplastyki całkowite stanowiły ponad 59%. Ponad 75% wszczepów endoprotez stawu kolanowego wykonano u kobiet. Spośród wszystkich rodzajów endoprotezoplastyk stawu kolanowego najczęściej wykonywano pierwotną, całkowitą endoprotezoplastykę prawego stawu kolanowego u kobiet.
Tabela 7. Liczba wykonanych w 2014 r. endoprotezoplastyk stawu kolanowego w podziale na płeć pacjenta, rodzaj operacji oraz operowaną stronę.
Płeć Operowana strona
Rodzaj operacji
Łącznie
pierwotna rewizyjna
całkowita częściowa całkowita częściowa
bez wymiany elementów
kobieta lewa 4 987 230 175 127 72 5 591
prawa 5 658 224 232 140 68 6 322
mężczyzna
lewa 1 733 84 71 55 28 1 971
prawa 1 689 72 84 56 29 1 930
łącznie 14 067 610 562 378 197 15 814
Największy udział (76%) w ogólnej liczbie osób, którym wszczepiono endoprotezę stawu kolanowego, stanowiły osoby w wieku 60-79 lat. W 2014 r. endoprotezoplastyki stawu kolanowego wykonano u osób w wieku od 6 do 95 lat. Średni wiek operowanej kobiety wynosił 69 lat, mężczyzny 66 lat.
W przypadku 50% osób, którym wszczepiono endoprotezę stawu kolanowego, wiek nie przekraczał 68 lat.
Tabela 8. Statystyka zbiorcza wieku osób, u których wykonano endoprotezoplastykę stawu kolanowego.
wiek pacjentów w latach
kobiety mężczyźni kobiety i mężczyźni
minimum 6 7 6
maksimum 95 95 95
średnia 69 66 68
mediana 69 66 68
12/18
40 27 51 190
1 988
6 273
5 843
1 385
17 0
0 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000 6 000 7 000
Liczba zrealizowanych świadczeń
Wiek pacjentów w latach
Wykres 9. Zestawienie pacjentów z endoprotezoplastyką stawu kolanowego według przedziałów wiekowych.
Tabela 9. Udział poszczególnych rodzajów endoprotez stawu kolanowego w grupach wiekowych w 2014 r.
Grupa wiekowa [r.ż.]
Rodzaj endoprotezy
Łącznie
bezcementowa cementowa hybryda
do 20 34 1 0 35
20-29 14 10 0 24
30-39 10 38 3 51
40-49 32 142 11 185
50-59 319 1 551 96 1 966
60-69 736 5 179 294 6 209
70-79 520 5 041 207 5 768
80-89 104 1 224 34 1 362
90-99 0 16 1 17
łącznie 1 769 13 202 646 15 617
Endoprotezy cementowe stanowiły około 85% wszystkich wszczepionych w 2014 r. endoprotez stawu kolanowego. Nie zaobserwowano zależności pomiędzy wiekiem a rodzajem zastosowanej endoprotezy stawu kolanowego. Najwięcej endoprotez bezcementowych wszczepiono w przypadku osób będących w wieku 60-69 lat (około 42%).
13/18 11,33%
84,54%
4,14%
bezcementowa cementowa hybryda
Wykres 10. Udział procentowy poszczególnych rodzajów endoprotez stawu kolanowego w 2014 r.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
do 20 20 - 29 30 - 39 40 - 49 50 - 59 60 - 69 70 - 79 80 - 89 90 - 99
Przedział wiekowy
bezcementowa cementowa hybryda
Wykres 11. Udział procentowy poszczególnych rodzajów endoprotez stawu kolanowego w grupach wiekowych w 2014 r.
14/18
4.3 Endoprotezoplastyka stawu ramiennego, łokciowego i innego
W 2014 r. endoprotezoplastyka stawu ramiennego była wykonywana przez 75 świadczeniodawców.
W skali kraju największą liczbę świadczeń zrealizowały następujące ośrodki:
1) Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej im. dr. J. Daaba w Piekarach Śląskich – 28,
2) Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie – 24, 3) Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej Św. Anny w Warszawie – 23,
4) Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. A. Grucy Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Otwocku – 22
5) Ortopedyczno-Rehabilitacyjny Szpital Kliniczny im. W. Degi Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu – 17,
Wymienieni świadczeniodawcy zrealizowali 25% wszystkich endoprotezoplastyk stawu ramiennego.
W omawianym okresie świadczeniodawcy wykonali 34 operacje rewizyjne stawu ramiennego, w tym 13 operacji rewizyjnych bez wymiany elementów.
Endoprotezoplastyka stawu łokciowego była wykazywana przez 37 świadczeniodawców, a 28 ze 108 świadczeń (prawie 26%) zostało zrealizowanych przez jednego świadczeniodawcę – Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. A. Grucy Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Otwocku.
W 2014 r. wykonano 11 operacji rewizyjnych stawu łokciowego, w tym 4 operacje rewizyjne bez wymiany elementów.
Endoprotezoplastyka innego stawu, obejmująca wszczepy endoprotez stawu skokowego, paliczkowego i nadgarstka, była realizowana przez 50 świadczeniodawców. Najwięcej endoprotezoplastyk wykonali:
1) Instytut Reumatologii im. prof. dr hab. med. E. Reicher w Warszawie – 32,
2) Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej 10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Bydgoszczy – 22,
3) Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 im. T. Sokołowskiego w Szczecinie – 19.
W 2014 r. wykonano 13 operacji rewizyjnych innych stawów, w tym 8 bez wymiany elementów.
15/18
5. Podsumowanie
Od 2005 r. obserwujemy stały wzrost rocznej liczby endoprotezoplastyk stawowych realizowanych w ramach umów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia. W 2014 r. wykonano o prawie 93%
świadczeń endoprotezoplastyki stawowej więcej niż w 2005 r. Na przestrzeni lat 2005-2014 największą dynamikę wzrostu obserwuje się w przypadku endoprotezoplastyk stawów ramiennego i kolanowego. W wartościach bezwzględnych największy przyrost zanotowano w przypadku endoprotezoplastyki stawu biodrowego (tabela 11.). W ciągu ostatnich 10 lat liczba zrealizowanych endoprotezoplastyk stawu kolanowego wzrosła z 4 072 do 15 814, a endoprotezoplastyk stawu biodrowego z 26 091 do 41 984.
Tabela 10. Liczba zrealizowanych endoprotezoplastyk stawowych w skali całego kraju w latach 2005-2014 w podziale na operowany staw.
Staw
Liczba endoprotezoplastyk
2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r. 2014 r łącznie biodrowy 26 091 28 626 30 537 34 925 36 896 37 174 38 690 39 923 39 742 41 984 354 588 kolanowy 4 072 5 221 6 587 8 868 10 817 11 839 13 298 14 249 14 403 15 814 105 168
łokciowy 21 47 42 70 84 74 94 92 96 108 728
ramienny 101 116 129 181 200 279 332 392 412 451 2 593
inny 95 106 99 93 64 74 99 124 144 222 1 120
łącznie 30 380 34 116 37 394 44 137 48 061 49 440 52 513 54 780 54 797 58 579 464 197
26 091 28 626 30 537
34 925 36 896 37 174 38 690 39 923 39 742 41 984
4 072 5 221 6 587 8 868 10 817 11 839 13 298 14 249 14 403 15 814 30 380
34 116
37 394
44 137
48 061 49 440
52 513 54 780 54 797
58 579
0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000 70 000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Liczba świadczeń
biodrowy kolanowy wszystkie (biodrowy, kolanowy, łokciowy, ramienny, inny)
Wykres 12. Liczba zrealizowanych endoprotezoplastyk stawowych w skali kraju w latach 2005-2014.
16/18
W latach 2005-2014 stale rosła nie tylko liczba wykonanych endoprotezoplastyk, ale także ich koszty.
Na przestrzeni 10 lat obserwowana była zawsze dodatnia dynamika wzrostu. W efekcie w omawianym okresie wydatki na endoprotezoplastykę wzrosły ponad trzykrotnie i w 2014 r.
wyniosły 333% kosztów poniesionych przez Narodowy Fundusz Zdrowia w 2005 r.
0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000
0 100 200 300 400 500 600 700 800 900
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Liczba zrealizowanych świadczeń
Całkowity koszt zrealizowanych świadczeń w mln zł
koszt endoprotezoplastyk liczba endoprotezoplastyk
Wykres 13. Zestawienie liczby oraz kosztów świadczeń endoprotezoplastyki stawowej zrealizowanych w latach 2005-2014.
Od 2005 r. wzrasta także sukcesywnie liczba świadczeniodawców realizujących świadczenia endoprotezoplastyki stawowej, najwyraźniej w przypadku endoprotezoplastyki stawu kolanowego (wykres 14.). W 2005 r. endoprotezy stawu kolanowego wszczepiało 117 świadczeniodawców, a w 2014 r. już 258. Liczba świadczeniodawców wykonujących endoprotezoplastyki stawu biodrowego wzrosła w tym czasie z 272 do ponad 310.
272 264 266 277 278 286 293 310 313 311
117
137
155
180 194
217 231
254 255 258
0 50 100 150 200 250 300 350
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Liczba świadczeniodawców
biodrowy kolanowy
Wykres 14. Liczba świadczeniodawców realizujących endoprotezoplastykę stawu biodrowego i kolanowego w latach 2005-2014.
17/18
W obserwowanym okresie wzrosła liczba świadczeniodawców wszczepiających więcej niż 150 endoprotez stawu biodrowego rocznie od 47 świadczeniodawców w 2005 r. do 98 w roku 2014.
W przypadku endoprotezoplastyki stawu kolanowego liczba świadczeniodawców wszczepiających więcej niż 150 endoprotez rocznie wzrosła z 3 świadczeniodawców w 2005 r. do 14 w roku 2014, tj. o 367% (tabele 12. i 13.).
Tabela 11. Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych endoprotezoplastyk stawu biodrowego w latach 2005-2014.
Liczba wykonanych
świadczeń
Liczba świadczeniodawców realizujących świadczenia w poszczególnych latach
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
do 25 60 53 54 43 34 31 35 43 35 30
25 - 49 41 27 25 34 24 29 24 30 44 35
50 - 74 49 45 37 33 45 39 40 37 32 33
75 - 99 30 35 31 27 31 36 45 49 43 36
100 - 124 28 31 40 34 30 35 30 30 39 44
125 - 149 17 19 15 30 31 30 29 28 27 35
od 150 47 54 64 76 83 86 90 93 93 98
łącznie 272 264 266 277 278 286 293 310 313 311
Tabela 12. Podział świadczeniodawców ze względu na liczbę wykonanych endoprotezoplastyk stawu kolanowego w latach 2005-2014.
Liczba wykonanych
świadczeń
Liczba świadczeniodawców w poszczególnych latach
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
do 25 67 74 77 79 72 85 82 90 84 71
25 - 49 25 29 34 34 46 46 51 64 68 67
50 - 74 10 13 19 33 34 35 38 34 42 49
75 - 99 5 6 9 11 19 22 27 29 26 28
100 - 124 5 6 7 9 6 14 9 13 17 18
125 - 149 2 4 2 2 5 2 9 9 3 11
od 150 3 5 7 12 12 13 15 15 15 14
łącznie 117 137 155 180 194 217 231 254 255 258
Z przeprowadzonej analizy wynika, że na przestrzeni ostatnich 10 lat nie zmieniła się w zasadniczy sposób struktura wieku operowanych pacjentów. Największą grupę z wykonaną endoprotezoplastyką
18/18
stawu biodrowego i kolanowego stanowią osoby w przedziale wiekowym 60-69 lat, choć w ostatnich latach coraz więcej wszczepów jest wykonywanych również osobom w wieku 70-79 lat.
Należy także odnotować wzrost udziału endoprotez bezcementowych w ogólnej liczbie świadczeń endoprotezoplastyki stawu biodrowego. W 2005 endoprotezy bezcementowe stanowiły niecałe 46%
wszystkich endoprotez, a w 2014 już ponad 73%. W przypadku endoprotezoplastyki stawu kolanowego nie zaobserwowano tego rodzaju zmian.
W ciągu ostatnich dziesięciu lat nie zmienił się również udział poszczególnych rodzajów operacji (pierwotnych, rewizyjnych) w ogólnej liczbie świadczeń endoprotezoplastyki stawu biodrowego oraz kolanowego. Udział pierwotnej endoprotezoplastyki stawów biodrowego i kolanowego utrzymuje się wciąż na poziomie około 90%.
