WOJSKOWY
ROCZNIK SPORTOWY
N A R O K 1923
0 *
%
Wa r s z a w a i 923
W O JS K O W Y IN S T Y T U T N A U K O W O -W Y D A W N IC Z Y
WOJSKOWY
ROCZNIK SPORTOWY
N A R O K 1923
B ib lio te k a Ja g ie llo ń s k a
10019 6 5 6 0 0
W A R S Z A W A I923
W O JS K O W Y IN S T Y T U T N A U K O W O -W Y D A W N IC Z Y 1001965600
k % X S : V -'i
O p ra c o w a n o w W y d z ia le W y c h o w a n ia F iz y czn e g o O d d z . 111. Szt. G e n .
VN»V.
C R A C O w *.M S1S
D ru k J. B. K o n d e c k ie g o , W a r s z a w a , M a rs z a łk o w s k a 53a. T e l. 268-08
T R E Ś Ć .
Stl\
S p o r t w w o j s k u ... 1
R u c h s p o r to w y w w o js k u w ro k u 1922... 13
I Ż y c ie s p o r to w e w w o j s k u ... 15
II Z a w o d y p u ł k o w e ...17
III G łó w n e ig r z y s k a s p o r to w e W . P . w ro k u 1922 18 O r g a n iz a c ja w y c h o w a n ia fiz y c z n e g o i s p o r tu w w o js k u w r. 1922. 1. P e r s o n a lja i ... 41
2. P r a c a C e n tr a ln e j W o js k o w e j S z k o ły G im n a s ty ki i S p o r tó w w r. 1922... 43
3. S z k o le n ie i n s t r u k t o r ó w ... 84
P r o g r a m p r a c y d la o k rę g o w y c h k u rs ó w g im n a s ty c z n o -s p o r to - w y c h ... 85
4. O fic e rsk ie k u rs y n a rc ia rs k ie . . . ' ...94
5. B o i s k a ...95
P la n z a w o d ó w n a ro k 1923 i ro z k a z y d o ty c z ą c e w y c h o w a n ia fi z y c z n e g o z r. 1922 1. Z a w o d y w o js k o w o -s p o r to w e w ro k u 1923 . . . 96
2. R o z k a z y d o ty c z ą c e w y c h o w a n i a fiz y c z n e g o w w o js k u z r. 1922... 104
S P O R T W W O JS K U .
S p o rt w w o jsk u sk u p ia w o k ó ł sieb ie n ieco w ą tp li
w o ści i z a p y ta ń . W y ja śn ie n ie p rz e to z a sa d o rg a n iz acji w o jsk o w y ch z a w o d ó w s p o rto w y c h d o sta rc z y o d p o w ied z i n a te z a p y ta n ia i w ą tp liw o ści.
Z z a p y ta ń ty ch n a jb a rd z ie j z a sa d n ic z e m je s t jedn o:
sk o ro d o w o jsk a w p ro w a d z o n o sp o rt, d laczeg o z a w o d y w o j
sk o w e nie o d b y w a ją się ściśle w e d łu g p ro g ra m ó w p rz y ję ty c h p rzez sp o rt cy w iln y i d lacz eg o c a ła o rg a n iz acja życia spor"
to w eg o w w o jsk u nie p o d le g a re g u ło m o b o w ią z u ją c y m s p o rt w p a ń stw ie .
P o d o b n e z a strz e ż e n ia co do o rg a n iz acji w o jsk o w y ch z a w o d ó w p o ja w ia ją się n iety lk o u n as. W y s tę p u ją o n e m oże n ajsilniej w e F ran cji. D o ro c z n y p ro g ra m fran cu sk ich z a w o d ó w w o jsk o w y ch p rz y jm o w a n y je st p rz e z ta m te jsz e k o ła sp o rto w e z p ro te s te m i o b u rz en iem .
Z p rz y to c z o n y c h a rg u m e n tó w n a s tę p u ją c y je s t b o daj n ajsilniejszy. W o jsk o m a b y ć szk o łą, p e p i n j e r ą ,
p rz y g o to w u ją c ą m ło d zież do u b ie g a n ia się o z w y c ię stw a w za w o d a c h sp o rto w y c h . Z a w o d y m u szą m ieć p ro g ra m olim pijski: inaczej nie sp e łn ią sw ej roli w y ch o w aw czej.
S p o rto w cy o d b y w a ją c y słu żb ę w o jsk o w ą p o w in n i b y ć o to czeni w y łą c z n ą o p iek ą, m ieć z a p e w n io n ą sw o b o d ę cz asu i r u chu o raz m o żn o ść s ta w a n ia do w sze lk ic h za w o d ó w cyw iln y ch .
W za strz e ż e n ia c h , z k tó re m i sp o ty k a się n ie ra z n asz s p o rt w o jsk o w y tk w i n ie w ą tp liw ie ech o p o d o b n y c h z a rzutów .
O tó ż n ależ y z cały m n ac isk ie m w y ja śn ić p rz ed e- w sz y stk ie m jed n o :
Z a d a n ie m c a łe g o w y c h o w a n ia fizycznego w w o jsk u je st w y łą c z n ie zro b ie n ie z cz ło w ie k a z d ro w e g o — s p ra w n eg o żołnierza.
W sz y stk o , z a ró w n o sp o rty ja k g im n a sty k a o raz ćw i
c z en ia fizyczn e, p o d d a n e m usi b y ć tej n aczeln ej za sad zie.
Ż o łn ie rz p o w in ie n n a u c z y ć się: m a sze ro w a ć, biegać, w sp in a ć się, sk a k a ć , rz u cać , w a lc zy ć w ręcz, p ły w ać , z d o b y w a ć w y trw a ło ść, ru c h liw o ść , m ęsk o ść. S ło w e m — w y c h o w a n ie w o jsk o w e m a n a celu w z m o c n ie n ie b u d o w y c ia ła , w y ro b ie n ie sp ra w n o śc i cz y n n o ści ru c h o w y c h C zynn ości te są w y łąc zn ie p ra k ty c z n e i n ie z b ę d n e z p u n k tu w id ze n ia p o trze b ż o łn ie rz a w p o lu i boju.
N a tej d o p ie ro p o d s ta w ie b u d u je się w y sz k o le n ie ściśle w o jsk o w e.
N ależy m o ż e m im o c h o d e m zrobić u w a g ę , że p rz e cież ta k p o jm o w a n e w y c h o w a n ie fizy c zn e w w o jsk u p o k ry w a się ca łk o w ic ie z z a d a n ia m i, ja k ie so b ie sta w ia m y p rz y w y c h o w a n iu fizy czn em k a ż d e g o o b y w a te la p o z a w o jsk iem . M oże ty lk o p ra g n ie o n o o rg a n iz m lu d zk i uczy n ić b ard ziej m ę sk im i b ard ziej w y trw a ły m , niż to je s t p o trz e b n e
w w a ru n k a c h życia co d zien n eg o . N iem a z a te m m ow y o ja k ie m k o lw ie k sp e c ja ln e m w o jsk o w e m w y c h o w an iu . N ie istn ie je ż a d n a ro z b ie żn o ść celów . P o z o s ta je ty lk o róż
n ic a w m e to d z ie i śro d k a c h d ziała n ia .
N iew ątp liw ie w ta k p o jm o w a n e m w y c h o w an iu fizycz- n em w w o jsk u p rz o d u ją c ą ro lę o d g ry w a ją o b o w iąz k o w e, c e lo w e ćw iczen ia g im n asty czn e . T e n sp o rt, k tó ry m a sa m w y ch o w y w a ć , k tó ry p rz e w a ż n ie z a s tę p u je w sp o łe c z e ń stw ie w szelk ie s y ste m a ty c z n e w y c h o w a n ie fizyczn e, tu taj z a j
m u je d ru g ie m iejsce, je st ty lk o d o p e łn ie n ie m c o d z ie n n y c h ćw iczeń. Z n a tu ry rz ecz y co d o sw e g o p ro g ra m u p o d le g a og ólnej z a sa d z ie — p rz y c z y n ie n ia się p rz e d e w sz y s tk ie m do ró w n o w a g i fizycznej i p sy ch iczn ej żo łn ierza. T o o g ra n icza d ziały sp o rtu , ja k ie m o ż e m y u p ra w ia ć w w o jsk u.
P ro g ra m m u si b y ć z re d u k o w a n y d o g ałęzi n ajb ard ziej p r a k ty c z n y c h z p u n k tu w id z e n ia w o jsk o w e g o . Z a te m p rz y j
m iem y w w o jsk u z lek k iej atlety k i: m arsz e, biegi, skoki, rz u t g ra n a te m , a p o z a te m g ry d ru ży n o w e, p ły w a n ie , sz e r
m ierkę, h ip p ik ę , w a lk ę w ręcz, n arciarstw o .
T o n ie ja k ie ja k b y zu b o ż e n ie w treśc i w y n a g ra d z a so b ie je d n a k sp o rt w w o jsk u in n ą w a ln ą z d o b y c zą.
W o jsk o u siłu je w y z y sk a ć n a jc e n n ie jsz ą , p o d s ta w o w ą z a s a d ę sp o rtu : e le m e n t w s p ó łz a w o d n ic tw a i w alki, d ąż ąc do w p ro w a d z e n ia b o d ź c a sp o rto w e g o do ró ż n y ch ćw iczeń sp o rto w y c h . W p ro w a d z a go n a w e t do gim n asty k i w o jsk o w ej. W ie le ćw iczeń w o js k o w y c h stało się jak b y n o w e m i g ałęziam i sp o rtu , że w y m ien ię tu np: rz u t g ra n a te m , w a lk ę n a b a g n e ty i b ieg sztu rm o w y . O p ró c z w p ro w a d z e n ia e le m e n tu sp o rto w e g o d o ćw iczeń ze s p rz ę tem , w o jsk o d ąż y do w y k o rz y sta n ia p o p ę d u sp o rto w e g o w e w sz e lk ic h ćw ic zen iac h tak ty c z n o -b o jo w y c h . W p ro w a d za ją c czynnik w sp ó łz a w o d n ic tw a , n a d a je m y ćw iczen io m c h a ra k te r gier. U z y sk u je m y p rz e z to z a in te re s o w a n ie ż o ł
n ierzy o raz sk ła n ia m y ich do d o b ro w o ln e g o w ysiłku.
3
W id zim y z a te m , że sp o rt o d g ry w a w w o jsk u d o n io słą rolę. P ra w d a , że różni się od sp o rtu cy w iln eg o . Z a w iera in n ą n ieco treść, d ziała o d m ien n em i d ro g a m i, w k ra cz a n a w e t n a to ry , o b ce sp o rto w i cyw ilnem u. Z a c h o w u je je d n a k te sam e p ie rw ia stk i za sa d n ic z e i ró w n ą s k u te czn o ść d ziałania.
Z ty ch u w a g w y n ik a, że o rg a n iz a c ja w o jsk o w y ch z a w o d ó w o p rz e się n a o d rę b n y c h z a s a d a c h , niż to m a m iejsce w s p o rc ie cyw ilnym .
P rz e d e w sz y stk ie m p ro g ra m . N ie b ę d z ie on w ż a d nym ra zie n o rm a ln y m , o lim pijskim . K a ż d y p ro g ra m s p o r tow y, z w ła szcz a w w ojsku, w y w o łu je ru c h sp o rto w y , n a k ła n ia do o d p o w ie d n ic h ćw iczeń, n a rz u c a im sw o ją tre ść ,—
je s t w y ty c z n ą n a k re ś la ją c ą k ie ru n e k p ra c y ca łe g o ro k u . D lateg o m usi b y ć on ta k u ło żo n y z e le m e n tó w , k tó re w y m ien iliśm y pow yżej, a b y p o sz c z e g ó ln e sk ła d n ik i s p ra w n o ści żo łn iersk ie j ro z w ija ć w ca ło ro czn e j p ra c y o ra z d ać o statec zn y o b ra z o sią g n ię ty c h w y n ik ó w n a sa m y c h z a w o d a ch .
N a stę p n ie , w o rganizacji za w o d ó w n a le ż y u w zg lęd n ić ró ż n ic ę p rz y g o to w a n ia b io rąc y ch u d z ia ł o raz o d rę b n e z a d a n ia s ta w ia n e ró ż n y m d ziało m s p o rtu w w ojsku .
N a in n y ch z a sa d a c h trz e b a o p rz e ć o rg a n iz ację z a w o d ó w , ab y u z y sk a ć o b ra z p rz e c ię tn e j sp ra w n o ści fizy
cznej p o w o ła n y c h roczn ik ó w , n a in n y ch zaś jeśli się ch c e o trz y m a ć p rz e g lą d p ra c y w o jsk o w y ch u p ra w ia ją c y c h sp o rt od dłu ższeg o czasu . N a stę p n ie d o jed n ej i tej sam ej g ałęzi sp o rtu , ze w z g lę d u n a ró ż n e cele, n ależy sto so w a ć o d rę b n e m eto d y . N a p rz y k ła d p ły w a n ie , z p u n k tu w id z e n ia p rz e ciętn e g o p o z io m u o gólnej sp ra w n o śc i fizycznej, w y m a g a w łąc zen ia d o p ro g ra m u je d n e g o k ró tk ie g o biegu; p o jm o w a n e zaś ja k o p o p a rc ie w a żn eg o d z ia łu w y szk o le n ia w y w o łu je p o trz e b ę zo rg an izo w a n ia o d d zieln y c h z a w o d ó w o szerokim p ro g ram ie . P o z a te m p la n z a w o d ó w p o w in ien 4
z jed n ej stro n y u w zg lęd n ić o b o w iąz k o w y i p rz y m u so w y u d z ia ł w szy stk ich żołnierzy, z drugiej um ożliw ić k aż d em u s ta w a n ie do ty ch d ziałów , k tó re o d p o w ia d a ją jego p rz y g o to w a n iu i zam iło w a n iu .
W re sz c ie o rg a n iz acja za w o d ó w p o w in n a o b jąć n ie k tó re d ziały w y szk o le n ia , ab y z a c h ę c ić do nich żołn ierzy p rz e z w p ro w a d z e n ie cz y n n ik a sp o rto w eg o .
W y c h o d z ą c z ty c h za ło żeń , u w z g lę d n ia m y w w o j
sku trzy ty p y d ziała ln o śc i sp o rto w e j i co za tern idzie trzy ro d z a je zaw o d ó w .
1. O b o w ią z k o w a i p rz y m u s o w a p ra c a sp o rto w a w szy stk ic h żołnierzy . Z a w o d y o p ro g ra m ie p ro sty m , u w z g lę d n ia ją c y m z a sa d n ic z e e le m e n ty sp ra w n o śc i fizycznej i o p a rty m o c o d z ie n n e ćw iczen ia g im n asty czn e . R y sem z a sa d n ic z y m je st tu taj p o w sze ch n o ść. P ro g ra m isto tn ie, ze w z g lę d u n a m a so w o ść ru c h u , n ie w y m a g a ją c y p rz y b o ró w i p rz y rzą d ó w , p o z w a la ją c y s ta w a ć do z a w o d ó w w szy stk im żo łn ierzo m i u w z g lę d n ia ją c y z a sa d n ic z e e le m e n ty w o jsk o w e ja k strz e la n ie , w a lk a n a b a g n e ty o raz rz u ty g ra n a ta m i.
Jak ż e p rz e ja w ia się te n m a so w y ru ch sp o rto w y w o d d ziałach ? W g ra ch ru c h o w y c h , w n ie k tó ry c h d zia
ła c h lekkiej a tle ty k i b ie rz e u d ział w ćw iczen iach — p o ło w a żo łn ierzy , cz a se m w szy scy . P iłk a n o ż n a sk u p ia ty sią c e żołnierzy. K a ż d y p u łk p o s ia d a w ła sn ą re p re z e n ta c y jn ą d ru ż y n ę, w n ie k tó ry c h p u łk a c h — n a w e t b atal- jo n y w y sta w ia ją d ru ż y n y . Inne g ałęz ie sp o rtu ja k p ły w a- ctw o, strz e le c tw o , sze rm ie rk a, h ip p ik a p o c ią g a ją ró w n ie ż ty sią c e i s e t k i żołnierzy. S ło w em w sz y stk ie te d ziały k tó re m o ż e m y u ją ć p o d o g ó ln ą n a z w ą s p o rtu w o jsk o w eg o w c ią g a ją w koło sw ej p ra c y ca łe w ojsk o.
O b o k p o w szech n o ści i m a so w o śc i istn ie je ró w n ież jego p rz y m u so w o ść . W y z n a c z a się godziny, p rz y n a jm n ie j d w ie n a ty d zień , n a o b o w ią z k o w e d la w szy stk ich ćw i
czenia. Ł a tw o z a u w aż y ć, że ta p o w sz e c h n o ść i p rz y m u so 5
w ość ru c h u w w o jsk u , — zw ła szcz a w o b e c su ro w e g o m a te ria łu żołn iersk ieg o , w c ielo n eg o do sz e reg ó w , w y tw a rza c a łk ie m inne, niż w sp o łe c z e ń stw ie w a ru n k i i p sy c h o lo gię ży cia sp o rto w eg o .
N iem o żliw em je st sto so w a n ie tu ta j z a s a d i reg uł klu b o w y ch . P ra c u je się n a in n y m zu p e łn ie gruncie. W s z y stk o je st p ły n n e , zm ien n e. N ie istnieje d ru ż y n a, k tó ra- by w ty m sam y m sk ła d z ie p rz e trw a ła w ięcej, niż rok .
C ały ru ch p o d d a n y n ac zeln ej zasad zie: m aso w o ść ćw ic zeń w ce la ch p o d n ie sie n ia s p ra w n o śc i fizycznej. N ie m o że być m o w y o ciągłości, sy ste m a ty c z n o śc i pracy , d o sk o n a le n iu się d ru ży n , z d o b y w a n e m u p rz e z la ta w y trw a łej p ra c y . C zyż m o żn a u ją ć to ży cie s p o rto w e w re g u ły n o rm u ją c e d ziała ln o ść k lu b ó w cyw ilnych? Czy m o żn a z a p ro w a d z ić ew id en cję, k la sy sen jo ró w i ju n jo ró w , o k re śla ć a m a to rstw o , u s ta n a w ia ć k la sy w rozgryw kach?
W sz y stk ie b o d ź c e ro z w o ju i c z y n n ik i p o w o d z en ia, sto so w a n e w k lu b a c h sp o rto w y c h , nie m a ją tu zastoso"
w a n ia . Jeśli ch o d zi o p o ró w n a n ie , o p o d a n ie analo gji, to r u c h s p o r t o w y w w o j s k u n a s u n i e n a m n a m y ś l raczej s t o w a r z y s z e n i e o t y p i e „ S o k o ł a " , n i ż p r z e c i ę t n y k l u b s p o r t o w y . O d n a jd z ie m y tu liczn e cech y w sp ó ln e. W ie le p rz e ja w ó w z b io ro w e g o ży c ia s p o rto w e g o o d d z ia łó w p rz y p o m in a g ro m a
d n e w y stę p y i p o p isy S o k o ła . Z je d n ą z a sa d n ic z ą ró ż n i
cą: s i l n i e z a s z c z e p i o n y p o p ę d s p o r t o w y p o c i ą g a m a s y ż o ł n i e r s k i e d o d o b r o w o l n e g o w y s i ł k u , n i e c ą c w s p ó ł z a w o d n i c t w o , z w ł a s z c z a j e g o n a j w y ż s z ą f o r m ę , w s p ó ł z a w o d n i c t w o g r u p o w e .
D w a jesz c z e ry sy z n a c z ą o d m ien n o ść w a ru n k ó w s p o rtu w o jsk o w eg o .
A w ięc sp o rt u w a ż a n y je s t ja k o s k ła d o w a część o b o w ią z k o w e g o w y c h o w a n ia fizycznego w w o jsk u i w dzia- ó
ła c h sw ych, n ie z b ę d n y c h d la celów w o jsk o w y ch , p o s ia d a c h a ra k te r słu żb o w y . D lateg o rozg ryw ki w y z n a c z a n e są u rz ę d o w o i p rz e p ro w a d z a n e p rz ez o d n o śn e d o w ó d z tw a.
N ie m o że z a te m sp o rt w o jsk o w y b y ć p o w ie rz o n y m tro sce klu b ó w , ich d o b ro w o ln e j p ra c y i d o b ro w o ln e m u u k ła d an iu p rz ez n ich p ro g ram ó w .
N a d to w o jsk o w e za w o d y są p rz e g lą d e m p o s tę p u sp ra w n o śc i fizycznej, o siąg n iętej w ciągu ro k u . N ie m a b o w iem p o z a z a w o d am i in n eg o sp o so b u sp ra w d z e n ia fizy czn eg o w y sz k o le n ia w o jsk a.
T o jeszc ze b ard ziej p o d k re ś la u rz ę d o w y i sp ec ja ln y c h a ra k te r za w o d ó w .
2. P rz e c h o d z im y d o dru g ieg o ty p u d ziała ln o śc i. W k a ż d y m p u łk u s k u p ia się p rz o d u ją c a p o d w z g lę d e m s p o rto w y m g ru p a żo łn ierzy w k o ła, d z ie lą c e się n a sekcje. L i
cz eb n o ść sek cji w ynosi z w y k le o k o ło k ilk u d ziesięciu stale ćw iczący ch . U d z ia ł w k o łach d o b ro w o ln y . U p ra w ia ją w nich w a żn e d la w y sz k o le n ia gałęzie w o jsk o w o -sp o rto w e ja k p ły w a n ie , sz e rm ie rk a , h ip p ik a . O tó ż z a w o d y w o js k o w e p o w in n y u w z g lę d n ić tę n a jc e n n ie js z ą sp o rto w ą g ru p ę żołnierzy, ab y w y tw o rz y ć w śró d sze ro k ich k ó ł w o jsk o w ych k a d ry in stru k to rsk ie w w a ż n y c h d z ia ła c h s p o rtu d la w y szk o le n ia .
3. T rz eci w re sz c ie ty p d z ia ła ln o śc i o b ejm u je w oj
sk o w y c h u p ra w ia ją c y c h sp o rt o d d łu ższe g o czasu . P rac a tu taj o g n isk u je się p o z a o d d z ia łe m w w o jsk o w y ch k lu b ach sp o rto w y c h i p o s ia d a c h a ra k te r ca łk o w ic ie p o z a słu żb o w y . K lu b y te n a le ż ą d o z w ią z k ó w sp o rto w y c h i ro z w ija ją sw ą d z ia ła ln o ść z u p e łn ie w e d łu g re g u ł o b o w ią z u ją c y c h s p o rt cyw ilny. J e d n a k ż e w łą c z a m y do o rg a n i
zacji z a w o d ó w i tę s tro n ę d zialn o ści ze w z g lę d u n a sw ój p o śre d n i w p ły w n a życie sp o rto w e w w o jsk u .
N a su w a się z a te m o gólny w nio sek , że w o js k o w e za
w o d y m u s z ą u w z g lę d n ić w sw y m p ro g ra m ie : elem e n ty 7
ściśle w o jsk o w e; o p ie ra ć się m a ją n a m a so w o śc i ruchu; m ieć c h a ra k te r p rz e g lą d u d o ro c z n e j p ra c y ; u w z g lę d n ia ć ró ż n e s tro n y d ziała ln o śc i sportow ej; sto so w ać z a sa d ę ró ż n ic zk o w a n ia . P o z o s ta je n a m te ra z do o m ó w ien ia s p ra w a w sp ó łp ra c y s p o rtu cy w iln eg o i w o jsk o w eg o o raz ich w z a je m n y c h s to su n k ó w .
A b y te sto su n k i u ło ż y ły się ja k n a jp o m y śln ie j, m u sim y p rz y ją ć b ez z a strz e ż e ń te z ę , k tó rą usiło w aliśm y w yżej u z a sa d n ić , iż sp o rt w w o jsk u tw o rzy o d ręb n e, a sw o iste zjaw isk o . R o zw ija się w e d łu g w y p ra c o w a n y c h p rz e z sieb ie m e to d , rz ą d z i się o d m ien n em i re g u ła m i, w y w a rz a śro d o w isk o o in n ej psychologji, d ą ż y w re szcie do w ła sn e g o celu, m ian o w icie: ja k n a jle p s z e g o w y szk o le n ia w o jsk a. S k o ro p rz y jm ie m y te n p u n k t w id z e n ia i nie b ę d ziem y w y ra żać zd z iw ie n ia i p ro testu , iż w o jsk o n ie ch ce u k ła d a ć sw ego życia sp o rto w e g o w e d łu g re g u ł klu b ó w cy w iln y ch , w ó w c zas d la w z ajem n ej w sp ó łp ra c y o tw ie ra ją się, d o p ra w d y , n ie z m ie rn e p e rsp e k ty w y .
P rzy jrz y jm y się te m u bliżej.
C o ro k o p u sz c z a sze reg i w o jsk o w e ty s ią c e m ło d zie
ży, k tó ra n a b ra ła sm a k u do s p o rtu , z a z n a jo m iła się z je go n a jp ro stsz e m i fo rm am i. Jak iż to n ie o c e n io n y i łatw y d o p o z y s k a n ia m a te rja ł d la klubów ! S ą już n a w r ó c e n i d l a s p o r t u , z g r u b s z a o b r o b i e n i .
A te ra z setki, ty siące w o jsk o w y c h , sk u p io n y ch w p u łk o w y c h k o ła c h sp o rto w y c h . C zyż n ie b ę d ą oni c e n n y m n a ry b k ie m d la s p o rtu p o u k o ń c z e n iu służby?
W ielu z n ich w o jsk o w y c h o w a ło , in n y c h z a p ra w i
ło. Z n a c z n a część z p o śró d tej p rz o d u ją cej g ru p y sp o rto w có w w ojsk o w y ch , to z a w o d o w i oficerow ie i p o d o fice ro w ie.
P e łn ią c o b o w iąz k i in stru k to ró w sp o rto w y c h , je d n o c z e ś n ie p ra c u ją d la sp o rtu cyw ilnego. O ich p o m o cy fach o w ej
w iele m o g ą p o w ie d z ie ć p ro w in c jo n a ln e k lu b y sp o rto w e , zw ła szcz a z k re s ó w w sch o d n ic h .
A te ra z w o jsk o w e k lu b y sp o rto w e .
C zyż nie są o n e w sp ó ln ą w ła sn o śc ią w o jsk a i s p o łe czeństw a? W y ro sły ze sp o rtu w o jsk o w eg o , z a ra z e m tw o rz ą c sk ła d o w ą część cyw ilnego. P ra c u ją n a o b y d w u te re n a c h i są łą c z n ik a m i ty ch d w ó ch p rą d ó w n asz eg o ży c ia s p o rto w ego. Iluż w o jsk o w y ch , d o d a ć trz e b a , n a le ż ą c do k lu bów cyw ilnych, p ra c u je dla sp o rtu i d o k o n a ło dla nieg o w iele, b ę d ą c n ie je d n o k ro tn ie , szczeg ó ln ie w o k rę g ach w ileń sk im i lu b e lsk im , p ra w d z iw e m i jego p io n eram i.
N ie p o d n o sim y tutaj ich zasługi, stw ie rd z a m y tylko, że w w ojsku, ja k o w śro d o w isk u sp rz y ja ją c e m fizycznem u ruchow i, łatw iej o ro zw ó j za m iło w a ń sp o rto w y c h i o m o ż n o ść p racy , n iety lk o dla w ła sn e g o o d d z ia łu , lecz i d la sp o łe c z e ń stw a .
A le ja k ż e ż m a się o d b y w a ć w s p ó łp ra c a w p ra k ty c e n a g ru n c ie zaw odów ?
O tó ż n a le ż y ściśle ro z ró żn iać d w a k ieru n k i sp o rtu w o jsk o w eg o : p ierw szy — k lu b y w o jsk o w e; d rugi — to w szy stk o , co m ieści się w ra m a c h ży cia s p o rto w e g o o d d ziału , w ięc k o ła, d ru ż y n y i z e s p o ły re p re z e n ta c y jn e oraz z a w o d y w sze lk ic h stopni.
S to su n e k sp o rtu cy w iln eg o do k lu b ó w w o jsk o w y c h je st jasn y i już u stalo n y .
N a le ż ą do o d p o w ied n ich z w ią zk ó w sp o rto w y c h , p o d le g a ją ich p rz e p iso m i sta ją do ro z g ry w e k w te rm in a c h p rz e z za rz ą d ty c h k lu b ó w w y z n acz o n y ch . W y m a g a n ia słu ż
by w o jsk o w ej m o g ą p rz e sz k o d z ić cz ło n k o m ty ch k lu b ó w w b ra n iu u d z ia łu w w y z n a c z o n y c h za w o d ac h nie o w iele w iec ej, niż za ję c ia c z ło n k o m k lu b ó w cy w iln y ch .
C o zaś do d ru g ieg o k ie ru n k u t. j. do g ro m a d n e g o życia sp o rto w e g o w o d d z ia ła c h — to w s p ó łp ra c a n a g ru n cie za w o d ó w je st isto tn ie tru d n a.
9
A n i k ó ł p u łk o w y ch , ani d ru ż y n re p re z e n ta c y jn y c h , z p o w odów , o k tó ry c h m ó w iliśm y w yżej, nie m o żn a tra k to w a ć , jak o k lu b ó w , p rz y jm o w a ć do zw ią z k ó w i w łą c z a ć do ro z g ry w e k o m istrzo stw a p a ń stw o w e . 1 słu sz n e m jest, że się teg o n ie czyni. W ła d z e w o jsk o w e u w a ż a ły b y z p e w n o ścią za rz ecz sz k o d liw ą sk ło n n o ść z w ią z k ó w do p rz y j
m o w an ia ty ch p rz e m ija ją c y c h ze sp o łó w , p o w o ła n y c h je d y n ie d la ćw ic zen ia się. B yłoby to w c ią g a n ie m w o jsk a w o rb itę d z ia ła ń k lu b o w y ch . C zyż z a te m te n g ro m a d n y ruch, sze rzą cy się w o d d ziała ch , m a z a m k n ię tą d ro g ę do sp o ty k a n ia się ze sp o rte m cyw ilnym , n a b o isk ach , do w z ajem n ej em u lac ji i p o u c z a n ia się? P rze ciw n ie: o tw a rte je st d la tak iej w sp ó łp ra c y o b sze rn e, d o ty ch cz as n ie w y z y sk a n e p o le. M ó w im y o w sze lk ic h s p o tk a n ia c h to w arzy s
kich, p o p isa c h , z a w o d a c h , nie m a ją c y c h c h a ra k te ru ro z
g ry w e k w stę p n y c h , w k tó ry c h b io rą u d z ia ł w o jsk o w i i cyw ilni. P o d o b n e p o p is y sp o rto w e u rz ą d z a n e są do ść często n a p row incji; b io rą w n ich u d ział, p o z a m iejsco- w e m i k lu b am i, S o k ó ł i zw iązk i strze le ck ie. I jeżeli p o sia d a ją o n e ja k i c h a ra k te r, -—■ to ra cze j c h a ra k te r p rz y sp o so b ien ia fizy czn eg o n a ro d u . W y m ien ię n a p rz y k ła d p ro g ram p o d o b n e g o p o p isu w e W ło c ła w k u w ro k u ub ieg łym :
1. bieg sztafeto w y . 2. m a tc h p iłk i n o żn ej. 3. p o k a z szer
m ierki. 4. gra w p ię s tó w k ę .
C zyż trz e b a m ó w ić o z n a cze n iu p o d o b n y c h p o p isó w i z a w o d ó w to w a rz y sk ic h dla p ro p a g a n d y s p o rtu i d la roz- b u d z e n ia w d a n e j m iejsco w o ści z a in te re so w a ń sportow ych?
N ie m o ż n a d o sy ć z a c h ę c a ć k lu b ó w spo rto w y ch , ab y gorliw ie p ra c o w a ły n a d o rg a n iz a c ją m a so w e g o ru c h u sp o r
to w e g o w sp o łe c z e ń stw ie d ro g ą w sp o m ia n y c h p o p isó w . Z n a jd ą o n e za w sze c h ę tn y c h p a rtn e ró w i w sp ó łp ra c o w n i
k ó w w o jsk o w y ch . N ie w id zim y ż a d n y c h z a sa d n ic z y c h p rz e sz k ó d u n iem o żliw iając y ch k lu b o m ta k ą w o jsk o w ą w sp ó łp ra c ę
10
T e n w yżej n a sz k ic o w a n y za ry s sto su n k ó w m ię d z y d w o m a k ie ru n k a m i n asz eg o ży c ia sp o rto w e g o , w p ra k ty c e u c ie ra się co ra z bard ziej.
C zase m ty lk o p o w s ta ją n iejasn o ści, ja k zaw sze, gdy u trw a la się n o w y zw yczaj i w y d a rz y ć się m oże, w p ra w dzie n ie sły c h a n ie rz a d k o , iż czło n k o w ie w o jsk o w eg o k lu b u sp o rto w e g o , p rz y ję te g o do zw ią zk u p iłk i n ożn ej, n a le ż ą p rz e w a ż n ie d o je d n e g o p u łk u i ró w n o c z e ś n ie tw o rz ą p u łk o w ą re p re z e n ta c y jn ą d ru ż y n ę piłki n o ż n e j, Z n a m y ty lk o je d e n ta k i w y p a d e k w 28 P. P., lecz m o że w y d a rz y ć się ich w ięcej. Ja sn e m je st w ó w c zas, iż u rz ę d o w e w o jsk o w e ro z ry w k i i gry p iłk i nożnej o m istrz o stw o b ę d ą z so b ą k o lid o w ać.
Istn iejąc e ko rm sje o k rę g o w e z ła tw o ś c ią p o tra fią u n o rm o w a ć p o d o b n e sp ra w y .
W y d a rz y ć się m o że p o n a d to , iż c z ło n k o w ie klubów w o jsk o w o -sp o rto w y c h lub w y b itn y sp o rto w ie c , o d b y w a ją c y słu ż b ę w o jsk o w ą , m a ją u tru d n io n ą p ra c ę w k lu b a c h lub w y jaz d y n a z a w o d y ze w z g lę d u n a o b o w iązk i słu żbo w e.
T ru d n o tu ro b ić w y ło m w o g ó ln y ch p rz e p isa c h i d aw ać n a d z w y c z a jn e ulgi sp o rto w c o m z k rz y w d ą in n y ch żoł
nierzy; je d n a k ż e ze w zg lęd u n a o k re s organ izacy jn y , jaki p rz e c h o d z i sp o rt p o lsk i d a w a n e są p rz e c ie ż d u że ulgi. K ażd y d o w ó d c a m o że u d ziela ć u rlo p ó w n a w y ja z d n a za w o d y . G d y to n ie w y sta rc z y , n a le ż y p o g o d zić się z fa k te m , żę w o jsk o p rz e d e w sz y stk ie m m a n a celu w y szk o len ie.
O d b y w a ją c y słu żb ę, n iech n a d w a lata zm ien i swój try b życia sp o rto w e g o p o d o b n ie , ja k to czyni m alarz lub m u z y k w sw oim fach u . Z re s z tą n ie b ę d z ie n ig d y zm u szo n y do tej o statec zn o ści.
P o d o b n o n a jw ię k sz e ro z g o ry c z e n ie k lu b ó w w y w o łu je to, iż w o jsk o w i ich c z ło n k o w ie b io rą u d z ia ł w w ojsk ow ej g rze w czasie, g d y k lu b ro z g ry w a p o w a ż n y m ecz. 1 d a je
się, _ że c z ło n k o w ie ci, z m y ś lą o sw y m k lu bie, g rają w w o js k o w e m s p o tk a n iu n ie c h ę tn ie i b ez za p ału .
G d y b y ta k było, było b y to sm u tn em o b ja w e m . Z a z n a c z a liśm y już, że rozg ry w k i, w y z n a c z a n e u rz ę d o w o , m a ją c h a ra k te r słu żb o w y , ró w n e g o z n a c z e n ia j a k np*
strzelan ie, czy ćw ic zen ia polo w e. S p o rto w ie c ró w n ie d o b rze m ó g łb y być z a trz y m a n y m n a in n y ch ć w ic z e n ia c h . L ec z je ż e li ro z g ry w k a p o s ia d a c h a r a k te r słu żb o w y , to u d ział w d ru ż y n ie czy ze sp o le je s t d o b ro w o ln y m . 1 z a c ią g n ą w sz y z w ła sn e j w oli z o b o w ią z a n ia w o b e c s w y c h k o le
gów w o jsk o w y ch , sp o rto w ie c p o w in ien sta w a ć z nim i do ro z g ry w ek . M a on w o b e c n ich w ięk sze n a w e t o b o w iąz k i m o ra ln e , niż w o b e c sw y c h k o le g ó w z k lu b u .
C h o ćb y d lateg o , że p rz y c z y n ić się m o że d o z w y c ięstw a n a d in n ą d ru ż y n ą p u łk o w ą . U trw a la n ie ta k ic h p o b u d e k nie za słu g u je na z le k c e w a ż e n ie z uw ag i n a szla
c h e tn o ść uczuć, ja k ą ch cem y w sp o rc ie u trzy m a ć.
12
R U C H S P O R T O W Y W W O JS K U W R O K U 1922.
O p ie ra ją c się n a u trw a lo n y c h p o d s ta w a c h o rg an iza
cyjnych i n a ro z b u d z o n e m z a in te re s o w a n iu sp o rto w e m p ra c o w a n o w ro k u 1922 n a d d o p ro w a d z e n ie m o rg a n iz a cji w y c h o w a n ia fizy czn eg o w w o jsk u do p o zio m u , p o z w a la ją c e g o n a n o rm a ln ą p ra c ę , o g a rn ia ją c ą c a łe w ojsko- Z a d a n ia teg o d o k o n a n o . P rz e d e w s z y stk ie m u s ta lo n o m e
to d ę p ra c y p rz e z w y d a n ie w p o c z ą tk u ro k u R eg u lam in u w y c h o w a n ia fizycznego. Z a p r o w a d z a ł on w o d d ziała ch o b o w ią z k o w e c o d z i e n n e l e k c j e g i m n a s t y k i , t r w a j ą c e 4 5 — 6 0 m i n u t o r a z p o l e c a ł p o ś w i ę c a ć d w i e — t r z y g o d z i n y t y g o d n i o w o n a u p ra w ian ie sp o rtó w i g ier ru c h o w y c h . Jed n o c ześn ie w y d a n o s z e r e g ro z k a z ó w n o rm u ją c y c h p ro w a d z e n ie d ziałaln o ści sp o rto w e j i u sta la ją c y c h jej form y o rg a n iz acy jn e . Z a r a z e m p ro w a d z o n a p o ś p ie s z n ie p ra c a n a d p rz y g o to w a n ie m sił in s tru k to rs k ic h p o c z ę ła p rz y n o sić w yniki. C o raz n ow y z a s tę p k ie ro w n ik ó w w y c h o w a n ia fizycznego za silał szereg i w o jsk a. E n e rg ja d o w ó d c ó w , p o p ie ra ją c y c h gorliw ie p ra c ę n a d w y c h o w a n ie m fizycznem , d o k o n a ła reszty .
Z a sa d n ic z y m o b ja w e m d o k o n a n e j p ra c y je s t ro z
s z e rz a n ie się d ziała ln o śc i sp o rto w e j w sz e rz i w g łąb . O ile p o c z ą tk o w o tylko w w ięk sz y ch g a rn iz o n a c h is tn ia ły k lu b y sp o rto w e i p ro w in c jo n a ln e b o isk a ,— to o b ec n ie w k aż d y m o d d z ia le istn ie je k o ło sp o rto w e , w k a ż d y m g arn izo n ie b o isk o . Z a r a z e m p rz y s tą p io n o d o p rz e b u d o w y p ro w iz o -
13
Tycznych p la c ó w gier w d u ży c h g arn iz o n ach n a w zo ro w o u rz ą d z o n e b o isk a . W stolicy zaś z a p ro je k to w a n o b u d o w ę w ielk ieg o c e n tra ln e g o stad jo n u .
C ały n a c isk p o ło ż o n o n a p o w s z e c h n o ś ć ru c h u , n a p ra c ę n a d o le w o d d z ia ła c h . Już co d z ie n n e, o b o w ią z k o w e lek cje, z a w ie ra ją c e w iele ele m e n tó w le k k o a tlety cz n y ch , s ta n o w ią d o b rą p o d sta w ę .
N a stę p n ie , d zia ła ln o ść s p o rto w ą s ta ra n o się o ile m o żn o ści u cz y n ić o b o w ią z k o w ą , zw iązać z cało ścią w y sz
k o len ia żołn ierza. W k a ż d y m p u łk u do k o ła s p o rto w e g o p o c ią g a n o ja k n a jw ię k sz ą liczb ę żo łnierzy, ab y za p raw ia li się do ró żn y ch g ałęz i sp o rtu . Ć w iczen ia te s ta ra n o się u w a ż a ć za słu żb o w e. Je d n o c z e śn ie za b ie g a n o , ab y u m o żli
w ić u p ra w ia n ie sp o rtu p rz e z b u d o w ę p ro w izo ry czn y ch b o isk . W iele zro b io n o tu taj w ciągu 1922 roku. B oisk ta k ic h liczy m y o b ec n ie 90. D z ia ła ln o ść w o d d ziałach , p o z a co d zien n em i lek cjam i, o b ejm u je w sze lk ie g o ro d z aju ćw iczenia i gry sp o rto w e o raz za w o d y , u rz ą d z a n e w e w n ą trz p u łk u lu b m ięd zy d w o m a p u łk a m i. O tó ż w o k resie trz y m ie się c z n y m la te m b ieżą ceg o ro k u , ja k stw ie rd z a ją n a d e s ła n e z e sta w ie n ia sta ty sty c z n e , u rz ą d z o n o w k a ż d y m p u łk u po k ilk a d z ie sią t ta k ic h ćw iczeń, w k tó rych już b ra li u d z ia ł w szy scy żołnierze. Z a w o d ó w zaś m ię d z y p u łk o w y c h o d b y ło się w ty m sam y m o k re sie 1 100, w k tó ry c h b ra ło u d z ia ł 9300 z a w o d n i k ó w .
U p ra w ia n o n a stę p u ją c e gałęzi sp o rtu : le k k ą a tle ty k ę , p iłk ę n o żn ą , gry ru chow e, h ip p ik ę , strze le ctw o , sze rm ie rk ę, p ły w a c tw o .
P o z a tą p ra c ą w o d d ziała ch , w o jsk o w i p o sia d a ją c y w ię k sz e p rz y g o to w a n ie sp o rto w e celem p o z a słu ż b o w e g o u p ra w ia n ia sp o rtó w sk u p iali się w w o jsk o w y ch k 1 u b a c h s p o r t o w y c h . Istn ieją o n e w e w szy stk ich w ięk sz y ch g a r n i z o n a c h i d o się g a ją liczby d w u d z i e s t u . Ł ą c z ą c
14
w o jsk o w y ch z ró żn y ch o d d z ia łó w , n a d a ją k lu b y te ton i k ie ru n e k d ziałaln o ści sp o rto w e j okręg u.
r. Ż Y C IE S P O R T O W E W W O J S K U .
R o k 1922 p rz y n ió sł z n a c z n e ro z szerzen ie się w o d d z ia ła c h ży c ia sp o rto w e g o .
Ż y c ie te w y p e łn ia ją ćw ic zen ia sp o rto w e . T w o rz ą o n e u z u p e łn ie n ie c o d z ie n n y ch lek cy j g im n asty czn y c h i sta n o w ią ra z e m z nim i c a ło ść w y c h o w a n ia fizy czn ego w w o jsk u .
Ć w icze n ia te p ro w a d z o n e są różnie, z a le żn ie od m iejsco w y ch w a ru n k ó w o d d ziału .
Z a s a d n ic z o re g u la m in w y z n a c z a n a ćw ic zen ia s p o r
to w e i g ry dw ie g o d zin y ty g o d n io w o . C zas te n w z ra s ta w n ie k tó ry c h o d d z ia ła c h do je d n e j g o dziny dzien n ie.
W y lic z e n ie ro d z a jó w ćw ic zeń sp o rto w y c h , u p ra w ia n y ch w o d d z ia ła c h , o k reśli ró w n o c z e śn ie k ie ru n e k d z ia łaln o ści sp o rto w e j w w o jsk u .
O to u p ra w ia n o n a s tę p u ją c e ro d z a je ćw iczeń : gry ru c h o w e ; le k k a a tle ty k a ; p iłk a n o żn a; w a lk a w rę cz; strz e lectw o ; h ip p ik a; p ły w a c tw o ; sz e rm ie rk a ; w io ślarstw o .
S ą to n iem al te sa m e gałęzi, co w ro k u 1921.
Z y c ie sp o rto w e w w o jsk u ro z w in ę ło się w całej p ełn i, je d n a k ż e n o w e d ziały nie p rz y b y ły . S p ra w o z d a n ia w y k a z u ją rz a d k o p o je d y n c z e ćw ic zen ia z n iew y m ien io n y ch tu taj gru p . O z n a c z a ło b y to, iż w y m ien io n e d ziały p rz y ję ły się je d y n ie w w o jsk u i tw o rz ą to, co m o ż n a b y o b jąć w s p ó ln ą n az w ą: sp o rt w o jsk o w y .
W y k a z u c z e stn ik ó w i ć w ic zeń w p o szc zeg ó ln y ch g ru p a c h n a su n ie sze reg u w a g co do ro z w o ju ty ch gałęzi.
G ry ru c h o w e ćw iczeń 9.500 u c z e stn ik ó w 110,500.
L e k k a a tle ty k a »» 12.169 79.585.
P iłk a n o żn a ii 6.950 24.530.
W a lk a rę c z n a a 2.250 15.075.
H ip p ik a ii 2.629 5.156.
S trzele ctw o *1 1.550 10.050.
P ły w a c tw o ii 1.024 11.775.
S z e rm ie rk a ii 2.077 5.533.
W io śla rstw o ii 282 554.
O ile p o zo staw im y na ubo czu w io ślarstw o , k tó reg o is- to tn ie sła b y rozw ój h a m u je b ra k ło dzi, to za u w aż y m y , że s p o ity u p ra w ia n e w o d d z ia ła c h ro z p a d a ją się n a trzy g ru p y :—
do jed n ej w łąc zy m y le k k ą a tle ty k ę i gry ru ch o w e, do drugiej p iłk ę n o żn ą , do trzeciej p o z o sta łe d ziały . P ie r
w s z a — w c ią g a w sw ój o b rę b w szy stk ich żołn ierzy : co dru g i lub c z ę sto k a ż d y z n ich ćw iczy; d ru g a sk u p ia b a r
dzo p o w a ż n e g ru p y żołnierzy, je st je sz c z e d o ść p o w sz e c h n a ; trz e c ia o b ejm u je już ty lk o o k re ślo n e g ru p y w ojskow ych*
p rz y c z e m p o c ią g a k u so b ie p ra w ie je d n a k o w ą liczb ę u c z e stn ik ó w .
T e n sta n w y jaśn i o rg a n iz a c ja ży c ia sp o rto w e g o w o d d ziała ch . G ry ru c h o w e i d ziały lek k iej a tle ty k i, nie w y m a g a ją c e p rz y rz ą d ó w , są p rz e w a ż n ie o b o w iąz k o w e, sta n o w ią część w y c h o w a n ia fizy czn eg o żo łn ierza. S tą d p ły nie ich p o w sze ch n o ść. I ro zw ó j sp o rtu w w o jsk u szy b k o zm ierza k u te m u , a b y w sz y sc y ż o łn ierze u p ra w iali gry ru c h o w e i te d ziały lekkiej atlety k i, k tó re są rozw in ię
ciem ćw iczeń p rz e p is a n y c h p rz e z R e g u la m in w y c h . fiz.
P o m im o w ielk ieg o za p a łu , z ja k im u p ra w ia ją żoł
n ierz e p iłk ę n o żn ą , nie z d o b ę d z ie o n a liczbow o nig d y tej p o w szech n o ści, ja k ą p o sia d a ją ćw ic zen ia p ierw szej g rup y.
O b e c n ie w k a ż d y m p u łk u istn ie ją dw ie lub trzy d ru ż y n y stałe; w w ielu p u łk a c h p o w sta ły d ru ż y n y w k a ż d y m b a ta ljo n ie . G ra n ic ą , do k tó rej rozw ój p iłk i s z y b k a
się zbliża b ę d z ie z o rg a n iz o w a n ie sta łe j d ru ż y n y w k aż
dej k o m p an ji, o b e jm u ją c e j n a jb ard ziej z a p alo n y ch graczy.
P o zo stali ż o łn ie rz e b ę d ą ćw iczyć p iłk ę n o ż n ą p rz ejścio w o w g ru p ie g ier i zab aw .
P o z a ćw ic ząc em i g ro m a d n ie istn ie ją m n iejsze lub w ięk sz e g ru p y żo łn ierzy , sk u p io n y c h w k o ła sp o rto w e.
O n i to, w łaśn ie, są u c z e s tn ik a m i ćw iczeń trzeciej grupy.
W ie lu z nich ró w n ie ż p o d a n y c h je st w grupie, u p ra w ia ją c y c h le k k ą a tle ty k ę . S ą w łaściw y m i sp o rto w c a m i w o jsk o w y m i. P o z a gram i ru c h o w em i u p ra w ia ją w szy stk ie w y m ien io n e g ałęz ie sportu.
Ja k p rz e d s ta w ia się liczb o w o ta g ru p a ćw iczących?
O to p rz y k ła d o w o k ilk a liczb z je d n e g o z p u łk ó w , g d zie rozw ój sp o rtu o sią g n ą ł m ax im u m . W 51 p. p. za
w ią z a n e k o ło s p o rto w e p o s ia d a n a s tę p u ją c e sekcje:
p iłk i n o żn ej 82 cz ło n k ó w ; p a la n to w ą 36 graczy;
w io śla rsk ą 38 członków ; le k k o a tle ty c z n ą 97 członków ; p ły w a c k ą 97 członków ; strz e le c k ą 28 czło n k ó w .
C yfry te ilu stru ją m niej w ięcej s ta n istn ie ją cy w e w sz y stk ic h p u łk ach .
R z a d k o , ab y w k tó ry m z p u łk ó w cyfry b y ły w ięk sze i z d a je się, iż d o się g a ją o n e s w e j g r a n i c z n e j l i n j i . W ro k u b ie ż ą c y m d o k o n a n o w iele c e le m ro z w o ju k ó ł sp o rto w y c h . Istn ieją o n e w e w szy stk ich p u łk a c h . W n a j
bliższej p rzy szło ści nie o w iele z a p e w n e p o w ię k sz y się liczb a ich cz ło n k ó w . Z a w s z e s k u p ia ć b ę d ą o n e elitę sp o rto w ą p u łk u , tw o rz ą c ą jego k a d rę s p o rto w ą i p o c ią g a ją c ą sw y m p rz y k ła d e m p o z o sta ły c h żołnierzy.
II. Z A W O D Y P U Ł K O W E .
Z ru c h u sp o rto w e g o w o d d z ia ła c h w y ła n ia ją się z a w o d y p u łk o w e , ja k o w y ra z siły sp o rto w e j p u łk u na z e w n ą trz .
2 17
P o s ia d a ją o n e ró ż n o ro d n y c h a ra k te r. S ą to p o p iso w e za w o d y m ię d z y p u łk o w e , ja k o p rz e d w s tę p n e za w o d y do g łó w n y ch igrzysk w o jsk o w y ch , p o d ru g ie — są to p op isy , u rz ą d z a n e z o k azji u ro c zy sto ści p u łk o w y c h i w reszcie są to sp o tk a n ia to w a rz y sk ie ze s p o rte m cy w iln y m .
N a stę p u ją c e cyfry o b ra z u ją , iż ru c h tu taj je s t żyw y i szeroki.
O to z a w o d ó w le k k o a tle ty c z n y c h o d b y ło się — 498 z u d z ia łe m 7973 u cz estn ik ó w .
Z a w o d ó w w p iłc e n o żn e j ro z eg ra n o 1750 p rz y 5670 u c z e stn ik a c h .
Z a w o d ó w strz e le c k ic h o d b y ło się 55 z u d z ia łe m 1085 za w o d n ik ó w .
Z a w o d ó w p ły w ac k ic h 20 p rz y 260 u cz estn ik ach . C y fry te św iad c zą, iż p o w y ż sz e g ałęz ie sp o rtu u m o c niły się, p o c ią g a ją c k u so b ie d u że m a sy żołnierzy .
III G Ł Ó W N E IG R Z Y S K A S P O R T O W E W . P.
W R O K U 1922.
W p la n ie ty ch igrzy sk p o łą c z o n o s p o rt w o jsk o w y ze sp o rta m i b o isk o w em i, w o d n e m i i te re n o w e m i. W y k o n a n ie całego p la n u ro z d zielo n o m ięd zy w szy stk ie D. O . K., p rz e z co p o b u d z o n o w y b itn ie z a in te re so w a n ie w ła d z dla ro z w o ju lo k aln ej o rg a n iz acji sp o rtu w o jsk o w eg o . P la n z a w o d ó w b y ł ob fity i u ro z m a ico n y . M iał on n a celu z je d n e j s tro n y d a n ie p rz e g lą d u o siąg n iętej sp ra w n o ś c i fizyczn ej, z drugiej p ro p a g a n d ę i ro z b u d z e n ie z a in te re s o w a ń s p o rto w ych.
O rg a n iz a c ja o p ie ra ła się n a e lim in a c y jn y m sy stem ie i n a d o b ro w o ln y m u d z ia le żołnierzy.
T e n u m y śln y cel p ro p a g a n d y i b u d z e n ia z a in te re s o w a n ia w y jaśn ia, cz em u u m ieszc zo n o w p ro g ra m ie w iele g ałęzi, słab o jeszc ze w w o jsk u ro z p o w szec h n io n y ch .
C h o ciaż do ty ch p u n k tó w n iew ielu sta n ę ło żołnierzy, sp e łn iły o n e sw e z a d a n ie b u d z e n ia za m iło w a n ia d o spo rtu .
R a z e m sta n ę ło do g łó w n y ch z a w o d ó w — 794 uczestni- nik ó w , k tó rzy alb o w y szli z ro z g ry w ek o k rę g o w y ch , albo zgłosili się b e z p o śre d n io , o ile d a n y p u n k t p ro g ra m u nie p o sia d a ł ro z g ry w ek w stę p n y c h .
D o p o szc zeg ó ln y ch zaś p u n k tó w głów n ych igrzysk s ta w a ła n a s tę p u ją c a liczb a żołnierzy:
1) Z a w o d y n a rc ia rsk ie 54 zaw ód . 2) M arsz p o d ró ż n y 20 kim . 40 „ 3) Bieg n a p rz ełaj 4000 m . 40 „ 4) Z a w o d y sp o rto w e sa p e rsk ie 180 „ 5) Z a w o d y p ły w a c k ie 40 „ 6) Z a w o d y w io ślarsk ie 30 (10 ło d z i) 7) G ra w p a la n ta p o lsk ieg o 44 „
8) W a lk a n a pięści 2 „
9) P ię cio b ó j w o jsk o w y 20 „ 10) Bieg sz tu rm o w y 400 m. 40 „ 11) Bieg ro z sta w n y 1200 m.
(400 + 300 + 300 + 200) 40 „
12) P ięciobój n o w o c zesn y 7 „
13) Z a w o d y le k k o a tle ty c z n e 50 „ 14) Z a w o d y w p iłc e nożnej 44 „
13) W y ścig kolarsk i 5 „
16) Z a w o d y strze le ck ie 78 „ 17) W a lk a n a b a g n e ty 80 „
W y n ik i p o sz c z e g ó ln y c h p u n k tó w g łó w n y ch igrzysk p o d a n e s ą pon iżej.
Jak ż e p rz e d sta w ia ł się u d z ia ł z a w o d n ik ó w w e w s tę p n y c h z a w o d a c h o k ręg o w y ch ?
O tó ż sta w a ła do ty ch ro zg ry w ek , p o p rz e d z a ją c y c h o d p o w ie d n ie p u n k ty p ro g ra m u z a w o d ó w o k rę g o w y c h , n a s tę p u ją c a liczb a zaw odników :
19
1) W m arsz u p o d ró ż n y m staw a ło w o k rę g ach 340 zaw.
2) W b ieg u n a p rz ełaj 190 ii
2) W z a w o d a c h p ły w ac k ic h 390 a
4) W g rze w p a la n ta p o lsk ieg o 550 a
5) W p ię c io b o ju w o jsk o w y m 480 a
6) W b ieg u sztu rm o w y m 470 a
7) W b ieg u ro z sta w n y m 120 ii
8) W lek k iej a tle ty c e 670 ii
9) W p iłc e n ożnej 1320 a
10) W z a w o d a c h s trz e le c k ic h 430 a R a z e m z a te m staw a ło w o k rę g o w y c h z a w o d a c h w stę p n y c h — 4990 zaw o d n ik ó w .
W y n ik i p rz e c ię tn e u z y sk a n e n a ty ch z a w o d a c h w p o ró w n a n iu z w y n ik a m i o siąg n iętem i n a ro z g ry w k a c h g łó w n y c h nie w y k a z a ły w ielk ich różnic.
B yć m o że w p ły n ęło n a to w y łą c z e n ie z głów nych:
ro z g ry w ek z a w o d n ik ó w p o sia d a ją c y c h już n a g ro d y i s ta n o w iących p rz e to lep szy m a te rja ł p o d w z g lę d e m s p o rto w ym .
1. Z A W O D Y N A R C IA R S K IE W E W O R O C H C IE O M I S T R Z O S T W O W . P.
O d b y ły się d n iach 3 do 6. m a rc a 1922 i d ały n a stę p u ją c e w yniki:
B ieg w ojskow ych KL „ A ”.
P rz e strz e ń o k o ło 15 k m . — sta rtu je 5.
1) por. P a w ło w sk i L esz ek 14. p. uł. 56' 2) p o r. Z a g ó rsk i W ilh elm 6. d. tab . 65'23"
3) por. Bilor H e n ry k 12. p. a. p. 72' 9"
B ieg w ojskow ych KI. „B".
S tart: K icz era 1248 m .; p rz e strz e ń około 6 km .; star
tu je 17.
20
1) k p t. S ty liń sk i Ja n 49. p p . 29'40"
2) pp o r. Jose Józef 2. d y w . 30'49"
3) k p t. K o to w sk i H e n ry k 49. p p . 31 '53"
S k o k i w ojskow ych KI. „A".
S ta rtu je 4.
1) p o r. P a w ło w sk i L e sz e k 14. p . uł. n o ta: 1654.
m e tró w 14.
2) p or. Z a g ó rsk i W ilh elm VI. d y o n tab . L w ów . n o ta: 2.323. m e tró w 11.
3) p o r. Z a g ó rsk i S te fan 6. p. sap , n o ta , 3.340, m e tró w 10.50.
Bieg patrolow y w ojskow y.
D ru ży n y zło żo n e z d-cy i trz e c h ludzi — p rz e strz e ń o k o ło 4 km .
S ta rtu je 7 d ru żyn.
1) D. O . K. L w ó w K p t. S te rb a K w at. G ł. D. O . K.
4 5 '4 4 "
2) 11. D yw . p iech . K pt. S ty liń sk i 49. p .p . 45'45"
3) VI. Bryg. Jaz d y Por. P aw ło w sk i 14 p. uł. 46'20 W ynik o stateczny:
O M istrz N arciarsk i W . P .
1) P or. P a w ło w sk i L e sz e k 14. p. uł. n o ta: 1.654.
2) P o r. Z a g ó rsk i W ilh elm VI. d y o n tab. „ 2.323.
3) P o r. Z a g ó rsk i S te fa n 6. p. sap. „ 3.340.
2. M I S T R Z O S T W O W . P . W M A R S Z U PO D R Ó Ż N Y M .
1). M a r s z p o d r ó ż n y : n a p rz e strz e n i 20 kim . S ta rt i m eta: S zo sa S try jsk a (3-ci kim ).
T ra sa : S z o sa S try jsk a do p ó łm e tk a (13. kim .), sk ą d p o w ró t do mety..
Z g ło s z o n o zaw o d n ik ó w : 55, w tern 6 oficerów . S ta rto w a ło 37—m iu, w tern 4 oficerów .
S tart, ja k w yżej, o godz. 9. 8 ’.
P i e r w s z y : C hor. W ie c z o re k M ikołaj, D. O . K. VIII, w czasie 2 god z. 37’ 30” — d r u g i : P lu t. D e ra S ta n isła w , D . O . K . VII. w czasie: 2 godz. 42 ’.—t r z e c i : St. szer.
S a łe k W ła d y sła w , 2 A r m j a w c z a s i e : 2 godz. 4 8 ’ 3 0 ” ,’—
c z w a r t y : Szer. G ło w a c k i Józef, D . O . K. V I w czasie:
2 g o d z 54’ 2 0 ”.,— p i ą t y : P or. W e lich o w sk i A d a m D . O . K. X . w czasie: 2 go d z 54’ 3 2 ”,—s z ó s t y K prl. B udzisz Jan, D. O . K. II. w czasie: 2. godz. 55’.— s i ó d m y: K an.
M iod u szew sk i Jan, D. O . K. V I., w czasie: 2. godz. 59’ 25” .,—
ó s m y : S ierż. L iszczuk, D. O . K. V I. w czasie: 3 godz.
0 ’ 28” ,-—d z i e w i ą t y : P p o r K a lisze k Jan, 2. A rm ja , w c z a sie: 3. godz. 3’.,— d z i e s i ą t y: p o r. Ż u ła w sk i, D. O . K. VI.
w czasie: 3. godz. 6 ’ 2 2 ” ,.
P ó łm e te k p rz e sz ło o śm n a stu za w o d n ik ó w , re s z ta t. j, d w u d z ie stu w d ro d z e o d stąp iło .
P ie rw si trzej zw y cięzc y p rz y szli do m e ty w b a rd z o dobrej form ie, p o z o sta li ró w n ież w form ie niezłej.
3. Z A W O D Y O M I S T R Z O S T W O W B IE G U NA P R Z E Ł A J
T r a s a : 4 kim . w te re n ie z p rz e sz k o d a m i, w y z n a c zo n a w a p n e m i b iałem i s k ra w k a m i p a p ie ru .
Z g ło sz o n o za w o d n ik ó w : 53-ch, w tern 3 oficerów . S ta rto w a ło za w o d n ik ó w : 37-m iu, w tern 3 o ficeró w . P i e r w s z y: S zer. D itrich P io tr, D. O . K. V .w c z a sie: 17’ 58” i 8/ 10” — d r u g i : K prl. R e m b o w sk i Jan, D.
O . K. IV , w czasie 18’ 9 i 8/10” — t r z e c i : St. szer. W u j- cik A le k sa n d e r, D. O . K. IV w czasie 18’ 15” .,— c z w a r ty: K prl. W a lig ó rsk i Józef D. O . K. VIII, w czasie 18’
25” ,— p i ą t y : S zer. W o ltersd o rf Jan, D. O . K. VII; s z ó s t y S trz .A le k sie jc z y k Jó z e f, D. O .K . IV ., s i ó d m y : P p o r.
S tan u lew icz, D. O . K. V I., ó s m y ; C hor. K w ito w sk i E d- 22
warci, D. O . K. VIII., d z i e w i ą t y : St. w ach m . S zelesto w - ski S te fan D. O . K. I„ d z i e s i ą t y : S zer. G o n ta re k S ta n isław D. O . K. VI., j e d e n a s t y: S zer. T rz e c ie k A n to n i, D. O . K. X , d w u n a s t y : S zer P o rę b sk i K azim ierz D.
O . K. I., t r z y n a s t y : P lu to n . T a rk o w s k i F ran c isz ek , D.
O . K . II., c z t e r n a s t y : S zer. D u n a jsk i H ilary , D. O . K . X ., p i ę t n a s t y : W a c h . M lącz S ta n isła w , D. O . K. II., sze sn asty : P o r. D ą b ro w sk i, D. O . K. VIII, s i e d e m n a s t y : S ap er. H irsz F ia n c isz e k , D. O . K. VIII., o s i e m n a s t y : Szer.
W la z ło S ta n isła w , D. O . K. V I., d z i e w i ę t n a s t y: K pt.
P ie trz a k M ikołaj, D. O . K. I., d w u d z i e s t y : St. szer.
P elc Jó zef D. O . K. V ., d w u d z i e s t y p i e r w s z y: K prl.
L e n d a A n to n i, D. O . K. VI, d w u d z i e s t y d r u g i : P lut. B ober K azim ierz, D. O . K. V ., d w u d z i e s t y t r z e - c i: P p o r. S o sie n k o , D. O . K. IX., d w u d z i e s t y c z w a r t y . Sierż. D u b m a k , D. O . K. VI.
4. Z A W O D Y S A P E R S K I E O M IS T R Z O S T W O W . P.
O d b y ły się w d n iach od 29 c z e rw c a do 2 lip c a w W a rsz a w ie . Program ogólny zaw odów obejm ow ał:
1. P i ę c i o b ó j s a p . : a) b ieg n a p rz ełaj b) m a rsz b o jo w y c) rz u t g ra n a te m
d) p rz e p ra w a p y c h ó w k ą e) p ły w a n ie n a 100 m tr.
B ieg p ła sk i 400 m tr.
.. 1500 „
»
Bieg sz tu rm o w y
S k o k w w y ż z ro z b ie g iem
„ o ty c z c e
2. P i ę c i o b ó j a t l e t . : a) bieg p łask i 100 m tr b) b ieg p ła s k i 300 „ c) rz u t d y sk iem d) rz u t o sz c z e p e m e) sk o k w dal
P rz e p ra w a p o n to n a m i P rz e p ra w a p y c h ó w k ą w p o je d y n k ę i w e d w ó jk ę
P ły w a n ie n a 100 m tr.
1500 „ J a z d a p re c e z y jn a p y
chó w k ą.
23
