UCHWAŁA NR XX/141/20 RADY MIASTA HAJNÓWKA. z dnia 22 lipca 2020 r.

(1)

UCHWAŁA NR XX/141/20 RADY MIASTA HAJNÓWKA

z dnia 22 lipca 2020 r.

w sprawie przyjęcia Oceny Zasobów Pomocy Społecznej Gminy Miejskiej Hajnówka za rok 2019

Na podstawie art.18 ust. 2 pkt.15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U.

z 2020 r., poz. 713) w związku z art. 16a ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U.

z 2019 r. poz. 1507, poz. 1622, poz. 1690, poz. 1818 i poz. 2473) Rada Miasta Hajnówka uchwala co następuje:

§ 1. Przyjmuje się Ocenę Zasobów Pomocy Społecznej Gminy Miejskiej Hajnówka za 2019 rok przygotowaną w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta Hajnówka.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodnicząca Rady Walentyna Pietroczuk

(2)

Załącznik do uchwały Nr XX/141/20 Rady Miasta Hajnówka

z dnia 22 lipca 2020 r.

Ocena zasobów pomocy społecznej

za 2019 r. dla Gminy Miejskiej Hajnówka

Id: 60C68FAE-5CB1-4680-994D-205754581C18. Podpisany Strona 1

(3)

SPIS TREŚCI STRONA

1 Wprowadzenie 3

2 Dane o sytuacji demograficznej i społecznej 4

3 Dane o korzystających z pomocy i wsparcia 13

3.1 Dane o korzystających z pomocy i wsparcia GMINA - ZADANIA OPS ORAZ MOPS, MOPR wypełniana wyłącznie przez gminy

i miasta na prawach powiatu 41

4 Inne rodzaje pomocy i świadczeń 46

5 Zasoby instytucjonalne pomocy i wsparcia 58

6 Kadra jednostki organizacyjnej pomocy społecznej 66

6.1 Zatrudnienie pomocnicze w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej 71

6.2 Zespoły pracy socjalnej i integracji społecznej w jednostce pomocy społecznej 71

7 Środki finansowe na wydatki w pomocy społecznej i innych obszarach polityki społecznej w budżecie jednostki samorządu

terytorialnego 71

8 Aktywność projektowo-konkursowa jednostki organizacyjnej pomocy społecznej 75

9 Współpraca z organizacjami pozarządowymi - zadania zlecone w obszarze pomocy i wsparcia 77

10 Wnioski końcowe 77

(4)

3

1. Wprowadzenie

Zgodnie z art. 16a ustawy z 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej gmina i powiat oraz samorząd województwa zobowiązani są do sporządzenia corocznie oceny zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społeczno-demograficznej, która w szczególności winna obejmować: infrastrukturę, kadrę, organizacje pozarządowe, nakłady finansowe ponoszone na zadania pomocy społecznej oraz informacje o osobach i rodzinach korzystających z pomocy społecznej.

Obowiązek sporządzania oceny zasobów pomocy społecznej, w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej wynika wprost z zapisów ustawowych. Opracowana ocena zasobów pomocy społecznej wraz z rekomendacjami jest dokumentem potwierdzającym stan zasobów systemu pomocy społecznej w gminie miejskiej Hajnówka, jak również stanowi podstawę do planowania budżetu na lata następne.

Niniejsza analiza opisuje ww. sytuację w gminie Hajnówka. Analizowana gmina jest gminą miejska, leżącą w powiecie hajnowskim. Gmina miejska Hajnówka graniczy z gminą wiejską Hajnówka. Siedzibą gminy jest miasto Hajnówka. Powierzchnia gminy miejskiej Hajnówka wynosi 21,29 km?, co stanowi 1,31 % powierzchni powiatu oraz 0,10% powierzchni województwa.

Dane zawarte w Ocenie Zasobów Pomocy Społecznej ukazują lokalną sytuację społeczno - demograficzną gminy miejskiej Hajnówka oraz niezbędne do realizacji kwestie społeczne. Ocena zasobów obejmuje osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej, rodzaje ich problemów oraz ich rozkład ilościowy.

Materiały i dane zawarte w opracowaniu pochodzą ze sprawozdawczości resortowej instytucji pomocy społecznej oraz od działających w gminie miejskiej Hajnówka podmiotów tworzących zasób instytucjonalny pomocy społecznej. Zasób ten rozumiany jest jako instytucje i placówki działające w gminie miejskiej Hajnówka, utworzone i finansowane przez Gminę oraz utworzone przez inne podmioty realizujące zadania publiczne.

Dokument został sporządzony na formularzu w oparciu o narzędzie przygotowane przez Instytut Rozwoju Służb Społecznych, zaakceptowany przez Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. Do gromadzenia danych wykorzystano elektroniczną aplikację w ramach Centralnej Aplikacji Statystycznej (CAS). Opracowanie jest wynikiem współpracy instytucji, służb - podmiotów z obszaru pomocy społecznej, a także innych merytorycznych wydziałów Urzędu Miejskiego w Hajnówce.

Należy nadmienić, iż wiele tablic w Ocenie Zasobów Pomocy Społecznej zostało zasilonych automatycznie ze źródeł zewnętrznych (zasilanie komórek i rycin formularza OZPS następuje z systemów informatycznych CAS – obszar pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych, pieczy zastępczej, HELIOS, POMOST, MEN-SIO.

Ponadto formularz OZPS powstaje w oparciu i na podstawie danych udostępnionych przez Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny za odpowiedni okres sprawozdawczy jednostek Gminy Miejskiej Hajnówka oraz systemów sprawozdawczych. Podkreślić trzeba, że automatyczne zasilenie tablic uniemożliwia w niektórych przypadkach wprowadzenie zmian i poprawek. Niektóre dane za lata poprzednie mogą się istotnie różnić w porównaniu do roku oceny, ale nie wynikają ze zmiany zjawiska, tylko z faktu wejścia w życie nowych przepisów i rekomendacji.

Trzeba także podkreślić, iż analizy, które służą do generacji raportów bazują na danych pochodzących ze sprawozdań – przede wszystkim MRPiPS-03, MRPiPS-05 oraz ze zbioru centralnego i dlatego też nie zawsze można porównywać ze sobą poszczególne raporty. Oprócz tego należy także nadmienić, że dane ze zbioru centralnego obejmują jedynie realizację, a sprawozdania bazują na decyzjach i niejednokrotnie nie pokrywają się ze sobą.

Ocena Zasobów Pomocy Społecznej pozwala na dostosowanie działań jednostek pomocowych do potrzeb mieszkańców, a tym samym odpowiednie zaplanowanie środków finansowych mając na uwadze obszary wymagające szczególnego wsparcia.

(5)

Poniżej prezentujemy szczegółowe dane o: sytuacji demograficznej, rynku pracy, infrastrukturze społecznej, korzystających z pomocy i wsparcia, świadczeniach pomocy społecznej, zasobach instytucjonalnych pomocy i wsparcia, kadrze pomocy społecznej, środkach finansowych na wydatki w pomocy społecznej i innych obszarach polityki społecznej w budżecie jednostki samorządu terytorialnego, aktywności projektowo-konkursowej jednostki organizacyjnej pomocy społecznej, współpracy z organizacjami pozarządowymi w obszarze pomocy i wsparcia gminy miejskiej Hajnówka.

Autorzy niniejszego opracowania Oceny Zasobów Pomocy Społecznej liczą, że przedstawione i rekomendowane zadania do wdrożenia na najbliższy okres znajdą swoje odzwierciedlenie prawne i finansowe w planach organu stanowiącego i organu wykonawczego. Dokument ten staje się także dla jego autorów możliwością podziękowań wszystkim samorządowcom, z którymi Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce w sposób bezpośredni i pośredni współpracuje na co dzień, mając możliwość realizacji powierzonych mu zadań.

2. Dane o sytuacji demograficznej i społecznej

Gmina miejska Hajnówka położona jest na Nizinie Podlaskiej, w południowo-wschodniej części województwa podlaskiego, na zachodnim krańcu Puszczy Białowieskiej.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku, liczba ludności gminy miejskiej Hajnówka wyniosła 20. 661 osób (w tym 20. 390 zameldowanych na pobyt stały i 271 na pobyt czasowy). Wśród wszystkich mieszkańców gminy miejskiej Hajnówka 10873 stanowiły kobiety, a 9817 mężczyźni (według stanu na dzień 30 czerwca). Liczba ludności gminy miejskiej Hajnówka stanowi 47,63 % ludności powiatu oraz 1,72 % ludności województwa.

Od kilku lat odnotowuje się nieznaczny spadek liczby ludności gminy miejskiej Hajnówka. W stosunku do roku 2018 liczba mieszkańców gminy zmalała o 225 osób. Liczba mieszkańców gminy miejskiej Hajnówka jest warunkowana wieloma czynnikami niemniej jednak warto zwrócić uwagę na dwa podstawowe wskaźniki. Pierwszym z nich jest przyrost naturalny. Drugim zjawiskiem znacznie oddziaływającym na liczbę ludności w mieście Hajnówka jest wciąż utrzymujące się ujemne saldo migracji ludności na pobyt stały. To właśnie migracje wewnętrzne stały się obecnie dominującym trendem wśród dotychczasowych mieszkańców Miasta.

W porównaniu do lat ubiegłych wzrosła liczba kobiet w wieku 60 lat i więcej oraz mężczyzn w wieku 65 lat i więcej, co wskazuje na powolne starzenie się społeczeństwa gminy miejskiej Hajnówka.

Struktura wiekowa ludności gminy miejskiej Hajnówka w roku oceny przedstawiała się następująco:

osoby w wieku przedprodukcyjnym -3540, osoby w wieku produkcyjnym – 13007, osoby w wieku poprodukcyjnym - 4143.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych w gminie miejskiej Hajnówka wynosiła - 496 osób. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiecie hajnowskim na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła – 1127 osób, natomiast w kraju 866,4 tys.

osób.

Stopa bezrobocia dla powiatu hajnowskiego na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła - 6,7% dla województwa podlaskiego wynosiła - 6,9 %, a dla kraju 5,2%.

Na koniec 2019 roku zarejestrowanych w gminie miejskiej Hajnówka było – 211 bezrobotnych kobiet i 285 mężczyzn. Spośród wszystkich zarejestrowanych w gminie miejskiej Hajnówka bezrobotnych 73 osoby miało prawo do zasiłku.

Struktura wiekowa osób bezrobotnych na koniec 2019 roku w gminie miejskiej Hajnówka

(6)

5 Długotrwale bezrobotnych w gminie miejskiej Hajnówka na koniec 2019 roku było - 243 osoby, poszukujących pracy -7 osób, bez kwalifikacji zawodowych 161 osób. W ogólnej liczbie 496 zarejestrowanych bezrobotnych - 45 osób stanowili niepełnosprawni.

W zasobach infrastruktury społecznej gminy miejskiej Hajnówka na znajduje się 2 żłobki, do których uczęszcza -125 dzieci, 8 przedszkoli wraz z oddziałami przedszkolnymi przy szkołach, dysponujących 782 miejscami, 12 świetlic i klubów dla dzieci i młodzieży przy przedszkolach i szkołach. Na terenie gminy miejskiej Hajnówka funkcjonuje 1 hospicjum.

Analiza danych infrastruktury społecznej w 2019 roku wskazuje na niewielki spadek mieszkań komunalnych w zasobie gminy. Spadła również liczba wniosków złożonych na mieszkania komunalne - o 11 wniosków w porównaniu z rokiem 2018 mniej.

Poniżej prezentujemy w formie graficznej i tabelarycznej szczegółowe dane dotyczące demografii (liczbę ludności w podziale na płeć i grupy wiekowe), rynku pracy (liczbę osób bezrobotnych, liczbę bezrobotnych długotrwale, liczbę osób bezrobotnych z prawem do zasiłku, wskaźnik bezrobocia wśród beneficjentów pomocy społecznej) i infrastruktury społecznej (liczbę żłobków, liczbę miejsc w żłobkach, liczbę dzieci którym nie przyznano miejsca) oraz w formie tabelarycznej informacje o infrastrukturze społecznej zawierające dane własne jednostki dotyczące: liczby mieszkań komunalnych, socjalnych, liczbę osób oczekujących na mieszkania komunalne i socjalne, liczbę wyroków eksmisyjnych bez wskazania lokalu socjalnego, liczbę klubów i innych miejsc spotkań dla seniorów oraz liczbę hospicjów na terenie gminy miejskiej Hajnówka.

(7)

Liczba mieszkańców wg grup wiekowych i płci

Grupa wiekowa mężczyzna kobieta

0-3 383 356

4-6 275 230

7-18 1 062 1 074

19 78 82

wiek produkcyjny 6 426 5 533

60-64 1 048

65-74 1 011 1 389

75-79 262 423

80+ 320 738

0-3 4-6 7-18

19 wiek produkcyjny

60-64 65-74 75-79 80+

(8 000) (6 000) (4 000) (2 000) 0 2 000 4 000 6 000

kobieta mężczyzna Liczba mieszkańców wg grup wiekowych i płci

(8)

Liczba mieszkańców wg grup wiekowych i płci

Grupa wiekowa mężczyzna kobieta

10-19 941 866

wiek produkcyjny 5 646 4 810

60-64 637

65-74 1 637 2 010

75-79 629 836

80+ 964 1 714

Grupa wiekowa

10-19 produkcyjnywiek

60-64

65-74

75-79

80+

(6 000) (4 000) (2 000) 0 2 000 4 000 6 000

kobieta mężczyzna

Prognozowana liczba mieszkańców wg grup wiekowych i płci

7

(9)

Liczba osób bezrobotnych, liczba długotrwale bezrobotnych oraz liczba osób bezrobotnych z prawem do zasiłku w 2019 r.

Status Ogółem Mężczyźni Kobiety

Bezrobotni ogółem 1 127 686 441

Bezrobotni z prawem do

zasiłku 133 73 60

Długotrwale bezrobotni 652 412 240

Bezrobotni ogółem

Bezrobotni z prawem do zasiłku Długotrwale bezrobotni 0

200 400 600 800 1 000 1 200

Kobiety Mężczyźni

(10)

Wykres prezentuje liczbę osób bezrobotnych, liczbę bezrobotnych długotrwale oraz liczbę osób bezrobotnych z prawem do zasiłku, ogółem i w podziale na płeć. Wizualizacja prezentuje powiat na tle województwa, powiat na tle kraju.

Powiat Województwo Polska

Status Kobiety Mężczyźni Kobiety Mężczyźni Kobiety Mężczyźni

Osoby bezrobotne ogółem 441 686 16 807 18 284 481 023 388 129

Osoby bezrobotne z prawem do zasiłku 60 73 2 539 2 410 82 434 60 520

Osoby długotrwale bezrobotne 240 412 9 507 9 704 259 183 174 459

Powiat Osobybezrobotne ogółem Powiat Osobybezrobotne zprawem do zasiłku Powiat Osobydługotrwalebezrobotne WojewództwoOsoby bezrobotneogółem WojewództwoOsoby bezrobotne zprawem do zasiłku WojewództwoOsoby długotrwalebezrobotne Polska Osobybezrobotne ogółem Polska Osobybezrobotne zprawem do zasiłku Polska Osobydługotrwalebezrobotne 0

150 000 300 000 450 000 600 000 750 000 900 000 1 050 000

9

(11)

Wskaźnik bezrobocia wśród beneficjentów pomocy społecznej. Wskaźnik obliczany jako stosunek liczby osób w rodzinach korzystających z pomocy społecznej z powodu bezrobocia do liczby osób w rodzinach korzystających z pomocy ogółem.

Rok Wskaźnik

2014 58%

2015 57%

2016 55%

2017 56%

2018 56%

2019 52%

Rok

2014 2015 2016 2017 2018 2019

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Wskaźnik

(12)

Liczba placówek i miejsc dla dzieci w roku w 2019 r.

Jednostka terytorialna Miara Wartość liczbowa

Gmina Liczba dzieci w żłobkach 129,00

Liczba osób zatrudnionych

na stanowisku opiekuna 18,00

Liczba żłobków 2,00

Powiat (średnia) Liczba dzieci w żłobkach 16,33 Liczba osób zatrudnionych

Województwo (średnia) Liczba dzieci w żłobkach 38,99 Liczba osób zatrudnionych

Gmina Powiat (średnia) Województwo (średnia)

0 20 40 60 80 100 120 140

Liczba dzieci w żłobkach

Liczba osób zatrudnionych na stanowisku opiekuna Liczba żłobków

Infrastruktura opieki nad dziećmi

11

(13)

Liczba placówek i miejsc dla dzieci w roku w 2019 r.

Jednostka terytorialna Miara Wartość liczbowa Gmina Brakujące miejsca dla dzieci

w żłobkach 25,00

Powiat (średnia) Brakujące miejsca dla dzieci

w żłobkach 2,78

Województwo (średnia) Brakujące miejsca dla dzieci

w żłobkach 27,67

0 5 10 15 20 25 30

Brakujące miejsca dla dzieci w żłobkach Infrastruktura opieki nad dziećmi

(14)

13 INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

(stan na 31.XII)

WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 2018 Rok oceny 2019 Prognoza*

2020 INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

Liczba mieszkań komunalnych w zasobie gminy 1 834 807 790

Liczba wniosków złożonych na mieszkanie komunalne

z zasobów gminy ² 87 76 80

w tym z wiersza 1:

Liczba mieszkań socjalnych (lokali) ³ 61 61 61

Liczba oczekujących na mieszkanie socjalne 4 4 2 2

Liczba wyroków eksmisyjnych bez wskazania lokalu

socjalnego ⁵ 0 0 1

Liczba klubów i innych miejsc spotkań dla seniorów 6 0 0 0

Liczba hospicjów 7 1 1 1

Liczba ośrodków dla cudzoziemców 8 X X X

* Wielkość prognozy nie dotyczy wartości przyrostu lub spadku. W przypadku braku możliwości oszacowania wielkości liczbowych dla prognozy należy wpisać liczby odpowiadające danym z kolumny "Rok oceny 2019".

Niniejsza instrukcja dotyczy wypełniania wszystkich tabel OZPS.

3. Dane o korzystających z pomocy i wsparcia

Pomoc społeczna, podejmuje działania w sytuacjach zagrożenia podstawowych potrzeb życiowych oraz obniżenia jakości życia poniżej społecznie akceptowanego minimum - pomaga stworzyć warunki umożliwiające godną egzystencję, służy kompensowaniu różnorakich szkód wynikających, np.: z bezrobocia, sieroctwa, niepełnosprawności, chorób; przyczynia się do wyrównywania nadmiernych zróżnicowań społecznych. Skutkiem działań pomocy społecznej powinno być eliminowanie wykluczenia społecznego oraz usamodzielnianie się jej beneficjentów.

Adresatami pomocy społecznej są przede wszystkim osoby i rodziny nie posiadające dostatecznych środków finansowych na zaspokojenie elementarnych potrzeb.

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody (netto) nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej (art. 8 ustawy o pomocy społecznej z 12 marca 2004 r.) i które jednocześnie cechuje szczególna sytuacja lub dysfunkcja określona w art. 7 cyt. ustawy.

W roku 2019 obowiązywały następujące kryteria dochodowe i kwoty świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej:

1) kryterium dochodowe:

- dla osoby samotnie gospodarującej – w wysokości 701 zł, - dla osoby w rodzinie – na poziomie 528 zł,

- kwota z dochodu z 1 ha przeliczeniowego – w wysokości 308 zł.

2) kwoty świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej:

- kwota stanowiącą podstawę ustalenia wysokości pomocy pieniężnej na usamodzielnienie, na kontynuowanie nauki i pomocy na zagospodarowanie w formie rzeczowej - w wysokości 1 763 zł, - minimalna kwota świadczenia pieniężnego na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z

(15)

okolicznością, o której mowa w art. 159 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – w wysokości 647 zł,

-maksymalna kwota świadczenia pieniężnego na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – w wysokości 1 376 zł.

3) maksymalna kwota zasiłku stałego – 645 zł.

Zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej, weryfikacja kryteriów dochodowych jest dokonywana co 3 lata – ostatnia miała miejsce w październiku 2018 roku.

Pomoc i wsparcie, o której mowa należy rozumieć jako pomoc i wsparcie udzielone bez względu na formę, liczbę świadczeń i źródło finansowania – uwzględniając zarówno pomoc udzieloną w formie decyzji administracyjnych, bez decyzji oraz pomoc, udzielaną bez konieczności przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, także osoby objęte wyłącznie pracą socjalną oraz osoby skierowane i umieszczone w domu pomocy społecznej.

Dane rozdziału 3 w formie graficznej i tabelarycznej nie uwzględniają zadań realizowanych przez Lokalny Zespół Interdyscyplinarny na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz pomocy i wsparcia udzielonego na podstawie Karty Dużej Rodziny Hajnowskiej, Karty Dużej Rodziny Ogólnopolskiej.

Problemem przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie miasta Hajnówka zajmuje się Zespół Interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W roku 2019 odbyły się 4 spotkania Zespołu Interdyscyplinarnego. Zespół interdyscyplinarny może tworzyć grupy robocze w celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie.

Do zadań grup roboczych należy w szczególności: opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie, monitorowanie sytuacji rodzin, w której dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy, dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin w których dochodzi do przemocy oraz efektów ich działań.

W roku 2019 w ramach Zespołu Interdyscyplinarnego utworzono 95 grup roboczych w tym odbyło się 217 posiedzeń. Rozpoczęto 95 procedur Niebieskiej Karty. W przeciągu 2019 roku zamknięto 103 procedury, w tym 78 procedur w związku z ustaniem przemocy w rodzinie jak i uzasadnionym przypuszczeniem o zaprzestaniu stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy. Natomiast w przypadku 25 procedur podjęto decyzję o braku zasadności podejmowania działań. Monitoringiem na 2020 rok, objęto 10 procedur Niebieskiej Karty. Osobom dotkniętym przemocą w rodzinie udzielono wsparcia i pomocy w formie poradnictwa m. in. psychologicznego dla - 4 osób, prawnego dla-4 osób oraz socjalnego – 95 osób.

Ponadto zgodnie z uchwałą XXIX/221/13 Rady Miasta Hajnówka z dnia 25 września 2013 roku na MOPS zostały nałożone zadania dotyczące dokumentowania i wydawania Kart Dużej Rodziny Hajnowskiej dla rodzin wielodzietnych i na stałe zamieszkałych na terenie miasta Hajnówka.

Ogółem w roku 2019 objęto programem 78 rodzin wydając 387 kart. Z kolei ogólnopolskim Programem Karta Dużej Rodziny w roku 2019 objęto 302 rodziny tj. 1303 osoby z terenu miasta Hajnówka.

(16)

15 Rozbudowany katalog świadczeń stanowi o tym, że system pomocowy to nie tylko działanie, którego celem jest doraźna pomoc ale przede wszystkim wsparcie które wymaga szeregu podejmowanych czynności zarówno po stronie beneficjenta jak i pomocy społecznej. Wszystko to ma doprowadzić do tego by nauczyć beneficjenta prawidłowego funkcjonowania w otaczającym go społeczeństwie, a tym samym doprowadzić go do samozaradności i samowystarczalności.

Pomoc społeczna nie może być dla beneficjenta stałym źródłem utrzymania, lecz prowadzić go do samodzielnego przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych. Otwarty katalog ryzyk uzasadniających otrzymanie świadczenia oraz otwarty katalog świadczeń, mówi o tym, że wciąż przewidywane są zmiany w funkcjonowaniu szeroko rozumianego systemu pomocowego adekwatnie do potrzeb społeczeństwa.

Pomoc i wsparcie, w ramach szeroko pojmowanej pomocy społecznej, w gminie miejskiej Hajnówka w 2019 roku uzyskało 902 rodziny i ogólnie 1776 osób w tych rodzinach. W roku oceny, w stosunku do 2018 roku, łączna liczba rodzin korzystających z pomocy i wsparcia zmniejszyła się o 50 rodzin. Natomiast liczba osób w rodzinach, które korzystały z pomocy społecznej zmniejszyła się w stosunku do roku poprzedniego o 172 osoby. W gminie miejskiej Hajnówka najczęściej występującymi przyczynami trudnej sytuacji życiowej osób i rodzin, a jednocześnie powodami ubiegania się o pomoc społeczną i wsparcie w 2019 roku było kolejno:

- ubóstwo -720 rodzin;

- bezrobocie – 422 rodzin;

- niepełnosprawność – 280 rodzin;

- długotrwała lub ciężka choroba -166 rodzin;

- potrzeba ochrony macierzyństwa – 80 rodzin;

- bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych – 54 rodziny.

Poniżej prezentujemy w formie graficznej i tabelarycznej szczegółowe dane dotyczące: liczby rodzin i osób w rodzinach korzystających z pomocy społecznej w podziale na wiek i płeć, wskaźnika deprywacji lokalnej, liczby długotrwale korzystających z pomocy społecznej w podziale na płeć i grupy wiekowe, liczby osób i rodzin korzystających ze świadczeń pieniężnych i niepieniężnych, liczby osób korzystających z usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, liczby rodzin korzystających z poradnictwa specjalistycznego, wskaźnika pracy socjalnej, liczby rodzin korzystających z interwencji kryzysowej, wskaźnika kontraktu socjalnego w podziale na typy, wskaźnika projektów socjalnych.

(17)

Liczba osób korzystających ze świadczeń na podstawie wydanych decyzji.

Liczba świadczeniobiorców

2014 2015 2016 2017 2018 2019

Gmina 1 491 1 437 1 825 1 601 1 555 1 419

Powiat (średnia) 372 348 375 345 321 299

Województwo (średnia) 609 580 532 476 434 406

Rok

20140 2015 2016 2017 2018 2019

300 600 900 1 200 1 500 1 800 2 100

Liczba świadczeniobiorców

(18)

Liczba osób korzystających z pomocy społecznej w podziale na wiek i płeć wg liczby wypłaconych świadczeń w 2019 r.

Grupa Ogółem Kobiety Mężczyźni

0-17 372 156 216

Produkcyjny 861 410 452

Poprodukcyjny 89 57 32

Wiek

0-17

Produkcyjny

Poprodukcyjny

Liczba osób pobierających świadczenia

0 300 600 900

17

(19)

Wskaźnik deprywacji lokalnej

Rok Wskaźnik deprywacji lokalnej

2016 8,64%

2017 7,65%

2018 7,49%

2019 6,86%

2016 2017 2018 2019

0,00%

1,49%

2,98%

4,47%

5,96%

7,45%

8,94%

10,43%

Wskaźnik deprywacji lokalnej

(20)

Liczba rodzin i liczba osób w rodzinach korzystających z pomocy społecznej

Rok Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach

2013 1 312 3 047

2014 1 255 2 884

2015 1 169 2 580

2016 1 157 2 451

2017 1 088 2 253

2018 952 1 948

2019 902 1 776

Rok

20130 2014 2015 2016 2017 2018 2019

500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500

Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach Korzystający z pomocy społecznej

19

(21)

Liczba kobiet korzystających z pomocy społecznej.

Liczba kobiet korzystających z pomocy

Poziom Wiek 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Hajnówka (miejska) 0-17 314 288 264 216 205 156

Produkcyjny 671 590 572 521 471 410

Poprodukcyjny 31 39 37 45 49 57

Powiat (średnia) 0-17 48 44 40 35 32 26

Produkcyjny 147 132 125 115 104 91

Województwo (średnia) 0-17 91 86 77 69 62 56

Produkcyjny 196 181 161 138 122 109

Rok

20140 2015 2016 2017 2018 2019

100 200 300 400 500 600 700 800

0-17 Produkcyjny Poprodukcyjny

Liczba kobiet korzystających z pomocy

(22)

Liczba mężczyzn korzystających z pomocy społecznej.

Liczba mężczyzn korzystających z pomocy

Poziom Wiek 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Hajnówka (miejska) 0-17 370 343 318 277 243 216

Produkcyjny 503 515 513 506 466 452

Powiat (średnia) 0-17 55 51 47 42 37 32

Produkcyjny 133 129 129 126 116 111

Województwo (średnia) 0-17 98 94 83 74 67 60

Produkcyjny 163 154 146 137 123 113

Rok

20140 2015 2016 2017 2018 2019

100 200 300 400 500 600

0-17 Produkcyjny Poprodukcyjny

Liczba mężczyzn korzystających z pomocy

21

(23)

Liczba świadczeń pieniężnych i niepieniężnych z pomocy społecznej w roku.

Rodzaj świadczenia Liczba świadczeń świadczenia niepieniężne 49 032 świadczenia pieniężne 11 898

80,47%

19,53%

Liczba świadczeń

świadczenia niepieniężne świadczenia pieniężne

(24)

Liczba osób korzystających z świadczeń pieniężnych i niepieniężnych

Liczba osób

Rodzaj świadczenia 2014 2015 2016 2017 2018 2019

świadczenia niepieniężne 824 741 703 597 536 440

świadczenia pieniężne 1142 1143 1144 1125 1041 998

Rok

2014 2015 2016 2017 2018 2019

0 200 400 600 800 1000 1200 1400

0 200 400 600 800 1 000 1 200 1 400

świadczenia niepieniężne, Liczba osób świadczenia niepieniężne, Linia trendu świadczenia pieniężne, Liczba osób świadczenia pieniężne, Linia trendu Liczba osób korzystających z świadczeń pieniężnych i niepieniężnych

23

(25)

Liczba rodzin korzystających z świadczeń pieniężnych i niepieniężnych.

Liczba rodzin

Rodzaj świadczenia 2014 2015 2016 2017 2018 2019

świadczenia niepieniężne 472 418 393 346 309 257

świadczenia pieniężne 1 067 1 038 1 020 978 893 854

świadczenia niepieniężne

Rok

2014 2015 2016 2017 2018 2019

0 100 200 300 400 500

Liczba rodzin Trend Liczba rodzin

świadczenia pieniężne

Rok

2014 2015 2016 2017 2018 2019

0 200 400 600 800 1 000 1 200

Liczba rodzin Trend Liczba rodzin

(26)

Rodzaje świadczeń, z których korzystają poszczególne typy rodzin w 2019 roku.

Liczba rodzin pobierających świadczenia

Typy rodzin Ogółem Świadczenia pieniężne Świadczenia niepieniężne

jednoosobowe 459 458 10

wieloosobowe 380 363 222

Typy rodzin

jednoosobowe wieloosobowe

0 100 200 300 400 500 600 700

świadczenia niepieniężne świadczenia pieniężne Liczba rodzin pobierających świadczenia

25

(27)

Rodzaje świadczeń, z których korzystają poszczególne typy rodzin ze względu na liczbę dzieci w 2019 roku.

Liczba świadczeń

Typ rodziny ^Ogółem Świadczenia pieniężne Świadczenia niepieniężne

bez dzieci 8483 7386 1097

jedno dziecko 398 72 326

dwoje dzieci 1115 66 1049

troje dzieci 949 33 916

czworo i więcej dzieci 313 10 303

inne 49672 4331 45341

bez dzieci

jedno dziecko dwoje dzieci

troje dzieciczworo i więcej dzieci inne 0

10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000

świadczenia niepieniężne świadczenia pieniężne Liczba świadczeń

(28)

Powody udzielania pomocy rodzinom w 2019 roku.

Powody udzielenia pomocy i wsparcia - ranking LICZBA RODZIN - OGÓŁEM

UBÓSTWO 720

BEZROBOCIE 422

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ 280

DŁUGOTRWAŁA LUB CIĘŻKA CHOROBA 166

POTRZEBA OCHRONY MACIERZYŃSTWA 80

BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEK.-WYCHOWAWCZYCH I PROWADZENIA

GOSPODARSTWA DOMOWEGO - OGÓŁEM 54

POTRZEBA OCHRONY MACIERZYŃSTWA - W TYM: WIELODZIETNOŚĆ 51

GOSPODARSTWA DOMOWEGO - OGÓŁEM - W TYM: RODZINY NIEPEŁNE 36

ALKOHOLIZM 26

BEZDOMNOŚĆ 15

TRUDNOŚCI W PRZYSTOSOWANIU DO ŻYCIA PO ZWOLNIENIU Z ZAKŁADU

KARNEGO 13

GOSPODARSTWA DOMOWEGO - OGÓŁEM - W TYM: RODZINY WIELODZIETNE 5

PRZEMOC W RODZINIE 5

SIEROCTWO 3

ZDARZENIE LOSOWE 3

720 UBÓSTWO 2019 80 POTRZEBA OCHRONY MACIERZYŃSTWA

2019

26 ALKOHOLIZM

2019 5 PRZEMOC W

RODZINIE 2019 0

100 200 300 400 500 600 700 800

Powody udzielenia pomocy i wsparcia

27

(29)

Główne powody przyznania świadczeń w roku.

Liczba świadczeń Powód przyznania Ogółem świadczenia

niepieniężne świadczenia pieniężne

Ubóstwo 52 683 41 555 11 128

Bezrobocie 28 255 22 974 5 281

wielodzietność 16 272 15 808 464

Niepełnosprawność 7 500 4 197 3 303

Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych - rodzina niepełna

5 589 5 237 352

Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych

- rodzina niepełna

Bezrobocie

Niepełnosprawność

Ubóstwo

wielodzietność

0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000 świadczenia niepieniężne świadczenia pieniężne

Liczba świadczeń

(30)

Główne powody przyznawania pomocy dla rodzin jednoosobowych i wieloosobowych Typ rodziny

Powód przyznania Ogółem 1-osobowa 2-osobowa 3-osobowa 4 i więcej osób

Ubóstwo 779 424 135 98 122

Bezrobocie 401 195 76 57 73

Niepełnosprawność 187 134 27 14 12

Długotrwała lub ciężka choroba 79 49 14 8 8

wielodzietność 49 49

1 Ubóstwo Typ rodziny

2 Bezrobocie Typ rodziny

Niepełnosprawność3 Typ rodziny

4 Długotrwała lub ciężka choroba Typ rodziny

5 wielodzietność Typ rodziny

0 150 300 450 600 750 900

1-osobowa 2-osobowa 3-osobowa 4 i więcej osób

Liczba rodzin pobierających świadczenia wg powodów

29

(31)

Liczba osób korzystających ze usług opiekuńczych.

Rok Liczba osób

2014 18

2015 19

2016 23

2017 21

2018 18

2019 22

Rok

20140 2015 2016 2017 2018 2019

4 8 12 16 20 24 28

Usługi opiekuńcze - ogółem, Liczba osób Usługi opiekuńcze - ogółem, Linia trendu Liczba osób

(32)

Liczba osób korzystających z specjalistycznych usług opiekuńczych.

Rok Liczba osób

2014 0

2015 0

2016 0

2017 0

2018 0

2019 0

Rok

20140 2015 2016 2017 2018 2019

1

Specjalistyczne usługi opiekuńcze, Liczba osób Specjalistyczne usługi opiekuńcze, Linia trendu

Liczba osób

31

(33)

Liczba osób korzystających z usług specjalistycznych opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Rok Liczba osób

2014 11

2015 12

2016 10

2017 9

2018 9

2019 8

Rok

20140 2015 2016 2017 2018 2019

2 4 6 8 10 12 14

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla os. z zab. psychicznymi., Liczba osób Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla os. z zab. psychicznymi., Linia trendu

Liczba osób

(34)

Liczba rodzin korzystających z poradnictwa specjalistycznego.

Liczba rodzin w latach

Rodzaj 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Poradnictwo specjalistyczne 0 0 0 0 0 0

Rok

20140 2015 2016 2017 2018 2019

1

Poradnictwo specjalistyczne, Liczba rodzin Poradnictwo specjalistyczne, Linia trendu

Liczba rodzin

33

(35)

Wskaźnik pracy socjalnej - wskaźnik obliczany jako stosunek liczby rodzin objętych pracą socjalną do rodzin osób, którym przyznano świadczenie pomnożony przez 100%.

2014 2015 2016 2017 2018 2019

Wskaźnik pracy socjalnej 78,38% 78,77% 79,63% 80,45% 87,66% 91,11%

Liczba rodzin, którym przyznano świadczenia 1 138 1 102 1 090 1 033 940 889

Praca socjalna ogółem 892 868 868 831 824 810

Rok

2014 2015 2016 2017 2018 2019

Wskaźnik pracy socjalnej

0 200 400 600 800 1 000 1 200

Wartość wskaźnika pracy socjalnej

0,00%

18,00%

36,00%

54,00%

72,00%

90,00%

108,00%

Liczba rodzin, którym przyznano świadczenia Praca socjalna ogółem

Wartość wskaźnika pracy socjalnej Wskaźnik pracy socjalnej

(36)

Liczba rodzin korzystających z interwencji kryzysowej.

Liczba rodzin

Udzielone świadczenia 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Interwencja kryzysowa 0 0 0 0 0 0

Rok

2014 2015 2016 2017 2018 2019

Liczba rodzin, Linia trendu

0 1

Interwencja kryzysowa, Liczba rodzin Interwencja kryzysowa, Linia trendu Liczba rodzin korzystających z interwencji kryzysowej

35

(37)

Kontrakt socjalny.

Wskaźnik obliczany jako udział osób objętych kontraktem socjalnym typu A i typu B w ogólnej liczbie osób nim objętych.

2017 2018 2019

Praca

socjalna KONTRAKTÓW ^LICZBA SOCJALNYCH

LICZBA OSÓB OBJĘTA KONTRAKTAMI

SOCJALNYMI

LICZBA KONTRAKTÓW

SOCJALNYCH

SOCJALNYMI

LICZBA KONTRAKTÓW

SOCJALNYCH

SOCJALNYMI

KONTRAKT SOCJALNY

część A 4 4 0 0 0 0

KONTRAKT SOCJALNY

część B 167 167 103 103 100 100

LICZBA KONTRAKTÓW SOCJALNYCH

Rok

2017 2018 2019

0 30 60 90 120 150 180

KONTRAKT SOCJALNY część A KONTRAKT SOCJALNY część B LICZBA OSÓB

OBJĘTA KONTRAKTAMI SOCJALNYMI

30 60 90 120 150 180

(38)

Liczba projektów socjalnych w odniesieniu do liczby osób nimi objętych.

2017 2018 2019

Liczba osób objęta projektami socjalnymi 0 0 0

Liczba projektów socjalnych 0 0 0

Rok

2017 2018 2019

Wskaźnik pracy socjalnej

0 1

Liczba osób objęta projektami socjalnymi Liczba projektów socjalnych

37

(39)

Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej

Rok Kwota świadczeń pieniężnych

2014 3 383 631,14 zł

2015 3 416 259,74 zł

2016 3 723 292,79 zł

2017 3 590 784,29 zł

2018 3 326 826,67 zł

2019 3 290 668,98 zł

Rok

2014 2015 2016 2017 2018 2019

0,00 zł 499 999,99 zł 999 999,98 zł 1 499 999,97 zł 1 999 999,96 zł 2 499 999,95 zł 2 999 999,94 zł 3 499 999,93 zł 3 999 999,92 zł

świadczenia piężne, Kwota świadczeń pieniężnych świadczenia piężne, Linia trendu

Kwota świadczeń pieniężnych

(40)

Podstawowe statystyki dla świadczeń pieniężnych

Poziom Wiersz Liczba świadczeń

Gmina RAZEM - ZASIŁKI OKRESOWE - OGÓŁEM 4 024

RAZEM - ZASIŁKI STAŁE - OGÓŁEM 2 083

Powiat (średnia) RAZEM - ZASIŁKI OKRESOWE - OGÓŁEM 954

RAZEM - ZASIŁKI STAŁE - OGÓŁEM 455

Województwo (średnia) RAZEM - ZASIŁKI OKRESOWE - OGÓŁEM 835

Kraj (średnia) RAZEM - ZASIŁKI OKRESOWE - OGÓŁEM 653

Wiersz

RAZEM - ZASIŁKI OKRESOWE - OGÓŁEM RAZEM - ZASIŁKI STAŁE - OGÓŁEM 0

500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500 4 000 4 500

Gmina Kraj (średnia) Powiat (średnia)

Województwo (średnia)

Liczba świadczeń

39

(41)

DANE O KORZYSTAJĄCYCH Z POMOCY i WSPARCIA (w całym okresie sprawozdawczym)

WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 2018 Rok oceny 2019 Prognoza

2020 OSOBY I RODZINY, KTÓRYM UDZIELONO POMOCY i WSPARCIA

Liczba osób 1 1 819 1 660 1 660

OSOBY I RODZINY, KTÓRYM PRZYZNANO ŚWIADCZENIE

Liczba osób 2 1 555 1 419 1 419

W tym: osoby długotrwale korzystające 3 868 803 803

Wiek 0-17 4 454 394 394

Wiek produkcyjny * 5 976 883 883

Wiek poprodukcyjny ** 6 125 142 142

Liczba rodzin 7 940 889 889

Liczba osób w rodzinach 8 1 924 1 760 1 760

w tym: KOBIETY (z wierszy 2-6)

Ogółem 9 683 666 666

W tym: osoby długotrwale korzystające 10 412 371 371

Wiek 0-17 11 181 169 169

Wiek 18-59 12 432 412 412

Wiek 60 lat i więcej 13 70 85 85

OSOBY I RODZINY, Z KTÓRYMI PRZEPROWADZONO WYWIAD ŚRODOWISKOWY

Liczba osób ogółem 14 907 864 864

Liczba rodzin 15 886 846 846

Liczba osób w rodzinach 16 2 355 2 205 2 205

KONTRAKT SOCJALNY

Liczba zawartych kontraktów socjalnych - ogółem 17 103 100 100

Liczba osób objętych kontraktem socjalnym - ogółem 18 103 100 100

* wiek produkcyjny: kobiety w wieku 18-59 lat, mężczyźni 18-64 lat

** wiek poprodukcyjny: kobiety w wieku 60 i więcej, mężczyźni 65 i więcej

(42)

41 3.1. Dane o korzystających z pomocy i wsparcia GMINA - ZADANIA OPS ORAZ MOPS, MOPR

wypełniana wyłącznie przez gminy i miasta na prawach powiatu

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

1) przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń;

2) pracy socjalnej;

3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;

4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;

5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;

6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej nałożyła na gminy trzy rodzaje zadań:

1) zadania własne,

2) zadania własne o charakterze obowiązkowym oraz;

3) zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane przez gminę.

Do zadań własnych gminy (art. 17 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej) należy przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych oraz przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze, a także prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki oraz podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych. Ponadto do tego rodzaju zadań należy współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach. Kolejna grupa to zadania własne gminy o charakterze obowiązkowym (art. 17 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej), do których zalicza się:

- opracowanie i realizację gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka,

- sporządzanie, zgodnie z art.16a, oceny w zakresie pomocy społecznej, - udzielanie schronienia,

-zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym, - przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych,

- przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych,

- przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego,

- przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,