Dwie rocznice w działalności biskupa
Bohdana Bejze
Studia Philosophiae Christianae 28/2, 257-259
1992
czątfcow ują i sta n o w ią b yt jed n ostk ow y. M etafizyk a o d czy tu je p r y n cypia jako p rzyczyn ę i skutek, k tó re w sk a zu ją na te pryn cyp ia jako na ak t i m ożność. P ierw szy m w b y cie a k tem jest istn ie n ie , a p ie r w szą w b y cie m ożnością jest istota. K ażdy b y t b ow iem m u si sta n o w ić racja realn ości i racja id en tyczn ości.
N igdy m eta fizy k a w rea listy czn y m n u rcie analiz n ie jest teorią k o s m osu jako całości, syn tezą szczegółow ych u ję ć rzeczy. T aką teorię m oże stan ow ić jed y n ie m y śl P lotyn a, H egla lufo H eideggera. Ich teorie n ie sta n o w ią drogi m y ślo w ej do P ierw szej P rzyczyn y św iata i czło w iek a , a tego d ociek ał w sw o jej filo z o fii przyrody ks. prof. K azim ierz K łósak.
T ak ie w ła śn ie różnorodne zastrzeżen ia i w ą tp liw o ści, a przede w szy stk im p y ta n ia , p rzen ik a ją r eflek sję h istoryk a filo z o fii bytu, k tó ry z u w agą stu d iu je p u b lik a cje filo z o fó w przyrody.
Zebrani tu u czestn icy sym pozjum , a w śród n ich p rzed sta w iciele zn a czących środow isk n au k ow ych , są znakiem , że m ogą o d b y w a ć się w P o lsce zarzucone spotkania n au k ow e zw o len n ik ó w różnych szkół i orien ta cji filozoficzn ych . M ogą b y ć rozw ażane w ię z i m ięd zy n aukam i i d y scyp lin am i filozoficzn ym i. M ogą rozm aw iać z sobą o sw y ch p ro b lem ach m eta fizy cy i filo z o fo w ie przyrody. W szystk im przecież p o w a ż n ie p o d ejm u ją cy m r e fle k sję filo zo ficzn ą i n au k ow ą chodzi o u zy sk i w a n ie tw ierd zeń p raw d ziw ych .
DWIE ROCZNICE W D ZIA Ł A L N O ŚC I B IS K U P A B O H D A N A BEJZE
19 grudnia 1991 x. od b yło się w A k ad em ii T eologii K a to lick iej w W arszaw ie p o sied zen ie sen atu ak ad em ick iego, podczas k tórego k s. r e k tor prof, dr hab. Jan Ł ach w y g ło sił n a stęp u ją ce p rzem ów ien ie:
„W 1956 r. uk azała się drukiem pierwisza p u b lik acja biskupa B oh dana B ejze, zatem rok 1991 przyn iósł w d ziałaln ości biskupa prof. B ohdana B ejze 35 rocznicę rozpoczęcia jego d ziałaln ości pisarskiej.
W 1967 r. p o ja w ił się na p ółkach (księgarskich p ierw szy tom zb io ro w y pod redakcją b isk u p a B ejze, w ob ec czego w 1992 r. przypadnie 2 5 -lecie jego p racy red a k cy jn o -w y d a w n iczej.
O b yd w ie w y m ien io n e roczn ice sk łan iają do przyp om n ien ia w k ład u , jak i b iskup B ejze w n ió sł w życie i d ziałalność A k a d em ii T eologii K a to lick iej.
P ie r w sz y ok res p racy w ó w cza s ks. dr B ohdana B ejze w A T K o b e j m u je la ta ak ad em ick ie 1961/62 i 1962/693. W tych w ła śn ie la ta ch w y k ła d a ł on m eta fizy k ę i filo z o fię B oga n a W yd ziale F ilo zo fii C h rześci jań sk iej i na W ydziale T eologii n a szej uczelni.
P o p rzy jęciu 1 w r z e śn ia 1963 r. sakry b isk u p iej i ob jęciu stan ow isk a b isk u p a pom ooniczego w d iecezji łódzkiej zajęcia te u stały. Jednakże b isk u p B ejze nadal p ozostał w b lisk im k on tak cie z A TK , w y g ła sza ją c na jej teren ie o d czyty, p u b lik u ją c w jej p erio d y k a ch sw e prace, w sp ó ł d ziałając (w roli redaktora) z jej w y d a w n ictw em .
Od roku ak ad em ick iego 1969/70 biskup B ejze w z n o w ił na W ydziale F ilo zo fii C h rześcijań sk iej A T K zajęcia d yd ak tyczn e i prow adzi je n ie p rzerw an ie do dziś, o b ecn ie w zak resie filo zo fii Boga i filo z o fii religii. Od 1976 r. k ieru je K ated rą F ilo zo fii R eligii; ak tu a ln ie jest to K atedra F ilo zo fii Boga i R eligii. Od roku akad em ick iego 1969/70 u czestn iczy w pracach senatu ak adem ickiego.
W 1972 r. uzyska! stopień doktora h a b ilito w a n eg o i nom in ację na docenta w ATK . W 1987 r. został p rofesorem n a d zw yczajn ym .
W P u n k cie K o n su lta cy jn y m A TK w Ł odzi od zaistn ien ia tego ośrod ka w 1988 r. w yk ład a m eta fizy k ę i filo zo fię Boga.
C harak terystyczn e dla d ziałaln ości biskupa B ejze w A TK jest to, że oprócz w ie lo le tn ie g o w y k o n y w a n ia zajęć d yd ak tyczn ych in ten sy w n ie w sp ó łp ra cu je z w y d a w n ictw em u czeln ia n y m oraz p rojek tu je i o rg a n i zu je n a u k o w e sym pozja, sesje, d yskusje.
Co się ty czy p ierw szeg o z ty ch n u rtów d ziałaln ości biskupa Bejze,, to od 1967 do 1991 r. uk azało się pod jego red ak cją 55 tom ów zb ioro w ych , p o św ięco n y ch filo zo fii, teo lo g ii i b io g ra fisty ce w sp ó łczesn y ch chrześcijan. D alsze 3 prace zbiorow e znajdują się w druku, a k o le j n e 3 w fazie red agow an ia. Z naczna część tego dorobku, bo aż 30 p o zycji — w w ięk szo ści o b szern ych — została o p u b lik ow an a n ak ład em u czeln ian ego w y d a w n ictw a A TK . N adto rów n ież w A TK o g ło sił B is kup drukiem sw ą k siążk ę autorską O c h r z e śc ija ń sk ą w sp ó łcz esn o ść, zaw ierającą o b fity zbiór a rty k u łó w i p rzem ów ień .
N au k ow e posied zen ia filozoficzn e, k tóre b isk u p B ejze w A TK p ro jek to w a ł i w sp ółorgan izow ał, odbyły się 3 grudnia 1973 r., 10 m arca 1975 r., 27 października 1975 r., 16 styczn ia 1978 r. W A TK 27 lis to pada 1991 r. rozpoczął się ob m y śla n y i zorgan izow an y przez B iskupa, jaiko p rzew od n iczącego S ek cji F ilozoficzn ej W yk ład ow ców U czeln i K a tolick ich , całoroczny cyk l w y k ła d ó w O f i lo z o f ic z n y m po zn a n iu Boga
dziś. C ykl ten m a uczcić 30 rocznicę otw arcia Soboru W a ty k a ń sk ie
go II, k tórą w K o ściele p ow szech n ym b ęd ziem y obchodzić w p aźd zier niku 1992 r. Przez cały rok A k ad em ia T eologii K a to lick iej b ędzie n ie jako k ra jo w y m centrum n au k ow ej reflek sji filo zo ficzn ej, sk on cen tro w a n ej n a p rob lem atyce Boga.
In sp irow ał i w sp ó ło rg a n izo w a ł b iskup B ejze zarów no liczn e sp otk a nia d oktrynalne, jak i u roczystości litu rgiczn e, które d otyczyły Soboru W atyk ań sk iego II oraz tw ó rcó w teg o Soboru: Jana X X III i P a w ła VI. W szystk ie og ó ln o u czeln ia n e sym pozja i u roczystości p o św ięco n e tej tem a ty ce, które od b yły się w A TK w o k resie do 1985 r., doszły do skutku dzięki p rojek tom i o rgan izacyjn ej w sp ółp racy biskupa Bejze. W program ie n au k ow ego sym p ozju m „P osoborow a Odnow a K ościoła w P o lsc e ”, k tóre odbyło się 7 k w ietn ia 1986 r. staran iem W ydziału T eologiczn ego ATK , b iskup B ejze w y g ło sił jed en z g łó w n y ch od czytów pt. „Sobór W atyk ań sk i II a E piskopat P o lsk i”. 4 m arca 1991 r. p o n o w n ie z in sp iracji B iskupa zostało zorgan izow an e w A T K sym pozjum n a w ią zu ją ce do 25 rocznicy zak oń czen ia Soboru W atyk ań sk iego II. W ram ach tych obrad biskup B ejze w y g ło sił w y k ła d pt. „Sobór W a ty k ań sk i II z p ersp ek ty w y 25 lat p osob orow ych ”.
W reszcie jeszcze jedno p rzed sięw zięcie. Jako p rzew od n iczący K o m isji E piskopatu do S p raw D ialogu z N iew ierzącym i, zorgan izow ał b iskup B ejze uroczyste p osied zen ie tej K om isji z racji 50 rocznicy m ęczeń sk iej śm ierci św . M ak sym ilian a K olb ego i 50 rocznicy m a so w y ch aresztow ań p o lsk ieg o d u ch o w ień stw a w czasie II w o jn y ś w ia to w ej. P osied zen ie to od b yło się 15 p aźd ziern ik a 1991 r. w A TK z u d ziałem zaproszonych h isto ry k ó w oraz p rzed sta w icieli w a r sz a w skich u czeln i teologiczn ych i k ilk u red ak cji czasopism .
Na zak oń czen ie obecn ej w y p o w ied zi w yp ad a przyn ajm n iej za sy g n a lizow ać, że ró w n o leg le do d ziałaln ości w A k ad em ii T eologii K atolick iej biskup B ejze od 1958 r. prow adzi w y k ła d y p rzed m iotów filo zo ficzn y ch w W yższym S em in ariu m D u ch ow n ym w Ł odzi a od 1963 r. w y k o n u je
s w e ob ow iązk i b isk u p ie w zesp ole E piskopatu P o lsk i i w diecezji łó d z kiej.
G dy bierze się pod u w a g ę p race B iskupa w e w szy stk ich w y m ie n io n y ch dziedzinach, m ożna w ła śc iw ie ocenić to, co dzisiaj św ięcim y : „35 lat jego d ziałaln ości ipisarsikiej i 25 la t d ziałaln ości red n k cyjn o- -w y d ä w n ic z e j”.
Po p rzem ó w ien iu ks. rektora Łacha u czestn icy posied zen ia skład ali B isk u p o w i-J u b ila to w i oso b iste gratulacje. O dpow iedź B iskupa za w ie rała w sp om n ien ia z pracy w A TK i w yrazy w d zięczn o ści za okaizaną m u p rzyjaźń i serdeczność.
*
W n ied zielę, 26 styczn ia 1992 r. w D om u G en eraln ym Z grom adzenia S ióstr L oretan ek w W arszaw ie odbyła się uroczystość ju b ileu szow a z racji 25 rocznicy w sp ółp racy red ak cyjn ej biskupa B ohdana B ejze z p row ad zon ym przez siostry lo.retanki w y d a w n ictw em . W spółpraca ta rozpoczęła się w 1967 r. od ogłoszen ia drukiem p ierw szego tom u serii W n urcie z a g a d n ie ń p o s o b o r o w y c h , którą to serię założył i redaguje b iskup Bejze.
W p rogram ie ju b ileu szo w ej u roczystości b isk u p B ejze (przy w sp ó ł u d ziale m iejsco w eg o k ap elan a, ks. Piotra S a w czo k a ) o d p ra w ił w k a p li cy D om u G en eraln ego m szę św ię tą i w y g ło sił k a za n ie. In ten cja m szy św iętej dotyczyła w szystk ich , k tórzy są zw iązan i z k siążkam i, nad k tó rym i B iskup p racow ał. Są to: z jednej strony — w szy scy , k tórzy p r z y czy n ili się do p o w sta n ia tych k siążek (autorzy, siostry z w y d a w n ictw a , redaktorzy), z drugiej zaś strony ■— ich n a b y w c y i czyteln icy.
W k aznaiu B iskup p odkreślił, że w y d a w a n ie k atolick ich p u b lik a cji jest w sp ó łd zia ła n iem z K ościołem nauczającym , który założył i w k tó rym jest obecny ż y w y C hrystus. Za m ożność teg o w sp ółd ziałan ia — k tóre p o w in n o być k om p eten tn e i ofiarn e — n a le ż y Bogu gorąco d zię kow ać. D aiozy zaś ciąg te j pracy p od ejm ow ać trzeba w ca łk o w ity m za w ierzen iu B ożej O patrzności i w zau fan iu do o p iek i M atki C hrystusa, n aszego N ajw y ższeg o N au czyciela i Z baw cy.
Po litu rg ii od b yło się spotkanie B iskupa z siostram i loretan k am i. W jego ram ach p rzed sta w icielk a sióstr w y g ło siła ok o liczn o ścio w e prze m ó w ien ie, w k tórym zaak cen to w a ła fakt, że w ciągu m in ion ych 25 lat n a k ła d em W yd aw n ictw a Sióstr L oretan ek u kazało się pod redakcją b i skupa B ejze 25 prac zb iorow ych (w tym 19 Objętych serią W nurcie
z a g a d n i e ń po so b o r o w ych ), słu żących rozw ojow i i u p ow szech n ian iu k a
to lick iej n au k i w n aszym sp ołeczeń stw ie.
Na za k oń czen ie n in iejszeg o spraw ozdania n a le ż y dodać, że ob ecn ie w se r ii W nurcie z a g a d n i e ń p o s o b o r o w y c h B iskup p rzy g o to w u je do dru ku tom 20, który b ęd zie p o św ięco n y p rob lem atyce filo zo ficzn eg o p o z n a nia Boga i zagad n ien iom pok rew n ym , zw iązan ym ze św iatop ogląd em .
SY M PO ZJU M SE K C JI FILO ZO FIC ZNEJ W YKŁADOW CÓW UCZELN I K A TO LIC K IC H POŚW IĘC O N E R ELIG II W ŻYCIU SPO ŁECZNY M
W diniu 23 k w ietn ia 1992 r. w gm achu A k a d em ii T eologii K a to lick iej o d b yło się n a u k o w e p osied zen ie S ek cji F ilo zo ficzn ej W yk ład ow ców U czeln i K atolick ich na tem a t n ajb ard ziej a k tu aln ych zagad n ień d o ty czących r elig ii w ż y c iu społecznym . W spółorganizatorem 'posiedzenia