ISSN 1234-6292
HANDEL ZAGRANICZNY PRODUKTAMI
ROLNO-SPO˚YWCZYMI
stan i perspektywy
20 NR
GRUDZIE¡ 2004 A
A A
A N N N N A A A A L L L L II II Z Z Z Z Y Y Y Y R
R R
R Y Y Y Y N N N N K K K K O O O O W W W W E E E E
MINISTERSTWO ROLNICTWA i ROZWOJU WSI AGENCJA
RYNKU ROLNEGO INSTYTUT
EKONOMIKI ROLNICTWA i GOSPODARKI ˚YWNOÂCIOWEJ
REASUMPCJA
I. Uwarunkowania makroekonomiczne
II. Regulacje prawne i uwarunkowania handlu zagranicznego produktami rolno-spo˝ywczymi – W. ¸opaciuk
III. Ogólna ocena handlu zagranicznego produktami rolno-spo˝ywczymi – W. ¸opaciuk IV. Stan i perspektywy handlu zagranicznego wybranymi produktami rolno-spo˝ywczymi
1. Zbo˝a – W. ¸opaciuk
2. Produkty upraw oleistych – W. Dzwonkowski 3. Cukier i przetwory – P. Szajner
4. Ziemniaki i przetwory – W. Dzwonkowski 5. Owoce i przetwory – B. Nosecka
6. Warzywa i przetwory – A. Buga∏a 7. Mleko i przetwory – P. Szajner 8. ˚ywiec i mi´so wo∏owe – D. Rycombel 9. Wieprzowina – D. Rycombel
10. ˚ywiec i mi´so baranie – D. Zawadzka 11. ˚ywiec i mi´so koƒskie – D. Zawadzka 12. Drób – D. Rycombel
13. Ryby i przetwory – K. Hryszko V. Aneks
Spis treÊci
mgr in˝. Wies∏aw ∑opaciuk
• IERiG˙ •
Tel.: (0.prefiks.22) 50-54-719 mgr Anna Buga∏a
• IERiG˙ •
Tel.: (0.prefiks.22) 50-54-440 mgr Wies∏aw Dzwonkowski
• IERiG˙ •
Tel.: (0.prefiks.22) 50-54-616 mgr in˝. Krzysztof Hryszko
• IERiG˙ •
Tel.: (0.prefiks.22) 50-54-528
dr Bo˝ena Nosecka
• IERiG˙ •
Tel.: (0.prefiks.22) 50-54-553 mgr in˝. Danuta Rycombel
• IERiG˙ •
Tel.: (0.prefiks.22) 50-54-616 mgr in˝. Piotr Szajner
• IERiG˙ •
Tel.: (0.prefiks.22) 50-54-719 mgr Danuta Zawadzka
• IERiG˙ •
Tel.: (0.prefiks.22) 50-54-448 Analiz´ przygotowano w Zak∏adzie Badaƒ Rynkowych IERiG˙
Âwi´tokrzyska 20, 00-950 Warszawa
Kierownik Zak∏adu – prof. dr hab. Jan Ma∏kowski, tel.: (0.prefiks.22) 827-36-64 Analizy sà finansowane przez
AGENCJ¢ RYNKU ROLNEGO oraz
INSTYTUT EKONOMIKI ROLNICTWA i GOSPODARKI ˙YWNOÂCIOWEJ
Przy publikowaniu fragmentów analizy oraz informacji i danych liczbowych prosimy o podanie êród∏a.
AUTORZY:
Analiz´ zrecenzowa∏a i zatwierdzi∏a w dniu 22.11.2004 r. Rada Rolniczych Analiz Ekonomicznych w sk∏adzie:
Zdzis∏aw Adamczyk, Tadeusz ChroÊcicki, Jan Ma∏kowski, Bo˝ena Nowicka, Roman Urban (wiceprzewodniczàcy), Zdzis∏awa WiÊniowska-Antonik, Maria Zwoliƒska (przewodniczàca).
Kolejna analiza wydana b´dzie w maju 2005 r.
1 W pierwszej po∏owie 2004 r. wystà-
pi∏ bardzo du˝y wzrost obrotów w polskim handlu zagranicznym.
WartoÊç eksportu zwi´kszy∏a si´
o blisko jednà trzecià do 27,9 mld EUR a importu o jednà piàtà do 33,9 mld EUR. Ujemne saldo zmniejszy∏o si´ z 6,2 do 6,0 mln EUR.
W zbli˝onym stopniu wzros∏y ob- roty w handlu zagranicznym produk- tami rolno-spo˝ywczymi. WartoÊç eksportu rolno – spo˝ywczego wzro- s∏a o 24,1% do 2,15 mld EUR a impor- tu o 17,9% do 1,99 mld EUR. Sal- do handlu zagranicznego tymi pro- duktami w I po∏owie 2004 r. wynio- s∏o 157,8 mln EUR wobec 43,2 i –419,0 mln EUR odpowiednio w analogicz- nych okresach lat 2003 i 2002.
Wzrost eksportu wynika∏ g∏ównie z du˝ego popytu na polskie produkty na rynkach UE oraz ciàgle rosnàcego popytu na rynkach innych wi´kszych odbiorców (g∏ównie Rosji). W ca-
∏ym 2004 r. utrzyma∏y si´ tendencje wzrostowe w eksporcie.
W pierwszej po∏owie 2004 r. obser- wowano rozwój eksportu do krajów rozwini´tych gospodarczo, w tym do UE. Spadek wystàpi∏ w eksporcie do krajów rozwijajàcych si´ i Europy Po∏udniowà (Ba∏kany). Podobnie jak w poprzednich sezonach kraje UE by-
∏y g∏ównymi partnerami handlowymi, a poszerzona Wspólnota umocni∏a swà dominacj´ w polskim handlu za- granicznym produktami rolno – spo-
˝ywczymi.
Eksport do krajów UE-25 wy- niós∏ 1480,8 mln EUR a jej udzia∏
w polskim eksporcie rolno-spo˝yw- czym wzrós∏ do 70%. Do UE-15 wyeks- portowano towary o wartoÊci 1159,7
mln EUR, czyli o 41,6% wi´cej ni˝
w I po∏owie 2003. Nie by∏o wi´kszych zmian w eksporcie do krajów UE-10 (321,1 mln EUR).
W imporcie produktów rolno-spo-
˝ywczych równie˝ wystàpi∏ wzrost obrotów z du˝ymi partnerami – kraja- mi rozwini´tymi (w tym UE) i krajami rozwijajàcymi si´ oraz spadek w han- dlu z WNP i krajami Europy Po∏udnio- wej. Najwi´kszy wzrost wystàpi∏
w imporcie z UE i z krajów rozwijajà- cych si´.
WartoÊç przywozu z UE-25 wynio- s∏a 1180,5 mln EUR. Wi´kszoÊç towa- rów pochodzi∏a z UE-15 (1025 mln EUR wobec 902,3 mln EUR w pierw- szej po∏owie 2003 r.). Udzia∏ UE-25 wyniós∏ 59,4%.
Pogorszenie sald notowano w han- dlu z wi´kszoÊcià ugrupowaƒ, za wy- jàtkiem UE-25 i krajów Europy Po∏u- dniowej. Poprawa wyników w handlu z UE-25 zawa˝y∏o na ogólnej popra- wie salda handlu zagranicznego pro- duktami rolno – spo˝ywczymi.
W pierwszej po∏owie 2004 r. wzrós∏
eksport zarówno produktów zwierz´- cych, jak i roÊlinnych. WartoÊç eks- portu produktów zwierz´cych zwi´k- szy∏a si´ o blisko po∏ow´ do 850 mln EUR. Wzros∏y wp∏ywy ze sprzeda˝y za granic´ wi´kszoÊci produktów z tej grupy. Najwi´kszy by∏ wzrost wartoÊci eksportu mleka i produktów mleczarskich oraz mi´sa i przetwo- rów mi´snych.
Wzrost wartoÊci eksportu produk- tów roÊlinnych by∏ ni˝szy (o 12,7%) i wyniós∏ 1176,5 mln EUR. Wzros∏y wp∏ywy ze sprzeda˝y za granic´
g∏ównych produktów z tej grupy
(owoce i przetwory, warzywa i prze- twory, przetwory zbo˝owe). Zmniej- szy∏a si´ wartoÊç eksportu kawy, her- bat i kakao oraz wyrobów alkoholo- wych, grzybów i przetworów grzybo- wych. Eksport zbó˝ zmniejszy∏ si´
prawie do zera.
W pierwszej po∏owie 2004 r. od- wróci∏y si´ tendencje obserwowane przed rokiem w imporcie. Znacznie zwi´kszy∏ si´ przywóz produktów ro- Êlinnych a dynamika wzrostu impor- tu produktów zwierz´cych znacznie zmniejszy∏a si´.
Wed∏ug wst´pnych szacunków do- datnie saldo obrotów produktami rol- no-spo˝ywczymi w 2004 r. osiàgnie re- kordowy poziom 924,1 mln EUR (453,5 mln EUR 2003 r.). Na popraw´ salda z∏o˝y si´ wzrost wp∏ywów z eksportu o 15,7% do 4,6 mld EUR. Wydatki na import mogà wzrosnàç o tylko o 4,4% do 3,7 mld EUR.
W I po∏owie 2005 r. tendencje w handlu zagranicznym produktami rolno-spo˝ywczymi obserwowane w 2004 r., b´dà kontynuowane, ale ich nasilenie b´dzie mniejsze. Oce- nia si´, ˝e eksport produktów zwie- rz´cych i roÊlinnych w porównaniu z I po∏owà 2004 r. b´dzie zwi´ksza∏
si´. Prognozowane jest ograniczenie importu produktów roÊlinnych.
WartoÊç eksportu produktów rol- no-spo˝ywczych w I po∏owie 2005 r.
mo˝e osiàgnàç oko∏o 2,3 mln EUR, czyli o ponad 6% wi´cej ni˝ w pierw- szej po∏owie poprzedniego r.. Wydat- ki na import tych produktów zostanà ograniczone o oko∏o 7% do 1,9 mln EUR. Saldo obrotów mo˝e wi´c wy- nieÊç oko∏o 0,4 mld EUR wobec 0,15 mld EUR.
REASUMPCJA
Polish foreign trade in the first half of 2004 showed a remarkable deve- lopment. The value of exports grew by one third to 27,9 billion EUR and the value of imports by one fifth to 33,9 billion EUR. The negative ba- lance of trade negligibly deteriorated to 6,0 billion EUR versus 6,2 billion EUR in the first half of 2003.
Similar tendencies occurred in fo- reign trade in agri-food products whe- re the value of exports increased by 24,1% to 2,15 billion EUR and the value of imports by 17,9% to 1,99 bil- lion EUR. The balance of foreign trade in agri-food products reached 157,8 million EUR versus 43,2 and –419,0 mio EUR in relevant periods of 2003 and 2002.
The increase in agri-food exports was driven by growing demand for Polish products in the EU markets and constantly growing demand on the markets of other major trading partners (mainly Russia). Upward tendencies in exports persisted in the whole 2004.
Agri-food exports to developed co- untries (including EU) showed in the first half of 2004 strong increase. On the other a decline occurred in hand the exports to developing countries and Balkan countries. Similarly to previous year the EU was main tra- ding partner and after the enlarge- ment strengthened its position in Po- lish agri-food trade.
The export to the EU-25 total- led 1480,8 million EUR, which accoun- ted for 70% of Polish agri-food
exports. The export to the EU-15 in- creased by 41,6% to 1159,7 million EUR. Regarding the export to EU-10 none of major changes were obse- rved (321,1 million EUR).
As regards agri-food imports simi- lar tendencies were reported – incre- ase in purchases from large partners – developed countries (including the EU) and developing countries, while the purchases from CIS and Balkan co- untries declined. The highest increase in imports concerned the EU-25 and developing countries.
The value of agri-food imports ori- ginating in the EU-25 totalled 1180,5 million EUR, including 1025 million EUR in the EU-15 (902,3 million EUR in the first half of 2003). The share of the EU-25 reached 59,4%.
Balances of foreign trade in agri-fo- od commodities with majority of co- untry groups deteriorated, with exception of the EU-25 and Balkan co- untries. The improvement in the ba- lance of trade with the EU pushed up overall balance of Polish agri-food trade.
Regarding the structure of exports in the first half of 2004 the sales of li- vestock products as well as crop pro- ducts increased. The revenue of live- stock product export increased by 50% to 850 million EUR. The hi- ghest increase concerned the export of milk and dairy products, meat and meat products.
The revenue on crop products export increased by only 12,7%
to 1176,5 million EUR. The export of major exportable crop products in- creased (fruits and fruit products, vegetables and vegetable products, cereal products). A decline was ob- served in the case of coffee, tea and cocoa, alcohol drinks, mushrooms and mushroom products. The export of cereals declined to slight quantities.
Reverse tendencies to those obse- rved in the first half of 2003 were re- ported in imports – significant incre- ase in crop product purchases and the decline in the rate of livestock product import.
According to preliminary estima- tes the positive balance of agri-food trade in 2004 may reach a record level of 924,1 million EUR (453,5 million EUR in 2003). The export revenue is estimated to increase by 15,7% to 4,6 billion EUR while import expenditure by 4,4% to 3,7 billion EUR.
The tendencies observed in Polish agri-food trade in 2004 are likely to be continued in the first half of 2005. Ho- wever their scope would be reduced.
Livestock and crop products export would be higher than in the first half of 2004, while a reduction in the im- port of crop products is expected.
Polish agri-food exports in the first half of 2005 are forecast to total 2,3 billion EUR, i.e. 6% up from the first half of 2004. The expenditure on im- ports would decline by 7% to 1,9 bil- lion EUR. Thus the balance of trade may total about 0,4 billion EUR ver- sus 0,15 billion EUR previously.
