T. Rutowski
"Relativitätactheorie und kritischer
Realismus", W. Büchel, "Philosophia
Naturalis", T. 7 (1961), z. 1 : [recenzja]
Studia Philosophiae Christianae 1/1, 273
P H I L O S O P H I A N A T U R A L I S — czasopismo poświęcone zagadnieniom z filo zofii przyrody, filozofii przyrodoznawstwa i historii przyrodoznawstwa. Sprawozdania z tego czasopisma rozpoczynamy od omówienia tom u VII z. 1 (1961).
S p i s t r e ś c i :
V orbem erkung des Herausgebers, (strona) 3. B üchel W. — R elativitätstheorie und
kritischer R ealism us· 4. S t r o m b a c h W . — D ie Grage nach W irklichkeit und IWesen h eit des Anorganischen■ 37. Wr e i s c h e n k C. — Das Bew usstsein als M essfü h ler■ 61. B r ü n i n g W . — D as Universalproblem im N eupositivism us M oritz Schlicks■ 81. Buchbesprechungen·. H e n s t e n b e r g H. E. — Philosophische A nthropologie *P. H o ssfeld )· 93. S t o f f e r H . — A u fg a b e und G estaltung des Philosophie-U nter richtes *P. H ossfeld· 105. S t r o l z U . —- Der vergessene Ursprung *P. H ossfeld)· 109. W i s s e r R . — S in n und Sein. E in philosophisches Sym posion *A. S eiffert)· 111.
O m ó w i e n i e :
Büchel Wr.
Relativitätactheorie u n d kritischer Realismus.
A utor stara się odróżnić treść fizykalną szczególnej teorii względności od treści filozo ficznej. T reść filozoficzną konfrontuje z odpowiednim i koncepcjami niektórych dawnych i współczesnych filozofów przyrody.
Strombach Wr.
Die Frage nach W irklichkeit und W esenheit des A norganischen
A utor w swojej pracy zajmuje się kwestią, jak odpowiedź fizyki w sprawie istoty materii wpływa n a odpowiedź filozoficzną dotyczącą istoty bytów nieożywionych.
P ytania dotycznące istoty ognia, powietrza i t. p. nie są n a terenie fizyki bezsensowne, lecz są pytaniam i „granicznym i". Poznając bowiem struktury i relacje zbliżamy się do poznania istoty bytów meteialnych. Fizyka współczesna dzięki swoim m etodom badawczym, tworzy obecnie połowy obraz świata, w którym zaciera się różnica między energią i m aterią korpuskulam ą. Taki obraz świata domaga się — wg. autora — przebudowania filozo- fizycznej nauki o substancjach. Przedmiotów m aterialnych nie należy traktować jako substancji kom pletnych. Pojęcie substancji trzeba zachować dla całości świata. Taką substancją byłaby energia, która w sum ie jest niezniszczalna. Energia —■ to ogólne podłoże wzystkich zjawisk — m usi być pozaempiryczna, gdyż prawidłowość w świecie przyrody jest wyrażana językiem matematyczno-logicznym, a to postuluje istnienie rzeczywistości idealnej. Substancji, bytu pozaempirycznego, nie można więc utożsamiać z żadną konktretną form ą energii. Trzeba przyjąć istnienie b y tu pozaempirycznego, „czystą energię". Taka czysta energia" otrzymuje akcydentalne określenia i w ten sposób tworzy się świat zjawisk. Jeśli przyjmie się stanowisko Szkoły Kopenhaskiej, to w takim obrazie świata człowiek byłby nie tylko obserwatorem , ale i współtwórcą zjawisk podległych prawidłowościom matematycznym.
T. Rutowski 18 — Studia... N r 1
