Orzecznictwo Wyższej Komisji Dyscyplinarnej

Orzecznictwo Wyższej Komisji

Dyscyplinarnej

Palestra 3/2-3(14-15), 130-135

O r z & c z n i c t u j o

W i/ższe/ Komisji Dyscyplinarnej

O R Z EC ZE N IE z dnia 11 października 1958 r.

(W.K.D. 57/58)

1. A dw okat, którem u jako obrońcy zgodnie z art. 84 k.p.k. wolno porozu­ m ieć się z oskarżonym , p rzeb yw ają ­ cym w w ięzien iu , sam na sam — po­ w inien ze szczególną skrupulatnością przestrzegać przepisów regulam inu w ięziennego, naruszenie w ięc przez ad w okata jak o osoby zau fan ia pu blicz­ nego jak ieg o k o lw iek przepisu tego r e ­ gulam inu je st pow ażnym przew in ie­ niem dyscyplinarnym .

2. Do p rzyję tych od daw na zasad w yko n yw an ia zawodu adw okackiego n ależy zakaz przyjm ow an ia spraw y prow adzonej ju ż przez innego kolegę ad w o kata — bez uprzedniego w y ra ż e ­ n ia zgody przez zainteresow anego k o ­ legę na w spółobronę bądź pisemnego ośw iadczenia, że nic zgłasza zastrze­ żeń co do p rzy ję cia spraw y. Z akaz ten je st uzasadniony nie tylko w zględam i n a m ożliw ość niedozw olonej konku­ ren cji zaw odow ej, p o d ryw ającej zau ­ fanie społeczeństw a do zawodu ad w o ­ kackiego, ale i interesem klienta, k tó ­ rego obrona w ym ag a zaw sze konsek­ w en tn ych i skoordynow anych posu­ nięć.

Dnia 11 października 1958 r. Wyższa Kom isja Dyscyplinarna, po rozpozna­ niu sprawy dyscyplinarnej adw. X na skutek odw ołań Rzecznika D yscypli­ narnego Rady Adwokackiej w R. oraz obwinionego od orzeczenia W ojewódz­ kiej Kom isji Dyscyplinarnej w R. z dnia 22 lu tego 1958 r. K.D. 2/57.,

o r z e k ł a :

I. zaskarżane orzeczenie co do punk­ tu I sentecji w części dotyczącej w in y zatwierdzić, w części zaś dotyczącej wymiaru kary uchylić i w ym ierzyć obwinionem u karę nagany;

II. co do punktu II sentencji zaskar­ żone orzeczenie uchylić, uznać o b w i­ nionego adw. X , za w innego tego, że naruszając obowiązujące przepisy re­ gulam inu w ięziennego, w yniósł z w ię ­ zienia napisany tam że przez w ięźn ia J. A. list z pom inięciem cenzury, i w y ­ m ierzyć mu za ten czyn karę nagany; III. jako karę łączną w ym ierzyć obwinionem u karę nagany.

U z a s a d n i e n i e Orzeczeniem W ojewódzkiej K om isji Dyscyplinarnej w R. z dn. 22 lu tego 1958 r. Nr K.D. 2/57 adw. X. skazany został na karę upomnienia za to, ż e w jesieni 1956 r. jako obrońca J. A., znając treść listu napisanego w w ię ­ zieniu przez tegoż J. A., w yraził zgo­ dę na .wysłanie tego listu do rodziny A. i przesłał go następnie pod adre­ sem inż. K. A., przez co dążył ido w y ­ elim inow ania adw. Y. od obrony J.A. Tymże orzeczeniem adw. X został uniewinniony od zarzutu, że narusza­ jąc obowiązujące przepisy regulam inu w ięziennego w yniósł z w ięzienia n a­ pisany tam że przez w ięźnia J. A. list z pom inięciem cenzury.

Od tego orzeczenia odwołał się Rze­ cznik Dyscyplinarny w R., który zarzu­ cając błędną ocenę okoliczności fak­ tycznych oraz nierozw ażenie w szy st­ kich okoliczności ujawnionych w toiku rozprawy dyscyplinarnej, w n osił

o-N r 2— 3 O R Z E C Z N IC T W O W Y Ż S Z E J K O M I S J I D Y S C Y P L IN A R N E J ₁₃₁

uchylenie zaskarżonego wyroku i sk a­ zanie obwinionego X. za obydwa za­ rzucane m u przew inienia, m ianow icie za każdy czyn na karę nagany.

Od w ym ienionego orzeczenia odwo­ łał się rów nież obwiniony adw. X, wnosząc o uniewinnienie.

Wyższa Kom isja D yscyplinarna uz­ nała odwołanie Rzecznika D y scy p li­ narnego za całkow icie słuszne, nato­ m iast nie podzieliła w yw odów odwo­ łania obwinionego.

Przy rozpoznawaniu odwołania Eze- cznika D yscyplinarnego od wym iaru kary pow stała kw estia, czy Rzeczniko­ w i przysługiwało w tym wypadku pra­ wo odwołania, skoro na rozprawie w dn. 22.11.1958 r. przed W ojewódzką K o­ m isją Dyscyplinarną w nosił on „o uka­ ranie” obwinianego, a K om isja w y­ m ierzyła w tym wypadku karę upom­ nienia. Wyższa Komisj!a D yscyplinar­ na uznała, że przepis § 29 ust. 2 roz­ porządzenia Ministra Spraw iedliw ości z dn. 14.VIII.1950 r. (Dz. U. Nr 35 poz. 320) należy rozumieć w ten sposób, iż „skazanie na karę łagodniejszą od tej, jakiej się oskarżyciel dom agał”, za­ chodzi tylko w tym wypadku, gdy oskarżyciel w nosił o w ym ierzenie ściśle określonej kary. W nioskowi ta­ kiem u nie czyni zadość ogólnikowy zwrot „o ukaranie”, podobnie jak i „popieranie oskarżenia”, bez staw iania w niosku co do wymiaru kary.

U niew in nienie obwinionego adw. X. z zarzutu, że naruszając obowiązujące przepisy regulam inu w ięziennego, w y­ niósł z w ięzien ia napisany tamże przez

w ięźnia J. A. do brata oskarżonego list z pom inięciem cenzury, jest ra­ żąco n iesłuszne. Z w ięzienia nie wolno wynosić na zewnątrz żadnych pism pochodzących od w ięźnia bez ocenzu­ rowania przez w łaściw ą władzę. Zasa­ da ta znana jest adwokatom i m u­ siała być znana również obwinionemu

X., jako byłem u prokuratorowi W oj­ skowej Prokuratury Rejonowej. Treść w yniesionej po kryjom u koresponden­ cji ma w tym wypadku znaczenie drugorzędne, gdyż ocena jej n ależy w yłącznie do organu kontrolującego. Adwokat, któremu jako obrońcy zgod­ nie z art. 84 k.p.k. w olno porozum ie­ wać się z oskarżonym, przebywającym w więzieniu, sam na sam — pow inien ze szczególną skrupulatnością prze­ strzegać przepisów regulam inu w ię ­ ziennego, naruszenie w ięc przez ad w o­ kata jako osoby zaufania publicznego jakiegokolwiek przepisu tego regula­ minu jest poważnym przew inieniem dyscyplinarnym.

Wyższa Komisja D yscyplinarna uzna­ ła, że kara upom nienia wym ierzona obwinionemu X . za to, że dążył do w yelim inow ania adwokata Y. od obro­ ny J. A. jest zbyt łagodna.

W ojewódzka K om isja D yscyplinarna zasadnie ustaliła, że w e w rześniu 1956 r. zgłosił się do adw. X. funkcjonariusz b. Urzędu B ezpieczeństw a i zaw iado­ m ił go, że jaikiś aresztow any przeby­ w ający w w ięzieniu w R. chce mu powierzyć swoją obronę.

Obwiniony w ręczył tem u funkcjona­ riuszow i blankiet pełnom ocnictw a z prośbą o doręczenie go do podpisania aresztowanem u, a następnie stw ier­ dziwszy, że brat oskarżonego p ow ie­ rzył sprawę jego ponadto adw okatow i Y, z W arszawy, obwiniony X. w paź­ dzierniku 1956 r. doręczył osk. A. p a­ pier, pióro i gdy ten w jego obecności w w ięzieniu napisał list, żądając od rodziny odsunięcia od spraw y adwoka­ ta Y, obwiniany, znając treść tego pisma, w yniósł je z w ięzienia i prze­ słał do W arszawy. Zresztą w tej spra­ w ie obwiniony nie tylko dążył do w y ­ elim inow ania adwokata Y. z W arsza­ wy, ale dowiedziaw szy się od Proku­ ratora, że w sprawie oskarżonego J. A.

132 O R Z E C Z N IC T W O W Y Ż S Z E J K O M I S J I D Y S C Y P L IN A R N E J N r 2 __ 3

in terw eniow ał już adwokat Z. z R., obw iniony X — zam iast porozumieć się z nim co do dalszych kroków ew entualnej wspólnej obrony — spo­ w odow ał, że żona oskarżonego A. w y ­ cofała zlecenie udzielone adwokatowi Z. Fakt ten , który m ógłby stanowić sam oistne p rzew inienie dyscyplinarne, W yższa K om isja D yscyplinarna po­ traktow ała jako okoliczność obciąża­ jącą. Do przyjętych bowiem ,od dawna zasad w ykonyw ania zawodu adwoka­ ckiego należy zakaz przyjm owania spraw y prowadzonej już przez innego kolegę adwokata — bez uprzedniego w yrażenia zgody przez zainteresow a­ nego kolegę na w spółobronę bądź p i­ sem nego oświadczenia, że nie podnosi zastrzeżeń co do przyjęcia spraw y. Za­ kaz ten jest uzasadniony nie tylko

względam i n a m ożliw ość niedozw olo­ nej konkurencji zaw odowej, podrywa­ jącej zaufanie społeczeństw a do 'zawo­ du adwokackiego, ale i interesem klienta, którego obrona w ym aga zawsze konsekw entnych i skoordynowanych posunięć. W spółdziałanie lub też poś­ redniczenie przez adwokata w załat­ w ien iu cofnięcia zlecenia dla kolegi stanow i naruszenie zasad koleżeństw a i godności zawodu adwokackiego.

Z tych zasad W yższa K om isja D y­ scyplinarna orzekła jak w sentencji.

O R Z EC ZE N IE z dnia 8 listopada 1958 r.

(W.K.D. 87/58)

Dnia 8 listopada 1958 r. W yższa Ko­ m isja D yscyplinarna, po rozpoznaniu sprawy dyscyplinarnej adw . X z od­ w ołania Rzecznika D yscyplinarnego R ady Adwokackiej w K. od orzeczenia W ojewódzkiej K om isji Dyscyplinarnej w K. z dn. 27 m aja 1958 r. K.D. 4/58, o r z e k ł a :

orzeczenie W ojewódzkiej K om isji D yscyplinarnej w K. z dnia 27.V.1958 r. uznać za niew ażn e i przekazać spra­ wę tejże kom isji do rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e Rzecznik Dyscyplinarny Rady A dw o­ kackiej w K. w niósł przeciwko adw. X akt oskarżenia o to, że jako pełno­ mocnik procesowy H.C. zam ieszkałego

za granicą uiścił dnia 26.IX.56 r. w spraw ie rozwodowej zaw isłej w Sądzie W ojewódzkim w K. opłatę sądową w kw ocie zł 600, n ie uzyskawszy zezw o­ lenia dewizowego, i nie zgłosił Radzie Adwokackiej faktu zawarcia umowy zlecenia z cudzoziem cem dewizowym .

Wobec przesłania .przez C. w lutym 1958 r. do Narodowego Banku P ol­ skiego kwoty 200 marek niem . proku­ ratura wojewódzka w K. p ostanow ie­ niem z 22.III.1958 r. umorzyła postę­ pow anie karne przeciw ko adw. X o czyn z art. 4 § 1 ustaw y z 28.III.52 r., a to w obec znikomej szkodliw ości spo­ łecznej.

Dnia 27 m aja 1958 r. W ojewódzka Komisja Dyscyplinarna w K. na po­ siedzeniu niejawnym , po w ysłuchaniu w niosku Prokuratora i Rzecznika D ys­ cyplinarnego i po rozpoznaniu spra­ w y dyscyplinarnej adw. X , postano­ w iła „orzeczeniem ” postępow anie w sprawie umorzyć.

W spraw ie tej Rzecznik D yscypli­ narny złożył do W ojewódzkiej Ko­ m isji Dyscyplinarnej w niosek o przy­ w rócenie terminu do w niesienia odwo­ łania, a jednocześnie złożył odwo­ łan ie od „orzeczenia” z w nioskiem o u chylenie i przekazani« sprawy Wo­ jew ódzkiej Kom isji D yscyplinarnej do rozpoznania. W uzasadnieniu podnosi, że w brew treści orzeczenia z 27.V.1958 r. ani rzecznik dyscyplinarny, ani pro­ kurator udziału w posiedzeniu nie bra­ li, gdyż o term inie nie b yli

zawdado-N r 2—3 O R Z E C Z N IC T W O W Y Ż S Z E J K O M I S J I D Y S C Y P L IN A R N E J ₁₃₃

imieni. W ojewódzka Kom isja D yscypli­ narna postanow ieniem z 9.IX .1958 r., u w zględniając w niosek rzecznika, przy­ w róciła term in do w niesienia odwo­ łania.

W yższa Kom isja Dyscyplinarna, po rozpoznaniu w niosku rzecznika o uchy­ lenie orzeczenia W ojewódzkiej Komi­ sji D yscyplinarnej w K. z 27.V.1958 r., uznała pow yższe '„orzeczenie” za n ie­ w ażne i przekazała sprawę do rozpo­ znania.

W m yśl § 10 rozp. Ministra Spra­ w ied liw ości z 14.VIII.1950 r. o trybie postępow ania dyscyplinarnego kom isje dyscyplinarne w ydają rozstrzygnięcia na posiedzeniu n iejaw nym lub na roz- praw ie. R ozstrzygnięcia w ydaw ane są w postaci orzeczeń lub postanowień. Orzeczenie m oże zapaść jedynie na roz­ prawie.

W danym wypadku W.K.D. w K. w ydała orzeczenie na posiedzeniu nie­ jaw nym w brew w yraźnem u brzmieniu § 10 w ym ienianego wyżej rozporządze­ nia i dlatego zaskarżone „orzeczenie” pow inno być uznane za nieważne, a sprawa przekazana w celu jej rozpo­ znania.

W yższa K om isja Dyscyplinarna pod­ kreśla nadto, że z posiedzenia W.K.D. w K. w d niu 27.V.1958 .r. nie sporzą­ dzono protokołu w brew wyraźnemu nakazowi zawartemu w § 25 p'kt 5 cy­ tow anego rozporządzenia.

O R Z EC ZE N IE z dnia 22 listopada 1958 r.

(W.K.D. 74/58)

P o jęcie d yscyp lin y korporacyjnej w ym aga, ażeb y każdy członek izby a d w o ka ckie j na w ezw anie je j organów sk ład ał żądane w yjaśn ien ia lub uspra­ w ie d liw ił niem ożność ich złożenia. Członek korporacji ad w o kackiej obo­

w iązan y je st udzielić w y ja śn ie ń sw ym władzom na podniesione przeciw ko niem u zarzu ty i nie m oże zasłaniać się przepisem art. 73 k.p.k. sto sow a­ nym przez analogię.

Dnia 22 listopada 1958 r. W yższa Ko­ m isja Dyscyplinarna, po rozpoznaniu sprawy dyscyplinarnej adw. X z odwo­ łania Rzecznika D yscyplinarnego Rady A dwokackiej w G. od orzeczenia Wo­ jewódzkiej Komisji D yscyplinarnej w G. z dnia 14 czerwca 1958 r. K.D. 8/58,

o r z e k ł a :

uchylić zaskarżone orzeczenie; uznać obwinionego za w innego nieudzieleni a odpowiedzi rzecznikowi D yscyplinar­ nemu na kilkakrotne w ezw ania, przez co naruszył obowiązki zawodowe, i za to wym ierzyć mu karę upom nienia.

U z a s a d n i e n i e Adwotoata X obwiniono o to, że: 1) n ie złożył w yjaśnień w spraw ie RD 16/57 pomimo w ezw ań Rzecznika D yscyplinarnego z dnia 29.V II.1957 r„ 28.VIII.1957 r., 1.X.1957 r. i 14.1.1958 r., 2) nie złożył w yjaśnień w spraw ie RD 11/58 pomimo w ezw an ia Rzeczni­ ka D yscyplinarnego z dnia 29.III.1958 r., a w ięc o czyny sprzeczne z izasadą godności adwokata i stanow iące n a ­ ruszenie obowiązków .zawodowych adwokata.

W ojewódzka K om isja Dyscyplinarna w G. w w yniku rozprawy odbytej w dniu 14.VI. 1958 r. uniew inniła obw i­ nionego z zarzutów objętych oskarże­ niem. W m otywach uniew inniającego orzeczenia W ojewódzka Kom isja D y­ scyplinarna przyjęła, że obwiniony pismem z dnia 10.VI.1957 r. udzielił Rzecznikowi Dyscyplinarnem u w y ja ś­ nień w zw iązku ze skargą ob. J. Póź­ niejsze w ezw ania Rzecznika D yscypli­ narnego dotyczyły rów nież skarg ob.

134 O R Z E C Z N IC T W O W Y Ż S Z E J K O M I S J I D Y S C Y P L IN A R N E J _{N r 2— 3}

J., przeciwko któremu obwiniony za zgodą Rady Adwokackiej w ystąpił na drogę sądową. Obwiniony uważając, że n ie ma nic do dodania do swoich w yjaśn ień z dnia 10.VI.1957 r., nie składał — pomim o w ezwań Rzecznika D yscyplinarnego — żadnych dalszych w yjaśn ień . W spraw ie zaś RD 11/58, dotyczącej niezłożenia w yjaśnień na poprzednie w ezw ania Rzecznika D y­ scyplinarnego, obwiniony mógł nie skorzystać ze sw ego prawa przysłu­ gującego m u na m ocy § 20 ust. 1 rozp. M inistra Sprawiedliw ości z dnia 14. V III.1950 r. o trybie postępowania dys­ cyplinarnego, zdaniem bowiem W oje­ w ódzkiej Kom isji Dyscyplinarnej skła­ danie przez obwinionego w yjaśnień jest jego prawem, a nie obowiązkiem.

Od powyższego orzeczenia Woje­ w ódzkiej Komisji Dyscyplinarnej w n iósł odwołanie Rzecznik D yscypli­ narny, domagając się uchylenia zas­ karżonego orzeczenia i uznania obwi­ nionego za w innego zarzuconych mu czynów.

Wyższa Komisja Dyscyplinarna zw a­ żyła, co następuje:

O dwołanie Rzecznika Dyscyplinarne­ go jest zasadne.

Istotą przew inienia dyscyplinarnego zarzuconego obwinionemu jest niezło- żenie w yjaśnień na w ezw anie Rzecz­ nika Dyscyplinarnego. Obojętne jest najzupełnej, czy w ezw anie to pozosta" w ato w związiku ze skargą wniesioną przez osobę trzecią lub czy w ezwanie to pozostawało w związku z przepisem § 20 rozp. Ministra Spraw iedliw ości z dnia 14.VIII. 195-0 r. Sam o bowiem po­ jęcie dyscypliny korporacyjnej w ym a­ ga, ażeby każdy członek izby adwo­ kackiej na w ezw anie jej organów skła­ dał żądane w yjaśnienia lub usprawie­ d liw ił niem ożność ich złożenia. Skła­ danie bowiem takich w yjaśnień, zw ła­ szcza zaś w yjaśnień przewidzianych w

§ 20 powołanego powyżej rozporządze­ nia, nie tylko jest prawem, lecz i obo- związkiiem członka korporacji adwo­ kackiej. Jakiekolw iek analogie z prze­ pisem art. 73 k.p.k., zezwalającym oskarżonemu na nieodpowiadanie za zadane pytania, nie mogą m ieć tutaj zastosowania choćby tylko ze względu na jasną redakcję § 20 ust. 2.

Błędnie również Wojewódzka Kom i­ sja Dyscyplinarna interpretuje obo­ wiązek Rzecznika Dyscyplinarnego do precyzowania okoliczności, które po­ w inien obwiniony w yjaśnić. Rzecznik D yscyplinarny precyzuje zarzuty do­ piero w tedy, gdy dochodzenie dostar­ czyło już podstaw do w niesienia aktu oskarżenia, natom iast w postępowaniu w yjaśniającym adwokat powinien m oż­ liw ie obszernie i wyczerpująco w ypo­ w iedzieć się co do skargi lub innego pism a załączonego do w ezwania ze strony Rzecznika Dyscyplinarnego 0 złożenie w yjaśnienia, chociażby ta skarga lub pism o zawierały n ie odpo­ w iadające zupełnie prawdzie okolicz­ ności i zarzuty. W niniejszym w ypad­ ku obwiniony zasłaniał się okolicz­ nością, że skarga J. była ^paszkwi­ le m ”. A le przecież zawierała -też 1 konkretne zarzuty, np. co do zacho­ w ania się obwinionego w czasie oku­ pacji, o czym mógł obwiniony bez trudności w ypow iedzieć się w sposób Kategoryczny.

W ynika w ięc z tego, że obwiniony m ógł złożyć m erytoryczne w yjaśnienia w związku ze skargą J., a jeżeli z tych czy innych powodów (np. urlop w ypo­ czynkowy) nie mógł te-g-o dokonać w term inie zakreślonym prizez Rzecznika D yscyplinarnego, to pow inien był nie tylko usprawiedliw ić tę zwłokę na piśm ie (jak to obwiniony uczynił z dniu 31 lipca 1957 r.), lecz po ustaniu prze­ szkody (powrót z urlopu) złożyć w yjaś­ nienie. Tego rodzaju postępowanie ob­

N r 2 __ 3 O R Z E C Z N IC T W O W Y Ż S Z E J

winionego, który n ie uważał za sto­ sow ne reagow ać w sposób w łaściw y na w ezw ania Rzecznika Dyscyplinarnego i składać w yjaśnień, do których 'zło­ żenia b ył n iew ątpliw ie obowiązany, jest naruszeniem obowiązków zawodo­ wych adwokata. Szczególnie zaś n ie­ w łaściw e było ze strony obwinionego,

że n ie złożył w yjaśn ień w związku z w szczętym przeciwko niem u postę­ powaniem dyscyplinarnym w sprawie RD 11/58.

K O M I S J I D Y S C Y P L IN A R N E J 13 5

W tym stanie rzeczy W yższa K om i­ sja Dyscyplinarna uznała w yw ody za­ warte w odw ołaniu Rzecznika D yscy­ plinarnego za słuszne i dlatego za­ skarżone orzeczenie uchyliła, uznając obwinianego za w innego naruszenia obowiązków zawodowych. Ze w zględu na dotychczasową niekaralność dy­ scyplinarną obwinionego, jak rów nież w agę przew inienia W yższa Komisja Dyscyplinarna uznała karę upomnienia za zupełnie wystarczającą w tej spra­ w ie.