RECENZJE
Józef Marceli Dołęga,
C z ł o w i e k w z a g r o ż o n y m ś r o d o w i s k u . Z p o d s t a w o w y c h z a g a d n i e ń s o z o l o g i i, Wydanie II poprawione,
Warszawa, ATK 1998, ss. 238.
N aukow a praca ks. Prof. Dr hab. J. M. Dołęgi, zatytułow ana "Człowiek w zagrożonym środow isku", jest pozycją bardzo aktualną i przem aw iającą do współczesnego człowieka - dotkniętego degradacją środowiska naturalnego i jej następstw am i. Autor, od wielu lat kierownik katedry ekologii przy wydziale Fi lozofii Chrześcijańskiej ATK, zna gruntow nie problemy sozologiczne - proble m y bioetyki i ekologii człowieka.
Zagadnienia sozologii Autor przedstaw ił w swej pracy w dwóch częściach: metateoretycznej i merytorycznej.
W pierwszej części A utor zajął się zagadnieniam i dotyczącymi genezy epi stemologii, metodologii i koncepcji sozologii. Tę ostatnią zdefiniował jako "na ukę o systemowej ochronie biosfery przed destruktyw nym oddziaływaniem na nią atmosfery" (str. 37). Jest to wkład w rozwijającą się naukę, która jest nie zmiernie w ażną dla współczesnego człowieka - dotkniętego i zagrożonego to talnym skażeniem.
W drugiej części A utor skupił uwagę na sferach życia, działalności ludzi i trudnościach z ich ochroną. Do sfer tych zalicza: atmosferę, hydrosferę, litosfe rę, biosferę, kosmosferę i wreszcie antroposferę. Opisuje dokładnie zarów no ich struktury i procesy funkcjonowania, jak i obecny ich stan oraz zagrożenia, wska zując jednocześnie, że stan równowagi w nich m a zasadnicze znaczenie dla ży cia na ziemi oraz zdrowia człowieka.
Praca prezentuje wysoką wartość. Jest przygotow ana znakomicie od stro ny naukowej. Liczne tabele, wykresy, diagram y i rysunki uzasadniają i ułatw ia ją poznawanie problemów. Wskazują one ponadto, że w naświetleniu ich w yko rzystano wszelkie dostępne analizy i opracowania na temat omawiany. Biblio grafia jest bowiem w prost imponująca. Jednocześnie trzeba podkreślić przystęp- ność opracowania tak głęboko sięgających zagadnień. Całe dzieło odznacza się przejrzystością i zrozum iałym językiem naukow ym , wysokim poziom em edy torskim oraz zadbaniem o czytelnika przez wykaz rysunków, tablic, diagram ów i m ap a także słowniczek, który zawiera najważniejsze terminy, indeksy (na zw isk i rzeczowy), wykaz skrótów i ilustracji. Praca zasługuje na polecenie wszystkim , których interesuje środowisko naturalne i jego ochrona. Jest ono bo wiem niebezpiecznie zagrożone a w nim człowiek. Książka ukazuje w jak w yso kim stopniu zagrożeni są ludzie i życie na ziemi.
Ks. Franciszek Woronowski
