Stosunki tektoniczne w piaskowcu borysławskim w Borysławiu i zach. części Tustanowic

(1)

Śląska Biblioteka Publiczna

' %

^ h Q i ]

j . x m o *;

n

G. f JAKUB ZIELIŃSKI

mm lEKIOKIEZIIE W PIISKIWCII O O U S M M W B8ITSŁAWII t I I I

CZĘŚCI T U I W I C

(Structural conditions a the Borysław Sandstone at Borysław in western part oi Tustanowice)

Z 5 figuram i w tek ście. — W ith 5 fig u res in text).

K R A K Ó W 1936

O D BITK A Z X U -Q O R O CZNIKA P O L S K IE G O T O W A R Z Y ST W A G EO L O G ICZN EG O , ST A NO W IĄ C EG O K SIĘ G Ę PA M IĄ TK O W Ą W Y DA N Ą DLA U C ZC ZE N IA 50-LECIA PRACY

N A U K OW EJ P R O F . K. B O H D A N O W IC ZA .

R E P R IN T E D FROM T H E X II ANNUAL O F T H E PO L ISH G E O L O G IC A L S O C IE T Y , FO R M IN G V OLUM E D E D IC A T E D T O P R O F E S S O R CHARLES B O H D A N O W IC Z FOR C ELEBRA TIO N O F TH E F IF T IE T H A N NIYERSARY O F H IS S C IE N T IF IC W O RK S.

(2)

i j m ...& l i l i i f

(3)

JÓ ZEF JAKUB ZIELIŃSKI

STOSUNKI TEKTONICZNE W PIASKOWCU BORYSŁAWSKIM W BORYSŁAWIU I ZACH.

CZĘŚCI TUSTANOWIC

(Structural conditions in the Borysław Sandstone at Borysław and in western part of Tistanowice]

Z 5 figuram i w tek ście. — W ith 5 fig u res in text).

K R A K Ó W 1936

ODBITK A Z X II-G O RO CZN IK A P O L SK IE G O TO W A R Z Y ST W A G EO LO G ICZN EG O , ST A N O W IĄ C EG O K S IĘ G Ę PA M IĄ TK O W Ą W Y D A N Ą DLA U C ZC ZE N IA 50-LECIA PRACY

N A U K O W EJ P R O F . K. B O H D A N O W IC ZA .

R E PR IN T E D FR O M T H E X II A NNUAL O F T H E PO L ISH G EO L O G IC A L S O C IE T Y , FO R M IN G V O LU M E D E D IC A T E D T O P R O F E S S O R CHARLES B O H D A N O W IC Z FO R C ELEBRA TIO N O F TH E F IF T IE T H A N N IY ERSA RY O F H IS S C IE N T IF IC W O RK S.

(4)

C zcionkam i D rukarni G eograficznej „O RB IS“ w K rakow ie, B arsk a 41.

(5)

Józef Jakub Zieliński.

Stosunki tektoniczne w piaskowcu bory- sławskim w Borysławiu i zachodn. części

Tustanowic.

(Structural conditions in the Borysław Sandstone at Borysław and in western part o f Tustanowice).

(Z 5 figuram i w tekście. — W ith 5 figures in text).

Zagadnienie w y boru, w zagłębiu bory sław skim , jednostek geologicznych n ad a jący ch się do odbudow y ciśnienia *), w y su nęło problem szczegółowego rozw iązania tekton ik i tego złoża.

Problem pow yższy został po raz pierw szy opracow any przez d'r T o ł w i ń s k i e g o i w spółpracow ników w A tlasie 2).

P ra ca niniejsza stanow i uzupełnienie „A tlasu“ w p a rtii środkow ej i czołowej fałd u , gdzie po r. 1930 w y konano kilka now ych w ierceń, a w p a rtia c h pozostałych daje nowe ujęcie dy slok acyj poprzecznych, dzielących złoże n a poszczególne elem enty stru k tu raln e.

W obec b ra k u d an y ch geologicznych z p rzew ażającej większości szybów, p rzy ję to za p u n k t w y jścia głębokości w y stępow ania ro py i gazu, zestaw iając je w p rzekroje korela

cy jn e w skali 1:1000.

Porów nanie i an aliza ty ch przekrojów , w oparciu o znane m ateriały 3) geologiczne z otw orów odw ierconych po w ojnie

*) Projekt odbudowy ciśnienia w Borysławiu opracowało „Biuro Studiów dla Spraw Przem ysłu Naftowego" założone przez S. A. „Pionier"

i „Stowarzyszenie Polskich. Inżynierów Przem ysłu Naftowego".

Dr K. T o ł w i ń s k i i współprac.: „Nowy Atlas Geolog. Bo

rysławia", Karp. Instytut Geol. Naft. Borysław, 1928—30.

3) W pracy niniejszej korzystałem przede wszystkim z materiałów Oddziału Geol. Konc. „Małopolska" zebranych przez p. T r n o b ^t a n- s k i e g o, ponadto z dat Karp. In sty tu tu Geol. Naft., dr W e i g n e r a , J a b ł o ń s k i e g o i inż. G a w l i ń s k i e g o .

(6)

— 645 ^—

św iatow ej, d ały podstaw ę do próbnego zrekonstruow ania p rzekrojów geologicznych poszczególnych szybów. P rzy po

m ocy ta k uzyskanego m ateriału , w ykonano liczne przekroje poprzeczne i podłużne, a n a ich podstaw ie p la n w arstw icow y i m apę p la sty czn ą stropu II piaskow ca borysław skiego, dla B orysław ia i T ustanow ic po linię szybów Smolka, F ilip 1, S tatelan d 5. Sposób ten pozw olił n a pow tórne zanalizow anie i uzgodnienie w szystkich d a t i złączenie ich w logiczną c a łość, w szczegółach zapew nie często zbyt uproszczoną, w ogól

ny ch zary sach je d n ak przy p u szczaln ie dość blisk ą p raw d y . W p racy niniejszej zajm iem y się w yłącznie piaskow cem borysław skim , jak o n ajw aż n iejszy m zbiornikiem ropnym . Z dotychczasow ych studiów w iem y, że p o kład ten nie jest jed nolity i sk łada się zasadniczo z dw u piaskow ców , p ierw szego i drugiego, rozdzielonych w k ła d k ą łupków bru natno - szaryeh, piaszczystych. D la w arstw y te j u ta rła się n azw a w k ład k i popielskiej, z k tó rej to nazw y w ynikałoby, że I p ia skowiec w y stęp u jąc y bezpośrednio pod rogowcami, należy trak to w ać straty graficzn ie oddzielnie w stosunku do II p ia skowca. W rzeczyw istości są to zupełnie identyczne piaskow ce, nie do odróżnienia w w y p a d k ach b ra k u w k ład ki, k tó ra n a tom iast różni się znacznie od ty po w ych łupków popielskich ciem niejszą barw ą, w iększą piaszczystością i bitum icznością.

W arstw ę tą, ja k rów nież oba piaskow ce, m ożnaby zali

czyć raczej do kom pleksu menilitowego, ty m b ard ziej, że znane są w y stępow ania czarn ych łupków bitum icznych po niżej rogowców w form ie przerostów w piaskow cu b o ry sław skim, a n aw et w e w kładce.

N a podstaw ie zarów no m ateriału próbkow ego z now szych szybów (fig. 1) ja k i k orelacji poziomów ropn ych można stw ierdzić, że w spom niany w y żej podział obow iązuje rów nież i w rejonie stary ch k o palń w B orysław iu i Tustanow icach.

M iąższości poszczególnych w arstw są n astęp ujące: I p ia skowiec i w k ład k a łupk ow a od k ilk u do 15 m, II piaskow iec 10—40 m, zależnie od lok alny ch w aru n k ó w tektonicznych i sed ym entacyjnych.

W obrazie tektonicznym opisyw anego obszaru (fig. 2 i 5) w y b ija się n a pierw szy plan, jak o elem ent s tru k tu ra ln y , k u l

m in acja borysław ska, ograniczona od północy przez zagięcie czołowe, od w schodu uskokiem Eglonu, a od zachodu usko

(7)

kiem ratoczyńskim . U skoki powyższe, pow odujące przesunię

cie osi fa łd u k u południow i i znaczne obniżenie w arstw , d a ją początek dw om now ym elementom stru k tu raln y m , cen tral

nem u i ratoczyńskiem u.

Elem ent cen traln y ograniczony jest od strony w schodniej w ielką dy slo kacją, p rzeb iegającą w zdłuż linii łączącej szyby Los Angelos—Milano 6 n azw an ą d y slokacją K am ionki od

— 646 ^—

H tr1a2 Her1a3 M a g d a M a rg o lH

łow ym kulm inacji T u stan o w ick iej. — G eo lo g ical profile of b o reh o les on th e fro n tal p a rt of th e C ulm ination of

T u stan o w ice .

p raw ie rów nolegle płynącego potoku granicznego m iędzy Bo

rysław iem a Tustanow icam i.

D y slok acja ta pow oduje podniesienie i b ard zo silne p rze

sunięcie osi podłu żn ej fałd u w k ie ru n k u północnym i daje początek now em u w ielkiem u elem entowi stru k tu raln em u za

głębia, k u lm in acji tustanow ickiej.

P o dstaw ą do w y k reślen ia p la n u w arstw icow ego k u lm i

n acji borysław skiej b y ły szyby Kościuszko 1 i E tn a 1 nowy, z pew ną dolną granicą piaskow ca borysław skiego (801 m i 812 m), pozatem W iliam Robson 1 (K arp, R atoczyn 26), E tna 1 stary , N a fta S y n d y k a t 29, S asko-G alicyjski S y n d y k a t 2, M ontana 1 i C arlo (N afta 29), k tó ry ch przek ro je po

dajem y poniżej:

(8)

— 647 ^—

W i l i a m R o b s o n 1 ( K a r p . R a t o c z y n 26).

? — rogowce dolne

? — I piask. bor. i w k ła d k a łupkow a 792—825 II piask. bor.

od 825 w. popielskie.

E t n a 1 s t a r y .

735—745 rogow ce dolne

? I piask. i w k ład k a łu p k o w a 760—815 II piask. borysł.

N a f t a S. 29.

776—806 rogowce dolne

? I piask . i w k ład k a łu p k o w a 816—836 II piask. bor.

S a s k o G a l . S y n d y k a t 2.

? —740 rogowce dolne

—747 I piask. borysł.

—767 w k ła d k a łu pkow a

—803 II piask. borysł.

M o n t a n a 1.

? — 826 rogowce dolne

— 832 I piask. bor.

— 850 w k ła d k a łu pkow a

— 880 II piask. bor.

— 1057 w . popielskie

—1101 (spód) piask. bor. (podw inięty).

C a r l o ( N a f t a 29).

około 867—879 rogowce dolne

—883 I piask. bor.

—891 w k ład k a łupkow a

—917 II piask. bor.

(9)

J ? o r y s i a w - T u s t a n o w i c e . P l a , r i w a r s t w i e o w y d ru g ie g o p ia s k o w c a borysfawskitzgo.

0J2Nafti

so/Yaifti^

J Sienkiewicz Z tfośc ius z.

Midionę

<S> ck

'Roi

Ange!o3l cYL/m-£af-

, ° U E r n c L ■

'HcrłaOZ

"'tfT m S ,

0 K la ra ' * 0 Eruptioo i o C z c y tj a

z SM /a.

^No bal V.of

U d a n a o 2 K a H t

o9]irz) ,4 Konrad.

^ysgŻAlafbpobki S itu m i n

/ oLikuf § ~ćr7 Dtczsch

o 5 8runn

o/Po/ska Malta.

Wulkan.

o ■{/('on rad. / —

Wulkan o j \ / - H

---Sitghorctt 2Vgnhysina°^\

o ja rzy

,a''f6ah\z/a>

o ZLiwiOf

o H a k k i B a s z a . __yjG/iński-ą_____7C

o/Popp<z,r °4- cy/.<

0}Dor<zżyce^i.

WAaiseJ S t a t & ą n d JW i/n o "enry/c

opzmnci 7n?/aniyJ

Sumatra —

0 F o r Sun a G u n tc f d ó it y °Sycy,/ ź ° / “ ' a a ° * q o ^rc/oik*' | I/db.

~2

‘5+at<il.

oUHzrzJdcL 'Union,

JUnf5n~

A/fm d stat& land

o/ż }LiliQ.n

>.ZJanin a / / y '

HcLrzJdd 3 '

^j/inurwa

ć,6oi?ryd\ J o Trani a

/ Franc/sz-c

<Tarsifal^a S l 5 fa tz l.z %

M rażntca,

Wulkan°5~

Fig. 2. C on to u r m ap of th e second B orysław sa n d s to n e on th e area of B o ry sław -T u stan o w ice.

(10)

(11)

— 648 ^—

P rzytoczone przekroje pozw oliły n a dość dok ład n e okre

ślenie (fig. 2 i 3) północnego zasięgu piaskow ca b o ry sław skiego i szczytu kulm inacji, k tó ra w znosi się do około 330 m p. p. m. czyli w zględnie do głęb. około 720 m, tw orząc n a jw y ż sze w zniesienie tego poziom u w zagłębiu. W d alszym p rze

k ro ju poprzecznym (p rzekrój I. fig. 3) k u lm in acja o p ad a dość stromo aż po linię szybów B oxall—Szczur 1—K an ad a (war- stw ica 700), po czym przechodzi w coraz łagodniejszą terasę rejo n u Silva P ia n a —K onrad—Apollo i p raw ie p ła sk ą strefę szybów Jerzy, N a fta i W anda.

Z achodnią część tego elem entu p rzecina drugorzędna d y s

lo k a cja usk o ku D ąb ro w a—R atoczyn, zaz n aczająca się bardzo w y b itnie n a kulm inacji, a w y n ik a ją c a z d u ży ch różnic w za

leganiu piaskow ca borysław skiego na szybach; N a fta S y n d y k a t 31, D ąb row a R atoczyn 53 i 54 z je d n ej strony, a N afta S y n d y k a t 29 i N a fta 30 z d ru g iej strony, a w szczególności silne w ysunięcie k u północy w arstw icy 500 przez szyb Nr. 54 (strop II piask. 504 m p. p. m.) uniem ożliw ia ciągłe połączenie z tą sam ą w arstw icą po d ru g iej stronie uskoku, przeb iegającą dopiero poza szybem N a fta 30 (strop II piask. 498 m p. p. m.), co d aje różnicę poziom ów po nad 60 m.

D y slo k acja ta zan ik a w m iarę p o suw ania się k u p o łu d niowi, ta k że w ysokość je j m iędzy szybam i L im anow a R ato

czyn 4 i 24 w ynosi ju ż zaledw ie 20 m, a m iędzy szybam i L.

R at. 26 i 6 dochodzi do zera.

U skok D ąb ro w a—R atoczyn jest ja k b y stopniem do w ła ściwego uskoku ratoczyńskiego (przekrój I I I fig. 5) w y ró ż

nionego przez K r o p a c z k a , k tó ry cofa czoło fa łd u o p rze

szło 600 m w k ie ru n k u południow ym i obniża zachodnią część fałd u o 100—150 m. D yslokację tą w y zn aczają szyby: Joanna d’Arc, k tó ry mimo swego położenia w p rzedłużeniu w arstw ie szybu N afta S y n d y k a t 31, p rzeb ił zaledw ie czoło m enilitów w głębnych (łupki czarne w głęb. 1100—1165 m), B ritan ia i M idland, naw iercające strop I I piaskow ca borysł. w głęb.

1074 m i 1318 m (666 i 818 m p. p. m.) w reszcie W it, w y k a z u jący , w edług podanego poniżej p rzek ro ju, m a rtw ą strefę w m iejscu piaskow ca borysław skiego.

(12)

— 649 —

W i t.

O— 224 m enility nasunięte

— 980 w. polanickie

— 1013 m enility (33 m)

— p łaszczyzna usko k u ratoczyńskiego od 1013 w. popielskie.

W k ie ru n k u w schodnim w idzim y p raw ie klasyczne (fig. 2), dość łagodne zan urzan ie się k u lm in acji fałdu, k tó rą p rzecina uskok Eglonu.

W rejonie ty m b rak , poza szybem M ontana 1 i Carlo, p rze

krojów przew odnich, p la n w arstw icow y o parto tu n a kore

lacji poziomów rop n y ch szybów K a rp a ty D eb ra 37 (w gł.

831 2—3 w /d), S chutzm an 1 (gł. 798 3 w /d), S chutzm an 2 (gł.

847 13 w /d), G oplana 1 (gł. 863 w yb. gazu i ropy), wreszcie n a p rzek ro ju szybu Janu ś, z którego zachow ały się p ró b k i je dynie z podw iniętych rogowców, co św iadczy, w te j sytuacji, o w ysunięciu tego szybu poza czoło piaskow ca b o ry sław skiego.

N azw a u sk o k u Eglonu pochodzi od szy b u Eglon 2 w y zn a

czającego (fig. 2) tę dyslokację n a czole fałdu . Z prób ek piask.

borysław skiego, które zachow ały się od 1036 m do spodu (1078 m) w idzim y, że m am y tu ta j do czynienia z sam ym za

gięciem czołowym, co w p o ró w n an iu z przekrojem szybu Mon

ta n a 1, k tó ry m iał jeszcze w. popielskie, oznaczałoby p artię b ard ziej zew nętrzną. W przeciw ieństw ie do ty c h w aru n k ó w szyb Eglon je st cofnięty k u południow i w około 100 m i mógł otrzym ać piaskow iec bory sław sk i w głębokości co n a jw y ż e j 1015 m (638 m p. p. m.), co d a je różnicę poziom ów około 100 m.

D alszym dow odem n a istnienie tego usk o k u jest p o n ad 70 m w ynosząca różnica, m iędzy bardzo w y d a jn y m i poziomami ro pnym i w szybach Iren a 4 (1005 — 12 w/d) i S tefania 7

(933 — 14 w/d).

P ocząw szy od p rze k ro ju W illy 1 — Silva P ia n a 18 uskok biegnie ju ż m iędzy szybam i o znany ch p rzek ro jach geologicz

nych, p rzy czym w ysokość usko k u m aleje do 20 m.

Elem ent cen traln y , stanow iący, ja k b y rów tektoniczny (fig. 5) m iędzy dw iem a k u lm in acjam i, b o rysław ską i tu stanow icką, zan u rz a się w sw ej n ajw y ższej p a rtii norm alnie w k ie ru n k u płd. w schodnim , a d y slo k acja dzieląca cały ele-

(13)

Przekroi I

*525

*5 * 9 - >46 591 r6 4 2 i 650

4005

■1247-025w -VII. 25

4422

42M5 M em lily 4 42 1-0 5*-m .4 9

4 4 «0 -2 w -X H 44

U58-H3h 1453- 424X-

jfgf%

4ZhO__

Ąpiaskj. 4268

'42M-VIIJ>2 popielskie

4372

,4^22-11.21^^

, 4 * 5 __

^Q2-0Ą5*«-m,

\4‘i56mi ugjyioę: Jp/6

4644

Piaskowni

H Jn ż.J.J. Z ieliń ski W a rslw y nasunięte

Objaśnienia zn a k ó w

, ś/a d y g a z u

» silny g a z

a ś la d y ropy

■ pro d u kcja ropy

a w yb u c h y

a prod.sam oczynna

j w oda

w w a g o n Jfy solne

E o c e n dolny Warstwy polanickie

Fig. 3. P rzek ró j poprzeczny przez kulm inację b o ry sła w sk ą . — T ran sv ersal c ro ss section th ro u g h C ulm ination of B orysław .

(14)

(15)

/ t y ^ o i n e

—Jn żJJ.Z i.< iU n slct

Fig. 4. Przekrój poprzeczny przez k ulm inację tu stan o w ick ą. — T ra n sv e rsa l cro ss section th ro u g h C ulm ination of T u stan o w ice .

(16)

(17)

PrzekróiM

M enilify

J-fy so ln e

J+y t oinę

/_ / J n ż J . J .ie liń sk i

Fig. 5. P rzekrój po d łu żn y przez kulm inację b o ry sła w sk ą i tu stan o w ick ą. — L ongitudinal c ro ss section through C ulm ination of B o ry sław and T u stan o w ice.

(18)

(19)

— 650 ^—

m ent n a dw a bloki w schodni i zachodni, zaznacza się w y b it

niej dopiero od w arstw icy 600. Ja k o p u n k ty oparcia d la in te r

p re ta c ji s tru k tu ry czołow ej p a rtii tego elem entu, posłużyły podane poniżej przekroje szybów K leiner, Zdzisław 2, G li

n ik 36 i Zgoda 3, w k tó ry c h m ożna stw ierdzić n a ogół, ten sam, co w szędzie podział strefy piaskow ca borysł. n a I i II piaskow iec i w k ład k ę łupkow ą.

K l e i n e r .

958— 970 rogowce dolne

— 976 I piask. borysł.

—1000 w k ład k a łup ko w a

—1059 (spód) II piask. borysł.

Z d z i s ł a w 2.

—1002 rogow ce dolne

—1048 w k ład k a łupkow a

—1095.8 (spód) II piask. borysł.

G l i n i k 36.

—1111 w k ła d k a łu pk ow a

—1123 (spód) II piask. bor.

Z g o d a 3.

1014—1036 rogow ce dolne

— 1055 w k ład k a łupkow a

—1071 (spód) II piask. bor.

W spom niana w y żej dyslokacja, n azw an a przez H em pla uskokiem K ozaka, zaznacza się przede w szystkim w y raźn ą m artw ą strefą (fig. 2), pozbaw ioną piaskow ca b o ry sławskiego, stw ierdzoną n a szybach U nion 3, P o n tresina 5, Silva P ia n a 21, A leksander 1 i 2 i B ernard. S trefa ta p o w stała skutkiem obsu

nięcia się zachodniego sk rzy d ła usk o ku w zdłuż płaszczyzny nachylonej k u południow em u zachodowi, ta k że w ym ienione w yżej szyby, po przebiciu nieznacznej p a rtii m enilitów w e

(20)

--- 651 ^—

szły w prost w w. popielskie lu b eocen. D la ilu stra c ji p o d a

jem y przekro je szybów P o n tresin a 5, Sil^a P ia n a 21 i B er

n a rd 2.

P o n t r e s i n a 5.

0— 492 w. nasunięte

—1257 m enility (17 m)

płaszczyzna uskoku K ozaka od 1257 w. popielskie i eocen dolny.

S i h a P i a n a 21.

— 1249 m enility (64 m)

płaszczyzna uskoku K ozaka od 1249 w. popielskie.

B e r n a r d 2.

— 1194 m enility (71 m)

płaszczyzna uskoku K ozaka od 1194 w. popielskie.

Z pow yższych d a t w y n ik a, że w ysokość usk ok u w ynosi około 200 m, nachylenie płaszczyzny ścinającej około 70°.

N a p rzek ro ju szybu B ernard kończą się ścisłe d aty , ok re

ślające u skok K ozaka. D alszy jego przebieg w y n ik a jedynie z ogólnej stru k tu ry otoczenia, k tó ra w skazuje, ja k w y żej w spom niano, n a stopniow e zan ikanie dyslokacji w m iarę zbli

żania się do czoła fałd u . Pom iędzy blokiem w schodnim a za

chodnim elem entu centralnego zachodzą dość znaczne różnice w ukształto w aniu . Blok zachodni zbliża się sw oją form ą p rze

k ro ju poprzecznego do przy leg łej k u lm in acji bory sław skiej;

po p rzejściu łagodnie zarysow anego szczytu, w idzim y tu ta j silne spiętrzenie m iędzy w arstw icam i 620 i 760, a następnie łagodniej nach ylon ą terasę z m ałym w tó rn y m w zniesieniem w rejonie szybów W illy 1 i N adzieja. C ałość nie jest ju ż ta k reg ularna, ja k sąsiedni odcinek k o p aln i Silva P ia n a —K on

(21)

— 652 ^—

rad , praw dopodobnie sk u tkiem położenia m iędzy dw om a uskokam i.

N a bloku w schodnim , w p a rtii górnej, obserw ujem y p ra wie poziom y przebieg w arstw ; silniejsze u p a d y zazn aczają się dopiero po przekroczeniu w arstw icy 680, p rzy czym rów no

cześnie n astęp u je i zw rot k ie ru n k u w arstw ie z północno- wschodniego n a południow o-zachodni pod w pływ em uskoku K ozaka.

D y slok acja K am ionki w y stęp u je n a jw y b itn ie j (fig. 2 i 5) na czole fałd u, pow odując przesunięcie k u lm in acji tu stan o w ickiej o około 600 m w k ie ru n k u północno-w schodnim .

R óżnica poziomów obydw u elementów zaznacza się n a j

w y raźn iej w p rzek ro jach G linik 35—F ried rich i G linik 36—

M eta 2. W pierw szym p rzek ro ju G linik 35 przew ierca ty lko zagięte czoło m enilitów poza strefą rogowców dolnych i p ia skowca borysław skiego, natom iast F ried rich tra fia n a w zno

szące się jeszcze południow e skrzydło k u lm in acji tu stanow ic

kiej, w drugim p rzek ro ju G linik 36 n aw ierca II piaskow iec b orysław ski w obrębie zagięcia czołowego elem entu cen tral

nego w głęb. 1111 m (722 p. p. m.), podczas gdy M eta 2 n ap o ty k a podobne w aru nk i, co F riedrich w głęb. około 910 m (oko

ło 520 m p. p. m.).

O b serw ując dalszy przebieg (fig. 2) dyslok acji K am ionki w k ieru n k u południow o-zachodnim , w idzim y, że w ysokość je j bardzo szybko m aleje; m iędzy szybam i Tłoka B ank 31 i 18 w ynosi ona zaledw ie około 20 m, zaś w okolicy szybu Tłoka B ank 12 w idzim y ju ż skrzyżow anie się przesu n ięty ch pow ierzchni, po czym elem ent cen traln y wznosi się w y żej d ając średnią różnicę poziomów około 20 m.

Zagięcie czołowe k u lm in acji T ustanow ickiej zostało w y znaczone (fig. 2 i 4) dopiero w ostatnich la tach now ym i szy

bam i M agda, M argot 4 i H e rta 3, k tó ry ch przekro je pod ajem y poniżej (fig. 1).

M a g d a .

839— 874 rogowce dolne

— 879 I piask. bor.

— 883 w k ła d k a łup ko w a

— 903 II piask. bor.

—1004 (spód) w. popielskie.

(22)

653 ^- M a r g o t 4.

—893 w k ład k a łu pkow a

H e r t a 3.

Ja k w idzim y i w ty c h p rzek ro jach zaznacza się n a ogół podział n a dw a piaskow ce i w kładkę. Szczyt k u lm in acji z n a j

d u ją c y się n a północ od szy b u L uck y S tar 2 wznosi się do około 500 m p. p. m., po czym n astęp u je zanurzenie w k ie ru n k u depresji poprzecznej T ru sk aw ca. D alszy przebieg tego ele

m entu w k ie ru n k u południow o zachodnim o k reślają nam dane k orelacyjne, oparte n a p o d an y m poniżej p ro filu szybu K inga 2 now y; począw szy od kop. D o rrit większość szybów posiada ju ż znane p rzek ro je geologiczne.

K i n g a 2 (n o w y ).

? — rogowce dolne

? — 920 I. piask. bor.

— 932 w k ła d k a łu pkow a

— 955 II piask. borysław ski od 955 w. popielskie.

W p rzek ro ju poprzecznym (fig. 4) w idzim y tu ta j dość reg u la rn y i łagodny z a p a d w arstw aż po w tórne w ypiętrzenie kop. Blochów ka, wznoszące się n a w ysokość 40 m ponad oto

czenie.

N a opisanej p a rtii k u lm in acji tustanow ickiej, kończy się zakres niniejszej p ra c y ; środkow ą i w schodnią część Tusta- now ic opracow ał d r O. V. W y s z y ń s k i w p u b lik acji:

„K orelacja poziomów rop n y ch w e w schodniej części Tusta- now ic“. Biul. Nr. 24. K arp. Inst. Geol. N aft.

Biuro S tu dio m dla S pm ro P rzem yślu N aftom ego, B o rysła w ,

(23)

— 654 ^— S U M M A R Y .

In connection w ith the rep ressuring projects in B orysław O il Field, w orked out b y R esearch B ureau of P etroleum In- d u stry *), selection of geological units and know ledge of their stru ctu ra l eonditions have become a very im p o rtan t problem .

The geological stru ctu re of B orysław oil field has been w orked out b y dr. T o ł w i ń s k i and his collaborators in the

„N ew Geological A tlas of B orysław " l).

T he present p a p e r is a contribution to this „A tlas“ ; it deals w ith the M iddle- and N o rth ern p a rt of the B orysław fold, w here a fte r the y e a r 1930, several new wells w ere d rilled and gives new ideas concerning tran sversal dislocations, diyiding the bed into several stru c tu ra l units.

D ue to the lack of geological logs of m ajo rity of wells in this region the dep th indications of gas- an d oil-shows from the drilling logs have been ta k en into consideration an d the correlation-sections of all wells w ere m ade in th e scalę of 1:1000.

The com parison and analysis of these sections to- gether w ith the geological d a ta obtained from wells drilled afte r the G reat W ar enabled the a u th o r to reconstruct the stra- tig raph ic sections of in d iv id u al wells. O n this basis m any geological cross-sections, tran sv ersal an d longitudinal, the con- tou r m ap of the top of the second B orysław sandstone and a plastic m ap h ave been made.

This m ethod allow ed to rean aly se an d ad ju st the d ata in a logie com plex, m ay be sim plified too m uch, b u t in generał the outlines are p ro b ab ly satisfacto rily true.

The present rep o rt has to deal w ith the B orysław sand

stone exclusively, as one of the most im p o rtan t oil-bearing reservoir of the B orysław oil-field.

B orysław sandstone does not form an u n ifo rm bed, b u t is composed of two lay ers: first B orysław sandstone an d se-

*) The Research Bureau of Petroleum Industry („Biuro Studiów dla Spraw Przemysłu Naftowego") has been created both by the „Pionier"

Co. Lwów and by the „Association of Polish Petrolem Engineers in Bo

rysław.

*) Nouvel Atlas Geologiąue de Borysław, Buli. 19, Station Geologiąue K arpatiąue. 1930.

(24)

— 655 —

cond B orysław sandstone, in terlam in ated b y brow n-grayish shales.

The thickness of the first sandstone an d shales varies from seyeral m eters to 15 m eters, th e thickness of the second sandstone am ounts to 10—14 m eters, aeeording to th e local stru c tu ra l an d sedim entary conditions.

In the described region (fig. 2 and 5) the most im p o rtan t stru c tu ra l elem ent form s the C ulm ination of Borysław . This element is bounded from the N orth b y F ro n tal Zone, from the E ast b y Eglon fau lt, an d from the W est b y R atoczyn fault.

These fau lts h av e sh ifted th e axis of the fold to the South an d have in itiated two new stru c tu ra l elements: th a t of R a

toczyn an d the C entral-E lem ent.

The C en tral Elem ent is bounded on the E astern side b y a great dislocation, ru n ning along the line joining the w e ll: Los Angelos—Milano 6, so called „K am ionka dislocation11, w hich caused an u p lift of th e tran sv ersal axis of the fold to the N orth an d in itia ted a new stru c tu ra l element, nam ely the C ulm inatio n of Tustanow iee.

C ulm ination of B orysław rises to the height of 330 m be- low the sea level, th a t is relaiń-ely to th e d ep th of 720 m, fo r

m ing thus the greatest elevation of th a t horizon in this region.

F u rth e r on (fig. 3) C u lm ination of B orysław is dipping very steeply u p to the line of th e w ells: B oxall—Szczur 1—K an ada (contour line 700) and afte r th a t g rad u ally forms the gentle terrace of the region Silva P ia n a —K onrad—Apollo, and almost fia t zone of the mines Jerzy, N a fta an d W anda.

The W estern p a rt of the elem ent is cu t off b y th e secon- d ary dislocation of D ąb ro w a—R atoczyn fau lt, vanishing to- w ards the South-W est.

The D ąbrow a-R atoczyn fa u lt forms a kind of step to the p ro per R atoczyn fa u lt (cross-section I I I fig. 5), w hich is shifting b ack the fro n tal p a r t of the fold about 600 m tow ards the South and subm erges the W estern p a r t of the fold about 100—

150 metres.

To the E ast we see (fig. 2) almost classical, gentle dipping of the C ulm ination of Borysław , cu t dow n by the fa u lt called Eglon.

The C en tral Elem ent form s a sort of „G raben“ (fig. 5) betw een the C ulm ination of B orysław and th a t of Tustano-

(25)

— 656 ^—

wice, an d is d ipping in its highest p a rt no rm ally to the South- W est. The dislocation cutting dow n th a t elem ent into tw o blocks, E astern an d W estern, is w ell m arked, beginning from the contour line 600. This dislocation, called b y H em pel „Ko

zak " fau lt, is characterized b y its zone bereaved of the Bo

ry sław sandstone, proved b y the w ells: U nion 3, P ontresina 5, Silva P ian a 21, A leksander 1 an d B ernard 2. T h a t zone is due to the shifting dow n the W estern p a rt of the fa u lt along the fa u lt piane inclined to the South-W est, so th a t the above men- tioned wells a fte r having gone through the M enilitic series hav e entered im m ediately into the Popiele beds. The height of the fa u lt is ab out 200 m an d inclination of the fa u lt piane about 70°.

There are great differences betw een E astern an d W estern błock of the C en tral Elem ent, as fa r as their form is concerned.

T he W estern błock is related very closely to the adjoining C u lm inatio n of B orysław , b u t it is not so reg u lar as the ad jo i

ning p a rt of the w ell Silva P ian a, K onrad, p ro b ab ly due to its location betw een two faults. At the top of the E astern błock w e notice alm ost horizontal dips; more slopping dips are ob- served afte r Crossing the contour 680, and sim ultaneously the direction of the contour lines is changing from the N orth-E ast to th e South-W est u n d er the influence of the „K ozak" fau lt.

The dislocation of K am ionka, m arked v ery strongly on the frontal p a rt of the fold, is shifting the C ulm ination of Tusta- nowice about 600 m tow ards the N orth-East.

The difference of the level of these tw o elements is m a r

ked ąu ite clearly in the section: G linik 35 — F riedrich an d G li

n ik 36 — M eta 2. O bserving th e continuation of the „K am ion

k a dislocation" tow ards the South-W est, we see (fig. 2) th a t its height decreases v ery soon. and in the v icin ity of the w ell:

T łoka-B ank 12, we notice the intersection of shifted surfaces, and th en the C en tral Elem ent is still rising, giving th e m ean d ifference of the levels about 20 metres.

The outline of the fro n tal p a rt of the C ulm ination of Tu- stanow ice has been determ ined (fig. 2 and 4) in the last few years b y the w ells: M agda, M argot 4, a n d H erta 3. The top o f the C ulm ination, situated N orth from the w ell „Lucky S tar 2“ is elevated about 500 m b. s. 1. a n d th en is dipping tow ards the tran sv ersal depression of Truskaw iec.

(26)

— 657 ^—

The cross-section (fig. 4) shows a reg u lar gentle dip of the stra ta u p to the secondary u p lift of the Blochów ka m inę rising to the height of about 40 m above the surrounding.

The described p a rt of th e C ulm ination of Tustanow ice is ending the present rep o rt; the m iddle and eastern p a rt of T u stanow ice have been w orked out b y D r. O. Y. W y s z y ń s k i 1).

') Dr. O. Y. W y s z y ń s k i : La correlation des horizons petroli- feres dans le gres de Borysław a Tustanowice—1’Est. Service Geol. Kar- patiąue. Buli. No. 24, Borysław 1934.

(27)

(28)

Biblioteka Śląska w Katowicach Id: 0030000709346

I DRUKARNIA .O RBIS* KRAKÓW )