Odpowiedzialność
administracji publicznej
Odpowiedzialność administracji publicznej
Cele odpowiedzialności administracji publicznej:
1. wewnętrzny;
2. zewnętrzny.
Odpowiedzialność administracji publicznej
Wewnętrzny cel odpowiedzialności:
Doskonalenie funkcjonowania administracji, poprzez:
- Zmianę postępowania osób w administracji;
- Zmianę osób w administracji.
Odpowiedzialność administracji publicznej
Zewnętrzny cel odpowiedzialności:
- zróżnicowany ze względu na adresata działań administracji:
1. Związana ze zmianą stanu prawnego – np.
odpowiedzialność majątkowa;
2. Związana z efektami społeczno-
psychologiczna.
Odpowiedzialność administracji publicznej
Podmioty odpowiedzialne 1. Skarb Państwa;
2. Jednostka samorządu terytorialnego;
3. Inne osoby prawne wykonujące władzę
publiczną.
Odpowiedzialność administracji publicznej
Podmioty odpowiedzialne Skarb Państwa
Art. 33 kc – SP jest osobą prawną
SP działa przez organy państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością jest związane roszczenie.
odpowiada:
- Działanie / zaniechanie – przy wykonywaniu władzy publicznej – państwowej jednostki organizacyjnej, która nie jest osobą prawną.
- Obejmuje odpowiedzialność za działania / zaniechania:
1. Funkcjonowanie jednostki organizacyjnej;
2. Funkcjonariusza tej jednostki – nie konieczne piastun organu.
Odpowiedzialność administracji publicznej
Podmioty odpowiedzialne Jednostka samorządu terytorialnego
JST zostały wyodrębnione – w wyniku czego
ponoszą odpowiedzialność za nieprawidłowe działanie samodzielnie
Do tych jst – w rozumieniu kc należy zaliczyć:
1. gmina, powiat, województwo;
2. Związki jednostek samorządu terytorialnego.
Odpowiedzialność administracji publicznej
Podmioty odpowiedzialne Nie są jst w rozumieniu kc:
- Jednostki pomocnicze gminy;
- Stowarzyszenia jst.
Odpowiedzialność administracji publicznej
Podmioty odpowiedzialne Inne osoby prawne wykonujące władzę
publiczną.
- Wykonują władzę publiczną na podstawie przepisów szczególnych.
1. Z mocy prawa
2. Na podstawie porozumienia
Odpowiedzialność administracji publicznej
Podmioty odpowiedzialne
Odpowiedzialność związana z wykonywaniem władzy publicznej na podstawie porozumienia
- Porozumienie związane ze zleceniem:
I. Jst
II. Innej osobie prawnej
Odpowiedzialność solidarną ponoszą:
A. Wykonawca
B. zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.
art. 417 § 2 kc
Odpowiedzialność administracji publicznej
Źródła szkody:
1. Wydanie aktu normatywnego;
2. Wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji administracyjnej;
3. Niewydanie orzeczenia lub decyzji;
4. Niewydanie aktu normatywnego.
Art. 417(1) kc
5. Uchylenie lub zmiana decyzji administracyjnej związane z zagrożeniem życia, zdrowia albo ważnymi interesami
Państwa – art. 161 kpa
Odpowiedzialność administracji publicznej
Źródła szkody:
Ad. 1 Wydanie aktu normatywnego;
- Warunek – we właściwym postępowaniu stwierdzono niezgodność tego aktu z:
A. Konstytucją;
B. Ratyfikowaną umową międzynarodową;
C. Ustawą.
art. 417(1) § 1 kc
Odpowiedzialność administracji publicznej
Źródła szkody:
Ad. 2 Wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji administracyjnej;
- Warunek – stwierdzenie we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem,
Wyjątek – przepisy odrębne stanowią inaczej.
Źródło ad. 2 - odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne
orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z
A. Konstytucją,
B. ratyfikowaną umową międzynarodową C. ustawą.
art. 417(1) § 2 kc
Odpowiedzialność administracji publicznej
Źródła szkody:
Ad. 3 Niewydanie orzeczenia lub decyzji.
Warunki:
-gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, - naprawienia można żądać po stwierdzeniu we
właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji,
(chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej)
art. 417(1) § 3 kc
Odpowiedzialność administracji publicznej
Źródła szkody:
Ad. 4 Niewydanie aktu normatywnego.
Warunek - obowiązek wydania przewiduje przepis prawa,
- niezgodność z prawem niewydania tego aktu stwierdza sąd rozpoznający sprawę o
naprawienie szkody.
Art. 417(1) § 4 kc
Odpowiedzialność administracji publicznej
Ad. 5. Uchylenie lub zmiana decyzji administracyjnej związane z zagrożeniem życia, zdrowia albo ważnymi interesami Państwa Art. 161 § 1 kpa - Minister może uchylić lub zmienić w
niezbędnym zakresie każdą decyzję ostateczną,
- jeżeli w inny sposób nie można usunąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa.
Art. 161 § 2 kpa - Uprawnienia określone w § 1 w stosunku do decyzji wydanych przez organy jednostek samorządu
terytorialnego w sprawach należących do zadań z zakresu administracji rządowej przysługują również wojewodzie.
Odpowiedzialność administracji publicznej
c.d. Ad. 5 Uchylenie lub zmiana decyzji administracyjnej związane z zagrożeniem życia, zdrowia albo ważnymi interesami Państwa Art. 161 § 3 kpa - Stronie, która poniosła szkodę na skutek
uchylenia lub zmiany decyzji,
- służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę od organu, który uchylił lub zmienił decyzję;
- organ ten, w drodze decyzji, orzeka również o odszkodowaniu.
Art. 161 § 4 kpa - Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stała się ostateczna decyzja uchylająca lub zmieniająca decyzję.
Odpowiedzialność administracji publicznej
Odpowiedzialność na zasadzie słuszności Jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy
publicznej
- została wyrządzona szkoda na osobie, - poszkodowany może żądać:
1. całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz;
2. zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę,
- gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne, wskazują, że wymagają tego względy słuszności. Art. 417(2) kc
Odpowiedzialność administracji publicznej
Odpowiedzialność porządkowa / dyscyplinarna Odpowiedzialność:
1. Porządkowa 2. Dyscyplinarna
Pracownika administracji publicznej:
Art. 38 kpa - Pracownik organu administracji publicznej, który z nieuzasadnionych przyczyn:
- nie załatwił sprawy w terminie albo
- nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie
podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa.
Odpowiedzialność administracji publicznej
Odpowiedzialność porządkowa / dyscyplinarna Art. 223 § 2 kpa - Pracownik organu państwowego,
pracownik samorządowy oraz organu organizacji społecznej,
- winny niewłaściwego i nieterminowego załatwiania skarg i wniosków,
- podlega odpowiedzialności porządkowej lub
dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności
przewidzianej w przepisach prawa.
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące
naruszenie prawa
Ustawa określa zasady odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych
- wobec Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych podmiotów ponoszących odpowiedzialność
- za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej, za działania lub zaniechania prowadzące do rażącego
naruszenia prawa oraz zasady postępowania w przedmiocie takiej odpowiedzialności – art. 1 ustawy
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności
majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa
funkcjonariusz publiczny - osobę działającą w charakterze organu administracji publicznej lub z jego upoważnienia albo jako
członek kolegialnego organu administracji publicznej lub osobę wykonującą w urzędzie organu administracji publicznej pracę w ramach stosunku pracy, stosunku służbowego lub umowy
cywilnoprawnej,
- biorącą udział w prowadzeniu sprawy rozstrzyganej w drodze decyzji lub postanowienia przez taki organ
Art. 2 ust. 1 pkt. 1 ustawy
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa
Funkcjonariusz publiczny ponosi odpowiedzialność majątkową w razie łącznego zaistnienia następujących przesłanek:
1) na mocy prawomocnego orzeczenia sądu lub na mocy ugody zostało wypłacone przez podmiot odpowiedzialny odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej z rażącym
naruszeniem prawa;
2) rażące naruszenie prawa, o którym mowa w pkt 1, zostało spowodowane zawinionym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza publicznego;
3) rażące naruszenie prawa, o którym mowa w pkt 1, zostało stwierdzone Art. 5 ustawy
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące
naruszenie prawa
wykonywanie władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa, należy przez to rozumieć również wykonywanie władzy
publicznej bez podstawy prawnej.
Art. 2 ust. 2 ustawy
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa
POSTĘPOWANIE:
W terminie 14 dni od dnia wypłaty odszkodowania
- kierownik podmiotu odpowiedzialnego, który wypłacił odszkodowanie, albo
- kierownik jednostki organizacyjnej podmiotu odpowiedzialnego, która wypłaciła odszkodowanie,
składa do prokuratora okręgowego właściwego ze względu na
siedzibę podmiotu odpowiedzialnego wniosek o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego.
(art. 7 ust. 1 ustawy)
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące
naruszenie prawa Po wpłynięciu wniosku
- prokurator przeprowadza postępowanie wyjaśniające zmierzające do ustalenia przesłanek uzasadniających
wytoczenie na rzecz podmiotu odpowiedzialnego powództwa o odszkodowanie przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu z tytułu szkody wyrządzonej przy wykonywaniu władzy
publicznej z rażącym naruszeniem prawa.
(art. 7 ust. 3 ustawy)
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności
majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa
W przypadku stwierdzenia istnienia podstaw do wytoczenia przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu powództwa - prokurator przed jego wytoczeniem wzywa na piśmie
funkcjonariusza publicznego do dobrowolnego spełnienia
świadczenia w określonym terminie, nie krótszym jednak niż 7 dni od dnia otrzymania wezwania,
- a po bezskutecznym upływie tego terminu wytacza powództwo.
(art. 7 ust. 4 ustawy)
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące
naruszenie prawa
Jeżeli brak jest podstaw do wytoczenia powództwa - prokurator odmawia podjęcia tej czynności.
(art. 7 ust. 5 ustawy)
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące
naruszenie prawa
Postępowanie sądowe w sprawie o
odszkodowanie toczy się według przepisów ustawy Kodeks postępowania cywilnego.
(art. 8 ust. 1 ustawy)
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące
naruszenie prawa Wysokość odszkodowania:
- mak. 12 miesięcznych wynagrodzeń przysługujących funkcjonariuszowi publicznemu.
Art. 9 ustawy
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Osobami podlegającymi odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny fin. pub. są m. in.:
1) osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych albo organu zarządzającego podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych
2) kierownicy jednostek sektora finansów publicznych;
3) pracownicy jednostek sektora finansów publicznych lub inne osoby, którym odrębną ustawą lub na jej podstawie powierzono wykonywanie obowiązków w takiej jednostce, których niewykonanie lub nienależyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, z zastrzeżeniem ust. 2;
4) osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, czynności związane z wykorzystaniem tych środków lub dysponowaniem tymi środkami.
(art. 4 ust. 1 ustawy o odpowiedzialności).
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Naruszenie dyscypliny finansów publicznych dot. m.in.
- Zarządzania należnościami publicznymi;
- Niedokonanie wymaganych przepływów finansowych;
- Zarządzanie dotacjami;
- Niewłaściwe przeprowadzenie zamówienia
publicznego.
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz ich wymiar
Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:
1) upomnienie;
2) nagana;
3) kara pieniężna;
4) zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi. – art. 31 ustawy o odpowiedz.
Odpowiedzialność administracji publicznej
USTAWA z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Organy orzekające w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych
1. Organami orzekającymi w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych pierwszej instancji są komisje orzekające w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zwane dalej "komisjami orzekającymi".
2. Organem orzekającym w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych drugiej instancji jest Główna Komisja Orzekająca w
Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych, zwana dalej
"Główną Komisją Orzekającą". – art. 42 ustawy o odpowiedz.
