Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016 WydziałPrawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych
Kierunek studiów: Prawo Profil: Ogólnoakademicki
Forma studiów: Stacjonarne Kod kierunku: PR
Stopień studiów: Magisterskie, jednolite Specjalności: bez specjalności
Kryminologia
1 Przedmiot
Nazwa przedmiotu Prawo międzynarodowe publiczne
Kod przedmiotu WPAISM PRAJednolite magisterskieS BW1 15/16
Kategoria przedmiotu Przedmioty kierunkowe do wyboru
Liczba punktów ECTS 4
Język wykładowy polski
2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr W C K S La I E Wa Le
3 26 0 0 0 0 0 0 0 0
Legenda: W — WykładC — Ćwiczenia/ JęzykiK — KonwersatoriumS — SeminariumLa — LabolatoriumI — InneE — E-LearningWa — WarsztatyLe — Lektorat
Cel 1 Celem przedmiotu jest zapoznanie Studenta z funkcjonowaniem prawa międzynarodowego publicznego regu- lującego relacje między podmiotami tego prawa (państwa, organizacje międzynarodowe międzyrządowe i inne twory). Wiedza na ten temat jest niezbędna w sytuacji gdy źródła tego prawa (umowa międzynarodowa, zwyczaj, ogólne zasady prawa międzynarodowego) zgodnie z Konstytucją RP z 1997 roku obowiązują wprost i muszą być stosowane na terenie państwa na równi ze źródłami krajowymi.
4 Wymagania wstępne
1 Brak wymagań wstępnych
5 Modułowe efekty kształcenia
MW1 Absolwent winien posiada umiejętność samodzielnego ustalenia stanu prawnego i aktualnie obowiązującego prawa, winien samodzielnie wyszukać obowiązujące przepisy.
MU2 Absolwent jest przygotowany do samodzielnego wykonania elaboraty na zadany temat z wykorzystaniem obowiązujących źródeł , dokona ich prawidłowej interpretacji i przed dowolnym gremium obroni przedstawione tezy.
MK3 Absolwent potrafi samodzielnie dokonywać interpretacji i implementacji obowiązującego stanu prawnego. Wy- korzysta wiedzę o obowiązujących na terenie Polski trzech systemach prawa: prawie krajowym, prawie mię- dzynarodowym publicznym, prawie Unii Europejskiej.
MK4 Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia.
6 Treści programowe
Strona 2/6
Wykład
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
W1
1. Historia powstawania prawa międzynarodowego publicznego. Historia powstania nazwy dzisiejszego przedmiotu. Proponowana periodyzacja.
Starożytność. Średniowiecze. Czasy nowożytne. Czasy współczesne 2.
Źródła prawa międzynarodowego publicznego, brak katalogu źródeł prawa międzynarodowego publicznego posiłkowe stosowanie art. 38 Statutu
Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (historia prawa międzynarodowego publicznego, umowy, zwyczaj międzynarodowy, ogólne
zasady prawa, orzeczenia sądowe, doktryna, ogólne zasady prawa, uchwały organizacji międzynarodowych międzyrządowych, problematyka kodyfikacji różnych działów prawa międzynarodowego, miękkie i twarde prawo
międzynarodowe publiczne, źródła prawa międzynarodowego w sensie materialnym i w sensie formalnym.. 3. Umowa międzynarodowa. Umowa jako
źródło prawa, podziały umów międzynarodo-wych, kodyfikacja prawa umów konwencja wiedeńska o prawie traktatów, definicja umowy międzynarodowej, zawieranie umowy międzynarodowej, związanie się umową
międzynarodową, ratyfikacja umowy między narodowej, stosowanie umowy międzynarodowej, interpretacja umowy międzynarodowej, zakończenie bytu prawnego umowy międzynarodowej, nieważność umowy międzynarodowej,
wygaśnięcie umowy międzynarodowej, problematyka sukcesji oraz akcesji w odniesieniu do umów międzynarodowych, umowy międzynarodowe w krajowych porządkach prawnych, rozwój polskich zobowiązań umownych w latach 1918 2011 i pozycja umowy międzynarodowej w polskim porządku
prawnym. 4. Zwyczaj międzynarodowy. Powstawanie zwyczaju
międzynarodowego czas potrzebny do powstania, obszar na którym obowiązuje, przekonanie o obowiązywaniu zwyczaju międzynarodowego jako prawa.
Żywiołowe powstanie zwyczaju międzynarodowego. Funkcjonowanie zwyczaju w ramach prawa międzynarodowego publicznego. 5. Ogólne zasady prawa międzynarodowego publicznego. Brak katalogu tych zasad posiłkowe stosowanie
art. 2 Karty Narodów Zjednoczonych. Suwerenna równość wszystkich państw.
Dobra wiara w wykonywaniu zobowiązań. Załatwianie
sporów międzynarodowych tylko drogami pokojowymi. Powstrzymanie się od stosowania groźby w stosunkach międzynarodowych. Okazywanie pomocy
Organizacji Narodów Zjednoczonych we wszystkich sprawach przez nią prowadzonych. Państwa członkowskie winny zapewnić stosowanie zasad wedle
których działa ONZ przez państwa nieczłonkowskie Nieinterwencja w sprawy wewnętrzne państw członkowskich (problem interwencji humanitarnej). 6.
Podmioty prawa międzynarodowego publicznego. Państwo, państwa o złożonej stru-kturze, organizacje międzynarodowe międzyrządowe, Watykan Stolica
Apostolska, problematyka podmiotowości innych tworów na arenie międzynarodowej: naród walczący o wolność, powstańcy, strona wojująca,
pospolite ruszenie, osoba fizyczna). 7. Państwo. Problematyka powstania państwa i uznania międzynarodowego, zasady, wyjątki, reprezentacja państwa
w stosunkach międzynarodowych, elementy składowe państwa: - terytorium państwa w prawie międzynarodowym publicznym (granica państwa, skład terytorium państwa, suwerenność państwa, problematyka sukcesji w stosunku
do terytorium państwowego, ograniczenia suwerenności państwa w zwierzchnictwie terytorialnym, rzeki międzynarodowe, odpowiedzialność
państwa z tytułu użytkowania swego terytorium, obszary podbiegunowe, międzynarodowa ochrona środowiska naturalnego)., obszary morskie (wyznaczanie granic państwa nadbrzeżnego, archipelagowego, suwerenność państwa w poszczególnych obszarach morskich, dno mórz i oceanów spoza jurysdykcji krajowej, regulacje nowego prawa morza z Montego Bay na Jamajce
-1982), przestrzeń powietrzna (granica suwerenności, kosmos, korzystanie z przestrzeni kosmicznej przez państwa). - ludność Problematyka nabycia i utraty obywatelstwa krajowego, obywatelstwo unijne, cudzoziemcy, azyl terytorialny, azyl dyplomatyczny, ekstradycja), problematyka obywatelstwa
unijnego, prawa człowieka (historia i rozwój, źródła praw człowieka, międzynarodowy system ochrony: globalny i regionalny„ ludobójstwo, prawa osób fizycznych do odwoływania się do organów międzynarodowych). Prawa
człowieka (ochrona poszczególnych grup - mniejszości, kobiety, dzieci, apartheid, ochrona praw człowieka w systemie ONZ, ochrona poza systemem
ONZ . - władza Prawo dyplomatyczne i konsularne, organy wewnętrzne państwa , organy organy reprezentujące państwo na zewnątrz, konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych, konwencja wiedeńska o stosunkach
konsularnych, konwencja o misjach specjalnych, ustanowienie misji dyplomatycznej i konsularnej, różnice w działalności korpusu dyplomatycznego
i konsularnego, przywileje i immunitety dyplomatyczne. Elementy protokołu dyplomatycznego i etykiety. 8. Watykan - Stolica Apostolska.
Dwoistość podmiotowości prawa międzynarodowego publicznego, historia powstania wielowiekowego zwyczaju tych podmiotowości. Konkordaty specjalne
umowy międzynarodowe pomiędzy państwem a Stolicą Apostolską. Aktywność Stolicy Apostolskiej i Watykanu na forum prawnomiędzynarodowo publicznym.
9. Organizacje międzynarodowe międzyrządowe jako podmioty prawa międzynarodowego publicznego (podziały organizacji, problem podmiotowości
prawno-międzynarodowo-publicznej, struktury organizacji międzynarodowych i podstawowe zasady działania). - organizacja o charakterze globalnym:
Organizacja Narodów Zjednoczonych (historia powstania, struktura, Karta NZ, członkostwo, rola poszczególnych organów głównych, problem veta w Radzie
Bezpieczeństwa, rola ONZ w kodyfikacji poszczególnych działów prawa międzynarodowego publicznego, rola i możliwości organizacji w utrzymaniu
międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, ograniczenia w działalności organizacji, próby reformowania ONZ - organizacja o charakterze regionalnym
i ponadnarodowym: byłe Wspólnoty Europejskie jako sui generis organizacje międzynarodowe, Unia Europejska w regulacji traktatu lizbońskiego z dnia 13 grudnia 2007 roku, organy główne tej organizacji, podmiotowość, merytoryczny
zakres działania, głosowanie ważone i podwójnie ważone charakterystyczne dla tej organizacji - organizacja o charakterze regionalnym zajmująca się jedną sferą
współpracy państw: Rada Europy, rozwój międzynarodowej ochrony praw człowieka w ramach tej organizacji. 10. Pokojowe załatwianie sporów międzynarodowych. Historyczny rozwój pokojowego rozstrzygania sporów. Pierwsze rozstrzygnięcia arbitrażowe. Pierwsze Trybunały ad hoc, Trybunały o charakterze stałym. Rozstrzyganie sporów w systemie ONZ, (rokowania, badania, pośrednictwo, pojednanie, rozstrzygnięcia arbitrażowe, rozstrzygnięcia sądowe). Rozstrzyganie sporów poza systemem ONZ. Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, proces wybierania
Sędziów MTS, kompetencje merytoryczne Trybunału podmiotowe i przedmiotowe, procedura postępowania przed Trybunałem, podstawy orzekania, egzekucja orzeczeń, Egzekwowanie prawa międzynarodowego przy użyciu siły zbrojnej. 11. Międzynarodowa ochrona praw człowieka. Definicja pojęcia prawa człowieka, historyczny rozwój instytucji, pierwsze próby ochrony
w sensie globalnym pozycja (w sensie prawnego obowiązywania) Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Pozycja (w sensie prawnego obowiązywania) Międzynarodowych Paktów Praw Człowieka, inne akty prawa uchwalane w sensie globalnym. Ochrona praw człowieka w sensie regionalnym, pozycja
prawna Europejskiej Konwencji Praw Człowieka jej zakres obowiązywania podmiotowy i przedmiotowy. Możliwości odwołania się (skargi) osoby fizycznej
do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Warunki takiej skargi. 12.
Odpowiedzialność państwa w prawie międzynarodowym publicznym brak pozytywnych regulacji. Praktyka państw i organizacji międzynarodowych, pozycja zwyczaju. Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, odpowiedzialność na zasadzie winy. Odpowiedzialność państwa za zaniechanie, odpowiedzialność za działanie niezgodne z prawem., odpowiedzialność za działania niezabronione.
Wyjątkowe zasady odpowiedzialności państwa za używanie przestrzeni kosmicznej uregulowane w traktacie dotyczącym zasad regulujących działalność
państw w badaniu i wykorzystywaniu przestrzeni kosmicznej, łącznie z księżycem i innymi ciałami niebieskimi, z dnia 27 stycznia 1967 roku. 13.
Odpowiedzialność jednostki w prawie międzynarodowym publicznym.
Trybunały powoływane na czas pociągnięcia do odpowiedzialności zbrodniarzy.
Pierwszy trybunał o charakterze stałym: Międzynarodowy Trybunał Karny wedle rzymskiego Statutu z 17 lipca 1998 roku. Kompetencje tego Trybunału do
sądzenia przestępców. Procedura postępowania przed tym Trybunałem. 14.
Międzynarodowe prawo lotnicze i kosmiczne. Rozwój międzynarodowego prawa lotniczego i pierwsze teorie na temat suwerenności państwo do słupa powietrza
nad jego terytorium. Podstawowe regulacje dotyczące międzynarodowego lotnictwa: Konwencja paryska dotycząca uregulowania transportu powietrznego
z 1919 roku. Konwencja warszawska o ujednoliceniu niektórych zasad odnoszących się do transportu lotniczego z 1929 roku wraz z protokołem
zmieniającym konwencję z dnia 28 września 1955 podpisanym w Hadze i konwencją uzupełniającą podpisaną 18 września 1961 roku w Guadalajara
protokołem zmieniającym z dnia 8 marca 1971 podpisanym w Gwatemali, czterema protokołami dodatkowymi podpisanymi 25 września 1975 roku w Montrealu. Konwencja chicagowska o międzynarodowym lotnictwie cywilnym z 1944 roku. Podstawowe regulacje dotyczące przestrzeni kosmicznej: Rezolucja
Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie współpracy międzynarodowej w dziedzinie pokojowego wykorzystywania przestrzeni kosmicznej z dnia 12
grudnia 1959 roku, Nowy Jork; Układ o zasadach działalności Państw w zakresie badań i użytkowaniu przestrzeni kosmicznej, łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi z dnia 27 stycznia 1967 roku, Moskwa, Londyn, Waszyngton; Konwencja o międzynarodowej odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez obiekty kosmiczne z dnia 29 marca 1972, Moskwa, Londyn,
Waszyngton. Problemy orbity geostacjonarnej, teledetekcji Ziemi z Kosmosu oraz teledetekcji Kosmosu z Kosmosu. 15. Międzynarodowe prawo konfliktów zbrojnych (Prawo wojny, Międzynarodowe Prawo Humanitarne).
Źródła prawa konfliktów zbrojnych i ich historyczny rozwój, problematyka rozbrojenia, problematyka ius ad bello i ius in bello, regulacje dotyczące wojny
morskiej, lądowej i powietrznej). Dążenie państw do ograniczenia wojen w aspekcie historycznym (ograniczenia czasowe, ograniczenia miejscowe).
Ograniczanie sposobów i metod prowadzenia walki, ograniczanie użycia określonych broni, określonej amunicji. Powszechny zakaz prowadzenia wojny jako sposobu rozstrzygania sporów. Wyjątki od tej zasady. Aktualne regulacje dotyczące prowadzenia wojny. Pozycja Karty Narodów Zjednoczonych. Zakaz
interwencji w wewnętrzne sprawy państw wynikająca z tekstu Karty Narodów Zjednoczonych a tak zwana interwencja humanitarna. 16. Jeniec wojenny. III Konwencja genewska o traktowaniu jeńców wojennych z 12 sierpnia
1949 roku definicja pojęcia jeniec wojenny, podstawowe zasady traktowania
26
Strona 3/6
Wykład
Lp Tematyka zajęć Liczba godzin
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Razem 26
7 Metody dydaktyczne
M10. Prezentacje multimedialne M7. Konsultacje
M16. Wykłady
8 Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności
Średnia liczba godzin na zrealizowanie
aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:
Godziny wynikające z planu studiów 26
Konsultacje przedmiotowe 0
Egzaminy i zaliczenia w sesji 0
Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:
Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 30
Opracowanie wyników 20
Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 4
Przygotowanie do egzaminu 20
Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z
całego nakładu pracy studenta 100
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 4
9 Metody oceny
Ocena podsumowująca P7. Test jednokrotnego wyboru
Warunki zaliczenia przedmiotu
1 Egzamin testowy (35 pytań) jednokrotnego wyboru. Do zaliczenia przedmiotu wymagana jest prawidłowa od- powiedż na 25 pytań . Aby zdać egzamin Student nie może nadto popełnić kardynalnych błędów świadczących o braku wiedzy na temat podstawowych instrumentów prawa międzynarodowego publicznego.
Kryteria oceny
Na ocenę 3 8-10 błędów
Na ocenę 3.5 6-7 błędów
Na ocenę 4 4-5 błędów
Na ocenę 4.5 2-3 błędów
Na ocenę 5 0-1 błąd
Strona 4/6
10 Macierz realizacji przedmiotu
Modułowe efekty kształcenia dla
przedmiotu
Odniesienie do efektów kierunkowych
Treści programowe Metody
dydaktyczne Sposoby oceny
MW1
K_W01, K_W02, K_W04, K_W05, K_W06, K_W07
W1 M10, M7, M16 P7
MU1
K_U01, K_U05, K_U06, K_U07, K_U08, K_U10, K_U11, K_U12,
K_U15
W1 M10, M7, M16 P7
MK1 K_K01, K_K02,
K_K05, K_K07 W1 M10, M7, M16 P7
MK2 K_K01, K_K04,
K_K07 W1 M10, M7, M16 P7
11 Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
[1] R.Bierzanek, J.Symonides — Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa, 2004, LexisNexis
[2] W.Czapliński, A.Wyrozumska — Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, Warszawa, 2004, C.H.Beck
[3] A.Łązowski, A.Zawidzka — Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa, 2003, C.H.Beck [4] J.Staszków — Prawo międzynarodowe publiczne. Wybór dokumentów, Kraków, 1998, Alabaster
[5] J. Staszków — Ratykacja umów międzynarodowych, Kraków, 2002, Państwo i Społeczeństwo, 2002, nr 2 [s.
117 - 126]
[6] J. Staszków — Karta Narodów Zjednoczonych, Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, Kon- wencja Wiedeńska o Prawie Traktatów, z aneksem i przypisami, Kraków, 2003, KTE
Literatura uzupełniająca:
[1] J.Staszków — Karta Narodów Zjednoczonych, Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, Kon- wencja wiedeńska o prawie traktatów, Kraków, 2003, KTN Kraków
[2] J. Staszków — Zastrzeżenie do umowy międzynarodowej, Kraków, 2004, Państwo i Społeczeństwo, 2004, nr 1 [s. 129-139]
[3] J. Staszków — Depozytariusz umowy międzynarodowej, Kraków, 2004, Państwo i Społeczeństwo, 2004, nr 3 [s.139-153]
[4] J. Staszków — Polska 51. krajem sygnatariuszem Karty Narodów Zjednoczonych, Kraków, 2005, Państwo i Społeczeństwo, 2005, nr 1 2 [s. 99-118]
[5] J. Staszków — Polska w procesie tworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych, Kraków, 2005, KTE Akty prawne:
[1] Ustawa/rozporządzenie w przedmiocie Karta Narodów Zjednoczonych z dnia 26. czerwca 1945 r. Dz.U.
Dz. U. 1947 nr 23 poz. 90
[2] Ustawa/rozporządzenie w przedmiocie Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 1945 rok Dz.U. Dz. U. 1947 nr 23 poz. 90
[3] Ustawa/rozporządzenie w przedmiocie Konwencja Wiedeńska o Prawie Traktatów z dnia 23. maja 1969 r. Dz.U. Dz.U. 1990 nr 74 poz. 440
Strona 5/6
[4] Ustawa/rozporządzenie w przedmiocie Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2. kwietnia 1997 r.
Dz.U. Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483
12 Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę dr Piotr Uhma (kontakt: uhma@post.pl) Oboby prowadzące przedmiot
Jan Staszków (kontakt: jstaszkow@afm.edu.pl)
Strona 6/6
