Mirosław Antonowicz, Artur
Kikuła
Zastosowanie cross-dockingu w
logistyce dystrybucji na przykładzie
firmy InPost
Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu 41/2, 399-409
NR 875 PROBLEMY ZARZĄDZANIA, FINANSÓW I MARKETINGU NR 41, t. 2 2015 DOI: 10.18276/pzfm.2015.41/2-32 M I R O S Ł A W A N T O N O W I C Z 1 A k a d e m ia L e o n a K o ź m iń s k ie g o A R T U R K I K U Ł A 1 2 D y r e k to r O p e r a c y jn y In P o s t P o ls k a
ZASTOSOWANIE
C R O S S -D O C K IN G U
W LOGISTYCE
DYSTRYBUCJI NA PRZYKŁADZIE FIRMY INPOST
Streszczenie
Celem artykułu jest przedstawienie rozwiązania cro ss-d o ckin g o w eg o stosowanego w praktyce
rynkowej operatorów logistycznych będącego odpowiedzią na rosnące wymagania klientów i kon kurencję. Autorzy do osiągnięcia celu zastosowali kwerendę tematycznie dobranej literatury oraz analizę przypadku operatora logistycznego. W artykule przedstawiono podstawowe modele maga zynów wykorzystywanych przy zastosowaniu metody cro s s-d o c k in g u. Mechanizm działania roz
wiązania cro ss-d o ckin g o w eg o scharakteryzowano na przykładzie operatora InPost. Rozwiązanie
cro ss-d o ckin g o w e staje się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem w praktyce biznesowej
z uwagi na efekty możliwe do osiągnięcia w postaci redukcji kosztów, np. kompletacji zamówień oraz osiąganie w wyniku zastosowania tego rozwiązania przewagi konkurencyjnej w stosunku do operatorów stosujących tradycyjne mechanizmy dostawy.
Słowa kluczowe: cro ss-d o ckin g, logistyka dystrybucji, operator pocztowy, wymagania klientów,
modele magazynów
W prow adzenie
W s p ó łc z e ś n ie w a ż n e j e s t z o r g a n iz o w a n e ła ń c u c h a d o s ta w , w s p o s ó b u m o ż liw ia ją c y s z y b k ą r e a k c ję n a z m ie n n e o c z e k iw a n ia r y n k u . W y n i k a to z b e z p o ś r e d n ie j z a le ż n o ś c i m ię d z y p o z o s ta w a n ie m to w a r ó w i m a te r ia łó w w ła ń c u c h u d o s ta w a p o z io m e m k o s z tó w ic h u tr z y m y w a n ia w ła ń c u c h u . F in a ln i o d b io r c y s ą z a in te r e s o w a n i o tr z y m y w a n ie m d ó b r z o d p o w ia d a ją c ą im c z ę s to tliw o ś c ią i d o k ła d n ie1 maaw@kozminski.edu.pl. 2 akikula@inpost.pl.
na czas. Dla łańcuchów podaży ważne jest ograniczenie okresu utrzymywania
zapasów i osiągnięcie efektu tak zwanej kompresji czasu. Rola usług um ożliwia
jących skracanie łańcucha dostaw i optymalizację kosztów związanych np. z ope
racjami i obsługą magazynową rośnie. Celem artykułu jest przedstawienie roz
wiązania cross-dockingowego będącego odpowiedzią na rosnące wymagania
klientów stosowanego w firmie InPost.
Isto ta cross-dockingu
Zazwyczaj pod pojęciem cross-dockingu rozumie się przeładunek kompleta-
cyjny. W skład tak rozumianego pojęcia wchodzą czynności związane z rozła
dunkiem, załadunkiem, segregacją lub scalaniem towarów, realizowane w m aga
zynie bezpośrednio między środkami transportu zewnętrznego (np. samochód
ciężarowy, wagon kolejowy), znajdującymi się w dokach przyjęć i wydań, z eli
m inacją składowania. Rozwiązanie to znajduje zastosowanie w układzie sieci
dystrybucji (Hub and Spoke), gdy towar jest wprowadzany z jednej centralnej
lokalizacji i sortowany dla określonych odbiorców (sklepów, magazynów), do
scalania oraz przygotowania asortymentu towarowego z małych partii dostaw
oraz łączenie w duże wysyłki celem wykorzystania ekonomiki transportu, do se
gregacji asortymentu towarowego z dużych partii dostaw (np. jednolite dostawy
całowagonowe lub cało pojazdowe samochodowe) oraz dzielenia na małe do
stawy według potrzeb odbiorców3. Cross-docking nie tylko redukuje np. zakres
czynności transportowych, ale wprowadza też rozwiązania związane z m agazy
nowaniem produktów. W praktyce cross-docking oznacza zebranie towarów
z wielu punktów w jednym miejscu lub odbieranie przesyłek z wielu punktów
i dostarczenie ich jednem u odbiorcy. To rozumienie zauważa się u A.L. Shigue-
moto i innych4, wedle których cross-docking jest systemem dystrybucji, polega
jącym na tym, że produkty w magazynie (centrum dystrybucji) są sortowane, ła
dowane, a dostawy wysyłane do klientów bez przechowywania i składowania.
W ynikałoby z tego, że metoda cross-dockingu zarezerwowana jest dla obszaru
dystrybucji towarów, tj. tej części łańcucha dostaw, w której gotowy produkt
przemieszczany jest w ramach poszczególnych ogniw dystrybucji.
W zależności od natury produktu i lokalizacji przeładunku kompletacyjnego
w łańcuchu dostaw, m ożna jednak wyróżnić różne rozwiązania szczegółowe. 3
4
3 Przeładunekkompletacyjny, www.logistyka.net.pl/slownik/main (29.05. 2015).
4 A.L. Shiguemoto, U.S. Cavalcante Netto, G.H. Bauab, An efficient hybrid meta-heuristic fo r
a cross-docking system with temporary storage, „International Journal o f Production Research”
W lite r a tu r z e w y r ó ż n ia się r ó ż n e ro d z a je
cross-dockingu
n p . d y s tr y b u c y jn y , d e ta lic z n y , o p o r tu n is ty c z n y , p r o d u k c y jn y , p r z e ła d u n e k k o m p le ta c y jn y b e z p o ś r e d n i5. D y n a m iz m z m ia n r y n k o w y c h i d u ż e n a tę ż e n ie p o z io m u k o n k u r e n c ji w y m a g a ją o d p r z e d s ię b io r s tw m o ż liw ie s z y b k ie g o r e a g o w a n ia n a z a p o tr z e b o w a n ia k lie n tó w o r a z w y k o r z y s ty w a n ia , w p r a k ty c e d z ia ła n ia , m e to d , k tó r e w e f e k ty w n y s p o s ó b p o z w a la j ą n a s k r a c a n ie c z a s u t r w a n ia p r z e p ły w ó w w ła ń c u c h a c h d o s ta w , ta k ic h j a kcross-docking
. N a jw a ż n ie js z ą c e c h ą te j m e to d y j e s t m o ż liw o ś ć p o m in ię c ia p r o c e s ó w m a g a z y n o w y c h , a w s z y s tk ie o p e r a c je w y k o n y w a n e s ą w s tr e f a c h p r z y r a m p o w y c h . M e to d a t a w y m a g a b a r d z o d o k ła d n e g o z s y n c h r o n iz o w a n ia w s z y s tk ic h p r o c e s ó w p r z y jm o w a n ia i w y d a w a n i a to w a r ó w .
Cross-docking
m o ż e b y ć r e a liz o w a n y n a tr z e c h p o z io m a c h 6: -cross-docking
p e łn y c h p a le t, g d y p e łn e p a le ty je d n o r o d n e g o w y r o b u k i e r o w a n e s ą b e z p o ś r e d n io d o s k le p u /o d b io r c y /z a m a w ia ją c e g o ( s to s o w a n y p r z e d e w s z y s tk im d la p r o d u k tó w o d u ż e j o b ję to ś c i), -cross-docking
z a m ó w ie ń s k le p ó w s k o m p le to w a n y c h p r z e z d o s ta w c ę - m e to d a rz a d z ie j s to s o w a n a i p o le g a ją c a n a s k o m p le to w a n iu i w y s ła n iu t o w a r u p r z e z p r o d u c e n ta b e z p o ś r e d n io d o s k le p ó w ( p r o d u c e n t m u s i z n a ć z a p o tr z e b o w a n ie k a ż d e g o z e s k le p ó w ), -cross-docking
z k o m p le ta c ją w p u n k c ie p r z e ła d u n k o w y m - j e s t n a j c z ę śc ie j s to s o w a n ą p r a k ty k ą i p o le g a n a d o s ta r c z e n iu p e łn y c h p a l e t te g o s a m e g o w y r o b u d o C e n tr u m D y s tr y b u c ji, g d z ie n a s tę p n ie p o b ie r a n e s ą p r o d u k ty i k o m p le to w a n e p o d k o n k r e tn e z a m ó w ie n ia s k le p ó w ( p o z o s ta je z a p a s o b r o to w y , k tó r y j e s t w y k o r z y s ty w a n y n a s tę p n e g o d n ia ).Cross-docking
to m e to d a w s p o m a g a ją c a e f e k ty w n e r e a liz o w a n ie s tr a te g ii e f e k ty w n e j o b s łu g i k lie n ta ( E C R ) 7 n a p o z io m ie z a r z ą d z a n ia p o d a ż ą w ła ń c u c h u d o s ta w 8. P o p r a w a s z y b k o ś c i r e a liz o w a n ia d o s ta w w p ły w a b e z p o ś r e d n io n a p o p r a w ę k o n k u r e n c y jn o ś c i p r z e d s ię b io r s tw d o s ta r c z a ją c y c h p r o d u k ty n a ry n e k . I s to ta te j m e to d y d la s tr a te g ii E C R , w ła ń c u c h u d o s ta w z o r ie n to w a n y m n a k lie n ta , w y n ik a w p r o s t z m o ż liw o ś c i d o s k o n a le n ia p r o c e s u p r z e p ły w u tz w . p r o-5 M. Antonowicz, Rola cross-dockingu w logistyce i transporcie, w: Efektywność transportu w teo
rii i praktyce, red. M. Michałowska, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice 2010, s. 198;
I. Fechner, M. Kaczmarek, Metodyka przeładunku kompletacyjnego, „Logistyka” 2009, nr 2, s. 56. 6 M. Antonowicz, Rola cross-dockingu...; A. Kikuła, Cross-docking w praktycznej działalności
gospodarczej na przykładzie firm y kurierskiej, praca niepublikowana, Akademia Leona Koźmiń
skiego, Warszawa 2014, s. 39.
7 ECR (Efficient Consumer Response - Efektywna obsługa klienta).
8 B.P. Schary, T. Skjot-Larsen, Zarządzanie globalnym łańcuchem podaży, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 217-247.
duktów szybko zbywalnych. W zarządzaniu łańcuchem dostaw podstawową de
terminantą konkurencyjności i efektywności stał się czas, będący jednym z waż
niejszych składników kosztu logistycznego. Koszty logistyczne, związane z prze
pływami towarów w łańcuchu dostaw, ulegają zwiększaniu w miarę wydłużania
się czasu realizacji dostaw. W tym kontekście dostrzega się znaczenie wykorzysty
wania cross-dockingu, dzięki któremu można uzyskać poprawę sprawności i szyb
kość dostaw bez zbędnych strat czasu. Jak podkreśla Soni9 za strategią codziennie
niskich cen i zaufaniem klientów, np. u światowego detalisty numer 1 (Walmart)
stoi cross-docking. Schemat przepływu przed i po wprowadzeniu cross-dockingu
przedstawiono na rysunku 1.
Rys 1. Schemat przepływu przed i po wprowadzeniu cross-dockingu
Źródło: opracowanie własne, A. Kikuła, Cross-docking w praktycznej działalności gospodarczej
na przykładzie firm y kurierskiej, praca niepublikowana, Akademia Leona Koźmińskiego, War
szawa 2014
M o d e l e m a g a z y n ó w w m e t o d z i e c r o s s - d o c k i n g o w e j
W edług Bozartha i Handfielda przeładunek kompletacyjny10 jest formą gospo
darki magazynowej, w której magazyn otrzymując duże transporty przychodzące,
dzieli je na mniejsze i wysyła do odbiorców. Najpopularniejszym i najczęściej spo
tykanym kształtem magazynu cross-dockingowego jest kształt litery „I” czyli pro
stokąta. Jest to najbardziej uniwersalne rozwiązanie, ponieważ dystans między
9 P. Soni, Managing Walmart’s supply chain - cross-docking and other tools, http://marketreal- ist.com/2015/02/managing-walmarts-supply-chain-cross-docking-tools/ (20.02.2015).
10 C. Bozarth, R. Handfield, Wprowadzenie do zarządzania operacjami i łańcuchem dostaw, Wyd. Helion, Gliwice 2007, s. 350.
bramami umiejscowionymi na przeciwnych ścianach budynku magazynowego
jest na tyle krótki, że nie ponoszone są dodatkowe koszty związane z długą jazdą
wózków widłowych między bramami. W edle J. Bartholdi z Georgia Institute o f
Technology, możliwe są inne rozwiązania i kształty, które w określonych warun
kach są lepszym rozwiązaniem niż standardowe „I”11. N a świecie spotyka się m a
gazyny cross-dockingowe w kształcie liter alfabetu: „L” ’, „+”, „ - ”, „C”, „H” Na
rysunku 2 przestawiono układy magazynów, będące bardziej optymalnym roz
wiązaniem niż prostokąt, co wynika np. z otoczenia lokalizacji czy też z bardzo
dużej liczby klientów obsługiwanych przez centrum logistyczne.
Rys. 2. Przykładowe kształty magazynów typu cross-docking
Źródło: A. Zbroniec, P. Zając, Studium uwarunkowań organizacyjno-procesowych dla tworzenia
logistycznie zintegrowanych układów magazynowania cross-docking w systemach dystrybucji,
„Logistyka” 2011, nr 3; A. Kikuła, Cross-docking w praktycznej...
Przy doborze odpowiedniego kształtu magazynu, należy zwrócić uwagę na
to, że każdy dodatkowy kąt załamania w budynku magazynowym wpływa na
straty funkcjonalne magazynu, straty czasowe, a w konsekwencji straty finan
sowe. Przykładem takiego cross-docku może być np. kształt litery „E”. Kąt ze
wnętrzny sprawia, że powierzchnia podłogi wewnątrz budynku przeznaczona na
obsługę danego samochodu ciężarowego koliduje z powierzchnią podłogi prze
znaczoną do obsługi sąsiedniego samochodu ciężarowego. Prowadzi to do blo
kowania transportu wewnątrzmagazynowego - jazdy wózków widłowych, które
m ają zbyt mało m iejsca na wykonywanie manewrów związanych z załadunkiem.
Obiekty cross-dockingowe, ze względu na pełnione role nazywane są sortow
niami kompletacyjnymi lub terminalami przeładunkowymi, hubami lub magazy
nami przeładunkowymi. Pełnią one podstawową funkcję w procesie logistycz
nym i projektowane są w celu sprawnego przemieszczania bardzo wielu
11 J.J. Bartholdi, S.T. Hackman, Warehouse and distribution science, www.warehouse-sci- ence.com/, s. 40 (20.06.2014).
je d n o s te k lo g is ty c z n y c h w k r ó tk im c z a s ie . G łó w n y p r o c e s
cross-dockingowy
n ie p r z e k r a c z a 4 - 6 g o d z in .Z a k ł a d a się z r e s z tą , ż e ła d u n k i n ie p o w in n y p o z o s ta w a ć w
cross-dockingu
d łu ż e j n iż d o b ę , p r z y c z y m d la n ie k tó r y c h to w a r ó w p o w in n a b y ć to ty lk o j e d n a g o d z i n a 12. T e g o ty p u o b ie k ty s ta n o w ią e le m e n t b u f o r u ją c y , k o n s o lid u ją c y i p r z e - k ie r o w u ją c y s tr u m ie n ie i p o to k i ła d u n k ó w . T e r m in a le k o m p le ta c y jn e p r a c u ją w s y s te m a c h o b s łu g u ją c y c h m a te r ia ły z k r ó tk im te r m in e m u ż y c ia (n p . s p o ż y w c z e ) lu b ta m , g d z ie lic z y się s z y b k a r e a liz a c j a u s łu g i p r z e w o z o w e j ( u s łu g i k u r ie r s k ie ) o r a z g d z ie n ie j e s t w y m a g a n a in g e r e n c ja w f iz y c z n ą p o s ta ć j e d n o s te k p r o d u k tu p r z e c h o d z ą c y c h p r z e z te r m in a l. W o b e c p o w y ż s z e g o w ty m u ję c iu
cross
docking
m o ż e b y ć d e f in io w a n y , j a k o p r o c e s łą c z e n ia ła d u n k ó w p r z e z n a c z o n y c h n a te n s a m k ie r u n e k w y s y łk o w y , a le p o c h o d z ą c y c h z r ó ż n y c h m ie js c n a d a n ia , p r z y m in im a ln e j p r a c o c h ło n n o ś c i p r o c e s u i in g e r e n c ji w ła d u n e k o r a z z p o m in i ę c ie m d łu g o te r m in o w e g o s k ła d o w a n ia m a te r ia łó w m ię d z y c z a s e m r o z ła d u n k u i z a ła d u n k u , lu b z e s k ła d o w a n ie m o c h a r a k te r z e b u f o r o w a n ia w k r ó tk im c z a s ie ( fir m y k u r ie r s k ie , s p e d y c y jn e i p o c z to w e ) 13 O p e r a c ją , k tó r a g e n e r u je n a jw ię k s z e k o s z ty w m a g a z y n a c h j e s t k o m p le ta c ja z a m ó w ie ń , s ta n o w ią c a a ż 5 5 % k o s z tó w c a łe j o p e r a c ji d o ty c z ą c e j ła d u n k u 14. C e le m w y k o r z y s ty w a n i across-dockingu
j e s t w y e lim in o w a n ie ty c h c z y n n o ś c i m a g a z y n o w y c h , k tó r e g e n e r u ją n a jw ię k s z e k o s z ty m a g a z y n o w e , a w ię c k o m p le to w a n ia o r a z s k ła d o w a n ia to w a r ó w .P rzy k ład rozw iązania cross dockingowego firm y In P o st
15E f e k ty w n e z a s to s o w a n ie r o z w ią z a n ia
cross-dockingowego
m o ż n a o d n a le ź ć w f irm ie k u r ie r s k ie j I n P o s t S A . I n P o s t to o p e r a to r ś w ia d c z ą c y u s łu g i w z a k r e s ie o b s łu g i p r z e s y łe k e k s p r e s o w y c h , p a c z k o m a to w y c h o r a z k o r e s p o n d e n c ji p o c z to w e j. P rz e w o z i o k o ło 100 ty s . p a c z e k d z ie n n ie . S ie ć d y s tr y b u c y jn a s k ła d a się z 41 g łó w n y c h o d d z ia łó w k u r ie r s k ic h , 180 o d d z ia łó w p o c z to w y c h , p o n a d 8 0 0 0 p u n k tó w o b s łu g i k lie n ta i 2 s o r to w n i n a te r e n ie P o ls k i p r a c u ją c y c h w s y s te m iecross-
dockingowym
. L ic z b a s o r to w n i w y n ik a z w o lu m e n u o b s łu g iw a n y c h p r z e s y łe k .G łó w n e p r o c e s y i z a s a d y , j a k i e z a c h o d z ą w s o r to w a n ia c h I n P o s tu z a k ła d a ją , że
12 M. Wen, J. Larsen, J. Clausen, J.F. Cordeau, G. Laporte, Vehicle routing with cross-docking, „Journal o f the Operational Research Society” 2009, Vol. 60, No. 12, s. 2.
13 A. Kikuła, Cross-docking w praktycznej...
14 J.J. Bartholdi, S.T. Hackman, Warehouse..., s. 25-30; A. Zbroniec, P. Zając, Studium uwa
runkowań organizacyjno-procesowych dla tworzenia logistycznie zintegrowanych układów maga zynowania cross-docking w systemach dystrybucji, „Logistyka” 2011, nr 3; A. Kikuła, Cross-doc king w praktycznej.
ładunki nie powinny pozostawać w cross-dockingu dłużej niż dobę. Cross-doc
king dlatego stanowi nie tylko wyróżniającą się usługę logistyczną dla klientów,
ale jest również sposobem zdobywania przewagi konkurencyjnej przez stosują
cych go operatorów logistycznych nad operatorami wykorzystującymi tradycyjne
centra dystrybucyjne. Istotnym elementem składowym procesu usługowego, jest
terminal cross-dockingowy. Czas trwania operacji na jednostce logistycznej16
rozpoczyna się w chwili odebrania zlecenia przez operatora logistycznego od
klienta. Cały cykl operacji cross-dockingowych przedstawiono na rysunku 3.
Rys 3. Schemat ogólny przepływu informacji o przesyłce
Źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów wewnętrznych InPost.
Po odebraniu wszystkich przesyłek od nadawców (przypisanych do rejonu
działania kuriera), paczki i listy trafiaj ą do nadawczej j ednostki lokalnej, w której,
dokonuje się systemowego potwierdzenia, zaewidencjonowania i oznaczenia
odebranych przesyłek w celu poprawnego ukierunkowania i dalszego monito
ringu. Następnie w placówce nadającej przesyłki poddawane są konteneryzacji,
t j . grupy przesyłek zostają przypisane do jednego identyfikatora i uformowane na
jednym nośniku transportowym takim jak paleta, skrzynia lub kontener klatkowy,
a następnie załadowane na transport liniowy celem zbiorczego dostarczenia do
16 Jednostka logistyczna - dowolna kombinacja jednostek handlowych, utworzona dla potrzeb przechowywania lub transportu, w celu identyfikowania i śledzenia tych jednostek w łańcuchu do staw. Inne nazwy: jednostka transportowa, jednostka wysyłkowa.
c e n tr u m d y s tr y b u c y jn e g o , s o r to w n i lu b p o d - s o r to w n i. W w ie lu f ir m a c h n ie s to s u je się k o n te n e r y z a c ji ty lk o z a ła d u n e k lu z e m , a p r z e ła d u n e k o d b y w a się n a t e r m in a lu . K o le jn y m k r o k ie m j e s t r o z ła d u n e k w s o r to w n i g łó w n e j, o p a k o w a ń z b i o r c z y c h , k o n te n e r ó w i p r z e ła d u n e k n a tr a n s p o r ty r e la c y jn e , k tó r e p r z e w o ż ą p r z e s y łk i d o p la c ó w e k d o r ę c z a ją c y c h . O s ta tn im (n ie lic z ą c z w r o tó w ) e ta p e m d r o g i p r z e s y łk i, w s ie c i d y s tr y b u c y jn e j f ir m y k u r ie r s k ie j j e s t p r z e ła d u n e k k o m p le ta c y jn y w o d d z ia le d o r ę c z a ją c y m , k o ń c z ą c y się w y d a n ie m p r z e s y łe k , lis tó w k u r ie r o w i, k tó r y n a w y z n a c z o n y m g e o g r a f ic z n ie , „ k o d o w o ” r e g io n ie d o r ę c z a p r z e s y łk i o d b io r c o m . T a k z m a p o w a n y w y ż e j c ią g p r o c e s ó w z a p r e z e n to w a n o n a r y s u n k u 4.
Rys. 4. Schemat ogólny przepływu strumienia przesyłek w sieci dystrybucyjnej i obiektach cross-
dockingowych na przykładzie firmy kurierskiej InPost
Źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów wewnętrznych InPost.
T e r m in a le c r o s s - d o c k in g o w e s ą o b ie k ta m i p r z e p ły w o w y m i. W id o c z n e j e s t to w ic h o r g a n iz a c ji i u k s z ta łto w a n iu p r z e s tr z e n n y m 17. N a r y s u n k u 5 p r z e d s ta w io n o s c h e m a t f u n k c jo n a ln y te r m in a la .
17 K. Lewczuk, Wybrane aspekty projektowania terminali cross-dockingowych, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Transport, nr 97, Warszawa 2013, s. 328.
Rys. 5. Schemat funkcjonalny terminala na przykładzie firmy kurierskiej InPost Źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów wewnętrznych InPost.
D u ż a lic z b a j e d n o s t e k o o k r e ś lo n e j p o s ta c i m u s i z o s ta ć p r z y ję ta d o te r m in a la i r o z ła d o w a n a z s a m o c h o d ó w d o o b s z a r u p r z y ję c ia . N a s tę p n ie z o s ta je p r z e m ie s z c z o n a n a w y z n a c z o n e p o la p o ś r e d n ie w c e lu s k o n s o lid o w a n ia i w y s y łk i w o d p o w ie d n ie k ie ru n k i. W p r o c e s ie k o n s o lid a c ji d o k o n y w a n e je s t: - r o z f o r m o w a n ie o p a k o w a ń z b io r c z y c h z a w ie r a ją c y c h p o je d y n c z e p r z e sy łk i, - g r u p o w a n ie i p o n o w n e s f o r m o w a n ie w o p a k o w a n ia z b io rc z e (n p . p a le ta , k o n te n e r tr a n s p o r to w y ) p a c z e k k ie r o w a n y c h d o te r m in a la d o r ę c z a ją c e g o . P r o c e s s o r to w a n ia m o ż e o d b y w a ć z w y k o r z y s ta n ie m r ó ż n o r o d n y c h ś r o d k ó w , n p . lu d z k ic h rą k , s o r te r ó w p ó ła u to m a ty c z n y c h i a u to m a ty c z n y c h . N a le ż y z w r ó c ić u w a g ę , ż e w ię k s z o ś ć r u c h ó w e le m e n ta r n y c h w o p is y w a n y m p r o c e s ie s o r to w a n ia j e s t r e je s tr o w a n a p r z y z a s to s o w a n iu s k a n e r ó w k o d ó w k r e s k o w y c h , a w w i ę k
s z y c h te r m in a la c h - b r a m R F I D 18. P ro c e s o w a n ie w s o rto w n i k o ń c z y się z a ła d u n k ie m i p rz e tra n s p o r to w a n ie m d o n a s tę p n e j je d n o s tk i, j a k ą j e s t o d d z ia ł d o rę c z a ją c y . W o d d z ia le z a p o ś r e d n ic tw e m słu ż b k u r ie r s k ic h , d o r ę c z y c ie ls k ic h , r e a liz o w a n a
18 RFID (Radio-frequency identification) - technika, która wykorzystuje fale radiowe do przesy łania danych oraz zasilania elektronicznego układu stanowiącego etykietę obiektu przez czytnik w celu identyfikacji obiektu.
j e s t o s ta tn i k r o k - d o r ę c z e n ie d o o d b io r c y /k u p u ją c e g o . W y d a jn o ś ć p r a c y m a g a z y n ó w p r z e ła d u n k o w y c h j e s t w d u ż e j m ie r z e z a le ż n a o d w y d a jn o ś c i r o z ła d u n k u i z a ła d u n k u o r a z o d z d o ln o ś c i s y s te m u t r a n s p o r tu w e w n ę t r z n e g o 19. W y d a jn o ś ć r o z ła d u n k o w a i z a ła d u n k o w a z a le ż n a j e s t o d lic z b y b r a m (d o k ó w ) p r z e ła d u n k o w y c h 20 o r a z p o je m n o ś c i o b s z a r ó w b u f o r o w y c h , d e f in io w a n y c h , j a k o m o d u ły p ó l o d k ła d c z y c h 21. P r z y jm u je się z a ło ż e n ie u p r a s z c z a ją c e , ż e p o je m n o ś ć b u f o r u w y r a ż o n a w lic z b ie je d n o s te k p o w in n a b y ć n ie m n ie js z a n iż m a k s y m a ln a ła d o w n o ś ć p o ja z d u p o d s ta w ia n e g o d o ta k ie g o p o la . U s ta le n ie p a r a m e tr ó w m o d u łó w z a le ż y o d te c h n o lo g ii tr a n s p o r tu w e w n ę tr z n e g o i o b c i ą ż e n ia p r z e ła d u n k a m i, r o d z a ju p r z e s y łe k o r a z d o w a r u n k ó w te r e n o w y c h ( d z ia łk i) . P o je m n o ś c i b u f o r ó w n a w e j ś c iu i n a w y jś c iu m o g ą b y ć r ó ż n e . O b s z a r y b u f o r o w e n a w e jś c iu d z ie lo n e s ą n a p o l a k ie r u n k o w e /r e la c y jn e n a w e jś c iu o d p o w ia d a ją c e in n y m te r m in a lo m p r a c u ją c y m w s y s te m ie o r a z r e jo n o m o b s łu g i. D o k a ż d e g o z p ó l r e la c y jn y c h n a w e jś c iu p r z y p o r z ą d k o w a n a j e s t o d p o w ie d n ia lic z b a m o d u łó w p ó l o d k ła d c z y c h z g o d n ie z o b c ią ż e n ie m te g o p o la 22. O b s z a r y b u f o r o w e n a w y jś c iu d z ie lo n e s ą n a p o la k ie - r u n k o w e /r e la c y jn e n a w y jś c iu , o d p o w ia d a ją c e r e la c jo m p r z e w o z o w y m ( in n e t e r m in a le , r e jo n y o b s łu g i, d u z i o d b io r c y ) . D o k a ż d e g o z p ó l n a w y jś c iu p r z y p o r z ą d k o w a n a j e s t o d p o w ie d n ia lic z b a m o d u łó w p ó l o d k ła d c z y c h z g o d n ie z d o b o w y m o b c ią ż e n ie m .
Podsum ow anie
P r z e d s ię b io r s tw a i k lie n c i o c z e k u j ą o d o p e r a to r ó w , in te g r a to r ó w , ta k ic h j a k n p . In P o s t, o b n iż e n ia k o s z tó w je d n o s tk o w y c h , s k r ó c e n ia c z a s u r e a liz a c ji z a m ó w ie n ia , w y ż s z e j p e w n o ś c i c z a s u d o s ta w y , d u ż e j e la s ty c z n o ś c i. W y m a g a n ia te m o g ą b y ć s p e łn io n e p r z y z a s to s o w a n iu r o z w ią z a n i a c r o s s - d o c k in g o w e g o d a j ą c e g o p r z y t y m m o ż liw o ś ć o b n iż e n ia k o s z tó w f u n k c jo n o w a n ia c a łe g o s y s te m u l o g is ty c z n e g o w p r z e d s ię b io r s tw ie . C r o s s - d o c k in g n a le ż y d o r o z w ią z a ń , k tó r e p r z y c z y n ia ją się d o s k r ó c e n ia c z a s u d o s ta w y , s p a d k u k o s z tó w z w ią z a n y c h z o b s łu g a m a g a z y n o w ą , r e d u k c ji k o s z tó w tr a n s p o r tu . E f e k ty w n o ś ć z a s to s o w a n ia p r z e ła d u n k u k o m p le ta c y jn e g o j e s t k w e s t ią in d y w id u a ln ą i z a le ż y o d w ie lu c z y n n ik ó w , n p . o b ie k tó w m a g a z y n o w y c h , k o n g e s tii w tr a n s p o r c ie w e w n ę tr z n y m ,19 K. Lewczuk, Wybrane aspekty projektowania..., s. 328.
20 Dok przeładunkowy - pomost wmontowany w otwór budynku magazynowego przystosowany do załadunku i wyładunku produktów ze środka transportu wewnętrznego. Możliwe dokonanie po działu na doki przyjęcia (wyładunku) i wysyłkowe (załadunku).
21 K. Lewczuk, Wybrane aspekty projektowania..., s. 328. 22 Ibidem.
a n a liz y n a k ła d ó w n a j e g o w d r o ż e n ie i f u n k c jo n o w a n ie w k o n te k ś c ie p r z e w i d y w a n y c h k o r z y ś c i w y n ik a ją c y c h z o b n iż k i k o s z tó w ja k i e j e g o z a s to s o w a n ie p o w in n o p o w o d o w a ć .
B ibliografia
A ntonow icz M ., R o la cross-dockingu w logistyce i transporcie, w: E fektyw ność tra n s
p o rtu w teorii i p ra k tyc e, red. M . M ichałow ska, W yd. U niw ersy tetu E konom icznego,
K atow ice 2010.
B a rtholdi J.J., H ack m an S.T., W arehouse a n d distribution science, w w w .w arehouse-sci- ence.co m /.
B o z arth C., H andfield R., W prow adzenie do za rzą d za n ia operacjam i i łańcuchem dostaw , W yd. H elion, G liw ice 2007.
Fechner I., K aczm arek M ., M etodyka przeładunku kom pletacyjnego, „Logistyka” 2009, nr 2. K ik u ła A., C ross-docking w p ra k tyc zn ej działalności g o sp o d a rc zej n a p rzy kła d zie fir m y
kurierskiej, p rac a niepublikow ana, A kad em ia L eo n a K oźm ińskiego, W arszaw a 2014.
L ew czuk K ., W ybrane a spekty p ro je kto w a n ia term inali cross-dockingow ych, P race N au kow e P olitechniki W arszaw skiej, T ransport, n r 97, W arszaw a 2013.
P rze ła d u n ek kom pletacyjny, w w w .logistyka.net.pl/slow nik/m ain.
Schary B .P ., S kjot-L arsen T., Z arządzanie glob a ln ym łańcuchem p o d a ży , W yd. N aukow e P W N , W arszaw a 2002.
Shiguem oto A .L., C avalcante N etto U .S ., B auab G .H ., A n efficien t h y b rid m eta-heuristic
f o r a cross-docking system w ith tem porary storage, „International Journal o f P ro d u c
tio n R esearch” 2014, V ol. 52, Iss. 4.
Soni P ., M a n a g in g W a lm a rt’s su p p ly chain - cross-docking a n d other tools, http://m ar- k etre alist.com /2015/02/m anaging-w alm arts-supply-chain-cross-docking-tools/. W e n M ., L arse n J., C lausen J., C ordeau J.F., L aporte G., Vehicle ro u tin g w ith cross-dock
ing, „Journal o f the O perational R esea rch S ociety” 2009, Vol. 60, No. 12.
Z broniec A., Zając P., Studium uw arunkow ań organizacyjno-procesow ych dla tw orzenia
logistycznie zintegrow anych układów m agazynow ania cross-d o ckin g w system ach dystrybucji, „L ogistyka” 2011, n r 3.
IM P L E M E N T A T IO N O F C R O SS -D O C K IN G IN D IST R IB U T IO N
L O G IS T IC S ON T H E E X A M PL E O F IN PO ST CO M PA N Y
Summary
The objective o f the paper is presentation o f the cross-docking solution, used in the market prac tice o f logistic operators, which is the answer to competition and growing customers’ expectations. Research methodology: query o f thematically selected literature and case study of a logistics operator. The paper presents basic models o f warehouses used in cross-docking. Mechanisms of operations is characterized on basis of InPost operator. Cross-docking is becoming more and more popular solution in business practice due to the effects possible to achieve, such as cost reductions, e.g. contract com pletion as well as competitive advantage over operators using traditional delivery methods.
K eyw ords: cross-docking, distribution logistics, postal operator, customers’ expectations, ware house models
