"Z dziejów rzemiosła warszawskiego", pod red. Barbary Grochulskiej i Witolda Prussa, Warszawa 1983 : [recenzja]

(1)

Biernat, Andrzej

"Z dziejów rzemiosła warszawskiego",

pod red. Barbary Grochulskiej i Witolda

Prussa, Warszawa 1983 : [recenzja]

Przegląd Historyczny 7 6 /1 ,175

1985

Artykuł umieszczony jest w kolekcji cyfrowej bazhum.muzhp.pl,

gromadzącej zawartość polskich czasopism humanistycznych

i społecznych, tworzonej przez Muzeum Historii Polski w Warszawie

w ramach prac podejmowanych na rzecz zapewnienia otwartego,

powszechnego i trwałego dostępu do polskiego dorobku naukowego

i kulturalnego.

Artykuł został opracowany do udostępnienia w Internecie dzięki

wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach

dofinansowania działalności upowszechniającej naukę.

(2)

Z

A

P

I

S

K

I

Z dziejów rzemiosła warszawskiego, pod redakcją B arbary G r o - c h u l s k i e j i Witolda P r u s s a , Państw ow e W ydawnictwo Naukowe, W arszawa 1983, s. 622.

P ow stały zbiorowym wysiłkiem obszerny zarys dziejów rzemiosła w arszaw skiego w ypełnia dotkliwą lukę w wiedzy o dziejach W arszawy. Jest to bowiem pierw sza próba całościowego spojrzenia n a przeszłość tej znaczącej w życiu m ia sta grupy społeczno-zawodowej w oparciu o jednolity w m iarę, kw estionariusz badawczy. Mimo tak przyjętego założenia, stan zachowania źródeł, stan dotych czasowych badań a także chyba i zespołowy charakter pracy sprawiły, że otrzy m aliśm y obraz niepełny i niejednolity n a co zw racają uwagę sami redaktorzy naukow i opracowania.

Książka została podzielona na dwie części, z których pierwsza zredagowana przez B. G r o c i h u l s k ą obejm uje okres od XIV W. do upadku Rzeczpospolitej w XVIII w., druga pod redakcją W. P r u s s a od przełom u X V III/X IX w. po początek lat osiem dziesiątych obecnego stulecia. W obu częściach wyróżnić moż na arty k u ły przedstaw iające ogólny zarys rozwoju rzemiosła w poszczególnych okresach jak np. M arii B o g u c k i e j o rzemiośle warszaw skim w latach 1526— 1720, B. Grochulskiiej w XVIII w., K arola M ó r a w s k i e g o od przełom u XVIII i X IX w. do 1831 r., Janusza B e c k a w okresie międzypowstaniowym, W. Prussa od upadku pow stania styczniowego do odzyskania niepodległości, Jędrzeja S w i e - r z e w s k i e g o w latach Drugiej Rzeczpospolitej, D anuty S k o r w i d e r w ok re sie okupacji i wreszcie Tomasza K o p c i a w latach 1945—1980. Ponadto pomie szczono kilka artykułów om awiających mniej czy bardziej szczegółowe kwestie jak np. A ndrzeja K a r p i ń s k i e g o „Ubodzy przedstaw iciele cechowego rze m iosła warszawskiego w latach 1526—1655”, Ireny T u r n a u „Rzemiosła w łókien nicze, odzieżowe i skórnicze w latach 1655—1795”. W zakończeniu części pierw szej znalazł się słownik terminów, jak można się domyślać z zakresu rzemiosł włókienniczych, odzieżowych i skórzanych, w ystępujących w źródłach, autorstw a I. T um au. W części drugiej podobny dharakter m ają opracow ania H aliny L i l e y - k o „Złotnictwo w arszaw skie od schyłku X VIII w. do 1831 r.” oraz W iesława G ł ę b o c k i e g o „Zegarmistrzostwo w arszaw skie od schyłku X V III do połowy X IX stulecia”.

Mimo swej niejednolitości książka daje pogląd o głównych kierunkach roz w oju rzemiosła, pozwala na wyznaczenie okresów prosperity i upadku. Omawiana praca jest też, niesform ułowanym w praw dzie expressis verbis, rejestrem proble mów, szczególnie tych, które w ykraczają poza sferę związaną z działalnością pro dukcyjną, oczekujących na swoich badaczy, zwłaszcza, że nie wszystkie dostępne źródła zostały wykorzystane w sposób definitywny, jak chociażby ak ta hipoteczne i notarialne szczególnie dla drugiej połowy X IX i X X w\, czy prasa.

Książka starannie opracowana, wzbogacona licznymi ilustracjam i stanow i cen ną pozycję pośród literatu ry w arsaw ianistycznej.

A. B.