Polskie Stronnictwo Ludowe
na Śląsku.
Statut organizacyjny
CIESZYN 1919.
NAKŁADEM POLSKIEGO STRONNICTWA LUDOWEGO NA ŚLĄSKU.
Biblioteka
Tadeusza' Re< 3rerft
.
I
I. C złon k o w ie.
Art. 1. Członkiem P. S. L. na Śląsku m oże b y ć każdy Polak lub Polka, posia
dający pełnię praw politycznych, który:
a) podpisze deklaracyę przystąpienia do stronnictwa, z obowiązkiem ścisłego przestrzegania programu stronnictwa i karności w ob ec jego władz, tudzież prowadzenia nienagannego życia;
b) będzie stałym prenumeratorem przy
najmniej jedhego pisma przez stron
nictwo wydawanego;
c) złoży corocznie z góry wkładkę na po
trzeby stronnictwa, w wysokości ozna
czone] przez władze stronnictwa.
Art. 2. C złonków do stronnictwa przyj
muje Ludowa Rada gminna (wiejska).
Przeciwko nieprzyjęciu służy odwołanie do G łów nego Zarządu, którego decyzya bez podawania motywów nieprzyjęcia je s t ostateczna.
Tam, gdzie niema jeszcze zorganizo
wanej Ludowej Rady gminnej (wiejskiej), przyjmuje członków do stronnictwa Główny Zarząd.
Art. 3. Wykluczenie ze stronnictwa może nastąpić przez Główny Zarząd na wniosek Ludowej Rady gminnej (wiejskiej) lub Lu
dowej Rady powiatowej, jeżeli członek ła mie karność, nie przestrzega programu stronnictwa, lub działa na jego szkodę. O ile wyrok sądowy za czyny hańbiące p o woduje utratę oraw politycznych, skazany członek stronnictwa przestaje od chwili prawomocnego wyroku należeć do stron
nictwa
II. W ład ze stronnictw a.
Art. 4. Władzami stronnictwa są:
A) Ludowa Rada gminna (wiejska);
B) Ludowa Rada powiatowa;
C) Główny Zarząd;
D) Naczelna Rada ludowa;
E) Walny zjazd.
A) Ludowa Rada gminna (wiejska).
Art. 5. Podstawową jednostką organiza
cyjną jest gmina (wieś). Wszyscy Judowcy
w gminie (wsi) tworzą ogólne Zebranie gminne (wiejskie):
Art. 6. O gólne Zebranie gminne (wiej
skie):
1) Wybiera Ludową Radę gminną na lat 3 tam, gdzie w gminie (wsi) jest przy
najmniej 15 lu dow ców ;
2) uchwala kandydatury ludowców do miejscowej Rady gminnej, oraz do wszel
kich miejscowych instytucyi i stowarzy
szeń gospodarczych, społecznych, o ś wiatowych i. t. p.
3) wybiera delegatów na Zjazd walny, a to jednego na 20 ludowców, przyczem re
sztę ponad 10 członków uważa się za pełne 20. Delegaci na Zjazd walny są równocześnie delegatami na Zjazdy po
wiatowe.
Art. 7. Ludowa Rada gminna (wiejska) składa się z 6*ciu członków, wybranych absolutną większością głosów przez Ogólne Zebranie gminne (wiejskie) ludowców.
Ludowa Rada gminna (wiejska) wybiera z pośród siebie przewodniczącego, zastępcę, sekretarza i skarbnika. Przewodniczący Lu
dowej Rady gminnej (wiejskiej) jest z urzędu delegatem na Zjazd walny i na Zjazdy powiatowe.
W ybór Ludowej Rady gminnej (wiejs
kiej) zatwierdza Ludowa Rada powiatowa.
— 5 —
Art 8. Zakres działania Ludowej Rady gminnej (wiejskiej) obejm uje:
1) pracę nad rozwojem politycznym, gospo
darczym i oświatowym mieszkańców gminy;
2) czuwanie nad dobrem stronnictwa;
3) przyjmowanie członków i ściąganie wkła
dek;
4) prowadzenie spisu członków w trzech egzempiarzach, z których jeden zostaje w gminie, drugi przesyła się Radzie po
wiatowej, a trzeci wraz z deklaracyami G łównemu Zarządowi.
5) informowanie G łów nego Zarządu o wszystkiem, dotyczącem życia p u b li
cznego w gminie (wsi);
6) wykonywanie zleceń G łów nego Zarzą
du ludowego i Ludowej Rady powia
towej.
B) Ludowa Rada powiatowa.
Art. 9. Przewodniczący Ludowych Rad gminnych (wiejskich) i delegaci poszczegól
nych gmin, wybrani w sposób w art. 6 ust. 3 określony, tworzą Powiatowy Zjazd ludowców. (Powiat sądowy)
Art. 10. Powiatowy Zjazd ludwców:
a) wybiera Ludową Radę powiatową, zło
żoną z 15-tu członków, absolutną
większością gło sów na lat 3. W ybór zatwierdza Główny Zarząd Ludowy. Jej siedzibą jest miasto sądu powiatowego;
b) uchwała kandydatury do lokalnych instytucyi i zrzeszeń społecznych, g o spodarczych i oświatowych.
Art 11. Powiatowa Rada ludowa wybie
ra z pośród siebie przewodniczącego, za
stępcę, sekretarza i skarbnika. Przewodniczący Powiatowej Rady ludowej jest zarazem człon
kiem Naczelnej Rady ludowej.
Art. 12. Zakres działania Powiatowej Rady ludowej obejmuje:
1) czuwanie nad interesem i rozwojem stronnictwa oraz przedkładanie sprawo
zdań o położeniu politycznem i gospo- darczem powiatu co kwartał Głównemu Zarządowi;
2) inicyatywę organizowania Ludowych Rad gminnych (wiejskich) i obejm owa
nia placówek społecznych, gospodar
czych i ośw iatow ych;
3) zwoływanie powiatowych Zjazdów lu
dow ców dla omówienia miejscowych spraw stronnictwa;
4) kierowanie wszelką akcyą wyborczą;
5) utrzymywanie spisu członków stronni
ctwa w powiecie wedle wykazów nade
słanych przez Ludowe Rady gminne (wiejskie).
_ 7 —
Na zjazdach przewodniczy przewodni
czący Pow iatow ej Rady ludowej.
C) Główny Zarząd.
Art. 13. G łów ny Zarząd ludowy składa się z 3 członków prezydyurrc stronnictwa i 8 członków, wybranych absolutną więk
szością g ło só w przez naczelną Radę ludo
wą na lat 3.
Art. 14. Zakres działania Głównego Zarządu ludowego:
1) obrady i uchwały w bieżących spra
wach politycznych i gospodarczych.
W sprawach pilnych, gdy niemożliwem jest z w o łać posiedzenia G łów nego Za
rządu, może powziąć decyzyę prezy
dyum, które ją ma podać do wiadomo
ści G łó w n eg o Zarządu ludowego na najbliższem posiedzeniu;
2) sporządzanie sprawozdań dla Naczelnej Rady ludowej z działalności stronnictwa;
3) Wykonywanie uchwał Naczelnej Rady ludowej i Zjazdu walnego;
4) kontrola nad sekretaryatem stronnictwaj 5) układanie projektu budżetu dla Naczelne;
Rady ludowej;
6) uchwalanie płac i zawieranie umów z funkcyonaryuszami stronnictwa;
- 8 —
_ Q _
7) ustalanie kandydatur poselskich do S e j
mu;
8) zatwierdzanie wyboru Powiatowych Rad ludowych;
9) decyzya o przyjęciu, nieprzyjęciu lub wykluczeniu ze stronnictwa;
10) powoływanie mężów zaufania do ściśle oznaczonej pracy w stronnictwie.
Art. 15. Posiedzenia Głównego Zarządu, które zwołuje prezes z własnej inicyatywy lub na żądanie % części członków, po
winny odbywać się przynajmniej raz na miesiąc. Do ważności uchwał potrzeba o b ec
ności przynajmniej połowy członków G łów nego Zarządu.
Posiedzenia pow inny być protokołowane Art. 16. Prezydyum stronnictwa stoi na czele G łów nego Zarządu i Naczelnej Rady ludowej.
Na wewnątrz reprezentuje stronnictwo przynajmniej dwóch członków prezydyum.
D) Naczelna Rada ludowa.
Art. 17. Naczelna Rada ludowa składa się:
1) z 33 członków wybranych przez Walny Zjazd.
2) z przewodniczących Powiatowych Rad ludowych.
- 10 -
3) z posłów.
Art. 18. Do zakresu działania Naczelnej Rady ludowej należy:
1) wybór prezydyum stronnictwa, które składa się z prezesa, i dwóch sekretarzy, tudzież skarbnika W ybór 8 członków G łów nego Zarządu ludowe gona lat 3 ; 2) obrady i uchwały nad działalnością
G łów nego Zarządu Ludowego w bieżą
cych sprawach politycznych i gospodar
czych ;
3) kontrola nad działalnością G łów nego Zarządu ludowego;
4) zatwierdzanie kandydatur poselskich;
5) uchwalanie budżetu stronnictwa i wy
sokości rocznej wkładki członków, tu
dzież stosunku, w jakim wkładki mają być użyte na rzecz G łów nego Zarządu ludowego, Powiatowej Rady ludowej i ludowej Rady gminnej (wiejskiej);
5) wnioski na Zjazd;
6) uchwały o postanowieniach i zmianach statutu organizacyjnego i zatwierdzanie regulaminów.
Art. 19. Naczelna Rada ludowa odbywa posiedzenia co najmniej dwa razy do roku w miejscu wyznaczonem przez prezydyum.
Posiedzenie zwołuje prezydyum stronnictwa.
Na żądanie % części członków Naczelnej Rady ludowej winno prezydyum zwołać niezwłocznie posiedzenie Rady. Posiedzenie ma być przynajmniej 10 dni naprzód o g ło szone w organach stronnictwa, z podaniem porządku dziennego, a nadto ma być wy- s ane imienne zawiadomienie o posiedzeniu do wszystkich członków Rady. Uchwały zapadają absolutną większością głosów. ^ Z posiedzeń spisuje się protokół.
E) Zjazd walny.
Art 20. Walny zjazd ludowy odbywa się co 3 lata w pierwszej połowie danego roku w miejscu, wyznaczonem przez Główny Z a
rząd ludowy. O ileby wymagały tego ważne wypadki polityczne lub interes stronnictwa, może być zwołany nadzwyczajny zjazd.
Art. 2 i . Zjazd walny zwołuje z własnej inicyatywy, lub na żądanie Naczelnej Rady lu d o w e j prezydyum stronnictwa, które też przewodniczy Zjazdowi, Zwołanie zjazdu ogłasza się co najmniej 14 dni naprzód w organach stronnictwa. Z obrad spisuje się protokół.
Art. 22. Do udziału w zjeździe z głosem stanowczym są uprawnieni:
1) przewodniczący ludowych Rad gminnych i delegaci wybrani w tym celu po jednym
— 1 1 —
na 20 członków P. S. L. (Art 6. ustęp 3) i zgłoszeni przynajmniej 8 dni naprzód imiennie do G łów nego Zarządu;
2) członkowie Prezydyum G łów nego Za
rządu ludowego Naczelnej Rady ludo
wej i posłow ie;
3) mężowie zaufania stronnictwa (Art. 14, ustęp 9).
Art. 23, Do zakresu działania zjazdu należy:
1) przyjęcie sprawozdania Głównego Za
rządu ludowego i naczelnej Rady lu
dowej z działalności od ostatniego zjazdu;
2) uchwalanie zasad i kierunków działalno
ści stronnictwa i jego organów, w spra
wach politycznych, gospodarczych i spo
łecznych.
Art. 24. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów, obecnych na Zjeździe uczestników. Samoistne wnioski, członków w sprawach, należących do kompetencyi Z ja
zdu, mogą stanowić przedmiot obrad i u- chwał na Zjeździe o ile zostaną ogłoszo
ne pisemnie na 8 dni naprzód do Głów ne
go Zarządu. Wnioski w sprawach, n ie o b ję tych porządkiem dziennym Zjazdu mogą być przedmiotem obrad jako nagłe, o ile ich nagłość zostanie przyjęta absolutną większością głosów.
— 13 -
III. Sekretaryat stronnictwa.
Art, 25. Sekretaryat stronnictwa jest organem wykonawczym naczelnych władz stronnictwa. Składa się z kierownika, k tó rym jest jeden sekretarz stronnictwa, wy
brany przez Naczelną Radę ludową, oraz trzech członków sekretaryatu, powoła
nych przez Główny Zarząd. W skład se
kretaryatu, jako członkowie, wchodzą':
1) redaktor, do którego należą wszelkie czynności redakcyjne i wydawnictwa stronnictwa;
2) organizator stronnictwa, który kieruje wszelkiemi czynnościami, z któremi jest związana sprężysta organizacya stro n nictwa;
3) administrator, który prowadzi wewnętrz
ną gospodarkę stronnictwa, zawiaduje kasą, funduszami stronnictwa i utrzymu
je w ewidencyi ogólny stan spraw stronnictwa.
Art 26. Wewnętrzną działalność władz i organów stronnictwa określą osobne regulaminy.
IV. Organa kontrolujące.
Art, 27, Zebrania gminne i powiatowe wybierają z pośród siebie komisyę kontro
lującą, złożoną z trzech członków, dla nad
zoru finansowej gospodarki ludowych Rad gminnych i powiatowych na lat 'J.
Art. 28 Naczelna Rada ludowa wybiera komisyę kontrolującą, złożoną z 5 człon
ków na lat 3 , dla kontroli finansowej władz i organów stronnictwa, Komisya składa swoje sprawozdanie przed Naczelną Radą- ludową.
A»t. 29. Członkowie G łów nego Zarządu ludowego i upoważnieni przez Główny Za.
rząd delegaci mają prawo kontroli gospo.
darczej i finansowej działalności Rad łudo.
wych gminnych (wiejskich) i powiatowych oraz wglądu w księgi i zapiski tych organizacyi’
V, Postanow ienia końcowe.
Art. 30. O ile nie zostało to już szcze
gółow o zaznaczone, wszelkie uchwały igło=
sowania, wynikające z powyższego statutu, zapadają absolutną większością głosów.
Art 31. W razie śmierci lub ustąpienia któregoś z członków prezydyum, Główne
go Zarządu, Naczelnej Rady ludcwej
Powiatowej Rady ludowej i ludowej Rady gminnej (wiejskiej) wybór innego członka następuje na najbliższem posiedzeniu wła
ściwego organu.jeżeli członek którejkolwiek władzy stronnictwa nie spełnia swoich obowiązków i nie bierze udziału w trzech kolejnych posiedzeniach bez należytego usprawiedliwienia, przestaje b yć członkiem danego organu.
Art. 32. Spory między członkami stron
nictwa, wynikające z ich działalności w stronnictwie, załatwia na pisemne żądanie członka nieodwołalnie sąd polubowny, złożony z trzech członków, z których po jednym wrybierają dwie przeciwne strony, a ci wybierają trzeciego jako przewodni' cącego.
— 15 -
