1
Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę I, edukacja matematyczna
Temat: Ważny jak waga
Treści kształcenia:
3) w zakresie pomiaru:
b) ciężaru: potrafi ważyć przedmioty; różnicuje przedmioty cięższe, lżejsze; wie, że towar w sklepie jest pakowany według wagi.
Dodatkowe:
Edukacja matematyczna
1) w zakresie czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki:
d w sytuacjach trudnych i wymagających wysiłku intelektualnego zachowuje się rozumnie, dąży do wykonania zadania;
2) w zakresie liczenia i sprawności rachunkowych:
c) radzi sobie w sytuacjach życiowych, których pomyślne zakończenie wymaga dodawania lub odejmowania;
b) wyznacza sumy (dodaje) i różnice (odejmuje), manipulując obiektami lub rachując na zbiorach zastępczych, np. na palcach; sprawnie dodaje i odejmuje w zakresie do 10, poprawnie zapisuje te działania;
d) zapisuje rozwiązanie zadania z treścią przedstawionego słownie w konkretnej sytuacji, stosując zapis cyfrowy i znaki działań.
Zajęcia komputerowe
1) posługuje się komputerem w podstawowym zakresie: uruchamia program, korzystając z myszy i klawiatury.
Cele operacyjne:
Uczeń potrafi:
● Ważyć przedmioty na skonstruowanej przez siebie wadze oraz wadze szalkowej,
● Porównywać wagę przedmiotów z użyciem wagi szalkowej,
● Dokonać prób szacowania wagi przedmiotów,
● Prawidłowo używać określeń: lżejszy, cięższy,
● Rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące wagi,
● Dodawać i odejmować w zakresie 10.
Nabywane umiejętności:
● Praktycznego posługiwania się jednostkami wagi,
● Wypowiadania się w sposób komunikatywny,
● Logicznego myślenia i uzasadniania swoich wypowiedzi,
● Dodawania i odejmowania,
● Analizy zadań tekstowych,
● Słuchania ze zrozumieniem,
● Czytania i pisania,
● Poprawnego wykonywania poleceń.
2
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,
● Kompetencje informatyczne.
Środki dydaktyczne:
● Tablica,
● Sprzęt multimedialny (komputer, tablica interaktywna, projektor multimedialny),
● Zasoby multimedialne: prezentacja multimedialna („Uwaga, oto waga!”), karta pracy („Ile ważą zakupy?”),
● Wydrukowane i podpisane ilustracje psów, np. pocztówki, zdjęcia z albumów, fotografie znalezione w internecie, które utworzą „hasło lekcji” (na odwrocie mają mieć wpisane sylaby, por. treść scenariusza),
● Gumka, linijka, temperówka,
● Klocki,
● Waga szalkowa,
● 1 kg mąki, 1 kg cukru, inne opakowanie spożywcze (np. kasza),
● Jabłka, ziemniaki,
● Przepisane zdania do zabawy „Prawda czy fałsz”.
Metody nauczania:
● Podające: wyjaśnienie, pogadanka,
● Problemowe: rozmowa ukierunkowana, gra dydaktyczna,
● Programowana: z użyciem komputera,
● Eksponująca: pokaz,
● Praktyczne: pokaz z instruktażem, ćwiczenia symulowane, ćwiczenia przedmiotowe.
Formy pracy:
● Indywidualna jednolita,
● Zbiorowa jednolita,
● Przebieg zajęć.
Etap wstępny
Nauczyciel wita dzieci. Zawiesza na tablicy ilustracje różnych ras psów. Pod każdą zapisana jest typowa dla danej rasy waga. Zadaniem uczniów jest uszeregowanie ras psów od zwierzęcia najcięższego do najlżejszego. Po odwróceniu uszeregowanych kartek na drugą stronę, dzieci odczytują hasło, które będzie jednocześnie tematem zajęć: „Ważny jak waga”.
Propozycje ras i ich typowe wagi:
beagle – 15 kg – WAŻ spaniel – 12 kg – NY foksterier – 10 kg – JAK jamnik – 8 kg – WA york – 3 kg – GA.
3
Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela: „Do czego (w jakim celu) używamy wagi?”,
„Gdzie możemy się spotkać z wagą (waga sklepowa, kuchenna, lekarska, łazienkowa)?”.
Prowadzący zajęcia zapisuje propozycje z odpowiedzi na tablicy.
Etap realizacji
Dla uzupełnienia wiadomości uczniów, nauczyciel proponuje obejrzenie prezentacji multimedialnej z zasobu dotyczącej różnych rodzajów wag (dzieci mogą oglądać ją na swoich komputerach lub nauczyciel odtwarza ją na jednym, na tablicy interaktywnej, rzutniku itp.). Następnie dzieci porównują uzyskane informacje z odpowiedziami zapisanymi na tablicy. Prowadzący zajęcia może uzupełnić prezentację o wyjaśnienie zastosowania i ogólnych zasad działania różnego rodzaju wag.
W kolejnym etapie zajęć dzieci, słuchając instrukcji nauczyciela, budują najprostszy model wagi: gumkę myszkę układają na węższej krawędzi na podłożu. Od góry nakładają na nią linijkę. W ten sposób otrzymują wagę-huśtawkę, która pozwala zrozumieć zasadę działania wagi szalkowej. Uczniowie obciążają jedną ze stron (mogą używać np. temperówki, klocków, itp.) i obserwują zachowanie wagi. Następnie układają po obu stronach jednakowy ciężar i określają zachowanie wagi w równowadze.
Nauczyciel prezentuje teraz wagę szalkową. Po jednej stronie wybrany uczeń układa 1 kg cukru, po drugiej 1 kg mąki. Dzieci odczytują informacje o wadze towaru na opakowaniu, obserwują i analizują zachowanie wagi. Następnie na jednej z szalek w miejsce towaru o wadze 1 kg nauczyciel kładzie np. kaszę w mniejszym opakowaniu. Poleca uczniom określić zachowanie szalek i wskazać, który produkt jest lżejszy, a który cięższy. Następnie wybrany uczeń odczytuje informację o wadze towaru na opakowaniu, np. kaszy w stugramowym woreczku. Dzieci mogą też przeprowadzać szereg pomiarów z wykorzystaniem innych produktów spożywczych, np. jabłek, ziemniaków. Nauczyciel prosi je, by zastanowiły się, w jaki sposób – nie posiadając odważników – można odważyć np.
2 kg, 3 kg.
Kolejnym etapem zajęć jest uzupełnianie rymowanki podanymi wyrażeniami: w równowadze, cięższa, lżejsza.
Kiedy waga (w równowadze)______, szalki stoją równo, razem.
Kiedy jedna z szalek (cięższa) ______, wtedy w dół opada.
(Lżejsza) _______ zaś w górę się wznosi, ważenie to świetna zabawa!1
Nauczyciel powinien odczytywać rymowankę kilkakrotnie, aby utrwalić dzieciom jej treść.
Następna część zajęć dotyczy analizy zadań tekstowych. Prowadzący zajęcia rozdaje uczniom karty pracy z zasobu multimedialnego, dzieci wykonują zawarte w nich polecenia, nauczyciel kontroluje ich pracę. Na koniec weryfikuje odpowiedzi.
1 Tekst własny autora scenariusza zajęć.
4
Uczniowie wracają do ilustracji psów z zadania rozpoczynającego zajęcia. Ponownie odczytują ich wagę, formułują (z pomocą nauczyciela) pytania związane z danymi i proponują rozwiązanie zadań, np.
● Który pies jest najcięższy? Który najlżejszy?
● O ile kilogramów beagle jest cięższy od spaniela?
● O ile kilogramów york jest lżejszy od foksteriera?
● Jeśli na jednej szalce wagi znajdzie się beagle, a waga będzie w równowadze, to jakie psy znajdą się na drugiej szalce wagi?
Na zakończenie zajęć nauczyciel proponuje rozwiązanie zadania tekstowego (czyta je, zapisuje na tablicy, uczniowie rozwiązują je w zeszycie):
Spaniel zjada dziennie 1 kg karmy, ile karmy potrzeba mu na tydzień?
Etap końcowy
Na zakończenie zajęć nauczyciel proponuje zabawę pt. „Prawda czy fałsz”. Zapisuje na tablicy sylaby:
tak: KA – nie: U tak: MIEM – nie: WA tak: WSZYS – nie: SPO tak: KWA – nie: TKO tak: LIP – nie: ZWA tak: ŻYĆ – nie: DRO.
Następnie prosi sprawnie czytającego ucznia o odczytywanie kolejnych zdań, a resztę klasy o odpowiedzi: „Tak” i „Nie”. Stojący przy tablicy inny uczeń ma za zadanie zakreślać sylaby przypisane odpowiedziom. Następnie wszyscy razem odczytują hasło, które powstało z sylab znajdujących się przy podkreślonych odpowiedziach: „Umiem wszystko zważyć”.
Propozycje zdań do odczytania:
1. Wodę kupujemy na kilogramy (tak – KA, nie – U),
2. W sklepach używa się dziś wag elektronicznych (tak – MIEM, nie – WA), 3. Dawniej ważono wagami szalkowymi (tak – WSZYS, nie – SPO),
4. 1 kg piór jest lżejszy niż 1 kg drewna (tak – KWA, nie – TKO), 5. Słoń waży mniej niż 10 kg (tak – LIP, nie – ZWA),
6. Jedno opakowanie mąki waży 1 kg (tak – ŻYĆ, nie – DRO).
Dodatkowo:
Nauczyciel powinien dużo czasu poświęcić na „zabawy wagą”, czyli swobodne ćwiczenia związane z ważeniem i porównywaniem masy.
Słowa kluczowe:
waga, ważenie, zadanie tekstowe, cięższy, lżejszy, różnicowanie wagi przedmiotów
