Strategia Rozwoju
Elektromobilności dla Gminy Raszyn na lata 2019-2035
Raszyn, 2020 r.
Strona 2 z 84
Strategia opracowana dzięki dofinansowaniu Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Strona 3 z 84
Spis skrótów
Skrót Rozwinięcie
CNG Sprężony gaz ziemny
DK Droga krajowa
GDDKiA Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
GIOŚ Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
GPZ Główny Punkt Zasilania
GUS Główny Urząd Statystyczny
JST Jednostka samorządu terytorialnego
LNG Skroplony gaz ziemny
MWh Megawatogodzina
NFOŚiGW Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
PGN Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
Strategia Strategia Rozwoju Elektromobilności dla Gminy Raszyn na lata 2019-
2035
SOR Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju
WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
SWOT Strengths – silne strony, Weaknesses – słabe strony, Opportunities – szanse, okazje i Threats – zagrożenia
WKD Warszawska Kolej Dojazdowa
ZDP Zarząd Dróg Powiatowych
ZTM Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie
Strona 4 z 84
Spis treści
Spis skrótów ... 3
1.WSTĘP ... 6
1.1.Cel opracowania ... 7
1.2. Źródła prawa ... 8
1.3.Cele rozwojowe, strategie i plany Raszyn ... 9
1.4.Charakterystyka Gminy Raszyn ... 9
1.5.Wnioski wynikające z charakterystyki Gminy Raszyn ... 14
2.STAN JAKOŚCI POWIETRZA ... 16
2.1. Obecny stan jakości powietrza ... 17
3.STAN OBECNY SYSTEMU KOMUNIKACYJNEGO W GMINIE... 24
3.1. Struktura organizacyjna ... 25
3.2. Transport publiczny komunalny oraz transport prywatny ... 26
3.3.Parametry ilościowe i jakościowe istniejącego systemu transportu ... 27
3.4.Istniejący system zarządzania ... 34
3.5.Opis niedoborów jakościowych i ilościowych taboru i infrastruktury w stosunku do stanu pożądanego ... 35
4.OPIS ISTNIEJĄCEGO SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO GMINY ... 38
4.1. Ocena bezpieczeństwa energetycznego Gminy ... 39
4.2. Wariantowa prognoza zapotrzebowania na energię elektryczną, gaz lub inne paliwa alternatywne ... 40
5.STRATEGIA ROZWOJU ELEKTROMOBILNOŚCI NA TERENIE GMINY RASZYN ... 42
5.1. Podsumowanie i diagnoza stanu obecnego ... 43
5.2. Screening dokumentów strategicznych ... 44
5.3.Udział mieszkańców w konsultacji Strategii rozwoju elektromobilności ... 48
5.4.Priorytety rozwojowe (cele strategiczne i operacyjne) w zakresie wdrożenia strategii rozwoju elektromobilności, w tym zintegrowanego systemu transportowego ... 57
6.PLAN WDROŻENIA ELEKTROMOBILNOŚCI NA TERENIE GMINY RASZYN ... 60
6.1. Zestawienie i harmonogram niezbędnych działań w celu wdrożenia strategii rozwoju elektromobilności ... 61
6.1.1 Zakres i metodyka analizy wybranej Strategii rozwoju elektromobilności ... 61
6.1.2 Opis i charakterystyka wybranej technologii ładowania ... 62
6.1.4 Dostosowanie zarówno taboru jak i rozmieszczenia linii autobusowych do potrzeb mieszkańców, w tym osób niepełnosprawnych ... 64
6.1.5 Lokalizacja stacji i punktów ładowania pozostałych pojazdów ... 65
6.1.6. Infrastruktura SMART CITY ... 66
6.1.7. Harmonogram niezbędnych inwestycji w celu wdrożenia wybranej strategii rozwoju elektromobilności ... 69
6.1.8. Struktura i schemat organizacyjny wdrażania wybranej Strategii ... 74
6.1.9. Analiza SWOT ... 75
6.2. Planowane działania informacyjno-promocyjne Strategii ... 76
6.3.Źródła finansowania ... 77
6.4. Analiza oddziaływania na środowisko, z uwzględnieniem potrzeb dotyczących łagodzenia zmian klimatu oraz odporności na klęski żywiołowe ... 77
6.5.Monitoring wdrażania Strategii ... 78
Strona 5 z 84
Spis wykresów ... 80
Spis rysunków ... 80
Spis tabel ... 80
Załącznik nr I – wykaz przystanków autobusowych ... 80
Strona 6 z 84
1. WSTĘP
Strona 7 z 84
1.1. Cel opracowania
Elektromobilność to jeden z głównych czynników kształtujących współczesny system transportowy. Statystyki wyraźnie wskazują rosnącą rolę tego procesu – w 2018 roku na całym świecie na drogach jeździło ponad 3 mln pojazdów elektrycznych, z czego około 30% zostało sprzedanych w 2017 roku. Elektryfikacja sektora transportu jest bardzo istotnym elementem tworzenia systemu transportu zeroemisyjnego, a rozwój transportu zrównoważonego oraz ochrona środowiska naturalnego stanowią jeden z priorytetów polityki transportowej Unii Europejskiej.
Polska śladem innych krajów europejskich w 2017 roku podjęła działania zmierzające do stworzenia warunków dla rozwoju elektromobilności oraz paliw alternatywnych (prąd, gaz skroplony/sprężony) w kraju w sektorze transportu.
Skutkiem tych działań było podjęcie w 2018 roku ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz.U. 2019 poz. 1124 z późn. zm.).
Odpowiedzią na nowe przepisy prawne było podjęcie kroków przez Gminę Raszyn celem opracowania Strategii Rozwoju Elektromobilności.
Celem przedmiotowej Strategii jest określenie planu działań oraz analiza możliwych do realizacji inwestycji jakie należy podjąć aby w pełni wykorzystać potencjał rozwoju elektromobilności w Gminie. Przygotowany harmonogram działań opracowany został w taki sposób aby w jak najbardziej optymalny sposób sprostać potrzebom transportowym i środowiskowym. Strategia wykazuje spójność z dokumentami strategicznymi i planistycznymi obowiązującymi na terenie Gminy oraz dotychczas realizowanymi inicjatywami Smart City.
Do bezpośrednich efektów realizacji Strategii należy zaliczyć:
Poprawa stanu środowiska naturalnego, w szczególności poprzez wzrost jakości powietrza i redukcję hałasu na skutek wprowadzenia pojazdów „cichych” – poprawa stanu powietrza dzięki rozwojowi elektromobilności wpłynie nie tylko na poprawę zdrowia publicznego, ale także ograniczenie zniszczeń w środowisku naturalnym. Dodatkowym czynnikiem zdrowotnym będzie zmniejszenie hałasu związanego z transportem. Niekorzystne objawy zdrowotne są obserwowane przy długotrwałej ekspozycji na hałas już od poziomu 55 dB. Rozwój elektromobilności istotnie wpłynie na ograniczenie hałasu o pochodzeniu komunikacyjnym.
Rozwój turystyczny regionu dzięki lepszej jakości powietrza – rozwój społeczno- gospodarczy wiąże się ze wzrostem atrakcyjności turystyczno – osiedleńczej (przez poprawę jakości powietrza) oraz z wykreowaniem popytu na pojazdy elektryczne. To z kolei pobudzi rozwój dodatkowych pokrewnych rynków w postaci np. punktów ładowania pojazdów. Powstaną więc nowe szanse prowadzenia działalności na terenie Gminy związane z uruchomieniem wypożyczalni samochodów elektrycznych i tworzeniem punktów ładowania dla pojazdów zeroemisyjnych, czy też autorów nowych aplikacji dla tworzenia elementów Smart City związanych z zarządzaniem miejscami parkingowymi, e-map dostępnych
Strona 8 z 84 punków ładowania i innej niezbędnej infrastruktury, co wpłynie na powstanie nowych miejsc pracy oraz wzrost gospodarczy.
Zwiększenie ilości pojazdów napędzanych elektrycznie – zwiększenie ilości pojazdów zeroemisyjnych będzie możliwe dzięki organizacji wypożyczalni samochodów elektrycznych (car-sharing/car pooling), ale także poprzez uruchomienie systemów rowerów miejskich, a także poprzez tworzenie zachęt dla mieszkańców do zakupu takich samochodów.
Wypełnienie zobowiązań wynikających z ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych- wdrażanie strategii elektromobilności na szczeblu lokalnym tj. Gmina Raszyn wpłynie na realizacje programu elektromobilności który wymaga współpracy wielu podmiotów i środowisk niezbędne tym samym jest zaangażowanie się administracji samorządowej.
Na terenie Gminy Raszyn już od wielu lat podejmowane są liczne inicjatywy związane z uprawnieniem systemu transportowego i zmniejszenia jego emisyjności. Przedmiotowa Strategia zakłada kontynuacje podjętych działań w latach wcześniejszych uzupełnionych o działania związane z elektromobilnością.
1.2. Źródła prawa
Na poziomie krajowym jednym z podstawowych aktualnie obowiązujących dokumentów kształtujących polityki państwa jest Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR). W ramach wdrażania paradygmatu zrównoważonego transportu oraz wdrażania procesu elektromobilności w Polsce powyższy dokument powołał Program Rozwoju Elektromobilności, będący jednym z flagowych projektów SOR.
Istotnym elementem krajowej legislacji jest także implementacja unijnej dyrektywy 2014/94/UE w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych skutkująca dwoma kluczowymi dokumentami: Krajowe ramy polityki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych przyjęte uchwałą Rady Ministrów 29 marca 2017 oraz Ustawą z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (t.j. Dz. U. Dz.U. 2019 poz. 1124).
Podsumowując, podstawę do opracowania przedmiotowej Strategii stanowiły głównie:
Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju,
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r.
w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych,
Krajowe ramy polityki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych,
Plan Rozwoju Elektromobilności w Polsce,
Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych (t.j. Dz. U. 2019, poz. 1124),
Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (t.j. Dz. U. 2019, poz. 1155).
Strona 9 z 84
1.3. Cele rozwojowe, strategie i plany Raszyn
Cele rozwojowe, strategie i plany Gminy Raszyn określa w głównym stopniu Strategia Rozwoju Gminy.
Misją rozwoju Gminy Raszyn określoną w Strategii Rozwoju do 2020 roku jest:
Kształtowanie Gminy Raszyn jako miejsca: przyjaznego mieszkańcom, przedsiębiorcom i przyjezdnym, budującego aktywne społeczeństwo obywatelskie, dbającego o środowisko przyrodnicze, wykorzystującego
położenie geograficzne i historię regionu.
Odnosząc się do powyższej misji, Gmina Raszyn posiada sześć głównych kierunków i priorytetowych obszarów działania, zdefiniowanych jako cele strategiczne.
Cel 1: Wzrost jakości życia oraz aktywności mieszkańców Raszyna wraz z odzyskaniem tożsamości regionalnej Cel 2: Dostosowanie infrastruktury społecznej Gminy do oczekiwań mieszkańców, a w szczególności młodzieży Cel 3: Wdrożenie europejskich norm rozwoju zrównoważonego (ekorozwoju) w Gminie
Cel 4: Eliminowanie uciążliwości komunikacyjnych na terenie gminy
Cel 5: Poprawa stanu infrastruktury technicznej na terenie Gminy dla rozwoju przedsiębiorczości, osadnictwa i rekreacji
Cel 6: Promocja wizerunku Gminy ukazująca jej atrakcje kulturowe i historyczne
1.4. Charakterystyka Gminy Raszyn
Gmina Raszyn położona jest w województwie mazowieckim, w odległości ok. 10 km od Warszawy, w powiecie pruszkowskim i w odległości ok. 11 km od Pruszkowa. Leży na Równinie Warszawskiej, nad rzeką Raszynką. Jest gminą wiejską usytuowaną w bezpośrednim sąsiedztwie m.st. Warszawy, graniczy z Dzielnicami Włochy i Ursynów, z którymi sąsiaduje od północy i wschodu. Od północnego - zachodu obszar Gminy Raszyn graniczy z gminą Michałowice, a od południowego – zachodu z gminą Nadarzyn, a od południa i od południowego - wschodu z gminą Lesznowola.
Strona 10 z 84 Rysunek 1. Lokalizacja gminy Raszyn w odniesieniu do kraju, województwa i powiatu.
Źródło: Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Raszyn.
Rysunek 2. Granice administracyjne gminy Raszyn.
Źródło: gooogle.com/maps.
Obszar gminy podzielony jest pomiędzy 19 miejscowości administracyjnych: Dawidy, Dawidy Bankowe, Falenty, Falenty Duże, Falenty Nowe, Janki, Jaworowa, Laszczki, Łady, Nowe Grocholice, Podolszyn Nowy, Puchały, Raszyn, Rybie, Sękocin Las, Sękocin Nowy, Sękocin Stary, Słomin, Wypędy.
Zagospodarowanie przestrzenne
Najintensywniej zainwestowana jest północna część gminy. W Raszynie, Rybiu i Nowych Grocholicach („Trójwieś”) grunty zainwestowane zajmują znacznie ponad 62% powierzchni miejscowości. W bezpośrednim sąsiedztwie Warszawy dominuje zabudowa mieszkaniowa i mieszkaniowo – usługowa. Drogi krajowe nr 7 i 8 stanowią oś
Strona 11 z 84 rozwoju zabudowy usługowej i produkcyjnej. Największe obszary pod tego typu zainwestowanie znajdują się w Jankach, wokół rozgałęzienia tych drógkrajowych, gdzie funkcjonują wielko powierzchniowe obiekty handlowe.
Zabudowa w pozostałej części gminy rozwija się również głównie wzdłuż istniejących dróg i jest to przede wszystkim zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna zastępująca zabudowęzagrodową.
Tereny niezainwestowane zajmuje w dominującej części rolnicza przestrzeń produkcyjna. Zgodnie z wykazem gruntów w Wypędach, Falentach Nowych, Laszczkach, Ładach i Podolszynie Nowym grunty rolne zajmują ponad 90% powierzchni. W centralnej części gminy znaczną powierzchnię zajmują powierzchnie wodne rezerwatu „Stawy Raszyńskie”. Południe gminy obejmuje zwarty kompleks leśny Lasów Sękocińskich, które stanowią około 75%
powierzchni miejscowości Sękocin Las i około 67% powierzchni Sękocina Starego.
Pomimo, iż tylko 25 % powierzchni gminy stanowią tereny zabudowane i zurbanizowane Gmina Raszyn traci sukcesywnie charakter gminy wiejskiej. Rolnictwo, które było podstawą ekonomiczną tych obszarów ze względu na zmieniające się uwarunkowania gospodarcze przestało być bazą ekonomiczną zapewniającą wystarczające warunki rozwoju. Zmniejsza się powierzchnia użytków rolnych, jak i gruntów ornych. W gminie praktycznie nie prowadzi się hodowli zwierząt. Położenie gminy przy granicy Warszawy powoduje, że jej obszar jest atrakcyjny do zamieszkania, a przebiegające przez gminę drogi krajowe i wojewódzka sprzyjają lokalizacji wielkopowierzchniowych usług handlu, magazynów i logistyki oraz ośrodków drobnego przemysłu, rzemiosła.
Wysoka cena gruntów budowlanych oraz łatwość ich zbycia są przyczyną wywierania presji społecznej na Władze Gminy o dokonywanie przekształceń terenów rolnych i przeznaczanie ich na cele budowlane. Występuje konflikt przestrzenny pomiędzy wymogiem harmonizowania rozwoju urbanizacji i zachowania odpowiednich powierzchni użytków biologicznie czynnych, a tworzeniem miejsc pracy i źródeł utrzymania rolników.
Liczba mieszkańców
Z analizy danych demograficznych wynika, że liczba mieszkańców w Gminie wykazuje wahania wartości z przewagą wzrostową. W roku 2019 teren Gminy zamieszkiwało 20 779 mieszkańców. Na przestrzeni 6 lat liczba mieszkańców zwiększyła się o 1,0%.
Strona 12 z 84 Wykres 1. Liczba mieszkańców Gminy Raszyn w latach 2014-2019.
Źródło: Urząd Gminy Raszyn.
Gęstość zaludnienia jest stosunkowo wysoka i wynosi ok. 415 os/km2 i znacznie przekracza średnią gęstość gmin podwarszawskich.
W ostatnich latach zaobserwować można wzrost udziału mieszkańców w wieku poprodukcyjnym, przy jednoczesnym spadku mieszkańców w wieku produkcyjnym. W strukturze demograficznej Gminy Raszyn według ekonomicznych grup wieku, 58,9 % stanowią mieszkańcy w wieku produkcyjnym, 19,8 % – ludność w wieku przedprodukcyjnym, natomiast 21,3 % – mieszkańcy w wieku poprodukcyjnym.
Tabela 1. Mieszkańcy w podziale na grupy ekonomiczne w latach 2014-2018.
Grupa ekonomiczna 2014 2015 2016 2017 2018
w wieku przedprodukcyjnym 19,6 19,5 19,4 19,5 19,8
w wieku produkcyjnym 61,8 61,2 60,5 59,7 58,9
w wieku poprodukcyjnym 18,6 19,3 20,1 20,7 21,3
Źródło: https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/temat [dostęp: maj 2020 r.].
Gospodarka
Liczba podmiotów gospodarczych w ostatnich latach wykazuje tendencję wzrostową. W roku 2019 na terenie Gminy zarejestrowanych było 4 732 podmiotów gospodarczych.
20572 20667 20703 20743 20716 20779
2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9
LICZBA MIESZKAŃCÓW
Strona 13 z 84 Wykres 2. Liczba podmiotów gospodarczych na terenie Gminy Raszyn w latach 2014-2019.
Źródło: https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/temat [dostęp: maj 2020 r.].
W ciągu ostatnich lat można zaobserwować na terenie gminy wzrost liczby podmiotów gospodarczych i spadek rozwoju gospodarki rolnej. Korzystne położenie gminy w sąsiedztwie Warszawy oraz niskie ceny gruntów w porównaniu do stolicy powodują, że jest ona atrakcyjnym miejscem pod inwestycje.
Wzrost osiągają funkcje gospodarcze związane z działalnością firm usługowych, spedycyjnych, logistycznych oraz zakładów drobnej wytwórczości rzemiosła oraz handlu.
Do największych podmiotów gospodarczych na terenie Gminy Raszyn należą m.in.:
„IKEA” 2 Centra Handlowe, zlokalizowane w Jankach,
„CENTRUM JANKI”, zlokalizowane w Jankach.
Park Handlowy Janki oraz Centrum Janki położone są w widłach krzyżujących się dróg krajowych – szosy katowickiej i krakowskiej. Stanowią one jedno z największych europejskich centrów handlowych. Centrum powstało w ostatnim dziesięcioleciu i wciąż podlega rozbudowie.
Obszary chronione
Na terenie Gminy Raszyn występują następujące formy ochrony przyrody:
rezerwat przyrody,
obszar chronionego krajobrazu,
pomniki przyrody.
Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu (WOChK), który obejmuje Rezerwat Stawy Raszyńskie, źródliska w Laszczkach, dolinę rzeki Raszynki oraz kompleks lasów Sękocińsko - Chojnowskich. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje powierzchnię 148 409,1 ha, w tym 50 171 ha zajmują lasy, 79 272 ha użytki
4230 4321 4472 4574 4565 4732
2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9
LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH
Strona 14 z 84 rolne, na obszarze 9 395 ha są powierzchnie pod wodą. W północnej części Gminy Raszyn, granica WOChK obejmuje częściowo wsie Nowe Grocholice, Raszyn, Falenty, Rybie, Jaworowa, Puchały i Wypędy. Natomiast na południu granica WOChK przebiega wzdłuż granicy administracyjnej wsi Sękocin Las i Słomin, równolegle do ściany lasu oraz granicy administracyjnej Gminy Raszyn i Nadarzyn, obejmuje wieś Sękocin Las.
Na terenie gminy Raszyn, w jej centralnej części ustanowiony został rezerwat przyrody Stawy Raszyńskie. Jest to rezerwat faunistyczny. Rezerwat położony jest w części zlewni rzeki Raszynki, we wsi Falenty i zajmuje powierzchnię 110 ha, w tym pod wodą znajduje się 94,16 ha. Zlewnia stawów, powierzchni 12,92 km2, jest zlewnią cząstkową i obejmuje grunty wsi: Raszyn, Falenty, Falenty Duże, Nowe Falenty, Godebszczyzna, Laszczki, Janczewice, Lesznowola – Pole.
Na terenie Gminy znajduje się 7 pomników przyrody w postaci drzew.
Obszar gminy Raszyn przez dolinę Raszynki i Lasy Sękocińsko – Chojnowsie (lasy ochronne) stanowi ogniwo ponadlokalnego ciągu ekologicznego objętego Obszarem Chronionego Krajobrazu województwa.
1.5. Wnioski wynikające z charakterystyki Gminy Raszyn
Gmina Raszyn cechuje się korzystnym położeniem komunikacyjnym, wpływającym na rozwój społeczny i gospodarczy Gminy. Rozwój Gminy także pod kątem komunikacyjnym definiuje bezpośrednie sąsiedztwo z Miastem stołecznym Warszawa.
Na analizowanym obszarze od kilku lat obserwowany jest wzrost liczby
mieszkańców. Systematycznie zwiększa się udział mieszkańców w wieku poprodukcyjnym na terenie Gminy.
Zmiany te wpływają automatycznie na mobilność społeczeństwa. Zmiany liczby i struktury ludności wywołują konieczność odpowiedniego dostosowania transportu do potrzeb tych mieszkańców.
Gmina Raszyn, podobnie jak większość gmin wiejskich Aglomeracji Warszawskiej, sukcesywnie przekształca się w wielofunkcyjny zurbanizowany zespoły miejski. Wiążę się to z przeznaczeniem znacznych obszarów rolniczych przestrzeni pod zabudowę mieszkaniową i działalność gospodarczą.
Gmina Raszyn należy do gmin o wysokiej aktywności gospodarczej mierzonej wskaźnikiem liczby podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców.
W związku z wysoką atrakcyjnością Gminy pod względem lokalizacji inwestycji i związaną z tym presją inwestycyjną, konieczny jest rozwój infrastruktury komunikacyjnej i technicznej w dostosowaniu do terenów zabudowy zwłaszcza lokalnej oraz segregacja tej infrastruktury komunikacyjnej. Niezbędne jest to dla zapewnienie
Strona 15 z 84 dostępu do usług, w tym publicznych oraz sprawnej komunikacji, celem utrzymania w perspektywie sprawności funkcjonalnej gminy.
W odniesieniu do środowiska naturalnego należy stwierdzić, że zachowane są formy ochrony przyrody prawnie chronione oraz powiązania pomiędzy tymi obszarami. W utrzymaniu powiązań przyrodniczych między najcenniejszymi siedliskami ważną rolę pełnią korytarze ekologiczne. Konieczne jest utrzymanie tych obszarów i korytarzy o funkcji biologicznej, klimatycznej i fitosanitarnej i ochrona przed presją zainwestowania.
Strona 16 z 84
2. STAN JAKOŚCI POWIETRZA
Strona 17 z 84
2.1. Obecny stan jakości powietrza
Stan czystości powietrza na terenie Gminy Raszyn kształtowany jest przez emisje zanieczyszczeń ze źródeł powierzchniowych, przemysłowych (punktowych) i liniowych (transport drogowy), zarówno zlokalizowanych na terenie gminy, jak i zanieczyszczeń napływowych spoza obszaru gminy, a także przemian fizykochemicznych zachodzących w atmosferze.
Emisja powierzchniowa
Wielkość i rozkład poziomu zanieczyszczeń na terenie gminy Raszyn, kształtowana jest w zasadniczej części przez tzw. emisję niską, pochodzącą z ogrzewania indywidualnego w gospodarstwach domowych. Substancje pochodzące ze spalania paliw w tych źródłach emitowane są na niewielkich wysokościach i mają dominujący wpływ na lokalny stan jakości powietrza. Zjawisko emisji niskiej wynika ze spalania paliw niskiej jakości w piecach o niskiej sprawności. Źródła te nie posiadają urządzeń oczyszczających, a spalanie odbywa się w warunkach powodujących zwiększoną emisję zanieczyszczeń (niska temperatura spalania, zbyt mała ilość tlenu).
Emisja liniowa
Emisja komunikacyjna związana z transportem pojazdów samochodowych i spalaniem paliw w silnikach pojazdów to tzw. emisja liniowa. W wyniku spalania paliw w silnikach samochodowych do atmosfery przedostają się zanieczyszczenia gazowe: tlenki azotu, tlenek węgla, dwutlenek węgla i węglowodory aromatyczne (szczególnie benzen) oraz pyły. Liczba pojazdów samochodowych na terenie Gminy
z roku na rok wzrasta. Największy udział w emisji komunikacyjnej na terenie Gminy mają przebiegające drogi krajowe nr 7 i 8, które należą do dróg najbardziej obciążonych ruchem pojazdów w kraju, co może świadczyć o znacznym udziale emisji komunikacyjnej.
Zgodnie z zapisami PGN gminy, w gminie emisja CO2 pochodząca ze spalania paliw w transporcie szacowana jest na poziomie 12%. W zależności od rodzaju spalonego paliwa zmienia się skład emisji zanieczyszczeń pyłem zawieszonym. Do ograniczenia emisji pyłu stosuje się różnego rodzaju urządzenia odpylające, z których najskuteczniejsze są elektrofiltry.
Emisje przemysłowe (źródła punktowe)
Trzecią kategorię źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza stanowią źródła punktowe: energetyczne (elektrociepłownie, ciepłownie, kotłownie) oraz technologiczne (zakłady przemysłowe). Z procesów energetycznego spalania paliw emitowane są do atmosfery przede wszystkim: dwutlenek siarki, tlenek węgla, tlenki
Strona 18 z 84 azotu, pyły oraz dwutlenek węgla. Źródła przemysłowe wprowadzają do powietrza również inne związki chemiczne.
Emisja z tego rodzaju źródeł, ze względu na sposób wprowadzania do powietrza (wysokość emitora oraz prędkość wylotowa gazów) oraz oczyszczaniem gazów odlotowych, oddziałuje na stan jakości powietrza w mniejszym stopniu niż spalanie paliw w indywidualnych systemach grzewczych.
Wysokie źródła punktowe nie oddziałują na teren gminy w sposób bezpośredni, ponieważ wprowadzają substancje do powietrza w wyższych warstwach atmosfery, gdzie istnieją dobre warunki do ich rozprzestrzeniania.
Ocena jakości powietrza na terenie Gminy
W celu oceny jakości powietrza na terenie województwa mazowieckiego, wyznaczono 4 strefy:
Aglomeracja warszawska,
Miasto Płock,
Miasto Radom,
Strefa mazowiecka, do której należy gmina Raszyn.
Wyniki klasyfikacji jakości powietrza wynikające z Rocznej oceny jakości powietrza w Województwie Mazowieckim. Raport za rok 2018 z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia ludzkiego dla strefy mazowieckiej przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 2. Wynikowe klasy dla strefy mazowieckiej w województwie mazowieckim dla poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w ocenie rocznej za 2018 r. dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia.
Nazwa
strefy Symbol klasy wynikowej
Strefa mazowiecka
SO2 NO2 PM10 Pb (PM1
0)
C6H6 CO O3
As (PM1
0)
Cd (PM1 0)
Ni (PM1
0)
BaP (PM1 0)
PM2.
5
A A C A A A A A A A C C
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w Województwie Mazowieckim. Raport za rok 2018. Autor: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Departament Monitoringu Środowiska, Data: 2019 r.
Wynik oceny strefy mazowieckiej za rok 2018, w której położona jest Gmina Raszyn wskazuje, że dotrzymane są poziomy dopuszczalne lub poziomy docelowe substancji w powietrzu (klasa A) ustanowione ze względu na ochronę zdrowia dla następujących zanieczyszczeń:
dwutlenku siarki,
dwutlenku azotu,
ołowiu,
benzenu,
tlenku węgla,
arsenu,
kadmu,
niklu.
Strona 19 z 84 Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim, dla strefy mazowieckiej wskazała, iż przekroczone zostały dopuszczalne poziomy dla:
pyłu PM2.5,
pyłu PM10,
benzo(a)pirenu.
Stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy mazowieckiej, ze względu na ochronę roślin, nie zostały przekroczone.
Bezpośrednio na terenie Gminy Raszyn w 2018 r. odnotowano przekroczenia:
Średnie roczne stężenia BaP(PM10)
Poziom celu długoterminowego ozonu
Poziom dopuszczalny średnia 24-godz. pyłów PM10,
Poziom dopuszczalny (II faza) średnia roczna pyłów PM2.5.
Strona 20 z 84 Rysunek 3. Obszar przekroczeń poziomu docelowego BaP na terenie województwa mazowieckiego.
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w Województwie Mazowieckim. Raport za rok 2018. Autor: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Departament Monitoringu Środowiska, Data: 2019 r.
Strona 21 z 84 Rysunek 4. Obszar przekroczeń poziomu dopuszczalnego PM10 – 24h.
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w Województwie Mazowieckim. Raport za rok 2018. Autor: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Departament Monitoringu Środowiska, Data: 2019 r.
Strona 22 z 84 Rysunek 5. Obszar przekroczeń poziomu dopuszczalnego faza II PM2,5-rok.
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w Województwie Mazowieckim. Raport za rok 2018. Autor: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Departament Monitoringu Środowiska, Data: 2019 r.
Bieżąca ocena jakości powietrza
Gmina Raszyn w ramach akcji monitoringu jakości powietrza na terenie Gminy zainstalowała mierniki powietrza, które przedstawiają zebrane dane pomiarowe zgodnie z europejskim wskaźnikiem jakości powietrza CAQI (Common Air Quality Index). Pobierają one następujące dane pomiarowe:
temperaturę powietrza wyrażoną w stopniach Celsjusza,
wilgotność,
ciśnienie,
stężenie pyłów zawieszonych PM2.5 oraz PM10.
Czujniki zainstalowane ą na trenie następujących obiektów:
Strona 23 z 84
Szkoła Podstawowa w Raszynie: https://airly.eu/map/pl/#52.15466,20.92359,i6587
Przedszkole nr 1 w Raszynie: http://infomet.nazwa.pl/meteo/raszyn/02/zapylenie.htm
Szkoła Podstawowa w Sękocinie: https://airly.eu/map/pl/#52.10386,20.89039,i6585
Szkoła Podstawowa w Ładach: https://airly.eu/map/pl/#52.12724,20.96190,i6589
Świetlica Środowiskowa „Świetlik” na Rybiu: http://infomet.nazwa.pl/meteo/raszyn/01/zapylenie.htm
Ognisko Wychowawcze w Jaworowej: http://infomet.nazwa.pl/meteo/raszyn/03/zapylenie.htm
Rysunek 6. Rozmieszczenie mierników powietrza na terenie Gminy Raszyn.
Źródło: https://raszyn.pl/assets/raszyn/media/files/3bc0d5e9-9c8d-410c-9f7e-ad2fe57d439d/jakosc-powietrza-baner.png [Dostęp: maj 2020 r.].
Strona 24 z 84
3. STAN OBECNY SYSTEMU
KOMUNIKACYJNEGO W GMINIE
Strona 25 z 84
3.1. Struktura organizacyjna
Komunikację publiczną na terenie Gminy Raszyn obsługuje:
Miasto Stołeczne Warszawa w imieniu którego działa Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie z siedzibą 00-848 Warszawa, ul. Żelazna 61,
Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie, członek Europejskiego Stowarzyszenia Metropolitarnych Zarządów Transportu (EMTA) oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Transportu Publicznego (UITP), organizuje i nadzoruje komunikację miejską w aglomeracji warszawskiej. Zapewnia przejazdy mieszkańcom ponad dwumilionowej metropolii oraz łączy z Warszawą 33 ościenne gminy.
Zarząd Transportu Miejskiego, uwzględniając zróżnicowane potrzeby mieszkańców, zaoferował pasażerom komunikacji miejskiej rozbudowaną taryfę. Obecnie pasażerowie mogą korzystać z biletów czasowych, jednorazowych przesiadkowych, krótkookresowych oraz długookresowych. Dodatkowo, osoby, które ukończyły 65 lat, mogą kupić tani, ważny przez rok Bilet Seniora.
Bilety długookresowe kodowane są na kartach bezstykowych – spersonalizowanej Warszawskiej Karcie Miejskiej i Elektronicznej Legitymacji Studenckiej.
Sieć sprzedaży biletów jest regularnie rozszerzana. Bilety można kupić nie tylko w Punktach Obsługi Pasażerów ZTM i kioskach, ale także w automatach biletowych zainstalowanych w pojazdach oraz w stacjonarnych biletomatach zlokalizowanych w wielu miejscach. Pasażerowie mogą skorzystać także z usług „Bilet przez komórkę” oraz „Bilet on-line”.
Mieszkańcy Gminy Raszyn mają możliwość korzystania z Raszyńskiej Karty Mieszkańca – Biletu Metropolitalnego.
Bilet Metropolitalny (Warszawa+) przeznaczony jest dla osób korzystających z komunikacji Warszawskiego Transportu Publicznego. Obejmuje autobusy, tramwaje, metro, linie lokalne „L”, pociągi SKM oraz Kolei Mazowieckich w granicach 1 i/lub 2 strefy biletowej.
Z oferty skorzystać mogą:
Osoby zamieszkałe na terenie Gminy Raszyn, które wskazały w zeznaniu podatkowym Gminę Raszyn jako miejsce swego zamieszkania.
Dzieci tych osób (do 30 września roku kalendarzowego, w którym kończą 21 rok życia).
Studenci do ukończenia 26 roku życia, jeżeli ich rodzice/opiekunowie prawni albo rodzic/opiekun prawny, który samotnie je wychowuje, wskazali/wskazał w zeznaniu podatkowym Gminę Raszyn jako miejsce swego zamieszkania.
Strona 26 z 84
3.2. Transport publiczny komunalny oraz transport prywatny
W zakresie komunikacji zbiorowej obsługa Gminy opiera się na komunikacji autobusowej z pętlą na Okęciu przy pętli tramwajowej. Transport publiczny realizowany jest m.in. przez przewoźników prywatnych i przez samorząd Miasta Warszawy.
W 2019 r. została uruchomiona nowa linia autobusowa R 1 przebiegająca przez miejscowości Pruszków – Michałowice- Raszyn- Warszawa. Linia autobusowa R 1 obsługuje przystanki w granicach administracyjnych Gminy Raszyn, Gminy Michałowice, miasta Pruszków oraz m.st. Warszawy. Przewozy są realizowane: 13 kursów dziennie ( w obu kierunkach), pięć razy w tygodniu w dni powszednie, od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem przypadających w tym okresie dni ustawowo wolnych od pracy. Linia ta zapewnienia mieszkańcom Gminy Raszyn połączenia komunikacyjne uwzględniające ich potrzeby przewozowe (dojazd do pracy, szkół, placówek zdrowia, urzędów i instytucji kultury położonych w miejscowości Michałowice czy Pruszków jak i połączenie z m.st Warszawa).
W 2020 r. uruchomiono kolejną linię autobusową R 2: Rybie- Raszyn- Puchały –Wypędy –Janki-Nowy Sękocin - Falenty Duże- Falenty –Falenty Nowe - Podolszyn Nowy (w obu kierunkach). Przewozy realizowane są 16 kursów dziennie (w obu kierunkach)- 5 dni w tygodniu w dni powszednie oraz 8 kursów w soboty, niedziele i święta (w obu kierunkach). Linia ta zapewnienia mieszkańcom Gminy Raszyn połączenie komunikacyjne uwzględniające ich potrzeby przewozowe związane z opieką medyczną, załatwieniem spraw w urzędzie gminy, banku czy innej instytucji, jak również bezpośrednie połączenie komunikacyjne z M.st. Warszawą .
Gmina Raszyn nie posiada własnej floty pojazdów komunalnych przeznaczonych do zadań oczyszczania Gminy ze względu, iż utrzymanie czystości i porządku na terenie Gminy jest powierzane firmom zewnętrznym świadczącym takie usługi wyłonionych na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych.
Wyposażenie gminy Raszyn w pojazdy przedstawiono w poniższej tabeli. Tan pojazdów określono głównie jako dobry bądź poprany.
Tabela 3. Wyposażenie gminy Raszyn w pojazdy wraz z określeniem stanu.
Rodzaj pojazdu Wykorzystywane paliwo Określenie stanu
Fiat palio Benzyna Poprawny
Renault traffic Diesel Dobry
Opel movano Diesel Dobry
Peugeot boxer Diesel Dobry
Fiat tipo Benzyna Bardzo dobry
Autosan Diesel Poprawny
Autosan Diesel Dobry
Strona 27 z 84
Daewoo tico Benzyna Poprawny
Źródło: Urząd Gminy Raszyn.
Na terenie Gminy Raszyn funkcjonuje przedsiębiorstwo komunalne Eko-Raszyn Sp. z o.o. We flocie pojazdów dominują samochody wyprodukowane w latach 2016-2018. Spółka nie posiada pojazdów niskoemisyjnych i zeroemisyjnych. Wykaz pojazdów spółki przedstawiono poniżej.
Tabela 4. Flota pojazdów spółki Eko-Raszyn Sp. z o.o.
Lp. Rodzaj pojazdu Rok produkcji
1 FIAT DOBLO 2006
2 OPEL VIVARO 2007
3 OPEL COMBO 2009
4 OPEL ASTRA 2008
5 DACIA DOKKER 2013
6 FIAT DUCATO 2018
7 FIAT DOBLO 2016
8 FIAT DUCATO 2017
9 OPEL CORSA 2017
10 OPEL COMBO 2017
11 OPEL COMBO 2017
Źródło: Urząd Gminy Raszyn.
Prywatni przewoźnicy działający na terenie Gminy Raszyn
Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Grodzisku Mazowieckim Sp. z o.o. z siedziba 05-825 Grodzisk Mazowiecki przy ul. Chełmońskiego 33
Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. z siedzibą 05-600 Grójec, ul. Laskowa 26
EW-KA Przewóz osób Bogdan Miśkiewicz z siedzibą 27-200 Starachowice, ul. Wiosenna 42
EW-KA Expres Karolina Miśkiewicz z siedzibą 27-200 Starachowice, ul. Wiosenna 42
3.3. Parametry ilościowe i jakościowe istniejącego systemu transportu
Publiczny transport zbiorowy
Komunikacja zbiorowa na terenie gminy Raszyn odbywa się na trasie Raszyn - Warszawa - Raszyn.
Obecnie kursujące linie przedstawiono w poniższej tabeli.
Strona 28 z 84 Tabela 5. Linie kurujące na terenie Gminy Raszyn.
Linia Rodzaj linii Pętla początkowa Pętla końcowa Częstotliwość (w szczycie)
124 zwykła P+R Al.Krakowska Paluch co 10 minut
703 strefowa P+R Al.Krakowska Kosów (przez Nadarzyn) co 1 godzinę 706 strefowa P+R Al.Krakowska Pl. Szwedzki (Janki) co 20 minut 707 strefowa P+R Al.Krakowska Cm. Południowy-Brama
Płd. co 1 godzinę
711 strefowa P+R Al.Krakowska Warszawska(Nadarzyn) co 1 godzinę 715 strefowa P+R Al.Krakowska Metro Wilanowska co 30 minut 721 strefowa P+R Al.Krakowska Kosów (przez Sękocin) co 1 godzinę 728 strefowa P+R Al.Krakowska Złotokłos (przez Sękocin) co 1 godzinę 733 strefowa P+R Al.Krakowska Młochów (przez Nadarzyn) 10 kursów dziennie 807 strefowa P+R Al.Krakowska Polkolor(Piaseczno) 6 kursów dziennie N88 nocna Dw. Centralny Pl. Szwedzki(Janki) co 1 godzinę
Na terenie Gminy Raszyn znajduję się 99 przystanków. Ich szczegółowy wykaz stanowi załącznik nr 1 do przedmiotowej Strategii.
Wyposażenie przystanków na terenie Gminy przedstawia się następująco:
Znak przystankowy – 45 przystanków,
Wiata - 46 przystanków,
Znak przystankowy+ ławka – 8 przystanków.
Ruch rowerowy
Na terenie Gminy Raszyn funkcjonują następujące odcinki ścieżek rowerowych:
260 m ścieżki rowerowej na ulicy Zacisze
80 m ścieżki rowerowej na ulicy Szkolna
W trakcie realizacji na terenie Gminy Raszyn są następujące inwestycje związane z rozwojem ścieżek rowerowych:
305 m ścieżki rowerowej na ulicy Zacisze (realizacja 2020)
Strona 29 z 84
578 m ścieżki rowerowej na ulicy Jutrzenki w tym strona lewa - 389 m, strona prawa 189 m (realizacja 2020)
485 m ścieżki rowerowej na ulicy Jutrzenki (realizacja 2020)
7,1 km ścieżki rowerowej w ulicach Al. Krakowska, Nadrzeczna, Stadionowa, Raszyńska, Warszawska, Górna, Złotych Łanów, Pruszkowska, która zrealizowano w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Zadanie wykonano w związku z projektem pod nazwą „Budowa zintegrowanej sieci tras rowerowych w Gminie Raszyn”.
Trasy rowerowe na terenie Gminy w podziale na typ nawierzchni oraz typ tras przedstawiono poniżej.
Rysunek 7. Trasy rowerowe na terenie Gminy Raszyn.
Źródło: http://mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/mapa?service=rowery.
Strona 30 z 84 Rysunek 8. Trasy wg typów trasy na terenie Gminy Raszyn.
Źródło: http://mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/mapa?service=rowery
Strona 31 z 84 Rysunek 9. Trasy wg typów nawierzchni na terenie Gminy Raszyn.
Źródło: http://mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/mapa?service=rowery
Komunikacja samochodowa
Powiązania komunikacyjne gminy Raszyn z województwem, powiatem i Warszawą są zadawalające. Przez teren gminy przebiegają drogi, zapewniająca dobre połączenia zarówno z północną jak i południową częścią kraju.
Powiązania komunikacyjne Gminy Raszyn odbywają się w oparciu o układ dróg krajowych i wojewódzkich na który składają się następujące elementy sieci drogowej:
- dla powiązań zewnętrznych w skali kraju i regionu:
Droga ekspresowa S8 (Warszawa /Janki- Piotrków Trybunalski – Wrocław – Kudowa Zdrój – granica państwa)
Strona 32 z 84
Droga krajowa nr 7 (Gdańsk – Warszaw – Kraków – Chyżne – granica państwa)
Droga wojewódzka nr 721 (Nadarzyn – Piaseczno – Wiązowna – Duchnów)
-dla powiązań z gminami sąsiadującymi oraz dla powiązań w skali gminy układ dróg powiatowych.
Tabela 6. Drogi powiatowe na terenie Gminy Raszyn.
Lp. Nr drogi Nawa drogi/przebieg Długość [km]
1 3113W Michałowice-Opacz Mała-Raszyn 1,401
2 3115W Helenów-Sokołów-do DW 621 1,944
3 2841W Zgorzała-Dawidy 1,801
4 2842W Nowy Podolszyn do drogi Nr 2844W 2,136
5 2844W Lesznowola-Nowe Falenty 2,167
6 3117W od drogi Nr 8 - Laszczki-Janczewice 3,581
7 3118W Laszczki-Falenty Duże 1,309
8 3119W Janki-do drogi Nr 2844W 2,231
9 3120W Łady- do drogi Nr 8 4,473
10 3121W Raszyn-Dawidy-Dawidy Bankowe- Warszawa 5,033
11 3122W Nowy Podolszyn - Dawidy 2,889
12 3125W Wolica-Stary Sękocin 1,164
Razem 30,129
Źródło:http://www.powiat.pruszkow.pl/wp-content/uploads/2018/01/Plan-sieci-dróg-powiatowych-dla-Powiatu- Pruszkowskiego-v2.1.pdf
Wskaźnik gęstości dróg powiatowych na terenie Gminy Raszyn wynosi 6,862 m/ha.
Spośród dróg powiatowych niemal wszystkie odcinki są utwardzone, nie wszystkie jednak spełniają odpowiednie standardy. Infrastruktura drogowa, choć stale ulepszana wciąż wymaga nakładów finansowych.
Uzupełnieniem dróg krajowych i powiatowych są drogi gminne.
Strona 33 z 84 Wykres 3. Procentowy udział dróg w podziale na zarządców.
Źródło: Opracowanie własne.
Wśród zarejestrowanych pojazdów na terenie Gminy dominują samochody osobowe, które stanowią prawie 68%
wszystkich pojazdów.
Wykres 4. Procentowy udział pojazdów na terenie Gminy Raszyn.
Źródło: Opracowanie własne.
5,03%
15,13%
79,84%
Procentowy udział dróg w podziale na zarządców
Drogi krajowe Drogi powiatowe Drogi gminne
5,8%
3,3%
0,6%
10,0%
12,5%
67,8%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0%
Motorower Motocykl Autobus Ciągnik rolniczy Samochód ciężarowy
Samochód osobowy
Procentowy udział pojazdów na terenie Gminy
Strona 34 z 84 Komunikacja kolejowa
Gmina Raszyn nie posiada połączeń kolejowych z Warszawą.
Przez Gminę Raszyn nie przebiega żaden szlak kolejowy. Na wschód w odległości 1 km od wschodniej granicy gminy, ulicę Baletową przecinają tory linii PKP Warszawa – Radom z przystankiem Dawidy. Na północny zachód, w odległości około 2 km od granic Raszyna, przebiegają tory WKD z przystankami „Salomea” w Warszawie i „Opacz Kolonia” w gminie Michałowice.
Komunikacja lotnicza
Międzynarodowe lotnisko, Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina w Warszawie znajduje się praktycznie w bezpośrednim sąsiedztwie gminy Raszyn – w odległości około 3 - 5 km.
3.4. Istniejący system zarządzania
System zarządzania w zakresie transportu publicznego i zbiorowego:
Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie - transport publiczny
Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Grodzisku Mazowieckim Sp. z o.o. z siedziba 05-825 Grodzisk Mazowiecki przy ul. Chełmońskiego 33 – transport zbiorowy
Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. z siedzibą 05-600 Grójec, ul. Laskowa 26 – transport zbiorowy
Prywatni przewoźnicy - zarządzający prywatnymi przejazdami na terenie Gminy System zarządzania w zakresie infrastruktury drogowej:
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – Droga krajowa nr 7, 8.
Zarząd Dróg Powiatowych w Bielsku-Białej - Drogi powiatowe.
Gmina Raszyn – drogi gminne i inne.
Strona 35 z 84
3.5. Opis niedoborów jakościowych i ilościowych taboru i infrastruktury w stosunku do stanu pożądanego
Oceniając poziom wyposażenia Gminy w infrastrukturę związaną z elektromobilnością jest on niedostateczny. Na analizowanym obszarze brak jest stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Tabor gminny nie wykorzystuje pojazdów niskoemisyjnych oraz zeroemisyjnych. Na wyposażeniu pojazdów Urzędu Gminy Raszyn, również brak jest pojazdów niskoemisyjnych.
Gmina posiada aktualnie jedynie dwa autobusy szkolne. Pojazdy te są wyeksploatowane i mają średnio ponad 10 lat. W zakresie usług obejmujących dowożenie dzieci niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie Gminy podpisana jest umowa wykonawcą na okres roku szkolnego. Dzieci dowożone są z miejsca zamieszkania do siedziby placówki do której uczęszczają uczniowie. Dzieci bez orzeczenia mają możliwość korzystania z komunikacji zbiorowej organizowanej przez władze Gminy w postaci autobusu szkolnego. Usługa ta świadczona jest także na podstawie zawartej umowy z przewoźnikiem prywatnym. Zgodnie z zawartą umową dzieci z terenu Gminy Raszyn dowożone są autobusem na wyznaczonej trasie wg rozkładu stanowiącego załącznik do tejże umowy i obejmuje trasę do szkoły podstawowej w Ładach, Dawidy Bankowe, ul. Długa 49, szkoły podstawowej w Sękocinie ul. Wierzbowa 5, oraz szkoły podstawowej z klasami gimnazjalnymi w Raszynie w budynku przy ul.
Unii Europejskiej 1, a także na zajęcia w Centrum Sportu Raszyn. Usługa ta świadczona jest przez okres roku szkolnego. Zasadnym jest doposażenie taboru gminnego w nowe niskoemisyjne autobusy szkolne.
Corocznie przed rozpoczęciem roku szkolnego wyłaniany jest wykonawca usługi.
W istniejącym układzie komunikacyjnym gminy za niekorzystne należy uznać:
brak tras zapewniających możliwości przeprowadzenia ruchów o charakterze tranzytowym poza obszarami silnie zurbanizowanymi,
brak powiązań wewnątrz gminy bez zjazdów na Al. Krakowską lub ul. Mszczonowską, w tym z siedzibą gminy, basenem, stadionem,
zagospodarowania przyległego do drogi wojewódzkiej nr 721 bezpośrednio z tej drogi.
Na terenie gminy Raszyn najbardziej obciążona ruchem samochodowym jest droga krajowa nr 7. Droga krajowa nr 7 na odcinku Warszawa – Radom należy do dróg najbardziej obciążonych ruchem pojazdów w kraju. Większość pojazdów poruszających się po drogach gminy Raszyn stanowią samochody osobowe. Na drodze krajowej auta osobowe stanowiły ok. 70% wszystkich pojazdów, zaś na drodze wojewódzkiej ponad 80%.
Na analizowanym obszarze występuje niedobór dróg dla obsługi ruchu lokalnego wzdłuż dróg krajowych nr 7 i 8 oraz dróg lokalnych przebiegających poza drogami nr 7 i 8.
Strona 36 z 84 Problemem transportu zbiorowego jest zbyt mała ilość połączeń w godzinach szczytu. Udrożnienie układu komunikacji może nastąpić poprzez wybudowanie nowych dróg i modernizację dróg istniejących. Nie wszystkie miejscowości na terenie Gminy objęte są komunikacją zbiorową. Przeprowadzona ankietyzacja wskazała na niedostateczną częstotliwość kursowania linii obsługujących Gminę Raszyn oraz konieczność uruchomienia większej liczby połączeń umożliwiających dojazd do centrum Warszawy i Pruszkowa także na głównych trasach Gminy. Koniecznym jest także zwiększenie kursowania komunikacji zbiorowej w weekendy.
Komunikacja zbiorowa, która nie zaspokaja potrzeb i oczekiwań komunikacyjnych mieszkańców Gminy prowadzi do zwiększonego udziału pojazdów osobowych w podróżach mieszkańców, co wiąże się ze zwiększaniem emisji szkodliwych substancji do powietrza oraz hałasem komunikacyjnym.
Przeprowadzona ankietyzacja wskazała na konieczność wyposażenia przystanków autobusowych w biletomaty.
Połowa przystanków na terenie Gminy nie posiada wiat przystankowych oraz nie jest dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
Na terenie Gminy nie wszystkie obiekty użyteczności publicznej są dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych (nowo powstająca infrastruktura jest w pełni dostosowana do potrzeb osób niepełnoprawnych, należy dążyć do zapewnienia jednakowych standardów we wszystkich obiektach).
Ze względu na wyczerpanie możliwości przepustowych istniejącego układu komunikacji drogowej należy przewidzieć realizacje w gminie publicznej komunikacji szynowej (tramwaj, kolejka). Dla realizacji szynowego publicznego środka komunikacji zbiorowej powinna nastąpić ścisła współpraca z władzami terenów sąsiadujących z gminą Raszyn, a zwłaszcza z gminą Michałowice, gminą Nadarzyn i Warszawą. W/w współpraca powinna dotyczyć również wprowadzenia komunikacji autobusowej w powiązaniu z linią WKD.
Niezbędna jest realizacja chodników i systemu ścieżek rowerowych rekreacyjnych i dla powiązań lokalnych. Ścieżki powinny być budowane przy nowych drogach. Brak chodników dla pieszych i ścieżek rowerowych uniemożliwiają bezkolizyjne poruszanie się mieszkańców w obszarze gminy.
Konsekwentnie prowadzona rozbudowa sieci komunikacyjnej ma szczególne znaczenie z uwagi na pełne oddziaływanie na jakość i rozwój życia gospodarczego i społecznego Gminy zwłaszcza w sytuacji przeznaczenia pod zabudowę całego obszaru gminy. Wyznaczenie rezerw pod docelowy układ komunikacji ma istotne znaczenie dla prawidłowego jej funkcjonowania w przyszłości ze względu na parcelacje rolne.
Barierami rozbudowy układu komunikacyjnego:
wymagania ochrony terenów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków i wskazanych do ochrony,
wymagania ochrony terenów i obiektów uznanych form ochrony przyrody,
wymagania ochrony bezpośredniego otoczenia życia człowieka (miejsca pracy, zamieszkania i wypoczynku),
ochrona przed penetracją ruchu kołowego wybranych obszarów,
Strona 37 z 84
ekonomiczne ograniczenia wynikające z własności terenów (odszkodowania za grunty pod drogi),
ekonomiczno — techniczne i estetyczne uwarunkowania wprowadzenia nowych sieci dróg w teren.
Strona 38 z 84
4. OPIS ISTNIEJĄCEGO SYSTEMU
ELEKTROENERGETYCZNEGO GMINY
Strona 39 z 84
4.1. Ocena bezpieczeństwa energetycznego Gminy
Jednostka samorządu terytorialnego jest jednym z wielu podmiotów, które są zobowiązane do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Rozwój elektromobilności na terenie Gminy Raszyn wpłynie na zwiększone zapotrzebowanie na energię elektryczną na terenie Gminy.
Dystrybucją energii elektrycznej dla odbiorców indywidualnych i instytucjonalnych na terenie Gminy Raszyn zajmuje się PGE Dystrybucja S.A. Oddział Warszawa i RWE Polska S.A.
Gmina Raszyn w 100% objęta jest siecią elektroenergetyczną. W Sękocinie Nowym zlokalizowana jest stacja elektroenergetyczna GPZ 110/15kV zasilająca odbiorców na terenie gminy Raszyn. Przyłączona jest ona do dwutorowej linii napowietrznej 110kV Mory-Piaseczno. Cała sieć energetyczna obsługiwana jest przez zakład Energetyczny Warszawa Teren. Ponadto przez teren gminy przechodzi linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia 220kV Mory-Kozienice.
Tabela 7. Stacje 110/15 kV zasilające teren Gminy Raszyn.
Lp. Nazwa GPZ Moc zainstalowanych
transformatorów [MVA]
1 Sękocin – transformator nr 1 40
2 Sękocin – transformator nr 2 40
3 Piaseczno – transformator nr 1 40
Źródło: PGE Dystrybucja S.A. Oddział Warszawa.
Tabela 8. Wykaz linii 15 kV zasilających teren Gminy Raszyn.
L.p. Nazwa linii 15 kV Obciążenie w szczycie
[%] Ilość przyłączonych stacji transformatorowych [szt.]
1. Sękocin - Franke 2 1
2. Sękocin- Pruszków 41 2
3. Sękocin – Ikea I 26 29
4. Sękocin - Tarczyn 64 5
5. Sękocin – Paluch 48 33
6. Sękocin – Paszków 37 6
7. Sękocin - Raszyn 52 34
8. Sękocin – Ron Raszyn 32 3
9. Piaseczno - Dawidy 40 16
10. Sękocin Wólka Kosowska 80 3
11. Sękocin - Lesznowola 21 2
Średnie obciążenie linii w szczycie wynosi 41%.
Suma stacji transformatorowych zasilających teren gminy wynosi 134
szt.
Źródło: PGE Dystrybucja S.A. Oddział Warszawa.
Strona 40 z 84 Tabela 9. Obciążenie stacji transformatorowych 15/0,4 kV w %.
Wyszczególnienie Procentowe obciążenie stacji transformatorowych 15/0,4 kV w szczycie
Poniżej 50% Od 5-% - 74% Powyżej 75%
Ilość stacji
transformatorowych - 103 31
Źródło: PGE Dystrybucja S.A. Oddział Warszawa.
Podsumowując:
System elektroenergetyczny zaspokaja potrzeby odbiorców. Prowadzone są planowane przeglądy istniejącej infrastruktury energetycznej oraz konserwacje. Dostawca energii elektrycznej deklaruje możliwość podłączenia nowych odbiorców.
Pewność zasilania jest zachowana zgodnie z wymaganymi standardami.
Zaopatrzenie w energię elektryczną odbywa się z zachowaniem standardów jakościowych obsługi odbiorców określonych Rozporządzeniem „przyłączeniowym" Ministra Gospodarki.
Średnie obciążenie linii w szczycie wynosi 41%.
Suma stacji transformatorowych zasilających teren gminy wynosi 134 szt.
Stacje transformatorowe w większości są obciążone w przedziale od 5 do 74%.
4.2. Wariantowa prognoza zapotrzebowania na energię elektryczną, gaz lub inne paliwa alternatywne
Zużycie energii elektrycznej na terenie Gminy Raszyn przedstawiono na poniższym wykresie.
W ostatnich latach zużycie energii elektrycznej oscyluje na podobnym poziomie z tendencją wzrostową.
Strona 41 z 84 Wykres 5. Zużycie energii elektrycznej [MWh] na terenie Gminy Raszyn w latach 2014-2019.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych informacji.
Przeprowadzona prognoza zużycia energii na terenie Gminy Raszyn zakłada wzrost wykorzystania energii elektrycznej na terenie Gminy i została wykonana w kilku scenariuszach, uwzględniając dynamiczny rozwój Gminy, energooszczędny rozwój Gminy oraz brak rozwoju Gminy. Przy wykonywaniu prognozy zużycia energii elektrycznej w kolejnych latach uwzględniono następujące składowe:
Zużycie energii eklektycznej w latach 2014 – 2019,
Wzrost liczby mieszkańców obserwowany w ostatnich latach,
Rozwój elektromobilności na terenie Gminy związany z zwiększonym zapotrzebowaniem na energię eklektyczną,
Prognozowany rozwój Gminy dzięki inwestycjom realizowanym przy wsparciu środków zewnętrznych.
Tabela 10. Prognoza zużycia energii na terenie Gminy Raszyn [MWh] we wszystkich sektorach z uwzględnieniem różnych scenariuszy.
2020 2025 2030 2035
Scenariusz aktywny 97 033 110 751 126 408 144 280
Scenariusz
energooszczędny 95 558 101 031 106 817 112 934
Scenariusz pasywny 94 973 97 371 99 829 102 350
Źródło: Opracowanie własne.
Najbardziej rekomendowanym scenariuszem prognozy wykorzystania energii elektrycznej na terenie Gminy jest scenariusz energooszczędny. Przemawia za tym widoczny rozwój Gminy, w tym rozwój elektromobilności przy
89908,00 90110,00 91530,00 91680,00 92578,00 94500,00
2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9
ZUŻYCIE ENERGII [MWH]
Strona 42 z 84 uwzględnieniu technologii niskoemisyjnych wykorzystujących rozwiązania energooszczędne w transporcie i innych sektorach.
5. STRATEGIA ROZWOJU
ELEKTROMOBILNOŚCI NA TERENIE
GMINY RASZYN
Strona 43 z 84
5.1. Podsumowanie i diagnoza stanu obecnego
Z przeprowadzonej inwentaryzacji posiadanego przez Gminę taboru można określić potrzeby w zakresie polityki transportowej na terenie Gminy:
potrzeba modernizacji taboru publicznego na nisko lub zeroemisyjny,
potrzeba redukcji emisji związanej z transportem publicznym oraz prywatnym
potrzeba rozwoju transportu zgodnie z zasadami gospodarki niskoemisyjnej
potrzeba kreowania nowych wzorców w zakresie przemieszczania się.
Transport publiczny Gminy Raszyn powinien w większym stopniu dostosować się do potrzeb osób niepełnosprawnych i o ograniczonej mobilności, które z roku na rok będą stanowić większy procent liczby mieszkańców.
W ramach potrzeb komunikacyjnych Gmina zauważa konieczność modernizacji oświetlenia przy przejęciach dla pieszych a także utworzenie wypożyczalni samochodów elektrycznych i systemu rowerów miejskich. Rozwój komunikacji miejskiej to także walka z zatłoczonymi ulicami i korkami co w konsekwencji również przekłada się na ograniczenie niskiej emisji. Dlatego należy zaplanować wprowadzenie rowerów elektrycznych, a przyszłościowo także pojazdów autonomicznych.
W transporcie pasażerskim niezbędne jest ograniczenie ruchu prywatnymi samochodami na rzecz komunikacji zbiorowej, co bezpośrednio przełoży się na rozwiązanie wskazanych powyżej problemów.
W dobie wzmożonego zanieczyszczenia środowiska duże znaczenie odgrywa zwiększenie wykorzystania komunikacji zbiorowej jako środka transportu – dojazd do pracy, szkoły, a także wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań w postaci samochodów elektrycznych czy systemów miejskich rowerów. Dlatego należy dołożyć starań aby zanieczyszczenie środowiska z tytułu emisji CO2 i pyłów PM 10 ograniczyć do możliwego minimum.
Gmina zyskałaby na atrakcyjności poprzez wprowadzenie szybszej i bezpośredniej bezemisyjnej komunikacji zbiorowej. Do tego konieczne są działania związane z przygotowaniem planu finansowego inwestycji budowy połączenia szynowego łączącego Gminę Raszyn z Warszawą.
Władze Gminy dostrzegają istniejące problemy komunikacyjne Gminy i są otwarte na działania przyczyniające się do usprawnienia komunikacji i zwiększenia zadowolenia mieszkańców Na terenie Gminy Raszyn od kilku lat prowadzone są inwestycje związane z rozwojem nowoczesnego i niskoemisyjnego transportu. Wydatki inwestycyjne na modernizację i rozwój sieci drogowej sięgają średnio 5 mln zł rocznie.
Podsumowując:
niezbędnym warunkiem funkcjonowania gminy jest realizacja nowych dróg w dotychczas ustalonych korytarzach,
Strona 44 z 84
istotną rolę w usprawnieniu tych powiązań spełni zamiana (dostępności do Warszawy i z Warszawy) transportu indywidualnego na transport zbiorowy,
integracja obszaru gminy, rozwój mieszkalnictwa oraz funkcji usługowych wymaga usprawnienia układu komunikacji lokalnej. Uzależnione jest to od budowy lub przebudowy wewnętrznej sieci dróg, budowy ścieżek rowerowych łączących poszczególne osiedla z centrum gminy,
warunkiem realizacji ścieżek rowerowych jest lokalizowanie ich wzdłuż ciągów komunikacyjnych oraz na terenach możliwych do nieodpłatnego pozyskania przez gminę.
5.2. Screening dokumentów strategicznych
Cele opracowywanej Strategii uwzględniają zapisy, ustaw, dokumentów i innych wytycznych, które przedstawione są poniżej.
Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych z dnia 11 stycznia 2018 r.
Ustawa określa:
Zgodnie Art. 35 ust.2 ustawy Jednostka samorządu terytorialnego, której liczba mieszkańców przekracza 50 tys.
jest zobowiązana do zapewnienia aby udział pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów w obsługującym ją urzędzie oraz podmiotach, w których zlecono wykonywanie zadania publicznego wynosił co najmniej 30% liczby użytkowanych pojazdów (w przypadku zadań publicznych istnieje możliwość użytkowania pojazdów napędzanych gazem ziemnym). Taki sam udział winny stanowić autobusy zeroemisyjne we flocie użytkowanych pojazdów do obsługi komunikacji miejskiej na obszarze tej jednostki samorządu terytorialnego.
Jednostka samorządu terytorialnego sporządza, co 36 miesięcy, analizę kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem, przy świadczeniu usług komunikacji miejskiej, autobusów zeroemisyjnych oraz innych środków transportu, w których do napędu wykorzystywane są wyłącznie silniki, których cykl pracy nie powoduje emisji gazów
Zasady rozwoju i funkcjonowania infrastruktury służącej do wykorzystania paliw alternatywnych w transporcie, zwanej „infrastrukturą paliw alternatywnych”
Obowiązki podmiotów publicznych w zakresie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych
Obowiązki informacyjne w zakresie paliw alternatywnych
Warunki funkcjonowania stref czystego transportu
Strona 45 z 84 cieplarnianych lub innych substancji objętych systemem zarządzania emisjami gazów cieplarnianych, o którym mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji.
Jeżeli przeprowadzona analiza wskazuje na brak korzyści z wykorzystaniem autobusów zeroemisyjnych, jednostka samorządu terytorialnego może nie realizować obowiązku osiągnięcia udziału autobusów zeroemisyjnych.
Art. 39 ust. 1 pozwala gminom powyżej 100 tys. mieszkańców ustanowić na obszarze intensywnej zabudowy i obejmującym drogi, których zarządcą jest gmina, strefę czystego transportu, do której zezwala się na wjazd pojazdów innych niż o napędzie konwencjonalnym, np. elektryczne, napędzane wodorem lub gazem ziemnym.
W art. 60 ust. 1 ustawy określono wymogi dotyczące minimalnej liczby punktów ładowania oraz punktów tankowania sprężonego gazu ziemnego (CNG) do dnia 31 grudnia 2020 r. m.in. dla gmin o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys., liczbie zarejestrowanych pojazdów co najmniej 60 tys. pojazdów oraz 400 pojazdów samochodowych na 1000 mieszkańców:
Art. 68 ust. 2 ustawy nakazuje jednostce samorządu terytorialnego, aby udział pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów, od 1 stycznia 2020 r. wynosił co najmniej 10%. Taki sam udział jest wymagany we flocie podmiotów, które wykonują zadania publiczne. W przypadku autobusów zeroemisyjnych ich udział powinien wynosić:
Według ustawy, budynki użyteczności publicznej oraz budynki mieszkalne wielorodzinne usytuowane w gminach powyżej 100 tys. mieszkańców, w których zarejestrowano co najmniej 60 tys. pojazdów oraz na 1000 mieszkańców przypada co najmniej 400 pojazdów samochodowych, powinny zostać zaprojektowane i budowane z uwzględnieniem mocy przyłączeniowej pozwalającej wyposażyć miejsca postojowe w punkt ładowania o mocy nie mniejszej niż 3,7 kW.
Ustawa określa głównie ramy czasowe poszczególnych inwestycji i działań, które powinny realizować gminy, których liczba przekracza 50 000 mieszkańców. Liczba mieszkańców Gminy Raszyn nie przekracza tej liczby, jednakże wyżej wymieniona Ustawa stała się impulsem dla działań związanych z rozwojem elektromobilności na terenie Gminy, w tym do opracowania Strategii Rozwoju Elektromobilności dla Gminy Raszyn na lata 2019 – 2035.
60 punktów ładowania
2 stacje tankowania sprężonego gazu ziemnego (CNG)
5% - od 1 stycznia 2021 r.
10% - od 1 stycznia 2023 r.
20% od 1 stycznia 2025 r.
