Cykl życia budynku
Wpływ budynku na środowisko kojarzony jest przede wszystkim ze zużyciem przez budynek energii podczas zamieszkiwania w nim osób. Należy sobie jednak zdać sprawę z tego, że oddziaływanie środowiskowe budynku obecne jest na każdym etapie jego istnienia.
ETAPY ISTNIENIA BUDYNKU
1. Etap budowy
Etap ten rozpoczyna się wykonaniem kompleksowego projektu budynku oraz jego instalacji. W tym momencie nie można jeszcze mówić o wpływie budynku na środowisko lub o jego zużyciu energetycznym. W tym względzie ważniejsza jest kontynuacja etapu, czyli produkcja materiałów do budowy obiektu i jego instalacji. Efekt środowiskowy w tym momencie związany jest z oddziaływaniem na środowisko przedsiębiorstw produkujących w/w materiały, a także z oddziaływaniem procesu wydobycia surowców dla tych przedsiębiorstw. Podobnie wygląda sytuacja energetyczna, ponieważ energia zużywana przez obiekt w tym momencie równa jest zużyciu energetycznemu w/w przedsiębiorstw koniecznemu do wyprodukowania materiałów dla niego oraz zużyciu energii podczas wydobycia.
Kontynuacją etapu budowy jest transport materiałów, w którym na efekt środowiskowy i zużycie energii mają wpływ środki transportu materiałów. Etap ten kończy się wznoszeniem budynku, gdzie za zużycie energii i efekt środowiskowy odpowiadają maszyny i urządzenia budowlane i instalacyjne oraz ekipa budowlano-instalacyjna.
Fot.1, Fot.2. Już na etapie budowy obiektu, a nawet podczas produkcji elementów do tego służących, zużywana jest energia, a także produkowane są różnorakie szkodliwe substancje trafiające do
atmosfery. Wszystko to należy już wziąć pod uwagę przy rozpatrywaniu wpływu budynku na środowisko.
2. Etap użytkowania
2.1. Systemy HVAC oraz c.w.u., oświetlenie i pozostałe zużycie elektryczności
Ponieważ najwięcej energii w budynku zużywane jest podczas jego eksploatacji, a także w tym czasie budynek najbardziej oddziałuje na środowisko etap ten wydaje się być najważniejszy w całym cyklu jego istnienia. Jednocześnie w tym etapie możliwe jest największe ograniczenie niekorzystnego wpływu na środowisko i zużycia energii i z tego powodu poddawany jest on wnikliwym analizom, których wnioski przyczyniają się do rozwoju technologii energooszczędnych w budownictwie i energetyce oraz promocji idei zrównoważonego rozwoju i efektywności energetycznej.
2.1.1. Efektywność energetyczna
Naczelnym wskaźnikiem dla budownictwa jednorodzinnego powinno być zachowanie komfortu odczuwanego przez osoby przebywające w budynku. Mając to na uwadze powinno się również
zapewniać środki umożliwiające ograniczenie energochłonności budynków. Jednoczesne spełnienie tych dwóch zasad możliwe jest dzięki maksymalnej poprawie efektywności energetycznej budynku, czyli ograniczeniu strat energetycznych w jego obszarze (osiągnięciu jak najwyższej sprawności urządzeń i systemów), wykorzystaniu naturalnych warunków klimatycznych w systemach pasywnych i aktywnych, wdrożeniu strategii racjonalnego użytkowania energii. Tym bardziej, że poprawa efektywności energetycznej budynku minimalizuje jego niekorzystny wpływ na środowisko.
Mówiąc o energii w budynku trzeba mieć na uwadze energię cieplną (ciepło i chłód) oraz energię elektryczną (elektryczność). Efektywne i oszczędne wykorzystanie każdej z nich wymaga więc wprowadzenia różnych środków.
W zakresie ciepła i chłodu będzie to ograniczenie strat przez przenikanie, czyli odpowiednie ocieplenie budynku, stosowanie materiałów o niskich współczynnikach przenikania ciepła na przegrody zewnętrzne budynku oraz eliminacja „mostków cieplnych”, a także odpowiednie uszczelnienie budynku i ograniczenie strat ciepła przez wentylację.
Wysoki stopień uszczelnienia budynku wymaga stosowania wentylacji wymuszonej (mechanicznej) w miejsce, stosowanej dotychczas, naturalnej (grawitacyjnej). Powoduje to co prawda konieczność stosowania dodatkowych urządzeń, ale również zmniejsza straty ciepła przez wentylację, a nawet umożliwia odzysk energii z tego systemu, czyli zwiększenie efektywności energetycznej w zakresie ciepła/chłodu.
Ograniczenie zużycia elektryczności można dokonać przede wszystkim stosując odbiorniki energooszczędne oraz wdrażając strategię racjonalnego użytkowania energii, której częścią jest m.in.
system sterowania pracą urządzeń i oświetleniem.
Ponadto na zmniejszenie zapotrzebowania energetycznego budynku korzystnie wpływa pasywne wykorzystanie energii słonecznej do ogrzewania (np. akumulacja ciepła w ścianie Trombe’a) i oświetlenia (np. duże przeszklenie budynku zapewniające dopływ światła słonecznego), jak również właściwa ochrona przed zbytnim nasłonecznieniem pomieszczeń, np. przez zastosowanie automatycznych żaluzji zapewniających zachowanie odpowiedniej temperatury w pomieszczeniu.
2.2. Renowacje (w tym termomodernizacja)
Renowacje budynku wiążą się z koniecznością stosowania maszyn i urządzeń budowlanych, które czerpiąc energię do swojej pracy wpływają niekorzystnie na środowisko i zwiększają zużycie energii przez budynek na etapie jego użytkowania. Jednak wiele z tych działań, np. termoizolacje, służą zmniejszeniu jego zapotrzebowania energetycznego, a więc, tak jak opisano to w podpunkcie wcześniejszym, zmniejszają niekorzystne oddziaływanie budynku na środowisko.
Fot.3. Wszystkie działania energooszczędne podczas etapu użytkowania budynku mogą bardzo znacząco wpłynąć na ograniczenie zużywania energii przez obiekt w całym cyklu jego istnienia.
3. Etap rozbiórki
Jest to ostatni etap istnienia budynku, a jego energochłonność i efekt ekologiczny związane są z działaniem maszyn i urządzeń stosowanych do jego rozbiórki oraz utylizacji i recyclingu.
Opracowanie: mgr inż. Joanna Kopica, mgr inż. Radosław Turski, A. O.
Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji.
KONTAKT
Biuro Obsługi Klienta
E-mail: biuro@pasywny-budynek.pl WWW: www.pasywny-budynek.pl Tel: 42 653-57-03
Adres:
Morgowa 4 90-950 Łódź
