ü ü «
G 1f o . v v . . . , ' ■■-
i ß v G fl
mm
':- r /
■■
,<
I0f&9(*
V .
l i # äg' 8 ■ " ■' '■"
wmCm 1 , [
' - A u '
ZMIANY W PRAWIE PRYWATNEM
OD POCZĄTKU ROKU 1914
mm mm
I i’
c -
„ :~r , m - 1, > G '
I
I
I1
GV'Gy
iiSS i i n1 s ie i i «
L ZJESTAWIŁ W PO RZĄDKU SYSTEMATYCZNYM A
/ reO F ^G 0 R . FRYD. ZOLL (lUN.)
i ,. .
v
t- G ...
i i p l
G':f
r ..
lilii
mmm
7> 7 '
'iSli
m mm
K i
'
V
Ąi
^m
' J- . y ' ' ’
l l l l l "
i . . ' ■ i ;
'■i
T / G
mm li»
KRAKÓW s i Ä l i
ÜS
K' ^'v
N A K Ł A D j E M B I B L I O T E K I S Ł U C H A C Z Ó W P R A W A U N I W . J A G I E L L D R U K A R N I A U N I W E R S Y T E T U JAG IE LI .. O Ń SK IEG O P O D Ż A R Z . J . F I L I P O W S K I E G O
1915.
'!> '.’U'1
.
GTTG':; {. Gt
i , g; /
7 i ^
,•y t -
m ais
Sil
ii! »
' v7 i G U i i i T G i - v' ■ ^77>;/S ' " •/' I ' / ’ i i
'■; i G K G i / ’ l i i :
» ä g . ( Siäli iS
" .i ?
l i n i i
- ■ ^ ; V:r;' ■ ,:■ :■<-'':v'':':.J; '‘■■vv-,: V}: ':7. '' ^' ■ ' ' '''' ■'• V: ^ ' ^ ^ ^
i l l S ■'■'■■■ ■ ■ ' 1 ;'" S ä ? ■ j ' k ' I :''lV ■'■ :'i 'I •
■i. ■ i'."'
-
■
- r , ' 1 ^ . -
j,v ' '.'-(’i' ,'i % . - ' ■' ) '’ l . >1 - •'i>
• V -: ’ .'~v- 1 ' / ' ' '
•,:: - - - • ■ :' -■ ' • . ' ■ ■ . ■ - ■ : • - • \ rL! •■ : ..
-, '
ims
A 1--
wml
« s
« M gr . '' '
Ä p § ! I ' ’ 1 “.S
’
ip Ę S Ę $ t
^vy8M;V- . '■ : ‘ ^ • v’P’
B
! v , -1 ;
m
-
'vi'
a i i l i i I"
’f—~ • ' •>;^ . Jr I' P-ilP;;!':!'-!'-.:!'... ' svi - - ' '■' (’
f ? " H , ; ; ,
■'■w'
Mi
-
■M
m
• : ' - . - • • ■ V- 7 ' ' • - v.
. . : ■ . ' ' ■ . - • . w aw »iaaaegfi
ZMIANY W PRAWIE PRYWATNEM
OD POCZĄTKU ROKU 1914
Z E S T A W IŁ W P O R Z Ą D K U SY ST E M A T Y C Z N Y M
PROF. DR. FRYD. ZOLL (IUN.)
1 1
v n
KRAKÓW
n a k ł a d e m b i b l i o t e k i s ł u c h a c z ó w p r a w a u n i w. j a g i e l l. D R U K A R N IA U N IW E R S Y T E T U JA G IE L L O Ń S K IE G O P O D Z A R Z . J . F IL IP O W S K IE G O
1915.
• f e
b ^ 6 2 5 '
i i
i? I m
N o w e l ą p r o c . ( n o w e l ą o u p r o s z c z e n i a c z y n n o ś c i w s ą d a c h ) n a z y w a się ro z p o rz ą d z e n ie c e sa rsk ie z d. 1 c z e rw c a 1914 r. I. 118 dz. u. p., p rz e z k tó re - w p ro w a d z o n o liczn e z m ia n y w u s ta w a c h p ro c e s o w y c h , w o rd . e g z e k u c y jn e j i w k ilk u in n y c h u s ta w a c h .
N o w e l ą d o k. c. (n o w e lą do k o d e k su cy w iln e g o ) n a z y w a się ro z p o rz ą d z e n ie c e s a rs k ie z d. 12 p a ź d z ie rn ik a 1914 r. 1. 276 dz. u . p., p rz e z k tó re w p ro w a d z o n o sz e re g z m ia n w p ra w ie oso b o w em , fa m i- lijn e m i sp a d k o w e m .
O r d y n a c y a k o n k u r s o w a , u k ł a d o w a i o r d . r o s z c z e ń p a u l i a o s k i c h są częściam i ces. ro z p o r z ą d z e n ia z d. 10 g ru d n ia 1914 r. 1. 337 dz. u. p., o b e jm u ją c e g o te tr z y o rd y n a c y e w ra z z sze
re g ie m a rty k u łó w -w stępnych, k tó re z a w ie ra ją p o s ta n o w ie n ia m ię d z y czaso w e, k a r n e i t. p. ( p o s t a n o w i e n i a w p r o w a d z a j ą c e ) .
dz. u. p. = d z ie n n ik u s ta w p a ń s tw a ; ces. rozp. — cesa rsk ie ro z p o rz ą d z e n ie ; rozp. m in. = ro z p o r z ą d z e n ie m in is te ry a ln e ^ zb. u. s . — zb ió r u s ta w s ą d o w y c h ; d. n d w . = d e k re t n a d w o rn y .
I. Część ogólna.
1. P ostanow ienia międzyczasow e.
N o w e l a p r o c . o trz y m a ła m oc o b o w ią z u ją c ą w o- gólności z d. 1 lipca, po części z ci. 1 sie rp n ia 1914 r.
(p. z r e s z tą art. X V I— XVIII tejże).
C e s . r o z p . , d o t y c z ą c e l i c h w y (p. niżej pod 1. 17), otrzy m a ło m oc ob o w ią z u ją c ą w 7-ym d n iu po d n iu ogło
szenia, tj. w d n iu 20-ym p a ź d z ie r n ik a 1914 r.
N o w e l a d o k. c. o trz y m a ła m oc o b o w iązującą z d n ie m ogło szen ia tj. z d. 13 p a ź d z ie r n ik a 1914 r. 'Bliź-
1
2
sze p r z e p r o w a d z e n i e tej za sa d y co do po szc zeg ó ln y ch g r u p p rz ep isó w z a w ie ra ją §§ 2, 7, 14, 29, 59, 64, 67 i 72 now eli.
O r d . k o n k u r s o w a i u k ł a d o w a i o r d . o r o s z c z e n i a c h p a u l i a ń s k i c h o trz y m a ły m o c o b o w ią z u jącą w ogólności z d. 1 s ty czn ia 1915 r. (bliższe wiad. p.
w art. I, II, VIII, IX i XV post. wprow.).
2. R etorsya (Praw o m iędzynarodow e).
W d ro d z e r e t o r s j i w p r o w a d z o n o ( n a c z a s w o j n y ) liczne o g ra n ic z e n ia o b y w a te li p a ń s tw , z k tó re m i A u stry a p r o w a d z i w ojnę. Jak o p rz y k ła d y niech służą ces. i minist, rozp., za m ie szcz o n e w d z ie n n ik u u s t a w p a ń s t w a z r. 1914 pod 1. 289, 290— 292, 343 i t. p.
3. D om niem anie śm ierci.
P o d s t a w y d o m n ie m a n ia śm ierci z § 24 k. c. zm ie n ia n o w e la do k. c. (§ 1) w sposób n a stę p u ją c y :
D o m n ie m y w a się śm ierci n ie o b e c n e g o
1) jeże li u p ły n ę ło 70 la t od u r o d z e n i a nieobecnego, a pięć la t od ostatniej w iad o m o ści o je g o życiu, albo j e żeli u p ły n ę ło 30 łat od u r o d z e n ia n ie o b e c n e g o a 10 lat od ostatniej w iadom ości. T e r m in y lat 5 i 10-u liczy się od k o ń ca o s ta tn ie g o roku, w k tó ry m nieo b ec n y żył w e d łu g s t w ie r d z o n y c h w iadom ości.
2) jeżeli n ie o b e c n y odniósł ciężką ra n ę w wojnie lu b ja k o u c z e stn ik w o jn y zaginął, a od k o ń ca roku, w k tó ry m sk o ń cz y ła się w o jn a, nie m a o n im p rz ez trz y la ta ża dnej w iadom ości. . •
3) jeżeli z n a jd o w a ł się n a okręcie, któ ry zatonął, lub w in n e m w ie lk ie m n ie b e z p ie c z e ń s tw ie życia, a od końca roku, w k tó r y m te w y p a d k i nastąpiły, nie było w ia d o mości o n ie o b e c n y m p rz e z lat trzy.
O sobne p o s ta n o w ie n ie u s t a w o w e w p r o w a d z a d o m n ie m anie, iż o k rę t zatonął.
4. W olność' osobista.
W . o. u le g ła n a c z a s w o j n y r ó ż n y m o g r a n ic z e niom. Z asadnicze p o s ta n o w ie n ia podaje rozp. min. z d.
25 lipca 1914 r. 1. 158 dz. u. p.; p. n a d to ces. rozp. z d.
5 sie rp n ia 1914 r. 1. 199 dz. u. p. w r a z z rozp. minist, z a m ie s z c z o n e m i w d z ie n n ik u u. p. pod 1. 200 i 252; ces.
rozp. z d. 21 lu te g o 1915 r. 1. 41 dz. u. p. w r a z z -rozp.
m inist, z d. 26 m a rc a 1915 r. 1. 75 dz. u. p. i w ie le in n ych 1).
5. Zdolność do działania kobiet.
N a p o d s ta w ie § 3 n o w e li do k. c. zniesiono o g r a n ic z e n ia daw n ie jsz e, w e d ł u g k tó ry c h k o b ie ty nie m o g ły być ś w i a d k a m i rozp. ostatniej woli, a k t ó w n o ta ry a ln y c h , u w ie r z y te ln ie ń s ą d o w y c h i n o ta ry a ln y c h . a w s zc zeg ó l
ności i u w ie r z y te ln ie ń a k t ó w w s p r a w a c h h ip o te c z n y c h d ro b ia z g o w y c h .
6. Zdolność obiegow a rzeczy.
N a c z a s w o j n y w p r o w a d z o n o t u ró ż n e o g ra n ic z e nia; p. zw łaszcza, ces. rozp. z d. 10 p a ź d z ie rn ik a 1914 r.
1. 274 dz. u. p., dalej liczne rozp. m inist, ja k np. z d. 25 i 31 lipca 1914 r. 1. 160 i 188 dz. u. p. z d. 9 lu te g o 1915 r. 1. 30 dz. u. p., z 15 m a r c a 1915 r. 1. 61 dz. u. p., z d. 20 c z e rw c a 1915 r. 70 dz. u. p. itd.
7. W olność w zaw ieraniu um ów o g ra n ic z o n o n a c z a s w o j n y liczn e m i p rz e p isa m i, p. np. ces. rozp. z d.
1 sie rp n ia 1914 r. 1. 194 dz. u. p.; z d. 10 p a ź d z ie rn ik a
^ Co do ly cii i in n y c h p rz e p isó w , m a ją c y c h z n a c z e n ie p rz e j
ściow e, n a cz a s w o jn y ,- o g r a n ic z a n o się ty lk o do k ró tk ic h w z m ia n e k , ja k k o lw ie k idzie tu n ie r a z o z m ia n y is to tn e w z a k re s ie p r a w p r y w a tn y c h . D o b ry p rz e g lą d p rz e p isó w , w y d a n y c h do 1 s ty c z n ia 1915 n a c z a s w o jn y , p o d a je G e ric h ts-Z e itu n g z. 1 i 2 z r. 1915.
1*
4
1914 r. I. 274 dz. u. p.; rozp. minist, z d. 11 listo p a d a 1914 r. 1. 314 dz. u. p., z d. 27 m a r c a 1915 r. 1. 85 dz. u. p.
z d. 31 m a r c a 1915 r. 1. 91 dz. u. p.
8. M oratoryum I zm iany czasokresów .
Z e w z g l ę d u n a w o j n ę w p r o w a d z o n o i u t r z y m y w a n o n a d a l m o r a t o r y u m dla d łu g ó w p rz e z liczne ces.
i minist, rozp., z a m ie szcz o n e w dz. u. p. z r. 1914 p o d 1.
193, 216, 223, 237, 261, 278 279 (dla Galicyi), 280,- 318 (dla Galicyi), 321, 322 (dla Galicyi), 333; z r. 1915 p o d 1. 18, 19 (dla Galicyi), 77 (dla Galicyi), 90.
O z m ia n a c h inn y ch c z a s o k re só w i t e r m i n ó w s k u t k i e m w o j n y z a w i e r a ces. rozp. z d. 29 s ie rp n ia 1914 r.
1. 227 dz. u. p. og ó ln e p o sta n o w ie n ia r a m o w e , n a p o d s ta w ie k tó ry c h w y d a ło m inist, sp ra w ie d l. szc zeg ó ło w e p rz e pisy w rozp. z d. 8 p a ź d z ie rn ik a 1914 r. 1. 271 dz. u. p.;
w rozp. z d. 28 m a r c a 1915 r. 1. 79 dz. u. p.; p. ta k ż e w a ż n e dla Galicyi rozp. minist, spraw iedl. z d. 17 m a rc a 1915 r. 1. 64 dz. u. p.
O p rz e rw ie , w z g lę d n ie w s t r z y m a n iu p r z e d a w n i e n ia p. § 13 p ostępow . upom in. z r. 1873 w art. V no w e li proc.; § 9 ord. konk., § 9 ord. u k ładow ej.
. II. P raw a familijne.
9. Dzieci w razie rozw odu lub rozdziału rodziców .
§ 142 k. c. u le g ł o tyle zm ian ie p rz ez n o w e lę do k.
c- (§§ 6 i' ?:)., iż, jeżeli p r z y ro z d ziale od stołu i ło ża lub r o z w o d z ie m a łż o n k o w ie nie z a w a rli u k ła d u za z e z w o le n ie m s ą d u co do w y c h o w a n ia i. u tr z y m a n ia dzieci, n a te n c z a s sąd po z b a d a n iu w szy stk ich okoliczności m a w y dać n a jo d p o w ie d n ie jsz e z a rzą d zen ia, k tó re dzieci, u któ re g o z ro d z ic ó w m ają n a d a l p ozostaw ać. D ru g i m a łż o n e k
m o że m im o to w id y w a ć się z s w e m i dzieć m i w czasie i w sposobie, k tó re sąd oznaczy. Z a rz ą d z e n ia s ą d o w e m o g ą uleg ać zm ia n ie ze z m ia n ą sto su n k ó w .
10. Praw a dzieci nieślubnych i' m atki nieślubnej.
W miejsce §§ 165— 169 i 171 k. c. o trz y m a ły m oc o b o w ią z u ją c ą n a s tę p u ją c e p o s ta n o w ie n ia n o w e li do k. c.:
§ 8 .
§ 165 k. c. o p ie w a ć b ęd z ie :
Dzieci n ie ś lu b n e nie m a ją p r a w a a n i do n a z w is k a ro d z in n e g o ojca ani do szlachectw a, h e r b u lub in n y ch p r e r o g a t y w r o d z ic ó w ; noszą one n a z w is k o r o d o w e m atki.
Mąż m a tk i m oże o ś w ia d c z e n ie m p rz e d polityczną w ła d z ą k ra jo w ą za p r z y z w o le n ie m m a tk i i dziecka, a je
żeli ono je s t m ało letn ie, p r a w n e g o za stę p cy i s ą d u n a d a ć m u sw oje n a z w isko. Do sk u tecz n o ści ty c h o ś w ia d c z e ń je st ko n iecz n em , ab y je p rz e d ło ż o n o w d o k u m e n c ie p u b liczn y m alb o s ą d o w n ie lu b n o ta ry a ln ie u w ie r z y te ln io n y m .
(W u s tę p ie 2 -g im w p r o w a d z a u s ta w a n o w y p rzep is).
§ 9.
§ 166 k. c. o p ie w a ć będzie:
T a k ż e dziecko n i e ś lu b n e m a p r a w o ż ą d a ć od sw o ich ro d z ic ó w s to s o w n e g o do ich m a j ą t k u u tr z y m a n ia , w y c h o w a n ia i z a o p a trz e n ia a p r a w a ro d z ic ó w n a d n ie m rozcią
g ają się t a k daleko, ja k te g o w y m a g a cel w y c h o w a n ia . Z resztą d ziecko n ie ś lu b n e nie zo staje pod w ła d z ą ojcow ską s w e g o ro d ziciela lecz z a s tę p u je je opiekun.
Do u t r z y m a n ia j e s t g łó w n ie z o b o w ią z a n y ojciec; je żeli on j e d n a k t e m u podołać nie m oże, p rz e c h o d z i o b o w ią z e k te n n a m a t k ę a po niej n a d z ia d ó w m acie rzy sty ch .
(N ow ym je s t tu o b o w iązek d z ia d ó w u tr z y m y w a n ia dziecka).
6
§ i o .
§ 167 k. c. o p iew a ć będzie:
Ojciec je s t o b o w ią z a n y zw rócić m a tc e k o szta p o łogu ora z koszta u t r z y m a n i a za p i e r w s z y c h sześć ty g o d n i po p o ło g u a ta k ż e i d alsze w y d a tk i, jeżeli o n e s k u tk ie m p o ło g u stają się p o trze b n e.
W ie r z y te ln o ś ć z a d a w n i a się z u p ł y w e m tr z e c h lat po połogu.
§ U-
§ 168 k. c. o p ie w a ć b ędz ie :
Jesz cze p r z e d n a r o d z e n ie m się d ziecięcia m o ż e sąd n a w n io s e k m atki, jeżeli on a te g o p o trz e b u je i jeżeli nie p r o w a d z i n ie r z ą d n e g o życia, z o b o w ią z a ć teg o , k tó re g o oj
costw o w e d le § 163 u p r a w d o p o d o b n io n o , a b y złożył w są
dzie k w o tę , k tó rą m a d a ć na u t r z y m a n ie d z ie c k a za p ie r
w s z e trz y m iesiące d u d z ie ź z w y c z a jn ą k w o tę kosztów , k tó re w e d le § 167 m a ją być m a tc e zw rócone.
(§§ 10 i 11 w p r o w a d z a ją c a łk ie m n o w e p o sta n o w ie n ia ).
§ 12.
§ 169 k. c. o p ie w a ć b ę d z ie :
J a k d łu g o m a t k a sw e n ie ś lu b n e dziecko o d p o w ie d n io do j e g o p rz y sz łe g o p rz e z n a c z e n ia sa m a w y c h o w y w a ć chce i m oże, nie w o ln o ojcu go jej o d e b r a ć ; m im o to ponosić on m u si k o s z ta u tr z y m a n ia . Jeżeli zaś m a tc z y n e w y c h o w a n i e n a r a ż a d o b ro d z ie c k a n a n ie b e z p ie c z e ń stw o , o b o w i ą z a n y j e s t ojciec oddzielić dziecko od m a tk i i albo w z ią ć je do siebie albo um ieścić je gdzieindziej bezpiecznie i przyzw oicie. ^ ... ., .... ...—
§ 13.
§ 171 k. c. o p ie w a ć b ędz ie :
O b o w ią z e k u tr z y m a n ia i z a o p a tr z e n ia dzieci nieślu-
bn y c h p rz ech o d z i ró w n ie ja k in n y d łu g n a dzied z icó w ojca (daw niej rodziców )-
Jeżeli ojciec p rz y z n a ł się do o jco stw a a lb o jeżeli ono s ą d o w n ie zostało u stalone, m o g ą dzieci n ie ślu b n e , u trz y m y w a n e i w y c h o w y w a n e w czasie śm ierci ojca w jego do m u , żą d ać u t r z y m a n ia i w y c h o w a n ia aż do u z y s k a n ia zdolności sa m o is tn e g o u t r z y m a n ia się, w tej sam ej m ierze, jak dotąd, lecz nie w w ięk sz ej, rozciągłości, aniżeli one w e d le po zo stałe g o m a j ą t k u dzieciom ś lu b n y m przypaść m o g ą w udziale.
(U stęp 2-gi je s t n o w em p o s ta n o w ie n ie m . »Ta s a m a m ia ra « nie o z n a c z a »tego sam eg o sp o so b u « . D ziecię m o ż n a w ię c u m ie śc ić p o z a d o m em o jcb w sk im ).
Co do p r a w s p a d k o w y c h d ziec k a n ie ś lu b n e g o p.
ta k ż e poniżej VI w dziale o p r a w a c h sp a d k o w y c h .
§§ 14— 17 n o w e li z a w ie ra ją p rz e p isy przejściowe,, w s k a z ó w k i dla są d ó w co do p o s tę p o w a n ia w s p r a w a c h dzieci n ie ś lu b n y c h itp.
11. N adużyw anie w ładzy ojcowskiej.
§ 178 k. c. zm ie n ia i u z u p e łn ia no w e la do k. c. w §§ 4 i 5 p rz e z p o sta n o w ie n ia , że, je ż e li ojciec n a d u ż y w a . sw ej w ła d z y lub nie w y p e łn ia s w y c h o b o w iąz k ó w , albo jeżeli za c h o w u je się n ie u c z c iw ie lub nieobycz ajnie, w te d y nie- tylko dziecko, ale każdy, a w szc zególności najbliżsi k r e w n i m o g ą żądać pom o cy sąd o w e j. S ąd m a z b a d a ć p r z e d m io t z a żalen ia i w y d a ć o d p o w ie d n ie za rz ą d z e n ia , a w szcze
gólności m o ż e naka zać , ab y d ziecko co do z a r z ą d u m a ją tk ie m lu b co do opieki osobistej p o d le g a ło n a d z o ro w i s ą d o w e m u , a ojciec zajął tylko sta n o w is k o o p iek u n a.
, Jeż eli za k ła d lub s to w a r z y s z e n ie h u m a n i t a r n e p o d jęło się opieki i w y c h o w a n ia z a n ie d b a n e g o , o p u szc zo n eg o lub ta k ie g o dziecka, z k tó re m rodzice źle się obchodzili, lu b o k tó re nie troszczyli się, n a te n c z a s sąd n a w n io s e k z a k ła d u lub s to w a r z y s z e n ia i po p r z e s łu c h a n iu rodziców
m o ż e zarządzić, że d z iec k a nie w olno o d e b r a ć z z a k ła d u lu b s to w a r z y s z e n iu w b r e w ich w oli b ez z e z w o le n ia są
do w e g o , za n im dziecko w y c h o w a n e m nie zostanie,
12. A dopcya (P rzysposobienie).
W a r u n k i adopcyi, o k re ślo n e §-em 180 k. c. u leg ły zm ian ie o tyle, że w ystarczy , jeżeli rodzic ado p tu jąc y (przysposobiciel) u k o ń c z y ł la t 40; n a d to osoba, zostająca w z w ią z k u m a łż e ń sk im , m o ż e a d o p to w a ć lub być a d o p to w a n ą tylko za z g o d ą s w e g o m a łż o n k a (małżonki). Tej zg o d y nie p o trz e b a , jeżeli o w e g o m a ł ż o n k a u z n a ł sąd za c h orego u m y sło w o , lu b jeże li m iejsce je g o p o b y tu je s t n iew iad o m e , albo jeżeli m a łż e ń s tw o zostało rozdzielone.
D e k r e t n a d w o r n y z r. 1816, zak azu jąc y ro d z ic o w i adopcyi s w y c h dzieci n ie ślu b n y c h , został u c h y lo n y (§§ 18 i 20 n o weli).
Isto tn y s k u te k adopcyi o k re śla § 19 n o w e li do k. c., p rz y częściowej zm ian ie §-u 182 k. ć., w sposób n a s t ę pujący:
§ 19-
§ 182 k. c. o p ie w a ć b ęd z ie :
Isto tn y m s k u tk ie m p r a w n y m adopcyi jest, że osoba a d o p t o w a n a o tr z y m u je n a z w isk o a d o p tu ją c e g o albo n a z w isk o r o d o w e adoptującej. W o ln o j e s t j e d n a k ułożyć, że z tern n a z w is k ie m połączyć w i n n a p o p r z e d n ie sw o je n a zw isk o r o d z in n e i że z a tr z y m u je sw oje sz la c h e c tw o r o dow e, jeżeli je posiada. W ty m o sta tn im p rz y p a d k u m u si z a tr z y m a ć s w e n a z w isk o ro d z in n e , z k tó r e m p rz y ję te n a z w isk o b e z p o śre d n io m u s i się łączyć. Jeżeli a d o p tu jąc y p ra g n ą , ab y ich szla c h e c tw o i h e r b prz eszły n a a d o p to w a n e g o , m u si sie prosić o ze z w o le n ie pan u jąc eg o .
13. Rada opiekuńcza.
N o w e la do k. c. (§§ 3 0 —48) w p r o w a d z a w t. zw.
r a d a c h o p i e k u ń c z y c h (V o rm u n d sc h a fts ra t) organ, p rz y d a n y są d o w i do pom o cy p rz y w y k o n y w a n i u funkcyi o p ie k u ń c z y c h i k u ra te la rn y c h . R a d a op iek u ń cz a, k tó ra d o ty ch cz as m o g ła istnieć jako sto w a r z y s z e n ie d o b ro w o ln e , obec nie staje się o r g a n e m p a ń s tw o w y m , p rz y m u s o w o p o w o ła n y m do w s p ó łd z ia ła n ia z s ą d a m i o p ie k u ń c z y m i i ku- ra te la rn y m i. Ma ona g łó w n ie przez b e z p o ś r e d n ie sty k a n ie się z lu dnością in fo rm o w a ć sąd o w sz e lk ic h z d a rz e n ia c h dla s p r a w o w a n i a opieki i k u ra te li doniosłych — a zatem w d a n y c h p r z y p a d k a c h o p o trze b ie u s t a n a w ia n i a o p ie k u n ó w i k u r a to r ó w , o n a d u ż y c ia c h p rz y w y k o n y w a n i u w ła d z y rodzicielskiej lub o p ie k u ń c z e j; m a dalej w s k a z y w a ć s ą d o w i o s o b y , k tó re b y m ogły p o d e jm o w a ć się opieki;
u d ziela ć opinii co do w y b o r u z a w o d u dla p u p iló w i w in n y c h w a ż n y c h s p r a w a c h ; z w ła sz c z a m a c z u w a ć n a d lo
s e m dzieci o d d a w a n y c h na, w y c h o w a n ie osobom p r y w a t n y m (Ziehkinder) itp.; r a d o m o p ie k u ń c z y m m a być n a w e t w p r o s t p o w ie r z o n ą opieka, g d y nie m o ż n a w d a n y m r a zie z n a le ść o d p o w ie d n ie g o o p iek u n a. E g z e k u t y w a p o z o staje je d n a k n a d a l w r ę k a c h sądu. Jeż eli w ięc r a d a opie
k u ń c z a d o w ie się o n a d u ż y ciach , to m o ż e s ta ra ć się o ich u s u n ię c ie je d y n ie p rz e z p r z e d s ta w ie n ie i ra dy, a jeżeli one n ie p o m o g ą , m u si o p o m o c u d a ć się do sądu. R ad y o p ie k u ń c z e m o g ą j e d n a k o d b ie ra ć p r z y rz e c z e n ia o p ie k u ń cze i k u r a te l a r n e od o p ie k u n ó w i k u r a to r ó w ; u s t a w a u d z ie la im to p ra w o , a b y w te n sposób u ła tw ić im w y tw o r z e n ie p ew n ej m o ra ln e j p o w a g i w o b e c o p ie k u n ó w i k u ra to r ó w . Z re g u ły n ależ y dla k aż d ej g m in y u tw o r z y ć . osobną r a d ę o p ie k u ń c z ą i p o w o ła ć do niej r e p r e z e n t a n t ó w p r a w n ie u z n a n y c h w A ustry i kościołów, s to w a r z y s z e ń r e ligijnych, przedstaw 'icieli dotyczącej gm iny, nauczycieli, a n adto osoby najlepiej k w a lifikujące się do z a jm o w a n ia _
10
się z a d a n ia m i r a d op iek u ń cz y ch . C zło n k o w ie ra d o p ie k u ń czych n a z y w a ją się r a d c a m i sierocym i (W a ise n ra t). Mogą nim i zostać tylko w ła s n o w o ln i o b y w a te le a u stry a ccy (oby
watelki). W w ię k sz y c h g m in a c h m o ż n a u tw o r z y ć i po kilka rad o p iekuńcz ych. Gdzie te g o in te r e s p u p iló w w y m a g a (zw łaszcza w w ielk ich gm inach), mog’ą r a d y u s ta n a w ia ć t. zw. w y c h o w a w c ó w (w y c h o w a w c z y n ie ) sierocych (W aisen- pfleger, W a is e n pflege rinn en), którzy by w y k o n y w a li. peryo- dycz nie b e z p o ś r e d n i n a d z ó r n a d dziećm i, pod o p ieką ra d zostającemi. W y c h o w a w c y i w y c h o w a w c z y n ie sieroce mają w r a d a c h o p ie k u ń c z y c h tylko głos doradczy. (Bliższe w ia dom ości w w y ż ej p o w o ła n y c h §§'a ch n o w e li i w ro z p o rz ą d z e n ia c h w y k o n a w c z y c h ).
14. Przypadki,, w których nie p o trzeb a ustanaw iać opiekuna.
P o m yśli §§ 50 — 53 n o w e li do k. c., tu d z ie ż u t r z y m a n e g o n a d a l w m o c y d. n d w . z d. 17 s ie rp n ia 1822 r.
1. 1888 zb. u. s. n i e p o t r z e b a u s t a n a w i a ć o p i e k u n a dla m ało letn ich , nie p osiadają cych m a ją tk u n i e r u ch o m e g o lu b z n a czn iejsz eg o ru c h o m e g o , ja k d łu g o p ozo
stają oni w d o m a c h p o p ra w c z y c h , w z a k ła d a c h p ra cy p r z y m u so w e j, w d o m a c h p o d rz u tk ó w , w o c h r o n k a c h sierocych i w in n y c h za k ła d ach , p o św ię c o n y c h opiece n a d m łodzieżą, p u b liczn y c h lub p ry w a tn y c h , k tó ry ch s ta tu ty prz ez w ła d z e p a ń s t w o w e zostały z a tw ie rd z o n e . To s a m o dotyczy m a ło letnich, k tó rz y w y c h o w a n i b y w a ją w rodzinie, ale p o z o stają pod n a d z o r e m p r z e ło ż e ń s tw a zakładu. W tych w sz y s tk ic h p r z y p a d k a c h p r a w a i o b o w ią z k i o p ie k u n a sp e ł
nia z re g u ły prz eło żo n y zakładu, (p. z re sz tą w yżej p o w o łane. przepisy).
15. Pow szechna opieka (G e n era lv o rm u n d sch aft).
Jeżeli b ra k osób, k tó re b y z a jm o w a ły się o p ieką n a d
m ało letn im i, lub je ż e li in n e z a c h o d z ą p rz y c z y n y co do m ało letn ich , nie p osiadają cych śro d k ó w do życia, m o że sąd p o w ie r z a ć opiekę org'anowi p u b lic z n e j a d m in istra c y i albo z w ią z k o w i m a ją c e m u n a celu o c h r o n ę m łodzieży.
T e g o ro d z a ju p o w ie r z e n ie opieki m o ż e o b e jm o w a ć ta k ż e ty lk o p e w n e p r a w a i o b o w ią z k i (§ 54 noweli). — P r z e p is
§-u 54 now . u z a s a d n io n y j e s t s t o s u n k a m i w w ielk ich m ia stach, gdzie co raz tru d n ie j o ludzi, którzy by zechcieli z a ją ć się należ ycie o p iek ą n a d m ałoletnim i.
16. N iezdolność osób' do spraw ow ania opieki.
P rze p isy k. c. o n i e z d o l n o ś c i o s ó b do s p r a w o w a n i a opieki u le g ły g łó w n ie z m ia n ie p rz e z to, że do- ty c hcz aso w a...n iezd o ln o ść k o b ie t do s p r a w o w a n i a opieki i k u r a te li została zniesioną. N a d to u le g ły m o dylika cyi i in n e p o s ta n o w ie n ia k. o., j a k np. że n ie z d o ln y m i do s p r a w o w a n i a opieki są m ie sz k a ń c y obcy c h p a ń s t w (obe
cnie cudzoziemcy) itd. Oto, co p o s ta n a w ia ją d o sło w n ie
§§ 21— 29 n o w e li do k. c.:
S 2 1 .
§ 192 k. c. o p ie w a ć b ęd z ie :
T a k ż e z a k o n n ik o m i o b co k ra jo w c o m n ie p o w in n o się. z re g u ły p o ru c zać opieki.
(D aw niej » m ieszk ań co m o b cy ch p ań stw « ).
§ 22.
§ 193 k. c. o p ie w a ć b ędz ie :
Do objęcia opieki w y m a g a się .d la m ę ż a te k p r z y z w o le n ia męża, chyba, że chodzi o ich w ła s n e dziecię lub m ą ż został u z n a n y za u m y s ło w o c horego, m iejsce je g o p o b y tu jest n ie z n a n e albo n a s tą p ił ro z d z ia ł m a łż e ń s tw a .
12
§ 23.
N a p is „lub od o znaczonej opieki" w s ta w ić należy m ię d z y § 193 a § 194 k. c.
§ 194 k. c. o p ie w a ć b ę d z ie :
Do oznaczonej opieki nie n a le ż y do p u szc zać tych, k tó ry c h w y r a ź n ie od o pieki w y k lu cz y ł ojciec lu b u p r a w n io n a do. p o w o ła n ia o p ie k u n a m a t k a (§ 196), k tó r z y z ro d zica m i m a ło le tn ie g o lub z nim s a m y m w w ia d o m e j żyli n ie p rz y ja ź n i lu b są z a w ik ła n i w spór z m a ło le tn im . Sąd oceni, czy jak aś osoba z p o w o d u istniejących m ię d z y nią a m a ło le tn im w ierzytelności, k tó ry c h jeszc ze nie w y r ó w nano, do objęcia opieki j e s t n iezd a tn a.
§ 24.
§ 195. k. c. o p ie w a ć b ęd z ie :
W b r e w sw ej w oli nie. m o g ą być p rz y m u s z e n i do objęcia opieki: k o b ie ty z w y j ą t k i e m m a tk i i b a b k i, n a s tę p nie d u c h o w n i, w o jsk o w i zostający w czynnej słu żb ie - i u rz ę d n ic y publiczni, r ó w n ie ż i ten, kto m a la t sz e śćd zie
siąt, kto m a pieczę n a d pięcio rg ie m dzieci lu b w n u k ó w , lu b kto s p r a w u je ju ż je d n ą u ciąż liw ą albo trz y m n iejsze opieki, w re szcie kto u rz ą d te n z p o w o d u o d ległości swej siedziby od s ą d u o p ie k u ń c z e g o m ó g łb y s p r a w o w a ć tylko z tru d n o ś c ią albo ze z n a c z n y m i kosztam i.
(O sta tn i p r z y p a d e k b y ! daw n iej p o w o d e m n iez d o ln o śc i w zględnej).
§ 25.
§§ 196 i 197 k. c. o p ie w a ć b ę d ą :
§ 196. P r z e d w s z y s tk im i in n y m i o p ieka n ależ y się te m u , ko g o p o w o ła ł do te g o ojciec albo w razie, g d y b y on w ty m w z g lę d z ie nie był nic zarządził, te m u , kogo do te g o p o w o ła ła m a tk a , o ile co do n ieg o nie za chodzi ż a d n a z przeszkód, p rz ytoc zonych w §§ 191 do 194.
§ 197. Jeżeli m a t k a p o za p rz y p a d k ie m , w § 196 w y
m ien io n y m , albo jeżeli in n a osoba p r z e z n a c z y ła część ja k ą d z ie d z ic tw a i z a m ia n o w a ła z a ra z e m o p iek u n a, m u s i być t e n ż e p rz y ję ty -tylko w p rzym iocie k u r a to r a dla p o zo sta
w io n e g o m a ją tk u .
§ 2 6 .'
§ 198 k. c. o p iew a ć b ęd z ie :
Jeżeli o s ta tn ią w olą nie p o w o ła n o ż a d n e g o lu b p o w o łan o n ie z d o ln e g o o p iekuna, należy p rz ed w sz y stk im i in n y m i p oruc zyć opiekę ślubnej m atce, n a s tę p n ie dziad o w i o jczyste m u, dalej b a b c e ojczystej, w re s z c ie n a jb liż sz e m u k r e w n e m u , a z p o m ię d z y kilku ró w n ie bliskich z re g u ły starsz em u .
§ 27.
§ 211 k. c. o p iew a ć b ęd z ie :
Sąd w in ie n u s ta n o w io n e j o p ie k u n k ą kobiecie d o d ać m ę ż c z y z n ę ja k o w sp ó ło p ie k u n a :
1. jeżeli m a tk ę ś lu b n ą u s ta n o w io n o o p ie k u n k ą a oj
ciec ro z p o rz ą d z ił o sta tn ią wolą, aby u s ta n o w io n o w s p ó ł
o p ie k u n a , p o d w a r u n k ie m j e d n a k , że m u w czasie jego śm ierci n a d m a ło le tn im p rz y s łu g iw a ła w ła d z a , ojcow ska;
2. jeżeli o p ie k u n k a te g o zażąd a ;
3. jeżeli sąd z sz c zególniejszyc h p o w o d ó w , w szcze
gólności z p o w o d u objętości m a j ą t k u albo tru d n o ści z a r z ą d u n im p rz ez w z g lą d n a d o b ro p upila u z n a to za w s k a z a n e ;
4. jeżeli m a t k ę n ie ś lu b n ą u s ta n o w io n o o p ie k u n k ą a w sp ó łd z ia ła n ie w s p ó ło p ie k u n a je s t p o tr z e b n e dla strz e ż e n ia d o b r a d z iec k a n ie ś lu b n e g o .
P rz y w y b o rz e w s p ó ło p ie k u n a należ y u w z g lę d n ić
•prz e d e w sz y stk ie m o ś w ia d c z o n ą w o lę ojca, n a s tę p n ie w n io sek o piekunki, w re szcie k r e w n y c h . m ałoletniego.
14
§ 28.
§ 255 k. o. o p ie w a ć b ędz ie :
Sąd o p ie k u ń c z y m oże z a rz ą d z ić u su n ię c ie u s ta n o w io nej o p ie k u n k ą kob iety w ra z ie jej zam ążpójścia. U s ta n o w io n e o p ie k u n k a m i z a m ę ż n e kobiety należ y u su n ąć , jeżeli m a ź o d w o ła p rz y z w o le n ie s p r a w o w a n ia opieki.
§ 29.
W m iejsce o p ie k u n a lu b k u ra to r a , z a m ia n o w a n e g o p rz e d w e jśc ie m w życie niniejszeg o ro z p o rz ą d z e n ia c e s a r
skiego, m o ż e być m a t k a lub ż o n a osoby pieczy poruczo- nej n a swój w n io se k u s t a n o w i o n a o p ie k u n k ą lub kura- torką.
W s p ó ł o p i e k u n ó w d o d a n y c h m a t k o m i b a b k o m u s u nie sąd, jeżeli w e d le p o s ta n o w ie ń p o w y ż sz y c h nie należ y u s t a n a w ia ć w sp ó ło p ie k u n a .
III. Zobowiązania.
17. Lichwa.
N a p o d sta w ie § 1 ces. rozp. z d. 12 p a ź d z ie rn ik a 1914 r. 1. 275 dz. u. p., k tó re o trz y m a ło m oc o b o w ią z u ją c ą w m iejsce u s t a w y o lich w ie z d. 28 m a ja 1881 r. L 47 dz. u. p., u m o w a j e s t n ie w a ż n ą , w k tórej »ktoś l e k k o myślność, p r z y m u s o w e położenie, słabość u m y sło w ą , b r a k d o św ia d c z e n ia lu b w z r u s z e n ie d r u g ie g o w te n sposób w y z y sk u je , że sam lu b d la kogoś trz e c ie g o o d b ie r a ta k ie w z a je m n e ś w ia d c z e n ie lub p rz y jm u je p rz y rz e c z e n ie ta k ie g o w z a je m n e g o św ia d c z e n ia , k tó re g o w a r to ś ć pozostaje w r a żącej sprzeczności z w a rto ś c ią je g o w ła s n e g o św ia d c z e n ia . S tro n y m a ją sobie n a w z a je m zw ró c ić to, co n a p o d sta w ie n ie w a ż n e j u m o w y n a w z a je m o d e b r a ły w ra z z p r o c e n te m u s t a w o w y m (p. Zresztą § 7 pow yższej u staw y).
Z asadnicza ró żnica m ię d z y u s t a w ą z r. 1881, a ces.
rozp. z r. 1914 p o le g a na te m , że u s t a w a z r. 1881 o g ra n iczała pojęcie lic h w y do czynności k re d y to w y c h , g d y t y m c z a s e m ces. rozp. z r. 1914 ro z s z e rz a je do w sze lk ic h u m ó w odpłatnych.
P o d o b n e p rz e p is y o lich w ie, je d n a k z o g ra n ic z e n ie m do c z y n ności k re d y to w y c h , o b o w ią z y w a ły w G alicy i i w B u k o w in ie ju ż n a p o d s ta w ie u s ta w y z d. 19 cz e rw c a 1877 r. 1. 66 dz. u . p. (lex R y dzew ski).
18. Świadczenia pieniężne (moneta).
P a ń s t w o m o ż e płacić d łu g i s w e p r y w a tn e , o p ie w a j ą c e (effectiv) n a m o n e t y złote i p ła tn e w A u stry i w e w sz y stk ic h ś ro d k a c h z a p ła ty w a lu ty k o ro n o w e j; zresztą p. ces. rozp. z d. 20 m a r c a 1915 r. 1. 69 dz. u. p.
19. Najra usług.
U r z ę d n i c y l a s o w i i r o l n i .
U s t a w a z d n ia 13 s ty czn ia 1914 r. 1. 9 dz. u. p. n o r
m u je stos. s łu ż b o w y u r z ę d n ik ó w lasow yc h i rolnych, a m a z a sto s o w a n ie i do w sze lk ic h n a ó w c z a s istniejących sto s u n k ó w . P o s ta n o w i e n i a tej u s t a w y są w y r a z e m n o w sz y c h s o c y a ln o -ek o n o m iczn y p h poglądów .. P o d w z g lę d e m j u r y d y c z n y m u d e r z a z w ła sz c z a p rz e p is § 24, w e d łu g k tó re g o w ra z ie p ozbycia lu b w y d z ie r ż a w ie n ia posiadłości n o w y właściciel lub d z i e r ż a w c a w s tę p u je z re g u ły w istnie ją ce sto su n k i s łu ż b o w e b e z osobnej u m o w y .
A r c h i t e k c i . P rz e p is y u s t a w y o p o m o c n ik a c h h a n d lo w y c h r o z sz e rz a n a a r c h ite k tó w ces. rozp. z d. 10 s ty cznia 1915 r. 1. 8 dz. u. p.
P r a g m a t y k a s ł u ż b o w a .
W sto s u n k u p r a w n o -p u b lic z n y m u r z ę d n i k ó w i słu g p a ń s tw o w y c h n a s tą p iła w a ż n a z m ia n a p rz e z w y d a n ie p r a g m a t y k i słu ż b o w e j; p. u s t a w ę z d. 15 s ty c z n ia 1914 r.
1. 15 dz. u. p. w ra z z u z u p e łn ia ją c e m i ją u s t a w a m i i r o z p o rz ą d z e n ia m i i. 16— 22, 33, 34, 55 dz. u. p.
U b e z p i e c z e n i e p en sy i osób zostają cych w stos.
słu ż b o w y m n a p r z y p a d e k n ie d o łę z tw a i n a s ta ro ść — t u dzież w d ó w i s ie ro t n o r m u je o b e c n ie ces. rozp. z d. 25 c z e rw c a 1914 r. 1. 138 dz. u. p., k tó re z m ieniło u s t a w ę z d. 16 g r u d n i a 1906 r. 1. 1 dz. u. p. z r. 1907 (p. ta k ż e d o d a tk o w e ces. rozp., zw ła sz c z a z d. 28 sierp n ia 1914 r.
1. 225 dz. u. p., z d. 2 w r z e ś n ia 1914 r. i. 231 dz. u. p.
i z d. 26 w r z e ś n ia 1914 r, I. 259 dz. u. p.). Co do u b e z p . g ó rn ik ó w p. zw ła sz c z a ces. roz. z d. 7 k w i e tn ia 1914 r.
1. 80 dz. u. p.
20. O dpow iedzialność osób sądow ych na podstaw ie ustaw y syndykackiej.
P rz e p isy u s ta w y sy n d y k a c k ie j zostały ro z s z e rz o n e n a osoby w y m ie n io n e w art. X II n o w e li proc. .
IV. Zobowiązania. N iew ypłacalność dłużnika.
21. N iew ypłacalność dłużnika.
Jeżeli d łu ż n ik nie. m o ż e za spokoić p re te n sy i s w y c h w ierzycieli dla b r a k u d o sta te c z n e g o m a ją tk u , n a te n c z a s u s t a w a prz y ch o d zi z pom ocą ty m w ierzy cielo m prz ez r ó ż n e środki p ra w n e , k tó re o b ec n ie n o r m u je ces. rozp. z d.
10 g r u d n i a 1914 r. 1, 337 dz. u. p. W p r o w a d z a ono trz y o rd y n a c y e : 1) k o n k u rs o w ą , 2) u k ła d o w ą i 3) o rd y n a c y ę rosz cze ń p auliańskich, a prócz te g o w e w stę p n e j, te trz y o rd y n a c y e w y p rz e d z a ją c e j części o z n a cza po cz ątek Ich m ocy o b o w iązującej (w ogólności z d. 1 sty czn ia 1915 r.), s to s u n e k do in n y ch u sta w , z a w ie r a p o s ta n o w ie n ie p r z e j
ściowe, s k a r b o w e (p. ta k ż e ces. rozp. z d. 12 sty czn ia 1915 r. 1. 10 dz. u. p.) i k arne. T e ostatn ie z m ien iają
i u z u p e łn ia ją p rz e p isy u s t a w k a r n y c h o o sz u k a ń c z e j i lek
k o m y ś ln e j krydzie.
U w a g a . S k u tk ie m n ie w y p ła c a ln o ś c i d łu ż n ik a m o ż e b y ć w c z a s i e w o j n y d la u n ik n ię c ia k o n k u rs u u s ta n o w io n y przez są d n a d z ó r n a d p rz e d s ię b io rs tw e m d łu ż n ik a , o ozem p. ces. ro z p . z d. 17 w r z e ś n ia 1914 1. 247 dz. u. p.
22. O rdynacya kon kursow a (K o n k u r s o rd n u n g ) o trz y m u je m oc o b o w ią z u ją c ą w m iejsce u s t a w y k o n k u rs o w e j z d. 25 g r u d n i a 1868 1. 1 dz. u. p. z r. 1869 i u z u p e łn i a jącej ją u s ta w y o ro sz cze n ia ch p a u lia ń sk ic h ( A n f e c h tu n g s gesetz) z (1. 16 m a r c a 1884 1. 36 dz. u. p., o ile ta o s ta tn ia d otyczy u c h y le n ia s k u tk ó w d z ia ła ń p r a w n y c h d łu ż n ik a k o n k u r s o w e g o w o b e c w ierzycieli w k o n k u rsie.
P o d o b n ie , ja k d a w n ie jsz a , t a k i n o w a ord. k o n k u r s o w a d ą ż y o sta te c z n ie do tego, a b y m a ją te k k r y d a ta - ry u sz a, p o d le g a ją c y egzek u cy i, został s p r a w ie d liw ie i ró w n o m ie rn ie , ro z d z ie lo n y m ię d z y w ierzycieli. R ó ż n e śro d k i służą do te g o celu: I tak d łu ż n ik tra c i od ch w ili o tw a r c ia k o n k u r s u zdolność r o z p o rz ą d z a n ia m a s ą k o n k u r s o w ą ze sk u tk ie m p r a w n y m w o b e c w ierzycieli, za rzą d m a ją tk u k o n k u r s o w e g o obejm u je oso b n y z a rz ą d c a m a s y k o n k u r s o wej, działający pod ścisłym n a d z o r e m s ą d u (k o m isa rz a k o n k u rso w e g o ), w ierzycieli u k ł a d a się w p e w n e klasy i z a sp a k a ja ich p re te n s y e po s p ie n ię ż e n iu a k t y w ó w m asy k o n k u rs o w e j. J a k k o lw ie k w ty c h i w d alszyc h jeszcze w ie lu p o d s ta w o w y c h z a sa d a c h n o w a ord. konk. je st p o w t ó r z e n ie m d aw nie jsz ej, to je d n a k ró ż n i się od niej w sp o sób isto tn y w n a s tęp u ją cy ch zw ła sz c z a p u n k ta c h :
a) Znikają ró ż n ic e (z w y ją tk ie m w łaśc iw ości sądów), k tó re d o ty c h c z a s istniały m ię d z y k o n k u r s e m zw y k ły m , a kupieck im . S k u tk ie m te g o nie m a obecnie o d rę b n y c h p rz y c z y n o tw a r c ia k o n k u r s u do m a ją tk u p ro to k o ło w an y c h k u p c ó w ; u k ła d p r z y m u s o w y (Z w angsausgleich), przy k tó r y m m niejszość w ierzycieli m u s i przyjąć w a ru n k i, posta-
18'
w io n ę p rz e z większość, d o p u sz c z a ln y j e s t w k a ż d y m k o n k u rs ie — nie tylko w k u p ieck im ^ nie m a też obec nie o d r ę b n e g o p o stę p o w a n ia , ab y k u p ie c o d zy sk a ł p e łn e »uzdol- nienie« (p. §§ 246 i nst. d a w n e j ust. konk.).
W e d ł u g w n io s k u o u k ła d p r z y m u s o w y , m u s z ą w ie rzyciele o trz y m a ć w p rz e c ią g u ro k u p rz y n a jm n ie j 10%
ze s w y c h pretensyi.
B a rd z o d oniosła z m ia n a polega na w p r o w a d z e n iu m ożliw ości u k ła d ó w p r z y m u s o w y c h n a w e t b ez k o n k u r s u — 0 czem p. poniżej pod 1. 23.
b) P r z e z s z e re g p o sta n o w ie ń n o w a o rd y n a c y a za
p o b ie g a lub r e a g u je w sze rszy m , niż d o ty ch cz as za k resie prz e c iw ró ż n y m m a c h in a c y o m i d ziałaniom k r y d a ta r y u s z a 1 p o szc z e g ó ln y c h w ierzycieli, m a ją c y m n a celu, b ą d ź to u su n ięcie z m asy k o n k u r s o w e j p r z e d m io tó w m a ją tk o w y c h , b ą d ź te ż f a w o r y z o w a n ie p e w n y c h w ierzycieli ze sz k o d ą ogólnej masy.
N o w e m j e s t w szczególności p o sta n o w ie n ie , że s k u tk ie m o tw a r c ia k o n k u r s u g a s n ą pra.w.a o d rę b n o śc i (za
stawy), k tó re d r o g ą e g z e k u c j i d la za sp o k o je n ia lu b za
b e z p ie c z e n ia n a b y to w o sta tn ic h d n ia c h 60-ciu (§ 12 ord, k.).
N a d to ord. konk. r o z s z e rz a z a k re s tych działań, k tó
rych s k u tk i z a rz ą d c a m asy k o n k u rs o w e j im ie n ie m w ie r z y cieli m o ż e u chylić w d r o d z e s k a rg i lu b obrony, tj. z a k r e s t. zw. ro s z c z e ń p a u liańskich, p rz e d łu ż a czasokresy d la tych rosz cze ń i u ła tw ia dow o d y . R o szcz en ia pau liań sk ie, k tó re d o tychczas o k re śla ła o so b n a u s t a w a z 16 m a rc a 1884 r.
(A n fech tu n g sg ese tz), są o b ecnie u r e g u l o w a n e — o ile d o tyczą zaczepiania d ziała ń k r y d a ta r y u s z a — w sam ej o r d y n a c j i k o n k u rso w e j.
D zia ła n ia k ry d a ta r y u s z a p o d le g a ją c e z a cze p ie n iu o k r e śla ord. konk. w §§ 28 — 36 w sposób n a s tę p u ją c y :
§ 28 .
Zaczepienie a)' z powodu zam iaru pokrzyw dzenia.
Z a c z e p ie n iu p o d le g a ją :
1. w sz e lk ie d z ia ła n ia p ra w n e , k tó re k r y d a ta r y u s z p rz e d s ię w z ią ł w ostatnich- dziesięciu la ta c h p rz e d o tw a rc ie m k o n k u rs u w w ia d o m y m d ru g ie j s tro n ie z a m ia rz e p o k rz y w d z e n ia s w y c h w ie rz y c ie li;
2. w sz e lk ie d z ia ła n ia p ra w n e , k rz y w d z ą c e w ierzy cieli k r y d a ta - ry u s z a , k tó re te n ż e p rz e d s ię w z ią ł w o s ta tn ic h d w u la ta c h p rz e d o tw a r ciem k o n k u rs u , je ż e li d r u g a s tro n a m u s ia ła w iedzieć-o z a m ia rz e p o k rz y w d z e n ia ;
3. w sz e lk ie d z ia ła n ia p ra w n e , k rz y w d z ą c e w ierzy cieli k ry d a - ta r y u s z a , k tó re te h ż e p rz e d s ię w z ią ł w o s ta tn ic h d w u la ta c h p rz e d o tw a rc ie m k o n k u rs u ze s w y m m a łż o n k ie m — p rz e d lu b w c z a sie m a łż e ń s tw a — albo z in n y m i b lisk im i c z ło n k a m i ro d z in y , albo n a k o rz y ś ć ■wym ienionych osób, c h y b a , że d ru g ie j stro n ie iv czasie d z ia ła n i a p ra w n e g o z a m ia r d łu ż n ik a p o k rz y w d z e n ia w ie rz y c ie li n ie b y ł,
an i n ie m u s ia ł b y ć w ia d o m y ;
b) z powodu trw onienia majątku.
4. u m o w y k u p n a , z a m ia n y i o d o sta w ę , k tó re k ry d a ta ry u s z z a w a r ł w o sta tn im ro k u p rz e d o tw a rc ie m k o n k u rs u , o ile d r u g a s tro n a w c z y n n o śc i p ra w n e j p o z n a ła lu b m u s ia ła p o z n a ć trw o n ie n ie m a ją tk u , k rz y w d z ą c e w ierzy cieli.
§ 29.
Zaczepianie rozporządzeń nieodpłatnych i będących z niemi na ró w n i.
Z a c zep ien iu p o d le g a ją n a s tę p u ją c e d z ia ła n ia p ra w n e , p rz e d s ię w z ię te w o s ta tn ic h d w u la ta c h p rzed o tw a rc ie m k o n k u r s u :
1. n ie o d p ła tn e ro z p o rz ą d z e n ia k ry d a ta r y u s z a , o ile n ie chodzi O w y k o n a n ie u s ta w o w e g o o b o w iązk u , o u ś w ię c o n e z w y c z a je m p o d a ru n k i o k o liczn o ścio w e, alb o o ro z p o r z ą d z e n ia w o d p o w ied n iej w y sokości, z d z ia ła n e n a cele u ż y te c z n o śc i p u b liczn ej lu b tak ie, k tó rem i u c z y n io n o z a d o ść o b o w ią z k o w i m o ra ln e m u , albo w zg lęd o m p r z y z w o ito śc i ;
2. n a b y c ie rz e c z y k r y d a ta r y u s z a n a p o d s ta w ie z a rz ą d z e n ia w ła d z y , je ż e li z a p ła ta n a s tą p iła z fu n d u s z ó w k ry d a ta ry u s z a . Jeżeli te rz e c z y n a b y li b lisc y c z ło n k o w ie ro d z in y k r y d a ta r y u s z a , istn ieje d o m n ie m a n ie , że z a p ła tę u isz c z o n o z fu n d u s z ó w d łu ż n ik a ;
2*
20
3. zab e z p ie c z e n ie lu b z w ro t p o sa g u , o ile k r y d a ta r y u s z nie b y ł do teg o o b o w ią z a n y a n i u m o w ą , z a w a r tą p rz y z a w a rc iu m a ł
ż e ń s tw a , albo p rz y u s ta n o w ie n iu p o s a g u , a n i te ż u s ta w ą w ra z ie ro z w ią z a n ia sp ó ln o ści m a łż e ń sk ie j, dalej za b e z p ie c z e n ie lu b w y d a n ie o p ra w y a lb o p e n sy i w d o w iej,
Zaczepienie z powodu szczeg ó ln eg o uw zględnienia (faw oryzow ania).
§ 30.
(1) Z a c zep ien iu p o d le g a z a b e z p ie c z e n ie a lb o z a sp o k o je n ie d a n e w ierzy cielo w i p o n a s ta n iu n ie w y p ła c a ln o ś c i, albo p o w n io s k u o o tw a r
cie k o n k u rs u , albo w o s ta tn ic h d n ia c h sześćd ziesięciu p r z e d t e m : 1. je ż e li w ie rz y c ie l u z y s k a ł z a b e z p ie c z e n ie lub. z a sp o k o je n ie , k tó r e g o alb o w c a le n ie m ia ł p r a w a ż ą d a ć lu b n ie w ty m sp o so b ie, albo n ie w ty m c zasie, c h y b a , że p rz e z tę c z y n n o ść p r a w n ą nie z o sta ł p rzed in n y m i w ierzy cielam i sz c z e g ó ln ie u w z g lę d n io n y ;
2. jeże li z a b e z p ie c z e n ie lu b z a s p o k o je n ie b y ło d o k o n a n e n a rzecz b lisk ich c z ło n k ó w ro d z in y , c h y b a , że z a m ia r k ry d a ta ry u s z a , ab y ich p rz e d in n y m i w ie rz y c ie la m i sz c z e g ó ln ie u w z g lę d n ić , n ie był lu b n ie m u s ia ł im b y ć w ia d o m y ;
3. jeżeli go d o k o n a n o n a rzecz osób in n y c h , n ie w y m ie n io n y c h p o d 1. 2, a oso b o m ty m z a m ia r k ry d a ta ry u s z a , ab y ic h p rz e d in n y m i w ie rz y c ie la m i sz c z e g ó ln ie u w z g lę d n ić , nie b y ł lu b nie m u s ia ł by ć w ia d o m y .
(2) Z a c z e p ie n ie je s t w y k lu c z o n e , je ż e li sz c zeg ó ln e u w z g lę d n ie n ie n a s tą p iło w c z e śn ie j, an iż e li n a ro k p rz e d o tw a rc ie m k o n k u rs u , (p. ta k ż e w yżej n a str. 18 p o d lit, b p o w o ła n y § 12 ord. konk.j.
Zaczepienie z powodu znanej niewypłacalności.
§ 31;
(1) Z a c zep ien iu , p o d le g a ją n a s tę p u ją c e d z ia ła n ia p ra w n e , p rz e d sięw zięte po n a s ta n iu n ie w y p ła c a ln o ś c i, alb o po w n io s k u o o tw a rc ie k o n k u r s u :
1. D z ia ła n ia p r a w n e , m o cą k tó ry c h bliski czło n e k ro d z in y k ry d a ta r y u s z a u z y sk u je d la sw ej w ie rz y te ln o ś c i k o n k u rs o w e j z a b e z p ie czen ie lub z a s p o k o je n ie , i w szelk ie czy n n o ści p r a w n e sz k o d liw e d la w ierzy cieli, k tó re k ry d a ta ry u s z z a w a r ł z tern i o so b a m i, c h y b a , że ów b lisk i czło n e k r o d z in y nie w ie d z ia ł lu b n ie m u s ia ł w ied zie ć o n ie w y p ła c a ln o śc i albo o w n io s k u o tw a rc ia k o n k u r s u ;
2. d z ia ła n ia p ra w n e , m o c ą k tó ry c h in n y w ie rz y c ie l k o n k u rs o w y u z y s k u je zab e z p ie c z e n ie lu b z a s p o k o je n ie , i w sz e lk ie c zy n n o ści p r a w n e sz k o d liw e d la w ierzycieli, k tó re k r y d a ta r y u s z z a w a r ł z in n e m i o sobam i, je ż e li d r a g a s tr o n a w ie d z ia ła lu b m u s ia ła w ied zie ć o n ie w y p ła c a ln o ś c i, alb o o w n io s k u o tw a r c ia k o n k u rs u .
(2) Jeżeli w c zasie d z ia ła n ia p ra w n e g o lu b c z y n n o ś c i p ra w n e j p o d le g a ją c y c h w e d le u s tę p u 1 z a c z e p ie n iu , b y ło w to k u p o s tę p o w a n ie u k ła d o w e co do m a ją tk u k r y d a ta r y u s z a i o b w ie sz c z o n o je p u b li
cznie, n a te n c z a s d r u g a s tr o n a n ie m o że się p o w o ły w a ć n a b ra k w ia d o m o ści o n ie w y p ła c a ln o śc i.
(3) Nie m o ż n a z a c z e p ia ć w e d le u s tę p u 1 ta k ic h d z ia ła ń p ra w n y c h k r y d a t a r y u s z a alb o d z ia ła ją c e g o z a n ieg o w p o s tę p o w a n iu u k ła d o - w e m z a rz ą d c y u k ła d o w e g o , k tó re w e d le p o s ta n o w ie ń o r d y n a c y i u k ła dow ej d o z w o lo n e s ą celem d alszeg o p ro w a d z e n ia p rz e d s ię b io rstw a . (4) Z aczep ien ie je s t w y k lu c z o n e , jeże li d z ia ła n ia p ra w n e , p o d le g a ją c e z a c z e p ie n iu , w y k o n a n o w cześn iej an iże li sz e ść m iesięcy przed o tw a rc ie m k o n k u rs u .
§ 32.
Za b lisk ich c z ło n k ó w ro d z in y u w a ż a ć n a le ż y m a łż o n k a i osoby, k tó re z k ry d a ta r y u s z e m lu b je g o m a łż o n k ie m są sp o k re w n io n e lub sp o w in o w a c o n e w linii p ro ste j alb o do c z w a rte g o s to p n ia linii u b o cznej, n a s tę p n ie dzieci a d o p to w a n e i w y c h o w a n k ó w , o ra z o so b y ż y ją c e z k ry d a ta ry u s z e m w z w ią z k u n ie ś lu b n y m . P o k re w ie ń s tw o ze z w ią z k u n ieślu b n eg o sto i n a ró w n i ze ślu b n e m .
Zapłaty w ek slo w e i czekow e.
§ 33.
(1) Z w ro tu z a p ła t w e k s lo w y c h , k tó r e u iś c ił k ry d a ta ry u s z , n ie m o ż n a ż ą d a ć n a m o cy § 30, 1. 2 i 3 i § 31, u stę p 1, je ż e li o d b io rc a b y ł w e d le p r a w a w e k slo w e g o o b o w ią z a n y p rz y ją ć z a p ła tę p o d g ro z ą u tr a ty ro s z c z e n ia w e k slo w e g o p rz e c iw in n y m d łu ż n ik o m w e k s lo w y m
(2) U p ra w n io n y do z a c z e p ie n ia m o że je d n a k ż ą d a ć z w ro tu z a p ła c o n e j w a lu ty w ek slo w ej od o s ta tn ie g o d łu ż n ik a re g re so w e g o , alb o , g d y te n ż e n a ra c h u n e k trzecieg o p u ś c ił b y ł w e k se l w obieg od trz e c ie g o , jeżeli o s ta tn ie m u d łu ż n ik o w i re g re s o w e m u lu b trz e c ie m u w czasie, g d y p u śc ił lu b k a z a ł p u śc ić w e k se l w obieg, b y ły lu b m u sia ły b y ć w ia d o m e z a m ia r szczeg ó ln eg o u w z g lę d n ie n ia , n ie w y p ła c a ln o ś ć alb o w n io se k o o tw a rc ie k o n k u rs u .
(3) P o w y ż sz e p o s ta n o w ie n ia n a le ż y a n a lo g ic z n ie s to so w a ć do z a p ła t c zek o w y ch .
22
Sprzedaż drobna.
§ 34.
Ś w ia d c z e n ia n a p o d s ta w ie drobnej s p r z e d a ż y rz e c z y r u c h o m y ch w p rz e d s ię b io rs tw ie z a ro b k o w e m d łu ż n ik a z a c z e p ia ć m o ż n a je d y n ie p o d w a ru n k a m i § 28, 1. 1 do 8.
Egzekucya i zaczepienie.
§ 35.
Z a c z e p ie n ia n ie w y k lu c z a o k o lic z n o ść , że d ia d z ia ła n ia , k tó re m a b y ć z a czep io n e, u z y s k a n o ty tu ł e g z e k u c y jn y , a lb o że p rz y s z ło o n o do s k u tk u d ro g ą e g z e k u c y i. Jeżeli d z ia ła n ie p ra w n e u z n a n o za b e z sk u te c z n e , n a te n c z a s g a ś n ie w o b e c w ierzy cieli k o n k u rs o w y c h , ta k ż e sk u te c z n o ś ć ty t u łu e g z e k u c y jn e g o .
Zaczepianie opuszczeń (zaniechań).
§ 36.
Za d z ia ła n ia p r a w n e u w a ż a ć n a le ż y ta k ż e o p u s z c z e n ia (zan ie
c h a n ia ) k ry d a ta r y u s z a , s k u tk ie m k tó ry c h tra c i on ja k ie ś p ra w o , albo k tó re u z a s a d n ia ją , u tr z y m u ją w m o cy , alb o z a b e z p ie c z a ją ro s z c z e n ia m a ją tk o w e p rz e c iw n ie m u . To sa m o o d n o si się do z a n ie c h a n ia p rz y ję c ia d zied z ictw a.
(P. ta k ż e co do te r m in ó w z a c z e p ie n ia d z ia ła ń d łu ż n ik a ro z p . m in. sp ra w ie d l. z d. 17 m a r c a 1915 1.68 dz. u. p.)
c) N o w e m w p ra w ie austr. j e s t t. zw. p r a w o ś c i g a n i a (V e rfolgungsre cht), o k re ślo n e bliżej w § 45 ord.
konk. P o le g a ono na tem , że s p rz e d a w c a , k tó ry sp rz e d a n y t o w a r odesłał w p r a w d z i e k r y d a ta r y u s z o w i, äle nie o trz y m a ł od niego w całości zapłaty, m o ż e ż ą d a ć z w r o t u to w a ru , jeżeli go d łu ż n ik łub kto inny, za n ieg o nie o d e b ra ł p r z e d o tw a r c ie m k o n k u r s u w m iejscu d o staw y .
d) W ie r z y c ie li k o n k u r s o w y c h dzieli u s t a w a obec nie n a t r z y k ł a s y (§§ 51 i nst.), a nie jak d o ty c h c z a s n a klas pięć. N ie k tó re p r e te n s y e (§ 57) w y k lu c z a z u p e łn ie od za
sp o k o je n ia z m a sy k o n k u rso w e j.
P o d o b n ie jak w d a w n e j ord. k o n k u rs o w e j u z n a n e są i w no w e j, p rz e d e w s z y s tk ie m t. zw. r o s z c z e n i a o w y ł ą c z e n i e ( A u s s o n d e ru n g s a n s p riic h e ) — p o le g a ją c e na
tern, że p e w n e p rz e d m io ty m a ją tk o w e , znajdujące się w m a sie, nie n a le ż ą w c a le do k r y d a ta r y u s z a , a t e m s a m e m m u szą by ć w y d a n e osobom , m a ją c y m n a nich p r a w a r z e c z o w e (zw łaszcza w łasność) lub ro sz c z e n ia obligacyjne o ich z w r o t (np. ktoś rzecz w y g ó d ził b ył kry d a ta ry u szo w i).
W m asie k o n k u rs o w e j m u s z ą n a tu r a ln ie n a sa m p rz ó d znaleść pokrycie d ł u g i m a s y k o n k u r s o w e j , s p o w o d o w a n e zwłaszc/.a k o sz ta m i p o s tę p o w a n ia k o n k u r s o w e g o (p. z r e s z tą §§ 46 i 47 ord. konk.).
P r z e d w s z y s tk im i w ie rz y c ie la m i k o n k u r s o w y m i m u szą być zaspokojeni także ci w ierzyciele, k tó ry m służą ro s z cz e n ia do o d r ę b n e g o z a spokoje nia się z o z n a c z o n y c h p r z e d m io tó w m a ją tk o w y c h k r y d a ta r y u s z a (t. zw. w ie r z y ciele z p r a w e m o d rę b n o śc i — A b s o n d e r u n g s g lä u b i g e r ; d a w n ie js i w ierzy ciele realni), np. z a sta w n icy , m ając y p ra w o z a tr z y m a n ia i t. d. P rz e d m io ty , z k tórych o trz y m u ją z a spokojenie, (po p okryciu k o s z tó w d o ty czą ceg o zarządu), s ta n o w ią t. zw. m a s y o d r ę b n e (S o n d erm a ssen ).
N a d w y ż k a m as o d rę b n y c h w p ł y w a do ogólnej m a sy k o n k u rs o w e j.
W p o s t ę p o w a n i u k o n k u r s o w e m w p r o w a d z o n e Zostały z w ła szcz a n a s tę p u ją c e z m ia n y :
e) W ł a d z a s ą d u w p o s tę p o w a n iu k o n k u r s o w e m została z n a c z n ie r o z s z e rz o n a z u s z c z u p le n ie m autonom ii, k tó ra d o tą d służyła o gółow i w ierzycieli, w z g lę d n ie w y d z ia ło w i w ierzy cieli (G lä u b ig e rau sc h u ss). W w y d z ia le w i e r z y c i e l m a z a s tę p s tw o i mniejszość.
f) R ó ż n e ś ro d k i z m ierzają do tego, b y k o sz ta p o stę p o w a n ia k o n k u r s o w e g o nie były tak w y so k ie (taryfa dla za rz ą d c y masy, s p o rz ą d z a ć i n w e n t a r z a nie rmisi n o ta r y u s z różne u ła tw ie n ia dla d ro b n y c h k o n k u r s ó w z m a s ą nie p rz e n o s z ą c ą 5000 K i t . p.).
O r d y n a c y a k o n k u r s o w a o b o w ią z u je w ogólności od d. 1 stycznia 1915 r. P rz e p is, że do w a ż n o śc i u k ł a d u p r z y m u s o w e g o w y m a g a się, aby w ie rz y c ie le o trz y m a li w p r z e
24
c ią g u r o k u p rz y n a jm n ie j 10% ze s w y c h p r e t e n s j i , o trzy m a j e d n a k m o c p r a w n ą d o piero z d n ie m , k tó ry oznaczy r o z p o r z ą d z e n ie m in is tr a s p ra w ie d liw o ś c i (art. I p rz e p is ó w w p ro w ad cz y ch ).
23. O rdynacya układow a (A u sg le ic h s o rd n u n g ) je s t n o w o ścią w austr. u s t a w o d a w s t w i e . D ą ż y o n a do tego, by d łu ż n ik o w i, któ ry p o p a d ł w stan niew ypłac aln o ści, u m o ż liw ić p o w r ó t do p r a w id ło w e g o e k o n o m ic z n e g o s ta n u , nie n a r a ż a ją c go n a k o n k u rs , a z n im n a r a d y k a l n e sk u tk i n iszczące je g o g o s p o d a r s tw o — w s z a k w k o n k u r s ie m a s a k o n k u r s o w a m u si być spieniężona.
Dłużnik, k tó ry p o p a d ł w sta n n iew y p ła c a ln o śc i (osoba p r a w n i c z a n a d m i e r n ie obdłużona), m o ż e w sądzie, dla o tw a r c ia k o n k u r s u w ła ś c iw y m , p o sta w ić w nio sek , a b y z a m ia s t k o n k u r s u o tw a r to p o s tę p o w a n ie u k ł a d o w e (A us
gleichsve rfahren). Z w n io s k ie m należ y p r z e d s ta w ić p r o je k t u k ła d u p r z y m u s o w e g o z w ie r z y c ie la m i i p rz e d ło ż y ć d o k ła d n y spis m a ją tk u dłużnika.
P r o j e k t u k ł a d u p rz y m u s o w e g o nie śm ie s p rz e c iw ia ć się b e z w z g lę d n ie o b o w ią z u ją c y m p r z e p is o m p r a w n y m . W szczególności w y m a g a u s t a w a , a b y u k ła d n ie n a r u s z a ł ro sz c z e ń o w y łą c z e n ie i o o d r ę b n e z a spokoje nie; n a s tę p n ie , a b y w e d ł u g u k ł a d u w ierzyciele, k tó ry c h p r e t e n s j o m służy u s ta w o w e p i e r w s z e ń s t w o (koszta p o s tę p o w a n ia , p o g r z e b u d łu ż n ik a i t. p.) zostały w . całości za sp o k o jo n e ; żeby inn i w sz y sc y w ie r z y c ie le (w y ją te k stanowną ro sz c z e n ia § 27 w y k lu c z o n e ) byli w u k ła d z ie -p o s ta w u e n i n a r ó w n i (chyba, że sam i zg o d z ą się w y r a ź n i e n a n i e r ó w n o m i e r n e t r a k t o wanie); a b y im o fiaro w an o za p ła tę p rz y n a jm n ie j 25°/0 ich należytości najpóźniej w cią g u d w ó c h lat. (O m ocy o b o w iązującej o s ta tn ie g o p rz e p is u p. j e d n a k art. I postano- w ie ń w p ro w a d c z y c h ).
S ąd p rz ychylający się do w n io s k u d łu żn ik a, o g ła sz a e d y k te m o tw a r c ie p o s tę p o w a n ia u k ła d o w e g o , w z y w a ją c
wierzycieli, a b y zgłosili s w e p re te n sy e. w ciąg u oznaczo-, n eg o cz asokre su, i podając do publicznej w ia d o m o ś c i n a zw isk o k o m is a r z a u k ł a d o w e g o i z a r z ą d c y u k ła d o w e g o (A u sg le ic h sk o m issär, A usgleichsyerw .alter). Sąd m o ż e też ró w n o c z e ś n ie w y d a ć w s z e lk ie z a rz ą d z e n ia , p o tr z e b n e do za b e z p ie c z e n ia m a ją tk u , w szc zególności m o ż e nakazać, a b y .dłużnik w czasie t r w a n i a p o s tę p o w a n ia p e w n y c h czynności p r a w n y c h albo w c a le nie p rz e d się b ra ł, albo nie bez zg o d y z a r z ą d c y u k ła d o w e g o .
O tw a rc ie p o s tę p o w a n ia u k ła d o w e g o m usi by ć u w i d o cz nione w księd ze g r u n to w e j, w r e je s tr z e h a n d lo w y m , w p ro to k o ła c h g r a b ie ż y i t. d. (§ 6).
D łu żn ik s k u tk ie m o g ło szen ia o tw a r c ia p o s tę p o w a n ia u k ła d o w e g o nie traci, jak w k o n k u rs ie , zdolności ro z p o r z ą d z a n ia s w y m majątkiem-; m o ż e w szczególności s k u te cznie z a w ie r a ć czynności, n a le ż ą c e do z w y k łe g o o b ro tu w p rz e d s ię b io rs tw ie , jeżeli z a r z ą d c a u k ła d o w y nie s p rz e ciw i się tem u. Do czynności w y c h o d z ą c y c h j e d n a k p o z a te n zakres, m u s i s ta ra ć się o zgodę zarządcy. Od d n ia po
d a n ia w n io s k u aż do o tw a r c ia p o s tę p o w a n ia nie w olno d łu ż n ik o w i w c ale p o z b y w a ć lub obciążać n ieru c h o m o śc i, u s ta n a w ia ć na m a ją tk u p r a w o d r ę b n e g o zaspokojenia, p r z y jm o w a ć ręk o jm ii i ro z p o rz ą d z a ć m a ją tk ie m pod t y t u łe m d a r m y m . T e g o r o d z a ju czynności p r a w n e nie m ają s k u t k u w o b e c w ierzy cieli (p. z resztą § 8). P o c z ą w s z y od o tw a r c ia p o s tę p o w a n ia u k ła d o w e g o , nie m o że by ć ani o tw a r ty k o n k u r s do m a ją tk u d łu ż n ik a , ani nie m o ż n a n a jego rz ecz ach n a b y ć p r a w a z a s t a w u lub za sp o k o je n ia lub in n y ch p r a w o d rę b n o ści (p. z resztą § 10). N a w e t g a s n ą te p r a w a o drę bności, które, d ro g ą e g z e k u c y i dla za sp o k o je n ia lu b z a b e z p ie c z e n ia n a b y to w o sta tn ic h dniach 60-ciu
p rz e d o tw a r c ie m p o s tę p o w a n ia (p. z re sz tą § 12). Zgło
szenie w ie rz y te ln o śc i w p o s tę p o w a n iu u k ł a d o w e m w s t r z y m u je bieg p r z e d a w n i e n ia (§ 9).
