Seria: ENERGETYKA z. 89 Nr kol. 841
Janusz Dietryeh Ins-tytut Mechaniki
i Podstaw Konstrukc ji Maszyn Politechnika Śląska
0 H B T O D O L O G H TWÓRCZOŚCI TECHNICZNEJ
Założenia jako konieczność logiczna
Dla naszego rozumowania i wnioskowania nie ma is
totnego znaczenia to, o czym myślimy, lecz to, CO 0 TYM MYŚLIMY !
To zadanie wskazuje na konieczność określenia sposobu myślowego odnoszę - nia się tdo tego, o czym myślimy - koniecznością logiczną jest kierowanie się odpowiednimi czynnikami ułatwiającymi wprowadzenie ŁADU do naszego my
ślenia. W naszym metodologicznym ujęciu tymi czynnikami są ZAŁOŻENIA.
Przyjmowane bez dowodu założenia nazywane są a k s j o m a t a m i,pew
nikami lub nawet zasadami. W NAUCE KONSTRUKCJI rozwijanej przez nas w Politechnice Śląskiej przyjętymi założeniami są ZASADY:
+ ZASADA ZŁOŻÓNOScis
- każdy rozpatrywany PRZEDMIOT jest CZgśCI# WIĘKSZEJ CAŁOŚCI;
- w przedmiotach wyodrębnionych jako WŻGLJIDNE CAŁOŚCI można wyróżnić różne CZYŚCI;
- STOPIEfr ZŁOŻONOŚCI uwarunkowany jest JAKOŚCIOW4 RÓŻNORODNOŚĆ 1 4 CZg - ŚCI,
+ ZASADA OGÓLNOŚCI - o g ó l n e p o z n a n i e odpowiednich CAŁOŚCI stanowi właściwą podstawę rozpoznania CAŁOŚCI i CZgSCI.
Prakseologicznym wyrazem tej zasady jest reguła "o d o g ó ł u d e s z c z e g ó ł u ", co nie jest sprzeczne z faktem, że w różnych sy - tuacjach jakiś szczegół jest pierwszym przedmiotem naszego spostrzeże
nia.
+ ZASADA REALIZMU POZNAWCZEGO - istnieje:
- nic tylko to, co jest OBIEKTYWNYM KONKRETEM - a więc materialnym układem,
20 0. Dietrych
- lecz również to, co jest POMYŚLNĄ ABSTRAKCJĄ; zidentyfikowaną CECHĄ KONKRETU lob POJĘCIEM IDEALNYM ~'np. prawdą’, dobrem, pięknem - a rów
nież postacią, określeniem klasy przedmiotów itd.
REALNYMI - to jest będącymi przedmiotami naszego czynnego czy też my - ślowego działania jest to, co znajduje się w:
- SFERZE KONKRETÓW, - SFERZE ABSTRAKCJI.
Myślimy pojęciami idealnymi i pojęciami, którymi są różne MODELE KONKRETŚW.
+ ZASADA JEDNOZNACZNOŚCI TERMINOLOGICZNEJ - SŁOWA oznaczające POJĘCIA NA
UKI KONSTRUKCJI stosowane są wyłącznie w zakresie znaczeń danego poję - cia - wykluczamy synonimy i homonimy, które z różnych względów mogą być stosowane w pomocniczych tekstach wyjaśniających.
W praktycznym inżynierskim działaniu niedostatecznie przywiązywana jest uwaga do ZNACZENIA SŁÓW - zwracanie w takich sprawach uwagi traktowa.ne jest jako "walka o słowa" ~ a jednak:
"Słowo jest czynu testamentem, czego się nie może dopiąć to się słowem testuje - przekazuje i takie tylko słowa zmartwychstają czynem,wszelkie inne są mniej lub więcej frazeologią albo mechaniczną koniecznością, jeśli nie rzeczą samej sztuki." /Cyprian K.Norwid/
Problem techniczny jako sprawa twórczości inżynierskiej
Bezkrytyczne przyjmowanie ZADAfl INŻYNIERSKICH sprzyja wypieraniu POSTAW ' TWÓRCZYCH przez . p o s t a w y w y r o b n i c z e !
Zgodnie z ZASADAMI OGŚŁNOŚCI i ZŁOŻONOŚCI koniecznością logiczną jest c a ł o ś c i o w e u j ę c i e PROBLEMU TECHNICZNEGO. Rys.1 jest za - pisem MODEKJ problemu technicznego, to jest układu wybranych cech przed - miotu będącego istotną przyczyną występowania problemu.
Rys.1. Model problemu techni
cznego
E - ekosfera N - noosfera S - socjosfera B - biosfera T - technosfera
Przedstawiony model ma g ł ó w nie znaczenie h e u r y s - t y c z n e, może bowiem być pomocą w zrozumieniu ogólno - ści i złożonóści problemów, których rozwiązanie powinno być przedmiotem TWŚRCZOŚCI TECHNICZNEJ.
Uproszczenie problemu technicznego i sprowadzanie go do uwzględniania je
dynie KRYTER&W TECHNICZNYCH jest sprzeczne z ISTOTĄ PROBLEMU TECHNICZNEGCt
Uznając fakt wpływu różnych czynników instytucjo
nalnych 'na sposób rozwiązywania problemów techni
cznych najeży jednak doceniać znaczenie postano - wień bezpośrednich TWÓRCÓW WŁASNOŚCI oraz WŁAŚCI
WOŚCI TECHNOSFERY.
Inżynierowie są istotnymi podmiotami w NOOSFERZE, w dziedzinie m y ś li.
W ostatnich czasach Picht w sposób przekonywający przedstawił znaczenie TECHNOSFERY nazywając ją ś w i a t e m t e c h n i c z n y m . Również warto zainteresować się publikacjami Tofflera jak również Mc.Luhana. Tak jak to przedstawiliśmy na rys.1, wpływ technosfery jest a m b i w a l e n t n y , tj. dodatni i ujemny. Największe zniszczenie wystąpiło w BIOSFERZŁ 0 najmniejszych szkodach należy mówić, gdy rozpatruje się sprawę NOOSFE- RY. EKONOMIZM i TECHNIZM - jako przemożr ideologie - czynią spustoszenie w dziedzinie myśli przez to, że stanowią różne bariery techniczne i ekono- miczne' Nie można być MODRYM INŻYNIEREM będąc jedynie wy
kształconym TECSn i kIEM. Nie byłoby rozumne uznanie r a c j o n a l n o ś c i ROZWIĄZANIA PROBLEMU STOSOWANIA ŚRODKÓW TECHNICZNYCH bez jednoznaczne
go rozwiązania PftOBLEMU ETYCZNEGO, którego istotą jest RACJA ŻYCIA I ROZWOJU CZŁOWIEKA I SPOŁECZEŃ
STWA l
G ł ó w n i e — i nie zawsze odpowiednio — zwraca się uwagę na związki między problemami technicznymi a problemami ekonomicznymi. W niektórych przypadkach doraźna racjonalność ekonomiczna ciąży ujemnie na racjonalno
ści technicznej.
Coraz wyraźnej ujawniany jest p o n u r y o b r a z skutków TECHNIZMU i EKONOMIZMU.
Nawet ERGONOMIA - zdawałoby się działalność "humanizująca" problemy sku - teczności technicznej - w zbyt małej mierze uwzględnia coś więcej niż ka
tegorie techniczne, ekonomiczne i antropotechniczne, te ostatnie głównie pod względem psychosomatycznym.!
Co myślimy ?
Zajmując się twórczością techniczną myślimy oczywiście o różnych środkach technicznych: o ich powstawaniu, użytkowaniu, a również o sposobach wyko - rzystywania ich substancji po okresie racjonalnej eksploatacji. Lecz co myślimy ?
Jeden z autorów książki o konstruowaniu, która ukazała się w Niemczech , napisał, że "konstruktor ma środek techniczny w głowie". Można to uznać jedynie „za ; metaforę. Człowiek w głowie ma mózg, który za wszelką cenę należy chronić przed obcym ciałem.
Myślimy to, co jest wyabstrahowane z konkretu * a co stanowi CECHY, tj. elementy zbioru stanowią
cego orzeczenie o rzeczywistości. Tymi cechami
22 3. Dletrych sąs WŁASNOŚCI i WŁAŚCIWOŚCI, które dzlę ki zabiegom SYNTEZYmogą'stanowić UTWO
RY.
Takie ujęcie jest prostą konsekwencją stosowania ZASADY REALIZMU POZNAW
CZEGO.
Realizm naszego poznania polega na tym, że PRZEDMIOTEM POZNANIA nie są tylko r z e c z y - tj. konkretne przedmioty nas otaczające i zmysłowo dostrzegalne - bezpośrednio lub za pomocą NARZĄDZI.
v
Dzięki intelektualnej działalności czło
wieka istnieją UTWORY, które są abstrak
cyjnym przeciwstawieniem WYTWORÓW ja
ko KONKRETÓW. Istnienie WYTWORÓW poprze
dzane jest powstawaniem UTWORÓW ! Podstawowym ELEMENTEM Naszego twórczego myślenia ze względu na koniecz - ność TWORZENIA UTWORÓW jako warunku możliwości WYTWARZANIA WYTWORÓW są CECHY UKŁADÓW MATERIALNYCH,» tj. KONKRETÓW.
Cechy są istotnymi PRZEDMIOTAMI naszego pojmowania i rozumowania w pro
cesie poznawczym i twórczym,
POSSAĆ, STRUKTURA, RELACJA, DZIAŁANIE i inne;jak: wymiar barwa,trwałość, szty«»ość,pewność, plastyczność, wytrzymałość, korodowanie, koszt, zna
czenie itd. - to są CECHY, które orzekamy o KONKRETACH.
Rozróżniany dwa rodzaje cech - są nimi WŁASNOŚCI i WŁAŚCIWOŚCI. Języki wielu europejskich narodów mają w tym względzie odpowiednie’terminy,lecz tak jak u nas często są traktowane zamiennie, jak SYNONIMY.
Zgodnie z ZASADA JEDNOZNACZNOŚCI w języku NAUKI KONSTRUKCJI - a więc i w racjonalnym języku projektantów i konstruktorów - należy możliwie ściśle
Rys.2.jest zapisem modeli formalnie ujmujących rozróżnienie między poję
ciami WŁASNOŚCI i WŁAŚCIWOŚCI:
+ WŁASNOŚó jest logiczną funkcją re
lacji tożsamościowej - A względem A, + WŁAŚCIWOŚĆ - funkcją relacji ¡L wz
ględem B.
O jakiejkolwiek rzeczy można orzec jak następuje:
ta rzecz ma CECHY, które są jej WŁASNOŚCIĄ i dzięki temu w określonych warunkach jej WŁAŚCIWOŚCIAMI - jako szczególnymi CECHAMI - jest takie a takie zastosowanie.
Własnościami kuli bilardowej są: kulistość, masa i sprężystość - zaś wła
ściwościami zderzenie na stole bilardowym.
Gdy mowa jest o WŁASNOŚCIACH, brana, pod uwagę jedynie kula, gdy zaś o wła
ściwościach: stół bilardowy, inne kule i gracz.
określić znaczenie t^ch SŁÓW
IG ©
W Ł A S N O Ś Ć
© y ®
WŁAŚCIWOŚĆ
Rys.2 Identyfikacja istoty wła-
«annńfłT i i wnónH
Własność jest CECHĄ STRUKTURALNĄ, zaś WŁAŚCIWOŚĆ jest CECHĄ SYSTEMOWĄ.
Dalsze części : niniejszego opracowania mogą stanowić podstawę wyjaśnień wyróżnionego twierdzenia.
Od potrzeb do potrzeb systemu i konstrukcji
Na początku każdego świadomego działania jest PO
TRZEBA, której zaspokojenie wymaga wyjaśnienia PO
TRZEB INNYCH POTRZEB.
Z konieczności redakcyjnej ujmiemy te sprawy zgodnie z ZASADĄ OGÓLNOŚCI i ZŁOŻONOŚCI.
P O T R Z E B Y P I E R W O T N E
•POTRZEBA ŚWIADOMOŚĆ KRYTERIA SPOSÓB
ś r o d e k
DZIAŁANIE WYTWÓR
SYSTEM KONSTRUKCJA .POTRZEBY WTÓRNE
POTRZEBY determinują nieskończony ciąg celów, których osiąganie jest wa
runkiem zaspokajania potrzeb branych pod uwagę. W takim POLU WIDZENIA — stanowiącym przeciwstawienie szkodliwym p u n k t o m w i d z e n i a - znajduje się wiele różnych możliwości i ograniczeń jak również osobisty di i społecznych MOTYWÓW DZIAŁANIA.
Świadomość i odczuwanie potrzeb jest istotną po - brzebą człowieka 1
Zbiór potrzeb je3t nieograniczony, wobec czego ŚWIADOMOŚĆ tego faktu jest koniecznym warunkiem wprowadzenia ŁADU CELOWYCH D Z I A Ł A Ć ’
KRYTERIA są tym, co stanowi CZYNNIK ŁADU w działaniach'twórczych - mają one znaćzenia następujące:
+ są podstawą formalnego OPISU POTRZEBY, + określają STADIA DZIAŁANIA, '
+ mają HEURYSTYCZNĄ MOC,
+ są PODSTAWĄ OCEN*wszelkich wyników działania twórczego oraz CZYNNIKIEM OPTYMALIZACJI.
DOBÓR UKŁADÓW KRYTERIÓW jest najbardziej odpowie - dzialnym stadium procesu projektowo-konstrukcyjne
go.
Posiadanie potrzeb, świadomości i kryteriów jest PIERWOTNĄ POTRZEBĄ. Ma - jąc potrzebę możemy określić cele jako logiczną funkcję potrzeby.Zb wzglę
du na praktyczne cele działanie wymaga:
+ SPOSOBU jako logicznej podstawy działania,
+ŚRODKA jako warunku konkretnej realizacji działania - wiele naturalnych i sztucznych WYTWORÓW stosujemy jako środki.
W wielu przypadkacn. sposób— środek i działanie-wytwór określają POTRZEBY
WTŚRNE. W różnego rodzaju życiowej działalności te cztery KATEGORIE sta - nowią logiczną podstawę praktycznych działań wspomaganych INTUICJI, jak i empirycznym doświadczeniem.
Racjonalne ujęcie twórczości technicznej wymaga możliwie jednoznacznego określenia PRZEDMIOT&W DZIAŁANIA zgodnie z przyjętymi zasadami.
Trywialnie ujmując sprawę działań praktycznych w zakresie środków tech -
v
nicznych można powiedzieć - projektujemy jakieś działanie i wytwór. Róż
ne słowne i ikonograficzne zapisy mogą być użyte jako operacyjne wspoma
ganie. Lecz jest pytanie! sięgać po teoretyczne podstawy twórczego dzia
łania, czy też ograniczać się do tradycyjnych - wyrosłych na gruncie rze
mieślniczej praktyki - sposobów.
Następujące zdania, nawiązujące do treści tablicy na str. 23« są odpowie
dzią na tak sformułowane pytanie!
+ SYSTEM I KONSTRUKCJA są formalnymi przedmiotami twórczości technicznej, która wyraża się w PROJEKTOWANIU i KONSTRUOWANIU,
+ są też ISTOT! dzieła twórczego w działalności technicznej.
Projektowanie i konstruowanie ma dwa istotne CELE, którymi są;SYSTEM~UK «•
ŁAD RELACJI PRZSCSZTAŁCEff i RELACJI SPRZEŻEfr jako logiczna podstawa dzia
łań ze względu na INFORMACJE, ENERGIE i StASE - to jest ze względu na pod
stawowe WŁASNOŚCI konkretów‘poddawanych działaniujKONSTRUKCJA-UKŁAD STRUK- JTURALNYCH I INNYCH STAN&W WYTWORŚW, które mają stać się ŚRODKAMI TE
CHNICZNYMI.
Model przedstawiony na rys.3 jest jednym z możliwych obrazów obu defi
nicji!
+ sieć kresek jest symbolem KONSTRU-
xrn T T
Rys.3 Obraz złożnośoi systemo- 1
wej i konstrukcyjnej + graf jest zapisem systemu.
SYSTEM I KONSTRUKCJA są UTWORAMI w»runkują - cymi ISTNIENIE wytworów i nadającymi tym wy
tworom ZNACZENIE środków technicznych.
Analiza ZŁOŻONOŚCI SYSTEMOWEJ prowadzi od NARZĘDZIA do TECHNOSFERY i na
stępnie do BKOSFERY jako względnie największej‘całości.
Osiągnęliśmy podstawy jednoznacznego opisu DZIAŁALNOŚCI TECHNICZNEJ.
Modele działań twórczych i wytwórczych
TW&RCZOŚŚ i WYTWJRCZOŚŚ są operacyjną jedno
ścią, s ą ’bowiem wzajemnie uwarunkowane.
To twierdzenie może być uzasadnione dzięki analizie MODELI, którymi są!
+ model mający znaczenie przede wszystkim METODOLOGICZNE,
+ aoael mający znaczenie OPERACYJNEj stanowiącyprzedstawienie SYSTEMU IN—
FORMACyJNEGO_ jako podstawy wszelkiej działalności technicznej ze wzgię- du na zaspokajanie potrzeb materialnych#
24_________________________________ ____ _ _ _ _ _ __________________ J. Dletrych
25 Rys.4 ma w niniejszym tekście głównie znaczenie HEURYSTYCZNE, może bowiem ułatwić uzyskanie dodatkowych wyjaśnień w stosunku do tego, co zawarte jest.na stronicy 23.
P - potrzeba
T - środek techniczny D - działanie środka ił - kryteria
Sm - system K s - konstrukcja 1-3 działanie twórcze 4-6 działanie wytwórcze Rys.4 Motywy i przedmioty działań technicznych w pro
cesie zaspokajania potrzeb materialnych
POSTĘPOWANIE w działaniach twórczych jest przeciwne pod względem następ«!
ytw przedmiotów działania w stosunku do postępowania w działaniach,które ze względu na ich konkretność są zdeterminowane następstwem zegarowym.
Rys.5 jest zapisem SYSTEMU INFORMACYJNEGO jako podstawy PROCESU ZASPOKA - JANIA POTRZEB.
ę twórczość
wytwórczość
J
V ©
Rys.5 System informacyjny procesu zaspo
kajania potrzeb
p - potrzeba pr - projektowanie ks - konstruowanie wt - wytwarzanie
eksploatowanie relacje s przekształceń sprzę żeń ep
O
"Żyć czynnie, osiągnąć cele życiowe - to znaczy żyć posiadając odpowiednie informacje" /N.Y/iener/
Proces, którego RACJONALNYM WARUNKIEM JEST SYSTEM INFORMACYJNY(rozpoczyna się od ROZPOZNANIA POTRZEBY /P/ i kończy się w sposób względny na konkre- tnym,(tj. materialnym - ZASPOKAJANIU'POTRZEB - w. sposób względny, bowiem:
+ zaspokajanie potrzeb za pomocą wprowadzonego do eksploatacji środka te
chnicznego stało się konieczną okolicznością WERYFIKACJI wyników wszel
kich działań składających się na proces - i mogło 3ię okazać, że - zostały spełnione wszelkie oczekiwania,
- środek techniczny odpowiada KRYTERIOM, które stanowiły przedmiot uz - godnień w chwili rozpoczynania dzieła twórczego, czy też w trakcie tworzenia lub wytwarzania, jednak w międzyczasie zmieniły się prakty
czne okoliczności i należy przewidywać ZMIANĘ KRYTiSRlbW i w następs
twie doskonalenie środkai
- środek techniczny nie odpowiada KRYTERIOM, co stanowi zaprzeczenie WE
RYFIKACJI t
26 3. Oietrych + nawet najdokonalszy w określonym czasie środek techniczny d e| z a k t n a-
l i z u j e s i ę w miarę zmieniających się konieczności i możliwości życiowych: społecznych, technicznych i gospodarczych, tak więc szczegól
nie proces twórczy w zakresie określonych środków technicznych przedsta
wiony na rys,5 powtarza się.
Proces twórczy polega na działaniach; sekwen- c y j n o - i t e r a c y j n y c h , czego is
totną przyczyną jest stałe uzupełnianie DANYCH INFORMACYJNYCH jako nośników INFORMACJI - tj.
tego, co ZMNIEJSZA NIEPEWNOŚĆ DZIAŁANIA , po - większając naszą WIEDZĘ o stanie rzeczywisto - ści.
Podstawą DZIAŁA» ITERACYJNYCH SĄ SPRZĘŻENIA ZWROTNE, wszelkie bowiem sprzę
żenia s ą b i l a t e r a l n e , c o na rys.5 oznaczone jest strzałkami.
Większość niedomagali: ustrojowych, gospodarczych, twórczych i wytwórczych ma swe przyczyny w brakach realizacji zgodnie z racjonalnym SYSTEMEM INFOR
MACYJNYM. ¡fedną z przeszkód racjonalnych działań jest WSPÓŁZAWODNICTWO.
System informacyjny przedstawiony na rys.5 wskazuje na konieczność ja^ naj
lepiej rozwiniętego WSPÓŁDZIAŁANIA stanowiącego istotę DODATNIEJ SYNERGII.
PRAWO SYNERGII określa zjawisko polegające na . tym, że wynik WSPÓŁDZIAŁANIA różni się od sumy
wyników działania oddzielnie występujących. W zależności od sposobu współdziałania EFEKT- SY- NIRGII może być dodatni lub ujemny.
Współzawodnictwo jest szczególnym rodząjemy współdziałania stanowiącego czyi nik UJEMNEJ SYNERGII.
Metodologia twórczości technicznej a techologia
Rys.6 jest próbą obrazowego przedstawienia problemu poruszonego w tytule te
go rozdziału:
Rys.6 ? od stawy rozróżniania pojęć metodologii i technologii w działaniach technicznych
27 Objaśnienia tego, oo przedstawione jest na rys.6,ujęte są następującymi zda
niami:
+ Każde nasze względnie racjonalne działanie oparte jest na podstawie,którą jest OKREŚLONY SPOSOB.
+ ZRACJONALIZOWANYMI SPOSOBAMI są:
METODY - racjonalne sposoby DZIAŁANIA NA UTWORACH.
TECHNIKI - racjonalne sposoby DZIAŁANIA NA WYTWORACH.
+ W naszym ujęciu METODOLOGIA TWÓRCZOŚCI TECHNICZNEJ obejmuje głównie METO
DOLOGII? PROJEKTOWANIA I KONSTRUOWANIA:
- PROJEKTOWANIE polega na tworzeniu SYSTEMÓW,
- KONSTRUOWANIE zaś na tworzeniu KONSTRUKCJI - mówi się również o projek
towaniu konstrukcji, jednak rozróżnianie projektowania i konstruowania jest zgodne z naszą techniczną tradycją.
+ Między metodologią twórczości technicznej a technologią istnieje ścisły związek. Powstawanie TECHNIK polega na
- projektowaniu racjonalnych sposobów
- i na konstruowaniu środków technicznych - np. narzędzi.
+ NAUKA KONSTRUKCJI nie należy do NAUK TECHNICZNYCH - do nauk o wytwarzaniu i eksploatowaniu.
+ NAUKA KONSTRUKCJI ma właściwości prakseologlczne.
+ METODOLOGIA OGOLNA, która powinna byó owocem naukoznawstwa, może sprzyjać SYSTEKOWEJ JEDNOŚCI wszelkich nauk, a więc również nauk technicznych i na uki konstrukcji.
+ NAUKA KONSTRUKCJI obejmuje wskazania w zakresie możliwości i konieczności wykorzystywania wyników NAUK TECHNICZNYCH.
Zakończenie
Załączona bibliografia obejmuje pozycje z zakresu nauki konstrukcji rozwi - janej w naszym Ośrodku, a również pozycje związane ze sprawami poruszonymi w niniejszym opracowaniu.
LITERATURA
[ 13 Camarai H: Godzina trzeciego świata* "Więź" Warszawa 1973 [2] Crozier M.Friedberg E.: Człowiek i system, PWE,Warsżawa 1981 [3] Dietrych J.: Konstrukcja i konstruowanie, W N T (Warszawa 1968 [4 ] Dietrych J.: Nie ma alternatywy, "Politechnik" nr 30/495? 1970 [5] Dietrych J.: Projektowanie i konstruowanie, '.‘.'NT,Warszawa 1974 [6j Dietrych J.: Ratunek w prawdzie, "Politechnik" nr 24/646} 1974 [7] Dietrych^J.: Asceza koniecznością czasów przyszłych, "W drodze" nr 6 [8] Dietrych J.: Dobrobyt czy dobro bytu, "W drodze" nr 1976
[9 J Dietrych J.: System i konstrukcja, WNT,Warszawa 1978,"MIR" Moskwa 1981
2B J. Dletryeh [10] Dietrych J.: Pomysłodawca i metody, WKTiR KOT Bydgoszcz 1979
[11] Dietrych J.: Problem odwagi,"Politechnik nr 3/322 1979
[12] Dietrych J.: Kriterien als Grundlage der Methode des Projektierens und Konstruierens, Schweizer Kas c h m e n m a r k t Nro 49/1979
[1 3 ] Dietrych J . : Needs-oriteria-system-construct.Proc. ICSD‘81 Rome.WDK5
Zürich 1981 - ’
[1 4 ] Dietrych J.: Meilsteine des Konstruierens. Schw.M. Nr 29/1982
[15] Dietrych J.j und Hubenstein J.: Einführung in die Konstrunksionswis- smschaft, Politechnika Śląska 1982
[16_| Dietrych J.: Mniej żeby lepiej, WKTiR KOT Bydgoszcz 1982
[17] Dietrych J.: Methode und Modell als Grundlage des Projektierens und Konstruierens, Schw.M. Kr 49/1983
[iß] From»; E.: Tohave or to be, ABACUS London 1980
[19] Galbraith J.K.: Społeczeństwo dobrobytu - państwo przemysłowe,PIW.
Warszawa 1973
[2C] Hubką V.: J. Dietrych zum Konstrieren - grundlegende Gedanken,Edition Heurł sta, Zürich 1983
[21] Hubka V.: Konstruktionswissenschaft in Polen - Auffassung der Konstru- ktionsvissenschaft von Janusz Dietrych, Schw.K.% 11/1979
[22] Jettmar H. i inni: Die währe Bedürfnisse, Schwabe und Co.Basel/Stutt
gart 1978
[23] Mc.Luhan.: The medium is the massage, Bantam Books ¡Toronto 1967 [24] McLuhan K.:V/ar and peace in the global village. Bantam Books Toronto
1968
[25] McLuhan M.slievitt ,B.s Take today - the executive as dropout,Harcourt Brace Javahowich Inc. H e w York 1972
[26] Meadow’s D.H. i inni: Grasice wzrostu, PWE^Warszawa 1973
¡27] Mesarovic K.iPestel E.: Ludzkość w punkcie zwrotnj’m, PWE,Warszawa1977 [28] Schumacher S.P.: Małe jest piękne, PIW.Warszawa 1981
[29] Picht G.: Odwaga utopii, PIW Warszawa 1981
[io] Tinbergen J.: 0 nowy ład międzynarodowy, PYJ3/Warszawa 1978 [3 1 ] Toffler A.: Szok przyszłości, PIW.Warszawa 1974
[32] Toffler A.: Ekospazm, Czytelnik ¡Warszawa 1977
[3;] Toffler A.: The third wave, Pan Books and Collins ¡London 1980
[34] Vandenbroeck G.: Less is more - the art of voluntary poverty. Hamper Colophone Books Hew York 1978
[35] Van Lier H.: Kowy wiek, PIW Warszawa 1978
p 6 j Wielowieyskij A.: Przed trzecim przyśpieszeniemł"Viięź", Warszawa 1969 P 7 ] /iener N. : Cybernetyka i społeczeństwo, Książka i Wiedza , Warszawa
i y o O •
[38] Dietrych J.: Podstawowe problemy projektowania i konstruowania.Proble
my Postępu Technicznego: 61 części Katowice 1972 - 1982
[59] Dietrych J.: Myślenie nowoczesne, Innowacje nr nr.: 29/175 - 30/76 D ° ] d0 naijki Konstrukcji, Przegląd Mechaniczny [ 1] Dietrych J.: Wademejtum twórczości technicznej, Problemy Postępu Tech -
tucznego, nr,nr 1/1983 i następne ^
[42] Dietrych J.: Rozważania metodologiczne, Mechanik nr,nr 3/83 i następne
29
ABOUT METHODOLOGY OF TECHNICAL CREATIVITY
S u ■ a a r y
In the paper, it has been stated a logical basis of the technical créativité. There has been discussed a pain approach and introduced a few meanings of terms especially, property and peculiarity are of high importance. The definitions of the system and the construct were dis
cussed as well according to the presented methodology the Design Science is not a technical science but the praxeological ona.
0 M E T O Ä O J I O m TEXHHHECKOro TBOFiECTBA
P e a » M e
B CTaitH upeACTaBJieHO a o n w e c K y » 6aay iexKH>iecKoro TBop<<ecTBa. ».a3aim 3HaHeHHH MHOTHX lepMHHOB, a nOApOÖHO CMHCJI COÖCTBeHHOCTH CBOäCTBa, CKCT6MH u KOHCipyKUHK. Hayxa KOHCipyapoBaHHa npeaciaBjieHa aBTopow HBjweTCH ne rex- HH'iecKya, h o npaxceojiorHHecKyx.
