Z DZIKI)/,INY PATOLOHII OGÓLNEJ.
0 Batężecin w zjawiskach pitotagioojcb.
iknflU Dr. Henryk Huttbaum
ni fTttrraa*v%
Zuswyasaj loknrzo w zetknięciu suw udo wetu * chorymi, przy rozpozna winiiu choroby oxyti idawienin dyjngnozy, )k'«t *ię zhyfc wy- lip-xnio e putidogiju usCKcgólowrt poIręcncinków , «»pu minuj no o ogól njrcli pmw:urli n»xo|ogo:zuych. Dobry fraowiitinik kliniki powiurxa bouwiłtpiuiaitt ałuchnrz.-tn, izby w pruktycxnej a w oj driułulnuAn nic (upominali, iii maju do ctyniciiM * chorymi, u itio * chorobliwi w pmklyco Jodiuik pórtnioyzzcj, więh»xoiW> prtuwnłnn lehurzy nic moftn oiirjtoi* Mię pr^e-tuiJaiij chęci przykludnuiu do obrusu rsecsywi»lngi>
*pniitr*o*»i»ne|' formy chorobowej, haik pól pnccroczyilydi, fciurych
pnm i k i ograniczona iluAO mioud ab? w t««H\ zwanej „Palolojfijii i lo-
rupiju M iui^ihw ii"; kulki to przedni nwinj a równie* uknuty form chorobowych, Nnrliyt ozęutn preymiorzann obrusy, racisyłrluly i podręcznikowy, nic pnyatnju do uirhiłt, pomimo »k mętnego do- loontnu gotowych Unik. u lokum suminat otrzymać xl<>wąppzy mę w jednolity kontur r, aiinch, o r rzymuje chaotyczni! mapę kr żyłują
cy cli aiv kształtów,
WięU^znZó loknrsy uio uspakaja nę, póki nazwy podręcznikowej hic przybiły dodanej chandry, mąka ona nk^trudecnio roni* In no
wych luili. i 7i en ly stumiwczorcnt Ucz wa-rlędu na *e i«lo A d ol>nw i :|- auyąutt p rzy ro d n ik u , podciąga dittut formę chorobową pod nazwę, onunysóttfi na jednej * posornic nujpodolinirjazyoh haik.
1
2 II. Kwilnnn
Inni znowu lekarza nio znulntl«%y odpowiedniej kulki, podaią- giyi* dany okrnn pod juki)4 n «*v ę rodzajowa ugulnu i In<liu% « ę , kń oziągnęli rozpoznanie, prxycaem nio zdaji* aohio itiuloj sprawy z into- tv »bM r*ow nD ] grupy zjawisk chorobowych.
Istnieją jednakie pewno ogólne prawa nozidogiezue, któro *o-
„Uiaowam- du kuódegi nltguattogo obrazu, ułatwiają mmi znacznie oryjcutownnic si»; w labiryncie klinicznych objawów. To wsznkZo ruyctęSeiej są potuijattu. W pracy mniejszej ehoę twródó uwagę un jedno prawu uuzologiezue ogólni', un Któro w pudręcznikueh patologii, zarówno ogólnej jak i KóZogOlowrj, wliyt nial> uor.isk Wfwk robiony, a miuuowicic na p r u w o r o t n i o ilo ś c io w y c h , czyli róóuyclt na
t le ń w zjawiskach patologicznych,
KuUl- aa swieciu zjawisko nniiiiui pojmować jako luurtępetwo piwnej *tnny WHpóldaiuliyącyoh czynników, «*yli po w nogo powikła
nia przyczyn; walimy w nalęieuiu działaniu ty di czynników lllb nie
których »po*róil niolt, lub tylko jodiuigij zpoijrod nicli, iiowoilowtu; __ , muszą zmianę w notętuniii zjawisku w y w o t a t t e s f l w fflN w - aym stosunku wzujemnyut przyczyn nic in« woruukuw kumpen-
eaeyjnyeb.
Jo tell duną opoki; skruszyli ebeomy wybuchową, lo wiol*
koóó rezultatu niUkw: bąsdzin od -ily wybncliowej Btotwwuuoj masy, ml ilości tej aatntnioj, od głębokn*ci i kierunku olwóru świdrowego, i litttru yariłut* od Itzyozny cli a losnofiei opoki Stosownie <lo koniki- nuovj xaitoitowauydi czynników odągnąó inutomy ttlbn tylko Kiwaniu się opok*, alko Odskoczenia niniejszej Juk wlększoj jo j ozęfc*.
ulbo «u(lotne doszczętno jo; skruszenie.
kuZdc jednak po w kliunc przyczyn v» zuleóó aię uiuai w iintęlu- nla |>o nad pewien prug, itby przcjttó maglu w dwuiUiiię powstać mu- j jcogo następstwu widocznego. dotyk ulnrgn, * pianego aresztu Powi-
kbuiio przyczyn jednak, nawet niadoroalezy w nutęteniu do wepom- w nimiogo progu, ju » uu kntdej wysikoAci awąjągn natęzi-nia, byle w»ę- kMaegu n i zora, przechodzi z koniccznnśiri w dziedzinę następstwu, moZo niewidocznego, niepoobny tnego, niettipluncgo, nlo w nutąłeniu aweui równic* więkatogu uu zera.
Nieskouczonio mało cticrgijn sumy przyczyn, wytwarza mc- skotiozonio ni alej energii uiuitępstwo, ale je wytwarza.
7a atu tui maUiryjn wybuchowo, lub obył mułu iW o niocnoj, po*
iiiada wnorgiję nio dochodzącą do pewnego koniecznego anaintU'*, nio wzniesie eię wakutknęli jki nu pewien próg, nio wywulu pozomio zmiiicgo rezultatu, nioronii-j jednak rmuiltat spalonej wybuchowej mnteryi na3U\pi, czy to pod postacią drgali cicpldcowycti, które prze-
(304
O natrimlii lr ąjawiilcarfc |i;Ur Intfinauyia.
8
nikną masif opoki, ety to pod pnituuią mechanicznych drgnft oxą»tck opoki car li słabego ciąatoeskowogo jej wałnąinioaki.
Zjawiska putnlogieiue *ą równie* wynikami powiklaft prr.icxy- nowyah. w *to«<mku pruto do rtUnrab cncrgij tych powikłań. itin**,,
•ię rńtuic pod względem nutę tom u własnej swojej energii
Kttido xjtt witko |MiU»lu|ficino przebiegną małe w rozmaitym stopniu natętouiu, otneoilt atę naloty, aby pozarayati rótn o jnkntoin- wycli, polegających tylko nu rotninueh iln^inwjcłi, nic bruc m wlotu*
ró&uico jiik.i*oJowp, Z drugiej struny p.imiętau nu|etv, *e w povti- kłiuwu 111 om011 (ow jailo logicznych, rMnirc m «t u ilościowe yi jtw o n jd WOgą w pewnych warunkach ndotne rótoioc jakościowe
Podrzutuiki patologii spooyjnlnoj kreflą oąKzyfcńrij ubnuy oho- rób o tredmem i wytaaom uatętcuiu, Annłotuiju patologiczna, x im- tnry r*ce»,y, równie* traktuje pricwuftuio a|iruwv srmliiii «u i wy mi Łioffa natężeniu Nąjwiękaią przeto trudność <IIm klinicysty , tar. o w., oprawy puUi logiczno o hurtUu uiulum luli wyjątkowo wiotki om natę- Aiituu, iniioioj mówiąc mintm i i martwi patologicknc. W prnktyczuej dmululuoSc: lekarzu, parnię*) o nntuinJucj kotrioeznufci form o bardzo mnlutu rułęteniu, JeU »*«z«golnw wn*ną i potylacmią dla .lyjagnoisji terapii i proguoay, jok Ui pouitij zobaczymy. Jjlatoę. to* przcdc- wnzywtUoiu, w uiniojazej prany mianowicie, zajtui. rny mę roiput ry- wnalotu minimów patologiczny eh Minima ąjnwitk patologicznych przedstuwlują ,ię nom w twutępąjąoyeli turmach ogólnych,
a) NajmmejRie stany patidngicino;
b) Najmniejsze sprawy chorobowo, oderwą no, iiioekreślłine, c) DWmy iiotologtciuu poro mir;
d) Minima .praw chorobowych, w ukieniu pociskowym cbo- nVb, w i>krewio uśpieniu i zdrowienia;
*) Nio wczesne okrawy tyciouo.
.'to n ]
n).
.luli nio nia*x wr riaoxywi«tym uwińcie muleryjaJuyin abw- lutnie matutnubycKno{ o kula, lak i tom hardziej, mo musi absolutu e td ru w o go atanu ustroju, i jak pruwilaiwem jest wyrzeczenia /„
YuJoi/if riyHt u patAofopfo, fixjjnlo|fltt rtądzi w patologii, tak równia jest praw dii wą toza: tc dziiidaina (izyjologii nio wyzwala się oigdv wr zupełności t więzów patologii.
Zmioumrtó czynników zewnętrznych, « krOromi xwi.,xąny jc t biotycany pmocw, jotl jat togo rodtajn, to proco* ton trwa Ucuii- Htnnui j w po w u oj imiennej Morjkutoi, a w fnlktydi kmitiirueh tuj 11x1 rokowi, tooryja li kroili uloalno linijc równoległa, w których wy*
4 lt, NaiHitaM.
obnfta bleolno pa-uno prowau tyomwrgo. Konlary .bueilwny *.lrowtn bcx!»mj « eU v«b g rm m m «y *,lo pogłębień *»ę plytUo, cfaoo trwale M OftUMlrino patologii, to ąklx*ko, aln prwimiJa}i*co. T « «u. mu*>
spnro nlębukle, alo niojmaiumlo krótkotrwale, albo tek długotrwało, ulo plytklo xunnr*utu» su; prąd" HsyjologletnoffO w dal*-
patologii ntanowig u., oa tm*y wamy najuuu«y«om> zjawiska
mi chorobo w omi. , .
Banino niewielkie, alo stule i nioaoiienno poglębicuio się Unii y.ilrow In vr dałecUlnio choroby —oto nujrnniojsise *luny polnlujfir*m.
glęUae, «!o praeoijjnjiiae pogłębienia, to euJmniojsM pnweay l‘ »to1o-
« któryeb pójinioj mowa bęilrfo,
Najmniej-uie stany patulogieaitt M nujiiis chciej ntanami wro-
(Ituncini. • . ,
To, «io nazywnrny konstytuoyją, o Ho uio.jeat miro*g, jo^t ju«
nttjiuuicjanyni stanem patologicznym. Kooatjtuoyja mir wowu, limfa trema, to ag pewno niepnohwytno niodokluilrtuftcl, «*» L’* w ealołiU nitruj u, eny w danym ukla.laio iitintomicMiym, » h torom! w pomyśl
n y c h warrinlniuli iintrój wniględmo długo i adrow » trwau nu te. Ale niedoUailnusci t« wobt-o pcWftój Uatopwyl my uników HakodllW pow odiyą niodoOtatocmig odporno** ustroju. Próa* wrodieonoj nu*'r.l yrnilliwOtai w cxgstnttxkowrJ budowie, cny wogólo m^aioo wrodtoocj wgtlo>«l, siu w om niduortnabkrioi proloplatmy, a której nlunlowany jest klany urgauiaai, spotykamy kwesto wadUwo^ol miejscowe, ogm- nieuino, ktoru ag slauami patidojriexnetni nlo pnu-ó*kadxająńomi wenie
>ymu i rr>RWO|k»wi osobnika
Ta nnlrtoi np. nioaońnultiu nnuTummlteiriiii barwników nn sito*
rxo, lnl» ioli braki, wroiUono wybnjalo*el nabłonkówe, druhnę ognl- altoyre wybujahtAeł tkanki łgrunoj, młdlioibowo lub bralnjgrr
mięśniowe lnb nienormalno Ir.h prxyc*op,v nadllcabowo lub brakujgeu łru.tki, Ikcxuo nnomnlyu ai rra, jak up., nicnaniśnbjew utwuru i.wal- nugo, niornaesne braki w prr.rgrodaeli kamor, l1<Txn<• xbuc*onii» w rox- gnliżionmdi na«sxyń, w badoWHi nkladu uorwowugo. W ukbulaio nerwowym odnulit owym spotykamy liczno drobno stany, odbiepafa**
od normy, kUiryuk maeionia nawet xm,wa»yc nic xrlolam., np. toUi«
takty, jak brak eiunjnissem maUtr lab ruiną jcy grubość, lub podwójne jej występowanie, nlbo np. to, to oo.nnriuw *enhri Masom prxi'il*U wja l^oliorayk * jamką, cx«acm noówu jamld wealo nio auwiora, r*aacm cawicrw iłu fto lionUrOnuuiiow, to ano w u linnlxo innlo lub m w rl wrcalu il. p..
1 tu <lonio4U;j»xi'g<* xuar.2oniu jest nar/.r\<l lub ibmy ]»rayrxąil, ten.
tioniriftlikjasą w skutkauli nrofte by'0 ta minimalna auoinulija. oboO <1“- nnniloSó jej moto wystąpid li w jKJwnynb sprsyjiygoycb warunkarli.
|JW8
367| O aaięiealu w zjswinksi li »»loli>*le*«j»li. 5 Ji»r :'•»* m'ńtu catniurctu w yaserpiwi anfcg patologije w jej objawach nujnitiiaego nidęteniu, chodici mi tylko o xv*m«tnio uwagi lekarzy na p driti bę Uczenia się x faktom Mnicutłośei w natętuinu otmrob. dla ilostnicyłtwdy tylko tu t ówdzie swróaę się Jo dziedziny
(iiktnw.
Uderzającym joM fakt rymatrycsnośel, tak pon usoliny w *wie*ie zw im feym , lue* i tu widzimy H/yjolojfljg w wicach patologu. Po
tnij u my jut to, hm jest niejako Hzyjologiczrteni W brakach »y matrycom**
ścj i nkj wchodzimy $n w rozbior prxyrxyn takiej lizyjtdngicjmcj nic*y- mutryi, jak np. przewagi ntrony prawej utul lewą pod'względom tily i sprawności mięśniowej, prmwugi Inwnj półkuli mózgowej poi względem rozwoju w moj ośrodka mowy, Au jt|l nio wspominamy o nfoaymrtryi plllo i 'lYAŚdy cliybn zuuwulyL, *• i organy mające prawo do synutiyi, zbyt ryę*to z pad rygoru ścisłego się wyłamują, .juk&a mę*to cala limu polnym twarzy rótm się u«l prawej, noka o<t uchu, nusdrza od nozdrza, oko od nho ti) to wsanltfec unrziply obojętne względnie dla istoty tuluy ki Życiowej oeubtiika -Ale czyltt godzi się dedukcyjnie przypuszczać, aby Wdów* i cały uklud molekularny prawej.i In woj połowy mózgowia były ł4o*ln{« aymelrywmonri? llo- dukuyjn n*ś do tego vvitin*ku tri< upoważnia, u iudukcyjii I*u/r przyjść dn wniosku wprost pnttiełw negt». Anatiunowk' ib*4i‘ iwęwf.o »pu*ir«t guli asymetrjji} mózgu Jut m idoczruj dla grubej kontroli fineaych zmysłów, juk to prawlwpodobuu Jest a»ymotryju w dobk-dnoi budo*
wio tkankowej; u idyjolów bardzo często daje *tę w utyć a*y metry i*
poi Ud mózgowych | Asy metry ja mozgo ItniiATz me prz-ecry wenie taktowi sikodliwoHci usymetryi uliyt uwydatnianej, najprzód iiiodo- kludmiśa turmy makroskopowej mogła była w tym przypadku byo skonipiraMWana t przcwytką wyjątkowo pouiyśluą hudoau tkaniny].
Prawdopodobnie, gdybyśmy za pomocą kWjfith fizywniyzdi przy
rządów mierzyć mogli natęśuuii świadomości, n*yli rzućia, simlaZli- bysmy, Au dwa jednakie pobudzenia, v« dwu symetrycznych punktach ciula, dają dwa ruiuu|ucaiępod względem iMtęftcnin, świadome wn»tu
mu zmysłowe, rbioice to wsaakia uic przechodzą progu naszej świa
domości, dlatego w prawidłowych waninkneli, rolnico t« pomijamy.
JoAntl jodnuk s»skutek ulopmwiiUuwycli warunków lyciu, inwiAę*
piijc up, stun mulekularnuj ezynnuśe] układu nurwowojo, który na*
zywuniy wtOrA-teutyi, rólniru sprawności oba półkul mózgowych uii>«o si<; po w iskrzy ó niewiele IwmIam, nie tak, xu wznnsio sic do pro- yu, klury staniu się jawnym dla nnatej świadomości, U »iuuu bowiem tieyjol rgiozua roluieu na fu lny <h stopniacdi skali spmwuosei, mole hyc rólitugo dla celów tizyjubigicznyck sunuzeniu.
6 II. X«**Wsum. [: rn Jrit«'liliv<iaiv sprawność jednej półkuli nzuooayii pr*o* o, driiffioj prana w— 1, tu równe wpływy putologiczno Wydać iwogn «prawnu4ri,
m 1 j n - 2, ulo atuauuok •• il» » —1 niii j«at wcale równy stosunkowi
n — 1 do n 2.
J Olaliby im y np. zmniejszający się stopniowo ston ukrwicni*
dumno narządu oziuicayli pr/ea |w»<>tęp umiejący^", « — 1, « —li. « —H i t d . i omgli mirrxy<) «lan jogo epruwtuwieł flsyjolugieziiej uztin- c/uuy przez «*, tu otrzymalibyśmy stopniowy upadek sprawności tegoit ortuiui—« . u —-i. « — jf i nosliwe byłoby « —u przed ot*- stąpiouiOJU « —n, cayłi 0 sprawuo&t przed 0 ukrw irnia. Flotuioo funkeyj tizyjologicznycti danego narządu aą łwiz wątpieniu w *t>»- Miuknidt dn siebie bardziej powikłanych otdłrti równico anuUuniezne.
Ijwegi po wy ten <i |lómti<xvó uam winny dlaczego przy po*
wnyob ognlnyoli -dannuh pittaląpnzjiob, spoalrzezamy formy h®*
aiiplojpiezno | odnosi się tu zarówno «h> sfery czuciu, rooJm, odruchów
ii u w ot i w«iU|, które uio jednego Ukarze >lo błędów dyjagnostyeuiych prowadza, lob utają *ię faktem zgoła niepojętym i dziwacznym, Tu*
mijając połowiczne an- byp- ł hypćroatczyje. lijrpiH i Uyporkinnzy bi*
ster V czok, |u którycb pnluwiezność i zmienność zjawisk opccyjalnc mi- e motto powody J, jakie często a mmriutuiuków lub ujrpoolumdry- ków spotykamy cierpieniu i skargi stale i mezonie unio, jednej połowy ciała dotyczące.
.lukto czę*lu Łuiiuijy wmUnzauiui* krwi, zatrucia fnp. błędnica ltojcco stopnic u ramii, nlkohotmm |, dują objawy' połowiczne, równie*
Italio letn i utraty.
Azymctryju odnosi się In * pewnuSuią nio shwhzc tylko do bo
dowy tkanki nerwowej, ulo zaęzto do onaczynionia iluncj daiodtiny nerwowej
Niezupełna d ukonali Ai; Inntuwy względnie tizyjulojricznuj, nic potrzebuje potrguó 1 oaiccznii uu asymrtryi, to jo*t odnosić się do całej połowy dunego systemu lob nur zad u, ulu niofet występować w raniej lub więcej przestrzennych ouzach—i cówjaiet uwydatni** *ię dopiero pi*y pewujcli wnrunkuuh patułojjioznyeh f.ucut riuoori# rc- łiWjiiiuc, jakkolwiek uieko-Alc w znaczeniu, w jakiom pojęcie to do medycyny w prowadzoneui zostało—tu u stanów mo swojo uzasadnienie.
Kt«ik uio spostrzegli) przy wysokiej uiodokrwi*ta>ci występowanie nu- w rnlgij Jednego tylko .-płotu lub nerwu Przy artrytyzm to jednakiego mniej więcej natężenia, złogi występują u danego indy widsum li w dro
bnych stawach, ii i linowo na pochwach mięśniowych lub nerw uwych, l i ni znowu w tent łub innetn p t*0 w oknie tniujseu, to zuown przowafc- uie w skórze i t. d,
O iut\'Ainla w »Jn«l»tnuk |iutui»gli;«n>fli. 7 Htf) I
Minimalni etany putologirnino odd*ielnyeb nurKąduW, fUtnędai lub thntnk, sn be*w ąłpicniu powolnym momentem w grupie cxyuni- U>im etyjologiczuycli, wywołującychduoociurpiemumiejticowu. Paniięu 0 tera mu podwójne dla lekarra nnarsonie, rur, w racesitcli ilyjugnosy roxju*ni nieraz rxcoxy nu pow)r niepojęte, zwróci uwn^ę. kc nio kuwikc
pozornie miejscowo cinrpicnio jest Utotnio wiejseuwem tylko, al<
wynuuni ogólnego, tu ostatnia xa£ mu dla pmktyka w terapii miuuowdcic olbrzymią duniusluśó.
Niektóre miejscowe stany pnlwlugfosue, pozorować mogą apruwy miejscowo Uitu, gdxie rnumy do czynienia *e ririiunutnt cluiruhowomi ogólncmi. Spostrzegałem n kobiety mnjąccj polipa w mimicy i często 1 obtic.n krwawiącoi, uponią nowralgija bulwową prawą po la l dym
większym krwotoku, który to nerwoból nie ustępował przed fcnduom rnicjsoowcm Iccwniom, ulo zmlinl w miurę ngnlru-j poprawy ^miiy- wiouin w ji, xw>. Uszatim się ilotcl krwi.
Od ozego jodołnl ta tsrtWiwł o*l ubóstwu krwi. IMuczo^o tylko prm-
« ) n. (Mkoidicu* cierpiał? Wytłoimiosyd nwm to tylko moAc istuiimłi trwałego stiuui puUilogioxu” go albo munejtu nerwu, ulbo uur xyu lew oj korii-zytiy, tuk mulego, to w wunmkueh zwykłych nio odrodzą) się u i rasom, ulo doniosłego dlu chorej znaczeniu, tniunowicio w warua
kuch ogólnej niodnkrwiaUrU-L 1'uduiesieuio od ty w iutuu i totuso, były w tym przypadku itujdsialniojwMnii śrudkomi p/sociwnorwobólowomi
Spustizi gulum mężczyznę, który utulul się uu hol i parusłwyjo burdzu dotkliwo prawego hpłotu rumieniowi gn, które uiu pozwalały mu tłicaom się Krymów ag, Buzhkir mociui wykusui nadaw yciuijrui Jego kwośnoóc, mulą stosunkowoibaliimoczniku, nadmierną Itwasumo- oxowegi>, słowem, dyjulozę urtrytytisnę; zaleciłem choremu wodę Karl*- In lxlą i odpowiednią dyjote, w krótkim mui-dn i rinrpiauie splotu Ktiikln yiijwłniu i mocz stul się dshdtn mniej kwaśnym Po dwu laraoli tuki sura nastąpił sturi r przy Inkujie minuj u-tąpil terapii. Chory ml lal kilku prowadzi odpowiednio hygienioziie tycio i cierpieniu splotu nie powrauu. W tym przypadku niewątpliwie, chroniczny, mi
n; mul u ego nulętouiu -tan patologiczny dotyray splotu rumieniowego prnwogo, lub jogo rmnozy uicuui, który to utun wuzaikto uw yilutniu
■ię w w ar.iukudti przesyceniu Urw i produktami niedu*tutcoxnoj prze
róbki mu tery i.
Mintom w ub-rcrwftcyi kobietę, a której trzy krotni o pojawiał się culiior w morzu do 2,0 0,», za knłdym razem pojaw innie się cukru*
moczu zdradzali się dotkliwym nerwobólem kulszowym—lctateuio cu krumucKU usuw ulu nerwoból.
Jak wngiią dla praktyku jr»t rxecxit. w cicrpiculach pozornie gólnyek, znalo2l* r*«cxyw istn umiejsców innie cierpieniu t anatoiuo*
8 II. Xu(»b:iUin. 1^70
patol«giu«no irodło, tuk niemniej je*t rzeczą vr«*»ą w ciorpic- niacłi połiomio cayato miejwenw yeh, odnalrrń tło ugólne, któro to ci«.ipiinio micjaeuwc waronktyt*. Zbyt oxę**« eicrpkmio niirjaoowe, stawia wtulo iiąjenorgiaaniej«wyia czynnikom leejnicayro iniojwcowyin, a uulępojd, gdy zwrócimy uwagę nu obecno*!* niedukrwi«.to*ei łub urlrytjunn, xukatenm mufurycanoeo, praymiotowogo, oufcromoc*ii. u»- aictuohiku i t p .
NuininiojaiM} etany patologiczne, irrujn to n l f nio*mlc.rnk> watną, n *t oxę*ci i nibuwmu), »i\ ono Im wiem oz.nl cmi nutrai .jamtami roapu- V(i u |j|c«ę«j cierpienia powaAniej*xogo, ano dują oygnul iricbi:*- nićniicinstwft, u ttin p«KuUe iiinoroilnc uprawy patologiczne, «tuni\
Mł; wlołnin groAnanu dla euloici ustroju. Cierpieniu ogAlne *agukt*
d tliłyby *ię u U rud ki oni nu bardao rozległych praontraeniarb i wr.mOf.1*
fxt ełę stopniowo p« nnd próg ubojętuoteł dln xdruwych tknnek. *h- t; nr nudy by mlraeu culy teren niepiryjiieicJeM, gdy by mu to, fu Ikwiki mniej kirowa jut daleko w mętniej pndnoMą gwałt i drk'kl dato nimuj*xoj swojej ndporimsei, my to holom. exy nnłwanluuKin, czy poru koniom, u»y tiadcratatofct, mjr emiumuui -uimatyczncnii, o»tr«s- giiją o istnieniu niobeapieoic-cjutwii.
Nujtnoiejtao słony pulub uliczno, nriniej lub więcej ix**l«gle, mogą byrt luutyłłtn wrndiwne, nlo i nabyto, juko nnatępstwo mniej lub wię- 0„j natętooyeb <jpr«w patologicznych lub jakichkolwiek czynników idłurubutwOruayeb Cu aię tyc*y wrodaonynb, ic mogą by« albo wy
padkowa warunków dxu>dxhrii«dr,i, albo natłępatwem sjirnw choro
bowych! ezynntkftw szkodliwych » czasu tyni* v»uv»uątrzmucioznugo, Znaczenie ich, Wx względu na jMKawaWHne. «**«< ■ będaio to 4iuno, mogą by o obuj ot n cm i ilu ustroju zresztą zdriwcyo, morą bvO nioobojęlocmi illu ustroju dotkniętego inunuj jakiumkolw iuk cier
pieniem. Jcsxo*ę rna zaznaczam, i* nio pc-slawiłem im cci uiniej-
rxui pracy, siczególowcyso wy kaay wanta imtnry i umiejscowieniu najmukuazyoli eiimow putoiogioinyob, nic tylko Awrorcnie lekarzy praktyków na nioobojętnntc ich w gospodarstwie u stroju
Kumy patologiczne nujni!iioj*xc «ą tedy o w c-m i trwaknii eboO płytkimi piłglębiciiluinl toru ailruwin w daiudalrtio cborobowotoi, alo bywają glęl-iwui i praoroijajnoo tukio pogłębienia, to będą najmniej- a*o wprawy patologio ano, nad terui «ię obccuio nicoo wawtiuiowLmy,
b)>
/.niiutuiośil czynników xcwnęt rany cli, jak to wytoj xaxuttc*y- Uuiny, x ktorwni xwiąxnpy juwt nioroaorwulnio proeos biotyoaoy, jut śuo.u prxoz »ię warunkuje amltmną ararokostf tego prucoau, jako kiimoisuoM) jegn IrnułoAoi, 8 wiat zewnętrzny uie jest iutorukm nci*k'
O uaięiujilii <• aj*ul»kiicU |iM o)ugicmrcti 9
a ? i ]
stosującym się do wypukłości i wkłędotoi *uv*artego w mcm tyjipjcfco ustroju. Kaetej na ml w rut, uatzój tyjący przyitowowywiió się mo- mtiumiu musi do okropno atośei i pray pndkowycb uicepodziane*
światu ze wtujcrznego, du którego x »»»z e itcitlc ni im przylegm*.
Ziiticunosó ciśnień ImruaHilryc/.uyab i ciepłoty otoczenia, *mion- nuHo natężenia otaczających ustrój światłu i elektryczności, zmicu- nenio lioóe.i i jakości pokarmów, zmieimoSó ilości i jukości wykouy- wttucj przox ustrój pracy, r.nuonnufci u utuczaniu cxyanikow choro*
botwórazyck biotycznych | bakloryjo |, «koa>i«*nyeli i llzyczaych, zniiouuośó warunków wplv w atijoyaii tut jwyekr—nś nadto uspruwtn-
<lliwiuti| tiikt islmtmia najmniejszych chorobowych zboczeń ustroju n zględnio zdrowego,
Wszystkie bowiem tu cmirutio zewnętrzne wywołują knnioczutiiki iiinzłiuzonych kombiiumyj współdziałaniu nuniorcguhijnejnb nioelui- uizoiow ustroju. Ta konieczność wywołuje często jmi rzekę nowrgo. nigdy esarzu niodokonancgo przedtem wząjomnego przystotuiwnuin oię tych- Xc mcoUuuuuuów, x»uiin auó przynloiow a u u; Uikio się ■pełni lub jeśli spełnić aitj nio mote, mamy tło czynieni * ze ibueMbilnii u hzi rokowe®.
Lepiej to zrozumiemy na kilku przykładach:
Jeśli ustrój w słani* spoczynku ulega wpływowi podniesionej łiurdzo ciepłoty zewnętrznej, wtedy podrażnienie cieplikowe swoistych nerwów skory, drogą minut I u, wywołują roxsxr rżenie aiy uuoxyn sko
ry i zwruira większą ibn*t krori do naczyń obwodowych, przez cm utra
ta ciepła się zwiększa. Jetcłł jednak w tych Kamy eh wsmiukacb ustrój jest w fazie trawienia dostarczonej tu- daw no obfitej ilości po*
karmu, lizyjologiiatuo przekrwieniu narządu nawiania staje eię nip- UKiutom przociWsUiwurm potrzebie praekrwiotna obwodowego. Zda- rzyu my przeto loiwu nu>Zu, ku nicdostutacr.iiia xJexiutckowany po- Uurui, wskutek niedostatecznego nkrwicniu błony śluzowej Zul.nikn i idącej za toni niedostatecznej wydzieliny soku Żołądkowego, w yw o
ła przelotno, nienormalne lermoutaeyjo i przemijająną riiestruwuośó lub biegunkę. Obory iiuzajmrz będcut zdrów zupełuio i przy iiajlw- pszoiM łnkuicuiu. Uto |irzykłnd nmiiuialiu-j lbcmy zbocze u ia w tru
wic ni u. l*i uS puśćm y teraz, ix |>u oktiteni nu l.urrn temu znaj dżin się nitrój w irodku o biutlzu niz.lsiej moploeie, uiodostuteczuiu odziany Truci tedy u strój zunczuo ilości ciepłu, w uuaiępntwi# czego, dzięki aamoirgulacyi ustroju, następuję roakeyja, klOrej celom jcat ZftoiuiStf- dr.iniio oiopłtt z jednej, a dnifiej zaś struny podniesienie przeróbki mi- tziryi i szybki wytwór nowych jednostek ciepła. W [K>wtrb*xnnnj pracy znajdą się wtedy ośrodki naczytuoruohowo naczyń obwodowych, i o. rod lu pobudzaj ąoo ruch serca, ośrodki oddechowo, ośrodki wnautcie nerwów mięśni prążkowanych. Wiemy. to u.ityżuui- funkeyi norwo-
1U H. NiiMtiuuw. f^72 wrj nigdy nio bywa rń wnosił nem we wszystkich dziedzinach ukłuła m-rwoir^o Przy nntęfconcm d/iukiniii ohnifa sir dxiahilna4ti rdzeniu pacierzowego, przy nadmiernej dzinhilnuAri układu wspul- rzutnego, zmniejszał się ilxialnlno*r innych dziedzin układu norwo- wc^n, ]tr*jr lunłmiorncj cxynu<rtei jednych uerwon czuciowy cli, inno
*4 w stuliło czuciu zuiftonego. Wyniku z*ąd, ło przy powięW>xonoj tunkoyi tyek dziedzin układu nerwowego, których rndnuiein jest zaoszczędzić na razie i wytworzyć szybko cieplik w ustroju, zmniej
szyć »ię mo*u wynnołd nerwów wyiUir.lniczyełi, wskutek imgo naatepojo oauzowy niedoitalck wydzielania ab* soku 8ol pikowego i przejściowo zaburzenie w trawieniu. | Wia łumo, *> nutu moment prxckrw icuia nic wytlure/.a do podniesieniu dziobdiioAri gruczołów, ule potrzeba do togu spcej-Ałmy iusonracji, juk t>go Ci.aUDK llr.ns aku
pięknie doo.odl dln gruczołu podiucbwowi go j, Olu nowo warunki po- w stawania pnu-mijujip-ej uiiudruwnoMci, którą wielu lekarzy iiuzwii* loby uioslruwnośuią z przeziębi en i u iolądku. nio zdając sobie Kpruwr z istoty zaburzenia. Ze nudniiornn pruci umysłowa lub zbyt silny afekt motte na tej »uimj drodze wy wolno przemijające zaburzenie sprawy trawieniu, sumo się przez się rozumie
.Sama tedy nbeeunuc pi kurniaw w Żołądku. wywabić tnuin przy przewijających w ułuutiarh w czynności innych nurziplow, pewne naj
mniejsze ibom uiu rborobuwu. WszakZo jMikurni wprowadza wnet do ustroju pewne suMiincyjo, które musza w tkankach u Usta utle
nieniu. UuM tylko spojrzeć nu wahaniu i Intel nni zniku i k wami mu- iituw cp» w moczu zdrowych względnie organizmów, z drugiej strony nu wulimua tych subsluncyj w moczu osób zo stuaowezonii zboczo- iiiumi w przoróbco materyi {gorączka, stuny ar(rytycsnr>|, by zrozu
mieć, te grun.ee obejmujące ezerokuśc przeróbki materyi su mol er zmienne i te nie sposób nakreślić ścisłych granic pomiędzy nurmul- ui u*, u uionornialncin należeniem spraw utleniania w tkankach.
Nie nu»* 1 talem ulegnę wątpliwości, tu juku w pewnych w uruukncti stanowczo patologicznyeb, stuki iindmiciuii ilość azotu uiedotb iiin s c * wychodzi jaku kwas moczowy z ustroju, tak w warunkach wzglę
dnie tisyjologieznych, zdarzać d f mogą momenty, w których przemi- jzjąoo występuje w moczu nadmiar kwasu moczowego luli w ogolę produktów niedostatecznej okaydnnyi. Nadmierna. mi zir.wyc/.iy ilo*e wprowadzonych pukarniOw uzoltiwyrh, lub nill n roto w yeti, które zjia-oito oszczędzają palenie się tamtych, przy jednocześni" mniejszej, uiK zazwyczaj ilości pracy mięśniow ej, lub le i «*terU jwrihiwr, nadmiar pracy luycanoj, wskutek kt-irej tkanki wyczerpały niejako swą tner- giję utiauienia, nlbo wrosnoio stany psychiczno deprymujące, które wpływają zwalniająco nz przeróbkę materyi —mogą u zdrowego
O aatęicala w sjawliltaeli patologiaijiycli. 11
37 3 1
zresztą osobniku wywołali przemijającą uraturyję % ubawami podo- Urii tiłl do tych, jakie u artrytyków atole występują, zatem bóle w sta
wach luli mięśniach, rozproszono luli umiejscowione. bóle nerkowo, x»WTv»ły głowy, bezsenność i t. p..
Het (o puny ktt*<ly X nas «łm na Robin doświadczał przemijających
|kxtolinyoii ilnlegliwotei, któro ginęły prędzej tanim pomySic! istny
<> j#ŁiO)k<il»i> k zabiega 1oropontjeznyin, a z których istoty zupełnie sobie "prawy nic zdajemy,
W prrnminniu roatoryi jeszcze irli,‘lt**c, ule przemijając« idarzaó się mogą zaburzono. Mując za zasadę poddawać iinalizio n m « prze- w atu oj liczby chorych przewlekłych, miał* nt niema sposobność aut- vr aiyć, Ze w moczu usulmilin niejednego, Jaju cię wykazy w rc przez
chm krótki niewielkie ilości cukru, jakkolwiek osobnik wenie nu kliriiezui U i a b ttej wwWdui nic choruje, cukier te* u tych osobników nigdy więcej cię nic ukazuje. Nlo niego Rudnej wątp liWwśtfł, Rc prawo /mirniiyoli imlęRcU odnosić się musi i ilu tego powikluniu putnio*
giczm-gu, ktoro ruuywamy; li t a h t ir * m e {lit u $ , i Rc uliok iómi l>ord»o oii tkirli, Arudniob i lekkim, musza istnieć bardzo lekkie. przemijające nuj ni n i « j* * e .
l)u częstych bardzo, bez dobrej nu yl pojawiających się *booxeti chorobowych nitlcfty ber.sennowt. Normalnie, moagowie nasze po Ir zo
lu ijc luli.iigodxinuegu n:i tłokę- wypoczynku. potl poittaeią nul, Ale prweilewRzyNtkicrii codzienność snu nic jest wnnutkit tu koniecznym ustawanłft *lę ustroju n « względnie normalnym stanie. Tak, juk ilopuMiriuilną jest w <lost:ircxauiii pokarmów dość duftn puma, tak Minto i w następowaniu snu.
W fon kryj u oh pew lorzojneycb się tixyjolugioimic w pewnych odstępaoh es aa u, puiiuy ttopUMcaatno bardzo rq i-ORuo, i tak: najurutazu pauzo tolerowana przez ustrój dotyczy ruchu srreu, mniej krotka, czynności oddcohnnia, joascro dluZ-xa — snu, jomczo dluftuia -czynno’
soi Żołądku i kissek, dowobiio długa—«V M N k :i płciowych.
Kolii t a ua* zapewne spostrzegał zdarzającą się w przebiegu nnirnstonii htMcryi, choroby Basi mrw' i i minek. u czasom na lic
|H>xortu'g» skądinąd zupełnego zdrowia, mniej lub więcej długotrwałą
#Upełnił bezsenność, be* widocznego uszererbku nu nuto i na przy
szłość fika władzy mtellektuulnej.
Warunki powstttwu i u snu ltni'ilxu róRnic »obio tizyjolegowie tłumaczyli, n«Jmcvjonnlnlcj«x*m jest uwzględnienie iia<lmiam pro
duktów przemiany matury i w sokach ntarzający eh komórki mózgowa, las. ,iuk sJibio objaśniamy. xinęrxonic mięśni; odpły w nu !mutro tych produktów w czasie spooayuku mózgu, wywołuje nową jego trzei- wo«ó 1 sprnwnoór. 8eu z punktu praw biologieznych wugoln, nie jest
12 U. [374
nui asazególnom ant dziwnem zjawiskiem, jo»t on takim parnym npuczi aktem komórki zwojowej, ,uk zwoluiouio spoczynkiem włóknu mtęMwuw egO'-piitiio wui mtua jest poztaó nijaó-i dwu tych furiu protoplasmy, rotttnt (et muni być postać ich npotizyuku, tu nniai byó tylko bruk ruchu. urn brak swisdotuoćei i w uli. Alo oprócz, pewnej względnej tlusi-l produktów przemiany mulmy i, trzeba tu jttazczo wxtąr pud uwagę pobudliwość * u tu ej h-.ibsłuncit i komórek niózso- wych I tuk jedno mnuj pobudliwe, rtajl( się buzezjuitemi jul przy malej iluści produktów w siecznych. inne o»tae się mogą azytiuanii w ul cc wielkiej ich iJulri i jediiosUyny chociaż puwuluy ich odply u, dsięUt knptcttiu krwi, Mydsruui tlo utifjinoniu caynuoóoi swoistej komórek. Tylko tym Mpoaubou objutnti) tutbio moli my itiiiiv it| (o t . odporność woboo (Mhiwiiwkil niektóryrb chorych, polituiii*'#tt t»o-
■norek nerwo wvck ju»( w tych przypadkach chorobliwie zwiększony, ty oj sposobom równict objaśnię tnottiii znaczno indywidualne rotuicc potrzeby ,uu u roirn.iitycli os ib zdwwyeb. \Vrodxous wlusmwo-r tkanki morgowej, jej wychowanie, przyzwyczajenie, warunki bytu utunowiu o jej indywidualności w ktcriiuku, o którym mówimy. Hos- at-uium: najczęściej, okrndiC ni ulu a, Jaku pobudliwy Wtęllmió nib*luti«
Cli iiiuz.gnwiij. Z drugiej struny, prsy normalnym aluuie ikaubi muz- gnwtj, powięfczzouu z jakichkolwiek puwuditw cyrku.uoyjn mntó wy- wikii »ry barć uczY&zeziiiiiu Uuimlow sokowych od produktów wstccz- nyeln w tmi spiuub u»iiwbć wurunUj potrzebno dl* pojawieniu otę
J Gduli opity* blutbcinicwiycli wkiauiMSti s.uutgu morgu, o proca
stosunków eyrknlucyt, zwrócimy Jeszcze uwagę na ,wtrudkinae*y nie
ruchów o reguluj urn* krąiuuie w samym morgu, Julci i do tego do-
dumy jcwiisco tnozltwy wpływ dralni^ey oirodki nerwowe, rozlicznych ptuiuain i produktów fcrmciiUny i anormalny cii, wkraczających do krwi w vz«-iu mburzim w traw lontu i wreszcie w dany uli przy- psnikrch uudczulusc, lub uadmtonm pobudzanie aparatów c tu ulowych
ubwodowyob, któro t-ą niuustnjitcem Źródłem napięciu ośrodku* ner
wowych, łatwo zrorumioiuy, jak totajej potrzeba równowagi wiciu
czynników d U utrzymaniu 'uziułului/śoi komórek mózgowych w uuj- lr pasuj ro w uo w adze pracy i spoczynku 1 juk minimalna naw ot HIC- rowuowitgn, wywołać tu utoZo łatwo zboczenie. .
Outt takiu przemijające objzwy patologiczne, czy U> *4 zaburze
niu kiszkowo, i&y darcie w tyui lub owym członku, ogoluo uczucie niedomaganiu, bólu głowy, iiuec 1 tosacono, pokrzywka nagb wy tę pujiąciz i znikają- u i t. p., aą zupelnls bez auaosunia u człowieka zru«z- tą zdrowego. Powstawaniu swó, objawy W, bul* co bąd* patom- giosno, M«r<buęcsą]4 minimalnego tuitęaeuia przyczynom cbnruW-
twóraym.
hlu lek I t n *n*łii!injn one na uwago » MUrt\'|>iij^®Jfoli pruyciyn.
Znni'xn y <•»«*! il»i«il*tay nujmiiiejsaych K uwi«k pntalngicoi- nycb y-iijmiijH cierpienia lnnkeyjnnn.no; iinle*.| tli w exę9ri xl*vrronia w pruemiantB nrutoryi OUMI lixyJologij» srjr»wi«k pntotocFicwiyób w yl- niwgo nntęicniu, t, ) . ttunlta o rw maku i wpływie wwijimnym tych ajnwiak, urobiła macano
j
►ustępy. Znamywpływ
cierpienia nerek nu ciorpfonio aoroa, wpływ w'ud serca nu ntbnrMnia w roamiutych uarrrpliteh, wpływ ogniek ehorobowyrh w móKiru * rduomu un fon*koyjn wielu nuniplów, wpływ wini wrrokowych nu iktływ k liic l*rę- giwdiipu. wpływ cierpieli różnych gruczołów im ogólne odiywinnie i t d„ nie ni« xmuuy wenie awbtelnyoh ogniw i wanjitunirch wpły
wów, puwnyih funkoyjonntnyołi auburaeu nu inne. Nic nnumy weulo tłayjologU aaburacn ni*tcryt:*nj»iti, noanuteoicanych, uni pruw, ja kim torem pójdą alniannuii w iłyjti Łosio nrutnryeanuj lub fwfaturyo*- nej. O trasem w aiorpii-ninuii tyoit uilrrim nu» i'^rto prawdziwa foii- luiily Lennie objaw o w i wy»tcpt*wuni.i idi juk D r u * t.r mnciWua.
iu blifcłMi poar.unio a.iawlak nujmaiejajwnfo uatętirninmioiii tno*o n>xjn‘ nlująco ><wintlo ua lihuoryjointurulną wiolo ełuMrób przewle
kłych, <ixex4yi dniej funUoyjonulnyeh. Z ja w is k a b o w i e m naj- mniujuKOgn n n tyA on ia— box wagi u e Jo wloką wirowego—n a b ie r a ją x n a w » o u i u « e.xlow iuka ch o reg u . Jus npraytómnirnio sobki tego taktu obpuiniac nam powinno tiud»wyeznjną smiennoM i roArinrn- objawów w chorobach przewlekłych, u nawet i ostrych. ł'aimęl:n*
• i tem winnUn.y nawałę, Ao uatrój nnsz nie jest ureną, na której roiw- grrwuiiA>o mogą tylko grubo laryaowunc tormy uosologicino | 0(łr\v*ni- kowo, ule, *o ji» t m»4 w ^Fiolki wyru* powikłanym woalom olcmurntów Aymuycb, • których kuliły pr*fi«ho<lxi cstiluóirią i*wą prityalnwinwą tui- inoxf, lo lunlriiw iiąjiirobniojusy tu pobudza, ii następnikiem katdcgo pobudzeniu Just reukcyju, u ua*lęp»tweiu kn*.h:j rcukry i wply w nu blitsłu lub tlalusc rlcmooty tyjące, równio csule-pamięć o letn uio- ru* nłutyo nam będzie xa wokaeówkę w iirxądxuniu warunków liygie- iuexuy i li dlii chorych, u luiwoi w ato^ow uuiii metod tor>tpoutycRnyrh.
Wcittuy r.s przykład nourntiouiję, C»y, jak elicu Bjurd i B oc*-
w ki.i., tiwuAuc bętlxiomy L *. dyjatcxę trtrytyctrm *a objaw nenm- atonii, rwy te* xa je<lim i warunków Je| powstawaniu, lu t w re«cio v.n w iitacio jnj lułąnypruuoa diorułiowy, ja k j» •ąditę—w ku#.dym riuic obacnoać jej utujo nio momouttnii •■•liłiciulv wującym i jenmir nasuną ucuruHtemję. Wupominaliśmy wy*i*t, Itc moment ntuyecnia krwi rólnorodotuni praojlctoweini produktami prxomiuny muter.n, bywa prłycayaa wielu na,jmnioji»ycli i pricmijujących objawów nftarolut- wyah u człowieka w xyK'dnic rdruwego—có* dopiero n noiuraatenikal /jiluriu ui<y prsoto, *e ourui to nowo aonuicyjo boa podatuw uomatyca- łjjgj o U»(i]icaln w ąUtrlikarll p*ti>lnflriuy?li. I (t
14 fi, Ntmłiłttin.
njflh poohwytnych, nu która aknrty się u«iraiU>nik, * których istoty lekarz sprawy sobie zduć nil) 1 1 1 0 * 0 i darom mo szuka w skuzuń ku ich usunięciu— ustępują nu długo, j«4li nic na zawsze, pod wplywcui terapii mającej na celu uregulowania przeróbki muteryL
Przy bca»uiuui4<ti w przebiegu rozlicznych chorób, zmiana tem
peratury otoczenia wply wająca nu y.minnę ukrwionńi skóry, układ eintu stosowny, cnotliwo usunięciu uu, drobniejszych bodxcołv zmysłowych
| np. uh/łoltitnu cirmnoMi!, nutu w tinr.m li, miękki podkład puJ nogi ło£u|, uregulowanie czynności Jtołądk.t, kistek, eoren (lójyiWic), mogą
nieraz tryumfów nC nod makowcem i ubierałem.
detali ptmiiętaó będziemy otom, tu osobnik zdrowy, wystawiony jest bezustannie na najmniejsze procesy patologiczne, powstnjącu i uiknąco uioiual niepostrzeżenie— uio będą leui.i się dziwić powetują- ejrm falom tlletpoUtHCWunrni w przebiegu poważnych procesów rbi- robuwycb; w ustroju cierpiącym głęboko, rozstrój istniejący potę
gują skutki najdrobtiiojazyrli przyczyn. Przez siczoiinę w naczyniu uiu przepuszczającą zen płynu przy dcplocie zwykłej, nln przoazka- dżującą let do użytkowania naczyniu—s sykiem wydobywać się tentu płyn będzie, gdy naczynie z nim znajdzie się w temperaturze wrze
nia t i tyub nie winnych w zwykły cli nnriiuka-h si* żeli nur b, w da
nych uuaeh pamiętać potrzeba.
Urubuc nadużycia, jakich się> Luitły człow iek w codnonnem nie
mal tyciu dopuszcza, wywołują taz wątpieniu nalu k-doju uąjdruhuicj- ezydi zboczeń uborobowyełi, któro ciągłym i łatwym biegają wy równaniom; tu unlofty utycia ekscytujących nrodkow pud pnstucią ulkuliuln, k .wy mocnej, paleniu ty toniu, muiutymn płciow o, głębszo wzruszone i t. d.. Jak doniosłami tą skutki wywoływań-! prze*
w tii o w ic będące czynniki, widzimy ju t w znakomitej popinw ic zdro- w iu w n.ukturych sLauueb, w których wszelkie tu lirobun wpływy usnwomy. Juk mor.na tłumaczy o sobiu iScio zbawienny wpływ ku- racyi mlecznej w chorobach nerek, serc*, nuuzyii, jutoli nie bmkion wszelkiego podrażnienia tkanek wymienionych narzędzi lub ich iu-*J nc rwący i. Widzimy, to w tych praypadkacb jut motylku alkubuł, lub etery winne, nic nu wet lunturyjn wyciągowi! mięta, lub ompirou- mlityczno piiczywn, mngą by«i bodźcami szkodliwymi.
Spoatrzigalmn często chorych dolknięlycłi głębsze,nu zmianami cborobowonii mlecza pacierzowego, zwtuczcsa zc/zroiw łrkrskr, n kto- ryoh kntde wypaleniu papioro&a wywoływało udurza.ąec pegnr*ze
nie w ebodzemu.
Tu nul. tą równio* idyjusynkrazyjo. U wielu osób spasł rsegwua pokrzywka, występująca po przyjęciu do tołądka poziomek luli raków, jest niewątpliwie następstwom wpływa pcwnyeb muteryj
137
377 O ssnjiceU w rJswUkscti pntoldg-.uioycfe, 15 toksycznych nnsferę nerwów uucti uiomcliuwyeh. Idyjosynkrazyjiijcst ntwuift objawem puwncgo uu| mniej sicgu ebouaeuht |uilidogic«ne- co danego ustroju, dla którego to zboczeniu odczynnikiem jest dana -iiMunryja, nie wy widująca wi-.loczncgo odczynu w ustroju ideowym
J cle li widzimy znakomite rezultaty izolsryi i ograniczeniu do nwrńiuist pobudzeń tiiycinych i mo ruiny eh w histeryi Juli eerehrnstenli dowodci to umil pity, joszuic wielkiej doniosłości najdrobniejszych zjawisk patologiczny uli i najdrobniejszych czynniku* elmrohutwór- raty eh w chorym Ustroją. konseli wrnryjc doniosła lej zimady doftpic- wiie molo sobie kn*d_v praktyk jiryy lo*u chorego, *wluŁie*u przy układaniu warunków bytu dla dany eh chorych.
e).
Mówititoiy wy Jej o oderwany h nu j mniejszy oh zjawiskach pa
tologicznych, któro są wypadkową wiciu w danym nuże w gry w rhudzipjyoh czynników mulego nutę Jonia, ka/.di x iukioh zjawisk mole byt) wypsdkuwii bardzo rolnej komhinucyi wpływów. Alu luńmy pewno stało torniy uuJwdoiricMie, dla których dziś tcl tiujoso*
0dej mamy daną nkrcdlomt przyczynę, pod forum danego chorobo twńrimogw drubnonstroju, które to formy jakoftefowo »ą w zględuiu najdokładniej znane 1 nkrcilune; otól i te jnkttóciowo stule i odrębno formy mauLogiezno, nm uchylają ai«,< od ugolncgo prnwn >m o nurA i w nutę Jonia i tej ich ‘■trony chcemy tu dotknie
Faktyczna struna tej k w r»tyi J«»t zresztą powszechnie rranns.
W przebiegu ipnlomij szkarłaty nowy cli lip. zdurwją się farmy rudimcuturno, [ceęittu w rodzinach, gdzie cięikiu przypadki przebie
gały], polegające li na oołntMoniu kdkoduiow oui, bniku apetytu, uoauoiu osłabienia. lokkiom nii domagania gardła i obrzmieniu tde- sruicsnrm nigdulow, uzaafui towarzyszy tomu lekka gorączko, to znowu jakiii Jlud wysypki iuh wuorwieniuitw skory, wszystko to przelotno, a jednak występuje potem łuszczenie się skory, lub ogóluu puchlino podrikonui. Obok tych najsłabszyuh, spostrzegać mor.ua saiy azereg fortu potem! utuli aA do najhardziej natętuiiydi.
Oo sic |iow iedziulo o szkarłaty nic, odnosi lit* w równej mierze do dyfterytu.
Zdarza się, tui w jedtiem mieszkaniu kilkoro dzieci przechodzi zapalenie ganiła dyftnrytycxn«, jedno * nich Iuh więcej ponosi śmierć z nduMcriut lub pod wpływom oyiluej lnfakcyi, inne przedstawiają mniej luli wlęoej rihtity nalot tu na migilalkuch I pod niebianin m lęk- kiom, to znowu tylko mi migdalkitcii, jeszcze imię pmnUtuwiają objawy anginy bez nalotu nawet.
16 fl, j 378
• trzcbn. wspominać n tak udrncojącom stopniowaniu w na- tfUmiin, jakie przedstaw i i zukntenio ospowo?
I' ukt wiclkioli rożnie w niitętonm dany r li form nozologiozuych_1
mamy tn na niyzli dział ołiorob infekcyjny eh— doje aię idijmmie dwu- ma innenii taktami biolnghiznt-nii, n mianowicie: a) JimirinioSciił «n» r- mi życiowej drobnoustrojów chornbolwórirzyuh i hj zinimmiMrią od- pormuci ustroju ludzkiego.
lUtniiMiS energii iyeiowej charaktery r.iijn wMuikie twory o t y - wionc, czamuftby nia minio cecho wad i choru uotworctyoh drobno ustrojów, Stwierdzono xroAZlą empirycznin, m hak k ryje Jednego gatunku nuigą posunlm: róftcą burdzu onergiję wegetacyjną.
„Zoru/.eh osłabiony" tul r/ec* nabito mano w patologu ekspery
mentalnej.
Widzimy tek cpnirniijn łagodni i złośliwo trj samej choroby w rótnycli czasach tuli w rożnych mnjscuwu4tiaeli w tym Au samym exa*io. Szczepienie ochronne osłabiouculi żarników ospj, karbimliuio je»t żmudą najlepszym dowodem wpływu zmniejszonej energii wnraska
nn logodnoAd formy iiozologięzncj*
W i-lximv znowu w jednym rauiin i jednej tniejsonwc»cl, tuk obok sioliic prseldogiąjącę Ink Ido i cięAkic formy danej c bomby, on juk wskazuje nn rotiną ml pornuAr indy widualuą. Juk wiutrmu jiwl czynnikiem dlii aprnwy tiutę&cniu dum j formy nozelogicznoj «•••
pornoAd indywidualna ustroju. ilowodzi między innemi zimny fakt, *o ospa, wy stępuj;po w rckouwaJaaounpyi x innych chorub, bywofi.i ilxn cięA.ką. W ielkiego wpływu odporu n«ni itsimjn dowodzę np.
gwałtowny wzrost tyfusu wysypkuwren w mirjiwiiwi*rlncl. '„'dxi<t gloil panuje. l it spory m tMiiulnir równie* dowiedziono, to t«A samo kultury saoiepiono rożnym indywiduom xw irrzęuym, wywołują nflkc bardzo pud wzgh.di rn ruitę-taniu następstwa, to dla prtyliluilu wtpo- mmmy ty ko, to p»furnnł\>khu FiurDt.Ar.vm.itu •Acsopiony p->m, ii jednych w yw oływ ał i razowo tapalrnie pluć, u Innych przelotu\ obu- robę; ton to zarazek sitoeepiuny 4 winkom morskim inbijał i uh 'i'"v, Tyło c i do fuktvcxnoj stroiiy kwoatyi. Fakt tatnieiuu nijmniej pod względam nntę&euia .-oz w mięły oh form nozologięziiycli Hm • ■ » lnkarr.ii praktycznego doniosloAd u następujących w /.giętki w.
Z punktu dyjągnostyczuego, formy chorobowo łagodno. nieuki"
Słone, zdurząjącc aię w przebiegu piunjipryuli epidemii i nioodpow iu- ilująco klunyczuym obrusom dunnj nliorttby, winny by o podciągane pod formę choroby pttuującnj, u wakuumln hygitnicaun (uoliotyja, duziu- f*'kryją i t. p.J uwzględtiianM tuk.ie, jukic w tiiuioj epidemii są obo
wiązująca, WZficdaio równic* i lonipiju, np. przy puntijąeytu dyfto- . rycie, ebolerze.
3 7 0 1 O natęaamlu w (jswtłkach potoliii(ic*>frli 17 Spotykamy często aieokrodono cierpieniu plac, gorączkę, ka- Ajecl i \s ugmcnczaucm kaniąt* miojzoo tratasozonłc, tip. w dolnym bntega dolnego płatu, przycaotn jczt-.żiny w istotnym kłapoelo
t dyjuguozą. Jeżoli jednak pomyślimy, że kiedy bywają my- tuuiojsin formy szkarlatyny, dyfterytu, ospy i t. p,, dliwzegóżby uio miały islnlró nuj mniejsza formy krupowego upalania plac, któro te względu uu dnżą ilościową różnicę od klasycznego płatowego *»- palenia i jakościowo różnie się muszą. znajdziemy sposób dania ja kiejkolwiek przynajmniej prawdopodobnej wartości dla niuwialoaut| X.
l'r>yponmuim przytoczono wykuj doświadczenia Pk ii.ulakzdku a.
W podręcznikach wugólo traktują wylunziuo i ipaltinio pluo krupowo juko arn*CW«, występuje wszakże stanowczo i jako zrazikowe. W kich-
•KMiacu znajdywał wielokrotnietiif * U > o o c -u > i p iu u m o H ^ u w formie zrazi
kowej. Prawo różnio ilożaiowy«h procesów patologicznych, deduk
cyjnie, istnieniu Ukiob form napalenia płuc czyni niemal mc wątpi i- worn. Jeżeli fakt istnienia zapaleń płuc krupowych, kboro nio praeoiegoją w cale jak przypadki klasyczne, ma znaczenie głownio dla dyjagnoty, bo xi» tu *ą inno formy nosologiczno, których formy uajłagodniejszo mają dukt *nucx«tnn dla terapii i prognozy. Tu naloty pr/.eiJow szy stkiom o*tfo grużUozu zapalenia opon móz
gowych.
lekarz upowiuuiuny tło postawieniu dyjagnozy: ostro gruźlicza zupulonir opon, czujo się zazwyczaj zarazem upoważnionym do stu- w łania najiiorazdgo rokowaniu. Jak wiadomi wszakże, występo
waniu gruzolków ua blouneli surow tezy cli ma zawsze j o t wyrazem ogólnego prosówkowego zakażeniu gruźlieżogo, nlo molo hyc tylko ogniiticzonom usadowieniem się mniejszej luli więk*xoj ilości ognisk grnstdkowycli nu danej błonie, jak to np. widzimy’ na opłucnej. Tu pod wpływem grustelkn wystąpić nufto przemijający wysięk, nie gódsąey nu życie i pomimo trwania procenta gruźliczego w miąższu plno, gnnwłek w opłucnej tnożó u1*.h3z dogonoraoyi wstecznej. Wobec po- wyżsacgn jusnomjest, ko i ua błonach auro w i ozy oh mózgu momentem niobozpioczuy m nie su samo gruzellci, *do wysięk i idący zatem ucisk w zamkniętej juan o czaszkowej, wogólu kuumdiwtmoyjo procesu za
palnego wobec dulikatuoźoi i razaiu ważności dla życiu cloiucuUo tkanki tnuzęowąj. /•upali niu opon mózgowych innego pochodzenia uio sil wszakżu luz warunkowo śmieituluo, zapaleniu tek ty oh opon, powstające za upływem gruzelków, tuimo przez się również nic jest bezwarunkowo siniortoluem: WHzystko tu zależąc będzie od natężeni*
procesu. Jeżeli kolouljc gruzolków są bardzo ograniczone, natężanie zapaleniu będzie niowioikio i chory może wyzdrowieć.
2
18 II. Kuseksum, f880 Pomijiync więc jo l l« najmnicjsac formy oótmgo gruźliczego ssa- polemaopon mózgowych, których lekarx nic jest w roolnosri jako ta*
kie msputnnc, istnieją fermy x« wsayit.kifllni oznakami takiego r.ojia- Icuia, któro mogą skouazye aię pomyślnie fenibardne:, gdy urnio- jrtua tonipijn potrafi usunąć tę maluczką nadwyikę procesu, która jednak etunowio mołe wąziutką granicę między pomyAtnem a smicr- tdnem zejloietu, Znano są prace W znm Mo'n, który widzml xha- wimna ekutki leczenia ostrej gruźlicy opon mózgowych ct»crgi«ano mi wricnuńami jodoformu w skórę głowy. .ta « m
u dwu n«ót« dorosłych niewątpliwą ostra gruźlicę opon mózgowych, li tum pud wpływom wotfltaifl rozpoczętego i energicznego lrczcuta wriornniamt jodoformu ł jod ki im jmUmi do wewnątrz, skończył*
etę zupełnie pomyślni©. Ogólnie tody obowiązujące prawu rótt- nyoli niitęim winno zawsze hyc nniti tut pnraięńi wobec chorób, która ao względu na jukoZó swq nrhodzą za lio»wttninki»wi> £mi<jgj|etne i pobudzić ruu do cncrgimncgfo wytwarzania dla prochu patidu.
gicsnngu wnrnnkow, któro mogą zmutajftay© donioslotó je-jo Winno- kwoocyi choćby o niąjmuicjsrą wielkość. ZiHM«j*»onit» praw /.ubiegi terapeutyczne natęftcoia procesu lub jego lte*|»*rodniib następstw choćby u jclcn stopień molo wprowadzić natęienio dongu procesu w szranki, po xa grauioami których, choćby o włos tylko jeden, ło*y konieczno*!-1 śmiertelnego zejścia i tym apooobam elwrcgo neuli*.
Fakt, tó róśność mitękema jest prawem ogól nem sp ra w choroUo wych, ftn uatę truto ehoroby w wiulkuu działo cborób saluuuycb aalrfty ml* dwu mameutów: ód energii wogrUcyjnejzarsaka i od oiwrgit wogc taeyjney ustroju,jest walną dla zadań terapii wt-kasówką, aniianówion •»
wskazówką bezustannego dążenia do uhlubniuiu jtanuków t do wruiact- uiania ustroju Tft narzucająca się idoO, *«i produkty tycia ustroju wszelkiego musną być w nadmiarze szkodliwomi dla urgnLseyi U-.»o»
ustroju, jak kwas węglany i mocznik są trującomi dlu ustroju zwie
rzęcego wyiwegó, otwiera walno widnokręgi dla praysałusot UtropiL Prwvdowxsystkiem sądzę da się to u»kntcoxnić w chorobach przewło
ki vol, zukazuyob, gdzie jeet dosyć ozami do powolnego osłabiania utMirgii wegeUr.yjntij Karasków, hea jmlrseby szybkiego ich zniwocie- nio. co mu tu być gminem dl* samego ustroju. I tuberkulina bądź ro bądft wytwarzać xdqje słę warunki niepomyślne dU wogetaeyl prątków gruli i ozy cb. Błąd główny w stosowaniu metody K o c iia , |rnnwiw«w«
In wspomnę, polegać uii się adawal na tern. Ib tcra|wmeł uie filozotir*- nio wi-alu lądułi wy zdrów iouia prędkiego ustroju, lub choćby tylko poabycia się prątków tak mulą iloóoią tuborkuliny. jaką bcaksrnio do ustroju w prowadnic wolno. Być m ili, i s t s i sanm Uiłiorkuliua, prioa długi® okresy cznsa i we wczesnych przypadkach od czasu do
881] O n*t{ii!Oln w i^iw U kłfi ptiUnogiŁieyBi,. 19 cmiu wprowadzana Jo krwiobiegti, prxy jodnotsosnrm intenzywnetn wzmacnianiu u-lmju, daluby wyniki pomyślniojaze. Wszo)kio inno postępowuuiojcat przed wnom zasadom biologii.
Kto nlo czy tUialunic jodku potasu i rtęci w syfilisie nie po
lega na osłabieniu czasów ciu energii zarazka, który potom w dalszym oi.-yru może ul wis ilurłCAętiifciuu zniuzcaciiiu pod wpływom Żywotności juk sauioj tkunok imuroju, itlbu lot powoli w całym szeregu po- kuliwi miiłt^pcayoh się odrodzi*.!, Lokano m» zarazki chorobotwórczo patroni zwykli juk nu ciała obcmicznc, któro za wszo niuzuueumc, o ilo mc przestają hyc solni, jednakie maju włmnuflai l jednakie wpływy;
ripumtuu się, io zarazki oliorubntwArcao paslzł^jil oiztylkoinicunaM właśniwą indywiduum zwimęoeaiD, ale emJiuioAil coch właściwą cali tu pokoleniom, kolejno po sobie Idącym Choroba z-uklUn* prze
wlekła te ealy łańcuch jiokolijń drobnoustrojowych, których iywot- uuSe, pod wpływem coraz to innych warunków, moko się rAłnW i pad względem energii rozmaiauia się i pod względem energii biochemicz
n ie •lauowiąr w rośnych okresach rzazu ruino dla nstroju uiebcrpio- eznOstwo, Powrót w następnych pokoleniach do pierwotnej tywot*
uosei, lub wogolo zmiany w Żywotności pokoleń oddalonych, moio stanowili loco nazywamy odnawianiem się choroby bez nowego zaku
temu * jcuwnątr* up, recydywy raośączki, drugo i trzeciorzędowo objawy przymiotu, nowe wybuchy uśpionej gruźlicy it.p., To o k r e s y u ś p i e n i a p r i e w l e k l y o h o ho r 4 b t a k u i n y c h , to tn k i a o li r a s y i i a j n t u i e j a z r o k p r o c e s ó w p a t o l o g i c z n y c h .
Tera pija i hygiunu rnu^ą inioe zawsze nu widoku, jcieli nic wygubioiuo, to trwale utrzymanie w stanu uśpienia [względnego bez
władu | zarazków cliorohntwiirraycli; do togo pmwadzi podtrzymywa
nie najwyższej energii ustroju —i w róZnjeh warunkach, różne od
działywanie ujemne ua proces Życiowy zarazków,
d ) .
Z j a w i s k o u aj m u i o j <% z o g o u a t ę Z e u i a s p r a w pa*
t 41 o g i c z n y o h w y b t ę p u j © w o k r o s i e p o c z ą t k o w y m p r z a w a l n e j l i c z b y a b o r i b o s t r y c h > p r z e w l o k ł y c b
| tylko przeważmy liczby, bo odchodził tu wszelkie ostro otrucia, gwał
towno urazy, mocno wetr«i|ś(U©nia psychiczno i L d. |, j a k r o w u ic ś w o k r o s i e z d r o w i e n i a W potu.it tka niuiejsaoj pracy już
*uKOMu»yl<!Ui. ko nic jest tu maj cm ziduuicm wcale wyczerpanie patologii w joj objawach najmniejszego tuitękunia, ule zwrócenie tylko uwagi Ogółu lekarzy na pewien punkt obserwacyjny, z którego zjawi
sku patologiczne dotąd mało Inly badano i na waknośń badania z tej Strony sjawUk patologiczny di. W moa tak sujtnplo zakreślonego
20
H, tfnrahnmn. f3 8 2 zadania. pominę w tym rozdziale zapełnia początki chorób oslrreł, a dotknę tytko początkowych okresów chorob przewlekłych. Czynię to dlatego, ie okres początkowy, ukryty, obnruh ostrych, jest w ogniu«ionvó krOtki, szybko przemijający i trudny * tych »*głędów ilu ba
daniu, a nudo chumktcrysiijąry doniosłoś*' myśli ogólnej o stiummiii małych nntęfccn upraw patologicznych. Daleko wybitniej występuje kwesty ja naj mniejszych nalęlcli zjawisk patologicznych w driędr.tnio długich okresn w wzrostu chorób prtow hdtlyuU,
W chorobach prze wlekły cli s( uwińmy dyjugnozę, wyłączało w okresie ja* bardzo posuniętych zmian patologicznych; najchamk le- ryntyesaiojazą w tym wjględzio jest dnitdsiuu nowotworu*,
Trzy upartych nawet bulnęli, w okolicy dla ubniucy wiuiia hibopu- ktwiuiia przystępnej, myśl u nowolworowoj przyczynie bólu u su nu my wręcz, gdy zmysłom naszym nin nursucgją się objawy „gmca**, A Wiutakze guz kutdy, namacalny *lnb wypukae się dąjipty, byt ktedrl w okresie wiolkości drubnowidzowej, a i wtedy )n* na twory dro- bnowidzowej wielkości, Arud lub w łusiaimwfa których powstawał, np na ctamonly czuciowe, Wpływ łrtlniąoy wywie.raL Pamiętajmy, to od drobnowidzowego okresu nowotworu do czasu, w którym się nu równa wielkości choćby ziarnka grucha, ju*t pr/tr*trx«ii mole dlutzzn ni*
od wielkości jego, odpow jadającej milimetrom szoócioiuiym do wnd*
kośni odpowiadającej iieulyraelrom szrśouituiym. A jońzczo gdy no
wotwór powstaje w ustrojach pierwszorzędnej dla ustroju wagi np,
W mózgu! Jak powritno ninun przez czas dłudzy wyiiępowuó objawy nerwowo, bez Waselkhjli cech podręcznikowych guza w jmnio czaszko woj, gdy jakiś glionmt. lub tylko egzostoza rozpoczyna ta bujaniu swo
je. Długo.**1 okrutni najmniejszych zjawisk patologicznych znlcAy tu i od nutury wzrostu nowotworu i od miejsca jego wzrastaniu, natural
nie *« najpierwszy zawiązek nowotworu mało by6 przyczyna nagłej niemal śmierci, jo*«di punktem jego wyjścia będzlo np, ośrodek; odde
chowy w r*lx«niu przodlułonym. Znane są liiatnryjii nlmrob gdzie sskoyja wykazała pęknięcie tętniaka jodurj z tętnic mózgowych, a nm* dznazki, który przed wielu laty uiial miejsce, zakręca niejako moment, w którym tętniak powstał. Ilistoryja takich przypadków wyjuiUua się dopiero po eokcyi i wykazuje jak długo trwał okre* naj
mniejszych zjawisk patologiczny oh, jak anlc<ab> tłumaczyć wyetępu- wanio potem powabniejszych objawów, które obcorwowąś musiano
be* dyjagnozy.
flirnijnlne apoztrzośenia Wkśtphal/ii rzuciło światło na obrti*
początkowego okresu wuplii rdzenia; jakie stanowczo ntajonrm dla oka lekarza byl przedtem długi okres najmniejszego nntęJ.oiua w mo-
■W]
O nslętfłiis w ąiftWtskatfc (istolnfir.wjcŁ. 21 wio będącej choroby. A i tema priyjąó trzoba, to chorobo ta moto hyc jut w zdecydowanym poozątkóWym okresie, zanim objaw kolanowy ją zdradza: niejednostajnie symetryczne joj roawjjnuie się zdra
dza sir wszak brak tom odruchu kolanowego jednostronnym, kiedy
*1 1 ugortriumy odruch,zrazu niezmieniony lub *» Iko zmniejszony, [Kitem dopiero ani bu, Juk wygląda rnij pierwszy początek i c l e r o i t e n p i a / j u t *
d i e t e m i n i t ? .Spostrzegałem chorego, u którego w jednym mkn porwszo-
rsędno powagi Europejskie rozpoznawały nonrastonłję, o kutry w na
stępnym roku przedstawiał klussyiMiny obraz w iolimjruiskowego /uniku oOrodkow nerwowych
ItoKpornujcmy z łatwością utoromatyezue zwyrodnienie naczyń, kiady letnicy promieniową wy osuw a *ię twardą, gdy jest-ona wężyko
wato sfalowaną, odpowiednio tony serca wzmocnione, ob<k całego sze
regu si tbj c li t v w o u li 1 obje lity imnycli objaw ów; ale. między ciast y czuoteią zdrowej błony naczyniowej a joj sztywnością pod wpływom iakrna- tneyj w iipiennych i ehrupownto»cią, jest długi okres odbywającej się spmwy w soiBłiaeb naczyniowych, Kiedy na •tale sekcyjnym wi
dzimy na wewnętrznej błonia aorty ntle skorupy wapienne, nmsimy wnio#<5, Se liył moment, w którym powittnwiiuin tynk /logów musiało byójaklpt sprawą irytueyjną. \tu o-mi*dun się twierdzić, to tuk bywa zuWMO, ale zaznaczyć muszę, to kiikakmtnio wydarzało mi się spo
strzegać li tylko długotrwałą lachykardyję f 1 0 0 — 1 2 0 uderzeń nn mi- nntę| Iwrc taduyeh innych obfóktrWoych zjawisk, n osób. u których pAiniej wystąpiły pówn&na objawy sklerozy naczyu
IV ogóle wita (unio, jak Lo często duJuko pooitiąo się mazi tętniak aorty, l»y adrudsiJ wyrośnie swojo ietninoio, juk niczuacznonii są gruu en pomiędzy siliiKSczcoicm zurmi, względnie jeszcze obojętnem dla moeb.itmimi krąicnia, a Mius*czoniem jtiZ wcale niouliojętnam, jak niepodobna wskazań moment, w ktoryiu jut rur poczynający »ię
■tiodoWlud aorca wywołuje zdradzające go wyruZrue olyowy.
iiuiuuuy zresztą mnóstwo przytocajró przykładów dlugotrwn- kłóci początkowego okresu chorób prze W leki jeb, w iiyeikio otm mięsa- czą rię w dziedzinie najmniejszych ąjawisk putulogiozayck.
Din lekarzu |iraktyka, huusydr rjuyjo to mają następując w*.
Zaoćó. .Naprzód uprzytomnił* mu ona muszą fakt, zapewne nioc-o upokarzający. «<? m n ó s t w o j e s t s t a n ó w c h o r o b o w y c h , w k t ó r y c h j « * l r t t t o i ą n i e m o 1 1 i w q po p r o s t u po s ta w i o n i o d y j aguoz y. Okoliczność t* budzę: rnuai pewną oslrotuoSó w rokowaniu, ale przcdoars/ystluuiu pobudzać do ócisłycłi obsrrwaeyj i poszukiwań nowych metod, klomby do minimum tUwiń takich aitdo- licUfni.iuyeb zmysłami nnsacmi spraw tloprowadziiy.
22 Jl. N a iilta m
Znakomitym z»w t»o będzie tu wzorom, odnalozienio wczesnych ohjuwćw 1 'u t * s J o r t m z U t , które dsi-daj paawałąji uuiu csęsto aioouiyt tui ztwwizo dyjn^iozę Urn, gdzie nio luwn.i joz*t»© było cm* z kotiic- cznoZci airniuftiiwą luli fuls&y wą. Ozy by a t y tiuvtl spuatracgnwusy kliuiryaty xnajdzi« stałość jakiegoś pTtiabogu przystępnego objawu sułijdcty wnegu lub olijcktyw ncgo, towar liyzząeijjro pewnej pruppio tjawiak ukrytych, czy obomija patologiczna znaidzic w jakiejkolwiek wydzielinie odcxynnłk niewątpliwy danych cmuin hiockenur.znyoh w głębiach ustroju, ozy przyjdzie tu w pomoc luktciryjologija, czy w ogóle udoskonaleniu metod rtxyox»ycli badaniu: — w kutdym razie śmiem twierdzić, ii w tym lucrunkn «utexególnie wytętonu hyo winna barznoóe klinicystów, u co naj wuZuiejsru, Ściślejszą nnlciulohy c m - o im uwagę na związek dauyoh, otrzyma uycłi z ■ckttyj, a hi«toryją subiektywnych i ohjcktywnynli objuwuw, któro przez długie okresy
w ciągu tycia występowały
ITistoryju t: bo ról) i dołogli woód u danej Jednostki, luozJiwic unj- dluŁszn okresy tycia obejmująca,natura i kolej zarówno onjolitywnych jak i subjokty wnyoh objawow, jest to nint-wyjal niozmicruio oouny, do którego zastosowana choćby "Łylk o metoda slutystyozoa, nuciłaby niezawodnie wiole Światła na związki i zawiązki, przyczyny i konne kwencyjc chorób. Moment najmniejszych zjawisk p ♦udogicznych zaslugiwaiby tu wideo nn uwagę*
Mówiliśmy wylej o pouzątknnli chorób; zjawisku patologiczni' w usjninlejstuni ich p k k M *u występują w okresach zdrowieniu, bąda przy wyczerpywaniu się ci»'rp1ón!u przewłoklego, bądź o»tnyo, Cierpienia ostre, kończące się krytycznie, pozostawiają zawsze ślady, któro po równi muioj łub więcej pochyłej, zwanej rekonwulosoeueyją.
przeprowadzają ustrój ze ztuuu choroby do stanu zdrów m, Okresy zdrowienia, zadawalająco i lekarzu i p.icyjonta i otoczenie, są przez piersłszego ju* najczyściej bardzo poblctnin obserwowano, A jednak są ono polom obwrwneyi niemi iornio iritrnmąjącain, u przede wszy ?, stkicm dać tnngą wiele wyjaśnień, dotyczących najmniejszych zjawisk patologicznych.
W początkach nhorob luźno i małego unlętomto objawy nic budzą często uwagi pacyjruU, aą ntodostępne przeto dla obsurwucyl lekarza, n r.rnszLą kierunek sprawy, której są od legiom i zwiastu
nami jest niedostępną jesze/.o w oxasic icli urodzin lajeninntą.
W zakończeniu natomiast chorób, lekarz •atu oczek i w uc niejako ni n prawo ostatnich przobytogo zaburzumu ©eh, dostrzegali iob zatem jesz-rc wtedy powiuieu i motn, kiedy ju t obory i«U nie dostrzojrn, a ważnymi są ono z tego względu, Zn wiadomo zkąi one płyną, jakie
go rodu są epigonami. Drcszc* początkowy np. byó rnoio poesątiuam [3S4
