sobota, Saturday,18.00 KONCERT ORATORYJNY ORATORIO CONCERT. FILHARMONIA im. KAROLA SZYMANOWSKIEGO w KRAKOWIE

FILHARMONIA im. KAROLA SZYMANOWSKIEGO w KRAKOWIE I N S T Y T U C J A K U L T U R Y W O J E W Ó D Z T W A M A Ł O P O L S K I E G O

7.11.2020

sobota, Saturday,18.00 KONCERT ORATORYJNY ORATORIO CONCERT

SALA FILHARMONII KRAKOWSKIEJ PHILHARMONIC CONCERT HALL

WYKONAWCY

PERFORMERS PROGRAM

PROGRAMME

Joseph HAYDN

Symfonia G- dur Hob. I:88 (1787) Symphony in G major Hob. I:88

Adagio Largo

Menuetto: Allegro - Trio - Menuetto da capo Finale: Allegro con spirito

ORKIESTRA I CHÓR

FILHARMONII KRAKOWSKIEJ

KRAKOW PHILHARMONIC ORCHESTRA AND CHOIR

Michał

MACIASZCZYK

Teresa MAJKA-PACANEK

4 5 Skrzypek i dyrygent o wyjątkowej wraż-

liwości na barwę dźwięku. Uważa, że:

„sztuka nie znosi kompromisów. Jako twórcy ponosimy pełną odpowie- dzialność za to, co jest w niej dobre, a co złe, jeśli w ogóle jesteśmy w stanie ją zdefiniować. Sztuka jest konsekwencją poszukiwań i chęci przekraczania granic, znajdowania nowych horyzontów”.

Michał Maciaszczyk jest artystą wszech- stronnym. Inspirację czerpie z malar- stwa, rzeźby, teatru, literatury i poezji.

Rezultatem jest tworzenie „oryginalnych dialektów ekspresji muzycznej”, jak je nazywa sam artysta. W efekcie powstają

muzyczne obrazy opowiadające historie, które mają włączyć publiczność w aktywny proces kreacji scenicznej.

Współpraca z Wiener Kammer Orchester (jako koncertmistrz), Wiener Staatsoper, Wiener Philharmoniker, GoldbergTrioWien, Toyota Master Players, Ensemble Wie- ner Collage i innymi zespołami, jak również praca z najwybitniejszymi osobowościa- mi świata muzyki, wpłynęła na rozwój jego artystycznej osobowości. Dyrygentura jest naturalną konsekwencją tych artystycznych poszukiwań.

Artysta występuje na całym świecie zarówno jako skrzypek, jak i dyrygent. Współ- pracował z takimi orkiestrami jak: Wiener Kammer Orchester, Württembergische Philharmonie Reutlingen, Niederösterreichische Tonkünstler Orchester, Bilkent Symphony Orchestra, Orchestra Filarmonica Marchigiana, Orchestra Sinfonica di Lecce, Nagoya Philharmonic Orchestra, Filharmonia Sztuki Polskiej, Wiener Klassik Orchester, Filharmonia Krakowska, Beijing CCM Symphony Orchestra, Pori Sinfonietta, Zapadocesky Symfonicky Orchestr.

Regularnie występuje w najważniejszych salach koncertowych świata: Musikverein Wien, Konzerthaus Wien, Kulturpalast Dresden, Kitara Hall, Beijing Concert Hall, Nikolaisaal Potsdam, Konzerthaus Hamburg, Suntory Hall.

Michał MACIASZCZYK

Violinist and conductor known for his exceptional sensitivity to sound. He believes: „Art hates compromises. As creators, we have full responsibility for what‘s good and what‘s wrong with it, if we can define it at all. Art is a consequence of the search and the desire to cross borders, to find new horizons.“

Michał Maciaszczyk is a versatile artist. Creating platforms that combine all forms of artistic expression always remains in his circle of interest. He draws inspiration from painting, sculpture, theatre, literature and poetry. The result is the creation of, as he likes to call them, „original dialects of musical expression“. He paints musical paintings while telling stories to involve the audience in the active process of stage creation.

Working with Wiener Kammer Orchester (as concertmaster), Wiener Staatsoper, Wiener Philharmoniker, GoldbergTrioWien, Toyota Master Players, Ensemble Wiener Collage and other ensembles, as well as working with the most outstanding personalities in the world of music, influenced the development of his artistic personality. Conducting is a natural consequence of these artistic explorations.

He performs all over the world as both a violinist and a conductor. He has collaborated with such orchestras as: Wiener Kammer Orchester, Württembergische Philharmonie Reutlingen, Niederösterreichische Tonkünstler Orchester, Bilkent Symphony Orchestra, Filarmonica Marchigiana Orchestra, Sinfonica di Lecce Orchestra, Nagoya Philharmonic Orchestra, Polish Art Philharmonic, Wiener Klassik Orchester, Krakow Philharmonic, Bei- jing CCM Symphony Orchestra, Pori Sinfonietta, Zapadocesky Symphony Orchestr.

He regularly performs in the most important concert halls in the world: Musikverein Wien, Konzerthaus Wien, Kulturpalast Dresden, Kitara Hall, Beijing Concert Hall, Nikolaisaal Potsdam, Konzerthaus Hamburg, Suntory Hall and many others.

Michał MACIASZCZYK

OBLICZA SAMOTNOŚCI

udekorowana freskami na suficie i złotymi żyrandolami sala „węgierskiego Wersalu”

czyli pałacu zwanego Esterházą (dziś Fertőd).

Pracowity, rzetelny Haydn spędził na służbie u Esterházych blisko trzydzieści lat.

Oczywiście pod koniec XVIII wieku cieszył się sławą nie tylko na Węgrzech. Miklós Esterházy był co prawda zaborczym szefem, ale w końcu zdał sobie sprawę, że jeśli pozwoli na wykonywanie utworów Haydna poza pałacem, zyska miano szczodrego i odpowiedzialnego mecenasa sztuki. Chętnie rozpowszechniane kopie dzieł kom- pozytora budziły coraz większe zainteresowanie w całej Europie, dotarły także na dwór cesarski. Przed zaplanowaną na rok 1773 wizytą Marii Teresy, wdowy po ce- sarzu Franciszku, Haydn napisał Symfonię C-dur nr 48 (obdarzoną przydomkiem Maria Theresia) i przygotował wystawienie dzieł scenicznych L’infedeltà delusa oraz Philomen i Baucis. Nieco później, także z myślą o Marii Teresie, stworzył uroczyste Te Deum, wykonane po raz pierwszy w 1800 roku w Esterházie.

Maria Teresa, a dokładnie Maria Teresa Walburga Amalia Christina von Habsburg, była obdarzona sporym talentem muzycznym. Jak większość dziewcząt z tzw. „do- brych” domów, grała na fortepianie, na dodatek miała niezły głos i chętnie śpiewała.

Nie wiadomo, czy były to tylko pochlebstwa, ale odwiedzający austriacki dwór am- basadorzy twierdzili, że gdyby nie została cesarzową, mogłaby występować w ope- rze. Podobno marzenie to spełniła częściowo podczas uroczystości ślubnych siostry, wykonując publicznie arię z opery Ipermestra Johanna Adolfa Hassego. Pod koniec życia mawiała: „Mogłam być pierwszą virtuosa Europy”.

Za rządów muzykalnej Marii Teresy Wiedeń stał się drugim (zaraz po Paryżu) cen- trum kulturalnym i towarzyskim ówczesnej Europy. Haydn bywał dość częstym gościem w wiedeńskim pałacu, nawet akompaniował cesarzowej podczas próby fragmentów Stworzenia świata w jej prywatnych apartamentach. Maria Teresa wie- lokrotnie prosiła go o skomponowanie dla niej muzyki kościelnej. Początkowo na przeszkodzie stała zazdrość księcia Esterházy’ego, ale ostatecznie cesarzowa posta- wiła na swoim. Książę łaskawie zgodził się „wypożyczyć” jej swojego kompozytora, chociaż pierwsze wykonanie Te Deum i tak odbyło się w Eisenstadt, w domu rodzi- ny Esterhazy. Według jednych źródeł okazją do premiery dzieła, którego uroczysty charakter podkreślały trąbki i bębny, miały być imieniny żony księcia. Według innych – wizyta brytyjskiego lorda Horatia Nelsona (tego samego, któremu Haydn poświęcił słynną mszę).

Wiele genialnych umysłów tworzyło swoje najlepsze dzieła w odosobnieniu. Podczas kwarantanny William Szekspir napisał Króla Leara i Makbeta, a Izaac Newton wyna- lazł rachunek różniczkowy. Dobrowolna izolacja Josepha Haydna w wiejskiej posia- dłości rodziny książęcej Esterházy pomogła mu w karierze muzyka – stanowisko re- zydenta pozwoliło na swobodne komponowanie, a odcięcie od świata zewnętrznego i nie uleganie obcym wpływom niejako zmusiło do bycia oryginalnym. W 1787 roku, tuż po ukończeniu symfonii „paryskich”, Haydn napisał tam Symfonię G-dur nr 88, należącą do jego najbardziej znanych dzieł symfonicznych.

Pierwsza część utworu rozpoczyna się powolnym wstępem. Druga, o której sam Johannes Brahms miał kiedyś powiedzieć: „chciałbym, żeby moja symfonia brzmiała w ten sposób”, to fantastyczny zestaw wariacji. Trzecia jest pogodnym, błyskotli- wym menuetem, prowadzącym do ostatniej części – finałowego ronda. Większość z ponad stu symfonii Haydna powstała w domu Esterházych, a nowatorskie pomy- sły kompozytora, które doprowadziły do krystalizacji dojrzałej symfonii klasycznej, zostały spełnione dzięki miejscowej orkiestrze pałacowej. Na węgierskim dworze Haydn miał do dyspozycji spory zespół, dyrygował grupą chóralno-orkiestrową liczą- cą od 16 do 22 osób. Grający na barytonie książę Miklós Esterházy doskonale rozu- miał potrzebę zatrudniania najbieglejszych instrumentalistów. Ten żarliwy meloman był hojnym, ale też niezwykle wymagającym pracodawcą. Kiedy Haydn rozpoczął służbę w majątku Esterházych w Eisenstadt w 1761 roku, musiał zaakceptować wiele surowych warunków, z których obowiązek codziennego noszenia liberii wydawał się najłatwiejszym.

W kontrakcie Haydn znalazł m.in. zapis zakazujący mu rozpowszechniania własnej twórczości poza pałacem. Oprócz tego musiał komponować tylko takie utwory, ja- kich życzył sobie książę – dlatego dziś nie dziwi nas duża liczba kompozycji Haydna na baryton. Poza pisaniem i dyrygowaniem miał szkolić nowych instrumentalistów.

Naprawdę ciężko pracował, spod jego pióra wychodziło nawet pięć symfonii rocz- nie. Być może był to sposób pogodnego, dobrodusznego „papy Haydna” na ucieczkę z domu – plotka głosiła, że jego żona miała okropny charakter. Podobno nie przepa- dała za muzyką, a w najlepszym razie sztuka była jej obojętna... Kiedy szwedzki mu- zyk Berwald zapytał kiedyś Marię Annę Haydn, co sądzi o skomponowanym przez jej męża oratorium Stworzenie świata, odparła nie skrępowana najmniejszym nawet wstydem: „Ludzie powiadają, że to ponoć dobre, ale ja tam nie wiem”. Oczywiście barwne opowieści o tym, że kręciła papiloty z rękopisów lub paliła nimi w piecu są raczej przesadzone, jednak sam kompozytor wspominał rozgoryczony, że było jej

8 9

FACES OF LONELINESS

Many ingenious musicians created their best works in isolation. Joseph Haydn’s volun- tary isolation in a countryside estate owned by the family of Hungarian Prince Esterházy was a proverbial “bull’s eye”. Being a resident, he could continue to compose freely, while remaining disconnected from the outside world, free from external influence, in a way forced him to by original. In 1787, right after the completion of “Paris” sympho- nies, he wrote his Symphony No. 88 in G major for Prince Esterházy’s palace orchestra.

The Symphony is one the composer’s best known symphonic works of music.

Haydn spent nearly 30 years at the Esterházy court, but towards the end of the 18th century he was well-known outside of Hungary as well. Copies of his works generated ever greater interest in the whole of Europe, eventually making their way to the Imperial court. Before the visit of Maria Theresa, a musically inclined widow of Emperor Francis, planned for the year 1773, the composer wrote his Symphony No. 48 in C major (with a subtitle Maria Theresia) and stage pieces L’infedeltà delusa and Philomen and Baucis.

A little later, also with Maria Theresa in mind, he composed the solemn Te Deum, which was premiered in 1800 at the Esterházy court.

Dorota Staszkiewicz transl. Katarzyna Franek-Sokołowska

JULIUSZ ŁUCIUK

1926 – 2020

Życie codzienne i droga twórcza

Materiały, opracowanie merytoryczne wystawy

Grzegorz Majka

Wystawa czynna w dniach od 30 października do 26 listopada 2020.

Filharmonia im. Karola Szymanowskiego ul. Zwierzyniecka 1, nowe foyer.

WKRÓTCE W REPERTUARZE SOON IN REPERTOIRE

10.11.2020

wtorek, 18:00 Tuseday, 6.00 pm Centrum Sztuki Mościce Tarnów Mościce Art Centre Tarnów

11.11.2020

środa, 19:30 Wednesday, 7.30 pm Sala Filharmonii Krakowskiej Philharmonic Concert Hall

18.11.2020

środa, 19:00 Wednesday, 7.00 pm xxx

xxx

KONCERT W REGIONIE CONCERT IN THE REGION

Kwartet Smyczkowy Filharmonii Krakowskiej w programie:

Anonim polski / Żeleński / Moniuszko

KONCERT PATRIOTYCZNY PATRIOTIC CONCERT

Dzień Niepodległości

Polish National Independence Day Chrenowicz

w programie:

Elsner / Kurpiński / Moniuszko / Stefani / Ogiński

KONCERT UNIWERSYTECKI UNIVERSITY CONCERT

Nyklewicz / Stawarski / Michna / Pall w programie:

Mozart / Stamitz

13.11.2020 14.11.2020

piątek, 19:30 Friday, 7.30 pm sobota, 18:00 Saturday, 6 pm

Sala Filharmonii Krakowskiej Philharmonic Concert Hall

KONCERTY KAMERALNE CHAMBER CONCERTS

Konarzewska / Naściszewski / Czepielowska / Korczakowski / Francuz

w programie:

Schubert

FILHARMONIA IM. KAROLA

SZYMANOWSKIEGO W KRAKOWIE KAROL SZYMANOWSKI

PHILHARMONIC IN KRAKOW

76. SEZON ARTYSTYCZNY / 76^th ARTISTIC SEASON

ul. Zwierzyniecka 1, 31-103 Kraków fk@filharmonia.krakow.pl www.filharmonia.krakow.pl

Dyrektor Naczelny / General Director MATEUSZ PRENDOTA Zastępca Dyrektora / Deputy General Director BEATA PŁOSKA Dyrygent Honorowy / Honorary Conductor ANTONI WIT

SEKRETARIAT/ OFFICE tel. +48 504 063 225

KASA / BOX OFFICE tel. +48 506 625 430

Filharmonia Krakowska, ul. Zwierzyniecka 1 wtorek – piątek 10.00 – 19.00

oraz na godzinę przed koncertem

ORGANIZACJA WIDOWNI / AUDIENCE MANAGEMENT OFFICE tel. + 48 504 856 500

14

AUTORZY ZDJĘĆ PHOTOGRAPHS BY

K. Schubert, K. Kalinowski, archiwum własne artysty NAKŁAD 100 egz.

CENA 5 ZŁ W TYM 23% VAT

PATRONI MEDIALNI MECENAS FILHARMONII