Przedmiot: PODSTAWY NAUKI O POLITYCE

1

dr Do rot a Miło sze wsk a Uniwersytet w Białymstoku

WHiSM UwB, Katedra Stosunków Międzynarodowych i Historii Współczesnej SW-1: 30 go dz in [w yk ła d/ko nwersat o riu m]

Przedmiot: PODSTAWY NAUKI O POLITYCE

TEM ATY ZAJĘ Ć:

I. Nauki o polityce – podstawowe zagadnienia [część 1]

1. Wyjaśnienie najważniejszych terminów związanych z naukami politycznymi oraz przemianami globalnymi na świecie

2. Potęga państwa i jej atrybuty

3. Mocarstwa i ich rodzaje – mocarstwa globalne w historii świata 4. Strefa wpływów – wzajemne relacje między mocarstwami

5. Imperium i jego znaczenie dla międzynarodowych stosunków politycznych II. Nauki o polityce – podstawowe zagadnienia [część 2]

1. Polityka a politologia we współczesnym świecie 2. Geneza myślenia o polityce – rys historyczny 3. Rozwój politologii w Polsce

4. Politologia w systemie dyscyplin naukowych – narracja politologiczna III. Nauki o polityce – podstawowe zagadnienia [część 3]

1. Państwo – terytorium oraz granice państwowe 2. Naród w stosunkach międzynarodowych 3. Władza polityczna oraz jej legitymizacja

IV. Pokój i bezpieczeństwo we współczesnych stosunkach politycznych [międzynarodowych stosunkach politycznych]

1. Stabilność ładu międzynarodowego – „zaburzenia” porządku międzynarodowego 2. Proces globalizacji oraz główne problemy związane z bezpieczeństwem [megatrendy XX i XXI wieku]

3. Spór-konflikt-wojna. Wzajemne niezrozumienie "Tego Innego/Obcego"

4. Nieumiejętne stosowanie „inteligentnej siły” – potęga słów

V. Porządek międzynarodowy na przestrzeni wieków – problemy polityczne świata

1. Kształtowanie się porządku międzynarodowego [od traktatu westfalskiego aż po ład jałtańsko-poczdamski]

2. Nowy Ład Międzynarodowy i jego scenariusze

3. Optymistyczna i realistyczna wizja stosunków międzynarodowych – koncepcja „zde- rzenia cywilizacji” S. Huntingtona oraz „końca historii” F. Fukuyamy

4. Cele systemu międzynarodowego

2

VI. Postnowoczesne wzajemne zależności – globalizacja systemu światowego

1. Postnowoczesny świat wzajemnych zależności – dialog oraz prowadzenie negocjacji 2. Dyskurs polityczny oraz wzajemna komunikacja – praktyka państw w podejmowaniu decyzji [unilateralizm-multilateralizm-minilateralizm]

3. „Miękkie podbrzusze polityczne” – współpraca ponad granicami państw 4. Pokojowe rozwiązywanie sporów międzynarodowych

VII. Dyplomacja publiczna

1. Administracja rządowa a dyplomacja publiczna [Prezydent-Parlament-Rząd]

2. Najważniejsze organizacje międzynarodowe i ich wpływ na dyplomację publiczną [ONZ, NATO, UE, MFW itp.]

3. Organizacje pozarządowe i non-profit a dyplomacja [Polski Czerwony Krzyż, Gre- enPeace, Polska Akcja Humanitarna]

4. Korporacje transnarodowe i ruchy społeczne – ich wpływ na dyplomację [Shell, Civword, Moveon]

5. Użyteczność współpracy organizacji społecznych z samorządem [aktywność NGO-s w relacjach z samorządem lokalnym]

6. Współpraca z Polonią w sferze dyplomacji publicznej [wizerunek Polonii i jej zna- czenie w polityce zagranicznej państwa]

VIII. Globalizacja i jej następstwa – „zaburzenia” porządku międzynarodowego - część 1 1. Globalizacja i globalizm – rozróżnienie terminologii

2. Problem wojny i pokoju [terroryzm międzynarodowy i wewnętrzne zagrożenie bez- pieczeństwa]

3. Problem ekologiczny [ekopolityka]

IX. Globalizacja i jej następstwa – „zaburzenia” porządku międzynarodowego - część 2 1. Problem demograficzny ludzkości

2. Wyzwania związane ze zwalczaniem głodu na świecie

X. Globalizacja i jej następstwa – „zaburzenia” porządku międzynarodowego - część 3 1. Wyczerpywanie się zasobów surowcowych

2. Narastanie wzajemnych rozpiętości pomiędzy państwami szybko rozwijającymi się ekonomicznie a słabo rozwiniętymi

ZAL IC ZEN I E PR ZE DM IOTU

· aktywność na zajęciach (plus, minus, ocena), przygotowanie krótkich referatów;

· egzamin: pisemny [pytania otwarte na ocenę].

DY ŻU R NAUK OWY

· piątki 14.40-16.10 [pokój 118/119].

3

LITERATURA PRZEDMIOTU

· Baylis J., Smith S., Globalizacja polityki światowej. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, Kraków 2008.

· Blok Z., O polityczności, polityce i politologii, Poznań 2009.

· Bryła J., Strefy wpływów w stosunkach międzynarodowych. Aspekty teoretyczne i praktyczne na przykładzie supermocarstw, Poznań 2002.

· Cetwiński O., Teoria narracji politologicznej, Warszawa-Zielona Góra 2002.

· Chodubski A., Wstęp do badań politologicznych, Gdańsk 2004.

· Dyplomacja publiczna, red. B. Ociepka, Wrocław 2008.

· Friedman L.T., Świat jest płaski. Krótka historia XXI wieku, Poznań 2006.

· Fukuyama F., Budowanie państwa. Władza i ład międzynarodowy w XXI wieku, Po- znań 2005.

· Fukuyama F., Koniec historii, Poznań 1996.

· Gałganek A., Historia teorii stosunków międzynarodowych, Warszawa 2009.

· Huntington P.S., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa 2003.

· Kagan R., Powrót historii i koniec marzeń, Poznań 2009.

· Kapuściński R., Ten Inny, Kraków 2006.

· Kissinger H., Dyplomacja, Warszawa 2002.

· Korab K., Polityka: zmierzch czy odrodzenie?, Kraków 2018.

· Król M., Historia myśli politycznej. Od Machiavellego po czasy współczesne, Gdańsk 1998.

· Kuźniar R., Polityka i siła. Studia strategiczne – zarys problematyki, Warszawa 2005.

· Leksykon współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych, red. J. Bryła, Z. Cza c hó r, W. Ma le ndo w sk i i in., Poznań 2007.

· Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2007.

· Miłoszewska D., Koncepcja imperium. Neokonserwatywna myśl polityczna w okre- sie prezydentury George’a W. Busha, Warszawa 2015.

· Miłoszewska D., Trójpłaszczyznowa szachownica. Segmentacja "Wielkiej Polityki"

w rozważaniach Josepha Nye'a, Warszawa 2010.

· Naisbitt J., Megatrendy. Dziesięć nowych kierunków zmieniających nasze życie, Po- znań 1997.

· Nye S.J.Jr., Konflikty międzynarodowe. Wprowadzenie do teorii i historii, Poznań 2009.

· Ociepka B., Komunikowanie międzynarodowe, Wrocław 2002.

4

· Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota–mechanizmy działania–zasięg, red. T. Ło ś-No wak, Wrocław 2009.

· Politologia w Polsce, red. T. Łoś-Nowak, Toruń 2001.

· Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku, red. R. Kuźniar, Warszawa 2005.

· Roczniki Strategiczne 1995-2008, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

· Shively P.W., Sztuka prowadzenia badań politycznych, Poznań 2001.

· Zieliński E., Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2001.

· Ziółek P., Idea Imperium, Warszawa 1997.

· Żyro T., Wstęp do politologii, Warszawa 2019.

· Czasopisma naukowe:

„Międzynarodowy Przegląd Polityczny”

„Przegląd Politologiczny”

„Przegląd Polityczny”

„Sprawy Międzynarodowe”

„Stosunki Międzynarodowe”

„Forum”

· Dzienniki:

„Gazeta Wyborcza”

„Dziennik” – w tym szczególnie „Europa-Idee” (wyd. sobotnio-niedzielne)

„Rzeczpospolita” („Plus Minus”: dodatek sobotnio-niedzielny)

· Artykuły w źródłach internetowych oraz portale naukowe.

5

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

· Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2007.

· Bierzanek R., Współczesne stosunki międzynarodowe, Warszawa 1972.

· Brzeziński Z., Bezład. Polityka światowa na progu XXI w., Warszawa 1994.

· Brzeziński Z., Wielka Szachownica. Główne cele polityki amerykańskiej, Warszawa 1998.

· Brzeziński Z., World Order, New York 2015.

· Colás A., Imperium, Warszawa 2008.

· Cooper R., Pękanie granic. Porządek i chaos w XXI wieku, Poznań 2005.

· Doran F.Ch., Systems in Crisis: New Imperatives of High Politics at Century’s End, Cambridge 1991.

· Dyke van V., Wprowadzenie do polityki, Poznań 2000.

· Friedman G., Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy, Kraków 2012.

· Gabiś T., Gry imperialne, Kraków 2008.

· Heywood A., Politologia, Warszawa 2006.

· Khanna P., The Second World: Empires and Influence in the New Global Order, New York 2008.

· Kaplan D. R., The Revenge of Geography: What the Maps Tells US About Coming Conflicts and the Battle Against Fate, New York 2012.

· Kapuściński R., Ten Inny, Kraków 2006.

· Kennedy P., Mocarstwa świata. Narodziny, rozkwit, upadek. Przemiany gospodar- cze i konflikty zbrojne w latach 1500-2000, Warszawa 1994.

· Klementewicz T., Rozumienie polityki. Zarys metodologii nauki o polityce, War- szawa 2010.

· Krauz-Mozer B., Metodologiczne problemy wyjaśniania w nauce o polityce, Kra- ków 1992.

· Leksykon wiedzy politologicznej, red. J. Marszałek-Kawa, D. Plecka, Toruń 2018.

· Majone G., Dowody, argumenty i perswazja w procesie politycznym, Warszawa 2004.

· Ociepka B., Miękka siła i dyplomacja publiczna Polski, Warszawa 2013.

· Roskin, G.M., Cord, R.L., Mederios, J.A., Jones, W.S., Wprowadzenie do nauk politycznych, Poznań 2001.

· Ryszka F., Nauka o polityce, Warszawa 1984.

· Ryszka F., O pojęciu polityki, Warszawa 1992.

· Sułek M., Podstawy potęgonomii i potęgometrii, Kielce 2001.

· Sułek M., Prognozowanie i symulacje międzynarodowe, Warszawa 2010.

6

· Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice 2005.

· Tansey S.D., Nauki polityczne, Poznań 1997.

· Understanding Global Conflict and Cooperation: An Introduction to Theory and Hi- story, eds. J.S. N ye Jr., D.A. We lc h, New York 2016.

· Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Kraków 1998.

· Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, Warszawa 1999.

· Zenderowski R., Cebul K., Wstęp do nauki o polityce, państwie i prawie, War- szawa 2006.