SPR A W O Z D A N IA I RECENZJE 317
n iera z uczynić z m ariologii zam k n iętą specjalizację, a k u lt m a ry jn y
oddzielić od całości k u ltu chrześcijańskiego... dzisiaj należy w yjść od
rzeczyw istości zaw artej w źródłach i w yrazić ją p rzy pom ocy słów, k tó re
każdej rzeczy n a d a ją w łaściw e określenie” .16
Ks. P ietk u n o w i oczywiście tak i m odel m ariologii b ył niezn an y i jego
książki nie należy oceniać tą m iarą. T ym niem niej, m im o spek ulaty w neg o
ch a ra k te ru , dzieło W. P ie tk u n a posiada sw oją w artość także dzisiaj.
Zadecydow ała o ty m przede w szystkim e ru d y c ja a u to ra i jego zam iło
w anie do spekulacji. G dyby ks. P ie tk u n znał w spółczesną egzegezę b i
b lijn y ch tek stów m ary jnych, jego książka m ogłaby być dalej podręczni
kiem m ariologii. Poniew aż jed n a k je s t to niem ożliwe, stanow i ona jed y
nie p rzy k ład poziom u m ariologii la t pięćdziesiątych w Polsce. J e s t to
ta sam a n a u k a w ia ry o M aryi, k tó rą Kościół w yzn aje n a p rzestrzen i
w ieków.
W OKÓŁ PU B L IK A C JI DOKUMENTÓW KOŚCIOŁA
D o k u m en ty n a u k i społecznej Kościoła, R edakcja: ks. M arian R adw an
SCJ, O. Leon D yczewski OFM Conv., A dam Stanow ski, R zym -L ublin
1987, Część 1, s. 460; Część 2, s. 456.
W ydany przez F u n d acją Jana P a w ła II i P o lsk i In sty tu t K u ltu ry C h rześcijań sk iej, zbiór d ok u m en tów sp o łeczn ej n au k i K ościoła pod R ed ak cją W yd a w n ictw K U L jest p ozycją bardzo cenną. Zebrano w n iej p rzetłu m aczon e na język p o lsk i lic z n e d ok u m en ty n a u k i sp ołeczn ej i w y d a n o w staran n ej fo rm ie zew n ętrzn ej w raz z u w zg lęd n ien iem stron y prak tyczn ej.
C zęść p ierw sza zbioru jest zaopatrzona w arty k u ł w p ro w a d za ją cy pióra ks. J. M a j k i pt.: N a u k a sp o łeczn a K ościo ła, j e j c h a r a k t e r i m i e js c e w o r ę d z iu e w a n g e lic zn y m . Zbiór d o k u m en tó w zaczyna się od e n c y k lik i o k w e stii rob otn iczej R e r u m n o r a r u m L eona X III. P ra k ty czn ą stron ą w w y d a n iu teg o d okum entu jest w p ro w a d zenie n u m eracji, której n ie m ia ł m .in. w z esta w ien iu w „Z naku” (332-334), a która u ła tw ia k o rzy sta n ie z niego i o d sy ła n ie do niego. P onadto w części tej za m iesz czono n ie ty lk o e n c y k lik i społeczne, lecz tak że K o n s t y t u c j ę d u s z p a s te r s k ą 0 K o ś c ie l e w ś w ie c i e w s p ó ł c z e s n y m ( C a u d i u m et spes ) i D e k la r a c j ę o w o ln o ś c i r e l ig i jn e j (D ig n ita tis h u m a n a e ) Soboru W atyk ań sk iego II, P r z e m ó w i e n i e i O r ę d z i e na Ś w i a t o w y D zie ń P o k o j u 1973. C zęść ta sta n o w i zatem zbiór n a jisto tn iejszy ch dok u m en tów sp ołeczn ych K ościoła, p op rzed zających p o n ty fik a t Jana P a w ła II.
C zęść druga zbioru zaczyna się od O r ę d z i a Jana P a w ła II do b isk u p ó w w P u eb la (23 I 1979 r.), dotyczącego tera źn iejszo ści i przyszłości e w a n g eliza c ji w A m eryce Ł a ciń sk iej. W zasad zie jest ona p o św ięco n a d okum entom sp ołeczn ym Jana P a w ła II. T ylko b o w iem D e k la r a c j a S to l i c y A p o s t o l s k i e j w s p r a w i e P o ls k i (M adryt, 12 II 1982) zn ajd u je się w śród d ok u m en tów Jana P a w ła II oraz dw a do k u m en ty K on gregacji N au k i W iary. P ie r w sz y z n ich to I n s tr u k c j a o n ie k t ó r y c h a s p e k t a c h „teologii w y z w o l e n i a ”, drugim jest In s tr u k c j a o c h r z e ś c ij a ń s k ie j w o ln o śc i 1 w y z w o l e n i u .
Z am ieszczone w dw óch częściach sp ołeczn e dok u m en ty K ościoła sta n o w ią cen n ą p ozycję. T w orzą one zbiór n a jw a żn iejszy ch d ok u m en tów , d otyczących p rob lem atyk i r elig ijn o -sp o łeczn ej. Szkoda m oże, że do tego zbioru w język u p olsk im n ie d o łą
318 SPR A W O Z D A N IA I RECENZJE
czono d ok u m en tów P a w ła VI po roku 1973. Id zie szczególn ie o P r z e m ó w i e n i e w nocy 25 X II 1975 r„ w k tórym P a w e ł VI sp recy zo w a ł zad an ie bud ow ania „cyw ilizacji m iło śc i” (A A S 68 (1976) s. 143-145). J est ono p o sta w ien iem przed lu d zk o ścią pro gram u w dzied zin ie sp ołeczn ej, gospodarczej, k u ltu ro w ej i p o lity czn ej oraz w ażn ym og n iw em w ią żą cy m p op rzed n ie dok u m en ty z p ó źn iejszy m i. N ieza le żn ie jednak od tej luki, zebrane d ok u m en ty sta n o w ią p o zy cję w a rto ścio w ą i godną p olecen ia. D ostarcza ona n ie ty lk o spory zasób d ok u m en tów społeczn ych , lecz jed n ocześn ie u ła tw ia w ty m zak resie k o rzy sta n ie z ta k ich źródeł, jak np. A c ta L eon is P o n ti ji c is M a x i m i , A c ta S a n c ta e S e d is , A c t a A p o sto lic a e S e d is , I n s e g n a m e n ti d i P aolo V I i in n ych oraz przybliża je tym , k tórzy do n ich n ie m ają dostępu. P rak tyczn ą stronę zbioru p o w ięk sza zam ieszczan ie na k ońcu n o t o tek sta ch i in d ek sach , in d ek su osób i nazw g eograficzn ych a w reszcie in d ek su rzeczow ego. U ła tw ia to k o rzy sta n ie z zam ieszczon ych d ok u m en tów K ościoła i o d w o ły w a n ie się do nich w zagad n ien iach bardziej szczegółow ych .
C aritas ’87. J a h rb u c h des D eutschen C aritasverban des, F re ib u rg 1986,
s. 384.
Jest to pozycja, która u kazuje w w ielu w ym iarach ch a ry ta ty w n e życie w RFN . S ta n o w i ona b o w iem zn ak om ity obraz ch a ry ta ty w n eg o m y ślen ia n iem ieck ich k a to lik ó w ja k i o rgan izacji d ziałaln ości na p ła szczy źn ie n iesien ia p om ocy czło w iek o w i. W ielu au torów a n a lizu je w n iej p oszczególn e d ziedziny w sp ó łczesn eg o m iło sie r dzia ch rześcijań sk iego w ś w ie tle zagrożeń czło w ie k a i m o żliw o ści p rzyjścia m u z pom ocą. U w aga a u torów sk u p ia się na zagad n ien iach p o lity k i so cja ln ej i pracy sp ołeczn ej, na problem ach dzieci i m łod zieży w sp ó łczesn ej, rodziny oraz zd ro w o t n o ści i u sp ołeczn ien ia, na zagad n ien iach p om ocy lu d ziom n iep ełn o sp ra w n y m i u za leżn ion ym , w tru d n ej sy tu a cji b y to w ej i k ry zy sa ch różn ym i sy tu a cja m i sp o w o d o w a n y ch , starcom . A u torzy p o św ięca ją ró w n ież u w a g ę potrzebom ludzi w ś w ie cie, p rzygotow an iu p ra co w n ik ó w do sp o łeczn o -ch a ry ta ty w n ej d ziałaln ości w śród lu d zi i in n ym fo rm o m św ia d czen ia św ia tu m iłosierd zia przez K o śció ł w sp ółczesn y. P ro b lem y te są poruszane na k on k retn ym podłożu, w sposób p rzejrzysty i z o stro ś cią ich zarysow ań.
Z k o le i k siążk a przyn osi sy stem a ty czn ie z e sta w io n e in form acje o d ziałaln ości w p oszczególn ych diecezjach . Z a ry so w u je w ten sposób bardzo w y ra źn y obraz p racy i p la n o w a n ia w ca ły m kraju. Obraz ten. w sk a zu je na za a n g a żo w a n ie w m i ło sierd zie czyn n e jako isto tn y czynnik ch rześcija ń stw a .. Obraz ten u zu p ełn ia i u w y p u k la in form acja i op isy działań u k ieru n k o w a n y ch oraz. zesp ołów sp e c ja li styczn ych .
K siążk a p o św ięca ró w n ież m iejsce h istorii d zia ła ln o ści ch a ry ta ty w n ej. C zęść ta m a ch arakter m o b ilizu ją cy i jed n ocześn ie u k azu jący k orzenie, z k tórych w y ra sta w sp ó łczesn y duch d ziałaln ości ch a ry ta ty w n ej.
K siążka przyn osi w reszcie bardzo obszerną b ib lio g ra fię z d ziedziny sp o łeczn o - -c h a r y ta ty w n e j. Jest to b ib lio g ra fia szczegółow a i u sy stem a ty zo w a n a w ed łu g różnych dziedzin m iłosierd zia.
K siążk a je s t p rzew id zian a dla potrzeb k a to lik ó w n iem ieck ich . P rzem a w ia zatem do nich języ k iem k o n k retn y m z życia K ościoła w N iem czech . J est jed n ak n ie z w y k le a k tu aln a dla k a to lik ó w w k ażd ym in n y m k raju i w n aszej ojczyźnie. P o m ija ją c cech y w ła śc iw e p oszczególn ym sp ołeczn ościom , w sz y sc y jesteśm y p o w o ła n i do m iło sierdzia czyn n ego i potrzeby ludzi są w szęd zie p odobnej natury. W sy tu a c ji tw o rzenia w n aszych d iecezjach P a ra fia ln y ch Z esp o łó w C h arytatyw n ych , zdobycze i organ izacja d zia ła ln o ści c h a ry ta ty w n ej k a to lik ó w n iem ieck ich są zn a k o m ity m d o św iad czen iem . Z azn ajam ian ie się z n im i m oże b y ć dla nas p ożyteczne, p om agające
