Zygmunt Szefliński
Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl
http://www.fuw.edu.pl/~szef/
Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa
Wykład - 16.X.2018
Transport
Zużycie
energii:
spalone litry paliwa l
W J
E
E
WE –wartość energetyczna paliwa
Zużycie energii przy używaniu samochodu osobowego Honda, w mieście, 8l benzyny/100 km, przebieg
30 km dziennie 1000 km miesięcznie,
12 000 km/rok:
Zużycie paliwa V=2,4 l dziennie, 80 l miesięcznie.
Wartość energetyczna benzyny: 40 MJ/l
Dzienne zużycie energii: 40 MJ/l 2,4l/d= 96 MJ/d 1kWh=3,6 MJ, 96 MJ 27 kWh 27kWh/d !
Koszt benzyny K=2,4l 5,2zł/L= 12,5 zł
Koszt energii K= 27 kWh0,5zł/kWh = 13,5 zł
Transport- samolot
Boeing 737-400
Zużycie paliwa V=2,5 tony/h.
168 pasażerów.
Wakacje w Sharm el Sheikh.
2* 4h =8h lotu 20 ton paliwa (tam i z powrotem) 20 000 kg/ 150 osób =133 kg/osobę
Gęstość benzyny =0,7 kg/l.
Zużycie paliwa na pasażera V=190 l
Wartość energetyczna benzyny: 40 MJ/l Zużycie energii: 40 MJ/l 200l= 8 GJ 1kWh=3,6 MJ, 8 GJ 2,2 MWh,
Przyczynek do dziennego zużycia energii: 2200kWh/365d= 6kWh/d Koszt benzyny na osobę: K=200l 5zł/L= 1000 zł
Zużycie paliwa ciężarówek o masie ok.39 ton [l/100km]
Marka Moc
silnika [KM]
W terenie
płaskim W terenie
górzystym Średnie spalanie Scania R Topline
Opticruise (automat) 620 33,07 46,78 39,92
Volvo FH 16 610 35,6 50,2 42,9
Man TG-a TipMatic
(automat) 510 31,3 48,2 39,75
Daf XF (automat) 480 32,3 46,9 39,6
Volvo FH12 Globetroter
XL (automat) 480 31,69 44,5 38,1
Zużycie paliwa ciężarówek i autobusów
Ciężarówka 40t, ok. 40l/100km
Autobus miejski ok. 50l/100km
Solaris Urbino standard ok. 50l/100km,175 miejsc
Solaris Urbino hybryd, oszczędność paliwa 30%, 35l/100km 175 miejsc
Przejazd 30 km dziennie Solarisem Hybrid Solaris na 30km spala 10litrów ropy
Przy 100 pasażerach wypada 0,1 litra na pasażera, Dzienne zużycie energii: 40 MJ/l 0,1l/d= 4 MJ/d 1kWh=3,6 MJ, 4 MJ 1,1 kWh 1,1kWh/d !
24 razy mniej niż przy dojazdach samochodem !!!
Jazda samochodem, 30 km/d, daje 27 kWh/d.
Energia w przejazdach kolejowych
Energia pobierana przez pojazdy trakcyjne, służąca do prowadzenia ruchu.
Jeśli znane jest jednostkowe zużycie energii na cele trakcyjne jze i masa pojazdu m, to zużycie energii na potrzeby trakcyjne na odcinku o długości L możemy wyznaczyć ze wzoru: Et = jzemL.
Średnie zużycie jednostkowe jze w skali PKP w wysokości:
jze =19,8-20,5 Wh/tkm
Jednostkowe zużycie energii na prowadzenie pociągów towarowych waha się od 18 do 15 Wh/tkm, pociągów zaś pasażerskich od 42 do 35 Wh/tkm
Expres Poznań-Warszawa m=400 ton, 300 km, jze =30 Wh/tkm, 400 pasażerów.
W ruchu pasażerskim - z szybkością 100 km/h każde dodatkowe zatrzymanie powoduje straty ok. 100 kWh
kWh km
km t t
E 30 Wh 400 300 4000
Energia w przejazdach kolejowych
Porównanie kolei i samochodu
Expres Poznań-Warszawa m=400 ton, 300 km, jze =30 Wh/tkm, 400 pasażerów.
kWh km
km t t
E 30 Wh 400 300 4000
Zużycie energii przy używaniu samochodu Honda, 8l benzyny/100 km, przebieg 300 km 24l,
wartość energetyczna benzyny: 40 MJ/l=11kWh/l
kWh l l
E 11 kWh 24 265
Zużycie energii na pasażera przy 400 pasażerach (6 wagonów x 70 miejsc) 10kWh/pasażera
Zużycie energii na pasażera przy 4 pasażerach; 265/4 70kWh/pasażera
70kWh/pasażera
Podsumowanie
Dzienne zużycie energii i moc:
Spoczynek 80 W16 h 1,3 kWh/d Praca (intensywna) 500 W8 h 4 kWh/d
Transport codzienny 27 kWh/d (1 kWh/d) Transport wakacyjny 6 kWh/d
Pominięte wydatki energetyczne:
Wydobycie i przetwarzanie paliw (wytworzenie 1kg benzyny wymaga 1,4 kg ropy )
Koszty energetyczne produkcji i eksploatacji samochodu i samolotu
Koszty energetyczne produkcji pożywienia
Jak oszczędzać energię?
Ładowarka zużywa 1W mocy, przez 24 h w gniazdku zużywa 0,024 kWh.
25 mln ładowarek to 600 MWh dziennie
220 GWh rocznie Polak zużywa 11kWh(e) energii dziennie Starczyłoby oszczędzonej energii:
dla 60 000 Polaków
Rachunek robi wrażenie,
ale to zaledwie 0,2% zużycia.
(500W 11 kWh, a 1W/500W=0,2%) Tylko duże oszczędności mogą ratować bilans energii !!!
Zużycie energii w Polsce
ZUŻYCIE ENERGII W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH W 2012 R.
ENERGY CONSUMPTION IN HOUSEHOLDS
IN 2012 Główny Urząd Statystyczny
Data publikacji:17.04.2014, wydanie co 3 lata Publikacja (wersja polska i angielska) dostępna na:
www.stat.gov.pl
oraz
www.mg.gov.pl
Nośniki energii w
[TWh] w
[ PJ] Udział w zużyciu krajowym [%]
Energia elektryczna 28 101,9 19,1
Energia razem 821,3
Tabela.
Zużycie nośników energii w
gospodarstwach domowych
Zużycie energii w Polsce
Nośniki energii w
[TWh] w
[ PJ] Udział w zużyciu krajowym [%]
Energia elektryczna 28 101,9 19,1
Energia razem 821,3
Tabela.
Zużycie nośników energii w gospodarstwach domowych w 2012 roku
Polak zużywa 11kWh(e) energii dziennie ?
Ile naprawdę: 28TWh/0,191=146 TWh (cała Polska) 146 1012/37 106 4106Wh =4 tys kWh 4 tys kWh rocznie to 10,95 kWh dziennie.
z tego ok. 2 kWh dziennie w gosp.domowym
O.K.
Jak zredukować popyt na energię
Zapotrzebowanie na energię można zredukować na trzy sposoby:
1.ograniczając populację;
2.zmieniając styl życia;
3.utrzymując obecny styl życia, ale ograniczając jego intensywność
energetyczną poprzez zmiany
„efektywności” i „technologii”.
Ciepła woda,
ogrzewanie, chłodzenie
- dom i praca
Ogrzewanie i chłodzenie
Ogrzewanie wody:
Ciepło właściwe wody wynosi według tablic*:
Oznacza to, że ogrzanie 100 l wody (100kg) o 500C wymaga energii:
1 kWh=3,6 MJ
*Tablice wielkości fizycznych, M.Jeżewski, J. Kalisz
C stop kg
kJ C
stop g
cal
4 , 167
1
MJ C
C kg kg
E 4 , 167 kJ
0 100 50
0 20 , 833
kWh kWh
E 5 , 79 6
Kąpiel w wannie lub prysznic
Kąpiel E 12 kWh. Prysznic E 3 kWh.
Kąpiel w wannie lub prysznic
Wanna 130cmx50cmx30cm=195l200l
Kąpiel w takiej wannie w temperaturze 600C, to
podgrzanie wody o temperaturze gruntu 100C o 500C Taka kąpiel to wydatek energii E 12 kWh.
Alternatywa dla kąpieli w wannie to prysznic z użyciem znacznie mniejszej ilości wody 50l.
Taka kąpiel to wydatek energii jedynie E 3 kWh.
6x prysznic i jedna kąpiel w wannie /tydzień to:
E=63kWh+12kWh=30kWh
Dzienne zużycie energii to:
4,3 kWh
Doliczmy na mycie rąk, zębów etc.
1,7 kWh
Przygotowanie posiłków (2 osoby)
E0,5kWh/d
E1,5 kWh/d
E0,5kWh/d
E1,5 kWh/d
Przygotowanie posiłków
Czajnik bezprzewodowy P=2kW dla 2 osób uzywany przez 15 min dziennie (herbata, kawa, goście), to wydatek energii E 0,5 kWh.
Przygotowanie obiadu, śniadania i kolacji dla 2 osób na kuchence (1 palnik P=2kW, drugi mały P=1kW)
przez 0,5 h dziennie, to wydatek energii E1,5 kWh.
Do tego kuchenka mikrofalowa P=1,5kW, 20 min/d, to wydatek energii E0,5 kWh
Co drugi dzień ciasto lub kaczka w piekarniku P=3kW Pieczemy przez 1godzinę energia E3 kWh, ale w przeliczeniu dziennym E1,5 kWh
Razem mamy E6 kWh na dwie osoby co daje w przeliczeniu na osobę:
E3 kWh/d
Pranie, zmywanie (2 osoby)
E1,5kWh/d E1,5kWh/d
E1,0 kWh/d
Pranie, zmywanie
Pralka używa 1 kWh/pranie, przy ustawieniu temperatury na 400C.
Suszarka pochłania 3 kWh/pranie, ale suszenie na sznurkach to 1,5 kWh/pranie. (Ciepło odparowania wody o temperaturze 150C to 2,25 MJ/kg).
Zmywarka o mocy P=2,5 kW przez 35 min, to 1,5 kWh/dzień.
Razem uzyskujemy:1+1,5+1,5 kWh, co daje na osobę:
E2 kWh/d
Pomijam lodówkę! ok. 0,5 kWh
Suszenie
Odparowanie wody:
Ciepło parowania wody wynosi według tablic*:
Odparowanie 2,4 kg wody (4kg suchego prania) wymaga energii:
1 kWh=3,6 MJ
*Tablice wielkości fizycznych, M.Jeżewski, J. Kalisz
C kg
MJ C
g
kJ C
g
cal
0 0
0
2 , 25 15
25 15 ,
15 2
540
MJ C kg
kg
E MJ 2 , 4 5 , 4 25 15
,
2
0
kWh MJ
E 5 , 4 1 , 5
Ogrzewanie pomieszczeń
Ogrzewanie
24kWh/d
Klimatyzacja: 1kWh/d
Ogrzewanie pomieszczeń
Żeby zapewnić jesienią i zimą temperaturę 20-230C w pomieszczeniu o powierzchni 50m2, należy użyć 2 grzejników o mocy P=2kW. Kominek ma moc grzewczą 7-15 kW.
Grzejemy jesienią i zimą (przez pół roku)
4 kW24h=96 kWh 48kWh/d (dlatego że pół roku)
24kWh/osobę
(bo dwie osoby) Klimatyzacja:Tylko gdy temperatura przekracza 300C,
Załóżmy P=0,6kW przez 12godzin dziennie i 30 dni, Co daje ok. 720 kWh rocznie, czyli dziennie na osobę
1kWh/d
Temperatury, W-wa Okęcie
Portal: WetherOnline.pl, Lato 2013
Ogrzewanie praca
Żeby zapewnić jesienią i zimą temperaturę 20-230C w pomieszczeniach biurowych i salach wykładowych
(bez kosztów energii urządzeń badawczych* ) to
średnio połowa energii zużywanej w domu ( ze względu na czas pracy równy 8h wobec pobytu w domu 16 h zmniejszony o czas dojazdu do pracy )
12kWh/osobę
Ciepła woda dla higieny w pracy:
3 kWh/osobę
* Tylko cyklotron używa 500 kW przez 200 dni w roku co daje sumarycznie 0,5 MWh24200=2400 MWh
rocznie przy 50 pracownikach to na pracownika:
150 kWh/d
Nasza konsumpcja
http://ziemianarozdrozu.pl/kalkulator
Siedząc w ciepłym pokoju, biorąc kąpiel, podróżując samochodem, pociągiem lub
samolotem, robiąc zakupy – korzystamy z energii spalanych paliw kopalnych i przyczyniamy się do emisji dwutlenku węgla.
Kalkulator wylicza, jaki jest Twój wpływ na środowisko, związany ze spalaniem paliw kopalnych. Nie tylko z transportu czy
mieszkania, ale również z uwzględnieniem
konsumpcji towarów przemysłowych, żywności i wszystkich pozostałych sfer życia.
Podsumowanie
Dzienne zużycie energii na osobę:
Higiena osobista 6 kWh/d
Przygotowanie posiłków 3 kWh/d
Pranie, zmywanie 2 kWh/d
Ogrzewanie i klimatyzacja 25 kWh/d Ogrzewanie i woda w pracy 15 kWh/d ---
Razem 51 kWh/d
Pominięte wydatki energetyczne:
Przygotowanie półproduktów spożywczych przetwarzanie ziarna, produktów mięsnych, napojów, transport
Dotychczasowe obliczenia
Policzone dzienne zużycie energii:
Spoczynek i praca 5 kWh/d
Transport codzienny 27 kWh/d (1 kWh/d) Transport wakacyjny 6 kWh/d
Higiena osobista 6 kWh/d
Posiłki, Pranie, zmywanie 5 kWh/d Ogrzewanie, dom i praca 40 kWh/d ---
Razem 89 kWh/d
1 kWh=3,6 MJ 89 kWh/d= 320 MJ,
320 MJ to ok. 10 kg węgla a to 37kg CO2 dziennie, Nasz wkład to
13,5 ton CO
2rocznie !!!
Emisja CO 2 -kraje
Polska
Ok. 6 t/rok/osobę