"Der Geist macht lebendig : Hilfen für Betrachtung ung Gebet", Heinz Schürmann, Freiburg-Basel-Wien 1972 : [recenzja]

Julian Sulowski

"Der Geist macht lebendig : Hilfen für

Betrachtung ung Gebet", Heinz

Schürmann, Freiburg-Basel-Wien

1972 : [recenzja]

Collectanea Theologica 44/4, 222

222

Heinz SCHÜRMANN, D er G eist m acht leben dig. H ilfen fü r B etrachtu n g und

G ebet, Freiburg-B asel-W ien 1972, Verlag Herder, s. 163.

Znany biblista z Erfurtu daje się poznać poprzez tę książeczkę jako człow iek o głębokiej zażyłości z klasyczną tradycją m odlitw y, zharm onizo­ w aną u niego ze znakomitą znajom ością Pism a świętego. Zebrał on w niej schem aty różnych rekolekcji, które prowadził dla duchownych i św ieckich w latach 1967—72. Autor zgodnie z postulatem biblistyki, domagającym się uszanowania głów nej m yśli teologicznej poszczególnych ew angelistów , nie zastosow ał w sw ych schematach harm onizacji z w ielu ew angelii, ale oparł się jedynie na ew angelii św. Jana- Jego zdaniem , Chrystus poszczególnych ew angelii i pism apostolskich ukazuje się nieco inny, choć ten sam. E w an­ gelie są bow iem św iadectw em różnych spotkań z Chrystusem, które były uw arunkow ane sytuacją poszczególnych K ościołów oraz m ożnością zrozum ie­ nia przez bezpośrednich adresatów. Spotkania z Chrystusem w ielu św iętych rów nież nie były jednakowe. Inne było spotkanie tego sam ego Chrystusa u św. Benedykta, Franciszka, Dominika, Ignacego, Jana od Krzyża, Fran­ ciszka Salezego czy Charles de Foucaulda. Kto zagłębi się w duchowne czytanie (lectio divina) ew angelii św iętego Jana, może dojść do sp ecyficzn e­ go spotkania z Chrystusem, które różni się od innych (s. 6).

S c h ü r m a n n trzyma się schem atu książeczki ćwiczeń św iętego Ign a­ cego Loyoli, gdyż jego metodą kierow ał się w prowadzonych przez siebie rekolekcjach zam kniętych. Rozważania n iniejsze były przem odlone i n ie­ jako zw eryfikow ane w konkretnych spotkaniach z Chrystusem. Otóż w m e­ todzie św. Ignacego ćwiczący się w znosi się coraz wyżej ku m iłości Boga, który wychodzi mu na spotkanie w Jezusie. Ta m iłość w yryw a ćwiczącego się z w szelkiego grzechu i z grzesznego sam ouspraw iedliw ienia się własnego. To jest przedm iotem pierwszego „tygodnia"' ćwiczeń. Ta sama m iłość Boża poprzez przeżycie uzyskanego przebaczenia budzi u ćwiczącego się w sp a­ niałom yślność do bezw arunkowego naśladowania Chrystusa w służbie bra­ ciom (przedmiot II „tygodnia" ), aż do m agis w naśladowaniu Chrystusa dźw igającego krzyż i umęczonego (przedmiot III „tygodnia"") i do zjednocze­ nia w m iłości z Ojcem Jezusa Chrystusa w spotkaniu ze Zm artw ychw sta­ łym , który daje nam sw ego Ducha (przedmiot IV „tygodnia"’).

Wybór i porządek perykop podporządkował autor w łaśn ie logice k sią ­ żeczki ćwiczeń. Jego zdaniem proces w chodzenia w zażyłość z Chrystusem, dokonujący się poprzez całkow ite zdanie się na Chrystusa objawiającego się w ew angeliach, przebiega zw ykle poprzez te cztery stopnie, które od­ powiadają czterem tygodniom książeczki ćwiczeń. Także forma poszczegól­ nych rozważań została podyktowana form ą ćwiczeń ignacjańskich. Trzym a­ jąc się w skazów ek św. Ignacego S c h ü r m a n n św iadom ie nie stara się w yczerpać całej treści perykop lub dokonać pełnej aktualizacji, lecz podaje jedynie punkty do

rozważania-Na szczególną uwagę zasługuje wprow adzenie do czterech stopni du­ chow nego czytania Pism a św iętego (s. 15—40): zw ykłe czytanie z wiarą, czytanie m edytacyjne, czytanie m odlitew ne i czytanie kontem placyjne. W tym wprow adzeniu autor znakomicie uczy poprawnego czytania tekstów św iętych, a zwłaszcza um iejętności nowego pojm owania w łasnego życia i przekształcania go na wzór „obrazu Boga niewidzialnego"’ — Jezusa Chrystusa. Ci, którzy odprawiają ćw iczenia ignacjańskie, mogą w nie włączyć punkty w ujęciu S c h ü r m a n n a. Teoretycy ćwiczeń duchownych, m istrzo­ w ie n ow icjatów i rekolekcjoniści m ogliby z tej książeczki w iele skorzystać przede w szystkim dla poprawnego aktualizowania ew angelii, bez fałszyw ych przystosowań, czyli zgodnie z m yślą teologiczną zamierzoną przez autorów natchnionych i przez Boga.