A. B.
Interwencje i mity [przegląd artykułu
Wandy Falkowskiej opublikowanego
na łamach czasopisma "Prawo i
Życie"]
Palestra 8/4(76), 56-58
56 P rzegląd p ra sy p ra w n ic ze j N r 4 (76)
s f e r a z a g a d n ie ń s p o łe c z n y c h i m o r a ln y c h , (p o w szech n ie z w a n a s f e r ą e ty k i z a w o d o w e j, p o w s ta ją c a w z w ią z k u z id e n t y f i k a c ją oso b y p r z y n a le ż n e j d o z a w o d u z je j f u n k c ją . Z a s a d y te j id e n ty f ik a c ji s tw o r z y ła u c h w a ła n r 533, k tó r a u s t a li ła z a s a d y f o r m a ln e i o r g a n iz a c y jn e z a w o d u r a d c y p ra w n e g o .
„ C e c h ą z n a m ie n n ą p ro c e s u id e n t y f i k a c ji w z a w o d z ie r a d c y p r a w n e g o — p is z e a u t o r •— je s t d w u k ie ru n k o w o ś ć te n d e n c ji z m ie rz a ją c y c h b ą d ź to b a r d z ie j k u i d e n ty f ik a c j i z z a k ła d e m p ra c y , b ą d ź to b a r d z ie j k u id e n ty f ik a c ji z z a w o d e m r a d c y p r a w n e g o , p o jm o w a n y m ra c z e j ja k o z a w ó d „ k o n s u l ta c y j n y ” n iż ja k o z a w ó d „ f u n k c jo n a ln y ” z ro ś n ię ty z z a k ła d e m p r a c y ” . Z a s a d y o b s łu g i p r a w n e j p r z y ję te w u c h w a le n r 533 z je d n e j s tr o n y o g ra n ic z a ją te n d e n c je „ k o n s u lta c y jn e ” , z d r u g ie j s t r o n y — p rz e z u n ie z a le ż n ie n ie r a d c y p r a w n e g o w z a k re s ie tr e ś c i o p in ii p r a w n y c h , p rz e z z a k a z p o w ie r z a n ia m u c z y n n o śc i s p o z a z a k r e s u o b słu g i p r a w n e j, p o d d a n ie go s z c z e g ó ln e m u tr y b o w i d y s c y p lin a r n e m u o ra z p rz e z p e w n e o g ra n ic z e n ia c o d o m o ż liw o śc i z w o ln ie n ia z p r a c y — o r i e n tu j ą r a d c ó w p r a w n y c h „ w k ie r u n k u id e n t y f ik a c j i z z a w o d e m , k tó r y z d o b y li d ro g ą w y k s z ta łc e n ia i s p e c ja lis ty c z n e j p r a k t y k i ”. Z a w ó d -radcy p r a w n e g o w y e m a n c y p o w a ł się z z a w o d u a d w o k a ta , n ie m n ie j j e d n a k p o m ię d z y z a s a d a m i w ła ś c iw y m i d la p o s tę p o w a n ia a d w o k a ta i r a d c y p r a w n e g o m o g ą p o w s ta w a ć istc-tne ró ż n ic e . A d w o k a t z re g u ły c h ro n i p r a w a p o d m io to w e je d n o s tk i, n a to m ia s t is to ta o b o w ią z k ó w r a d c y p r a w n e g o p o le g a n a o c h ro n ie s z e r szeg o in t e r e s u g o s p o d a r k i u s p o łe c z n io n e j, k tó r e g o w z a sa d z ie n ie p o w in ie n p r z e s ła n ia ć c ia ś n ie js z y in t e r e s w ła s n e g o p r z e d s ię b io r s tw a . W p r a k t y c e r e a l iz a c j a t e j z a s a d y n ie b ę d z ie w c a le ła tw a . P o d c z a s g d y a d w o k a t j e s t n ie z a le ż n y w z a k r e s ie p o d e jm o w a n y c h p r z e z s ie b ie d z ia ła ń w o b r o n i e in te re s ó w k li e n ta , r a d c a p r a w n y m a ty lk o n ie z a le ż n o ś ć p o ło w ic z n ą , m ia n o w ic ie p r z y fo r m o w a n iu p o g lą d u p r a w n e g o , n a to m ia s t p o z b a w io n y j e s t t e j n ie z a le ż n o ś c i p r z y r e p r e z e n to w a n iu p r z e d s ię b io r s tw a n a z e w n ą tr z i w ty m z a k re s ie p o z o s ta je p r a c o w n ik ie m p r z e d s ię b io r s tw a . W re s z c ie p o d s ta w o w ą z a s a d ą e ty k i a d w o k a c k ie j j e s t b r a k k o n ta k t ó w z p r z e c iw n ą s t r o n ą p ro c e s o w ą . Z a s a d a ta n ie je s t b e z s p o r n a p rz y w y k o n y w a n iu z a w o d u r a d c y p r a w n e g o , k tó r e g o p rz e c iw n ik ie m b ę d ą b ą d ź a n a lo g ic z n e p r z e d s ię b io r s tw a u s p o łe c z n io n e , b ą d ź te ż p ra c o w n ic y z a k ła d u p ra c y . S z c z e g ó ło w y c h ro z w a ż a ń w y m a g a ć b ę d ą — z d a n ie m a u to r a — n ie ty lk o w y ż e j w y m ie n io n e s y tu a c je k o n flik to w e , a le ta k ż e k w e s tia p rz y g o to w a n ia z a w o d o w e g o r a d c y p ra w n e g o , n a le ż y te w y k o n y w a n ie p r z e z n ie g o s w y c h o b o w ią z k ó w i w ie le in n y c h p ro b le m ó w .
D ia w ła ś c iw e g o u k s z ta łto w a n ia się p o ję ć e ty k i z a w o d u r a d c y p ra w n e g o a u t o r p r o p o n u j e k o n ty n u o w a n ie d y s k u s ji n a te n te m a t, p o z o s ta w ia ją c je j w y n ik o m r o z s tr z y g n ię c ie z a g a d n ie n ia celo w o ści s k o d y f ik o w a n ia je j z a sa d s tw o r z e n ie p o d s ta w s a m o rz ą d o w e j o rg a n iz a c ji z a w o d u , p o g łę b ia n ie s to s u n k ó w k o le ż e ń s tw a m ię d z y r a d c a m i p r a w n y m i, w re s z c ie p rz y ję c ie p r z e z s a m o r z ą d z a w o d o w y — co n a jm n ie j w p ie r w s z e j in s ta n c j i —; o rz e k a n ia k a r d y s c y p lin a r n y c h w ra z ie n a r u s z e n ia z a s a d e ty k i z a w o d u . M . C Y B U L S K A
In te rw e n c je i m iły
W p o p r z e d n im zeszy cie „ P a le s tr y ” o m ó w iliś m y a r t y k u ł p o d p o w y ż s z y m t y t u łe m p ió r a W a n d y F a l k o w s k i e j . P r z y p o m n ijm y , że w a r t y k u l e ty m a u to r k a s ta w i a te z ę , iż o k r e s in t e r w e n c ji p ra s o w y c h , k tó r y c h n a ro d z in y p r z y p a d a j ą n a w c z e s n y
N r 4 (76) P rzegląd p ra s y p ra w n ic ze j 57' o k r e s p o w o je n n y , m in ą ł, g d y ż m a m y ju ż o b e c n ie ro z b u d o w a n y , w y k s z ta łc o n y i d z ia ła ją c y n a p o d s ta w ie s z c z e g ó ło w y c h p rz e p is ó w p r a w n y c h a p a r a t a d m i n i s t r a c y jn y , a p o n a d to —■ w o b e c o g ro m n e j ilo śc i n a p ły w a ją c y c h d o r e d a k c j i p is m s k a r g o b y w a te li — in t e r w e n c ja p r a s o w a m o ż liw a j e s t ty lk o w d ro b n e j ic h części, p o z y ty w n y zaś r e z u l t a t i n t e r w e n c ji j e s t n ie z n a c z n y . P r z e k o n a n ie o w s z e c h m o c y p r a s y j e s t w ię c m ite m . D z ie n n ik a r z p o w in ie n r a c z e j o m a w ia ć p ro b le m y o g ó ln e, a s p r a w y p o sz c z e g ó ln y c h o b y w a te li p o w in n y n a m s łu ż y ć z a p r z y k ła d y il u s t r u ją c e o m a w ia n y p ro b le m .
W p rz e g lą d z ie p o p rz e d n im w y r a z iliś m y p r z e k o n a n ie , że a r t y k u ł te n w y w o ła s z e r o k ą d y s k u s ję . P rz e w id y w a n ia te o k a z a ły s ię słu szn e.
N r 5 „ P r a w a i Ż y c ia ” (z 8.III.1964 r.) p o ś w ię c a te j d y s k u s ji d w a a r t y k u ł y i c y t u j e 5 in n y c h o p u b lik o w a n y c h w r ó ż n y c h p is m a c h . L is ta t a b y n a jm n ie j n ie je s t w y c z e r p u ją c a .
P o g lą d y a u t o r k i n ie s p o tk a ły się z p r z y c h y ln y m p rz y ję c ie m p ra s y . Z n a k o m i ta w ię k sz o ś ć w y p o w ie d z i u s to s u n k o w a ła się d o n ic h k r y ty c z n ie . T o sa m o d o ty c z y o b u a r t y k u łó w o p u b lik o w a n y c h w „ P r a w ie i Ż y c iu ”.
W p ie r w s z y m z n ic h p t.:
M e to d y p ro s te c z y s k o m p l k o w a n e
a u t o r S. M a r k o w s k i tw ie r d z i, że d ro g a in t e r w e n c ji p r a s o w e j k o m p lik u je p o s tę p o w a n ie a d m in is tr a c y jn e , g d y ż n a d e s ła n y d o w ła ś c iw e j w ła d z y a r t y k u ł p r a s o w y s ta n o w i s k a r g ę , k tó r ą m o g ła b y b e z p o ś r e d n io w n ie ś ć o so b a z a in te r e s o w a n a . M im o to M a r k o w s k i u w a ż a za n ie m o ż liw e ,yp r z e c ię c ie p r o b le m u p rz e z u z n a n ie , że n p . o d p ie r w s z e g o n ie b ę d z ie się z a ła tw ia ć in t e r w e n c ji p ra s o w y c h . T k w ią o n e b o w ie m z b y t g łę b o k o w c o d z ie n n y m f u n k c j o n o w a n i u n a s z e g o s p o łe c z e ń s tw a ” .
B a rd z ie j z a s a d n ic z o s t a w i a s p r a w ę K . G o l a ń s k a , a u t o r k a d ru g ie g o a r t y k u ł u ipt.j
N ie m ito lo g iz u jm y s ta b iliz a c ji P is z e o n a :
„(...) w ła ś n ie d z ie n n ik a r z , p o n ie w a ż m a m o ż liw o śc i u d z ie la n ia g ło s u o b y w a te lo w i, w k tó r e g o im ie n iu p r z e m a w ia do ty s ię c y in n y c h o b y w a te li, j e s t p o w o ła n y do te g o b y s y n c h r o n iz o w a ć n ie z a w sz e u s ta b iliz o w a n e n a n a js z c z ę ś liw s z y m w s k a ź n ik u p r o c esy . P ro c e s y s ta le b ę d ą c e w ru c h u , k tó r e u c h w y c ić m o ż e s ta le l a t a j ą c y w ś r ó d p r o b le m ó w r e p o r t e r , a k tó r e u c h o d z ą u w a g i u r z ę d n ik a , a n a w e t d z ia ła c z a ” . A w ię c „(...) n ie tw ó rz m y m itó w o w y g a s a n iu k o n f lik to w y c h s y t u a c ji n a s k u t e k s t a b i l i z a c ji” . W re s z c ie li s t A le k s a n d r a B o c h e ń s k i e g o do r e d a k t o r a „ P r a w a i Ż y c ia ” f w k tó r y m B o c h e ń s k i — w o b e c teg o , że a r t y k u ł W. F a lk o w s k ie j p o d a je w w ą t p l i w o ś ć w ła ś c iw o ś ć i c e lo w o ść i n t e r w e n c ji p r a s o w e j — w y r a ż a p o g lą d , że
„ w s k a z a n e b y ło b y u c h y lić t ę w ą tp liw o ś ć w ty m ż e - sa m y m „ P r a w ie i Ż y c iu ” , i to w a r t y k u l e r e d a k c y jn y m , k tó r y b y w z m o c n ił a u t o r y t e t in te rw e n iu ją c e g o * d z i e n n i k a r z a (...)” .
58 P rzegląd p ra sy pra w n iczej N r 4 (76)
W n u m e r z e 6 (z 15 m a r c a 1964 r.) W a n d a F a l k o w s k a w a r t y k u le p t.: S ło w o m ito m a n k i
p o le m iz u je z k r y t y k ą , z ja k ą s p o tk a ł się je j p o p rz e d n i a r t y k u ł.
,,Z w ię k sz o ś c i w y p o w ie d z i w d y s k u s ji — p isz e a u to r k a — w y p ły w a ja s n o , że d z ie n n ik a r z e m a j ą sk ło n n o ś ć d o a p o te z o w a n ia in t e r w e n c ji i p r z y p is y w a n ia im sz c z e g ó ln e j r o li w k s z t a łt o w a n i u n a s z e j p a ń s tw o w o ś c i. K to w ię c tw o r z y m ity ? C h y b a n ie ja , bo n ig d y n ie tw ie r d z iła m , że a d m i n is tr a c j a j e s t d o s k o n a ła , a k r y t y k a p r a s o w a z b ę d n a , z w ła sz c z a że n ie w id z ę ż a d n e j n ie z g o d n o ś c i m ię d z y s to p n io w y m o d s tę p o w a n ie m od p r a s o w y c h i n t e r w e n c ji in d y w id u a ln y c h a w y k o n y w a n ie m z a d a ń k r y t y k i i k o n tr o li (...)” .
D la u s ip ra w n ie n ia z aś z w y k ły c h d r ó g d o c h o d z e n ia słu s z n o ś c i p rz e z k a ż d e g o o b y w a te la b e z p o ś r e d n ic tw a p r a s y a u to r k a p ro p o n u je p o w o ła n ie do ż y c ia s ą d o w n ic tw a a d m in is tr a c y jn e g o .
A u to r k a p o n o w n ie p o d k re ś la b e z sk u te c z n o ś ć w w ie lu w y p a d k a c h in te r w e n c ji p ra s o w y c h .
W p o p rz e d n im n u m e r z e n a s z e g o p rz e g lą d u z w ró c iliś m y u w a g ę n a p a te ty c z n y a p e l R o w iń s k ie g o w s p r a w ie k rz y w d , ja k ie s p o tk a ły ob. H le b o w ic z a (a p e l o p u b lik o w a n y w P iŻ - u tu ż o b o k p ie rw s z e g o a r t y k u łu F a lk o w s k ie j). N a a r t y k u ł R o w iń s k ie g o z w ró c ił ró w n ie ż u w a g ę K a r o l M a łc u ż y ń sk i.
O tó ż F a lk o w s k a p o d a je , że a r t y k u ł R o w iń sk ie g o n ie o d n ió s ł ż a d n e g o s k u tk u , a d a le j p is z e : „ R e d a k c ja » P ra w a i Ż ycia« n ie r e z y g n u je z d a ls z y c h s t a r a ń w s p r a
w ie H le b o w ic z a — t u z u p e łn ie o c z y w is te . A r e z u l ta t? C h y b a u d a n a m się o s ią g n ą ć d r o g ą s u p e r s k o m p lik o w a n ą ” .
A w ię c je d n a k in t e r w e n c ja ! I n t e r w e n c ja , k tó r a m im o w s z y s tk o m o że n ie o k a zać się m ite m .
A B.
N o w y m o d e l s tu d ió w p ra w n ic z y c h w d o s to s o w a n iu
d o p ra k ty k i ż y c ia g o s p o d a rc z e g o
W „ T r y b u n ie L u d u ” z d n ia 6 m a r c a b r. u k a z a ł się a r t y k u ł p t.: D z ie c k o a lm a e m a tris
w k tó r y m — w z w ią z k u z u tw o rz e n ie m filii W y d z ia łu P r a w a n a S tu d iu m Z a m ie js c o w y m U n iw e r s y te tu J a g ie llo ń s k ie g o w K a to w ic a c h — c z y ta m y n a s t ę p u ją c e r o z w a ż a n ia n a t e m a t d o s to s o w a n ia do p o tr z e b p r a k t y k i ż y c ia g o s p o d a rc z e g o s t u d ió w n a W y d z ia le P r a w a w n o w e j u c z e ln i:
„ O to p r a w n ic y - n a u k o w c y i ic h k o le d z y p r a k ty c y d y s k u t u ją p r o g r a m k s z ta łc e n ia s p e c ja lis tó w te j d z ie d z in y . M ó w ią m . in. o c z ę sto o b s e r w o w a n y m r o z m ija n iu się p r o f ilu d z is ie js z e g o a b s o lw e n ta w y d z ia łó w p r a w a z p o tr z e b a m i p r a k t y k i, p o d d a j ą k r y t y c e d w u le tn i k u r s n a u c z a n ia h is to r ii p r a w a , w y k a z u ją b r a k i w p rz y g o to w a n iu a b s o lw e n tó w . P o w s ta je p y ta n ie : j a k i m a b y ć p r o f il w y k s z ta łc e n ia d z i s ie js z e g o p r a w n i k a a lb o p r z y n a j m n i e j cz ę śc i p r a w n ik ó w ? J a k o a r g u m e n t w d y s k u s ja c h p r z y ta c z a s ię f a k t , że n p . p r a w o g ó rn ic z e , fin a n s o w e , r o ln e n ie je s t w y k ła d a n e n a ż a d n e j u c z e ln i ja k o p rz e d m io t o b o w ią z k o w y .
