S p r a w o z d a n ia
1 . SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI SEKCJI PATRYSTYCZNEJ 1 9 8 3 -1 9 8 6 w y g ło sz o n e na p o s i e d z e n i u K o m is ji E p is k o p a tu d / s N auki K a t o l i c k i e j
pod p rzew od n ictw em J . Em. K ard. F r a n c is z k a M a c h a r sk ie g o i i l u t e g o 1987 r . w W arszaw ie
S e k c j a P a t r y s t y c z n a n a le ż y do n a jm ło d s z y c h s e k c j i p r o f e s o r s k i c h przy K o m isji E p isk o p a tu d / s Nauki K a t o l i c k i e j ; sw ój s a m o d z ie ln y b y t u z y s k a ła bowiem 3 l i s t o p a d a 1977 r .i Obecny j e j z a r z ą d j e s t d ru gim z k o l e i i wybrany z o s t a ł 14 w r z e ś n ia 1983 r . w c z a s i e K o n g re su T eo logów P o ls k ic h w L u b l i n i e . W j e g o s k ł a d w ch od zą o b e c n ie : k s . dr Bogdan C z ę sz - p r z e w o d n ic z ą c y k s . d o c . dr h a b . F r a n c is z e k D rączk ow sk i - s e k r e t a r z k s . d o c . d r h ab . W in cen ty M yszor - s e k r e t a r z p. d o c . dr h a b . B arbara P i l a r s k a - r e p r e z e n t a n t a r c h e o l o g i i c h r z e ś c i j a ń s k i e j
k s . dr S t a n is ła w L on gosz - r e p r e z e n t a n t M ię d z y w y d z ia ło w e g o Z ak ład u Badań nad A ntykiem C h r z e ś c ij a ń s k im KUL. Do za rzą d u n a l e ż a ł t a k ż e - ja k o w ic e p r z e w o d n ic z ą c y - O. d r A nd rzej Bober S J , zm a rły 15 03 1986 r . S to so w n ie do r e g u la m in u , o b o w ią z u ją c e g o s e k c j e p r o f e s o r s k i e , S e k c j a P a t r y s t y c z n a k o n c e n tr o w a ła s w o je w y s i ł k i n i e t y l k o na d z i a ł a l n o ś c i ś c i ś l e n a u k o w e j, l e c z t a k ż e na d z i a ł a l n o ś c i p r a k t y c z n e j , m a ją c e j na c e l u d o s k o n a le n ie d y d a k ty k i p a t r o l o g i i . P o s ia d a t o d l a S e k c j i s z c z e g ó ln e z n a c z e n i e , j e ś l i zw aży s i ę f a k t , ż e w w i ę k s z o ś c i S em in ariów Duchownych w P o l s c e p a t r o l o g i ę w y k ła d a ją n i e - p a t r o l o g o w i e , c z y l i s p e c j a l i ś c i in n y c h d y s c y p l i n .
I . PION NAUKOWY
Zwyczajnym in stru m en tem d z i a ł a l n o ś c i naukowej S e k c j i P a t r y s t y c z n e j s ą d o r o c z n e s p o t k a n ia j e j c z ło n k ó w .
1 . Z j a z d y s e k c y j n e odbyw ają s i ę r e g u l a r n i e k a ż d eg o r o k u . Z g o d n ie jed n a k z tym , co w yżej z o s t a ł o p o w ie d z ia n e , s t a ra n o s i ę , aby zja zd ó w s e k c y jn y c h n i e z a c i e ś n i a ć do ram sym pozjów nau kow ych, l e c z by d aw ały t a k ż e o k a z ję do w zajem nej wymiany d o św ia d c z e ń d y d a k ty c zn y ch i w t e n sp o só b p r z y c z y n ia ły s i ę n ie t y l k o do d o s k o n a le n i a n aukow ego, a l e t a k ż e m e t o d o lo g ic z n o - d y d a k ty c z n e g o . S z c z e g ó ło w y program t y c h zja zd ó w b y ł za w sz e p r z e s y ła n y do w ia d o m o śc i P r z ew o d n ic zą cemu K o m isji E p isk o p a tu d / s . Nauki K a t o l i c k i e j K s ię d z u K ard yn ałow i F . M acharskiem u. W o k r e s i e spraw ozdaw czym , a w ię c po K o n g r e s ie Teo logów P o ls k ic h w L u b l i n i e , m ia ły m ie j s c e 3 z j a z d y s e k c y j n e : a / 20 - 2 i 09 i9 8 4 r . w Gdańsku O l i w i e . Temat w io d ą c y : c h r y s t o - ce n tr y zm i c h r y s t o l o g i a Ojców K o ś c i o ł a / 3 r e f e r a t y te m a ty c z n e /; b / 16 - 17 09 i9 8 5 r . w B ia ły m s to k u . Temat w io d ą c y : e k l e z j o l o g i a Ojców K o ś c i o ł a i u ż y t e c z n o ś ć p a t r y s t y k i w d ia lo g u eku m enicznym , z w ła s z c z a z p raw osław iem / 6 r e f e r a t ó w te m a ty c z n y c h /;
c / 3 - 4 09 1986 r . we W łocław ku . Temat w io d ą c y : e u c h a r y s t i a u Ojców K o ś c io ła / S r e f e r a t ó w t e m a t y c z n y c h /. Osobnym punktem b y ło t e ż wówczas w sp o m n ien ie osob y i z a s łu g ś p . O. A n d rz eja B obera S J .
T eg o ro czn y z j a z d p a tr o lo g ó w planow any j e s t na 15 - 16 09 w P e l p l i n i e z tem atem wiodącym : p n e u m a to lo g ia Ojców K o ś c i o ł a . P r e le g e n t a m i na w/w z j a z d a c h b y l i w w ię k s z o ś c i c z ło n k o w ie - s e k c j i , c h o c i a ż n ie b r a k ło ta k że s p e c j a l i s t ó w , z a p r o s z o n y c h sp o z a S e k c j i .
2 . K o o r d y n a c j a w s p ó ł p r a c y n a u k o
w e j . S ta ły m punktem zjazd ów s e k c y jn y c h j e s t wzajem ne in fo rm o w a n ie s i ę u c z e s t n ik ó w o p o d j ę t y c h p r a c a c h naukowych, p la n a c h w yd aw n iczych , a t a k ż e z a p o tr z e b o w a n ia c h naukowych na p r z y s z ł o ś ć . U c z e s t n i c y mówią
ta k ż e o k ie r u n k a c h b ad ań ,k tórym z a m ie r z a ją s i ę o d d a ć . S t a j e s i ę w te n sp o só b j a s n e n ie t y l k o t o , nad czym k to p r a c u j e , a l e t a k ż e , k t ó r e d z ie d z in y p a t r y s t y k i p o z o s t a j ą p o za z a s ię g i e m badań i w ym agają j a k
w a n i ,j a k i e p o z y c j e k s ią ż k o w e , i n t e r e s u j ą c e p a t r o i o g a , u k ażą s i ę w n a j b liż s z y m c z a s i e , z w ła s z c z a w s e r i i PSP o ra z w w ydaw nictw ach "Znak i "Pax". R e g u łą j e s t t a k ż e w zajem ne In form ow an ie s i ę o te m a ta c h a k tu a ln ie p row adzonych p ra c m a g is t e r s k ic h i l i c e n c j a c k i c h w p o s z c z e g ó l nych u c z e l n i a c h . Na p o d k r e ś le n ie z a s ł u g u j e f a k t , ż e w o s t a t n im c z a s i e k i l k a d z i e s i ą t o só b u z y s k a ło m a g i s t e r i a w z a k r e s i e p a t r o l o g i i . S ą t o przede w sz y stk im k l e r y c y , a l e t a k ż e i o so b y ś w i e c k i e . K ilk u n a s t u n a to m ia st k s i ę ż y u z y s k a ło l i c e n c j a t y w z a k r e s i e p a t r o l o g i i . P ro m o to ra mi zarówno p r a c m a g is t e r s k ic h j a k i l i c e n c j a c k i c h s ą K s i ę ż a P r o f e s o rowie - c z ło n k o w ie S e k c j i . C zło n k o w ie S e k c j i b io r ą t a k ż e aktyw ny u - d z ia ł w p a t r y s t y c z n y c h k o n g r e s a c h i sy m p o zja ch z a g r a n i c ą , z k t ó r y c h s k ła d a ją k r ó t k i e sp r a w o z d a n ia w c z a s i e zja z d ó w s e k c y j n y c h .
3 . U d z i a ł S e k c j i w s y m p o z j a c h
n a u k o w y c h , o rg a n iz o w a n y ch p r z e z U c z e l n i e K o ś c i e l n e w P o l s c e . W o k r e s ie sprawozdawczym o d b y ły s i ę w P o l s c e 3 sy m p o z ja nauk ow e, w k tó ry ch b r a l i czynny u d z ia ł /w y g ł a s z a j ą c r e f e r a t y / c z ło n k o w ie S e k c ji P a t r y s t y c z n e j / c h o c i a ż S e k c j a n ie b y ła o r g a n iz a to r e m t y c h sympozjów/:
a / sympozjum na tem a t: "R odzina w K o ś c i e l e s t a r o ż y tn y m " , z o r gan izow an e p r z e z M ięd zyw yd ziałow y Z ak ład Badań nad A n tyk iem C h r z e śc ija ń sk im KUL w d n ia c h 24 - 25 11 1983 r . w L u b l i n i e ; b / s e s j a naukowa p a tr o lo g ó w z o k a z j i 1 6 0 0 - l e c i a ś m ie r c i Św. D a-
mazego i 1 0 - l e c i a ś m ie r c i k a r d . J . D a n ie lo u , z o r g a n iz o w a n a p r z e z M ięd zyw yd ziałow y Z ak ład Badań nad A ntykiem C h r z e ś c i ja ń sk im KUL w d n iu 21 05 1984 r . w L u b l i n i e ;
c / sympozjum na te m a t: " C h r z e ś c ij a n ie a ż y c i e p u b l i c z n e w Ce s a r s t w i e Rzymskim w I I I i IV w ie k u " , z o r g a n iz o w a n e p r z e z I n s t y t u t H i s t o r i i K o ś c i o ł a KUL w d n ia c h 20 - 21 03 1985 r . w L u b l in i e .
Także w planowanym na 24 - 25 04 b r . sym pozjum z o k a z j i 16 0 0 —le c i a ch rztu Św. A u g u sty n a , organizow anym w L u b l in i e p r z e z M ię d z y w y d z ia ło wy Zakład Badań nad A ntykiem C h r z e ś c ija ń s k im KUL p r z e w id z ia n y j e s t czynny u d z i a ł cz ło n k ó w S e k c j i . W o d p o w ie d z i na p r o śb ę K s ię d z a B isk u pa S t a n is ła w a N a p i e r a ł y , S e k c j a P a t r y s t y c z n a w eźm ie t a k ż e czyn n y u d z ia ł w sym pozjum , p rze w id z ia n y m w W arszaw ie p o d c z a s K on gresu Eu c h a r y s t y c z n e g o .
4 . O b e c n o ś ć n a p o l u w y d a w n i c z y m i p o p u l a r y z a t o r s k i m . D z i a ł a l n o ś ć p is a r s k a i pu b l i c y s t y c z n a p a tr o lo g ó w z a z n a c z a s i ę c o r a z w y r a ź n ie j na p o lsk im rynku wydawniczym . Wydawnictwo ATK, po p r z e jśc io w y m zahamowaniu spowodowanym stanem wojennym , p u b lik u j e k o l e j n e tomy w s e r i i "Pisma S t a r o c h r z e ś c i j a ń s k i c h P is a r z y " . K o le j n e p o z y c j e p a t r y s t y c z n e u k aza ł y s i ę t a k ż e w "Znaku" i w " P a x ie " . Czuwa nad tym n i e s t r u d z e n i e s t o sunkowo m ała gru p a p a tr o lo g ó w , r e p r e z e n t u j ą c a p r z e d e w sz y s tk im ATK o r a z ASTK w W arszaw ie, k t ó r z y s ą c z ło n k a m i S e k c j i P a t r y s t y c z n e j . W s z e r sz y m z a k r e s i e c z ło n k o w ie S e k c j i w c i ą g n ę l i s i ę w p rz y g o to w a n ie k s i ą ż k i p t . " E u c h a r y s tia w K o ś c i e l e s ta r o ż y tn y m " , k t ó r a ma s i ę uka z a ć w w y d a w n ictw ie Ś w ię te g o J a c k a w n a j b liż s z y m c z a s i e . W o k r e s ie sprawozdawczym p o j a w iły s i ę t a k ż e c y k le a r ty k u łó w p o p u la r y z a t o r s k ic h z z a k r e s u p a t r o l o g i i na łam ach c z a s o p is m r e l i g i j n y c h , t a k ic h ja k " P r z e g lą d K a t o l i c k i " c z y "Przew odnik K a t o l i c k i " , a u to r s tw a człon ków S e k c j i P a t r y s t y c z n e j . Oprócz t e g o w " C o lle c t a n e a T h e o lo g ic a " ukazu j e s i ę r e g u l a r n i e " B iu le t y n P a t r y s t y c z n y " , a p a t r o lo g o w ie m ają do d y s p o z y c j i t a k ż e w ła sn y p e r io d y k "Vox Patrum ", wydawany p r z e z M ię d zy w y d z ia ło w y Z ak ład Badań nad Antykiem C h r z e ś c ija ń s k im KUL. N ie o z n a c z a t o je d n a k , że na tym o d cin k u s t a n j e s t z a d o w a la j ą c y . Problemem, n i e s t e t y w d a lszy m c i ą g u n ie r o z w ią z a n y m , j e s t brak p o d r ę c z n ik a , k t ó r y s p r o s t a ł b y wymaganiom, staw ian ym p a t r y s t y c e po S o b o r z e Watykań sk im I I . Dwa, wydane po w o j n ie , s ł u ż ą ja k o l e k t u r a p o m o c n ic z a . Brak p o d r ę c z n ik a j e s t n i e w ą t p li w i e w in ą p a tr o lo g ó w , a l e n a le ż y t e ż za p y t a ć , i l u k w a lifik o w a n y c h p a tr o lo g ó w b y ło w P o ls c e p r z e d 20 la t y ?
Z r e k o n e s a n s u , p rzep row ad zon ego p r z e z S e k c j ę P a t r y s t y c z n ą wy n ik a , ż e s t a n z a o p a t r z e n ia b i b l i o t e k Sem inariów Duchownych w P o ls c e w k s i ę g o z b i o r y p a t r y s t y c z n e j e s t f a t a l n y . Na sk a n d a l zakraw a f a k t , i ż n ie w s z y s t k ie S e m in a r ia Duchowne w P o ls c e p ren u m eru ją s e r i ę PSP c z y c z a so p ism o "Vox Patrum ". O s z c z ę d n o ś c i w b u d ż e ta c h pow odują brak w y s t a r c z a j ą c e j l i c z b y e g z e m p la r z y , by k ler y k o m móc zadaw ać l e k t u r ę . A p r z e c i e ż z a z n a j o m ie n ie s i ę z t e k s t a m i Ojców K o ś c io ła j e s t n ie o d z o wnym warunkiem w ła ś c i w i e z r e a liz o w a n e g o program u p a t r o l o g i i . Brak j e s t t e ż p o w sz e c h n ie w i e l k i c h wydań te k s tó w p a tr y s t y c z n y c h / j a k PL c z y PG, n i e mówiąc j u ż o GCS, CSEL, CCL, CCG, c z y P O /. P ro w a d ze n ie se m in a rió w naukowych z p a t r o l o g i i w t y c h w arunkach n a p o ty k a na wy ją tk o w o d u ż e t r u d n o ś c i . W zw ią zk u z powyższym k ie r u je m y d w ie p rośb y do K o m is ji E p isk o p a tu d / s . Nauki K a t o l i c k i e j :
t e o l o g i c z n e w P o l s c e g r o m a d z iło w sw ych b i b l i o t e k a c h d z i e ł a Ojców K o ś c i o ł a w t łu m a c z e n iu na j ę z y k o j c z y s t y ? / d o t y c z y t o r ó w n ie ż domów z a k o n n y c h /. Tam, g d z ie stu d e n tó w j e s t w i ę c e j , p o tr z e b n y c h j e s t k i l k a e g z e m p la r z y t y c h sam ych t y tu łó w ;
2 / c z y n i e można by l i c z y ć na j a k ą ś pomoc p rzy w zn o w ien iu i s t n i e j ą c y c h j u ż tłu m a c z e ń , t a k , by b y ły d o s tę p n e s z e r s z e j r z e s z y m iło ś n ik ó w Ojców K o ś c io ła ? A może K o m isja o b j ę ła b y p a t r o n a t nad sw ego r o d z a j u " P o ls k ą B i b l i o t e k ą Ojców K o ś c io ła " / l i c z y ł a b y ona j u ż p r a w ie iOO tomów/?
I I . PION DYDAKTYCZNY
S e k c j a P a t r y s t y c z n a d u żo uw agi p o ś w i ę c i ł a k w e stio m zw iązanym z d yd ak tyk ą p a t r o l o g i i , w śród k tó r y c h na p ie r w s z y p la n w y su n ą ł s i ę problem m etody i program u prowadzony.ch w ykładów . B io r ą c pod uwagę s p e c y f ic z n e uwarunkow ania w ie l u cz ło n k ó w S e k c j i , sprawom d o s k o n a le n ia n a u c z a n ia p a t r o l o g i i nadano w c z a s i e zja z d ó w s e k c y j n y c h p r i o r y t e t . W ielu wykładowców p a t r o l o g i i , w śród k t ó r y c h d u ża i l o ś ć n ie uwa ża s i ę z a s p e c j a l i s t ó w z t e j d z i e d z i n y , p r o s i ł o Z arząd S e k c j i o p o moc p r a k ty c z n ą w u k ie ru n k o w a n iu m e to d o lo g ic z n y m i programowym wy k ładów , o r o d z a j p r a k ty c z n e j p r e p a r a c j i . W ychodząc n a p r z e c iw tym dezyderatom p o d j ę t o n a s t ę p u j ą c e z a g a d n ie n ia p r a k ty c z n e na k o le j n y c h se k c ja c h :
i / w Gdańsku O liw ie /1 9 8 4 r . / : e g z e m p l i f i k a c j a ć w ic z e ń z p a t r o l o g i i , w sk a z a n ie k la s y c z n y c h t e k s tó w p a t r y s t y c z n y c h do l e k t u r y i p o w ią z a n ie i c h z programem w ykładów /w d w u g ło s ie p r z e d s ta w io n o dwa w a r i a n t y / . W d y s k u s j i w skazano na t r u d n o ś c i p o g o d z e n ia ć w ic z e ń z czasem p rzezn aczon ym na w y k ła d y ; 2 / w B ia ły m s to k u /1 9 8 5 r . / : p r o p o z y c j a s z c z e g ó ło w e g o program u
w ykładów p a t r o l o g i i tra k to w a n a j a k o w stę p do d y s k u s j i /w d w u g ło s ie - p r z e d s ta w io n o dwa w a r i a n t y / . Na ż y c z e n i e u c z e s t n ik ó w w/w p r o p o z y c ja u k a z a ła s i ę dru kiem w "Vox P a - trum" 6 / 1 9 8 6 / z . 1 0 , 7 9 - l i O , z . l i , 7 6 1 -7 6 7 ;
3 / we W łocław ku /1 9 S 6 r . / : d y d a k ty k a p a t r o l o g i i - c e l i m etoda W d y s k u s j i w skazano na k o n ie c z n o ś ć n ie t y l k o u s t a l e n i a , ja k
nauczać p a t r o l o g i i , a l e ta k ż e o k r e ś le n ia m ie js c a p a t r o l o g i i wśród innych przedmiotów te o lo g ic z n y c h i kon sek w en tn ie - w r a - t i o studiorum .
Na te g o r o c z n y z ja z d w P e l p l i n i e planowane j e s t omówienie k w e s t ii w s p ó łz a le ż n o ś c i, j a k ie i s t n i e j ą m iędzy p a t r o lo g ią i h i s t o r i ą K o śc io ł a . J e s t to k w e s tia n iezw y k le ważna, z w ła sz c z a gdy weźmie s i ę pod uwagę, że w w ie lu Sem inariach Duchownych w P o ls c e p a t r o lo g ię nadal w ykładają h is t o r y c y K o ś c io ła .
N ależy zauw ażyć, że w c z a s i e d y s k u s ji na tem at d ydaktyki p a tr o l o g i i , u ja w n ia ją s i ę zazw yczaj dwie te n d e n c je , sta n o w ią c e k o n fr o n ta c j ę ja k gdyby dwóch s z k ó ł: h is t o r y c z n e j i t e o l o g i c z n e j . U tru d n ia to u j e d n o lic e n ie programu n a u c z a n ia , c h o c ia ż - z d r u g ie j s tr o n y - p rzy c z y n ia s i ę do pow olnego, a le sy ste m a ty c z n e g o k r y s t a liz o w a n ia cennej s y n t e z y , k tó r a z p ew n ością b ę d z ie mogła być w ykorzystana w nauczaniu p a t r o l o g i i . Warto ta k ż e d odać, że S e k c ja P a tr y s ty c z n a , w odpow iedzi na pismo P rzew odniczącego K om isji E piskopatu d / s . Sem inariów Duchow nych - K sięd za B iskupa S ta n is ła w a S zym eckiego, opracow ała w o s t a t n ic h d niach sz c z e g ó ło w e spraw ozdanie ze sta n u d yd ak tyk i p a t r o l o g i i w Se m in ariach Duchownych w P o ls c e , jak rów nież sz c z e g ó ło w e s u g e s t i e do nowego r a t i o stu d ioru m , w k tó r y c h m .in . zaw arta j e s t próba przywró c e n ia p a t r o l o g i i j e j w ła ściw eg o m ie js c a wśród innych d y s c y p lin t e o l o g ic z n y c h , jed n ozn aczn ego u zn an ia j e j za przedm iot t e o lo g ic z n y , a n ie będący c z ę ś c i ą h i s t o r i i K o ś c io ła i k o n sek w en tn ie wprowadzenie na s t a ł e do r a t i o studiorum nazwy " p atrystyk a" za m ia st " p a tr o lo g ia " . Uzna n ie p a t r o l o g i i za przedm iot t e o lo g ic z n y domaga s i ę ta k ż e p r z e s u n ię c ia j e j wykładów na w yższe l a t a stu d ió w .
I I I . PION PERSONALNO - ORGANIZACYJNY
i . K w a l i f i k a c j e p a t r o l o g ó w .
Problemem palącym , k tó r e g o r o z w ią z a n ie p rzek ra cza m o ż liw o śc i S e k c j i , j e s t brak w ykw alifikow anych patrologów w p o ls k ic h u c z e ln ia c h k o ś c ie ln y c h . Wprawdzie sp o r a ic h l i c z b a u k o ń czy ła s t u d ia s p e c j a l i s t y c z n e , a w ie lu a k tu a ln ie s t u d iu j e p a t r o lo g ię za g r a n ic ą , g łó w n ie w Rzymie, to jednak i l o ś ć s p e c j a lis t ó w p a t r o l o g i i d a le k a j e s t od sta n u z a d o w a la ją c e g o . W dalszym c ią g u , w w ię k s z o ś c i Sem inariów Du chownych w P o ls c e , p a t r o lo g ię w yk ład ają s p e c j a l i ś c i in n ych d y s c y p lin ,
k i i f i l o l o g i i k l a s y c z n e j . O b ecn ie a ż w 14 S e m in a r ia c h D i e c e z j a l n y c h w P o ls c e p a t r o l o g i ę w y k ła d a ją s p e c j a l i ś c i in n y c h d z i e d z i n /w n a j b liższy m rok u akadem ickim l i c z b a t a z m n ie j s z y s i ę p raw d op od ob n ie do 1 2 /. P a t r o lo g ia tr a k to w a n a j e s t c z ę s t o po m acoszem u, ja k o p r z e d m io t do u z u p e łn ie n ia e t a t u . N ie p o z o s t a j e t o b ez wpływu na p oziom d ydak ty k i p a t r o l o g i i . W n ie k t ó r y c h S e m in a r ia c h Duchownych, w y k ła d a ją c y p a tr o lo g ię z m ie n ia j ą s i ę d o s ło w n ie c o r o k u t W w ie l u s e m in a r ia c h z a konnych wykłady prow adzone s ą c y k l i c z n i e n p . co 2 l a t a , a w ykładow cy także s i ę z m ie n i a j ą . U tr u d n ia t o sk o m p le to w a n ie l i s t y o s ó b , k t ó r e miałyby obow iązek n a l e ż e ć do S e k c j i P a t r y s t y c z n e j . Taką k o m p le tn ą l i s t ą S ek cja do d z i s i a j n i e d y s p o n u j e . I s t n i e j e a b s o lu t n y b rak d a nych o n ie k tó r y c h S e m in a r ia c h Z ak onn ych . N ie d a ły s p o d z ie w a n e g o r e z u lta tu s p e c j a ln e p ism a , w y sła n e p r z e z z a r z ą d S e k c j i do r e k t o r a tó w w szystk ich Sem inariów Duchownych w P o ls c e d n ia 12 p a ź d z ie r n ik a 1984 r . Po p ro stu - p o z o s t a ły w w ie lu wypadkach b ez o d p o w ie d z i. P r z y c z y n ę t e go można upatryw ać w tym , ż e w ykładow cy p a t r o l o g i i w w i e l u S e m in a r ia c h jako s p e c j a l i ś c i in n y c h d z i e d z i n - p r z y n a le ż ą j u ż do s w o j e j S e k c j i i d la te g o n ie c z u j ą s i ę z o b o w ią z a n i n a l e ż e ć do S e k c j i P a t r y s t y c z n e j . Problem t e n może być w sp o só b z a d o w a la ją c y r o z w ią z a n y t y l k o p r z e z k s z t a łc e n ie s p e c j a l i s t ó w p a t r o l o g i i , k t ó r z y z n a j d ą z a t r u d n i e n i e w p o szc ze g ó ln y c h S em in a r ia c h D uchownych. B ez t e g o tr u d n o b ę d z i e t a k że uzyskać d l a p a t r o l o g i i w ła ś c iw e j e j m i e j s c e w r a t i o s t u d io r u m , określone jtiż dawno p r z e z S ob ór W atykań ski I I i in n e dokum enty k o ś c ie l n e . Warto z a s y g n a liz o w a ć m o ż liw o ś c i k r a jo w e s t u d ió w s p e c j a lis ty c z n y c h . A k tu a ln ie w p o l s k i c h o śr o d k a c h t e o l o g i c z n y c h : KUL, ATK, PAT studiów s p e c j a l i s t y c z n y c h z p a t r o l o g i i n ie odbywa a n i j e d e n ksiądz d i e c e z j a l n y c z y z a k o n n y . O d ległym zatem w y d a je s i ę ż y c z e n i e , by każda d i e c e z j a p o s i a d a ł a p r z y n a jm n ie j j e d n e g o p a t r o l o g a p r z y g o towanego p r z e z s t u d i a s p e c j a l i s t y c z n e .
2 . F r e k w e n c j a n a z j a z d a c h s e k c y j -
u y c h . A k t u a ln ie na l i ś c i e S e k c j i P a t r y s t y c z n e j z n a j d u j e s i ę 53 członków,w z j a z d a c h z a s b i e r z e u d z i a ł zw y k le o k . 30 o s o b . L i s t a członkow ska b y ła u s t a l a n a w o p a r c iu o d e k l a r a c j e , k t ó r e w y p e ł n i a l i z a in t e r e s o w a n i. Mimo t o , n ie k t ó r z y z n ic h , a n i razu* n i e w z f ę l i j e s z c z e u d z i a ł u w z j a z d a c h s e k c y j n y c h . Z S em in ariów d i e c e z j a l n y c h Seminarium Duchowne w O l s z t y n i e na p r z e s ła n ą d e k la r a c j ę c z ło n k o w sk ą
D rośby w o g ó le n ie z a r e a g o w a ło . W jednym t e ż i p onaw ian e p o z n ia j
wypadku /Sem inarium Duchowne w Ł o d z i/ p ro szo n o , aby p r o r e so r a pa t r o l o g i i z w o ln ić z czło n k o stw a w S e k c j i . Mimo p r z e s ła n e j d e k la r a c j i,
an i razu n ie w z i ę l i u d z ia łu w z j e ź d z ie sekcyjnym p r o fe so r o w ie pa t r o l o g i i z Sem inariów Duchownych w Sandomierzu i D r o h ic z y n ie n . Bu giem .
3 . C z ł o n k o w i e S e k c j i . S e k c ja P a tr y sty c z n a
p o sia d a s p e c y fic z n y p r z e k r ó j. Oprócz p atrologów bowiem p r z y n a le ż ą do n ie j ta k że s p e c j a l i ś c i a r c h e o lo g ii c h r z e ś c i j a ń s k i e j , k tó ry ch l i c z ba sy s te m a ty c z n ie s i ę z w ię k sz a . Dało to podstaw ę do p e t y c j i , d o łą c z o nej do wspomnianej odpow iedzi na pismo Przew odniczącego K om isji Epi sk op atu d / s . Seminariów Duchownych, o u w z g lę d n ie n ie a r c h e o lo g ii c h r z e ś c ij a ń s k ie j w nowym r a t i o stu d ioru m . W z a r z ą d z ie S e k c j i j e s t t e ż s t a ł y r e p r e z e n ta n t a r c h e o lo g ii c h r z e ś c i j a ń s k i e j . W to n sposób do S e k c j i P a tr y s ty c z n e j n a le ż ą ta k ż e osoby ś w ie c k ie . W ramach zjazdów s e k c y jn y c h , przynajm niej jed n o w y s tą p ie n ie zarezerwowane j e s t d la p r z e d s t a w ic ie la a r c h e o l o g i i .
W początkowym o k r e s ie swego i s t n i e n i a S e k c ja P a tr y s ty c z n a c h c ia ł a ob jąć w s z y s tk ie osoby p o s ia d a ją c e s p e c j a l i z a c j ę z p a t r o l o g i i i ar c h e o l o g i i c h r z e ś c i j a ń s k i e j , tak że sp o śró d osób ś w ie c k ic h , n ie z a le ż n ie od t e g o , czy s ą za tr u d n io n e na wyższych u c z e ln ia c h k o ś c ie ln y c h , czy t e ż n i e . Z r o d z iło to w ie le problemów. W r e z u l t a c i e u l e g ł o z a ta r c iu k ry teriu m p r z y n a le ż n o ś c i do S e k c j i / p o j ę c i e s p e c j a l i z a c j i bowiem j e s t s z e r o k i e / . Chcąc uzdrow ić t ę s y t u a c j ę , zarząd S e k c j i p o d ją ł kro
k i p r z e c iw d z ia ła ją c e z a m ie n ie n iu S e k c ji na s to w a r z y s z e n ie p o ls k ic h patrologów i m iłośn ik ów antyku c h r z e ś c ija ń s k ie g o ,^ o p ie r a ją c s i ę na p a r a g r a fie i Regulaminu d la s p e c j a lis t y c z n y c h S e k c j i pracowników naukowo - dydaktycznych Wyższych U c z e ln i K o śc ie ln y c h w P o ls c e , który sta n o w i: "Pracownicy naukowo - d y d a k ty czn i p o sz c z e g ó ln y c h d y s c y p lin w wyższych u c z e ln ia c h k a t o l i c k i c h w P o ls c e tw orzą S e k c je S p e c j a l i s t y czn e " . Jako k ryteriu m p r z y j ę t o w ięc p racę naukową lu b naukowo - dy d ak tyczn ą w k t ó r e j ś z w yższych u c z e ln i k a t o l i c k i c h w P o ls c e , mocą n om in acji k o ś c ie ln e j lub m i s j i k a n o n ic z n e j. Yt' tym k o n te k ś c ie zwery fikow ano i zm n iejszon o l i c z b ę członków nadzw yczajnych, o g r a n ic z a ją c j ą do osób , k tórych dorobek i wkład w d z ie d z in ie p a t r o l o g i i c zy ar c h e o l o g i i c h r z e ś c ij a ń s k ie j j e s t pow szechnie znany i c e n io n y , a zaan gażow anie r e l i g i j n e n ie budzi n a jm n iejszy ch w ą t p liw o ś c i.
A k tu a ln ie członkam i nadzwyczajnymi s ą 4 osoby / 2 duchowne, 2
ś w ie c k ic h , k t ó r e d o p ie r o c o u k o ń c z y ły s t u d i a s p e c j a l i s t y c z n e . z p a t r o l o g i i i n i e s ą zaan gażow an e w w y ż s z e j u c z e l n i k a t o l i c k i e j , a ewen tu a ln y d orob ek naukowy j e s t d o p ie r o p r z e d n im i.
S p e c j a l i ś c i , k t ó r z y n i e s p e ł n i a j ą warunków c z ło n k o s t w a S e k c j i P a tr y s t y c z n e j m ają je d n a k m o ż liw o ś ć u d z ia łu w sym p ozjach naukowych, organizow anych p r z e z U c z e l n i e K o ś c ie ln e i s ą na n ie z a p r a s z a n i . Wno szą w ięc o n i r ó w n ie ż sw ój w kład w rozw ój p a t r o l o g i i p o l s k i e j , odda jąc tym samym p r z y s łu g ę t a k ż e S e k c j i P a t r y s t y c z n e j . S e k c j a P a t r y s t y czna n a to m ia st s t a r a s i ę s ł u ż y ć pomocą młodym s p e c j a l i s t o m , z w ła s z c z a św ieckim , p o p r z e z u k a z a n ie im m o żliw y c h ob sza ró w w s p ó łp r a c y i u k ip r u n kowanie e w e n tu a ln e j d z i a ł a l n o ś c i n a u k o w ej. S ty m u lu je t a k ż e k s i ę ż y , k tórzy u z y s k a li l i c e n c j a t y w z a k r e s i e p a t r o l o g i i na P a p i e s k ic h Wy d z ia ła c h T e o lo g ic z n y c h , aby - mimo z a a n g a ż o w a n ia w p r a c ę d u s z p a s t e r ską - p o g ł ę b i a l i sw o ją s p e c j a l i z a c j ę 1 - w m ia r ę m o ż liw o ś c i - k o n t y nuowali z a in t e r e s o w a n ia p a t r o l o g i ą . K s. d r Bogdan C z ę sz P r z e w o d n ic z ą c y S e k c j i P a t r y s t y c z n e j p rzy K o m is j i E p is k o p a tu d / s . N auki K a t o l i c k i e j Warszawa, i i l u t e g o 1987 r .
2 . 1600-LECIE NAWRÓCENIA I CHRZTU ŚW. AUGUSTYNA /Wypowiedź d l a R ad ia W a ty k a ń sk ieg o d n ia 24 IV 1987 r . /
T eg o ro czn a W ie lk a n o c w y p a d ła d o ś ć p ó ź n o . A le w ł a ś n i e w t y c h dniach m ija 1600 l a t od p a m ię tn e g o w y d a r z e n ia , k t ó r e m ia ło m i e j s c e na W ielkanoc 387 r . w M e d io la n ie . Z rąk b is k u p a Ambrożego o tr z y m a ł wtedy c h r z e s t ś w ie ż o naw rócony z m anicheizm u i t r o c h ę może z p ogań stwa - św . A u g u sty n . P a p ie ż Jan Paw eł I I p rzy p o m n ia ł i u c z c i ł tam to z d a r z e n ie p r z e z l i s t a p o s t o l s k i "A ugustinum H ip p onensem " . Na całym ś w ie c ie odbyw ają s i ę o k o lic z n o ś c io w e sy m p o z ja , u k a z u ją s i ę nowe k s i ą ż k i . W s p o s ó b s p e c j a l n y c z c i św . A u gu styn a w ła ś n ie d z i s i a j , d o k ła d n ie w r o c z n i c ę j e g o c h r z t u , M ięd zyw yd ziałow y Z a k ła d Badań nad Antykiem C h r z e ś c ij a ń s k im , k tó r y od w ie lu l a t k r z e w i w ie d z ę p a t r y
