View of Sympozjum Sekcji Patrystycznej w Białymstoku

4 3 6

-5 . SYMPOZJUM SEKCJI PATRYSTYCZNEJ W BIAŁYMSTOKU

W d a la c h 16 - 17 w r z e ś n i a 1985 r . o d b y ło s i ę w Wyższym S em i­ n ariu m Duchownym w B ia ły m s to k u sym pozjum S e k c j i P a t r y s t y c z n e j p rzy K o m is j i E p is k o p a tu P o l s k i d / s N auki K a t o l i c k i e j . R o z p o c z ę ło s i ę ono

M szą św . k o n c e le b r o w a n ą pod p r z e w o d n ic tw e m J . E . k s .b p a d ra Edwarda K i s i e l a , A d m in is t r a t o r a A p o s t o l s k i e g o A r c h i d i e c e z j i w B ia ły m s to k u . H o m ilię w y g ł o s i ł k s . d o c . d r h a b . F r a n c i s z e k D r ą c z k o w sk i /K U L /. Otwa­ r c i a ob rad d o k o n a ł k s .b p Edward K i s i e l , w y r a ż a j ą c r a d o ś ć z p r z y b y c ia p a t r o lo g ó w , a n a s t ę p n i e p r z e d s t a w i ł z a r y s h i s t o r i i A r c h i d i e c e z j i oraz j e j s t a n a k t u a l n y . P r e z e s S e k c j i P a t r y s t y c z n e j k s . d r Bogdan C z ę sz / P o z n a ń / w swym w y s t ą p i e n i u p o d k r e ś l i ł z n a c z e n i e p ism Ojców K o ś c i o ł a w d i a l o g u eku­

m en iczn y m , s t w i e r d z a j ą c i ż t e o l o g i a Ojców K o ś c i o ł a - t o t e o l o g i a K o ś c i o ł a n i e p o d z i e l o n e g o . N a s t ę p n i e s k i e r o w a ł s ło w a p o d z ię k o w a n ia

pod a d resem k s .b p a K i s i e l a 1 k s .b p a d o c .d r a h a b . J e r z e g o O zorow sk iego, r e k t o r a W y ższeg o S em in ariu m D uchow nego w B ia ły m s t o k u , z a u m o ż liw ie ­

n i e s p o t k a n i a cz ło n k o m S e k c j i P a t r y s t y c z n e j w budynku t e g o ż Sem i­

n a r iu m . Na z a k o ń c z e n ie p r z e k a z a ł w s z y s t k im obecnym p o z d r o w ie n ia od J . E . k s .b p a T a d e u s z a G o e ła w s k ie g o , O r d y n a r iu s z a D i e c e z j i G d ań sk iej w raz z o b i e t n i c ą u d o s t ę p n i e n i a S em in a riu m D uchow nego w Gdańsku d la

z o r g a n iz o w a n ia k o l e j n e g o s p o t k a n i a c z ło n k ó w S e k c j i P a t r y s t y c z n e j , ja k t o m ia ło m i e j s c e w rok u 1 9 8 4 . S e s j i p r z e d p o łu d n io w e j p r z e w o d n ic z y ł k s . d r A n d r z e j B ober S J . P ie r w s z y r e f e r a t p t . " K o ś c i s p o ł e c z n o ś ć ? Z a r y s p i e r w

z y c h

w i e k ó w

sym pozjum b ęd ą o p u b lik o w a n e w c a ł o ś c i w n a stę p n y m num erze "Vox P a -

tru m " , w n i n i e j s z y m s p r a w o z d a n iu o g r a n ic z y m y s i ę t y l k o do b a rd zo skró to w e g o z a s y g n a l i z o w a n i a i c h p r o b l e m a t y k i . A n a l i z u j ą c w y p o w ie d z i p i s a - w c z e s n o c h r z e ś c i j a ń s k i c h na te m a t K o ś c i o ł a , P r e l e g e n t s t w i e r d z i ł , że n a t u r ę K o ś c i o ł a w y r a ż a l i o n i p r z y pomocy p o j ę c i a w s p ó ln o t y - communio O k r e ś la n ie K o ś c i o ł a j a k o s p o ł e c z n o ś c i - s o c i e t a s - j e s t bowiem z j a w is k ie m p ó ź n i e j s z y Mgr K a z im ie r a D e r k a c z e w sk a /K U L / w k o m u n ik a c ie p t . : u P a -t r y t y c z n y i d e a ł a p a t h e s p a t h o s

437

w

" T r i

s ię t r e ś c i ą i m etodą p o le m ik i G rzeg o rza P alam asa z Barlaamem, k t ó r e j dowodem b y ły p r a k ty k i a s c e t y c z n e mnichów c h e s y c h a s tó w .

W p rzep ro w a d zo n ej po p r e le k c j a c h d y s k u s j i p o ru szo n o z a g a d n ie ­ nie w sp ó ln o ty i s p o ł e c z n o ś c i K o ś c io ła u p o s z c z e g ó ln y c h autorów

s t a r o c h r z e ś c i j a ń s k i c h . P isa r z e m , k tó r y na p ie r w s z y p la n wysuwał po­ j ę c i e w sp ó ln o ty K o ś c io ła b y ł Klem ens A le k s a n d r y j s k i. Podobne s t a ­

nowisko zajm ował O r y g e n e s ,a ta k ż e a u to r " D id ach e" . O K o ś c i e l e ja k o s p o łe c z n o ś c i mówił Paw eł z S a m o sa ty . D y sk u ta n c i z w r ó c i l i uw agę, że p o ję c ia " w sp óln ota" o ra z " s p o łe c z n o ś ć " n ie s ą ś c i ś l e sp r e c y z o w a n e . U Ojców K o ś c io ła n i e s ą one term inam i te c h n ic z n y m i na o k r e ś l e n i e

natury K o ś c i o ł a , ja k t o ma m ie j s c e w nowym K o d e k sie Prawa K a n o n ic z ­

nego. W zw iązk u z p o le m ik ą G rzeg o rza P alam asa z Barlaamem p o d ję to

temat inwektyw w l i t e r a t u r z e p a t r y s t y c z n e j . P o s łu g iw a n ie s i ę nim i w ynikało n ie w ą t p liw ie z ducha e p o k i i p a n u ją c e g o wówczas s t y l u .

Niemniej jed n ak w w ie lu wypadkach o b r a ź liw e w y r a ż e n ia i r ó ż n e g o r o ­ dzaju e p i t e t y n ie s ą p ozb aw ion e z ł o ś l i w o ś c i i c h ę c i p ok on an ia p r z e ­ ciw nika za w s z e lk ą c e n ę . T aki sp o só b p ro w a d zen ia d y sp u ty t e o l o g i c z ­ nej czy obrony w ła s n e j p r a w o w ie r n o śc i w ydaje s i ę być n ie w ła ś c iw y

zarówno w o d n i e s i e n i u do te m a tu , ja k i do m istr z ó w ż y c i a w e w n ę tr z n e -A go b io r ą c y c h w n i e j u d z i a ł . W d y s k u s j i u d z i a ł w z i ę l i : k s .F .D r ą c z k o -M l i TT 1 1 JŁ O J U U L Z , JL t ł A . T ' U J O A . M E * J A U H A Z , JL i ł 3L TT n Ł JL JŁ i A E* . T * JLtJŁ <5 B .C z ę s z , d o c .J .W o j t c z a k , bp E .O z o r o w sk i, k s . E . S t a n i e k , o n a o s z . k s .d r M . 3 e m i e l i t v . K .D erk a czew sk a . k s . k s.d r S t .L o n g o s z , k s .d r M . j e m i e l i t y , K .D erk a czew sk a .

Obrady s e s j i p o p o łu d n io w e j, którym p r z e w o d n ic z y ła p .d o c .d r

hab. H .W ipszycka, r o z p o c z ę t o o d c z y ta n ie m kom unikatu k s . d r H .P ap ro­

ck ieg o /ChAT/ p t . : " S y n t e z n e o p t r y s t y c z n a n a t e o l o g i i p r a w o s ł a w n e j p r z y k ł a ­ d z i e P a w ł a E v d o k i o w a temat: " W k ł a d m e n i c z n y p a t r y s t y k i p r a w o s ł a w i e

N astęp n y kom unikat na

d i a l o g e k d z i a ł a l n o ś c i I n s t y t u t ó w S a l o n i k a c h " a ** na u a -r i mó-* p r z e d s t a w ił k s .d r B .C z ę s z . P r e le g e n t omó­ d z i e i w n a w

w ił d z i a ł a l n o ś ć naukową i ek u m en iczną I n s t y t u t u T e o l o g i i Ekum eniczno P a tr y s ty c z n e j w B a ri o ra z P a t r ia r c h a in e g o I n s t y t u t u P a t r y s t y c z n e g o

w S a lo n ik a c h .

Po kom unikatach o d b y ła s i ę d y s k u s ja d o t y c z ą c a p o j ę c i a K o ś c io ­ ła w s t a r o ż y t n o ś c i , problem u o k r e ś l a n i a K o ś c io ła w t e o l o g i i prawo­ s ła w n e j, r o l i Ducha ś w ię t e g o w K o ś c i e l e o ra z z n a c z e n ia p o j ę c i a

438

"im ago D e i" . G łos z a b i e r a l i : k s . d r T . P i t y c h , k s . d r A .B o b e r, k s . d r *

S t .L o n g o s z , k s . d o c . E . S t a n i e k .

W ieczorem o d b y ło s i ę s p o t k a n i e wykładowców p a t r o l o g i i i a r ­ c h e o l o g i i , na k tó ry m k s .B .C z ę s z p r z e d s t a w i ł p ro g ram wykładów p a­

t r o l o g i i na P a p ie s k im W y d z ia le T e o lo g ic z n y m w P o z n a n iu . K s .d o c .d r h a b . W .M yszor /ATK/ p r z e d ł o ż y ł opracow any p r z e z s i e b i e wybór ź r ó ­

d ło w y ch te k s tó w p a t r y s t y c z n y c h j a k o podstaw ow y pomoc w n a u c z a n iu pa­ t r o l o g i i . Z a p o z n a ł t e ż s ł u c h a c z y ze s w o ją m etody d y d a k ty c z n ą . Obie p r o p o z y c j e , a c z k o lw ie k r ó ż n i ą c e s i ę m iędzy s o b ^ , s p o t k a ł y s i ę z

w ie lk im z a in te r e s o w a n ie m wykładowców p a t r o l o g i i . W d y s k u s j i p o d k re­ ś lo n o k o n ie c z n o ś ć d o s to s o w a n ia do a u d y to r iu m m etody i program u nau­ c z a n i a , na k t ó r e m a ją r ó w n ie ż wpływ z a ł o ż e n i a , s ta w ia n e p rz e z wy­

k ła d o w c ę , d o ty c z ą c e c e l u p a t r o l o g i i . W d y s k u s j i p o d k r e ś lo n o , że p a t r o l o g i a n i e może być tr a k to w a n a j a k o d y s c y p l i n a p o m o cn icza

w s to s u n k u do in n y c h p rz e d m io tó w w y k ła d a n y c h w s e m in a riu m . Wypo­ w i e d z i e l i s i ę na t e n t e m a t : k s . E . S t a n i e k , k s . F r .D r ą c z k o w s k i,

k s . W .M yszor, k s . A .B o b e r.

W d ru g im d n iu o b ra d n a jp ie r w k s . d r M a ria n B a lw ie rz /KUL/ wy­ g ł o s i ł r e f e r a t p t . : " I r e n e u s z w o b e c i n n o w i e r c ó w ", w k tó ry m u k a z a ł t r o s k ę p a s t e r s k ą B is k u p a Lyonu o zb aw ien ie in n o w ie rc ó w , s t w i e r d z a j ą c , że motywem p i s a n i a p r z e z n ie g o d z i e ł n ie b y ło p o k o n a n ie p rz e c iw n ik ó w , z w ła s z c z a g n o s ty k ó w , a l e p o z y s k a n ie ic h d l a K o ś c i o ł a o r a z w y k ła d p ra w d z iw e j w ia r y d l a c h r z e ś c i j a n p o z o s ta ­ j ą c y c h w j e d n o ś c i z K o ś c io łe m . N a s t ę p n i e mgr C ze sław M azur / P a x / w y g ł o s i ł k o m u n ik a t p t . : " A r g u m e n t p a t r y s t y c z n y w k a t o l i c k o - p r a w o s ł a w n e j w p o l e m i c e P o l s c e o k r e s i e O d r o d z e n i a " z a ry s o w u ją c y h i s t o r i ę

d i a l o g u m ięd zy w y z n a n ia m i: k a t o l i c k i m , praw osław nym i p r o te s ta n c k im , w k tó ry m w y k o rz y sty w a n o c z ę s t o p ism a Ojców K o ś c i o ł a zarów no w schod­

n i c h , j a k i z a c h o d n ic h .

W d y s k u s j i om awiano p ro b le m a rg u m e n tu p a t r y s t y c z n e g o . S tw ie r ­ d z o n o , że w c i ą g u wieków w b a r d z o ró ż n o ro d n y sp o só b p o s łu g iw a n o s i ę

t e k s t a m i O jców . B a rd z o c z ę s t o cy to w an o w y p o w ied zi w y rypane z kon­ t e k s t u , n a d a j ą c im s e n s odm ienny od z a m ie r z e ń a u t o r a . W d y s k u s j i u d z i a ł w z i ę l i : k s . F r .D r ą c z k o w s k i, k s . S t .L o n g o s z , bp E .O z o ro w sk i,

- 439

k s. U. C z ę s z , k s . E. S t a n i e k , k s . A. B o b er, k s . M. B a lw ie r z , KS. K. S t a n ie c k i, k s . T. Ś l iw a , C z. Mazur.

O s ta tn im p u n k tem sym pozjum b y ło o m ó w ien ie a k t u a l n y c h sp ra w S e k c ji. P o s i e d z e n i e , k tó re m u p r z e w o d n ic z y ł k s . B .C z ę s z , p r e z e s

S e k c ji, z a w i e r a ł o : o d c z y t a n i e tem ató w p r a c m a g i s t e r s k i c h i l i ­

c e n c ja c k ic h p rz y g o to w y w a n y c h pod k ie r u n k ie m p o s z c z e g ó ln y c h w y k ła ­ dowców p a t r o l o g i i , d y s k u s j ę nad z a g a d n ie n ie m k a r t o t e k i S e k c j i P a ­

t r y s t y c z n e j , s p r a w o z d a n ie ze s t a n u p e r s o n a l n e g o S e k c j i P a t r y s t y c z ­ nej /w d n iu i7 w r z e ś n i a 1985 r . - 50 c z ło n k ó w / i n f o r m a c j ę k s .

W.Myszora o w y d aw n ic tw ach PSP^a C z .M a z u ra o w y d aw n ic tw ach PAX-u,

zapowiedź te m a tu n a s tę p n e g o s p o t k a n i a czło n k ó w S e k c j i / E u c h a r y s t i a / Na z a k o ń c z e n ie p r e z e s S e k c j i z w r ó c i ł s i ę z p r o ś b ą do p r z e d s t a w i c i e ­

l i a r c h e o l o g i i o p r z y g o to w a n ie tem atów na n a s t ę p n e s p o t k a n i e .

K s. J ó z e f G rzy w aczew sk i - S i e d l c e

6 . DOROCZNE SPOTKANIE S E K C JI FILOLOGICZNEJ

Z i n i c j a t y w y S e k c j i F i l o l o g i c z n e j p rz y K o m is ji E p is k o p a tu do Spraw Nauki K a t o l i c k i e j o d b y ło s i ę w d n i a c h 10 - 11 w r z e ś n i a 1985 r w Wyższym S e m in a riu m Duchownym w L u b l i n i e t r a d y c y j n e s p o t k a n i e wy­

kładowców j ę z y k a ł a c i ń s k i e g o i g r e c k i e g o w W yższych S e m in a r ia c h Du­ chownych.

U c z e s tn ic y s p o t k a n i a z ł a t w o ś c i ą m o g li o d c z u ć c o r i n t u s

Gmachu S e m in a r y jn e g o , c z e g o dowodem b y ł a n ie z w y k ła ż y c z liw o ś ć wo­ bec g o ś c i zaró w n o ze s t r o n y W ładz s e m i n a r y j n y c h , j a k i p r o f e s o r ó w . Przejaw y t e j ż y c z l i w o ś c i o k a z a ł , m . i n . k s . p r o f . F r a n c i s z e k G r e n iu k , k tó ry p r z e n o s z ą c s w o je m a t e r i a ł y naukow e z C z y t e l n i s e m i n a r y j n e j , p rz e z n a c z o n e j d l a o b r a d u j ą c y c h , do s ą s i e d n i e g o p o m ie s z c z e n ia p o w ie ­ d z i a ł , że " te g o r o d z a j u w y ją te k u c z y n i pojaw ią s i ę t u t a j f i l o l o g o w i e " . Po o t w a r c i u sym pozjum p r z e z p r e z e s a S e k c j i k s . d o c . d r a h a b . Henryka M ó jto w ic z a , o d c z y ta n o l i s t J . E . k s . k a r d y n a ł a F r a n c i s z k a M a c h a r s k ie g o d o u c z e s t n i k ó w . P o d c z a s o b ra d w y g ło sz o n o n a s t ę p u j ą c e pi e l e k c j e : k s . d r H enryk O s tro w s k i / L u b l i n / w r e f e r a c i e p t . : e b a r d z o c h e t n i e i l e k r o ć P r o b l e m