WPŁYW RODZAJU I OBJĘTOŚCI PODŁOŻA ORAZ DAWKI NAWOZU HYDROCOTE TYP 40 NA WZROST MŁODYCH ROŚLIN ŻURAWKI AMERYKAŃSKIEJ (HEUCHERA AMERICANA L.)

(1)

Rocz. AR Pozn. CCCLXXXIII, Ogrodn. 41: 207-212

STANISŁAWA SZCZEPANIAK, PIOTR CZUCHAJ

WPŁYW RODZAJU I OBJĘTOŚCI PODŁOŻA ORAZ DAWKI NAWOZU HYDROCOTE TYP 40

NA WZROST MŁODYCH ROŚLIN

ŻURAWKI AMERYKAŃSKIEJ (HEUCHERA AMERICANA L.)

Z Katedry Roślin Ozdobnych

Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu

ABSTRACT. Heuchera americana L. ‘Palace Purple’ growing in bigger pots -with medium volume 500 cm³ formed more shoots than the ones in smaller pots – with 374 cm³ volume. Effect of the kind of medium on growth of young plants was not significant. The best growth of plants was observed under influence of 3.5 g·dm^-3 dose of Hydrocote fertilizer.

Key words: Heuchera americana, medium in pot, dose of Hydrocote fertilizer

Wstęp

Niezwykły rozkwit szkółkarstwa ozdobnego, w tym bylin, nastąpił w latach dzie- więćdziesiątych XX wieku. Zdaniem Jabłońskiej (2006) tendencja wzrostu będzie nadal utrzymywana ze względu na rozwój budownictwa jednorodzinnego nierozerwal- nie związanego z architekturą terenów zieleni. Dla uzyskania dobrej jakości bylin w doniczkach ważny jest dobór odpowiedniego podłoża, jego objętości i nawożenia.

Korzystny wpływ dodatku włókien kokosowych do substratu torfowego na wzrost róż- nych gatunków roślin ozdobnych stwierdzili w swoich badaniach Lis-Krzyścin (2002), Michalak i Hetman (2002), Treder i Nowak (2002), Dobrowolska i Startek (2003), Czajka i Szczepaniak (2005, 2006), Czuchaj i Szczepaniak (2005) oraz Laskowska i Sprzączka (2006). Natomiast z doświadczeń Strzeleckiej i Chohury (2000) wynika, że dodatek włókna kokosowego do podłoża nie ma istotnego wpływu na wzrost odmian bluszczu pospolitego, a w przypadku niektórych odmian może być nawet niekorzystny.

Z kolei Szczepaniak i Kupiec (2002), uprawiając omiega wschodniego w substracie torfowym, uzyskały większą liczbę pędów i kwiatostanów niż po użyciu do uprawy mieszanki ziemi inspektowej z torfem wysokim w proporcji 2:1 = v:v.

(2)

Celem badań było określenie wpływu rodzaju i objętości podłoża oraz dawki nawozu o spowolnionym działaniu na wzrost żurawki amerykańskiej ‘Palace Purple’ po 40 dniach uprawy w doniczkach.

Materiał i metody

Badania obejmowały doświadczenia prowadzone w szklarni w okresie od 26 marca do 5 maja 2004 roku i od 14 kwietnia do 25 maja 2005 roku. Siewki żurawki amerykań- skiej ‘Palace Purple’ zakupiono 25 lutego 2004 roku i 2 marca 2005 roku w paletach o 264 otworach o średnicy 2 cm. Do czasu posadzenia do doniczek siewki uprawiano w paletach o średnicy otworów 4 cm wypełnionych substratem torfowym odkwaszonym do pH 6,0 z użyciem 6 g CaCO3·dm^-3 i dodatkiem nawozu wieloskładnikowego Kristalon zielony (18-18-18) w dawce 0,5 g·dm^-3.

Doświadczenie określające wpływ rodzaju podłoża przeprowadzono tylko w 2004 roku. Zastosowano trzy podłoża: 1) torf wysoki odkwaszony do pH 6,0 dawką 6 g CaCO3·dm^-3, 2) mieszankę torfu wysokiego z glebą mineralną (2:1) = (v:v), 3) substrat torfowo-kokosowy firmy Ceres. Do każdego podłoża dodawano nawóz wieloskładni- kowy Hydrocote typ 40 (18-6-8) w dawce 2,5 g·dm^-3. Rośliny sadzono do doniczek o średnicy 10 cm i objętości 374 cm³. W latach 2004 i 2005 oceniono również wpływ objętości podłoża: 374 cm³ i 500 cm³. Jako podłoże zastosowano substrat torfowy z użyciem Hydrocote typ 40 w dawce 2,5 g·dm^-3. Ponadto oceniono, również w dwóch latach badań, wpływ różnych dawek nawozu Hydrocote typ 40: 1,5; 2,5 i 3,5 g·dm^-3. Rośliny uprawiano w substracie torfowym odkwaszonym do pH 6,0 dawką 6 g CaCO3·dm^-3 i w doniczkach o średnicy 11 cm i objętości 500 cm³. Do każdej doniczki wprowadzono składniki pokarmowe w ilości: przy dawce nawozu 1,5 g·dm^-3 N – 135 mg, P2O5 – 45 mg, K2O – 60 mg, przy dawce nawozu 2,5 g·dm^-3 N – 225 mg, P2O5 – 75 mg, K2O – 100 mg, przy dawce nawozu 3,5 g·dm^-3N – 315 mg, P2O5 – 105 mg, K2O – 140 mg. We wszystkich doświadczeniach po 40 dniach od posadzenia do doniczek wykonano pomiary wysokości roślin, liczby liści i pędów oraz średnicy roślin. W każ- dym przeprowadzonym doświadczeniu liczba powtórzeń wynosiła 20. Powtórzeniem była jedna roślina. Wyniki opracowano statystycznie i oceniono testem Newmana- -Keulsa na poziomie istotności α = 0,05.

Wyniki i dyskusja

Wpływ podłoża na wzrost żurawki amerykańskiej ‘Palace Purple’ okazał się istotny jedynie w odniesieniu do wysokości roślin (tab. 1). Rośliny uprawiane w podłożu torfowo-kokosowym były wyższe o ponad 1,8 cm od roślin rosnących w mieszance torfu wysokiego z glebą mineralną i o 2,2 cm od roślin uprawianych w substracie torfowym.

Wartości pozostałych badanych cech również były największe, choć nie potwierdzone statystycznie, w podłożu torfowo-kokosowym. Natomiast w uprawie żurawki krwistej

‘Leuchtkäfer’ w podłożu torfowo-kokosowym Czuchaj i Szczepaniak (2006) uzyskali rośliny o większej średnicy niż w mieszance torfu wysokiego z glebą mineralną (2:1).

(3)

Tabela 1 Wpływ rodzaju podłoża na wzrost żurawki amerykańskiej

Effect of kind of medium on growth of Heuchera americana L.

Rodzaj podłoża Kind of medium

Wysokość rośliny Height of plant

(cm)

Średnica rośliny Diameter of plant

(cm)

Liczba pędów Number of shoots

Liczba liści Number of leaves Substrat torfowo-

-kokosowy Coconut substrate

12,1 b 23,0 a 3,1 a 35,2 a

Substrat torfowy Peat substrate

9,9 a 22,3 a 2,8 a 34,2 a

Torf + gleba mineralna (2:1) Peat + mineral soil (2:1)

10,3 a 21,2 a 3,1 a 34,9 a

Średnie wartości oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie na poziomie α = 0,05.

Means indicated by the same letter are not significantly different at α = 0.05.

Średnie z dwóch lat badań wskazują na istotny wpływ objętości podłoża zastosowa- nej do uprawy żurawki amerykańskiej jedynie w odniesieniu do liczby pędów. U roślin uprawianych w doniczkach o większej objętości podłoża (500 cm³) było o 0,9 pędów więcej niż u roślin rosnących w doniczkach o objętości mniejszej (374 cm³) (tab. 2).

Jednak w 2004 roku, uprawiając żurawkę amerykańską ‘Palace Purple’ w mniejszej objętości podłoża – 374 cm³, stwierdzono, że rośliny były istotnie wyższe (o 2,1 cm) i szersze (o 4,2 cm) od roślin uprawianych w doniczkach o objętości 500 cm³. Nato- miast w 2005 roku stwierdzono istotne różnice w wysokości i średnicy roślin oraz liczbie pędów, które były odpowiednio większe o 2 cm, o 4,8 cm i o 1,6 u żurawki uprawianej z użyciem większej objętości podłoża. Na wartość badanych cech mogły mieć wpływ różne warunki świetlne w kolejnych latach uprawy. W 2004 roku usłonecznienie w okresie badań wynosiło 262,4 godziny, a w 2005 roku było o 66,7 godziny większe.

Szczepaniak i Kozik (2004) uzyskały wyższe rośliny nachyłka wielkokwiatowego, z większą liczbą kwiatostanów oraz dłuższymi pędami, uprawiając je w doniczkach o mniejszej pojemności (1 dm³) niż gdy rośliny uprawiano w większych doniczkach (1,5 dm³). Z doświadczeń Sprau (2003) z nachyłkiem okółkowym oraz Czuchaja i Szczepaniak (2006) z żurawką krwistą ‘Leuchtkäfer’ wynika, że wielkość doniczek nie ma wpływu na wzrost tych roślin.

Na wzrost żurawki amerykańskiej, podobnie jak żurawki krwistej (Czuchaj i Szcze- paniak 2006), miała wpływ dawka użytego nawozu o spowolnionym działaniu Hydro- cote typ 40 (tab. 3). Największą średnicę roślin i liczbę pędów miały rośliny uprawiane w podłożu po użyciu dawki nawozu 3,5 g·dm^-3. Również Kozik i in. (2004) w doświad- czeniu z nachyłkiem wielkokwiatowym uzyskały wyższe rośliny, stosując większe dawki nawozów o spowolnionym działaniu.

(4)

Tabela 2 Wpływ objętości podłoża na wzrost żurawki amerykańskiej

Effect of medium volume on growth of Heuchera americana L.

Rok uprawy Year of cultivation Cecha

Trait

Objętość podłoża w doniczce Medium volume

in pot 2004 2005

Średnia Mean

374 cm³ 9,9 b 13,9 c 11,9 a

Wysokość rośliny (cm)

Height of plant

(cm) 500 cm³ 7,8 a 15,9 d 11,8 a

Średnia – Mean 8,8 a 14,9 b

374 cm³ 22,3 b 22,1 b 22,2 a

Średnica rośliny (cm)

Diameter of plant

(cm) 500 cm³ 18,1 a 26,9 c 22,5 a

374 cm³ 2,8 a 2,6 a 2,7 a

500 cm³ 3,1 a 4,2 b 3,6 b

Średnia – Mean 2,9 a 3,4 a

374 cm³ 34,2 b 27,2 a 30,7 a

Liczba liści Number of leaves

500 cm³ 33,0 ab 31,4 ab 32,2 a

Średnia – Mean 33,6 b 29,3 a

Wnioski

1. Rodzaj podłoża miał niewielki wpływ na wzrost żurawki amerykańskiej ‘Palace Purple’. Wyższe rośliny uzyskano w podłożu torfowo-kokosowym niż po użyciu torfu wysokiego z glebą mineralną (2:1) lub substratu torfowego.

2. Rośliny o największej średnicy i dużej liczbie pędów otrzymano po zastosowaniu nawozu Hydrocote typ 40 w dawce 3,5 g·dm^-3 podłoża.

3. Przy uprawie w doniczkach o objętości podłoża wynoszącej 500 cm³ rośliny żu- rawki amerykańskiej ‘Palace Purple’ miały więcej pędów niż gdy do uprawy użyto doniczek o objętości 374 cm³.

(5)

Tabela 3 Wzrost żurawki amerykańskiej w zależności od dawki nawozu i roku uprawy Growth of Heuchera americana L. depending on fertilizer dose and year of cultivation

Rok uprawy Year of cultivation Cecha

Trait

Dawka nawozu Dose of fertilizer

(g·dm^-3) 2004 2005

Średnia Mean

1,5 10,6 b 15,6 c 13,1 a

2,5 7,8 a 15,9 c 11,8 a

Wysokość rośliny (cm)

Height of plant

(cm) 3,5 11,0 b 15,0 c 13,0 a

1,5 19,4 a 24,7 bc 22,1 a

2,5 18,1 a 26,9 c 22,5 a

Średnica rośliny (cm)

Diameter of plant

(cm) 3,5 22,5 b 26,8 c 24,6 b

1,5 3,1 a 2,8 a 2,9 a

2,5 3,1 a 4,2 ab 3,6 ab

3,5 3,7 ab 5,0 b 4,3 b

1,5 33,8 ab 29,3 a 31,5 a

2,5 33,0 ab 31,4 ab 32,2 a

Liczba liści Number of leaves

3,5 38,0 b 30,1 a 34,1 a

Średnia – Mean 34,9 b 30,3 a

Literatura

Czajka E., Szczepaniak S. (2005): Wpływ podłoża na wzrost młodych roślin trzech gatunków bylin o ozdobnych liściach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 504: 57-65.

Czajka E., Szczepaniak S. (2006): Wzrost kocanek włochatych uprawianych w doniczkach w zależności od rodzaju podłoża. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 510: 97-104.

Czuchaj P., Szczepaniak S. (2005): Wzrost i kwitnienie gailardii ościstej (Gaillardia aristata Pursh.) uprawianej w doniczkach w różnych podłożach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 504:

67-71.

Czuchaj P., Szczepaniak S. (2006): Wpływ rodzaju i objętości podłoża oraz dawki nawozu Hydrocote typ 40 na wzrost młodych roślin żurawki krwistej (Heuchera sanguinea Engelm.).

Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 510: 113-118.

(6)

Dobrowolska A., Startek L. (2003): Wpływ niektórych czynników uprawowych na wzrost i kwitnienie odmian niecierpka nowogwinejskiego z grupy Sonic. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 491: 43-50.

Jabłońska L. (2006): Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania rozwoju polskiego kwiaciarstwa.

Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 510: 203-211.

Kozik E., Henschke M., Loch N. (2004): Growth and flowering of Coreopsis grandiflora Hogg.

under the influence of Osmocote Plus fertilizers. Rocz. AR Pozn. 356, Ogrodn. 37: 117-122.

Laskowska H., Sprzączka I. (2006): Ocena przydatności wybranych podłoży do uprawy donicz- kowej pędzonych tulipanów. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 510: 317-323.

Lis-Krzyścin A. (2002): Wpływ różnych podłoży na wzrost i kwitnienie niecierpka nowogwinej- skiego. Rocz. AR Pozn. 341, Ogrodn. 35: 147-152.

Michalak B., Hetman J. (2002): Wpływ podłoża i nawożenia na jakość rozsad jednorocznych roślin kwietnikowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 485: 205-216.

Sprau G. (2003): Coreopsis verticillata direkt in den Endtopf stecken. Magaz. Zierpflanz. 4: 34- -35.

Strzelecka K., Chohura P. (2000): Wpływ włókna kokosowego jako komponentu podłoża na wzrost 14 odmian bluszczu pospolitego. Rocz. AR Pozn. 318, Ogrodn. 29: 111-116.

Szczepaniak S., Kozik E. (2004): Wpływ rodzaju i objętości podłoża oraz nawozów o spowol- nionym działaniu na wzrost młodych roślin nachyłka wielkokwiatowego. Rocz. AR Pozn.

360, Ogrodn. 38: 157-161.

Szczepaniak S., Kupiec A. (2002): Wzrost i kwitnienie omiega wschodniego (Doronicum orien- talne Hoffm.) ‘Little Leo’ uprawianego w doniczkach pod osłonami. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 483: 245-251.

Treder J., Nowak J. (2002): Zastosowanie podłoży kokosowych w uprawie roślin rabatowych.

Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 485: 351-358.

THE EFFECTS OF KIND OF MEDIUM, VOLUME AND FERTILIZER DOSE ON GROWTH OF YOUNG PLANTS OF HEUCHERA AMERICANA L.

S u m m a r y

Three kinds of medium were used in the experiment: coconut substrate, peat substrate and high peat mixed with mineral soil (2:1). The effects of medium volume in pot and different doses of Hydrocote were also evaluated. Height of plants number of leaves and shoots and diameter of plants were measured 40 days after the plants were potted.

Heuchera americana ‘Palace Purple’ growing in bigger pots – with medium volume 500 cm³ had more shoots than the ones in smaller pots – with 374 cm³ volume. The highest dose of Hy- drocote (3.5 g·dm^-3) caused a strong growth of plants; they had the largest diameter and number of shoots. Height of plants was the biggest in the coconut substrate.