WSTĘP . . . 9
Baza źródłowa . . . 14
Literatura przedmiotu . . . 22
Struktura pracy . . . 30
Rozdział I. ŚRODOWISKA PISZĄCE W POLSKICH MIASTACH PÓŹNEGO ŚREDNIOWIECZA . . . 33
Miejska inteligencja czy les gens de savoir? . . . 36
Poziomy wykształcenia . . . 41
Szkoła parafi alna . . . 42
Uniwersytet . . . 46
Kraków a piśmienność mieszczańska . . . 48
Uniwersytet a miasto w XV w. . . 53
Wykształcenie jako droga awansu społecznego . . . 62
Rozdział II. KANCELARIA MIEJSKA . . . 67
Dokumenty i listy . . . 70
Tematyka . . . 75
Najstarsze księgi miejskie . . . 82
Księgi ławnicze . . . 88
Tematyka wpisów . . . 91
Liczba spraw . . . 95
Księgi wójtowsko-ławnicze i wójtowskie . . . 97
Księgi radzieckie . . . 98
Tematyka wpisów . . . 99
Liczba spraw . . . 104
Księgi rachunkowe . . . 105
Księgi przyjęć do prawa miejskiego . . . 108
Księgi kryminalne . . . 109
Księgi testamentów . . . 109
Źródła prawa . . . 111
S
PIS TREŚCI6 Piśmienność mieszczańska w późnośredniowiecznej Polsce
Kodeksy prawnicze, zbiory ortyli i przywilejów miejskich . . . 111
Wilkierze . . . 115
Dokumentacja cechowa . . . 118
Działalność kronikarska w kancelariach miejskich . . . 122
Kultura prawna . . . 128
Rozdział III. PISARZE MIEJSCY . . . 133
Najstarsze wzmianki o pisarzach miejskich . . . 136
Zastępca pisarza . . . 137
Pisarz ławy . . . 139
Pisarz wójta . . . 140
Familiares notarii . . . 143
Pisarz i jego miejsce w hierarchii miejskiej . . . 144
Obowiązki i kwalifi kacje . . . 144
Zarobki w kancelarii miejskiej . . . 152
Dodatkowe źródła dochodu . . . 158
Stan majątkowy . . . 162
Miejsce w hierarchii miejskiej . . . 166
Pisarze miejscy jako grupa społeczna . . . 168
Duchowni w kancelarii . . . 170
Świeccy pisarze miejscy . . . 175
Rozdział IV. PROFESJONALIŚCI SŁOWA PISANEGO . . . 193
Ministerialis civitatis . . . 194
Zawodowi zastępcy sądowi . . . 197
Tłumacze . . . 202
Parafi a: szkoła i kler . . . 204
Scriptores, notarii, baccalarii . . . 208
Clerici uxorati . . . 211
Notariusze publiczni . . . 211
Pracownicy kancelarii i urzędów . . . 217
Producenci książek . . . 221
Pauperes litterati . . . 224
Notarii privati . . . 224
Pedagodzy prywatni . . . 227
Scholares et studentes . . . 228
Status majątkowy . . . 230
Liczba i pochodzenie . . . 231
Status społeczny . . . 233
Rozdział V. PISMO W ŻYCIU MIESZCZAN . . . 240
Mieszczanie i dokumenty . . . 240
Rejestry handlowe . . . 241
Listy i dokumenty . . . 247
Testamenty . . . 250
Spis treści 7
Rola dokumentu . . . 255
Książka w mieście . . . 261
Kobiety a pismo . . . 267
Łacina i języki wernakularne . . . 274
ZAKOŃCZENIE . . . 281
WYKAZ SKRÓTÓW . . . 289
BIBLIOGRAFIA . . . 292
SUMMARY . . . 320
SPIS ILUSTRACJI . . . 325
INDEKS OSOBOWY . . . 326
INDEKS GEOGRAFICZNY . . . 344
