Ankieta "Słownika Polski Walczącej na Kresach Północno-Wschodnich w II Rzeczypospolitej"

MODEST BOBOWIC Z ps.WIRCZ - MODEST

1. Bobowicz Modest s.Wacława i Flori anny z Kozłowskich, pseudonim WIRCZ, -MODEST

2. Urodzony 30 czerwca 1922 r. w Wilnie

4. Po mieczu pochodzę z polskiej szlacheckiej rodziny z Inflant. Dziadek Wincenty Bobowicz za udział w Powstaniu Styczniowym został pozbawio­

ny swego rodzinnego gniazda i przymusowo wcielony na 12 lat do armii carskiej. Po kądzieli pochodzę z mieszczańskiej warszawskiej rodziny.

W roku 1939 ukończyłem gimnazjum im.Króla Zygmunta Augusta w Wilnie i zdałem egzamin do Liceum Technicznego im.Marszałka J.Piłsudskiego (PST na Holendem!) . Od 1935 roku byłem harcerzem w Błękitnej Jedynce Żeglarskiej, czemu zawdzięczam przygotowanie do pokonywania trudów okresu okupacji.

5. a) Od początku września 1939 roku byłem żołnierzem kompanii wartow­

niczej w Wilnie.

b) W nocy z 18 na 19 września brałem udział w obronie mostu Zielonego przed wkraczającą do Wilna A.Oz.

c) W październiku tegoż roku wstąpiłem do konspiracji harcerskiej i złożyłem przysięgę na ręce drużynowego.

ба.Ро ukończeniu liceum na Holendem! w czerwcu 1942 roku, przedostałem się na Nowogródczyznę do posiadłości mojego brata Eugeniusza w Boja ­ rach Iszczołniańskich k.Szczuczyna Nowogródzkiego. Ponieważ w gospo ­ darstwie brata działała placówka AK, zostałem jej ŕ żołnierzem. Działal­

ność placówki to: wywiad, dywersja i sabotaż gospodarczy.

b) W końcu lipea 1943 roku wstąpiłem do kompanii partyzanckiej "Lecha"

por.Józefa Świdy. Kompania ta wyrosła z działającego od jesieni 1942 r partyzanckiego oddziału "Puszczyka" por.Jana Skorba, i była zaczątkiem I bat.77 pp AK w tworzącym się Zgrupowaniu Nadniemeńskim. Brałem udzia w ramach tej kompanii w następujących ważniejszych walkach:

- pod Szalewem początek września 43r., rozbito oddział niemiecki wzmocniony policją białoruską. Poległ 1 żołnierz niemiecki, resz­

ta wzięta do niewoli, zdobyto broń,

- pod Posolczą ok.16 września 43 r. rozproszono atakujący oddział partyzantki sowieckiej. Straty nepla 3 zabitych, zdobyto broń.

Straty własne: ciężko ranny ppor!*Kubuś"±xx±Mx Tadeusz Brykczyńs- ki i kpr."Ponton" Wiktor Burdziej. Obaj wkrótce zmarli.

- pod Berdówką 18 września 43 r. przebicie się przez pierściep obławy niemieckiej. Straty nepla nieznane. Straty własne: jeden ranny,

- pod Dubiczami 23 października 43 r. po zadaniu dużych strat okrążającemu i atakującemu sddxia±Btx± nas oddziałowi niemiec­

kiemu wycofaliśmy się przez błota dubiczańskie tracąc kontakt

z dużymi siłami nepla. Straty nepla: prawdopodobnie około 5 zabi ­

tych. Straty własne? zabity "Stiopa" Wołk-Łaniewski, ciężko

f ^{. c} r

9 Ín.[ І w

՜

՜ orr Հ ՝• ".

• ք*ք ր < ßn P ľ Հր

■

՚ 9

P Ո

Г Դ U Դ . )

V ‘ í շ O յ TS

'i ? rflvs:Հ

Ի; W' «i է

o e: . n.

: r U

ո ■՝

i . c

! ։ í О

.П

Լէ 1

J F՞1

՜ ' 9 Л

í

- Ą 1 дъ-

■ 1

'(

Հ ՚ W

Ղ 1'0 ՜

. V . ¡ ՜

r • < •

FT H л"՜1

‘ ծ

•՜)

Г ՜ Դ'.

է

1 Г

S՛ V T.-՛

■

f ■ c ՚

9 ; Հ let Ջ v O ՛Հօ ’ ■ ՚ ; I

\ ; ( 9 : ՜

■

• 4 Դ ր 'ր 4

rf ՜ <-֊ ■

i SbSßl Д?Я օ՜.,9 ^nls ’■'Р'Т C ” W Ր ŕ ոл ■ '•

■

О. О '֊: ЭО'Т'ТК '

■

w . 're

•

հձ v

А ՚ .

. ŕ

՚ v • հհ я tr " п՝՜ is be

— I • Հ

v ■

■

f

f Ճ e in ;

՛

91 ЛО*Т! 0 W r F. " f! JR"! i "n: r ' TVV ° f

i ՚ I ՜ W Շ ; -

'J J. ИО :o f ѴПІ bo՞ г/. ІЯо :՛ 0813 P

c ’ 'f ■ r ■ •’<՝• оіл; о\ժí ni ;8ławi) ŕs.[ ľ ßr vode ow ow'ieMmYSTq

• ■

.1'0 И'Яс v ■- I

"'V'՜ - ՜ 'Հ < W ч ՝•

Հ -:0 í:

ľ , 0W1 9 PTSbítsJ c

s у.' ։

и ՜ր т •- Լ՝ f

՛՛ f

ГТ x ѴЛ?'ГТ о?

r

՚

■ ■ f V՜ í

■s՜1 ՞

՚

, j- v c •՛.

I .

ranil : ”Klon” Zbigniew Koźliński i ”Muszka" Władysław Łukaszewicz.

c) w końcu października 1943 roku łącznie z kilkoma kolegami z konspi­

racji szczuczyńskiej , a będącymi dotąd w I batalionie, zostałem ski ero

Ratajskiego. W ramach szkolenia dokonywane były: wykolejenie pociągu, niszczenie łączności, niszczenie mostów, zasadzki.

d) Na początku kwietnia 1944 roku oddział "Żala" został włączony do formującego się VII bat. 77 pp AK por."Ponurego" Jana Piwnika. ( Uwaga:

por."Żal" odszedł od naszego oddziału na przełomie1943 i 1944 roku, po nim dowodził por."Walter"Julian Berdowski, a w кикяхЕ końcowym okresie ppor."Czertwan" Witold Gineł. Jednak określenie naszego oddziału jako oddziału "Żala" pozostało i jest używane do dzisiaj).

e) W VII batalionie otrzymałem przydział do 2 киіхціялііх# plutonu ppor."Okonia" Eugeniusza Klimowicza. Pluton ten po niedługim czasie został rozbudowany do stanu kompanii. Była to 2 kompania VII bat.

Objąłem funkcję dowódcy 1 drużyny. Rozkazem nr 22 Komendanta Okręgu Nowogródzkiego z dnia 22 kwietnia 1944 roku zostałem awansowany ze st.Strzelca do stopnia kaprala.

W ramach działań VII batalionu brałem udział w następujących walkach:

- próba zdobycia Szczuczyna dnia 29 IV 1944 r. ze względu na zdradę nie powiodła się. Straty własne były ogromne. Życie straciło 43 żołnierzy, w tym mój brat Tadeusz Bobowicz ps.

Mateusz ( harcerz Czarnej Trzynastki Wileńskiej) oraz mój przyjaciel Leonard Gil "Dżuma” . Na polu waiki poiegło 25 żoł­

nierzy, do niewoli wzięto 18 żołnierzy. Cl ostatni zostali zamordowani w więzieniu w Mińsku,

- pod Jacnnowiczami 8 VI 1944 r. zdobyto o bunkrowaną strażnicę niemiecką. Wzięto do niewoli całą załogę. Ubezpieczająca od strony Nowego Dworu kompania 3 naszego batalionu zadała miaż­

dżącą klęskę oddziałowi niemieckiemu zdążającemu na pomoc.

Straty перла w rannych i zabitych wyniosły około 27. Straty własne: dwóch zabitych i dwóch rannych. Polegli: plut."Orłów"

Edward Barancewicz i st.տէրz."Janusz" NN,

- pod Jewłaszami 16 VI 1944 r. zdobyto silnie bronioną, obunkro ­ waną strażnicę niemiecką. Załoga niemiecka została zniszczona.

Straty własne: polegli lub zmarli od ran: por.Antoni Adamczyk ps.Antoni, strz."Dąb" NN, ppor.Bronisław MaiyFilipowicz ps.Mały,

"Kabura" NN, Kocoń, st.strz.Jerzy Kondrat ps.Dymek (mój przyjaciel z gimnazjum i drużyny harcerskiej) , "Lipek" NN, st. strz.Andrzej іхркк Lisaj "Kanarek" , Michał Lisaj "Topola" , Franciszek Masiuk

"Brzoza" , por.Jan Piwnik "Ponury" , sierż."Tosiek" , plut.Jan Miński "Staliniec. Łącznie poległo 13 żołnierzy, w tym dowódca

batalionu.

, -

О .-1 ՚ " T9' vi: í’ í5 Г : ՝

■ ’ . ՛

՜ ■

i ՚

vwoo оЯ ямкэвх w £ , ՜ , ■

՝ .

cne ' Кхіхяіиргах S on ísisbysTC ireTf ՜հտ^Ժօ e r; < ՛ Lßd vf T V

bnam< . í ՚ ՜ ■

t JBiníei ■ ՜

. £.Հ і meÍPI:

i '՜ .

У

le

í ! . r

I ГТ.

— I

д.' Ч IV ?l о

JE i

c ľ э

՚.

. T ք

՜է I 'Oí?

ro .

1 է

Г '

s an 9 Г.s.

) i э

՜

, Դ ո. ֊

՛■ ■ г г:

' "Г Э V ՝. !

:

՚ , ճ՞ր 3 j.

.v -

ր ՜ Loq іЯі-ßw í- lo f

՚

■

: Э1 TÉS Ś S790T L i

: OÍ: í ■/ ՚

.v ՚

: ոք* ՛..r iín гк ďuf І.Г .sic -

JC

քղ

Ժ

ո

.

w

* ՚ ■՝ c P F w V .' *T t im n . в t c -• , ՝r " - и Ճ

՛ ' Հ ՛. ' ՚ .

. is El ; łwoo 9 І П ~

í л f ex f f c t . . xw llow c

՝

Հ' " "SRUfíJ V

, ■

л b по ՝հ. ■ .гл f г .

” !г - j ; t ' r - ֊ : я г/՝ зол г

; . ' r ՜

՚

-í í if / í o. e։- Ղ ? sinr.qt on l rov* о ... ■ tv հո օ՞ր n iwoi LsuŁc ь ■: j.op. í- է ; o v л p f л v.

՛ ín հԺ i;.ry 'o' -í : m . -.v ճ ղ; ■ i л

FI՜ л: ■•)՝■՛■ ■ , í՛ •

5

7. Po rozproszeniu oddziałów AK w Puszczy Rudnickiej podjąłem decyzję powrotu na Ziemię Nowogródzką. W trakcie przedzierania się naszej około 30-oosobowej grupy przez pierścień sowieckiego okrążenia zostaliśmy nad ranem 19 lipea okrążeni i rozbrojeni przez oddział NKWD. Podczas przemarszu pod strażą do Gudełek zastała nas noc.

Zarządzono nocleg na pogorzelisku puszczańskiej wioski. Korzystając z ciemności i gęstej mgły uciekłem razem z dowódcą kompanii por."Oko ­ niem" i jego zastępcą ppor."Czertwanem". Po wÍLu przygodach dotarliś­

my do placówki AK położonej poza Puszczą, wU^íy^âíismy się do połowy sierpnia 1944 roku, to jest do czasu naszego wymarszu w okolice Szczuczyna. Los chciał, że przechodziliśmy niedaleko Surkont w dniu toczonej tam walki przez "Kotwiczą". Słyszeliśmy strzały.

Po dojściu do celu rozdzieliliśmy się. Powrót do Bojar okazał się niemożliwy, gdyż rozsiadł się tam "sielsowiet". Ukrywałem się do końca listopada u przyjaznego gospodarza. Z nasłuchu radiowego wywnioskowałem, że stosunek aliantów do naszych Kresów jest jedno­

znaczny, pozostają pod panowaniem sowietów. W tej sytuacji przedos ­ tałem się do Wilna. Był to okres aresztowań i wywożenia na Syberię ludzi młodych, a więc Akowców. Dla uniknięcia tych represji zdecydo­

wałem się na wstąpienia do Wojska Polskiego zwanego Ludowym.

&iŹ£?7ę>

Przez Dojlidy k.Białegostoku -esiwTc trzystuosobowy transport - prawie a może i wszyscy byli Akowcami - trafił w Rembertowie do 6 pp, a część z nas do kompanii fizylierów tego pułku. Mój szlak bojowy w tym pułku wyglądał w wielkim skrócie następująco:

- forsowanie Wisły i zajęcie Warszawy

- przełamanie Wału Pomorskiego (ogromne straty)

- walki w rejonie Szczecina i Kamienia Pomorskiego (Wolin) - forsowanie Odry w rejonie Kostrzynia (ogromne straty)

- akcja berlińska: walki nad kanałem Ruppińskim, pod Oranien- burgiem i na północnych obrzeżach Berlina,

- ostateczne rozbicie oddziałów niemieckich nad łabą.

W moim pułku i kompanii,¿było ponad 50% żołnierzy bardzo młodych, byli to chłopcy wywiezieniy^zem z rodzinami na Syberię w latach 1939,40 i 41.

Oni nie mogąc dostać się do Armii Andersa mieli tylko jeden sposób na wydostanie się z przeklętej ziemi do swojego kraju - przez wstąpienie do Polskiego Wojska. Więcej niż połowa tych chłopców poległa na Wale Pomorskim i podczas forsowania іл Odry. Jakże tragiczny los kresowiaków!

10. Po zdemobilizowaniu w grudniu 1946 roku rozpocząłem studia na Poli­

technice Łódzkiej. Tytuł magistra nauk technicznych uzyskałem w 1952 r.

Podczas studiów pracowałem kilka lat w Polskim Komitecie Normalizacyjnym

na stanowisku asystenta. Po ukończeniu stucfew rozpocząłem pracę w Biurze

Studiów i Projektów Przemysłu papierniczego w Łodzi ,яахя±аияххяки od roku

• ւՀ e ■з: ՚ . .?

г. ? ^V

- Í • 'ť

'T-՜' 1 CJ СТ

ť.+ "C PC Г Oj T£

fr и

՞ո e d p

<■» o C ' Э

■ ’ - Ѵь í

՜Դ.’ *ր

՜ bS TL 3 \ ՚ Խ ր ■: v <

Ճ "'S

FT r .3 ; Б T?

■ ..֊՝ ՚ : ՝

о 1 ÍD

Ł "r

" ՝n *

■

w •»

Դր rj' p: orr է эго ot

• յ • łt>-9 • о ՝ ՚ =• ՚ ■»

г .տ ՞ օՀ

■ ■

fłDC f ŕ° '-/if..

Չ

g x

■

W í. *' О 9 e t. Г- ՜' 4 8' ? и ' nb

՝

i

í ' Հ ճ՞րԺ Ո C է՚Հ T ՅՔՏՕ '

. ■

о ■ ■

՚

-er ՛". ■ тЯ оу-"

■ Bife o i ,V ■ Ր1fi

‘WO Ջ ՜ 'S ■ ո՛ Դ ո

C- 7 -■ A DV _Wí JW о

<r ■

■’ Դ-' րք-Հ

է -.0

\ W'՜- AS"

’ KD WC І

ր' w L'J. r?

Ւ <Հ _{& Հ'} ՝

• i ՚

i V

•՝՝ • •ť- О

f 1 r -•

9 ІГ ՚ 9' w ? b -

? о ' ՜ г - ■

V' ՞ a

9 ЗТО*

, í Չ v

9ГТ- •

■Հ-'Հ

րէ r

r- к v Ч о

О • ՜ F '

9 О • .F, S о. s а i

e

V. 4 9 ' ->B 4 '.J- П/ ! :

? f ~ 5 < - í"

■

j * r • <f Ęj. ' ֊՜ • ' ,tr> ՚ - V Г- х ѴГ

Б v '" a

г es

՛

ív ,J <3

i о

о < - _{՝ ß} r "C

°'՜ w

Ւ-' " ' f w

■ v՛. ■

Г" Հ Я Я Ь

c ■ c ^'՝

^{r w}

^Կ

^չ

-) j ■ T °1ՀՉ5

h~ ՛' ՝. ’ 'ív i ՝ i

j 0. . ^՜՛՜շ r ՜ 1 ■ w > ՀՀ - fy.í СИ v ՞ ■ ŕ- ■

0 ; -V* 1 ՛.: r "ÍP, c 9 cm j x;

pr ŕ(T| Հ n T* ** — _{i , ՝- Հ . ; C} O "T ? ŕs -» A. y e a ՛ .p ՛

Դ ՚ .. ՀՐ ' - J ОС Dy;? Б'*. ֊X i i; ՝ у

' ’ WOt 4-1 , ^aci . ՝z*T '՚ ; x x ՜.~ rr‘ 8ՃՀ 9 : oq i r.

r.rd » 3 о - ՚ ° [f r T Ր з ľ S.4- • И T" - ՜ Яи. Г* -՝Л*? ՜ԴՏք.

' .՛Ո Г LJ՜* C • r ֊ t’ *C՝; : ՜ ՜>Հ f S'

; ո,՝ ՜ ր. f V' ■ О

1966 na stanowisku kierownika pracowni mechanicznej. Równolegle pracowa ­ łem na Politechnice Łódzkiej na stanowisku st.asystenta w Katedrze Maszyn Przepływowych.

Jestem autorem wielu nowatorskich opracowań projektowych, techno­

logicznych i konstrukcyjnych/ dla przemysłu celulozowego i papiernicze ­ go. Ootyczy to w szczególności dziedzin: układów transportowych, trans­

portu pneumatycznego, oddziałów technologicznych przygotowania surowca drzewnego i chemikaliów. Natomiast w dziedzinie konstrukcji: sortowników mas włóknistych i zawiesin, dozowników, rozdrabniaćzy i innych specja ­ listycznych maszyn i urządzeń.

11. Posiadane odznaczenia: Krzyż Walecznych (XII 1949 przez MON Londyn), Krzyż AK (30 I 1970), Krzyż Zasługi z Mieczami (30 XII 1949), Krzyż

Kampanii Wrześniowej (15 VIII 1985 MSW Londyn), Medal Wojska (15 VIII 1948ÍT. ) , Krzyż Walecznych (26 V 1945), Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały (7 III 1945r.) , Krzyż Kawalerski OOP (23 IV 1975) i inne.

Posiadam .też srebrną Odznakę PTTKÀ medal Polskiego Towarzystwa Leśnego.

12, až^spó łbudowni dym Domu Pamięci Leśnika w Spalę stanowiącego muzeum

b) opracowałem i wykonałem ekspozycję w ww Domu na temat? Ostępy leśne w służbie mjr.Hubala.

c) Jestem członkiem założycielem Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej , późniejszego Światowego Związku ŻAK.

d) Jestem współzałożycielem w roku 1980 nieformalnej organizacji akowskiej "Duszpasterstwo Armii Krajowej" w Łodzi przy kościele Ojców Jezuitów.

e) Jestem współzałożycielem Światowego Związku ŻAK Okręg Łódź.

f) Jestem inicjatorem i współtwórcą tablic pamiątkowych umieszczo ­ nych na Murze Chwały w Wąchocku, poświęconych:

1°- mjr. Janowi Piwnikowi "Ponuremu" w 46 rocznicę Jego śmierci, 2°- dowódcom poległym w walce z bolszewikami w obronie Ojczystej

Ziemi Nowogródzkiej i godności jej mieszkańców: ppłk.Maciejowi Kalenkiewiczowi "Kotwiczowi" 21 VIII 1944 pod Surkontami,

por.Czesławowi Zajączkowskiemu "Rainerowi" 8 KII 1944 pod

Niecieczą, por.Janowi Borysewiczowi £1x1x18*5 "Krysi" 21 I 1945 pod Kowalkami, por.Anatolowi Radziwonikowi "Olechowi" 12 V 1949 pod Raczkowszezyzną, oraz Ich podkomendnym. Tablicę poświęcono w 50 rocznicę powołania AK.

g) Jestem projektantem i współtwórcą sztandaru Okręgu Nowogródek Armii Krajowej.

h) Jestem projektantem i współtwórcą sztandaru Okręgu Łódź Świato­

wego Związku ŻAK.

13, Jestem współautorem monografii Państwowej Szkoły Technicznej w Wiln!

racji w Wilnie. Jestem również redaktor"?

r *

' 1BC

է ՜ . Ր" о w .. յ c

s : A r s1 OÍ Ĺ! ՜-Ձ

՜* 1 ' T ԴՏԴԺ wc ' Л Ч;

NIOWEGO ” Szlakiem Narbutta ” będącego organem"Okręgu Nowogrodzkiego Światowego Związku ŻAK ՝ '

( (-)Modest Bobowiez ps. Wdrcz-Modest IS

f