2009, nr 1 (2)
III Konferencja „Informacja regionalna w bibliotekach publicznych województwa kujawsko-pomorskiego” (Toruń, 18 września 2008 r.)
D
nia 18 września 2008 r. w siedzi- bie Wojewódzkiej Biblioteki Pub- licznej − Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu (dalej: WBP − KK) zorgani- zowano trzecią już edycję konferencji„Informacja regionalna w bibliotekach publicznych województwa kujawsko- -pomorskiego”.
Zarząd Okręgu Kujawsko-Pomor- skiego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Toruniu oraz Sekcja Infor- macji Regionalnej Książnicy Koperni- kańskiej (dalej: SIR) podjęły już trzy lata temu inicjatywę organizacji corocz- nych cyklicznych konferencji, poświę- conych wymianie doświadczeń biblio- tekarzy, którzy bezpośrednio zajmu- ją się informacją regionalną. Pierwszą konferencję zorganizowano 19 wrześ- nia 2006 r. Uczestnicy spotkania zajęli się wówczas zagadnieniami związany- mi z tworzeniem i upowszechnianiem informacji regionalnej w bibliotekach publicznych jako centrach informacji o regionie. Jako osobną kwestię potrak- towano proces tworzenia bibliografii regionalnych w regionie kujawsko-po- morskim na tle bibliografii w Polsce.
13 września 2007 r. odbyła się kolejna edycja konferencji. Była ona odpowie- dzią na pozytywne oceny, które zebra- ło poprzednie spotkanie regionalistów.
Na drugie spotkanie materiały zostały nadesłane przez prelegentów nie tylko z Polski, ale też z zagranicy. Podczas ob- rad poddano analizie działalność infor- macyjną w bibliotekach wojewódzkich, powiatowych i miejskich, przedstawio-
no także wyniki niektórych prac biblio- graficznych. Dodatkowo omówiono za- gadnienie współpracy bibliotek w gro- madzeniu materiałów regionalnych.
III Konferencję „Informacja regio- nalna w bibliotekach publicznych wo- jewództwa kujawsko-pomorskiego” ot- worzyła Dyrektor WBP − KK Teresa Szymorowska. Następne wystąpienie było poświęcone „Źródłom informa- cji regionalnej w bibliotekach publicz- nych województwa kujawsko-pomor- skiego”. Prelegenci Katarzyna Tomko- wiak i Grzegorz Barecki z Sekcji Infor- macji Regionalnej WBP − KK omówili wyniki ankiety przeprowadzonej we wrześniu 2008 r., w której uczestniczy- ło 25 bibliotek z województwa kujaw- sko-pomorskiego. Badania miały na celu zebranie w sposób kompleksowy wiadomości o rozproszonych na tere- nie całego województwa źródłach in- formacji regionalnej, agendach zajmu- jących się informacją regionalną, stro- nach internetowych, katalogach, kar- totekach, bibliografiach, starodrukach, rękopisach, kartografii, zbiorach zwar- tych, czasopismach, DŻS-ach. Istotne okazały się zwłaszcza informacje
164 Okolice bibliologii
o księgozbiorach historycznych. Staro- druki znajdują się w Bydgoszczy, Cheł- mnie, Grudziądzu i Toruniu. Publikacje zwarte i wydawnictwa ciągłe sprzed 1945 r. przechowywane są w Byd- goszczy, Chełmnie, Chełmży, Golubiu- Dobrzyniu, Grudziądzu, Inowrocła- wiu, Mogilnie, Świeciu, Toruniu, Tu- choli, Wąbrzeźnie, Włocławku i Żninie.
Większość bibliotek tworzy bieżącą bi- bliografię regionalną, publikuje włas- ne wydawnictwa informacyjne. Poza tym biblioteki organizują szereg regio- nalnych imprez, takich jak spotkania z lokalnymi twórcami, wystawy, kon- ferencje. Regionaliści wychodzą tym samym naprzeciw rosnącemu w ostat- nich latach zainteresowaniu czytelni- ków ich małymi ojczyznami.
Kolejny referat, zatytułowany
„Nieznane gazety z terenu Pomorza do 1918/1939 r.?”, wygłosił Matthias Lempart, doktorant Katedry Histo- rii Europy Wschodniej i Południowo- -Wschodniej Ludwig-Maximilians-Uni- versität München. Autor opowiadał o swych poszukiwaniach, dzięki któ- rym odnalazł wiele czasopism, niewy- mienionych nawet w Bibliografii czaso- pism pomorskich (Toruń−Łódź 1960), przygotowanej pod redakcją Henryka Baranowskiego. Lempart w swych ba- daniach korzystał m.in. z Centralnego Katalogu Czasopism Polskich i jego nie- mieckiego odpowiednika Zeit-schrif- tendatenbank. Nieocenionym źród- łem okazało się jednak wydawnict- wo „Preisliste der durch das Kaiserli- che Post-Zeitungsamt in Berlin und die Kaiserlichen Postanstalten des Deut- schen Reichs-Postgebiets im Jahre […]
zu beziehenden Zeitungen, Zeitschrif- ten u.s.w.” Był to regularnie publiko- wany spis tytułów czasopism wyda- wanych w Niemczech i poza tym kra- jem, których prenumeratę poczta pro- ponowała swoim klientom.
Doktor Przemysław Olstowski z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk (dalej: IH PAN) poświęcił swo- je wystąpienie koncepcji programowej i znaczeniu syntezy: Historia Pomorza (t. I−IV: Poznań−Toruń 1969−2002;
t. V − w przygotowaniu). Szczególne spory w nauce wywołał zasięg tery- torialny pracy obejmujący ziemie od Stralsundu do Kłajpedy, a więc również terytorium dawnych Prus Wschodnich.
Dzieło polskich uczonych oparte jest na bardzo gruntownych badaniach źród- łowych. Obejmuje zagadnienia praw- noustrojowe, administracyjne, gospo- darcze, demograficzne, społeczne, po- lityczne, narodowościowe, wyznanio- we, sprawy życia codziennego, kultury duchowej i materialnej, oświaty, na- uki i szkolnictwa. Historię Pomorza na- leży uznać za syntezę wyjątkową, nie- mającą odpowiednika w historiografii innych dzielnic Polski ani też w histo- riografii europejskiej (w tym niemie- ckiej). Wszystko wskazuje na to, że w przeciągu najbliższych pokoleń bę- dzie to ostatnie tego typu opracowanie zbiorowe w polskiej historiografii.
Kolejny referat, wygłoszony przez dr. Tomasza Łaszkiewicza, również z IH PAN, był poświęcony koncepcji bibliografii historii Kujaw oraz dzia- łalności oddziału Polskiego Towarzy- stwa Historycznego w Inowrocławiu.
Bibliografia historii Kujaw rejestruje
165
Okolice bibliologii
literaturę historyczną dotyczącą prze- szłości tego regionu, daje możliwość odnalezienia w jednym zestawieniu książek, artykułów publikowanych w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych oraz rzadkich, regional- nych wydawnictw niskonakładowych, nawet bez ISBN, umożliwia ogląd ca- łości literatury historycznej poświę- conej Kujawom od 2000 r., jest pomoc- nym narzędziem dla badaczy dziejów tego obszaru, regionalistów, studen- tów, młodzieży szkolnej. Bibliografia jest publikowana na łamach „Ziemi Kujawskiej”, także przygotowywanej przez inowrocławskich historyków.
Jest to jedyne czasopismo historycz- ne poświęcone dziejom całych Kujaw (wschodnich i zachodnich). Rocznik obejmuje następujące działy: artykuły, źródła i materiały, miscellanea, dysku- sje i polemiki, recenzje, życie naukowe i kulturalne, bibliografia historii Ku- jaw, nekrologi.
Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska z Bi- blioteki Narodowej w Warszawie omó- wiła nowe programy finansowania bi- bliotek publicznych. Doktor Aleksander Błachowski współpracujący ze sponso- rem konferencji − Polskimi Wydawni- ctwami Reklamowymi, podzielił się do- świadczeniami wydawcy literatury kra- joznawczej w województwie kujawsko- pomorskim.
Bibliotekarki z bibliotek publicz- nych w Ciechocinku, Golubiu-Dobrzy- niu i Mogilnie zaprezentowały dzia- łalność swoich placówek. Na poprzed- nich konferencjach prezentowały się już biblioteki z Aleksandrowa Kujaw- skiego, Brodnicy, Bydgoszczy, Cheł-
mna, Chełmży, Grudziądza, Inowrocła- wia, Lipna, Radziejowa, Rypina, Sępól- na Krajeńskiego, Torunia, Tucholi, Wą- brzeźna, Włocławka i Żnina.
Konferencję uwieńczyło uroczy- ste otwarcie wystawy medali i tab- lic pamiątkowych toruńskiego arty- sty plastyka Ryszarda Mirowskiego oraz iluminowanych inicjałów rękopi- śmiennych wykonanych pod jego kie- runkiem przez studentów Uniwersy- tetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Organizatorzy, podobnie jak w przy- padku dwóch poprzednich spotkań, opublikowali materiały pokonferen- cyjne na CD-ROM-ie.
Trzy konferencje zorganizowa- ne w siedzibie Książnicy Kopernikań- skiej w Toruniu odniosły sukces, któ- ry sprawił, że planuje się organizację kolejnych takich przedsięwzięć. Wielu uczestników zgłosiło chęć ponownego wystąpienia i przedstawienia efektów swojej działalności. Także organizato- rzy nie zamierzają spocząć na laurach i myślą o wyjściu z cyklem „Informa- cja regionalna w bibliotekach publicz- nych województwa kujawsko-pomor- skiego” poza Toruń. Dzięki współpra- cy z innymi ośrodkami regionalnymi idea corocznych konferencji, dających możliwość wymiany doświadczeń do- tyczących informacji regionalnej, ma szansę stać się tradycją. Na 2009 r. za- planowano organizację konferencji bi- bliotekarzy regionalistów przez Miej- ską Bibliotekę Publiczną w Tucholi.
Grzegorz Barecki
Sekcja Informacji Regionalnej, Książni- ca Kopernikańska w Toruniu
