•
I
•
I I
Biura Propagandy i Informacji
Morskich i Muzeum Morskiego
Stanis?awa hr. Led6chowskiego
Warszawa, ul. Przemys?owa Nr 32
Rok 111/1939
du Bureau de Propagande et des In-
form. Maritimes et du Musee Maritime
C-te Stanislas Led6chowski
Varsovie, 32, rue Przemys?owa
Nr 4
I
I
TRE?? NUMERU 4 SOMMAIR?
str. 2
4 6 8
/I 12
" 13
" 16
19 20
" 23
" 25
" 26
" 27
" 29
" 29
" 39
" 39
" 42
" 42
" 42
" 46
" 47
Od Wydawnictwo
Ksi??ki Gen. Mariusza Zaruskiego
Genera? Mariusz Za ruski . . . .
General Marie Zaruski . . . .
Ksi??ki Dyrektora Juliana Rummla
Dyrektor Julian Rummel
Directeur Julien Rummel
Ksi??ki in?. Juliana Ginsber?a
In?. Julian Ginsbert . . . .
Ksi??ki Dr Feliksa Hilchena .
Ksiq?ki laureatów nagrody lm. ?. p. Jerzego Szareckiego
Janusz St?powski . . . . .
Wydawn. Biura Propagandy i Informacji Morskich
Wydawnictwo Pa?stwowej Szko?y Morskiej
Ró?ne wydawnictwo ksi??kowe. . I. • • • •
Pierwsze Towarzystwo Polskiej ?eglugi Morskiej
Artyku?y prasowe pióro Stanis?awo hr. Ledóchowskiego
Artyku?y prasowe Antoniego hr. Ledóchowskiego
Artyku?y prasowe Tadeusza Sopo?ko. . •
Czasopismo "?egluga-Shipping and Trade"
Muzeum Techniki i Przemys?u . . • •
Canadian Pccliic (rozk?ady jady statków) .
Prin?ed in Poland
C e n a .z?. 2.- Price ? -.1'6
?"
..
BIURA PROPAGANDY I INFORMACJI MORSKICH
====== I MUZEUM MORSKIEGO =======
S T A N I S ? A W A H R. L E D Ó C H O W S K I E G O
Warszawa O O ul. Przemys?owa 32 O O tel. 9-72-35
Rok 111/1939 Nr 4
,llllzeum Morskie. Wej?cie glóllme, ul. Przerny.?l()m(/ 32 .
Prz(!my.??orva 32.
OD I?'. DA ': ""CT?I'A
MI A lLt zninteresotnuuin, jakie «poleczenstroo
okazuje dla spraw morskicli, [es! ilo?? literatury
poknri?cone j teniu Iemu 100ui. IVe /Uszy.<.;1 kich kra-
juch, po.<.;ii.ldi.l';?cyclz z.ulnronione I/'(u/ycje morskie,
i..·d nie je en! a IIUl.";U lU!Jd i? Wili clt», znroron o ksi?{? ko·
wych jak i periodycznych, olllilluiu.i?cych wyczel"-
]Juj?{("() wszelk·je zagildniellia morskie. Nuure! Ulera-
turn pi?kl/a cz?sl() szul-:« Ilatchnie/tin IW morzu.
II' Polscc równie?, ju? od cliroili odz!Jsk'Cll/ia nie-
1)()(lle?/(),?ci i dost?})ll do morzu, zacz?ty ukazywue
si? coru» liczlliejsze publikacje na lemil/y morskie,
f..:tól'!Jch wplyw nu rrnituu; nnslnioienin spoleczel/-
sl urn u: sl osunlcu. do spruw z morzeni zwi?{zanych,
wyr/uje si? lIicw<{tplillJ!).
Grupn })['snrz,l}-lIU1r,l}l!islów lite jest jesu'ze
IV Polsce liczl/a i dzida ich s? rncze] rzadkie lin
rynku b;i?p,ill'skim. Tym nie mnie], I?U przenlrzetu
[ul, rcbrul o si? S/){)I'() w!JdwoniellO, klóre Jl) JJuzeu11l
J1!orskim 11UorL?{ pokn?lly i cieknnn] dzial, iluslru-
iv» }Jl?k'lly dorouo]: }JO/skich pisarzy morskicli.
Pozwala IWIIl lo p().?lPiq(·i(: jeden tuimer ,.Hillluly-
IIIL" specJalnie po/<.;kiej !)ihliogl'u/ii morskie], lVy?
!.:ilZ ksi??ek zwnieszczoII y u: 11iniejszym lIUIIWrZ(!,
nie ()[Jejnlllje lUszyslkic}t publikacji nwrskich, jaki!!
si? dol.ljch(·zns fl) Polsce lll..:uzaly, lecz tylko le wy-
dWUIIidwu, które zwzJduj[{ si? IV zl)iol'llCh flilSZe!;"
Jluzell1ll JloT'skiego.
NOTE DE L-EDITE?JR
Ox peut jllgeT' de l'int(;l'(>t (jll'llll fJublic
})()l'ie Uu.\.' pl'oblónes lll?JrilillWS I'ur la (jlUl1Ititó de
lillóriltul'e tl'uilUlI1 de ce .<.;ujel. rOLlS les })uy ... nyulll
d'wu'ielllles trcHlttiollS Illi.1rililltes O/LI lllW IWlll?
bl'(Ju ...e lil/(;l'ntul'e -liul'es et l'etJ/le8 -- tl'aitillll de ..
dwses de la mer. II 11'e:-; 1 lIIeme pas l'c.lre (jlte la
/)()eSle y puise ,<;on inspil'ntiol/.
Depllis (jue la PologIle li (,oll(juis ,'WII illdepen-
2
duru:e et SOli ucces i? la mer, de nombreu.x ou-
nriuie« plus ou moins im.port nnt s, uu.x suje]» ma-
rilinies. oH/oll le [our, l l« Ile S01l1 pn« SiW.'; e xer-
cel' lilie In)s for! e inll u en ("e sur 1"0 pini .ni publi que
e! sur uitiuul« de fil tuit ion enners hm/es fes ?ue ..
sLiun« nuuitimes.
Ce ge/l/'e d'(?("/'iui.lill.'i n'e«! pus encore tres 1l00U-
breus: en l)o/o?/le et leurs oeunres SO!l1 ussez rures.
Cepe/l dn II I uu cou I' " cle" annces uti cerli;in
nombre de truouuv sur fes dillcrenls probi?mes
lil;.<; i? fa tu er 0111 (;I(? pllhli(?s ul lWU.'; (l l) O/l o')
JW reu nir clun« not re .l/lIs(;e .J/arilime tnie collec-
tiou interessunie cle ces oeu nres, suffisilllle pour
1I0US permet ire de COIIS(/C/'U/' u.n. num?r« de nolre
.. Bulletiu" il In bibliop,riljJhie nuirit im e polonnise.
L\;llll1llerillioll des oIlPI'age." ills(1I'(;e dal/S fe P1'(!-
so n] IlllIlZCI'O, Ile coucerne J)W5 iou.ies les oeuores
muritimes publi?e« en. J)o/of,llc, el/e se lirnile seule-
melli illl,'-' publicaliolls ullulogwies elans la biblio-
al(?qLLe de r.lulre M [U-ee,
Nast?pny n Ulllel' .,Hi uletynn'", po?wi?cony historii
wiplkieh towllrzystw ?eglugowyeh, zawieru? b?dzie
materia?y opisowe i i (tlshaey jne o wieI kiej warto?ci
dla osóh, intel'esllj??eyeh si? I'ozwojem ?eglugi mor-
skiej. Ze wz?:l?dll ilU ?ei?le ogol'aniezony nak?ad "Biu-
jetynll", lu'osimy o wcze?niejsze zUIlluwiunie eg'zeln-
plal'zy nast?pnegoo nUllWI'II.
Le proehai I? I? IIl?1?ro de nohe "BuJlctin" consaere
all histoire des ?!:I'U?H?('s ('ompag'nies maritimes, eon-
r.l:'lId,·(? Ips d('s{'ription? et photogor'aphies tr-es j>I'f"eieuses
pOilI' les pel'sonnes intere..,spes uu de\'e(oPI)('ment de ?a
na\'ig'utiol? ???UI·itime. Le til'age de ee ntllllPro ptunt
shietellwnt I iIII it?. nOtis pl'ions les intel'ess?es de de-
mandel' (es exemplail'es Uli plus tot possihle.
=====?J
Ksi??ki Gen. ?larillsza Zaruskieg'o.
z Nudsouu, wybór poezji, prze?o?y? ....\lurillsz ZaI'Llski, Druk
:l. Pawluwa. Archnngicl .sk , lS97. Str, 127.
Wybór poezji rosyjskiego pisa rzu .szymollu Nadsuna .
.Mari nsz Zarus ki, Sz turrunu .Jll.ll·y nurki 11 and lewej. I Vspo!»
czestui ?egluga mor-len, Doki, l)IIdo\\la ukn;lów ?aglowych i \M-
rowych, przyben y ?eglarskie. Z 82 rvsuukumi \\" tek?cie. Ksic
garnia X<.lllkowa. \\'al'sza\\'a. 1?U2. Stl'. 161.
Ksi??ka tu jest pru wd ziw ym uuikatcm w polskiej litcrutu rze JII0f'-
sk iej,
?\1al'ill'';Z Zi.ll'llski. ?ztlll'l?\HIl Vlu rvruuk i Ilalldlo\\('j. Il'sf)()I-
c zesnu ?egluga HWI',,,ki/ oru z slonnul: ?ep:!dl' ..,kt. Z l iczuvrni ry-
sunkum i w tek?cie. \\\dawllicI\\O .\1 Artt a. \\'al'szawu, 1920.
?tr. 182.
Popularu y W) k lu d za..,ad luulow v statk!)\\, uu v, igat'ji i historii ?e- .
glugi morskiej, ,nuIle slo\\ nik icm \\) rui.eII mor.ck ich.
?Inriusz Zal'llski. ?ap,!ow.t}1II .lJilC/i/(l1l1 jJl'zez Haftyk, \Vy-
duwuiciwo Yacht-Kl uhu I>o!"kl. \\ ,HSZi.l\\·U. 1923. Sil'. }S.
OpIS pierwszej pod roi.) \ lIcIlIII (lol.,kieg() do :)/\\l'cji w I', 1923,
\lal'iusz Z?II·lIskl. Sil jJ(Jklwhie •. II·tf(1ziu·', \\'yJawlliciwo
Yaehl-I\.luhu Polski. \\'alszi.l\\·u. 1927. Sil'. +2.
Op i-. trzccicj 1)()(lr{,i:. ?il?I!l\\q?'o \ iI elit II "Witej" w r, 1926 do
SLwecji,
\Ial'iusz ZUl'llski. Au .tli/clicie .,lIif'!?". Sak?ael Instytutu
\\'yd<l\\lIiC'z:.'g() Ligi \lol· ...;kiej i Hzu'zllej. \VarszHwa. 192??
Str. 38.
Opis ('I,\adl'j I?"drt'li.! i.iq.do\\'t'go yllddll ,,\\'ite?" w r, 1927 do blt-
\\ Y ?zW?'('ji,
\1i.ll'lllsZ Zal'lhki. Su jJuklilclzie .. /skf'l}". Z I'ysunkallli HU-
iol'a. \\'()j."k()\\? IIl..:jyllll S?lllktJ\\o-\\·ydawlli<:zy. \rdl'SZaW?I,
1<)29. Sil'. ?;.
I\:art\..i / pic",\ siej podn',?y s/.kol/lej i.uglowego okn;tll marynarki
,\ojt'll/lt'j .. 1?k\'iI" do i.ipil\V?, Taggalahti, llallko, lielsillt'k i Yisby.
\1?lI'ilhZ Zanl..,ki. Su IIwrzi/ch clillekich. Kal,tki Z pumi<;r-
Ilika IIWI'? lIal'za P()laka. Z ilu"iIJ'(lCjallli illrt()l'il. \\\dullie tl'zecie.
\\,\d;I\\lIi('lwo \1." l\l'C'la. \\'cHSZa\\'a. 1929. Stl'. 2;'?
Zbi!')\, OPO\\ iada II lila ry IIi"t Y('/II! ch, sta/lowi,!c)('!J wspo/llnieniu
L linII y('h podró?y )JJ()/'sk ich <1I!toru.
Ulptka ... )'lllchi./j f>d,.,ko". pl'opaf!.'llj?cu idl'<; 1Il()I'?k? W spu-
leCZl' (l? t\\' je i ko II i«'z IW?(o zc hl'tl ?l ia rUIJ d li '"'Z() W Iln bil dow? n( j-
t Y wojellIlej i IWllci'low cj, \\\<la \\' nici \\'0 KOlii itet LI Flult\' ? al'O-
dowej.
4
"\ \ .,' !! l, \\ ! l l'
1
./
.'I.\Il.WSZ Z,IRUS"/
NA POKLADZ/E
"ISKRY"
\\'??P(lL( ZER::\ ..\
?L(;I,l)(I.\ :'h}f?sh,\
WY1·A\\'?·!f"W.) :t MlC'l.\ w WAIa-Z-AWII':
?f:;:'?" ... 'A\.??U ),?'Q?·?:;:?\:-;;L"'W" ??=??.
Ksi??ki generul« M uriu szn Zeruekiego.
"
Gellera? ?lal"iusz Zaruski.
Jedna z najpoplllnrniejsz)'ch po: ..;j(l('i w polsk im
?
vci u
morskim, gelll'ru? Vln i-i usz ZnJ'llski. u rorl zi? sit; vv l Ju m a nowin
pod Kamie?ccm Pod olsk iru. \\'ycho\\'Hny IW szel'okich, zbo?e m
szum i?cy('h JH'Zl'st rzrn iurlr. po II k o?c-zcn iu g,'i 11I nazj lI/lI W Kil-
mic?cu \\'st?pil IW u n iwcr sv ic! \\' Odesic IW \\'?dzial fizyko-
m Hte ma] y czII y.
Tych kilka lai, sl){:d/.(;OJl?ch vv mie?cic 1li.\(IIlIOI'skilll. zhl i-
?y?o go do tu orzu. ?ic tylko jed/lak poezja tego ?ywio?ll p()ciq-
g'IHila go ku sobie. Zaprag/l?l Llk?e zlllil'l'Zy(: sil; z POjl:p;? wiel-
kiej wody . .Inko xtu dcnt , z?.l('i?!p;a sil: podczas wakacji u a sL,dki
Rli sk i ego 'low a rzys twa ?eglll g;i i II i.llld III i Flot)' Och ot II irzcj,
i w charakterze prostep;o ruu rv nurz». lIapl'Z(ld d?'llgiej. potem
pierwszej klasy, odhywa egzotyczlle podJ'(l?e na daleki \\'S('!J{HI.
O ci wied za p () rt Y C!J iII. .J a p() n ii. S) 1)(' l' ii. f /l d ii.. 1'? g i p tli , S? rii
i in ue. ZHspokojolly g?(ld \\'I'a?e(1 /lie osl a hiu \\' n im jed/lak za-
mi ?owu n iu do morza. ),Tic przel'y\\'aj?c s/lIdi{l\\' u n iwc-rs ytce-
kich. rozpoczyna n a n k ? przedllliot{)\\, lllorskich i przygO'towlljc
sic; do zawodu Illi.ll'ynal'skiego.
Wreszcie korlczy lI/liweJ'sylc/ i jest jak?e hl isk im otr'zyll1a-
fil a ci y pIoIII li n a or i(' era m a ry II a r' k i Iw II d lo\\' (' j,
\\r ówczas \\- ?yci II jego zachodzi fa k t PI'zl'I<l'1llO\\'y. Za
organizo\\'anic rllch li narCOdO\\Tgo \\' Od('sie zostaje al'csztowa-
ny i po p(l?tol'HrOCZn"lll wil;zicllilL zeslHlly IIH pi(:? lat do gll-
hernii arcllangiel'"ikiej.
Osiedlony w Chollllogof'(wh. ?p(:dza jalll rok ca?y w prz\'-
mllscn\'('.T hezczy IIIlO?(' i. po cz y m. na sk II kk sta rall. oj rz ymu ic
pozwoleni!' na przeniesiellie sil: do AIT!tilllgielska.
Tam pm\'1' (l ('n do my?li IIkwlczellia szkoly Illorskiej. Jest
znów llad mor'zcll\. \\'ahi go dalcka pl'z('?tl'ze(l. \\rolH go ku so-
hie h:l,jclllllic(l OCTanll I,oc\o\\'all'go. Zo/'za p{)II1()('lla opowiada
mu koloro\\'(l ha?ll podhiegllnow? Hodzi '"ii(? wllilll POclil. ZClllim
napisze szereg oryginalllych II t\\,(J/'bw. t1umt]('zy z ros"jskiego
po('zje ?i](I'"i()lla? i wydajp j(. w ;\/'chnllg-ielskll, jako pier,,'sz:1
i hodaj jed"ni! ksi??kl( pol'"ik? ktbrH IIjr·za?a ?wiatlo drllk)]
,,- tym rn ic?cie,
Jednocze?nie. z ('h",il? zbli?enia siG seznl1l1 ?eg-llI?i. po(l",a-
,ja starania o pozwolenie wst<lI>iellin do slu?hy morskiej, Usilne
jego zahiegi \\'ic{iC'zy skutek pomy?lny. ClIlwrl\Htor Arclli.lll-
gielski daje sil; przckolln? i pod s?oWCIll !JOIIOI'U .. ?e ni(? llciek-
nic" zezwala ZaruskielJllu zHciqglH!? si(? IW poklad ?aglowego
6
szkllllerhrygll "Dzicr?a wa". ? a tym statku m?ody marvnarz
od bywa szereg porlró?v po ocea II ie loclown tym, poznaje w y-
hl'zc?a Norwegii, styka ?iq z k u ltur? pó?nocy eUl'ope,jskicj.
Po powrocie, w ci?gu zi /li y. ws] (;pujc IHl nlocy spccja 111('-
go pozwolenia, co nic hylo rz('czq ?ahvq dq u z.vsk a n i., dla wy-
gna/icn polit yCZIlCgO, do ,",zkoly morxkit-]. zdnje przepisane egza-
min y i otrz yrn ujc ze stopniem ('cll/jqcylll dyplom sz tu rmn nu
dalekiej ?eglugi.
Jes/ mar v nn tzcm , z pocz?lkielll Jlowcgo sezonu na wign-
cyjnego wvruszn na iuorzc. j u ? jako kn p itu n statku. na ",qllYIII
?aglowcu .. Nc:ulzieja". Po powrocie z wygnania wyje?d?a do
KrakowH i in n: rozpoczyna studia w Akademii Sztuk Pi(:knych.
\V roku 1907 kOIlczy akarlcm i? i osiada ",la s/alc w ZakopallYIll.
'?. CiclJ(? ?ycie zn kupia nsk ic Za/'llskicgo przerywa woj nn.
\\\hll('h jej w rok n 191-i stawia go w szcregach Strzclców.\rv-
1'1I"Z(\ dnia:> sierpnia, jako sicl'?ant kom pa n i i, z Krakowa dl)
Kielc. n?'('hl() jcd ua k przr nosi si(? do knwalcrii. w której POZ()-
stujc IW -.:/alc. przc('hodz<lC kolejno w pierwszym pu?ku ulauów
wsz vxik «: slopnie od podporucznika do rotmistrza i hiora«
IIdzial \\(' w,",zys/kich walkach lego pulku.
Po odzyskaniu pl'fez Polsk? niepodleg?o?ci, orgB/lizuje
,,- pocz?/kll 1919 i-oku 11-?·dy pul k u la nów. z k tór-ym, jako do?
w{)d(',l. wchodzi picl'w.,",zy <In zdohylep:o 'VIIna,
\\rl/j/ll: /919-19.20 1'01<" pl'zechodzi na rrontach pó?nocllo-
,,-scl!od/lilll i ,,·oh·llskilll. po cZylll zostaje do,,-óc?c? :::n pu?ku
ulall()\\' gTodzicflskicl! ,,- \\TiJnie. Odwolany z/ego :dallowiska,
obejmllje w 1'. 19.21 zaszczy/llq godllO?? ndiutalda gC/1cral/1cg'o
Palla PJ'ez?'dcnt(l Hzeczypospolitej.
Alli jedllak ,,-ojlla. <lIIi oho\\'i(?zki slu?howe /1ie pojl'(ll'ily
go c,dcl'\\'(l(: od idci.r/{)w mlodo?ci. Z chwil?. kiedy Polska IIzy-
skn?a d()s/?p do IIlOI'ZB. Zn/'lIski podczas kalllpanii holsz{?\\'ic-
kicj, liiI pos/oj(1CI!. na luótki('1! wYPoczYllkach pisze picJ'wsz:l
polsk? ksiq?k(; /('('hlliczlI<l 1110l'sk? p. t. .. \\'sP()JcZCSll<l ?Cglll.e;'1
l\f ors k <1
"
•
Cci y II (' i(,li la h \I J' Z (J W() j(' n II a i 111 iII (l I z <l 11)(: t pI' ZCZ 11 i? wzn ic-
eony, g'«(?' 1lI0?/1<l ju? bylo sZilhl(? odp<lsn{-. gCllc/'a? ;\lnl'illsz Zn?
J'llski \\'yprowndzil m?odzie? polsk(? lin llIo/'ze. Ilk<lzal jej drf):?
llló/'skich wiciko?? i szcl'okic. rozlegle ho/'yzonty.
Od kilkll hd jest gCIH'I'?d Za/'llski kHpilalH'1ll statku szkol-
lIego Z"'i?zk" I I ;1I'('('/,sl wn Polski ego. szk ,")('1'- j(\('111 \I .. Za wisJ:?l
Czarny". ?<1 s/n/kll tYIll In'/.cszlo Z(lPI'(l\\,(i pe?nomorsk? wi('11I
hol'cerzy, niCl'z:Hlko 1I'H fi n li lIa pok ?,)r? ?.Za wiszy" (?z?on kowif'.
innych orgnnizacji spor towo-morskich. uicstowarz yszcni ?egla-
rze, a Ha wr t ot iccrow ic i podchol'?.!:/.owie sI u?b y czy nn cj a rrn II
l?dowej.
Zarówllo Iprzcz dawnicjs7c, jak i przez swo ohecne pl'ac??
sk?ada gcncn1? Zarll'-iki do\\'()d fd<?h()kil'g() u milowu u iu II)OI'za.
Rozumie, ja k Ill,do Ido w Pohcc, ?e pl'zy"iz?o?e pa?stwn pol-
skiego, jego rozw6.r i pot<2ga. zak?q w znacznej mierze od
h'go, czy peli rn I i ouo II trwa l i(? sw6j stan posiac\i.1(lin na Ba?ty-
ku, czy zcl{)h(?dzie s;<? na posiadanie wluxucj floty wojennej
i handlowej.
Sam ?cglar'z do?wiadczony, zdajc sobie sprawc; z dOJlio?
s?q:ro z.nnr-zc n ia mm za jako czynnika wycllO\\'i.1\\Tzego dla ua ro-
du. który przez wieki ca?e ,.zasiedzial sic" IW L?(lzic i nic wal-
czy? nigdy o swoje ju iro z burvami i wic-hrn mi pod szerokim,
nic ,ohjc;tym, niobem ooca nów.
Poctn u rodzo n y , p r-z vwi?zn] si(; do morzn wspo mnicu iu mi
swoich prze?y? m?odzicllczych i za to. co m n ono da?o. odp?aci?
mu szerzeniem jegO' chwa?y.
n" ,
I
ucncra Marie Zaruski.
Le C?'ll?ral .:\Ial'ic Z?1l'Ilski cst cer tuiucmcn t 1I1lC des per-
son ncs lcs plus popu laircs dan" lcs rn il icu x mn rii imcs polonu is.
Nó 1.1 Dumanoi\\- pr'('s de Kamiellice Podolski. le g-al Zarnski,
clcv (' da ns los g'l'andes p!a incs de l' Uknl iIlC, a 1'1'(\" a H)i r ohtcll n
?Oll baccalaul'cat i? Kamielli(·c. cnira a !"Unin'l'si1P d'Odessa
suiyre lcs cours de physiquc ct de Illath?matiquc.
Ces qllelqucs <ll1rH"CS pass(es di.lIlS lIlie ville situ?c all b;}I'(!
de la mel" le rilP IH'{)ch<"'['c IlI de ('ctLe dCI>llierc. Cc Il'dait pas
seulemcnt la grancie p()(':.;ic du 1i.11'g"e qlIi I'atiil'elit. il d(':sirait lu/-
ter avcc l'oc('an. COlIlllllC ?/udiant ellCC'I'(', il crnhal'qIlH pendant
les vacances en qualii? d? silllple 1Ili.t/cloL de sc('ollc!e puis d,;
prcmi(\re c1n..,sc, SilI' ks navin's de la C?)lllp()gllic Hu""e de ?a·
vigation et de Cdmrncrce ci SIlI' ("('liX de la F'lo/te des Vololl-
taircs" II /'ai t nO!1l bre de voyag'c'" cx()t/ iq ucs cn I':x tI'CIllC Ol'icll t.
visitan?. ??s port? de Chinc, dll Japon. de la Sih?r'ic, des fndes,
d'Egypte, de la Syrie. etC'. Sa soi/' d'aYelltures sati..,Faite, son
attachcJllcll/ pOIlI' In mcT' IlC diJllilllla pas ci sans interromprc ses
?tudcs univcr"iitail'cs, il chalie la lIi.lvigatioll pOlU' dcycllir marin
Iui-m<",mc.
8
