Treści nauczania i kryteria oceniania z historii w klasach I- III Gimnazjum w ZS w Urzejowicach Główne cele nauczania historii w klasach I-III Gimnazjum:
1. Ukazanie wiadomości objętych nową podstawą programową (I Chronologia historyczna; II Analiza i interpretacja historyczna; III Tworzenie narracji historycznej), które zawierają się w przyjętym programie nauczania, przewidzianym i realizowanym w oparciu o odpowiednią oprawę dydaktyczną dla danej klasy:
Lech Trzcionkowski, Leszek Wojciechowski, Historia, Podręcznik dla kl. I gimnazjum, wyd. PWN:
Pradzieje
Starożytność
Średniowiecze.
Jacek Chachaj, Janusz Drob, Leszek Wojciechowski, Historia, Podręcznik dla kl. II gimnazjum, wyd. PWN:
Polska u schyłku średniowiecza
Nowy człowiek w nowym świecie
Trudny wiek
Oświecony wiek
Igor Kąkolewski, Krzysztof Kowalewski, Anita Plucińska- Mielech, Bliżej historii, Podręcznik do historii dla kl. III gimnazjum, wyd. WSiP:
Pierwsza połowa XIX wieku,
Druga połowa XIX wieku,
Przełom XIX i XX wieku. I wojna światowa,
Kalejdoskop historii.
2. Kształcenie zdolności myślenia historycznego, umiejętności operowania podstawowymi pojęciami i kategoriami historycznymi (czas, przestrzeń), wskazanie elementów kształtujących historię, wykorzystywanie wcześniej zdobytej wiedzy w nowych sytuacjach poznawczych.
3. Kształcenie postaw patriotyzmu, świadomości narodowej, tolerancji, szacunku dla dorobku kulturowego przodków, szacunku dla tradycji, samoidentyfikacji kulturowej oraz zrozumienia świata i ludzi i przemian jakie w nich zachodzą.
Cele szczegółowe nauczania historii w klasach I–III Gimnazjum:
Po zakończeniu nauki w Gimnazjum uczeń potrafi:
Określić wiek podanego wydarzenia, uporządkować wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie;
Porządkować wydarzenia i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa;
Dostrzec zmiany w życiu społecznym;
Dostrzec ciągłość w rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym;
Odczytać i porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski;
Dostrzec w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą;
Wyjaśnić związki przyczynowo- skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów;
Wyjaśnić znaczenie poznawania przeszłości dla zrozumienia świata współczesnego;
Przeczytać ze zrozumieniem tekst źródłowy i wyszukać wskazane informacje;
Wyszukać, porównać i podsumować informacje pozyskane z różnych źródeł;
Sporządzić narrację historyczną, łącząc informacje pozyskane z różnych źródeł;
Tworzyć: krótkie wypowiedzi o postaci i wydarzeniu historycznym, plan, notatkę, rozprawkę, prezentację- przedstawiając argumenty uzasadniające własne stanowisko.
Wskazać elementy polskiego dziedzictwa kulturowego;
Przedstawić wkład własnego regionu dla dobra narodu i kraju;
Przedstawić przykłady postaw prospołecznych (wyrazić swoją opinię).
Wymagania na poszczególne stopnie klasyfikacji semestralnej i rocznej:
Ocena celująca:
Uczeń posiada wiedzę wykraczającą poza obowiązujący program nauczania dla klasy I/II/III;
Biegle wykorzystuje zdobytą wiedzę, by twórczo rozwiązywać nowe problemy;
Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania;
Aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym;
Samodzielnie rozwiązuje problemy omawiane w czasie lekcji, jest inicjatorem rozwiązywania problemów i zadań w pracy pozalekcyjnej;
Potrafi samodzielnie dotrzeć do różnych źródeł oraz informacji i w oparciu o nie rozszerzyć swą wiedzę historyczną;
Potrafi na forum klasy zaprezentować wyniki swoich prac poznawczych;
Zna i rozumie podstawowe pojęcia historyczne, poprawnie posługuje się kategoriami historycznymi (myślenie przyczynowo- skutkowe);
Wyraża własne zdanie, popiera je właściwą i logiczną argumentacją;
Posługuje się poprawną polszczyzną, uczestniczy w konkursach historycznych na etapach pozaszkolnych i osiąga sukcesy.
Ocena bardzo dobra:
Uczeń opanował pełny zakres wiadomości przewidziany programem dla klasy I/II/III;
Dociera samodzielnie do źródeł i informacji wskazanych przez nauczyciela;
Aktywnie uczestniczy w lekcji;
Podstawowe problemy i zadania rozwiązuje samodzielnie;
Rozwiązuje zadania dodatkowe i potrafi zaprezentować ich wyniki na forum klasy;
Poprawnie posługuje się poznanymi pojęciami, dostrzega przyczyny i skutki wydarzeń historycznych;
Potrafi uporządkować zebrany materiał, przechować go i właściwie wykorzystać;
Posługuje się poprawną polszczyzną, uczestniczy w konkursach historycznych na etapach szkolnych i osiąga sukcesy.
Ocena dobra:
Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane programem nauczania dla klasy I/II/III w stopniu zadowalającym;
Potrafi korzystać z zaprezentowanych na lekcji źródeł informacji;
Postawione zadania i problemy rozwiązuje samodzielnie lub, w przypadku zadań trudniejszych, pod kierunkiem nauczyciela;
Aktywnie uczestniczy w lekcji;
Dostrzega przyczyny i skutki wydarzeń historycznych;
Podejmuje się samodzielnego wykonania prac o niewielkim stopniu trudności;
Posługuje się poprawną polszczyzną.
Ocena dostateczna:
Uczeń opanował podstawowe elementy wiadomości programowych pozwalające mu na rozumienie najważniejszych zagadnień przewidzianych w programie klasy I/II/III;
Potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji;
Potrafi wykonać proste zadania;
W czasie lekcji wykazuje się aktywnością w stopniu zadowalającym.
Ocena dopuszczająca:
Uczeń posiada poważne braki w wiedzy, które jednak nie przekreślają możliwości dalszej nauki;
Przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności;
Prace wykonuje chętnie, na miarę swoich możliwości;
Konstruuje krótkie, dwu-trzyzdaniowe wypowiedzi;
Musi poprawić wszystkie oceny niedostateczne ze sprawdzianów i testów podsumowujących dany dział.
Ocena niedostateczna:
Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości, a braki są tak duże, że uniemożliwiają mu kontynuację nauki,
Nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o niewielkim stopniu trudności i wykonać najprostszych zadań;
Nie poprawił ocen niedostatecznych ze sprawdzianów.
Zestawienie ocen możliwych do zdobycia na lekcjach historii i społeczeństwa:
1. Pisanie:
Sprawdziany, testy
Kartkówki,
Zeszyt przedmiotowy,
Zadania domowe.
2. Mówienie:
Wypowiedzi ustne na lekcjach,
Udział w rozmowach, dyskusjach,
Wykorzystywanie terminologii historycznej,
Praca w grupie.
3. Praktyka:
Posługiwanie się mapami, słownikami, tekstami źródłowymi,
Prace praktyczne (wytwory prac uczniowskich np. referat),
Aktywność na lekcji i poza nią.
Stosowanie i ocenianie sprawdzianów:
Po każdym bloku tematycznym nauczyciel przeprowadza sprawdzian, który przy większych partiach materiału jest poprzedzony lekcją powtórzeniową.
Sprawdziany zapowiadane są co najmniej tydzień przed planowanym terminem.
Uczniowie są informowani o zakresie materiału przewidzianego na sprawdzian.
Uczeń ma prawo poprawić ocenę niedostateczną ze sprawdzianu w ciągu dwóch tygodni po oddaniu sprawdzianu.
Dla wszystkich chętnych do poprawienia pracy ustala się jeden termin.
Uczniowie poprawiają sprawdziany w formie pisemnej, poza szczególnymi wyjątkami (dostosowanie wymagań).
Do dziennika wpisuje się obok oceny uzyskanej ze sprawdzianu również ocenę z poprawy sprawdzianu.
Jeżeli uczeń opuścił sprawdzian z przyczyn losowych to pisze go w terminie ustalonym przez nauczyciela – w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły.
Uczeń może być zapytany bez zapowiedzi z przewidzianego na sprawdzian zakresu materiału, jeżeli nie napisał sprawdzianu z wszystkimi uczniami (celowo go unikał i w tym nie przyszedł do szkoły).
Jeżeli uczeń był w szkole, ale nie przyszedł na sprawdzian lub kartkówkę (uciekł z lekcji) otrzymuje ocenę niedostateczną.
Uczeń, który samowolnie zmienił grupę w czasie sprawdzianu, kartkówki otrzymuje ocenę niedostateczną.
Uczeń podpowiadający lub umożliwiający ściąganie w czasie sprawdzianu może otrzymać ocenę niedostateczną.
Uczniowi, który odpisuje w czasie sprawdzianu, kartkówki lub klasówki grozi obniżenie punktacji, oceny lub otrzymanie oceny niedostatecznej.
Kartkówki (obejmujące nie więcej niż trzy ostatnie lekcje, nie musi być zapowiadany i ma wartość oceny z odpowiedzi). Kartkówki traktowane są jako wypowiedź ustna, podlegają poprawie w formie ustnej.
Bieżącej ocenie z odpowiedzi ustnej podlegają nie więcej niż trzy ostatnie lekcje, za wyjątkiem zapowiedzianych wcześniej lekcji powtórzeniowych.
Kryteria oceniania odpowiedzi ustnych na lekcjach:
Ocena celująca – uczeń:
Samodzielnie rozwiązuje problemy,
Umiejętnie posługuje się wiedzą i pojęciami wykraczającymi poza program nauczania (dodatkowa wiedza jest owocem samodzielnej pracy ucznia),
Wykorzystuje różne źródła informacji, do których dociera samodzielnie,
Samodzielnie dostrzega związki między faktami,
Wyraża własne zdanie, popiera je właściwą i logiczną argumentacją,
Posługuje się poprawną polszczyzną.
Ocena bardzo dobra:
Samodzielnie rozwiązuje problemy podstawowe i trudniejsze,
Umiejętnie posługuje się wiedzą i pojęciami przewidzianymi programem,
Samodzielnie dostrzega przyczyny i skutki wydarzeń historycznych,
Wykorzystuje źródła informacji wskazane przez nauczyciela,
Posługuje się poprawną polszczyzną.
Ocena dobra:
Samodzielnie rozwiązuje podstawowe problemy, a trudniejsze pod kierunkiem nauczyciela,
Dostrzega przyczyny i skutki wydarzeń historycznych,
Ocena dostateczna:
Potrafi rozwiązać podstawowe problemy przy pomocy nauczyciela,
Korzysta z podstawowych źródeł informacji pod kierunkiem nauczyciela,
Zna podstawowe pojęcia i fakty, które pozwalają mu na rozumienie najważniejszych zagadnień,
Popełnia błędy językowe i stylistyczne podczas odpowiedzi.
Ocena dopuszczająca:
Przy pomocy nauczyciela potrafi rozwiązać proste problemy,
Zna podstawowe fakty, których znajomość jest niezbędna z punktu widzenia realizacji celów przedmiotu i nieodzowna do dalszego kształcenia,
Popełnia liczne błędy językowe i stylistyczne podczas odpowiedzi.
Ocena niedostateczna:
Nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą,
Nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń.
Prowadzenie i ocena zeszytów przedmiotowych:
Zeszyt ucznia może zostać sprawdzany przynajmniej raz na semestr.
Każdy zeszyt sprawdzany jest pod kątem:
o kompletności notatek, o poprawności merytorycznej,
o estetyki oraz poprawności ortograficznej,
o uczniowie z orzeczeniami PPP nie są oceniani za estetykę oraz poprawność ortograficzną.
Zadania domowe:
Oceniana będzie poprawność, rzeczowość, estetyka (osobne kryteria dla zadań, uczniowie z orzeczeniami PPP nie są oceniani za estetykę).
Zadając pracę domową nauczyciel określa wymagania formalne związane z jej wykonaniem- termin, sposób.
Uczeń ma obowiązek wykonywać zadania domowe, przestrzegać terminu i sposobu ich realizacji.
Prace domowe mogą mieć charakter krótkich zadań związanych z przygotowaniem do kolejnej lekcji lub ćwiczeń, niezbędnych do utrwalenia nabytych na lekcji umiejętności i wiedzy, zgromadzenia materiałów, wykonania prac plastycznych.
Brak sprawdzanego zadania domowego, które nie zostało zapowiedziane na ocenę skutkuje minusem za brak aktywności. Brak sprawdzanego zadania domowego podlegającego ocenie na stopień skutkuje oceną niedostateczną.
Zgłoszony brak zadania odnotowuje się w zeszycie przedmiotowym/ ćwiczeń (ocena opatrzona parafką nauczyciela) i notatniku nauczyciela.
Uczeń, który nie zgłosił przed lekcją NP, a zostanie poproszony o przedstawienie pracy domowej otrzymuje ocenę niedostateczną.
Uczeń, który zgłosił przed lekcją brak zadania związany z trudnościami w napisaniu pracy, a wykaże się udokumentowanymi próbami rozwiązania ćwiczeń i wykaże się znajomościami zagadnień zadania nie otrzymuje od nauczyciela oceny niedostatecznej. Po otrzymaniu wskazówek do zadania zobowiązany jest oddać pracę następnej lekcji.
Za prace pisemne niesamodzielne, odpisane od innych uczniów stawiana będzie ocena niedostateczna.
Aktywność na lekcji i poza nią:
Za udział w konkursach, quizach na lekcji uczeń otrzymuje ocenę cząstkową bardzo dobrą. Jeżeli uczeń zakwalifikuje się do pozaszkolnego etapu konkursu otrzymuje ocenę cząstkową celującą.
Za aktywność na lekcji (2x dobrowolnie/ 1x ze wskazania nauczyciela) uczeń jest oceniany „+”, a za uchylanie się od pracy na lekcji „-”. Przy udzieleniu mało precyzyjnej lub nie udzieleniu pełnej odpowiedzi, uczeń może otrzymać
„+-” , którego wartość wynosi pół plusa.
Nauczyciel może w ten sposób sprawdzić wiedzę uczniów na początku lekcji z 3 lekcji wstecz; w trakcie realizacji bieżącego tematu oraz podsumowując mijającą lekcję.
Znaczki będą wpisywane do notatnika nauczyciela (informacja ustna nauczyciela dla ucznia), a po zgromadzeniu odpowiedniej ich ilości, zostanie wpisana ocena z aktywności:
+++++ 5 ++++- 4 +++-- 3 ++--- 2 +---- -2 --- 1
Za dodatkowe prace np. referaty, albumy, zadania nieobowiązkowe, wyszukanie informacji uczeń jest oceniany
„plusami”, lub oceną w zależności od stopnia trudności i zaangażowania.
Przy współpracy w grupie ocenia się:
umiejętność słuchania innych,
szanowanie poglądów innych,
zabieranie głosu,
pomoc w podejmowaniu decyzji,
stopień zaangażowania w pracę zespołu,
podejmowanie różnych ról w grupie,
odpowiedzialność za wykonanie zadania,
przyniesienie potrzebnych pomocy.
Ważne dla ucznia:
Wszystkie oceny, które uczeń otrzymuje są jawne, uczeń ma prawo znać ich uzasadnienie.
Nauczyciel ma prawo do sprawdzania wiadomości i umiejętności na każdej lekcji.
Uczeń jest zobowiązany posiadać na każdej lekcji odpowiednie materiały dydaktyczne (podręcznik, ćwiczenia, zeszyt, zapowiedziane dodatkowe pomoce), w przeciwnym razie może otrzymać punkty ujemne i uwagę.
Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji w liczbie 2x/semestr;
Nieprzygotowania zapisuje dyżurny na kartce z datą bieżącą, podając imiona, nazwiska i numery w dzienniku uczniów, którzy zgłaszają NP. Kartka z NP powinna zostać przedłożona nauczycielowi na biurko na początku lekcji.
Nieprzygotowanie ucznia zostaje odnotowane w notatniku nauczyciela. Nieprzygotowanie nie zwalnia ucznia z pracy na lekcji.
Nieprzygotowania nie można zgłosić, gdy wcześniej zapowiedziana została kartkówka, sprawdzian lub powtórzenie.
Uczeń, który wrócił do szkoły po dłuższej chorobie (co najmniej tydzień) ma prawo zgłosić nieprzygotowanie do zajęć.
Uczeń dostaje określony czas na nadrobienie zaległego materiału.
Uczeń ma obowiązek uzupełnienia notatek (także zadań domowych) za czas swojej nieobecności jak najszybciej po powrocie do szkoły (nie dłużej niż 3 dni od powrotu do szkoły).
Nie ocenia się ucznia obecnego na lekcji, lecz będącego w trudnej sytuacji losowej.
Jeżeli uczeń uzna, że na lekcji został oceniony zbyt nisko lub wysoko, może po zakończonej lekcji przedstawić nauczycielowi swoje stanowisko.
Nauczyciel po wysłuchaniu ucznia uzasadnia swoją decyzję, która jest ostateczna i nieodwołalna.
W przypadku sprawdzianów lub kartkówek przyjmuje się skalę punktową przeliczaną na oceny wg kryteriów:
co najmniej 90% + zadanie dodatkowe – ocena celująca 100% -90% - ocena bardzo dobra
89% - 75% - ocena dobra 74% - 51% - ocena dostateczna 50% - 35% - ocena dopuszczająca 34% -0% - ocena niedostateczna
Ocenę celującą semestralną lub końcoworoczną otrzymuje uczeń, który: posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania klasy, osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych szczebla wyższego niż szkolny (finalista lub laureat konkursu), rozwija swoje zainteresowania związane z przedmiotem, chętnie prezentuje je na lekcjach, podejmuje się rozwiązywania zadań dodatkowych wskazanych przez nauczyciela, czyta literaturę polecaną przez nauczyciela.
Sposoby poprawiania wyników niekorzystnych:
Uczeń ma prawo poprawić co najmniej ocenę niedostateczną ze sprawdzianu w ciągu dwóch tygodni po oddaniu sprawdzianu.
Dla wszystkich chętnych do poprawienia pracy ustala się jeden termin.
Do dziennika wpisuje się obok oceny uzyskanej ze sprawdzianu również ocenę z poprawy sprawdzianu.
Prace można poprawić tylko raz.
Poprawić można także ocenę niedostateczną z odpowiedzi ustnej, kartkówki, zadania domowego, na zasadach ustalonych przez nauczyciela.
Prace, odpowiedzi można poprawić tylko raz.
Do dziennika wpisuje się obok oceny uzyskanej z pracy, odpowiedzi również ocenę z poprawy.
Sposób ustalania oceny śródrocznej i końcoworocznej:
Ocenę śródroczną wystawia nauczyciel przedmiotu w oparciu o wszystkie oceny uzyskane przez ucznia w ciągu półrocza.
Wystawianie oceny dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych, przy czym największą wagę mają oceny ze sprawdzianów, następnie odpowiedzi ustnych, kartkówek, zadań domowych. Istotne dla nauczyciela są oceny z aktywności, pracy w grupie.
Ocena śródroczna i końcoworoczną nie są wynikiem średniej arytmetycznej wszystkich ocen.
Uczeń może nie być klasyfikowany, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczających połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie nauczania.
Warunki i tryb uzyskiwania wyższej oceny niż proponowana ocena śródroczna i końcoworoczna.
Uczeń, który otrzymał ocenę co najmniej dopuszczającą może starać się o ocenę wyższą od proponowanej wtedy gdy:
- co najmniej połowa zdobytych ocen z przedmiotu jest równa lub wyższa ocenie, o którą się on ubiega, - poprawił oceny ze sprawdzianów przedmiotowych, na taki stopień, o jaki się stara,
- był obecny na wszystkich zapowiedzianych formach sprawdzania osiągnięć, - systematycznie i estetycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy, ma wszystkie notatki i zadania domowe, jest aktywny na
lekcjach, - przynosi na lekcje niezbędne pomoce.
Uczeń ma możliwość poprawienia proponowanej oceny semestralnej i końcoworocznej poprzez egzamin sprawdzający w formie pisemnej i ustnej, którego zasady określa WSO.
W przypadku otrzymania proponowanej oceny niedostatecznej, tydzień przed posiedzeniem Rady Pedagogicznej uczeń ma możliwość zdania zaległego materiału za semestr w czasie wyznaczonym przez nauczyciela nie później jednak niż na jeden dzień przed posiedzeniem klasyfikacyjnym.
Ucznia, który poprawia proponowaną ocenę niedostateczną obowiązuje zakres materiału na ocenę dopuszczającą.
Uczeń może uzyskać ocenę wyższą tylko o jeden stopień od oceny proponowanej.
Uczeń ma prawo ubiegać się o poprawienie oceny raz w roku szkolnym.
Iwona Makar
