W O J E W Ó D Z K I U R Z Ą D S T A T Y S T Y C Z N Y W K A T O W I C A C H
D o w y ł q e z n o g o u ż y t k u ad r e sa t a
•
JWZ.
JAKOŚĆ PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ
W I PÓŁROCZU 1984 ROKU
Styczeń 1985
O znaczeniu jakości produkcji dla gospodarki narodowej i ludności nie trzeba nikogo przekonywać. Powszechnie znane aą również jej niedostatki# Sytuacja w wojewódz
twie katowickim w porównaniu do ogólnopolskiej nie Jest w tym zakresie wyjętkowa. Wię
kszość podstawowych mierników określających jakość produkcji województwa ustępuje mier
nikom krajowym. Ich przeględ według wybranych gałęzi przemysłu w olresie I półrocza 1984 roku prezentuje załączone zestawienie /Tabl.l/.
Charakterystyczny Jest przykład wyrobów oznaczonych znakiem "Q". Ouż wiele mówi minimalny udział województwa w ich ogólno - krajowej liczbie/w I półroczu 1984 udział ten wynosił 1,7%/. Prócz tego, o ile w kraju odsetek wartości wyrobów oznaczonych tym znakiem w wartości ogólnej produkcji sprzedanej podlegajęcej kwalifikacji na znak"Q"
"1", świadectwo Jakości lub znak bezpieczeństwa wynosił w tym okresie 1,6%, to w wojewó
dztwie tylko 0,5%. Wpływ na to miały gorsze jakościowo wyniki przemysłu metalowego, spo
żywczego, maszynowego i precyzyjnego, wśród których ani Jeden wyrób - w odróżnieniu od kraju - nie uzyskał znaku jakości "Q".
Warto zwrócić uwagę na fakt o podstawowym znaczeniu - udział wartości produ
kcji sprzedanej wyrobów podlegaJęcych kwalifikacji na znak "Q", "1", znak bezpieczeństwa 1 świadectwo Jakości w ogólnej wartości p r o d u k d i sprzedanej w I półroczu 1984 roku wyno
sił zaledwie 10,2%, a w kraju ponad 2 razy więcej /22,6%/ - co i tak nie jest wielkości*
imponującą, Podobnie z udziałem wartości sprzedaży klasyfikowanej według gatunków w produ
kcji sprzedanej ogółem-udział ten w kraju i w województwie kształtował się na podobnym poziomie nie przekraczającym 30% /w kraju 27,6%, w wdjewództwie 27,1%/. Oznacza to, żo ok. 70% produkcji sprzedanej nie podlega żadnym poważniejszym i w miarę obiektywnym kwa
lifikacjom,
Porównujęc wskaźniki Jakościowe produkcji z I półrocza 1984 roku do takich samych wskaźników z roku 1980 obserwujemy w województwie na przestrzeni togo okresu zna
czny, bo wynoszący aż 26,3% spadek liczby produkowanych wyrobów ze znakiem Jakości “Iй w liczbach bezwzględnych spadek ten wynosi 1059 wyrobów. Wskaźnik ogólnopolski przedsta
wia się jeszcze gorzej 1 wynosi 35,6%. Nieco lepiej przedstawia się w województwie pro-
dukcja wyrobów ze znakiem jakości ”Q", na przestrzeni analizowanego okresu ich liczba wzrosła o 31, tj. o 37,8%. Ogółem w kraju ilość wyrobów ze znakiem Jakości "Q" spadła od roku 1980 o 29,1% /w liczbach bezwzględnych o 632/,
Udziały produkcji kwalifikowanej w omawianym okresie kształtowały się naatępujgco:
WYSZCZEGÓLNIENIE a- kraj
b- województwo
1980 1981 1982 1983 I półrocze 1984
-W /0 1980=10
Udział wartości produkcji sprzedanej wyrobów podlegających kwalifikacji na znak "Q", "l", znak bezpieczeń
stwa lub świadectwo jakości w ogól-a 30,0 27,9 21,6 - 21,6 ' 22,5 73.1 noj wartości produkcji sprzedanej b 11,2 14,2 9,5 8,8 10.2 91,1 Udział wartości sprzedaży klasyfiko
wanej w/g gatunków w produkcji a 27,7 25,0 26,2 26,9 27,6 99,6
"sprzedanej ogółem b 17,6 19,1 24,5 29,8 27,1 154,0
Udział I gatunku w .Wfłrtośoi sprzedaży a 85,7 83,4 79,0 80,6 81,3 94,9 klanyfikowanej .według gatunków b 69,6 69,7 73,1 75,8 78,0 112,1 Udział wartości wyrobów odrzuconych
w wartości wyrobów zgłoszonych do a 2,1 1,9 1.5 1.7 1.6 76,2
odbioru zewnętrznego b- 2,3 1,2 0,9 0,6 0,8 34,8
Udzio-ł strat producentów z tytułu
niewłaściwej jakości produkcji a 0,8 1,0 0,8 0,7 0,6 77,1 w wartości prod.sprzedanoj ogółem b , 1.3 1.2 1,2 1,1 0,8 63,8 Wyroby ze znakami .jakości, świadectwem kwalifikacji jakości i znakiem bezpieczeństwo
Według stanu na 30 VI 1984r. przemysł uspołeczniony województwa katowickiego posiadał 8520 uprawnień do oznaczania wyrobów znakami jakości "Q", "1“ , znakiem bez
pieczeństwa i świadectwem kwalifikacji jakości. Podział tych uprawnień w g ,stanu na w/w dzień przedstawiał się następująco: znak "Q" - 113 uprawnień, znak *1" - 2966, świade
ctwo jakości 1644 oraz znak bezpieczeństwa 3 7 9 7 .
Tylko sześć przedsiębiorstw z terenu województwa katowickiego produkuje wyro
by, które osięgnęły światowy poziom jakości,tzn. posiadają znak "Q” , sę to: Południowe Zakłady Przemysłu Elektrotechnicznego "Połam - Kontakt" Czechowice - Dziedzice /58 wy
robów/, Fabryka Kabli Czechowice - Dziedzice /44 wyroby/. Zakłady Sprzętu Elektroinsta
lacyjnego "Połam - Ospel" Wlerbka /5 wyrobów/. Fabryka Lamp Żarowych "Połam" Katowice /1 wyrób/. Zakłady Tworzyw Sztucznych "Erg” Gliwięe /1 wyrób/ oraz Huto Szkła Walcowa
nego Daroszowioc /4 wyroby/, przy czym cztory pierwsze przedsiębiorstwa zaliczano sę do przemyciu elektrotechnicznego i elektronicznego.
Wartość produkcji sprzedanej wyrobów oznaczonych znakiem "Q" wyniosła w I półroczu 1984 231,0 min zł i była większa o 7,0% w porównaniu do analogicznego okresu 1983 r.
0 dysproporcji między sprzedażą produkcji o standardzie światowym, a sprzedażą wyrobów oznaczonych znakiem "1" /co odpowiada wysokiemu standardowi krajowemu/, świadczy fakt, że wartościowa wielkość toj drugiej była bez mała 30 - razy większa 1 wynosiła 6940,2 min zł, co oznacza wzrost w stosunku do I półrocza 1983 r. o 52,0% /w cenach bie
żących/. Na liczbę 2966 wyrobów oznaczonych znakiem "1",2255 / t j . 76%/ występowało w przemyśle elektrotechnicznym i elektronicznym, a z tego 1045 /tj . 46,3%/ przypadało na Jedno przedsiębiorstwo - Fabrykę Przewodów Energetycznych w Będzinie. Drugą gałęzią po
siada jęcę stosunkowo dużą ilość wyrobów ze znakiem jakości "1" było hutnictwo żelaza /387 znaków,t]. l3% ogólnej liczby^ a Jedynym przedsiębiorstwom w tej gałęzi przemysłu, które posiada wszystkie te znaki na produkowane przoz siebie wyroby jest Huta "Baildon".
Należy dodać, że jest to również Jodyno przedsiębiorstwo w krajowym przemyśle hutnictwa żelaza, którego wyroby oznaczone oę znakiem Jakości "1".
Najwyższym wskaźnikiem udziału wyrobów ze znakiem "l" w wartości sprzedaży ogółem wyro
bów podlegających ocenie Jakościowej charakteryzowało się produkcja: Huty "Baildon"
/91,7%, przy czym udział produkcji podlegającej occnio jakościowej w ogólnej produkcji sprzedanej wynosił 7,8%/, Rybnickich Zakładów Wyrobów Metalowych Muta "Silesia" w Ryb
niku /odpowiednio 46,1% i 70,1%/, Zakładów Papierniczych w Kluczach /45% i 12,1%/ i Fabryki Naczyń Emaliowanych w Olkuszu /38,5% i 7 7 ,6%/.
fbrównanie ilościowe znaków jakości "O" i "1" województwa i kraju w przeciągu czterech lat prezentują zestawienie:
WYSZCZEGÓLNIENIE a - kraj
b - województwo с - udział województw
w kraju /w %/
1980 1981 1982 1983 I półrocze 1984
va
w liczbach bezwzględnych
1980
= 100 .
Wyroby oznaczone znakami jakości /stan na ko
niec okresu sprawozda
wczego / .... . a 30489 26929 20798 19373 19768 1 64,8
b 410? 3741 3301 3040 3079 75,0
с 13,5 13,9 15,9 15,7 15,6 X
Znakiem Jakości "Q" a 2173 2098 1746 1481 1541 70,9
b 82 96 114 96 113 137,8
с 3,8 4.6 6,5 6.5 7,3 X
znakiem jakości *1" a 28310 24831 19052 17892 18227 64,4
b 4025 3645 3187 2944 2966 73,7
z ' . i с 14,2 14,7 16,7 16,5 16,3 X
Na terenie województwa najwięcej wyrobów posiadających świadectwo kwalifikacji Jakości /1403, tj. 37% wyrobów posiadających to świadectwo / produkowały przedsię
biorstwa przemysłu elektrotechnicznego 1 elektronicznego. Zdecydowanie dominowały również w ilości wyrobów oznaczonych znakiem bezpieczeństwa /1628 czyli 99,0%
ogólnej liczby tych uprawnień /.
W porównaniu do I półrocza 1983Г. liczba wyrobów posiadających świadectwo kwa
lifikacji jakości wzrosła/o 2351 czyli o 162,6% / natomiast oznaczonych znakiem bezpieczeństwa zmalała /o 234,tj. 12,5% /.
Gatunkowość produkcji
Зек już zaznaczono udział wartości sprzedaży produkcji klasyfikowanej według gatunków w wartości produkcji sprzedanej ogółem wynosił w województwie w I półro
czu 1984r. 27,1%. Trzy przedsiębiorstwo! śląska Fabryka Kabli w Czechowioach-Ozie- dzicach, Z-dy Płytek i Wyrobów Sanitarnych "3ózefów"w Czeladzi oraz Zakład Garbarski w Jaworznie 100% swej produkcji klasyfikowały według gatunków, przy czym o ile w Sąskiej Fabryce Kabli w Czechowicach-Dziedzicach również 100% wyrobów zostało
zaliczonych do I gatunku,to w Z-dzie Płytok i Wyrobów 3anitarnycli"3ózefów"w Czeladzi 56,5%
a w Zakładzie Garbarskim w Jaworznie tylko 8,6%. Równie wysoki procent produkcji podlegającej klasyfikacji według gatunków /rzędu 99,0% / miały następujące przed
siębiorstwa; Zakłady Porcelany “Bogucice“ w Katowicach, Zakłady Przemysłu Odzie
żowego w Bytomiu, Zakłady Przemysłu Odzieżowego w Tarnowskich Górach, Przędzalnio Czesankowa "INTERTEX“ w Sosnowcu oraz Przędzalnia Bawełny "Przyjaźń" w Zawierciu,
Wyniki odbioru zewnętrznego oraz reklamacje jakościowe
W wyniku odbioru zewnętrznego odrzucono w I półroczu 1984 roku wyroby o łącznej wartości 458,9 min zł, co stanowiło 0,8% wyrobów zgłoszonych do odbioru zewnętrznego
/ w I półroczu 1983r. wskaźnik ten wynosił 3,6%/.Wysokim udziałom wartości wyrobów odrzuconych w wartości wyrobów zgłoszonych do odbioru zownętrznogo charakteryzowała się produkcja Huty "Bobrek" /20,6%/ oraz Huty "Pokój" /7,3%/. Ogólnie w przemyśle hutnictwa żelaza wskaźnik ten wynosił 1,4%. Reklamacje jakościowe w stosunkuj do wyro
bów i usług uznano no sumę 6,2 mld zł,a wskaźnik reklamacji oznaczający udział warto
ści wyrobów,w stosunku do których uznano reklamacje jakościowe w sprzedaży ogółem wy
nosił 1,3% /tzg. tyło samo co w kraju w tym samym okresie I półrocza 1984г./,Rekordowy wskaźnik reklamacji wynoszęcy 42,7% zanotowały Zakłady Mechaniczne "Łabędy" w Gliwicach, wysoki 19,0%- Zawierciańskie Zakłady Naprawy Samochodów. Decydujący wpływ na poziom wartości reklamacji jakościowych miały przedsiębiorstwa przemysłu maszynowego /81,3%
reklamacji w województwie/ oraz przedsiębiorstwa hutnictwa żelaza /10,0% reklamacji w województwie/, przy czym w pierwszym przypadku wskaźnik reklamacji dla całej gałęzi wynosił 8,4% /w ubiegłym roku 1,5%/, a w drugim 0,4% /w ubiegłym roku .0,6% /.
Straty producentów z tytułu niewłaściwej .jakości produkcji
Straty producentów z tytułu niewłaściwej jakości produkcji osiągnęły w
półroczu 1984 roku 4,0 mld zł,a ich udział w wartości produkcji sprzedanej ogółem wynosił Q83% i był blisko o 0,3 punktu niższy aniżeli w analogicznym okresie roku poprzedniego.
Największy odsetek strat zanotowały Zakłady Porcelany "Bogucic# w Katowicach /5,17%/, Zakłady Mechaniczno-Optyczne "Opta " w Katowicach /4,24%/, Huta "Katowice* Zakład Wiodęсу w Dybrowie Górniczej /2,59%/, przedsiębiorstwo Przemysłu Betonów ,"Prefabet"
w Łaziskach Górnych /3,10%/.
W układzie gałęziowym największy udział w stratach miało hutnictwo żelaza /67,5%, przy wskaźniku strat 1,85%/.
Wyniki odbioru jakościowego
Ciekawe wnioski dotyczyce jakości można wysnuć na podstawie wyników Odbioru ja
kościowego towarów w Jednostkach handlu rynkowego.
Wartość towarów zwróconych dostawcomttzn. nie nadajęcych się do odbioru wynosiła w pier
wszym półroyzu 1984 roku 265,4 min zł,,co stanowiło 0,3% towarów przebadanych pod wzglę
dom jakości /w analogicznym okresie roku ubiegłego udział ten wynosił 0,4%/.
Wskaźnik wadliwości zmalał z 1,5% do 0,8%, co można rozumieć Jako istotnĄ poprawę Jakości lub jako obniżenie kryteriów jakościowych przez handel. Zmniejszył się wskaźnik wadliwości kuchni gazowych z piekarnikami /z 10,2% na 2,9%/, odbiorników telewizyjnych z ekranem do odbioru kolorowego /z 11,3% no 3,1%/, zestawów radiomagnetofonowych /Z 18,0% na 2,2%/.
Ouż z tego wyliczenia widać, że w istotny sposób wyniki odbioru jakościowego uległy poprawie w zakresie wyrobów przemysłu elektrotechnicznego i elektronicznego^dla którego wskaźnik wadliwości uległ poprawie z 6,8% do 1,5%.
Pogorszył cię natomiast wskaźnik wadliwości wózków dziecięcych /z 1,1% na 6,9%/, pralek i wirówek elektrycznych /bez automatów pralniczych//z 7,1% na 11,1%/, sprzę
tu gospodarstwa domowego zmechanizowanego /z 0,9% na 1,3%/, automatów pralniczych /z o,l% na 0,3%/, sprzętu oświetleniowego elektrycznego /z 0,3% na 1,2%/.
Tabi. 1 PODSTAWOWE MIERNIKI OKREŚLAJĄCE JAKOŚĆ PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ WOJEWÓDZTWA 5 W OKRESIE I PÖLROOZA 1904 R.
N Udział produkcji sprzedanej
wyrobów
Udział I g at, w sprze
daży produk- kcji klasyfi
kowanej według gatun
ków
Udział wyrobów odrzuco
nych w warto
ści wyrobów zgło
szonych do odbioru zew
nętrz
nego
Udział strat produ
centów z tytuł niewła
ściwej Jakości produkc, w war
tości pro
dukcji ogółem WYSZCZEGÓLNIENIE
a - kraj
b - województwo
ozna
czonych znakiem
"Q"
ozna
czonych znakiem
"1"
ozna
czonych znakiem bezpie
czeństwa
które uzyska
ły świa
dectwo jakości w wartości ogólnej produkcji sprzedanej wyrobów podlegających
-
-
kwalifikacji no znak "Q", "Iй . bezpieczeństwa lub świadectwo jakości
obowiąz
kowi oz
naczenia znakiem bezpie
czeństwa
obowiąz kowl kwalif1 kacji na śwle dectno jakości w %
OGÓŁEM PRZEMYSŁ i... „ . a 1.6 13,0 92,6 60,0 81,3 1,6 0,64 -
b 0,5 14,1 88,7 70,5 78,0 0,8 0',83
w tym:
przemysł
hutnictwa żelaza .... 0 - 4,4 . - 88,0 77,4 1.3 1,68
. 1 b 6,2 4 83,4 77,0 1.4 1,85
przemysł metali "
n i e ż e l a z n y c h ... .♦ . a 0,6 - 89,2 43,5 0.7 .0,14
b ** w 70,7 47,3 0,8 0,11
s
przemysł metalowy .... a 7.7 28,5 97,9 93,7 i 78,6 У1.1 1,90
b — 44,0 100,0 100,0 82,0 1.2 1,48
przemysł maszynowy a 2,1 28,5 87,8 74,9 58,7 2,7 1,47
b 16,7 100,0 43,0 0,5 0.73
przemysł elekrotoch-
niczny 1 elekroniczny a 1,9 23,2 91,9 88,9 . 3,8 2,20
b 2,9 47,7 83,0 66,8 100,0 0,4 1,18
przemysł chemiczny ... a 0.4 7,9 w 49,3 86.9 1,2 0 19
b 0,5 11,8 - 44,8 73,7 1.2 0,25
przemysł szklarski ... a b
2.7 2,1
2,1 0,4
100,0 63,1 89,8
65,0 65,4
2,2 0,8
0,53 0,18 przemysł papierniczy a
b m
2.1
45,0 «■»
N 8 ,"l 83,8
96,2 100,0
1,2 0,21 0,07 przemysł spożywczy ... a
b
3,0 12,2
2,4 -
11,3 04,1 90,3
0,3 0,3
0,05 0,03
Tabi. 2 WSKAŹNIKI UDZIAŁÓW WOOEWÖDZTWA W KRASU W ZAKRESIE 3AK0ÓCI PRODUKOWANYCH WYRO- OÖW W I PÓŁROCZU 1984 R.
X
I
GAŁęZIE PRZEMYSŁU
Udział liczby wyrobów produkowanych w województwie
Udział strat produ
centów z woje
wództwa z tytułi niewła
ściwej jakości prody- kej i ozna
czonych zna- kiem"Q"
oznaczę nych znakiem
“1“
oznaczę nych znakiem bezpie
czeń
stwa
któro uzyska
ły świa
dectwo jakości
i ga
tunku
odrzu
conych w wyni
ku od
bioru zewnę
trznego
do wielkości ogólnokrajowych w %
i
OGÓŁEM PRZEMYSŁ ... 1,7 6.4 / 5 . 2 10,4 12,3 5,5 16,9
w tym przemysł!
hutnictwa żelaza ... - 100,0 - 66,1 71,3 71,7 59,1
metali nieżelaznych .... - - - 24,6 36,6 76,3 38,4
metalowy ....;... . — 13,7 5,0 6,8 19,1 15,7 9,4
maszynowy ... . •* 2,0 6,0 *1,2 - 2,8 10,5
elektrotechniczny i elek k
troniczny ... 7.5 10,5 5.5 5,9 • 0,3 2,9
chemiczny ... 8.2 12,6 “ 8,7 7,8 18,0 15,0
szklarski ... ... 15.7 3,4 - /40,6 23,1 4,5 5.3
papierniczy ... 90,4 - 62,9 0,8 1.0
spożywczy ... .
/
1,0
'
9,7 10,0 3.4
W US Katowtoe, tum . Л} /*J S O M(
