PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze inwestycyjne grudzień 2002

(1)

PRZEPŁYWY KAPITAŁU fundusze inwestycyjne

grudzień 2002

Wartość aktywów netto zgromadzonych w polskich funduszach inwestycyjnych według stanu na koniec grudnia osiągnęła poziom 22,77 mld PLN, co oznacza wzrost wobec listopada o 2,4 mld (11,7%). Jest to druga co do wartości zmiana w 10-cio letniej historii rynku funduszy w Polsce – większy miesięczny przyrost odnotowaliśmy w listopadzie 2001 roku, w związku z wprowadzeniem podatku od zysków z lokat. W ujęciu procentowym grudniowa dynamika była najwyższa w 2002 roku. Należy jednak pamiętać, iż znaczna część grudniowego wzrostu (około 930 mln PLN) aktywów netto pochodzi z czterech funduszy „antypodatkowych”: CAIB Pro Lokata, ING Lokata Plus, Millennium Gwarantowany Plus 20 oraz z drugiej emisji certyfikatów Skarbiec Obligacja Plus.

Poza uwzględnieniem 3 nowych funduszy grudzień przyniósł jeszcze jedną zmianę – swoją działalność zakończyło INVESCO TFI S.A., a jego fundusze przejął SKARBIEC, przy czym w dwóch z nich rozpoczęto procedurę likwidacyjną z uwagi na spadek aktywów poniżej 2 mln PLN, a dwa inwestujące w papiery dłużne otrzymały już nowe nazwy.

W 2002 roku wzrost udziału w rynku, mierzonym wartością aktywów netto, odnotowaliśmy wyłącznie w grupach związanych z lokowaniem środków w papiery dłużne (PDP oraz PDZ). Z 75,3 do 84,4%

wzrósł udział funduszy związanych z inwestycjami w bezpieczne instrumenty (PDP i RPP). Na tym tle za sukces należy uznać utrzymanie 2,3% udziału przez grupę SWP związaną w dużej części z III filarem systemu emerytalnego.

Dalszy dynamiczny wzrost wartości aktywów netto

W końcu roku fundusze bezpieczne skupiały 84,4%

aktywów netto

Wartość aktywów netto polskich funduszy inwestycyjnych

0 5 000 10 000 15 000 20 000 25 000

lip 92 sty 93 lip 93 sty 94 lip 94 sty 95 lip 95 sty 96 lip 96 sty 97 lip 97 sty 98 lip 98 sty 99 lip 99 sty 00 lip 00 sty 01 lip 01 sty 02 lip 02

mln PLN

0 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000 6 000 7 000 8 000

mln USD

w USD w PLN

Struktura aktywów netto w podziale na grupy

bieżący miesiąc

2,3%

16,9%

67,5%

1,6% 2,4%

4,5% 4,4%

0,4%

AKP PDP SWP RPP AKZ MIP PDZ XXX grudzień 2001

2,3%

19,7%

55,6%

4,4%

0,2%

8,6% 8,2%

1,1%

AKP PDP SWP RPP AKZ MIP PDZ XXX

(2)

Najwyższa dynamika wzrostu aktywów w grudniu wystąpiła w przypadku TFI CAIB, które za sprawą udanej subskrypcji certyfikatów funduszu Pro Lokata podwoiło zarządzane przez siebie środki awansując jednocześnie z 10 na 5 miejsce. Wysoką dynamikę osiągają w dalszym ciągu najmłodsze TFI na polskim rynku: Commercial Union, Kredyt Bank i Millennium. W ujęciu wartościowym, w grudniu najwięcej wzrosły aktywa netto PKO/Credit Suisse (+638,7 mln PLN).

Niższa od średniej dynamika wzrostu środków w Pioneer Pekao TFI spowodowała po raz kolejny spadek udziału w rynku do poziomu 23,9%. Sześć największych TFI, zarządzających aktywami przekraczającymi 1 mld PLN, kontroluje 77,9% środków zgromadzonych przez polskie fundusze inwestycyjne.

Niezwykłe ożywienie, z jakim mamy do czynienia na rynku funduszy inwestycyjnych od momentu opodatkowania zysków z lokat sprawiło, że rok 2002 był pod wieloma względami nietypowy. Bo za nietypowe należy uznać to, że podwojenie w skali roku środków zarządzanych przez TFI nie budzi zdziwienia – zbliżony lub lepszy wynik osiągnęła bowiem połowa towarzystw działających na rynku pełne 12 miesięcy. Liderzy w skali roku potrafili zwielokrotnić swe aktywa, a ich najwyższy wzrost odnotowało TFI BZ WBK AIB (5cio krotny) oraz TFI Union Investment (+223%).

Oczywiście należy pamiętać również i o tym, że większa część wzrostu wynika z nowych nabyć lub tworzenia nowych funduszy – średni wzrost wartości jednostki w funduszach papierów dłużnych (PDP) wyniósł 13,9%, zaś fundusze akcyjne zyskały średnio zaledwie 1,1%.

Według naszych szacunków saldo wpłat i umorzeń w funduszach inwestycyjnych w 2002 roku wyniosło 9,1 mld PLN wobec 4,9 mld PLN rok wcześniej. Pragniemy zwrócić uwagę, iż wielkość tegorocznych wpłat była zaledwie o 4,7% niższa niż łączna, roczna wartość wypłat z ZUS do funduszy emerytalnych. Najwięcej gotówki trafiło oczywiście do funduszy uznawanych powszechnie za bezpieczną formę lokowania. Fundusze z grupy PDP (polskich papierów dłużnych) otrzymały z tego tortu 7,4 mld PLN, czyli 81% całej kwoty, zaś 1,3 mld PLN otrzymały „w zarządzanie”

fundusze rynku pieniężnego (RPP). Na plusie rok zakończyły również fundusze PDZ (345,6 mln PLN) oraz SWP (205,9 mln PLN).

Dobra dynamika wzrostu aktywów w najmłodszych TFI

W skali roku najszybciej rosły aktywa TFI BZ WBK

Saldo wpłat do FI w 2002 roku wyniosło 9,1 mld PLN, w samym grudniu – 2,3 mld PLN

Wartość aktywów netto (mln PLN)

34 116 46

339 253 538 462

783 684 977 803

1 051 1 572 1 887 2 641 5 148 5 439

1 0

0 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000 6 000

TFIIVS

TFITDA

TFIKRB

TFIPBK

TFICUN

TFIGTI

TFIPZU

TFIMIL

TFISEB

TFIWAR

TFIKAH

TFIBZW

TFIUNI

TFICAB

TFIDWS

TFISKR

TFIING

TFIPCS

TFIPIO

Saldo wpłat i umorzeń (mln PLN)

gru 01 lut 02 kwi 02 cze 02 sie 02 paź 02 gru 02

0 500 1 000 1 500 2 000 2 500

(3)

Poniżej przedstawiamy szacunkowy napływ środków do 8 sklasyfikowanych przez nas grup funduszy na przestrzeni ostatnich 24 miesięcy. Dominacja bezpiecznych form lokowania środków jest bezsporna.

Ciekawie jednak wygląda sytuacja w grupie SWP, w której od pewnego czasu mamy do czynienia ze stabilizacją wartości przekazywanych środków na poziomie 20 mln PLN miesięcznie. Naszym zdaniem już za 12 miesięcy może się okazać, że fundusze związane z III filarem systemu emerytalnego dogonią pod względem wartości zarządzanych środków podmioty z grup MIP i AKP. Z uwagą będziemy również śledzili zmiany w grupie zagranicznych papierów dłużnych, która wyraźnie ożyła wraz z wprowadzeniem do sieci sprzedaży banku Pekao S.A. produktów Pioneer Pekao TFI.

Dobry rok dla funduszy

bezpiecznych, ale również dla SWP oraz PDZ

Napływ środków do funduszy inwestycyjnych

-500 000 000 0 500 000 000 1 000 000 000 1 500 000 000 2 000 000 000 2 500 000 000 3 000 000 000

sty 01 kwi 01 lip 01 paź 01 sty 02 kwi 02 lip 02 paź 02

PDP

-20 000 000 0 20 000 000 40 000 000 60 000 000 80 000 000 100 000 000 120 000 000

SWP

-2 500 000 000 -2 000 000 000 -1 500 000 000 -1 000 000 000 -500 000 000 0 500 000 000 1 000 000 000

RPP

-20 000 000 -10 000 000 0 10 000 000 20 000 000 30 000 000 40 000 000 50 000 000

AKZ

-150 000 000 -100 000 000 -50 000 000 0 50 000 000 100 000 000 150 000 000

MIP

-50 000 000 0 50 000 000 100 000 000 150 000 000 200 000 000 250 000 000

AKP

-300 000 000 -200 000 000 -100 000 000 0 100 000 000 200 000 000 300 000 000

XXX

-20 000 000 0 20 000 000 40 000 000 60 000 000 80 000 000 100 000 000 120 000 000

PDZ

(4)

Według naszych szacunków wartość polskich akcji znajdujących się w portfelach funduszy inwestycyjnych w końcu grudnia wyniosła 1,568 mld PLN i była wyższa niż przed miesiącem o 13% (182 mln PLN). Tak więc choć w skali całego roku fundusze z grup lokujących część aktywów w polskie papiery udziałowe nie mogą pochwalić się szczególnym napływem środków, ich zarządzający postarali się o odrobinę emocji na koniec roku.

Zgodnie z naszymi obliczeniami pozytywną decyzję o zwiększeniu w końcu roku zaangażowania w akcje polskich spółek podjęli zarządzający 39 funduszy z grup AKP, MIP i SWP. W 15 przypadkach wzrost ten przekraczał 10 punktów procentowych. Efekty są widoczne gołym okiem: przeciętne zaangażowanie w akcje wśród funduszy z trzech wymienionych wcześniej grup wzrosło o 740 punktów bazowych, a ich udział w kapitalizacji GPW podskoczył do najwyższego w tym roku poziomu 1,44%.

Z przeprowadzonej przez nas dekompozycji zmiany zaangażowania funduszy w polskie akcje wynika jednoznacznie, iż ów wzrost został wywołany nowymi inwestycjami poczynionymi przez zarządzających w grudniu. Wiara w efekt stycznia przełożyła się według naszych szacunków na zakupy o wartości 223 mln PLN. Była to najwyższa od listopada 2001 i piąta w historii kwota wyasygnowana na nowe inwestycje przez TFI. Należy przy tym pamiętać, że listopad 2001 to miesiąc rozpoczęcia działalności przez fundusz ING Akcji2, który według naszych szacunków wydał wówczas na zakupy około 140 mln PLN.

Dynamiczny wzrost zaangażowania w akcje

Zarządzający wierzą w efekt stycznia?

Piąte co do wartości w historii zakupy zarządzających FI

Zaangażowanie funduszy inwestycyjnych w polskie akcje

0 200 000 000 400 000 000 600 000 000 800 000 000 1 000 000 000 1 200 000 000 1 400 000 000 1 600 000 000 1 800 000 000

lip 92 lip 93 lip 94 lip 95 lip 96 lip 97 lip 98 lip 99 lip 00 lip 01 lip 02 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

wartość polskich akcji w portfelach łącznie

Dekompozycja zmiany zaangażowania funduszy inwestycyjnych w polskie akcje

-300 000 000 -200 000 000 -100 000 000 0 100 000 000 200 000 000 300 000 000

gru 01 sty 02 lut 02 mar 02 kwi 02 maj 02 cze 02 lip 02 sie 02 wrz 02 paź 02 lis 02 gru 02

zmiana zaangażowania wzrost rynku dokupione/sprzedane

(5)

Grudniowe zakupy zarządzających zmieniły całkowicie również dane dotyczące całego roku - jeszcze do listopada łączne saldo inwestycji na GPW wynosiło 17 mln PLN i było o 5 mln niższe od wyniku z 2001 roku. Tymczasem rok zamknął się kwota 241 mln PLN, z czego 51 mln PLN wydali zarządzający funduszami AKP, 82 mln PLN zarządzający funduszami z grupy MIP, a 108 mln PLN pochodziło z portfeli funduszy SWP.

W grudniu na zakupy najwięcej środków przeznaczyli zarządzający funduszami należącymi do Pioneer Pekao, DWS i PKO/Credit Suisse – według naszych szacunków z tych trzech instytucji pochodziło 2/3 całego popytu. Wzrost wiary w przyszłość polskiego rynku doprowadził do wzrostu udziału TFI w obrotach na GPW, mierzonym jako saldo zakupów odniesione do wartości transakcji zawartych w ciągu miesiąca w systemie notowań ciągłych oraz podwójnego fixingu (bez transakcji pakietowych).

Przypomnijmy, że w ubiegłym miesiącu na największe od kwietnia zakupy zdecydowali się również zarządzający funduszami emerytalnymi. Szacujemy, iż w grudniu łączny udział salda inwestycji obu grup inwestorów w obrotach na warszawskim parkiecie przekroczył 25%, a wraz z uwzględnieniem wymiany części portfela mógł przekroczyć 50%.

Tomasz Publicewicz tp@analizy.pl Marta Tomczyk mt@analizy.pl

Spółka Analizy Online jest niezależną firmą analityczną zajmującą się monitoringiem rynku polskich i zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych oraz analizą rynku polskich papierów dłużnych.

W zakres analiz rynku funduszy wchodzą między innymi rankingi funduszy, ocena efektywności działań zarządzających oraz analiza ich wpływu na polski rynek finansowy.

Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym zgodnie z najlepszą wiedzą i starannością autorów. Dane wykorzystane przy tworzeniu opracowania pochodzą ze źródeł uważanych przez firmę Analizy Online Sp. z o.o. za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, iż są one kompletne i odzwierciedlają stan faktyczny.

Opinie zawarte w niniejszym opracowaniu częściowo bazują na wartościach szacunkowych, wyznaczanych zgodnie z metodologią stosowaną przez Analizy Online Sp. z o.o., które mogą odbiegać od danych rzeczywistych.

Spółka Analizy Online Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody spowodowane wykorzystaniem opinii i informacji zawartych w niniejszym opracowaniu. Niniejsze opracowanie jest przeznaczone do wyłącznego, własnego użytku Klientów spółki Analizy Online Sp. z o.o., którzy otrzymali je bezpośrednio od spółki Analizy Online Sp. z o.o.

Publikowanie niniejszego opracowania w prasie, internecie i innych środkach masowego przekazu w całości bądź w części, jak również przytaczanie zawartych w nim opinii wymaga pisemnej zgody spółki Analizy Online Sp. z o.o.

W grudniu akcje kupowali zarządzający ze wszystkich grup

Grudniowy wzrost udziału w obrotach na GPW

Struktura środków na zakup akcji

AKP 31%

SWP 21%

MIP 48%

Udział salda zakupów w obrotach na GPW

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

16,0%

gru-00 lut-01 kwi-01 cze-01 sie-01 paź-01 gru-01 lut-02 kwi-02 cze-02 sie-02 paź-02 gru-02