Prace konserwatorskie w województwie krakowskim w latach 1980-1992 : część 2

(1)

Andrzej Gaczoł, Irena Palca,

Andrzej Siwek, Marcin Szyma

Prace konserwatorskie w

województwie krakowskim w latach

1980-1992 : część 2

Ochrona Zabytków 47/3-4 (186-187), 359-377

1994

(2)

KRONIKA

PRACE KONSERWATORSKIE W W OJEW ÓDZTW IE KRAKOWSKIM

W LATACH 1980-1992

(Część II)

W latach 1980-1992 na terenie województwa krakowskiego pro w adzono prace konserwatorskie przy zabytkach ruchomych w po n ad sześćdziesięciu obiektach i zespołach. Niniejsze spraw ozda nie nie obejmuje prac prow adzo nych przy zabytkach ruchomych na terenie Krakowa; kronika tych prac będzie przygotow ana od dzielnie.

Duży zakres miały prace przy zabytkach ruchomych we w nę trzu kościoła klasztornego nor bertanek w Imbramowicach (gm. Trzyciąż). Kościół p. w. śś. Piotra i Pawła pierwotnie wybudowany na początku XIII w., gruntownie przebudow ano w latach 1711- 1721 za sprawą ksieni Zofii Gro- tówny, według projektu Kacpra Bażanki, który był praw dopodob nie również projektantem urzą dzenia wnętrza. Autorem więk szości elem entów wyposażenia był Antoni Frąckiewicz z Krako wa, uczeń i współpracownik Bal taza ra F ontany, który działał w imbramowickim kościele kla sztornym w latach 1716-1732. Konserwacją objęto m alowidła ścienne (autorstwa Wilhelma „Ita- lusa”, 1719-1720), ołtarze, obrazy, portale drew niane i okna z poli chromowanymi okiennicami.

K o m p lek so w ą k o n se rw a c ję wnętrza przeprow adzono w nie wielkiej kaplicy dworskiej w Da- lew icach (gm. Koniusza). Ele m e n ty u r z ą d z e n ia p o c h o d z ą w większości z końca XVII w. (uzupełnienia z 2 ćw. XVIII w.). Tłem dla całości (ołtarze, fotele, prospekt organowy) jest barwna polichromia z wielkimi postacia

mi świętych i wyrazistymi orna mentami.

W latach 1988-1992 przepro w adzono konserwację czterech ołtarzy bocznych, ambony, obra zów oraz kamiennych portali i fi gur w kościele klasztornym fran- ciszkanów -reform atów w Wie liczce. W 1718 r. wnętrze kościo ła k lasztornego straw ił pożar. Wśród nielicznych ocalałych ele m entów w yposażenia w nętrza pozostał obraz Matki Bożej Łaska wej z 1648 r. (?), malowany na płycie kam iennej (piaskow iec) w technice tempery tłustej. Oto czony kultem wiernych obraz wy magał usunięcia licznych przema- low ań, sklejen ia k a m ien n e g o podobrazia i pozostałych zabie gów konserwatorskich w okresie poprzedzającym koronację Wize runku papieskimi koronami. Ini cjatorem prac był o. Ludwik Ku rowski, kustosz Sanktuarium. Na leży zaznaczyć, że katastrofa w wielickiej Kopalni Soli spow o dowała uszkodzenie struktur b u dowlanych franciszkańskiego ze społu kościelno-klasztornego, na tomiast szczęśliwie nie zagroziła o d re sta u ro w a n y m e lem e n to m wyposażenia.

Przez cały om aw iany okres trwały prace przy rekonstrukcji i konserwacji kompleksu Zamku Ż u p n e g o w W ieliczce (XIII- XIX w.). Równocześnie konser w ow ano późnogotyckie portale, renesansowe obramienia okien ne, XIX-wieczną ślusarkę. Pod czas konserwacji renesansowej kamieniarki obramienia okienne go, autorstwa rzeźbiarza z kręgu Bartolomea Berrecciego, odkryto

i zakonserwow ano renesansową polichromię z motywami roślin nymi, w jednym z pomieszczeń na pierwszym piętrze w Domu Ż u p n y m (s k rz y d ło p ó łn o c n e Zamku). W pozostałych pomie szczeniach zbadano i zarejestro w ano w arstw y polichrom ii — głównie z XVIII w. — pozosta wiając je nie odsłonięte.

W latach 1986-1989 przepro w adzono kom pleksowe prace re m ontow o-budow lane oraz kon serw ato rsk ie przy elem en tach wyposażenia pałacu Radziwiłłów w Balicach (gm. Zabierzów). Pa łac murowany, który zastąpił XVI- w ieczny dw ór drew niany Jana Bonera, został gruntownie prze budow any w latach 1887-1894 według projektu arch. Tadeusza Stryjeńskiego. Z pierwotnych bu dowli zachow ane zostały tylko piwnice z późnogotyckimi, rene sansowymi i barokowymi porta lami. Ze środków finansowych Instytutu Zootechniki w Krako wie (przy dotacjach ze środków konserwatorskich) odrestaurowa no wszystkie zachowane elem en ty wyposażenia, poczynając od późnogotyckich portali kamien nych z bonerow skiego dworu, zachowanych w piwnicach.

W latach 1991-1992 przepro w adzono prace przy konserwacji wyposażenia ruchomego w dwu kaplicach grobowych: Morstinów z XVII w. przy kościele parafial nym p. w. św. Klemensa w Wie liczce (kompleksowy remont ka plicy) oraz Lubomirskich z XVI w. przy kościele parafialnym w Łaza- nach (gm. Biskupice). Najstarszy nagrobek Lubomirskich, Stanisła

(3)

wa (zm. po 1578 r.) oraz księdza Jakuba, ufundow ał ojcu i stryjowi słynny Sebastian Lubomirski (ok. 1549-1613), twórca potęgi rodu. Konserwacja nagrobka oraz drew nianych późnorenesansowych stal li, ze środków Wojewody Krakow skiego, zapoczątkowała odnowie nie wnętrza całego kościoła wraz z wyposażeniem, ze środków pa rafii, przy dużym zaangażowaniu ks. proboszcza Jacka Kaznowskie-go·

W 1991 r. profesor Zofia Med- wecka z ASP w Krakowie wraz z z e s p o łe m z a k o n s e rw o w a ła fragmenty romańskiej polichromii z XIII w. w małym prezbiterium rom ańskiego kościoła w Dzieka nowicach (gm. Dobczyce). Prze trwały tu relikty trzech kom pozy cji fig u ra ln y c h , łączący ch się w cykl h isto ry czn y zw iązany z dzieciństw em Chrystusa: na ścianie w schodniej Zwiastow a nie, po bokach Narodzenie oraz Pokłon Trzech Króli. Według pro fesora J. E. Dutkiewicza związki stylistyczno-form alne w skazują na powiązania polichromii dzie- kanow ickich z XII- i XHI-wiecz- nym malarstwem Austrii, Czech i Węgier (zob. J. E. Dutkiewicz,

M alowidła rom ańskie w kościele w Dziekanowicach, „Folia Histo

riae Artium”, I, 1964, s. 55-90).

ALWERNIA (gm.)

Klasztor Bernardynów

1. Portrety Krzysztofa, Anny, Doroty i Stanisława Korycińskich, olej na płótnie, 2 poł. XVII

W 1. 1984-1985 przeprow adzo no konserwację obrazów — płót no zdjęto z krosien, rozdublow a- no, odwrocia oczyszczono z kleju i zabrudzeń. Po rozprasowaniu przeprow adzono dublaż nowym płótnem . Powierzchnię obrazów oczyszczono z zabrudzeń, prze- m alowań i nadm iaru wosku. Uzu pełniono grunty, przeprow adzo n o pun k to w an ie kolorystyczne i pokryto nowym werniksem .

Wykonawca — J. Furdyna, T. Pawlik

Inwestor — Wojewódzki

Kon-Polichromie wymagały prac za bezpieczających (ze środków fi nansow ych Wojewody Krakow skiego), bowiem w obec faktu ist nienia od lat sześćdziesiątych no wego kościoła, parafia rzymsko katolicka w Dziekanowicach p o rzuciła stary, rom ańsko-baroko- wy kościół.

W 1991 r. rozpoczęto prace konserw atorskie w e w nętrzach dw óch cennych kościołów kla sztornych: w prezbiterium gotyc kiego kościoła benedyktynek p. w. NP Marii i św. W ojciecha w Staniątkach (gm. Niepołomice) oraz w prezbiterium ponorber- tańskiego kościoła w Hebdowie (gm. Nowe Brzesko). W Stanią tkach w I76O r. krakowski malarz Andrzej Radwański (znany m.in. z malowideł w cysterskim koście le w Jędrzejowie) wykonał d eko rację w kościele, zakrystii i czę ściowo w klasztorze benedykty nek. Już w 1792 r. odnow ił te m a lo w id ła M arcin P o c h w a ls k i, w 1880 r. K. Stolper, a przed trzy dziestu laty K. Pustelnik. „Reno w atorzy” zepsuli piękną, rokoko wą polichrom ię i dopiero prace konserw atorskie podjęte przez prof. Józefa Nykiela z ASP w Kra kowie (z zespołem ) przywracają polichromii Radwańskiego daw ną świetność.

ZABYTKI RUCHOM E

serwator Zabytków w Krakowie (dalej: WKZ)

2. Kaplica p. w. Stygmatów św. Franciszka — polichromia w n ę trza z 1955 r.

W 1986 r. polichrom ię odczy szczono pędzlami i gumą chlebo wą, utrw alono warstwę malarską, uzupełniono ubytki tynku. Ubytki malowidła zapunktow ano.

Wykonawca — P. Mitka Inwestor — Klasztor

BALICE (gm. Zabierzów)

Pałac

1. Kamieniarka elewacji, proj. T. Stryjeński, k. XIX

Prace przep ro w ad zo n o w 1. 1988-1989- Powierzchnię kam ie nia oczyszczono w odą z deter gentem pod ciśnieniem, miejsca

Podobnie prace konserwator skie prow adzone przez prof, dra Władysława Zalewskiego z ASP w Krakowie (wraz z zespołem), przywracają daw ną świetność de k o ra c ji s tiu k o w o -m a la rs k ie j z końca XVII i początku XVIII w. w kaplicy — prezbiterium koś cioła ponorbertańskiego w Heb dowie. Kaplica dobudow ana na przełom ie XVII i XVIII w. do prezbiterium kościoła sięgającego swymi początkami XII w., mie szcząca ołtarz główny, przekryta jest barokow ą kopułą z latarnią.

Niemal wszystkie prace przy zabytkach ruchomych, om ówio ne w sprawozdaniu, udokum en tow ane są w opracowaniach po w ykon aw czych, zaw ierających bogatą dokum entację fotograficz ną, obrazującą poszczególne eta py zabiegów konserwatorskich.

W omawianym okresie nie na stąpiły większe straty w zasobach zabytków ruchomych. Najwięk sze zniszczenia spow odow ał po żar kościoła parafialnego w Nie dźwiedziu (gm. Słomniki).

Z uwagi na długi okres czasu, który objęto niniejszym sprawo zdaniem, zapew ne mogło dojść do pominięcia niektórych poje dynczych prac konserwatorskich, za co autorzy przepraszają.

A nd rzej Gaczol

szczeg ólnie zab ru d zo n e oczy szczono mechanicznie. Odsolono kamień, usunięto stare, odspojo ne kity cem entowe i wapienne, uzup ełn io n o ubytki sztucznym k a m ie n ie m , p rz e p ro w a d z o n o scalenie kolorystyczne i fakturalne. Pęknięte elementy sklejono, p rz e p ro w a d z o n o im p reg n ację i hydrofobizację kamienia, uzu pełniono spoinow anie zaprawą w apienno-piaskow ą.

Wykonawca — E. Biela z ze społem

Inwestor — Instytut Zootechni ki oraz WKZ

2. Portale gotyckie XV/XVI, ka m ienne elem enty balustrady tara su ogrodow ego k. XIX

Prace w ykonano w 1. 1987- 1988. Z portali usunięto resztki

(4)

tynku i zaprawy, przemyto je w o dą z detergentem i doczyszczono szczotkami drucianymi. Uzupeł niono ubytki spoin zaprawą wapienno-cem ento w ą.

Elem enty balustrady umyto, usunięto porosty z powierzchni kamienia, sklejono pęknięte tral- ki, przeprow adzono hydrofobi- zację.

Konserw acji p o d d an o także kamienną posadzkę hallu, którą umyto, uzupełniono, przeszlifowa- ni i napuszczono pastą woskową.

W ykonawca — J. Czajka z ze społem

Inwestor — WKZ

3. Schody żeliwne, proj. T. Stry- jeński, k. XIX

Konserwację przeprow adzono w 1. 1986-1988. Balustradę zde m ontow an o, oczyszczono m e chanicznie z brudu i rdzy, ele m enty rozspojone połączono za pom ocą bolców lub zespawano, zrekonstruow ano brakujące ele menty, pow ierzchnię zabezpie czono przed korozją, przeszlifo- w ano i pom alowano na czarno.

Wykonawca — J. Wrona z ze społem

Inwestor — WKZ

4. Stolarka drzwiowa, boaze rie, balustrada, drewno częścio w o intarsjowane, okucia mosięż ne, k. XIX

Prace przeprow adzono w 1. 1986-1987. Po wstępnym oczy szczeniu, stolarkę zdem ontow a no, usunięto stare lakiery, sklejo no pęknięcia, drobne ubytki zakitowano, przeprow adzono dezyn fekcję, pokostow anie, bejcowa nie i lakierowanie drewna. Zre konstruow ano brakujące ozdob niki drewniane i mosiężne.

Wykonawca — J. Karaś z ze społem

Inw estor — WKZ

5. Sgraffito na elewacji pd., XIX/XX

Konserwację przeprow adzono w 1987 r. Objęła ona owalną de korację sgraffitowo-malarską su gerującą zegar słoneczny. Po wierzchnię oczyszczono m echa nicznie i chem icznie, sgraffito i warstwę malarską utrwalono, wykonano zastrzyki międzywar- stwowe lub do wątku. Zakitowano ubytki zaprawy, zrekonstruowa no fragmenty sgraffita i malowidła. Wykonawca — Z. Skupio z ze społem

Inwestor — WKZ

6. Malowidło ścienne na plafo nie w sali na I p., XVIII/XIX

K onserw acja m iała m iejsce w 1986 r. Mechanicznie usunięto nawarstwienia zasłaniające malo widło, powierzchnię utrwalono, wykonano zastrzyki wzmacniają ce. Podwieszono tynk wraz z po lichromią na wkrętach, uzupeł niono grunty i warstwę malarską. Wykonawca — J. Styrna-Na- wrocka z zespołem

Inwestor — WKZ

7. Strop drewniany, polichromo wany, proj. K. Stryjeński, k. XIX

P rac e p rz e p r o w a d z o n o w 1986 r. Usunięto przem alowa nia olejne i lakiery, drew no prze- szlifowano, zakitow ano ubytki masą trocinową, zrekonstruowa no warstwę malarską. Wykonawca — J. Styrna-Na- wrocka z zespołem Inwestor — WKZ BIÓRKÓW WIELKI (gm. Koniusza)

Kościół par. p. w. W niebowzię cia NP Marii

W 1987 r. przeprow adzono ba dania na obecność polichromii w prezbiterium i nawie kościoła. W strefie obecnej lamperii odkry to polichromię datowaną na lata 1777-1801, wykonaną w technice temperowej na dwóch warstwach pobiały. Dekoracja sugeruje po działy architektoniczne o charak te rz e k la s y c y s ty c z n y m . Nie stwierdzono obecności polichro mii w górnej partii ścian ani w gli- fach okiennych. O becna poli chromia olejna pochodzi z 1939 r. Wykonawca — M. Zawadzka- Nikiforow; prace konserw ator skie w prezbiterium — A. Rachtan

Inwestor — WKZ i Parafia

CZERNA (gm. Krzeszowice)

Klasztor Karmelitów Bosych Obraz „Matka Boska z Dziecią tkiem” w otoku z kwiatów, olej na płótnie, 1 poł. XVII

W 1. 1983-1986 przeprow adzo no konserwację obrazu — płótno zdjęto z krosna, zdjęto warstwę dublującą, oczyszczono odw ro cie, usunięto pierwotny werniks i przemalowania. Płótno wypra sowano, zdublowano, uzupełnio no ubytki podobrazia i zaprawy. Po naciągnięciu obrazu na krosno p rz ep ro w a d zo n o pu n k to w an ie

i werniksowanie. W ykonano no wą ramę.

Wykonawca — B. Mucha-So- wińska (dyplom ASP Kraków)

Inwestor — Klasztor

DALEWICE (gm. Koniusza)

Kaplica p. w. Zwiastowania i Nawiedzenia NMP

1. Ołtarze narożnikow e św. Grzegorza i św. Mikołaja, drewno p o lic h ro m o w a n e , XVII/XVII1. Obrazy — olej na płótnie, tem pe ra na desce.

W 1. 1984-1985 przeprow adzo no konserwację ołtarzy polegają cą na usunięciu przem alowań, dezynfekcji i impregnacji drewna, wzmocnieniu konstrukcji. Sklejo no pęknięcia, uzupełniono bra kujące elem enty, zaflekow ano ubytki drewna, uzupełniono ubytki zaprawy klejowo-kredowej. Prze prow adzono punktowanie i poło żono złoconą folię metalową.

Obrazy m alow ane na desce oczyszczono, przeprow adzono dezynfekcję i impregnację odwrocia, uzupełniono ubytki za prawy i warstwy malarskiej.

Obrazy olejne na płótnie oczy szczono i zabezpieczono, spraso wano, założono płótna dublujące, zakitowano ubytki zaprawy, zapunktow ano brakujące fragmenty warstwy malarskiej.

Wykonawca — J. Styrna-Na- wrocka z zespołem

Inwestor — WKZ

2. Ołtarze boczne (św. Anto niego i Matki Boskiej Niepokala nie Poczętej), drewno polichro mowane, XVII/XVIII.

W 1. 1987-1988 zdemontowano i oczyszczono elementy, usunięto p ó ź n ie js z e p rz e m a lo w a n ia , wzmocnienie konstrukcji ołtarzy, uzupełnienie uszkodzonych kwia tonów, głowic, pilastrów gzym sów, antependium. Uzupełniono ubytki gruntów, pulmentu, srebra 1 warstwy malarskiej.

Wykonawca — B. Łącka z ze społem

Inwestor — WKZ

3. Fotel w stylu Ludwika Filipa, 2 ćw. XIX

W 1988 r. prace konserwator skie objęły: wstępne oczyszcze nie, demontaż, usunięcie resztek zniszczonej politury, wym ianę zniszczonych elementów, impre gnację drewna i nasączenie go środkami owado- i grzybobójczy

(5)

Dalewice, gm. Koniusza. Kaplicap. w. Zwiastowania i Nawiedzenia NMP (XVII w.). Widok na ołtarz główny i dwa ołtarze boczne. Stan po konserwacji. Fot.J. Doraczek

mi. Po pokryciu drew na politurą fotel zm ontow ano i założono no wą tapicerkę. Wykonawca — S. Georgiew, A. Kura Inwestor — WKZ 4. Prospekt organowy, 2 ćw. XVII W 1988 r. w ykonano im pre gnację drewna, uzupełnienie uby tków zaprawy, rekonstrukcję p o lichromii na podstaw ie zachow a nych fragmentów. W ykonawca — J. Dobek, B. Ryzner Inwestor — WKZ 5. Pozytyw organowy, 2 ćw. XVIII W 1987 r. p rz ep ro w a d zo n o prace, które obejmowały: pełną k o n serw ację szafy o rg a n o w ej z częściową rekonstrukcją sny cerki, konserwację wiatrownicy, ławeczek, m iechów z częściową ich rekonstrukcją, rekonstrukcję klawiatury i piszczałek.

W ykonaw ca — J. Jam róg z zespołem PKZ

Inwestor — WKZ

D O BCZYCE (gm.)

Kościół par. p. w. św. Jana Chrzciciela

Pieta, rzeźba drewn., 1 ćw. XVI Konserwację przeprow adzono

w 1987 r. U stalo n o p rz e b ie g dw óch poprzednich konserwacji ( I96I i 1986 r.), usunięto w tórne przem alowania i grunty, ubytki drewna uzupełniono kitami, zre konstruow ano w drew nie lipo wym palce rąk oraz stopy Chry stusa, uzupełniono grunty pier w otne, z rek o n stru o w an o poli c h ro m ię w ra z ze z ło c e n ia m i i srebrzeniami.

Wykonawca — K. W itkowska Inwestor — Parafia

DRO G IN IA (gm. Myślenice)

Kościół par. p. w. św. Wojcie cha

1. Organy, 19 11

W 1986 r. dem ontaż organów w związku z likwidacją kościoła (zalew dobczycki), w ykonano in wentaryzację opisow ą i fotogra ficzną.

W ykonawca — PKZ Oddział Kraków

Inwestor — O kręgow a Dyrek cja Gospodarki Wodnej w Krako wie

2. Krucyfiks, drew no polichro m owane, pocz. XVI

W 1. 1985-1986 krucyfiks zde m o n to w an o , u s u n ię to w tó rn e przem alowania odsłaniając war stwę autorską. Usunięto wadliwe uprzednie rekonstrukcje, stare ki

ty. Wypełniono otwory po drew- nojadach środkami owadobójczy mi, drew no poddano im pregna cji. Zakitowano drobne ubytki, większe zrekonstruowano (palce lew ej dłon i, fragm ent perizonium). Uzupełniono grunty za prawą kredowo-klejową, zapunktow ano ubytki polichromii.

Po konserwacji obiekt umie szczono w nowym kościele p. w. św. Wojciecha w Osieczanach.

W ykonawca — J. E. Gil, J. Mo- tarski

Inwestor — WKZ

З. Wystrój ruchomy wnętrza W 1986 r. przeprow adzono in wentaryzację, ustalono stan za chowania i wytyczne konserw a torskie ołtarza głównego, dwóch ołtarzy bocznych, stalli bocznych w prezbiterium, balustrady chóru m uzycznego i dekoracyjnej obu dowy organów.

Wykonawca — A. Rachtan Inwestor — Okręgowa Dyrek cja Gospodarki Wodnej w Krako wie

DZIEKANOWICE (gm. Dobczyce)

Kościół par. p. w. św. Marii Magdaleny

1. Obraz „Matka Boska z Dzie ciątkiem”, olej na płótnie przybi tym na deskę, ze srebrnymi i zło conymi koszulkami

W 1. I99O-I99I obraz rozmon towano, zdjęto koszulki, usunięto dublaż. Odwrocie płótna oczy szczono, zdublowano obraz na now e płótno. Usunięto Drud, po ciemniały werniks i przemalówki z tła. Przemalowania tuniki Dzie ciątka i płaszcza Matki Boskiej p o zo staw io n o . Ubytki obrazu i otwory w desce zakitowano, deskę zaim pregnow ano. Obraz przybito p ow tó rn ie na deskę, ubytki warstwy malarskiej zapun- ktowano. Lico pokryto wernik sem.

W ykonawca — M. Schuster- Gawłowska

Inwestor — Parafia

2. Romańska polichromia, XIII Konserwację przeprow adzono w 19 9 1 r. O d c z y sz c z e n ie , w zm ocnienie podłoża, utrwale nie warstwy malarskiej.

Wykonawca — Z. Medwecka Inw estor — W ojewoda Kra kowski

(6)

FILIPOW ICE (gm. Krzeszowice)

Ołtarz główny, drew no poli chromowane, pocz. XX

W 1991 r. ołtarz zdem ontow a no, usunięto w tórne przem alowa nia, przeprow adzono dezynfek cję, dezynsekcję i częciowo im pregnację. Drobne ubytki i spę kania uzupełniono kitem.

Wykonawca — J. Bajka Inwestor — Parafia

G D Ó W (gm.)

Kościół par. p. w. Narodzenia NP Marii

Ołtarz główny, drew no poli chromow ane, XVIII

W 1980 r. w ykonano badania stratygrafii ołtarza odkryw ając pierw otną warstwę malarską, za chow aną szczątkow o. Po zde montowaniu ołtarza, oczyszczo no detale z brudu, uzupełniono drobne ubytki, przeprow adzono dezynfekcję, dezynsekcję i im pregnację drewna. Częściowo po łożono now e grunty, przywróco no złocenia.

Drugą kondygnację ołtarza zre konstruow ano na wzór zachowa nych ołtarzy bocznych.

W ykonawca — K. Borkowska- Niemojewska

GIEBUŁTÓW (gm. Wielka Wieś)

Kościół par. p. w. św. Idziego 1. Rzeźba Chrystusa Frasobli w ego, kam ień polichromowany, 1669

W 1. 1985 do 1987 przeprow a d zo n o k on serw ację rzeźby — podklejono pęcherze i odspoje nia polichromii od podłuża, p o wierzchnię rzeźby oczyszczono z brudu, usunięto późniejsze na w arstw ienia i w adliw e rekon strukcje. Uzupełniono ubytki ka m ienia, utrw alono polichrom ię i przeprow adzono scalenie kolo rystyczne.

Wykonawca — R. Klincewicz- Krupińska

2. Cztery epitafia — płyty z w a pienia, rytowane i płaskorzeźbio ne, XVII

Konserwację przeprow adzono w 1985 r. Oczyszczono obiekty z brudu i zachlapań zaprawą, od słonięto obramienia płyt dotych

czas częściowo zakryte tynkiem. Spękania uzupełniono sztucznym k a m ie n ie m , z a p la m ie n ia p o wierzchni zlikwidowano poprzez scalenie kolorystyczne kamienia.

W ykonaw ca — K. Syrek z zespołem

Inwestor — WKZ

3. Polichromia wnętrza kościo ła, ok. I6IO

W 1. 1986-1987 konserwacja polichromii objęła: m echaniczne oczyszczenie powierzchni, usu nięcie wcześniejszych niewłaści wych uzupełnień, utrwalenie m a lowidła, uzupełnienie ubytków zaprawy i pobiał, wykonanie za strzyków podtynkowych, uzupeł nienie polichromii przez punkto wanie i rekonstrukcję.

Wykonawca — J. Furdyna, T. Pawlik, J. Tarabuła

Inwestor — WKZ

4. Pozytyw organowy J. Woj ciechowskiego

P ra c e p r z e p r o w a d z o n o w 1989 r. Konserwacja objęła sza fę organową, prospekt, klawiatu rę manuałową, rekonstrukcję kla wiatury pedałowej, wiatrownicę, rekonstrukcję niektórych piszcza łek.

W ykonawca — K. Czepiel z zespołem

Inwestor — WKZ

5. Prospekt organowy, II poł. XIX

P ra c e p r z e p r o w a d z o n o w 1989 r. Po dem ontażu, po szczególne elem enty oczyszczo no pędzlami i gumą chlebową, usunięto przem alowania i prze prow adzono impregnację drew na. W zmocniono elementy kon strukcyjne, uzupełniono uszko dzone detale i warstwę malarską. Całość zabezpieczono pastą w o skową.

W ykonaw ca — B. Łącka z zespołem PKZ

Inwestor — WKZ

GRABIE (gm. Wieliczka)

Ołtarz Wniebowzięcia, drew no polichrom owane, II poł. XVIII

W 1. 1986-1988 ołtarz zdem on towano, przeprow adzono dezyn sekcję i im pregnację drew na, usunięto przem alów ki, uzupeł niono ubytki i pęknięcia, zrekon struow ano dw ie pary skrzydeł aniołów. U zupełnino ubytki grun

tów, polichromii i złoceń. Z obra zów u su n ięto przem alow ania, uzupełniono ubytki desek stano w iących p o d o b ra zia, sklejono pęknięcia, u zupełnion o grunty i warstwę malarską. Po w ernikso waniu obrazy w m ontow ano do ołtarza.

Wykonawca — S. Stawowiak Inwestor — WKZ

G R O D ZISKO (gm. Skała)

Kościół fil. p. w. W niebowzię cia NPM i św. Stanisława

1. Rzeźby kam ienne z muru otaczającego kościół, 1667

W 1982 r. figury zdem ontow a no, usunięto nawarstwienia bio lo g ic z n e i a tm o s fe ry c z n e , wzm ocniono kam ień struktural nie, w miejscach pęknięć wyko nano zastrzyki, odspojone frag menty przyklejono, większe uby tki zrekonstruow ano w kamieniu, d ro b n e u z u p e łn io n o m asą ze sztucznego kamienia. Przeprowa dzono ujednolicenia fakturalne i kolorystyczne. Cokoły rzeźb poddano konserwacji in situ. Ich powierzchnię oczyszczono z na warstwień, uzupełniono ubytki, zabezpieczono spękania i roz- spojenia.

Wykonawca — B. Obtułowicz- Kuś z zespołem PKZ

Inwestor — WKZ

2. Ołtarz główny wraz z dw o ma obrazami ołtarzowymi, XVIII

Konserwację przeprow adzono w I99I r.

W ykonawca — N. Grzecho- wiak

Inw estor — W ojewoda Kra kowski

3. Obraz „Chrystus zstępujący do piekieł”, olej na płótnie przyk lejonym do deski, XVIII/XIX (?)

Prace konserwatorskie trwały od 1991 do 1992 r. i objęły wstęp n e odczy szczen ia lica o brazu z kurzu i brudu, rozprasowanie zagnieceń, odczyszczenie odwrocia, uzupełnienie podobrazia łata mi stykowymi, przeprow adzenie zabiegu dublowania obrazu na nowe płótno, uzupełnienie uby tków gruntów, rozpięcie obrazu na nowych krosnach, punktowanie i założenie końcowego werniksu.

W ykonawca — N. Grzecho- wiak

(7)

Grodzisko, gm. Skała. Kościół filialny p. w. Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława. Rzeźby kamienne z muru otaczającego kościół, książę Bolesław Wstydliwy i bł. Kinga, 1667. Widok figur w trakcie prac konserwatorskich. Fot. z Archiwum PSOZ O/W w Krakowie.

HEBDÓW (gm. Nowe Brzesko)

Kościół klasztorny pijarów Polichromia rokokow a i deko racja sztukatorska w kopule koś cioła, XVIII

K o n serw ac ję ro z p o c z ę to w 1991 r. Usunięto przemalówki z 1881 r. wykonane przez mai. Ra dwana. Wzmocniono podłoże, wy konano pobiały. Wykonano pun ktowanie i miejscowe rekonstruk cje malowidła (w latarni oraz orna menty w kopule). Przytwierdzono odspojone stiuki, scalono i wyko n an o m iejscow e rekonstrukcje (anioł, obramienia, gzyms).

W ykonawca — W. Zalewski z zespołem

IMBRAMOW1CE (gm. Trzyciąż)

Kościół klasztorny norbertanek p. w. św. św. Piotra i Pawła

1. Prezbiterium — ołtarz (strona pd.), drewno złocone, pocz. XVHI

Prace p rz ep ro w a d zo n e w 1. 1984-1985 objęły oczyszczenie powierzchni struktury i dekoracji rzeźbiarskich, dezynsekcję i im p re g n a c ję d re w n a , s k le je n ie

Hebdów, gm. Nowe Brzesko. Kościół klasztorny pijarów (ponorbertański). Dekoracja sztu katorska i polichromia w kopule prezbiterium kościoła, XVIII w. Widok na fragment kopuły po konserwacji. Fot. A. Gaczoł

Imbramowice, gm. Trzyciąż. Kościół klasztorny norbertanekp. w. św. św. Piotra i Pawła. Widok na prezbiterium kościoła po kompleksowych pracach konserwatorskich. Fot. T. Kalarus

i w z m o c n ie n ie ro z lu ź n io n y ch fragm entów, uzupełnienie uby tków drewna, zaprawy i złoceń.

W ykonawca — S. Kozłowska Inwestor — WKZ

2. Prezbiterium — ołtarz (stro

na pn.), drew no złocone, pocz. XVIII

W 1. 1984-1985 zdem ontow ano elem e n ty rzeźb iarsk ie ołtarza. Drewno oczyszczono, zdezynfe kow ano i zaim pregnowano. Uby tki uzupełniono drewnem

(8)

sosno-Imbramowice, gm. Trzyciąż. Kościół klasztorny norbertanek p. w. św. św. Piotra i Pawła. Ołtarz w prezbiterium (strona północna), drewno złocone, pocz. XVIII w. Stan po konser wacji. Fot. T. Kalarus

wym (struktura ołtarza) i lipo wym (e le m en ty rzeźbiarskie). U z u p e łn io n o u b y tk i za p raw y i złoceń.

Wykonawca — S. Kozłowska Inwestor — WKZ

3. Ołtarz św. Norberta, drew no złocone, pocz. XVIII

Prace trwały w latach 1986- 1987 i obejmowały: częściowy dem ontaż ołtarza, usunięcie bru du i przemalowań, dezynsekcję i im pregnację drew n a, rekon- srukcję brakujących części, uzu pełnienie ubytków gruntów i zło ceń.

4. Ołtarz św. Anny Samotrzeć, drew no złocone, pocz. XVIII

Prace konserwatorskie w yko nano w 1. 1986-1987. Ołtarz czę ściow o zd em o n to w an o , oczy szczono detale rzeźbiarskie i ele menty struktury, usunięto o dsp o jone fragmenty zaprawy, zaim pregnow ano i zdezynfekowano d re w n o , u b y tk i u z u p e łn io n o drewnem sosnowym i lipowym, u z u p e łn io n o u b y tk i z a p ra w y i złoceń.

5. Ołtarz św. Kajetana, drew no złocone, pocz. XVIII

Konserwację przeprow adzono w 1. 1987-1988. Obejmowała ona

demontaż, oczyszczenie pow ierz chni struktury i rzeźb ołtarza, d e zynsekcję i impregnację drewna, uzupełnienie ubytków drewna, zaprawy i złoceń.

6. Ołtarz św. Józefa, drew no złocone, pocz. XVIII

Konserwacja miała miejsce w 1. 1987-1988. Przeprowadzono czę ściow y dem ontaż ołtarza, p o wierzchnie rzeźb i struktury oczy szczono i usunięto przem alowa nia, usunięto odspojone fragmen ty zaprawy, w ykonano dezynsek cję i impregnację drewna, prze prow adzono rekonstrukcję uby tków drewna, uzupełniono uby tki zaprawy i złoceń.

7. O b ra z „ W n ie b o w z ię c ie NMP”, olej na płótnie na podłożu drewnianym, pocz. XVIII (prezbi terium — ołtarz strona pn.)

Konserwację przeprow adzono w 1. 1985-1986. Po wstępnym o d czyszczeniu lica usunięto nawar stw ienia z odw rocia, zaim pre gnow ano drewno. Sprawdzono urządzenia podno szące i o p u szczające obraz. Z lica obrazu u su n ię to naw arstw ien ia, stary w ernik s i w adliw e kitow anie, fragmenty odspojone od podłuża drew nianego podklejono. Uzu pełniono ubytki płótna, gruntów, p rz ep ro w a d zo n o p u n k to w an ie i rekonstrukcję dolnej części ma lowidła.

8. Obraz „Św. Gertruda”, olej na płótnie, pocz. XVIII (prezbite rium, ołtarz, strona południow a)

Prace p rzeprow adzono w 1. 1984-85. Konserwacja obrazu ob jęła wstępne czyszczenie m alo widła i odw rocia, prasow anie, usuwanie nawarstwień, uzupełnie nie niewielkich ubytków gruntów, umieszczenie płótna na blejtramie. Drobne ubytki malowidła uzupeł niono przez punktowanie.

W ykonawca — S. Kozłowska Inwestor — WKZ

9. Obraz „Matka Boska z Dzie ciątkiem”, olej na płótnie, pocz. XVIII (prezbiterium, ołtarz, strona północna)

Prace miały miejsce w 1. 1984- 1985. Z lica i odwrocia obrazu u su n ięto p rzem alo w an ia, kity

(9)

Imbramowice, gm. Trzyciąż. Kościół klasztorny norbertanekp. w. św. św. Piotra i Pawła. Obraz ołtarzowy „Matka Boska z Dzieciątkiem’’, olej na płótnie, pocz. XVIII w. Stan po konserwacji. Fot. T. Kalarus

i zabrudzenia, płótno zdublow a no, uzupełniono ubytki gruntów, umieszczono m alowidło na no wych krosnach, przeprow adzono punktowanie.

10. Obraz w ołtarzu św. Nor berta, olej na płótnie, pocz. XVIII

Konserwacja została przepro w adzona w 1986 r. Po w ym onto waniu obrazu z ołtarza i zdjęciu go z krosna oczyszczono lico i odwrocie malowidła, zdublow a no je nowym płótnem , ubytki za praw y uzu p ełn io n o , o sad zo n o obraz na now ych krosnach, zapunktow ano ubytki warstwy ma larskiej.

11. O braz „Św. Anna Samo trzeć”, olej na płótnie, pocz. XVIII P ra c e p r z e p r o w a d z o n o w 1987 r. Po zdjęciu o b razu z krosna usunięto naw arstwienia z lica i odwrocia, zdublow ano płótno, uzupełniono zaprawę, za łożono obraz na now e krosna, za p unktow ano ubytki w arstw y malarskiej.

12. Zespół 5 krążków okien nych, m alowanych, k. XVII (4 krążki), przed 1927 (1 krążek)

Prace miały miejsce w 1985 r. Powierzchnię szkła

odczyszczo-Imbramowice, gm. Trzyciąż. Kościół kla sztorny norbertanek p. w. św. św. Piotra i Pawła. Ołtarz św. Anny Samotrzeć w na wie (strona północna), drewno złocone, pocz. XVIII w. Figura apostoła w trakcie konserwacji po uzupełnieniu ubytków z a  prawy. Fot. T. Kalarus

no z naw arstw ień, naniesiono p o w ło k ę o c h ro n n ą , p ę k n ię te fragmenty sklejono, przeprow a dzono retusz ubytków warstwy barwnej.

Wykonawca — M. Kawczyński Inwestor — WKZ

13- O b ra z „M atka B osk a z Dzieciątkiem”, olej na płótnie, XVII/XVIII, obramienie drewnia ne

P ra c e p r z e p r o w a d z o n o w 1990 r. Odwrocie i lico malowidła odczyszczono, zdublowano ob raz nowym płótnem, założono obraz na krosna, ubytki uzupeł niono przez punktowanie. Ramy malowidła odczyszczono, zaim pregnow ano, uzupełniono ubytki drewna, zaprawy i złoceń.

W ykonawca — S. Kozłowska Inwestor —- WKZ

14. Obraz „Św. Kajetan”, olej na płótnie, pocz. XVIII

Konserwację przeprow adzono w 1988 r. Obraz wym ontowano z ołtarza, lico i odwrocie malo w idła odczyszczono z n aw ar stwień, przeprow azdono dublaż obrazu na now e podłoże, uzupeł niono ubytki zaprawy i m alowid ła (przez punktow anie), um ie szczono obraz na nowych kros nach i osadzono w ołtarzu.

(10)

15. Obraz „Ukrzyżowanie”, olej na płótnie, XVII, um ieszczony w portalu z XVIII

Prace przeprow adzono w 1. 1989-1990. Po wyjęciu obrazu z ram drewnianych, lico i odw ro cie odczyszczono. Uzupełniono drobne ubytki płótna i zaprawy, ubytki malowidła zapuntkow ano. Wykonawca — S. Kozłowska Inwestor — WKZ

16. Obraz z ołtarza św. Józefa, olej na płótnie, pocz. XVIII

Konserwację przeprow adzono w 1. 1987-1988. Po zdem ontow a niu obraz oczyszczono wstępnie, zdjęto z krosna, oczyszczono od wrocie, zdublowano nowym płót nem, usunięto nawarstwienia z li ca, umieszczono obraz na no wych krosnach, w ypunktow ano ubytki warstwy malarskiej.

17. Dwa drew niane portale, dw a okna z okiennicami poli chromowanymi i parapetam i na zach. ścian ie k ościoła, figura „Ukrzyżowanie”, pocz. XVIII

Konserwację przeprow adzono w 1991 r. Usunięto późniejsze przem alow ania, zaim pregnow a no drewno, uzupełniono ubytki drewna, zaprawy, złoceń i poli chromii.

18. Pozytyw organowy, XVIII W 1. 1986-1987 konserwacja o b ję ła w ia tro w n ic ę , a p a ra t brzmienia, mechanizm gry, kla wiaturę, dw a miechy. Zrekonstru ow ano część piszczałek, system ustawienia m iechów klinowych i niektóre drobne elementy (kilka klawiszy, część traktury). Konser wacja balustrady chóru muzycz n eg o została p rzep ro w a d zo n a w 1. 1980-1985. Wykonawca — F. Kubala, K. Czepiel Inwestor — WKZ IW ANOW ICE (gm.)

Kościół par. p. w. Św. Trójcy Rzeźba „Matka Boska z Dzie ciątkiem ”, drew no polichrom o wane, XV/XVI

Prace p rzeprow adzono w 1. 1983-1985. Usunięto przemalów- ki z XIX i XX w. odsłaniając poli chrom ię b arok ow ą z XVII w. Usunięto wadliwie zrekonstruo w ane fragmenty rzeźby, drewno

zaim pregnow ano, uzu pełn io n o ubytki rzeźby (u Dzieciątka — palce rączek i nóżki, u Madonny — palce rąk i fałd płaszcza) i za prawy, przeprow adzono scalenie kolorystyczne.

Wykonawca — J. Styrna-Na- wrocka z zespołem PKZ

Inwestor — WKZ

KORZKIEW (gm. Zielonki)

Kościół par. p. w. św. Jana Chrzciciela

Polichromia wnętrza, 1952 r. Prace przeprow adzono w roku 1985. Pow ierzchnię m alowidła odczyszczono z brudu, nasycono malowidło w odą w apienną ze słabym spoiwem w celu utrwale nia, zrekonstruowano ubytki.

Wykonawca — P. Mitka Inwestor — Parafia

KOŚCIELEC (gm. Proszowice)

Kościół par. p. w. św. Wojcie cha

Ołtarz główny, drew no złoco n e i p o lichrom ow ane, 2 poł. XVII, 1 poł. XVIII

P ra c e p r z e p r o w a d z o n o w 1992 r. Ołtarz zdem ontowano, usunięto przemalowania, drew no poddano dezynfekcji, dezynsek cji i impregnacji. Zrekonstruowa no brakujące elementy struktury i detalu rzeźbiarskiego, uzupeł niono ubytki zaprawy. Strukturę ołtarza pom alowano na kolor cie mnozielony, uzupełniono złoce nia i polichromię rzeźb.

Wykonawca — M. Gosztyła Inwestor — Parafia

LISZKI (gm.)

Pomniki nagrobne pow stań ców z 1863 r. na cmentarzu para fialnym, kamień

P ra c e p rz e p r o w a d z o n o w 1988 r. Oczyszczono otoczenie n a g ro b k ó w . U su n ięto n a w a r stwienia z powierzchni, odsolono kamień, przeprow adzono hydro- fobizację. U zupełniono ubytki sztucznym kamieniem, w ykona no scalenie kolorystyczne. Wykonawca — D. Majewska, T. Majewski Inwestor — WKZ LUBO RZYCA (gm. Kocmyrzów-Limorzyca)

Kościół par. p. w. Znalezienia i Podwyższenia Krzyża Św.

1. Ołtarz główny, drewno zło cone i polichromowane, XVII

Prace przeprow adzono w 1. 1982-1983- Po zabezpieczeniu łu szczących się złoceń i polichro mii, ołtarz zdemontowano. Prze- m alów ki polichrom ii i złoceń usunięto, drewno poddano de zynsekcji i impregnacji. Pęknięcia drewna sklejono, ubytki uzupeł niono wstawkami drewnianymi i kitam i. U zu p ełn io n o ubytki gruntów , polichromii i złoceń, przeprow adzono scalenie kolory styczne.

Wykonawca — H. Goik, S. Sta- wowiak

Odnowienie wnętrza kościoła, 1992 r.

ŁAZANY (gm. Biskupice)

Kościół par. p. w. Znalezienia Krzyża Św.

1. Polichromia

Badania na obecność polichro mii przeprow adzono w 1982 r. Objęto nimi zakrystię, prezbite rium, naw ę główną, kruchtę pd., kruchtą zach., kaplicę Lubomir skich. Badania przyniosły wyniki negatywne.

W ykonaw ca— J. Styrna, B. So- wa-Holewińska

2. Nagrobek ks. Lubomirskich, XVI w.

Prace prow adzono w 1992 r. Zdjęto w tórne warstwy malarskie, usunięcia kitów, odsolenie ka mienia m etodą swobodnej migra cji soli do rozszerzonego środo wiska, uzupełnienie ubytków ma sy kamienia taszlami.

Wykonawca — S. P. Ćwiertnia, W. Stasiak

Inwestor — WKZ

3- Stalle renesansowe, XVI w. Prace w 1992 r. Odczyszcze nie, usunięcie m echaniczne lakie ru, impregnacja drewna przez po wlekanie, uzupełnienie ubytków drewnianych elem entów dekora cyjnych, scalenie kolorystyczne uzupełnień. Wykonawca — S. P. Ćwiertnia, W. Stasiak Inwestor — WKZ 4. Chrzcielnica XVI w. Prace w 1992 r. U sunięcie wtórnych nawarstwień farb, do czyszczenie powierzchni kamie nia, odkucie kitów, uzupełnienie

(11)

Lazany, gm. Biskupice. Kościółpar. p. w. Znalezienia Krzyża Św. Nagrobek ks. Lubomirskich (Stanisława i księdza Jakuba), kamień, XVI w. W trakcie prac konserwatorskich i usuwa nia olejnych warstw malarskich. Fot. S. P. Ćwiertnia

ubytków, hydrobofizacja prepa ratem Ahydrosil Zl. W ykonawca — S. P. Ćwiertnia, W. Stasiak Inwestor — WKZ 5. Ołtarz głów ny z 1893 r., neogotycki P race w 1992 r. U sunięcie przem alow ań olejnych, re k o n strukcja brakujących elem entów detalu, w ykonanie kopii niektó rych elem entów drew nianych ze względu na zniszczenia spow o dow ane przez szkodniki, odczy szc zen ie p ie rw o tn y c h zło ceń , uzupełnienie złocenia i polichro mii, zabezpieczenie w erniksem matowym polichromii.

W ykonawca — S. P. Ćwiertnia, W. Stasiak

Inwestor — WKZ i Parafia

M INOGA (gm. Skała)

W 1. 1980-1981 przeprow adzo no prace malarskie w e wnętrzu kościoła.

W ykonaw ca — Spółdzielnia Rzemieślnicza, nadzór technolo giczny mgr arch. В. Beroński

M OGILANY (gm.)

Kościół par. p. w. św. Bartło mieja

1. Ołtarz Chrystusa Ukrzyżo wanego, drew no złocone i poli chrom ow ane, ok. 1700

Prace przep ro w ad zo n o w 1. 1985-1988. U sunięto przem alo wania z XIX i XX w., zrekonstru ow ano brakujące elem enty rzeź biarskie, w zm ocniono strukturę drewna poprzez impregnację, p o łożono now ą zapraw ę p o d złoce nia, pozłocono retabulum, uzu pełniono ubytki zapraw y i poli chromii figury Chrystusa.

Wykonawca — D. Pochopień- Zabrzeska

Inwestor — WKZ

2. Kaplica p. w. św. Mikołaja, 1604

Prace badaw czo-poszukiw aw - cze oraz ekspertyzę konserw ator ską w ykonano w 1. 1983-1984. Ustalono budow ę technologiczną o b iek tu , w y k o n a n o od k ry w k i i sondy stratygraficzne, w wyniku k tó ry ch stw ie rd z o n o , że p o d obecną polichrom ią w ystępuje warstwa m alarska z XVIII w.

W ykonaw ca — T. Budziłło- Skowron z zespołem

Inwestor — Komitet Parafialny w Mogilanach

3. Polichromia kopuły kaplicy p. w. św. Mikołaja, 1882

P ra c e p r z e p r o w a d z o n o w 1986 r. U zupełniono ubytki w ą tku i tynku. Zniszczone fragm en ty warstwy malarskiej zrekonstru owano.

Wykonawca — U. Woźniak Inwestor — Komitet Parafialny w Mogilanach

4. Obraz „Dobry Pasterz”, 1777

Konserwację przeprow adzono w 1983 r.

W ykonawca — D. Budziłło- Skowron

5. Ambona 2 poł. XVIII w. Prace prow adzono w 1988 r. Oczyszczenie powierzchni, im pregnacja, uzupełnienie i rekon strukcje detalu rzeźbiarskiego. Przywrócenie pierwotnej kolory styki, uzupełnienie złoceń i sreb rzeń . S calenie k o lo rystyczn e, utrwalenie.

W ykonawca — D. Pochopień- Zabrzeska

M ORAWICA (gm. Liszki)

Kościół par. p. w. św. Bartło mieja

1. Chór muzyczny, drew no p o lichrom owane i złocone, 1920

P ra c e p rz e p ro w a d z o n o w 1986 r. Ornam enty chóru zde m o n to w an o , zrek o n stru o w an o brakujące detale, drew no zaim pregnow ano, zagruntowano i po złocono. Strukturę chóru zaim pregnow ano i przywrócono ko lor warstwy pierwotnej.

Wykonawca — A. Kruk z ze społem

Inwestor — Parafia 2. Ambona XVII w.

Prace ko nserw ato rsk ie w 1. 1980-1981

MOSTEK (gm. Gołcza)

Kościół par. p. w. MB Często chowskiej i św. Izydora

Organy, drew no polichromo w ane, XVIII i XIX

Prace przepro w adzo no w 1. 1983-1984. Elementy drewniane oczyszczono, przep ro w ad zo n o dezynfekcję, dezynsekcję i im pregnację drewna, ubytki zafle- kowano. Położono now ą zapra w ę w miejscach ubytków, uzu p e łn io n o w a rstw ę m a la rsk ą i srebrzenia. Przywrócono pro spekt do jego pierwotnej formy przekładając klawiaturę na wła ściwe miejsce. W ykonaw ca — J. Jam róg z zespołem, D. Budziłło-Skowron z zespołem Inwestor — WKZ MYŚLENICE (gm.)

(12)

Obraz „Matka Boska z Dziecią tkiem”, olej na desce, II poł. XVI P ra c e p r z e p r o w a d z o n o w 1991 r. Usunięto stary werniks, p rz em alo w an ia , w adliw e kity i gwoździe. Sklejono pęknięcia podobrazia, drew no zaim pregno w ano od strony odwrocia, ubytki uzupełniono kitem. Powierzchnię obrazu sprasowano, uzupełniono przetarcia zaprawy i warstwy ma larskiej.

Wykonawca — J. Wyszyńska Inwestor — WKZ

Figury na Rynku — „Św. Flo rian” i „Tereska”

W zm ocnienie posadow ienia, odczyszczenie, uzupełnienie uby tków, impregnacja.

Wykonawca J. Czajka Inwestor — WKZ Dom, Rynek 4

Kamieniarka — portal i cokół, XIX/XX

Konserwację przeprow adzono w 1986 r. Usunięto m echanicznie zaprawy cem entowe i w apienne oraz farbę elewacyjną, przepro w adzono impregnację struktural ną w ęgarów portalu oraz p o wierzchniową cokołu, uzupełnio no ubytki kitem na bazie żywicy, przeprow adzono scalenie kolory styczne.

W ykonawca — Z. Jakubowski z zespołem

Inwestor — WKZ

Domy przy Rynku 9, 19, 23, 27, 28, 29

K am ienne detale architekto niczne, XIX/XX

Konserwację przeprow adzono w 1. 1985-1986. Powierzchnię ka mienia oczyszczono m echanicz nie, umyto, zaim pregnowano ka mień — częściowo strukturalnie, częściowo powierzchniowo. Za kitowano ubytki masą na bazie żywicy syntetycznej, uzupełniono w ykruszone spoiny, przeprow a dzono scalenie kolorystyczne.

W ykonawca — Z. Jakubow ski z zespołem

Inwestor — WKZ

N IEDŹW IED Ź (gm. Słomniki)

K o n s e rw a c ja w y p o s a ż e n ia uszkodzonego w czasie pożaru kościoła. Krucyfiks późnogotycki z belki tęczowej. Madonna gotyc ka. Prace w 1. 1985-1986 r. (opis

Myślenice, kościół par. p. w. Narodzenia NM Panny. Obraz „Matka Boska z Dzie ciątkiem’’, olej na desce, II poł. XVI w. Fragment obrazu po usunięciu starego werniksu i przemalowań. Fot. z Archi wum PSOZ O/W w Krakowie

prac w: „Ochrona Z abytków ”, 1993, nr 3, s. 232-236).

Wykonawca — M. Lisowska- Dziuba, S. Dziuba, R. Kieferling

Inwestor — WKZ

NIEPOŁOM ICE (gm.)

Kościół par. p. w. NP Marii i Dziesięciu Tysięcy Męczenników

1. Obrazy „Poświęcenie koś cioła”, „Dziesięć Tysięcy Męczen ników ”, olej na płótnie, 1799

Dwa kartusze drew niane do ram ww. obrazów, drewno złoco ne i i srebrzone, 1799

P ra c e p rz e p r o w a d z o n o w 1992 r. Obrazy wyjęto z ram i zdjęto z krosien. Lico i odw ro cie obrazów oczyszczono z bru du, starych werniksów i przema- lówek. Przeprowadzono dublaż now ym płótnem . U zupełniono ubytki gruntów i warstwy malar skiej. Konserwacji poddano także ram y , k tó re o c z y s z c z o n o i wzmocniono. Prace przy kartu szach obejmowały: odczyszcze nie lica i odwrocia, wzm ocnienie elementów konstrukcyjnych, re k onstru k cję braku jący ch frag m entów , dezynsekcję drew na, uzupełnienie ubytków gruntów, złoceń, srebrzeń i napisów.

W ykonawca — A. Jan iak z ze sp o łe m , M. M erstallin ger z zespołem, K. Polit z zespołem.

Inwestor — Parafia i WKZ

2. Malowidła ścienne z 3 ćw. XIV w. w tzw. Starej Zakrystii

Prace w 1. 1976-1986. Usunię cie zabrudzeń, utrwalenie war stwy malarskiej. Usunięto p u n ktow anie i przemalowania z 1. I95I - I 956. Usunięto kity i tynki gipsowe, uzupełniono tynki w a pienno-piaskow e. Wykonano re konstrukcję ornam entów oddzie lających strefy malowidła w ło skiego. Odkryte niewielkie frag menty polichromii wcześniejszej zabezpieczono i zasłonięto. Wykonawca — W. Zalewski, M. Kalicińska, T. Majewski Inwestor — WKZ PACZÓŁTOW ICE (gm. Krzeszowice)

Kościół par. p. w. Nawiedzenia NP Marii

1. Ołtarz św. Mikołaja

Prace w y ko nan o w 1982 r. Usunięcie przemalowań, uzupeł n ie n ie zło cen ia, im pregnacja. Konserwacja obrazu.

Wykonawca — A. Pieprzyk Inwestor — Parafia

2. Epitafium Adama Negowicza 1 poł. XVII w.

Prace w ykonano w 1983 r. O d czyszczenie, uzupełnienie uby tków, sklejenie spękanych frag mentów, hydrofobizacja, zam on towanie w pierwotnym miejscu lokalizacji.

Wykonawca — A. Moskała Inwestor — ASP Kraków (pra ca dyplom owa)

3. Prospekt organowy XVIII w. Prace w ykonano w 1992 r. O d kurzen ie, usu nięcie przem aló- wek, impregnacja, uzupełnienie ubytków snycerki i uzupełnienie warstwy malarskiej. W ykonawca — K. Dobrzańska, A. Grochal Inwestor — Parafia 4. Organy XVIII w. Prace w y ko nan o w 1992 r. oczyszczenie, im pregnacja ele m entów drewnianych, reperacja piszczałek metalowych i drew nianych u zup ełn ien ie braków , now e pokrycie klawiszy, napra wa miecha z podawaczem, im pregnacja i wyklejenie kanałów, zam ontowanie dmuchawy elek trycznej z zaworem, now e oskó rowanie.

W ykonawca — L. Skoczylas Inwestor — Parafia

(13)

PCIM (gm.)

Kościół par. p. w. św. Mikołaja Polichromia wnętrza, 19Ю Prace przeprow adzono w 1991 roku P ow ierzch n ię m alow idła oczyszczono, utrw alono warstwę m alarską, w y k o n a n o zastrzyki w z m a c n ia ją c e tynk, u s u n ię to w adliw e kity i przem alow ania, w ykonano rekonstrukcję brakują cych fragmentów.

W ykonawca — A. Grochalo- wa, K. Magrysiewicz-Dobrzańska

Inwestor — WKZ

PO DSTO LICE (gm. Wieliczka)

Kościół par. p. w. Św. Ducha 1. Stacje Drogi Krzyżowej, ob razy olejne na płótnie

Prace przep ro w ad zo n o w 1. 1985-1986. Po rozm ontow aniu obrazów, odczyszczono lica i odwrocia z przem alowań, spraso w ano obrazy, zdublow ano je no wym i podłożam i, u zu p ełn io n o ubytki gruntów i warstwy malar skiej, założono obrazy na nów e krosna i w ykonano now e ramy.

Wykonawca — S. Kozłowska Inwestor — Parafia

2. Obraz „Matka Boska z Dzie ciątkiem”

P ra c e b y ły p ro w a d z o n e w 1991 r., przeprow adzono od czyszczenie, w zm ocnienie i uzu pełnienie malowidła.

W ykonawca — B. Budziaszek Inwestor — Parafia

3. Obraz „Zesłanie Ducha Św.”, XVIII

Praca w ykonana w 1985 r. Wy konano zdjęcie płótna z deski, dublow anie, uzupełnienie uby tków gruntu, punktow anie, zwer- niksowanie.

Wykonawca — S. Kozłowska Inwestor — Parafia

4. Polichrom ia ścian naw y, stropu nawy i prezbiterium

Prace prow adzono w 1991 r., obejmowały odczyszczenie, uzu pełnienie i utrw alenie warstwy malarskiej.

Wykonawca — B. Budziaszek, W. Kurdziel

Inwestor — Parafia i WKZ

RUDAWA (gm. Zabierzów)

Kościół par. p. w. Wszystkich Świętych

1. Fryz podstropow y, m alow id ło na tynku, XVII (?)

Konserwację przeprow adzono

w 1991 r. Z powierzchni m alo widła usunięto grubą w arstw ę ku rzu, podklejno łuszczące się frag menty i pęcherze, utrw alono w ar stw ę m alarską, za p u n k to w an o ubytki.

Wykonawca — M. Żurowska i zespół

2. Krucyfiks z tęczy kościoła, drew no polichrom owane, pocz. XVII (?)

P ra c e p r z e p r o w a d z o n o w 1991 r. Krucyfiks zdem ontow a no, oczyszczono, usunięto prze malowania, drew no poddano d e zynfekcji, dezynsekcji i częścio w o im pregnacji. U z u p ełn io n o ubytki drew na i gruntów, w yko nano punktow anie.

W ykonawca — J. Bajka Inwestor — Parafia

SANKA (gm. Krzeszowice)

Kościół par. p. w. św. Jakuba Obraz „Św. A nna”, tem pera na desce, późny barok.

P ra c e p r z e p r o w a d z o n o w 1982 r. Obraz połam any był na wiele części, a podobrazie zni szczone w ok. 90%. Poszczególne fragmenty położono obok siebie i spojono. Z abezpieczono lico, usunięto pierw otne podobrazie. Tak zabezpieczony obraz przyk lejono na now e płótno, a następ nie na deskę. Usunięto przem alo wania z lica obrazu, uzupełniono ubytki zaprawy, przeprow adzono punktowanie. W ykonawca — T. Żurowska- Mastelerz, T. Stopka Inwestor — Parafia SKAWA (gm.) MDK w Skawinie (Sokół) Kurtyna G iebułtowskiego z te atru w Skawinie, olej na płótnie, 1914

P ra c e p r z e p r o w a d z o n o w 1988 r. Podklejono odspojenia i pęknięcia warstwy malarskiej, usunięto płótno dublujące, spra sow ano obraz celem zlikwidowa nia zagięć i pofalow ań płótna. Malowidło umyto, usunięto stary werniks i retusze, odkażono od wrocie, założono płótno dublują ce, uzupełniono ubytki zaprawy i warstwy malarskiej.

Wykonawca — A. Małecki, J. Wiłkojć

Inwestor — MDK w Skawinie

STANIĄTKI (gm. Niepołomice)

Kościół klasztorny benedykty nek, p. w. NP Marii i św. Wojcie cha

1. Malowidło na chórze zakon nym, olej na murze, XVIII (przy pisywane A. Radwańskiemu)

Prace przep ro w adzo no w 1. 1981-1983. Odczyszczono malo widło z brudu, usunięto przem a low ania, podklejono łuszczące się fragmenty. Drobne ubytki za praw y uzupełniono, zapu nk to w ano i zrekonstruow ano ubytki m alow idła, m .in. litery, ram y kompozycji, iluzjonistyczną archi tekturę.

Wykonawca — H. Jaworska, A. Róg

Inwestor — Klasztor

2. R okokow e m alow idła na sklepieniach i ścianach prezbite rium kościoła, XVIII

K o n se rw a c ję r o z p o c z ę to w 1991 r.

W ykonawca — J. Nykiel Inwestor — Wojewoda Kra kowski, Klasztor

3. Obraz „Matka Boska z Dzie ciątkiem”, tem pera na desce, ko szulki i korony drewniane, złoco ne i srebrzone, XVI

Prace przep ro w ad zon o w 1. 1986-1987. Obejmowały one peł ną konserwację podobrazie, w ar stwy malarskiej, koszulki, koron i ramy. Po zdjęciu koszulki, ko ron i ramy podklejono odspojone fragmenty malowidła i zaprawy, usunięto przemalowania, sklejo no pęknięcia drewna, ubytki uzu pełniono kitem. Drewno podo b razia, korony i koszulki zaim pre gnowano, ubytki kitów uzupeł n io n o . U z u p e łn io n o zło ce n ia i srebrzenia. Zapunktow ano lub zrekonstruow ano brakujące frag menty malowidła.

Wykonawca — J. Wyszyńska z zespołem

Inwestor — WKZ

4. Obraz — portret Zofii Lud gardy Baryszewskiej, 2 poł. XIX

Konserwację przeprow adzono w 1987 r. Oczyszczono lico i od wrocie, wyprasowano rozdarcia od strony odwrocia, przyklejono cienkie łatki z płótna. Uzupełnio no ubytki zaprawy kitem kredowo-woskowym, założno werniks. U zupełniono ubytki m alowidła metodą punktow ania scalającego techniką olejno-żywiczną,

(14)

zało-Staniątki, gm. Niepołomice. Kościół kla sztorny benedyktynek. Obraz „Matka Bo ska z Dzieciątkiem”, tempera na desce, koszulki i korony drewniane, złocone i srebrzone, XVI w. Stan po konserwacji. Fot. A. Moskała

żono warstwę werniksu ochron nego.

5. Obraz „Św. Anna Samotrzeć”, 1796

Konserwację przeprow adzono w 1987 r. Zdjęto obraz z krosien, oczyszczono odwrocie z kurzu, oczyszczono lico z zabrudzeń, w zm ocniono na odwrociu napis czarnym tuszem po formie. Zaim pregnow ano obraz masą wosko- w o -ż y w ic z n ą i s p ra s o w a n o wszystkie warstwy, wklejono ła tki z tkaniny szklanej na masę w oskow o-żyw iczną, uzupełnio no ubytki zaprawy kitem emulsyj nym barwionym. Obraz napięto na now e krosna, zawerniksowa- no werniksem damarowym, uzu pełniono ubytki malowidła m eto dą punktow ania scalającego tech niką olejno-żywiczną, założono warstwę werniksu ochronnego.

6. Obraz „Matka Boska z Dzie ciątkiem ”, ok. 1590

Konserwację przeprow adzono w 1987 r. Drewno zaim pregno w ano Osolanem w ksylenie, usu nięto chemicznie i mechanicznie przem alow ania i przezłocenia, s k le jo n o d e s k ę p o d o b ra z ia , wzm ocniono łączenia na jaskół

cze ogony, uzupełniono ubytki drewna kitem trocinowym. Przyk lejono odspojenia klejem skó rnym, uzupełniono ubytki zapra w y kitem kredow o-klejow ym , uzupełniono złocenia i srebrze nia proszkiem na pulment, zało żono werniks woskowy, zapunktow ano ubytki malowidła tech niką olejno-żywiczną.

Wykonawca — J. Wyszyńska z zespołem

Inwestor — WKZ

SUŁOSZOW A (gm.)

Kościół par. p. w. Serca Jezuso wego i św. Wawrzyńca

O braz MB Częstochowskiej, 1872

W 1982 r. przeprow adzono konserwację polegającą na od czyszczeniu powierzchni obrazu i lica z warstwy zabrudzeń. Pod obrazie zostało zaimpregnowane, usunięto grube warstwy kleju sto la rsk ie g o z o d w ro c ia o brazu i z odwrocia aniołków podtrzy mujących koronę Matki Boskiej. Z tła usunięto chemicznie i m e chanicznie wtórne warstwy po- złotki i złotolu. Uzupełniono uby tki gipsatury i warstwy malarskiej (karnacja Matki Boskiej i Jezusa). Tło obrazu pozłocono folią meta lową. Drobne elementy dekora cyjne zostały posrebrzone sreb rem (płatki). Złocenia zabezpie czono, karnację zweniksowano.

Wykonawca — A. Pelczarska- Piekarczyk

Inwestor — WKZ

ŚWIĄTNIKI GÓRNE (gm.)

Izba Regionalna

Portret Swiątnika katedry w a welskiej S. Synowca, mal. L. Wy czółkowski, pastel na papierze przyklejonym do tektury, 1912

Konserwację przeprowadzono w 1985 r. Usunięto papier zabez pieczający odwrocie, obraz wyję to z ram, zdezynfekowano, usu nięto plamy i zabrudzenia, uzu pełniono ubytki tektury, wykona no drobne retusze, obraz opra w iono w now ą ramę. Lica obrazu zabezpieczono szybą, odwrocie zaklejono nowym papierem pa kunkowym, smołowanym.

W ykonawca — M. Niedzielska Inwestor — Spółdzielnia Pracy Metalowców „Przyszłość” w Świąt nikach Górnych

TOKARNIA (gm.)

Kościół p. w. MB Śnieżnej Ornat, XVII-XVIII

K o nserw acja m iała m iejsce w 1987 r. Ornat rozmontowano, oczyszczono osobno kolumny, tk an in ę jedw abną, p odszew kę oraz m etalowe koronki. Zdublo w ano poszczególne części. Z ko lumn usunięto uprzednie niewła ś c iw e n a h a fto w a n ia . P łó tn o usztyw niające m iędzy tkaniną a podszew ką oczyszczono usu wając jedną jego warstwę pow le czoną klejem. Wymieniono je na now e płótno lniane. Koronki m e talowe zabezpieczono na podkła dzie. Całość zm ontow ano p o nownie.

Wykonawca — A. Tumidajska, J. Faust

Inwestor — WKZ

W IELICZKA (gm.)

Kościół św. Franciszka z Asyżu i klasztor franciszkanów-reforma- tów

1. Ołtarze boczne: Najświętsze go Serca Pana Jezusa i św. Fran ciszka z Asyżu, drewno, 1721

Konserwację przeprow adzono w 1. 1987-1989. Elementy rzeź biarskie zniszczone były przez działania drewnojadów, a zwła szcza kapitele kolumn, pilastry, boczne ścianki mens, co m.in. p o w odow ało zmniejszoną wytrzy małość mechaniczną konstrukcji ołtarzy. Ołtarze początkowo p o zostaw ione były w kolorze drew na, a następnie trzykrotnie poli chrom ow ane olejno. Prace kon serwatorskie polegały na: oczy szczeniu ołtarzy z kurzu i brudu po ich dem ontażu, usunięciu w ar stwy zabezpieczającej (lakieru ży wicznego) i wzmocnieniu kon strukcji ołtarzy, rekonstrukcji bra kujących lub całkowicie zniszczo nych elem entów rzeźbiarskich, impregnacji i odkażeniu wszyst kich elem entów ołtarzy, nałoże niu nowej warstwy kolorystycznej (nawiązującej do najstarszej od krytej polichrom ii) i założeniu warstw zabezpieczających, zało żeniu nowych gruntów pod zło cenia i ich szlifowaniu, położeniu warstwy bolusu oraz złota i jego zabezpieczeniu, konserwacji ob razów ołtarzowych.

Wykonawca — FI. Pieprzyk z zespołem

(15)

Inw estor — Parafia

2. Ołtarz boczny św. Piotra z Alkantary i bł. Kingi, drewno, 1721

W 1. 1989-1992 w y k o n a n o konserwację w edług wyżej p oda nego programu.

W ykonawca — H. Pieprzyk Inw estor — WKZ ze środków finansowych Wojewody Krakow skiego

Obrazy ołtarzowe: św. Franci szka i bł. Kingi oraz antepedia autorstw a Michała Stachowicza (1768-1825).

W ykonawca i Inwestor — jw. 3. Grupa „Ukrzyżowanie” z ka plicy Ukrzyżowanego Chrystusa, drew no, rzeźba Chrystusa XVII, figury Matki Bożej Bolesnej i św. Jana, XIX

Konserwację przeprow adzono w 1. 1989-1990. Po zdem ontow a niu rz eźb , d re w n ia n ą p o sta ć Chrystusa oczyszczono m echa nicznie z now ych warstw malar skich (w miejscach, w których odpadła oryginalna polichromia tem perow a dokonano zabezpie czenia bib ułką japońską, przy użyciu 5% roztw oru Coletty). Na stępnie zaim pregnow ano rzeźbę Paraloidem B-70 rozcieńczonym w toluenie (5-10-20%). Po

wyko-Wieliczka, kościół klasztorny franciszka- nów-reformatów p. w. św. Franciszka z Asyżu. Obraz „Matka Boska Łaskawa”, tem pera tłusta na p ły c ie kamiennej, XVII w. Obraz po pracach konserwator skich. Fot. A. Bujak

naniu kitów drew nianym p u d rem, dokonano kitowań klejowo- k red o w y ch i p u n k to w ań uby tków tem perą. Perizonium wyzło cono zgo d n ie z zachow anym i oryginalnymi reliktami złocenia.

W ykonawca — H. Pieprzyk Inwestor — WKZ ze środków finansowych Wojewody Krakow skiego, przy w spółpracy Parafii.

Równocześnie na zlecenie Pa rafii przeprow adzono prace przy aranżacji w nętrza kaplicy, według projektu dra inż. arch. Macieja P aw lickiego (krata i w itraże). Tonda ze scenam i z życia Brata. Alojzego Kosiby wykonał art. Bo gusław Szczekan.

4. Witraże w fasadzie zachod niej

W 1. 1987-1988 zrealizowano witraż przedstawiający Sł. B. Brata Alojzego Kosibę u stóp Ukrzyżo w anego Chrystusa i św. Franci szka z Asyżu, w edług projektu art. malarza Władysława Jastrzęb skiego.

5. Obraz Matki Boskiej Łaska wej, tempera tłusta na płycie ka miennej (piaskowiec), 1648 (?), autor Dąbski lub Dąbrowski (Dą- browsky)

W 1. 1989-1991 przeprow adzo no konserwację obrazu po d kie runkiem prof. Zofii Medweckiej z ASP w Krakowie. Konserwację poprzedzono badaniam i prom ie niami podczerw ieni, które wyklu czyły istnienie pod w izerunkiem jakiegok olw iek w cześniejszego obrazu. Ustalono, że piaskowiec, na którym w ym alow ano obraz pochodzi ze złoża dobczycko- myślenickiego. Konserwacja po legała na: usunięciu przem alo w ań z II i III warstwy stratygra ficznej oraz resztki z IV warstwy, zarejestrowaniu zasięgu poszcze gólnych w arstw chro n o lo g icz nych i rozpoznaniu pigm entów stosowanych w warstwach, skle jeniu p o d o b ra z ia k am ien n e g o klejem epoksydow ym i usunięciu kołeczków z kitami po daw nych koronach, w ykonaniu punktow a nia farbami olejnymi odsączony mi, ze spoiw em werniksowo-tem - perowym.

Wykonawca — H. Pieprzyk Inwestor — Parafia

6. Ambona, drewniana, 1721, warsztat uczniów stolarza i snyce rza Jerzego Hankisa

Konserwację przeprow adzono w 1991 r. Elementy rzeźbiarskie zn iszczo ne przez drew nojady, a w ew nętrzna struktura drewna poprzecinana była kanalikami, co do pro w ad ziło do zm niejszenia wytrzymałości mechanicznej kon strukcji ambony. Konserwacja po legała na: rozm ontowaniu am bo ny, u s u n ię c iu p rz e m a ló w e k i zw ietrzałych gruntów, utwar dzeniu struktury i ornam entów (Osolanem ), wstawieniu szpanek w m iejscach pęknięć struktury i ich sklejeniu (zabezpieczenie Winawilem), uzupełnieniu braku jących fragmentów wystroju rzeź biarskiego, położeniu gruntów kredowo-klejowych i ich szlifo waniu na m okro i sucho, pulm en to waniu, złoceniu złotem na po ler i mat, srebrzeniu, zabezpie czeniu złoceń w matach wodą klejową (klej stolarski), malowa niu struktury olejno i zamontowa niu ambony.

W ykonawca — B. Jaskowska, Z. Jaskowski

Inwestor — WKZ ze środków finansowych Wojewody Krakow skiego

7. Nagrobek Kajetana i Jana Niedzielskich, kamień, XIX

Konserwacja przeprow adzona w 1. 1987-1988 polegała na: de m ontażu zniszczonych elem en tów nagrobka i oczyszczeniu ka m ienia, o d so le n iu elem en tó w i wzm ocnieniu strukturalnym ka mienia, przy użyciu niewielkiej ilości epidianu, klejeniu krzyża w ieńczącego nagrobek oraz uzu pełnieniu ubytków kamienia fle kami i masą kamienną, szlifowa niu tablic z czarnego marmuru dębnickiego, uczytelnieniu liter nictwa i zabezpieczeniu poleru masą woskową, wykonaniu izola cji pionowej w okół fundamentu nagrobka, spoinow aniu i ujedno liceniu estetycznym całej kom po zycji.

W ykonawca — B. Zagajewski Inwestor — WKZ

8. Figury św. św. Antoniego i Jacka, kamień, XIX

Konserwacja przeprow adzona w 1. 1989-1990 i 1992 polegała na: oczyszczeniu rzeźb z brudu i od soleniu strukturalnym, usunięciu w a d liw ie w y k o n a n y c h kitó w w trakcie poprzednich prac, uzu pełnieniu ubytków w masie ka mienia (kity mineralne: wapno,

(16)

tłuczeń kam ienny z piaskowca, niewielka ilość cementu), wyko naniu rekonstrukcji zniszczonych fragm entów rzeźb i postum en tów, impregnacji kamienia prepa ratem Ahydrosil Z i scaleniu ko lorystycznym kompozycji, odtw o rz en iu m etalow ej m onstrancji (rzeźba św. Jacka) i lilii (rzeźba św. Antoniego).

W ykonawca — A. Tekielak, J. Szczurek

9. Dwa portale z kruchty koś cioła, kamień, 1867

Konserwacja przeprowadzona w 1992 r. polegała na: oczyszcze niu kamienia z zabrudzeń i usu nięciu zatarć z zaprawy w apien no-piaskowej oraz wadliwie zało żonych kitów z szarego cementu, dw ukrotnym odsoleniu metodą sw o b o d n ej m igracji, sklejeniu sp ękanych fragm entów portali przy pomocy żywicy Epidian 5 i uzupełnieniu ubytków w masie rzeźbiarskiej sztucznym kam ie niem , w zm o c n ie n iu środkiem krzemoorganicznym Ahydrosil Z, zaim pregnowaniu i scaleniu ko lorystycznym poprzez punktow a nie pigmentami ziemnymi na spo iwie Ahydrosilu Z.

Wykonawca — A. Tekielak, J. Szczurek

10. Portrety olejne: ks. biskupa Adama P rospera Burzyńskiego i o. Mansweta Aulicha, XIX

Konserwację przeprowadzono w 1992 r.

Wykonawca — H. Pieprzyk Inwestor — Parafia

Kościół par. p. w. św. Klemen sa, Kaplica Morstinów z 1693 r.

1. Detal architektoniczno-rzeź- biarski fasady z 1693 r.

Prace prow adzono w 1991 r. W ykonano podklejenie spęche- rzeń kam ienia Ahydrosilem Z. Usunięto fałszywą, czarną patynę, zdjęto zacierki cementowe. Odso- lono kamień, uzupełniono uby tki. D okonano impregnacji i hyd- rofobizacji Ahydrosilem Z. Wyzło cono litery w kartuszu. Dokona no scalenia kolorystycznego. W ykonaw ca — M. Sawicki z zespołem Inwestor — WKZ z budżetu Wojewody Krakowskiego 2. Wystrój architektoniczno- rz e ź b ia r s k i w n ę trz a k ap licy ,

Wieliczka, kościół par. p. w. św. Klemensa. Kaplica Morstinów, 1693 r. Wystrój architekto- niczno-rzeźbiarski nieznanego autora. Stiuki Baltazara Fontany. Górna część ściany północno-zachodniej. Stan po konserwacji. Fot. K. Bednarz

169З г., relikty sztukaterii Baltaza ra Fontany

Prace prowadzono w 1992 r. U sunięcie zabrudzeń i naw ar stwień farby olejnej. Mechaniczne usunięcie złoceń z kamienia oraz w tórnych u zu p ełn ień i kitów. P o d k le je n ie k am ien ia żyw icą epoksydową. Wypełnienie szcze lin zaprawą wapienno-cem ento- w ą. O d s o le n ie . W y k o n a n ie wzmocnień konstrukcji. Uzupeł nienie ubytków, wykonanie po- biały w a p ie n n ej, im pregnacja strukturalna kamienia Ahydrosi lem Z-l. Scalenie kolorystyczne uzupełnień.

W ykonaw ca — M. Sawicki z zespołem

Inwestor — WKZ

З. Ołtarz główny w kaplicy, XVIII w.

Prace prow adzono w 1.

1990-19 9 1. U sunięto przem alowania olejne, odczyszczono powierzch nię, w ykonano impregnację, uzu pełniono ubytki. Warstwę malar ską po punktow aniu zabezpie czono pastą woskową. Położo no złoto i srebro płatkowe na pulm encie i wypolerowano.

Wykonawca — U. Woźniak, M. Woźniak

Inwestor — WKZ

4. Portal kam ienny w wejściu do krypty grobowej rodziny Mor stinów, 169З r.

Prace w ykonano w 1992 r. Od słonięto portal spod warstw za praw i farby, odczyszczono, odsolono, sklejono spękania, uzu pełniono ubytki, scalono kolory stycznie, zabezpieczono i wyeks ponow ano.