SYLABUS
Lp. Elementy składowe sylabusu Opis
l. Nazwa przedmiotu
Poetyka z elementami teorii literatury
2.
Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Polonistyki, Katedra Teorii Literatury
przedmiot
3. Kod przedmiotu WF.IP.e/1/6, WF.IP.e/2/6 [to jest kod w usosie przypisany „poetyce”]
4. Język przedmiotu Język polski
Grupa treści kształcenia,
5. w ramach której przedmiot
jest • grupa treści kierunkowych,
realizowany
• obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów 6. Typ przedmiotu • obowiązkowy do ukończenia całego toku studiów
7. Rok studiów, semestr
I rok studiów I stopnia (licencjat), semestr I i II, II rok studiów I stopnia (licencjat), semestr I
8. Imię i nazwisko osoby (osób)
Dr Dorota Wojda prowadzącej przedmiot
Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź
udzielającej
9. zaliczenia w przypadku, gdy
nie Dr Dorota Wojda
jest nim osoba prowadząca dany
przedmiot
10. Formuła przedmiotu
ćwiczenia
11. Wymagania wstępne brak 12. Liczba godzin zajęć
dydaktycznych
I rok 60 godzin, II rok 30 godzin 13. Liczba punktów ECTS
przypisana przedmiotowi 9
14. Czy podstawa obliczenia średniej ważonej?
tak
15. Założenia i cele przedmiotu Celem przedmiotu jest opanowanie wiadomości praktycznych oraz teoretycznych potrzebnych do analizy i interpretacji tekstów literackich, a także innych wybranych tekstów kultury. Kurs składa się z czterech części. Część pierwsza obejmuje wprowadzenie do teorii literatury (sposób istnienia i budowa tekstu literackiego, autoteliczność, intertekstualność, mimesis, fikcja literacka, performatywność).
Część druga obejmuje kompozycję tekstu literackiego (przestrzeń, czas, fabuła, narracja, relacje osobowe, nadawca, odbiorca, postać literacka) i genologię, naukę o gatunkach i rodzajach literackich. Część trzecią tworzą z kolei działy dotyczące języka artystycznego: stylistyka i wersologia, tj. nauka o zasadach budowy, ewolucji i funkcjach form wierszowych.
16. Metody dydaktyczne • konsultacje 2 godziny tygodniowo, 15 tygodni
• warsztaty grupowe 2 godziny tygodniowo, 15 tygodni
17. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu
Formy pomiaru/oceny pracy studenta mogą być następujące:
• egzamin ustny po 2 semestrze II roku, termin ustalany wspólnie ze studentami
• eseje/ wypracowania / projekty średnio raz w miesiącu
• praca semestralna 1 i 2 semestr I roku, termin oddania pracy: połowa kwietnia
18. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji
WYZNACZNIKI LITERATURY, ONTOLOGIA DZIEŁA LITERACKIEGO I WYZNACZNIKI LITERATURY, WPROWADZENIE
II AUTOTELICZNOŚĆ
III WARSTWOWOŚĆ, FAZOWOŚĆ, SCHEMATYCZNOŚĆ IV INTERTEKSTUALNOŚĆ
V MIMESIS VI FIKCJA
VII PERFORMATYWNOŚĆ
KOMPOZYCJA / KOMUNIKACJA LITERACKA I PRZESTRZEŃ
II CZAS III FABUŁA
IV NARRACJA, OPOWIADANIE, OPIS V MONOLOG I DIALOG
VI RELACJE OSOBOWE
VII AUTOR /PODMIOT / NARRATOR VIII CZYTELNIK / ODBIORCA / ADRESAT IX POSTAĆ LITERACKA
X KOMPOZYCJA WOBEC ANTROPOLOGII LITERATURY GENOLOGIA
I GENOLOGIA TRADYCYJNA I JEJ REWIZJE II LIRYKA
III EPIKA IV DRAMAT
V FORMY HYBRYDYCZNE I POGRANICZNE STYLISTYKA I FONOSTYLISTYKA
II LEKSYKA / MORFOLOGIA / SKŁADNIA III FIGURY I TROPY / TOPIKA
IV MOWA I PISMO
WERSOLOGIA
Sposób realizacji: studenci zapoznają się ze studiami teoretycznoliterackimi, które są na zajęciach omawiane; kategorie teoretyczne używane są do lektury tekstów literackich; studenci przygotowują zadania (eseje, projekty, analizy), w których wykorzystują nabytą wiedzę.
19. Spis lektur
WYZNACZNIKI LITERATURY, ONTOLOGIA DZIEŁA LITERACKIEGO I Trzy poetyki klasyczne. Arystoteles. Horacy. Pseudo-Longinos, Wrocław 1951, BN 57 II.
J. Culler, Co to jest literatura i czy to pytanie ma jakikolwiek sens, w: tegoż, Teoria literatury.
Bardzo krótkie wprowadzenie, Warszawa 1998.
S. Fish, Czy na tych ćwiczeniach jest tekst?, w: tegoż, Interpretacja, retoryka, polityka 2002.
II W. Szkłowski, Sztuka jako chwyt, Teoria badań literackich za granicą, red. S. Skwarczyńska, t.
II, cz. 3, Kraków.
R. Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą, red. H. Markiewicz, t. II, Kraków 1976.
III R. Ingarden, Dwuwymiarowa budowa dzieła literackiego oraz Schematyczność dzieła literackiego, w: Problemy teorii literatury, Seria 1, red. H. Markiewicz, Wrocław 1967.
IV R. Barthes, Od dzieła do tekstu, „Teksty Drugie” 1998, nr 6.
M. Głowiński, O intertekstualności, w: tegoż, Prace wybrane, t. V, Kraków 2000.
H. Bloom, Lęk przed wpływem; Międzyrozdział; Na mapie blądzenia, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą, t. 4, cz. 2, red H. Markiewicz, Kraków 1992.
R. Nycz, Poetyka intertekstualna: tradycje i perspektywy, w: Kulturowa teoria literatury P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006.
V E. Auerbach, Mimesis: rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu, Warszawa 1968 (tu: Blizna Odyseusza).
J. Baudrillard, Precesja symulakrów, w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1997.
VI H. Markiewicz, Fikcja w dziele literackim i jego zawartość poznawcza, w: Główne problemy wiedzy o literaturze, w: tegoż, Prace wybrane, red. S. Balbus, t. III, Kraków 1996.
S. J. Schmidt, Interpretacja – fikcyjność – fikcjonalność, w: Współczesna myśl literaturoznawcza w Republice Federalnej Niemiec. Antologia, red. H. Orłowski, 1986.
VII J. Derrida, Che cos’è la poesia?, „Literatura na Świecie” 1998, nr 11–12.
E. Domańska, Zwrot performatywny we współczesnej humanistyce, „Teksty Drugie” 2007, nr 5.
KOMPOZYCJA / KOMUNIKACJA LITERACKA
I H. Markiewicz, Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych, w: tegoż, Prace wybrane Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1996.
J. Sławiński, Przestrzeń w literaturze: elementarne rozróżnienia i wstępne oczywistości Przestrzeń i literatura: studia, red. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, Warszawa 1978.
E. Rybicka, Geopoetyka..., w: Kulturowa teoria literatury, red. M. P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006.
G. Bachelard, Dom rodzinny i dom oniryczny, w: tegoż, Wyobraźnia poetycka, Warszawa 1975.
M. Foucault, Inne przestrzenie, „Teksty Drugie” 2005, nr 6.
II H. Markiewicz, Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych, w: tegoż, Prace wybrane M. Bachtin, Formy czasu i czasoprzestrzeni w powieści, w: tegoż, Problemy literatury i estetyki Warszawa 1982.
G. Poulet, Rozważania o czasie ludzkim lub Stendhal, w: tegoż, Metamorfozy czasu, 1977.
III H. Markiewicz, Zawartość narracyjna i schemat fabularny, w: tegoż, Prace wybrane R. Caillois, Powieść kryminalna, w: tegoż, Odpowiedzialność i styl, Warszawa 1967.
S. Lasić, Poetyka powieści kryminalnej, Warszawa 1976.
„Teksty”, zeszyt monograficzny 1973, nr 6.
IV R. Barthes, Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań, „Pamiętnik Literacki” 1968, z. 4.
J. Sławiński, O opisie, w: Studia o narracji, red. J. Błoński i in., Wrocław 1982.
P. Ricoeur, Życie w poszukiwaniu opowieści, „Logos i Ethos” 1993, nr 2.
A. Burzyńska, Kariera narracji. O zwrocie narratywistycznym w humanistyce, w: Narracja i tożsamość, t. II, Antropologiczne problemy literatury, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2004.
V H. Markiewicz, Morfologia dialogu, w: tegoż, Prace wybrane, t. IV...
M. Bachtin, Słowo w poezji, słowo w prozie, w: Teorie literatury XX wieku. Antologia Burzyńska, M. P. Markowski, Kraków 2006.
M. Głowiński, Dialog w powieści, w: tegoż, Gry powieściowe, Warszawa 1973.
VI A. Okopień-Sławińska, Relacje osobowe w literackiej komunikacji, w: Problemy teorii literatury, S. 2, red. H. Markiewicz, Wrocław 1987.
R. Nycz, Osoba w nowoczesnej literaturze: ślady obecności, w: Osoba w literaturze i komunikacji literackiej, red. E. Balcerzan, W. Bolecki, Warszawa 2000.
A. Burzyńska, Literatura, komunikacja i miłość, w: Polonistyka w przebudowie..., red. M.
Czermińska i in., t. II, Kraków 2005.
VII H. Markiewicz, Autor i narrator, w: tegoż, Prace wybrane, t. IV...
J. Sławiński, O kategorii podmiotu lirycznego, w: tegoż, Dzieło, język, tradycja, Warszawa 1974.
W. N. Toporov, O jedności poety i tekstu, „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 4.
R. Barthes, Śmierć autora, „Teksty Drugie” 1999, nr 1-2.
M. Foucault, Kim jest autor?, w: tegoż, Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura Warszawa 1999.
R. Nycz, Tropy „ja”. Koncepcje podmiotowości w literaturze polskiej ostatniego stulecia tegoż, Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Wrocław 1997.
VIII H. Markiewicz, Odbiór i odbiorca w badaniach literackich, w: tegoż, Prace wybrane M. Głowiński, Świadectwa i style odbioru, w: tegoż, Prace wybrane, t. III, Kraków 1998.
G. Poulet, Fenomenologia świadomości krytycznej, „Archiwum Tłumaczeń” 1980, z. IV.
IX H. Markiewicz, Postać literacka, w: tegoż, Prace wybrane, t. IV...
A. Łebkowska, Postać literacka w perspektywie współczesnego dyskursu o narracji, „Ruch Literacki” 2002, nr 3.
J. Derrida, Niewczesne aforyzmy, „Literatura na Świecie” 1998, nr 11/12.
X A. Łebkowska, Czy „płeć” może uwieść poetykę?, w: Poetyka bez granic, red. W. Bolecki, W.
Tomasik, Warszawa 1995.
K. Kłosińska, Kobieta autorka, w: Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie – antologia szkiców, red. A. Nasiłowska, Warszawa 2001.
E. Badinter, XY tożsamość mężczyzny, Warszawa 1993 fragmenty.
J. Butler, Podmioty płci/płciowości/pragnienia, w: Spotkania feministyczne, Warszawa 1994/1995.
E. Propkop-Janiec, Etniczność, w: Kulturowa teoria literatury, red. M. P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006.
S. Greenblatt, Kultura, w: tegoż, Poetyka kulturowa. Pisma wybrane, Kraków 2006.
E. W. Said, Orientalizm, Warszawa 1991 uwagi wstępne.
GENOLOGIA
I H. Markiewicz, Rodzaje i gatunki literackie, w: tegoż, Główne problemy wiedzy o literaturze Kraków 1980.
R. Nycz, Współczesne sylwy wobec literackości, w: tegoż, Sylwy współczesne, Kraków 1996.
S. Balbus, Zagłada gatunków, w: Genologia dzisiaj, red. W. Bolecki, I. Opacki, Warszawa 2000.
R. Sendyka, W stronę kulturowej teorii gatunku, w: Kulturowa teoria literatury, red. M. P.
Markowski, R. Nycz, Kraków 2006.
K. Bazarnik, O liberaturze przed liberaturą, w: Od Joyce’a do liberatury, red. K. Bazarnik, Kraków 2002.
II Cz. Zgorzelski, Historycznoliterackie perspektywy genologii w badaniach nad liryką Problemy teorii literatury, Seria 2, red. H. Markiewicz, Wrocław 1987.
H. Friedrich, Rozważania wstępne. Rzut oka na lirykę współczesną. Dysonanse i anormalność tegoż, Struktura nowoczesnej liryki, Warszawa 1978.
J. Culler, Nowoczesna liryka: ciągłość gatunku a praktyka krytyczna, w: Odkrywanie modernizmu, red. R. Nycz, Kraków 1998.
III F. Stanzel, Typowe formy powieści, w: Teoria form narracyjnych w niemieckim kręgu językowym. Antologia, red. R. Handke, Kraków 1980.
M. Bachtin, Epos a powieść, w: tegoż, Problemy literatury i estetyki, Warszawa 1982.
B. McHale, Od powieści modernistycznej do postmodernistycznej: zmiana dominanty, w:
Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1996.
IV I. Sławińska, Odczytanie dramatu, w: Genologia polska. Wybór tekstów, Warszawa 1983.
H. Markiewicz, Dramat a teatr w polskich dyskusjach teoretycznych, w: Problemy teorii dramatu i teatru, Wrocław 2003, t. 1.
P. Szondi, Dramat oraz Kryzys dramatu, w: tegoż, Teoria nowoczesnego dramatu 1976.
A. Krajewska, Dramat genologii, czyli o gatunkach współczesnego dramatu, w: Problemy teorii dramatu i teatru, Wrocław 2003, t. 1.
M. Sugiera, Anatomia kryzysu, w: tejże, Realne światy/Możliwe światy, Kraków 2005.
V M. Czermińska, Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków 2000 fragmenty.
A. Zawadzki, Nowoczesne formy eseistyczne w piśmiennictwie polskim, w: tegoż, Nowoczesna eseistyka filozoficzna w piśmiennictwie polskim pierwszej połowy XX wieku, Kraków 2001.
D. Kozicka, Wędrowcy światów prawdziwych. Dwudziestowieczne relacje z podróży 2003 fragmenty.
E. Rybicka, Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego, w:
i tożsamość (I). Narracje w kulturze, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2004.
STYLISTYKA
I L. Pszczołowska, Instrumentacja dźwiękowa, 1977 fragmenty.
A. Dziadek, Wstęp oraz Teoretycznoliterackie ujęcia rytmu i podmiotu (Henri Meschonnic i Julia Kristeva), w: tegoż, Rytm i podmiot w liryce Jarosława Iwaszkiewicza i Aleksandra Wata
Katowice 1999.
II A. Pajdzińska, Frazeologizmy jako tworzywo współczesnej poezji, Lublin 1993 fragmenty.
M. Butor, Użycie zaimków osobowych w powieści, „Pamiętnik Literacki” 1970, z. 3.
J. Błoński, Retoryka paradoksu, w: tegoż, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku 1996 fragmenty.
III T. Todorov, Tropy i figury, w: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, t. 2, red. K. Bartoszyński i in., Wrocław 1988.
M. Black, Metafora, „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 3.
P. Ricoeur, „Symbol daje do myślenia”, w: tegoż, Egzystencja i hermeneutyka, Warszawa 1985.
P. de Man, Pojęcie ironii, „Literatura na Świecie” 1999, nr 10/11.
J. M. Rymkiewicz, Hortus conclusus oraz wprowadzenie, w: tegoż Myśli różne o ogrodach.
Dzieje jednego toposu, 1968.
IV B. Eichenbaum, Jak jest zrobiony „Płaszcz” Gogola, w: Rosyjska szkoła stylistyki, red. M. R.
Mayenowa, Z. Saloni, Warszawa 1970.
J. Derrida, Pismo i telekomunikacja, „Teksty” 1975, z. 3.
W. J. Ong, Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, Lublin 1992 (s. 55-87).
WERSOLOGIA
M. Dłuska, Prace wybrane, t. 1, Odmiany i dzieje wiersza polskiego, Kraków 2001 fragmenty.
M. Dłuska, Prace wybrane, t. 2, Próba teorii wiersza polskiego, Kraków 2001 fragmenty.
L. Pszczołowska, Wiersz polski. Zarys historyczny, Wrocław 1997 fragmenty.
M. Dłuska, Rym polski, w: tejże, Prace wybrane, t. 3, Poezja wierszem i prozą, Kraków 2001.
M. Dłuska, O strofie – preliminaria, w: tejże, Prace wybrane, t. 3, Poezja wierszem i prozą Kraków 2001.
PODRĘCZNIKI
A. Kulawik, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1997.
M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Zarys teorii literatury, Warszawa 1972 (i wyd. nast.)
E. Miodońska-Brookes, A . Kulawik, M. Tatara, Zarys poetyki, Warszawa 1980.
R. Wellek i A. Warren, Teoria literatury, przekł. i red. M. Żurowski, Warszawa 1970.
J. Culler, Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, przekł. M. Bassaj, Warszawa 1998.
H. Markiewicz, Główne problemy wiedzy o literaturze, wyd. V i nast.
H. Markiewicz, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984.
Z. Mitosek, Teorie badań literackich, Warszawa 1998.
S. Skwarczyńska, Kierunki w badaniach literackich. Od romantyzmu do połowy XX w.
1984.
A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku, Kraków 2006.
