EGZAMIN MATURALNY Z J ĉZYKA POLSKIEGO

KOD ZDAJĄCEGO

MPO-P1D1P-021

EGZAMIN MATURALNY Z J ĉZYKA POLSKIEGO

POZIOM PODSTAWOWY

Arkusz I

Czas pracy 110 minut

Instrukcja dla zdającego

1. ProszĊ sprawdziü, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 2 strony z tematami i 4 strony na napisanie wypracowania.

Ewentualny brak naleĪy zgáosiü przewodniczącemu zespoáu nadzorującego egzamin.

2. Arkusz zawiera dwa tematy. Do opracowania trzeba wybraü jeden z nich i podkreĞliü.

3. PracĊ proszĊ napisaü czytelnie.

4. ProszĊ pisaü tylko w kolorze niebieskim lub czarnym;

nie pisaü oáówkiem.

5. Nie wolno uĪywaü korektora.

6. BáĊdne zapisy trzeba wyraĨnie przekreĞliü.

7. Wszelkie notatki naleĪy sporządzaü tylko w brudnopisie, który nie bĊdzie oceniany.

8. Podczas egzaminu moĪna korzystaü ze sáownika poprawnej polszczyzny i sáownika ortograficznego.

9. Do ostatniej kartki arkusza doáączona jest karta odpowiedzi, którą wypeánia egzaminator.

ĩyczymy powodzenia!

ARKUSZ I

STYCZEē ROK 2003

Za opracowanie tematu moĪna otrzymaü

70 punktów

(Wpisuje zdający przed rozpoczĊciem pracy)

PESEL ZDAJĄCEGO

na naklejk Ċ z kodem

pobrano z www.sqlmedia.pl

Temat 1. Jak Īyü ma czáowiek? Kto, komu, jakich i jak udziela rad w PieĞni XI i w innych pieĞniach Jana Kochanowskiego? Wykorzystaj w wypracowaniu stosowne konteksty filozoficzne i historycznoliterackie.

Jan Kochanowski

PieĞĔ XI (z ksiąg wtórych)

Stateczny umysá pamiĊtaj zachowaü, JeĞli ciĊ pocznie nieszczĊĞcie frasowaü;

TakĪe i góry nie radzĊ-ü wylataü, Kiedy siĊ szczĊĞcie z tobą imie brataü.

ĝmierci podlegáy, czáowiecze cnotliwy, Choü wszytek twój wiek bĊdzie frasowliwy, Chocia teĪ czasem, siedząc z przyjacioáy, Przy dobrym trunku strawisz dzieĔ wesoáy:

Tu przy ciekącym przezornym strumieniu KaĪ stóá gotowaü w jaworowym cieniu, KaĪ wino nosiü, póki beczka leje,

Póki wiek sáuĪy, a Ğmierü nie przyspieje!

Postąpisz z wáoĞci drogo zapáaconych, Postąpisz z dworu i gmachów záoconych;

A co zebrania twego kolwiek bĊdzie, To wszytko przyszáy namiastek osiĊdzie.

BądĨ siĊ kto zacnym rodziá i bogatym, BądĨ niewolnikiem: u Ğmierci nic na tym;

Czyjkolwiek naprzód los wynidzie, wsiadaj, Wieczny wygnaĔcze, ani wiĊc odkáadaj!

(1584)

(za: J. Kochanowski, PieĞni, Wrocáaw 1970)

_____________________________________________________

w. 3 góry [...] wylataü – wynosiü siĊ, pyszniü w. 9 przezorny – przezroczysty, przejrzysty w. 12 przyspiaü – Ğpiesznie przybyü

w. 13 postąpiü – ustąpiü

w. 15 zebranie – zbiór, majątek

w. 16 namiastek – nastĊpca; osiąĞü – wejĞü w posiadanie w. 19 wsiadaj – do áodzi Charona

pobrano z www.sqlmedia.pl

Temat 2. Gustawa Herlinga–GrudziĔskiego Inny Ğwiat. WyjaĞnij tytuá na podstawie podanego fragmentu. Czy opisany mechanizm systemu dziaáaá w peáni skutecznie? OdpowiedĨ uzasadnij argumentami z caáego utworu.

Gustaw Herling-GrudziĔski: RĊka w ogniu (fragmenty)

Wbrew temu, co siĊ przypuszcza, caáy system pracy przymusowej w Rosji – áącznie ze Ğledztwem, pobytem w wiĊzieniu i Īyciem w obozie – nastawiony jest, bardziej niĪ na ukaranie przestĊpcy, na jego wyeksploatowanie gospodarcze i caákowite przeobraĪenie.

Tortury na Ğledztwie nie są stosowane jako zasada, ale jako Ğrodek pomocniczy. O co chodzi naprawdĊ, to nie tyle o wymuszenie na oskarĪonym podpisu pod zmyĞlonym i fikcyjnym aktem oskarĪenia, ile o kompletną dezintegracjĊ jego osobowoĞci.

Czáowiek budzony co nocy – na przestrzeni dáugich miesiĊcy, a czasem nawet i lat – pozbawiony w czasie Ğledztwa prawa zaáatwiania najelementarniejszych potrzeb fizjologicznych, trzymany godzinami na twardym krzeĞle, oĞlepiony skierowaną prosto w oczy Īarówką, káuty podstĊpnymi pytaniami i niesamowitym crescendo urojonych zarzutów, draĪniony sadystycznie widokiem papierosów i gorącej kawy na stole – gotów jest podpisaü wszystko. Nie o to jednak chodzi. WiĊĨnia moĪna uwaĪaü za „spreparowanego”

do ostatecznego zabiegu dopiero wtedy, gdy widaü juĪ wyraĨnie, jak jego osobowoĞü rozpada siĊ na drobne czĊĞci skáadowe: pomiĊdzy skojarzeniami powstają luki, myĞli i uczucia obluzowują siĊ w swych pierwotnych áoĪyskach i klekocą jak w zepsutej maszynie, pasy transmisyjne áączące teraĨniejszoĞü z przeszáoĞcią obsuwają siĊ z kóá napĊdowych i opadają na dno ĞwiadomoĞci, wszystkie dĨwignie i przekáadnie intelektu i woli zacinają siĊ, strzaáki w zegarach pomiarowych skaczą jak oszalaáe od zera do maksimum i z powrotem. Maszyna krĊci siĊ dalej na zwiĊkszonych obrotach, ale nie pracuje juĪ tak jak dawniej – wszystko, co wydawaáo siĊ oskarĪonemu przed chwilą absurdem, staje siĊ rzeczą prawdopodobną, choü ciągle jeszcze nieprawdziwą, uczucia zmieniają barwĊ, napiĊcie woli znika. [...]

Za chwilĊ mechanizm ludzki, zatrzymany w punkcie zerowym i rozáoĪony na najdrobniejsze czĊĞci, zostanie záoĪony na powrót, ale juĪ inaczej; luki pomiĊdzy skojarzeniami wypeániają inne wiązania, myĞli i uczucia dopasowane zostaną do innych áoĪysk, pasy transmisyjne zaczną przekazywaü nie przeszáoĞü teraĨniejszoĞci, ale teraĨniejszoĞü przeszáoĞci, instynkt i wola zmienią kierunek dziaáania, wskazówki w zegarach pomiarowych zatrzymają siĊ na zawsze w maksimum. OskarĪony ocknie siĊ z odrĊtwienia, zwróci zmĊczoną, lecz uĞmiechniĊtą twarz ku swemu dobroczyĔcy i westchnąwszy gáĊboko, powie, Īe teraz wszystko rozumie, Īe báądziá dotąd przez caáe Īycie. Zabieg siĊ udaá, pacjent zostaá nowo narodzony. [...]

Po raz ostatni w Īyciu zaĞnie z tym uczuciem mĊczącej niepewnoĞci, nazajutrz bowiem koáo poáudnia obudzi siĊ pusty jak wydrąĪony orzech i osáabiony po nieludzkim wysiáku caáego organizmu, ale olĞniony myĞlą, Īe ma juĪ nareszcie wszystko za sobą. I kiedy zacznie chodziü miĊdzy pryczami, nie odzywając siĊ do nikogo, moĪna byü pewnym, Īe stawia pierwsze kroki w innym juĪ Ğwiecie – rekonwalescent o zabliĨniających siĊ szybko ranach i zrastającej siĊ na nowo osobowoĞci.[...]

Ostatnia niü pĊkáa, wychowanie zostaáo skoĔczone. Pozostaje juĪ tylko eksploatacja taniej pracy przymusowej i jeĪeli „pieriewospitannyj” wiĊzieĔ zdoáa przeĪyü osiem lub dziesiĊü lat katorgi niewolniczej, moĪna go bĊdzie bez chwili wahania posadziü za stoáem sĊdziowskim, naprzeciwko przyszáego oskarĪonego, który zajmie kiedyĞ jego dawne miejsce.

(1949-50) (Gustaw Herling-GrudziĔski, Inny Ğwiat, Warszawa 1989) pobrano z www.sqlmedia.pl

WYPRACOWANIE

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

pobrano z www.sqlmedia.pl

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

pobrano z www.sqlmedia.pl

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

pobrano z www.sqlmedia.pl

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

BRUDNOPIS

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

pobrano z www.sqlmedia.pl