Y TURA – T WOJA PRZY SZŁ OŚĆ W T WOICH RĘK A C H
1 1
Emerytury
isystem
ubezpieczeÑ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
59
EMER Y TURA – T WOJA PRZY SZŁ OŚĆ W T WOICH RĘK A C H
2 2
EMERYTURA
mazabezpieczyđbytna
staroƑđosobom,które
zewzglħdunawieknie
mogČjuǏpracowađ.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Y TURA – T WOJA PRZY SZŁ OŚĆ W T WOICH RĘK A C H
3 3
Zasadaumowymi¸dzypokoleniowej
(solidaryzm)
Skųadki
obecnie
wpųacane
przez
aktywnych
zawodowo
przekazywane
sČnawypųatħ
Ƒwiadczeŷdla
obecnych
emerytów.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Odwołujemy się do lekcji 1, podczas której mówiliśmy, jak narodził się polski system emerytalny. Idea solidaryzmu międzypokoleniowego wykrystalizowała się na przełomie XIX/XX wieku. Była odpowiedzią na liberalną fi lozofi ę, według której interesy jednostki są ważniejsze niż dobro ogółu. Wraz z wiekiem tracimy siły i musimy korzystać z pomocy innych ludzi, opieki czy infrastruktury utrzymywanej przez nas wszystkich.
Przypominamy hasła, które wymyślili uczniowie:
Ubezpieczenia społeczne są potrzebne, bo ………
61
EMER Y TURA – T WOJA PRZY SZŁ OŚĆ W T WOICH RĘK A C H
4 4
odmodelu ZDEFINIOWANEGO
_WIADCZENIA
domodelu ZDEFINIOWANEJ
SKBADKI
Poreformie1999rokuwpowszechnym
systemieemerytalnymnast¦piÏo
przejäcie:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reforma 1999 r. została przeprowadzona przez rząd Jerzego Buzka na mocy ustaw uchwalonych w 1998 r.
Dlaczego reformowano system emerytalny? Z powodu starzenia się społeczeństwa. Z prognozy Biura Pełnomocnika Rządu ds. Reformy Zabezpieczenia Społecznego jasno wynikało, że w przyszłości za mało osób będzie pracowało na jednego emeryta.
Celem reformy było nie tylko zagwarantowanie w przyszłości wypłaty emerytur wszystkim ubezpieczonym, lecz także ściślejsze powiązanie składki ze świadczeniem. System emerytalny funkcjonujący w Polsce do 31 grudnia 1998 r. był tzw. systemem zdefi niowanego świadczenia. Cechą tego systemu jest brak powiązania między wysokością płaconej składki na ubezpieczenie społeczne a wysokością przyszłego świadczenia emerytalnego.
W nowym systemie emerytalnym, wdrażanym od 1 stycznia 1999 r., przyjęto generalną zasadę: ile wpłaciłeś, tyle otrzymasz. Oparty jest on na mechanizmie uzależniającym wysokość przyszłej emerytury od wysokości sumy wpłaconych składek, sytuacji na rynku pracy (w przypadku uczestnictwa w I fi larze) lub efektywności inwestowania środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych (w II fi larze).
System ten, zwany systemem zdefi niowanej składki, wymaga też od każdego ubezpieczonego dbania o to, aby składka emerytalna była za niego opłacana.
System zdefi niowanej składki – wysokość emerytury zależy od sumy wpłaconych składek.
System zdefi niowanego świadczenia – wysokość emerytury ustalana jest na podstawie określonej formuły,
często jako procent ostatniego wynagrodzenia pobieranego przez osobę przechodzącą na świadczenie,
w zależności od wieku i od stażu emerytalnego.
Y TURA – T WOJA PRZY SZŁ OŚĆ W T WOICH RĘK A C H
5 5
WysokoƑđtzw.nowej
emeryturyustalasiħ
wedųugreguųy„moja
skųadkapracujenamojČ
emeryturħ”. ObliczasiħjČ
przezpodzielenie
zgromadzonejnakoncie
ubezpieczonegokwoty
skųadeknaubezpieczenie
emerytalne
(zuwzglħdnieniemich
waloryzacji)przezƑrednie
dalszetrwanieǏycia.
Konto ubezpieczonego – indywidualne konto każdego Polaka w ZUS.
Waloryzacja składek – polega na pomnożeniu zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składek przez przyjęty wskaźnik waloryzacji. Jest on równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku.
Tablice średniego dalszego trwania życia – określają przeciętne dalsze trwanie życia w miesiącach dla każdego rocznika. Ogłasza je prezes Głównego Urzędu Statystycznego.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
63
EMER Y TURA – T WOJA PRZY SZŁ OŚĆ W T WOICH RĘK A C H
I fi lar to środki zgromadzone w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
II fi lar to środki z otwartego funduszu emerytalnego (OFE) i z subkonta w ZUS. Dla osoby, która nie ma rachunku w OFE, II fi lar to tylko subkonto w ZUS.
III fi lar – indywidualne konta emerytalne (IKE), indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE), pracownicze programy emerytalne (PPE).
IKE i IKZE to forma indywidualnego dobrowolnego oszczędzania na emeryturę w ramach III fi laru, powiązana z ulgami podatkowymi.
Wpłaty dokonywane na IKE i IKZE nie mogą w roku kalendarzowym przekroczyć określonego limitu.
Pracownicze programy emerytalne są dobrowolną formą grupowego oszczędzania na emeryturę, organizowaną przez pracodawcę przy współudziale pracowników. Gromadzone środki wpłacane są na wybrane przez pracownika fundusze inwestycyjne. Składka podstawowa nie jest wliczana do wynagrodzenia stanowiącego podstawę obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. Uczestnik PPE może
zadeklarować składkę dodatkową.
6 6
2061r.
I
FILAR ZUS
II FILAR OFE,subkonto
wZUS
III FILAR IKE,IKZE,PPE 2016r.
Mojaemerytura
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Y TURA – T WOJA PRZY SZŁ OŚĆ W T WOICH RĘK A C H
7 7
Wiekemerytalny
wPolsceinaäwiecie
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Odwołujemy się do Tekstu uzupełniającego nr 2, zamieszczonego w zeszycie ucznia.
65
EMER Y TURA – T WOJA PRZY SZŁ OŚĆ W T WOICH RĘK A C H
8 8
Jaksprawdzi©
swoj¦przyszϦ
emerytur¸?
PlatformaUsųug
ElektronicznychZUS
(PUEZUS)topierwszy
polskieͲurzČd.
DziħkiPUEmoǏna
sprawdziđnabieǏČco
stanswojegokonta
wZUS.MoǏnateǏ
wyliczyđ
prognozowanČ
emeryturħ.
www.zus.pl
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Y TURA – T WOJA PRZY SZŁ OŚĆ W T WOICH RĘK A C H
9 9
Jaksprawdzi©swoj¦
przyszϦemerytur¸?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
