BIULETYN PAÑSTWOWEGO INSTYTUTU GEOLOGICZNEGO 438: 3–6, 2010 R.
SYLWETKA NAUKOWA DOC. DR HAB. KRYSTYNY KENIG
PROFESSOR KRYSTYNA KENIG – SCIENTIFIC ACHIEVEMENTS WOJCIECHMORAWSKI1
Krystyna Kenig, choæ jest ca³ym ¿yciem zwi¹zana z Warszaw¹, urodzi³a siê 3 lutego 1939 r. w Radomiu, po- niewa¿ matka, bêd¹ca w podró¿y, nie zd¹¿y³a dojechaæ do Warszawy... Pocz¹tkowo uczêszcza³a do szko³y pod- stawowej, która w pierwszych latach powojennych mog³a jeszcze mieæ status pensji pani Heleny Rzeszotarskiej, nastêpnie do szko³y podstawowej na Grochowie, a potem do Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. Powstañców War- szawy, które przez d³ugi czas musia³o byæ Szko³¹ TPD XII. Liceum ukoñczy³a w znamiennym roku w 1956.
W tym samym roku podjê³a studia na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Wybieraj¹c jako spe- cjalizacjê geologiê czwartorzêdu, trafi³a pod skrzyd³a mistrza – profesora Stefana Zbigniewa Ró¿yckiego. Pod jego kierunkiem i czujnym okiem dr Hani Ruszczyñskiej-Szenajch wykona³a pracê magistersk¹ Czwartorzêd okolic Pal- czewa nad Pilic¹, któr¹ obroni³a w maju 1963 r., otrzymuj¹c dyplom magistra geologii. Praca ta zosta³a wkrótce opublikowana pt.: Kemy okolic Boñczy nad Pilic¹ na tle budowy geologicznej tego obszaru (Acta Geol. Pol., 1966).
Ju¿ w sierpniu 1963 r. rozpoczê³a pracê w Instytucie Geologicznym w Warszawie, pocz¹tkowo w Dziale Bi- bliografii Geologicznej, a po rocznym oczekiwaniu na wolny etat – w Zak³adzie Zdjêæ i Map Geologicznych (obecnie po kilku kolejnych transformacjach Zak³adzie Kartografii Geologicznej Struktur P³ytkich). Pocz¹tkowo pracowa³a na etacie technicznym, a nastêpnie na stanowisku m³odszego asystenta, uczestnicz¹c w tematach zwi¹zanych z opracowaniem Mapy geologicznej Polski w skali 1:200 000 w ró¿nych rejonach Polski. W latach 1964–1967 bra³a udzia³ w pracach terenowych, kameralnych i laboratoryjnych zwi¹zanych z projektowanym wówczas Be³chatowskim Okrêgiem Przemys³owym. Ostatecznie, zgodnie ze swymi zainteresowaniami, trafi³a do Pracowni Litologii Osadów Czwartorzêdowych. Ca³a póŸniejsza dzia³alnoœæ naukowa obejmuje g³ównie ba- dania dotycz¹ce litologii ska³ klastycznych ró¿nych œrodowisk kenozoiku, a w szczególnoœci czwartorzêdu, kon- centruj¹c siê zasadniczo na badaniach litologiczno-petrograficznych glin morenowych jako przewodnich pozio- mów glacjalnych w stratygrafii plejstocenu. Badane gliny pochodzi³y g³ównie z wierceñ kartograficznych uzna- wanych wówczas za podstawowe profile czwartorzêdu z rejonu Podlasia i Mazowsza, miêdzyrzecza Bugu i Narwi, dolnej Wis³y, Pojezierza Mazurskiego, Suwalskiego a tak¿e z ods³oniêæ z Kotliny Chodelskiej. Wyniki tych wieloletnich prac zosta³y zawarte w licznych indywidualnych i zbiorowych opracowaniach archiwalnych z lat 1968–1975 oraz publikacjach autorskich (1968, 1974, 1976, 1977, 1988, 1991).
Od 1978 r. bra³a czynny udzia³ w pracach nad Szczegó³ow¹ map¹ geologiczn¹ Polski w skali 1:50 000 (SMGP) – przyst¹pi³a do wykonywania opracowañ litologiczno-petrograficznych osadów czwartorzêdowych z profili wiertniczych dokumentuj¹cych poszczególne arkusze tej mapy. Pocz¹tkowo by³y to badania jedynie glin morenowych, a nastêpnie zaistnia³a potrzeba badañ ca³ych profili, ³¹cznie z osadami miêdzymorenowymi oraz osadami pod³o¿a. G³ównym tematem badawczym by³a analiza sk³adu petrograficznego frakcji ¿wirowej i g³azo- wej pochodz¹cej z glin morenowych. Wyliczone na tej podstawie wspó³czynniki petrograficzne stanowi³y pod- stawê do rozpoziomowania litostratygraficznego i chronostratygraficznego glin morenowych wystêpuj¹cych w profilach wierceñ kartograficznych i ods³oniêæ terenowych. G³ównym obszarem badañ by³y rejony pó³noc- no-wschodniej i œrodkowej Polski. Jubilatka wykona³a oko³o 30 takich opracowañ. Wyniki kompleksowych ba- dañ litologicznych glin morenowych w bardzo licznych profilach pozwoli³y na wykazanie zmiennoœæ ich cech w ujêciu iloœciowym i jakoœciowym w aspekcie stratygraficznym i regionalnym. Udowodni³a te¿, ¿e procesy hi- pergeniczne, zachodz¹ce w stropowej czêœci glin, zapisane s¹ w zmianach cech mineralnych i geochemicznych, a ich rozpoznanie wspomaga wnioskowanie o kolejnych ociepleniach klimatu, a wiêc o warunkach interglacjal- nych lub interstadialnych. Mia³o to swoje implikacje w stratygraficznym definiowaniu poszczególnych
1Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, ul Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa;
e-mail: wojciech.morawski@pgi.gov.pl
poziomów glin morenowych, umo¿liwiaj¹c ich korelacjê w profilach wiertniczych zarówno w obrêbie poszcze- gólnych arkuszy SMGP, jak i w ujêciu regionalnym. Znajdowa³o to zastosowanie w rozwi¹zywaniu problemów stratygrafii plejstocenu przy opracowywaniu poszczególnych arkuszy SMGP i ich regionalnej koordynacji.
Równoleg³ym dzia³em badawczym Jubilatki by³y osady piaszczyste w aspekcie ich litogenezy. Pocz¹tkowo dotyczy³o to udzia³u w zespo³owym studium porównawczym wspó³czesnych i kopalnych osadów Pilicy i jej dop³ywów (Rzechowski, Gronkowska, Kenig, Sobczuk, 1975 niepubl.). Rezultaty tych unikalnych badañ do- tycz¹cych facji korytowych i powodziowych m.in. z rejonu obecnego Zalewu Sulejowskiego pozwoli³y na rozpo- znanie cech obtoczenia ziaren kwarcu we wspó³czesnych korytach rzek ni¿owych, wykazuj¹c po raz pierwszy w literaturze przedmiotu du¿y udzia³ ostrokrawêdzistych ziaren kwarcu, pochodz¹cych z rozmycia ró¿nych facji osadów plejstoceñskich oraz starszych wychodni ska³ pod³o¿a (Kenig in., 1976). Innym rejonem autorskich ba- dañ Krystyny Kenig by³y okolice Choczewa (Kenig, 1981 niepubl.) oraz Wysoczyzna Lêborska i Pojezierze Ka- szubskie (Kenig, 1982 niepubl.), gdzie zastosowa³a analizê cech teksturalnych osadów piaszczystych do ich inter- pretacji genetyczno-paleogeograficznej. Podobna interpretacja dotyczy³a osadów w reperowym profilu Lisówek k. Grodziska Mazowieckiego, tym istotniejsza, ¿e obejmowa³a wystêpuj¹ce tam, udokumentowane stratygraficz- nie, osady interglacja³u eemskiego, a dodatkowo do porównañ pos³u¿y³y osady z pod³o¿a neogeñskiego (Kenig, 1983 niepubl., 1885).
Równolegle do zasadniczych tematów badawczych dotycz¹cych litologii osadów Jubilatka zastosowa³a w 1976 r., jako jedna z pierwszych w Polsce, metodykê mikroskopii elektronowej do badañ powierzchni ziaren kwarcu pochodz¹cych z ró¿nych œrodowisk. Pocz¹tkowo by³a to metoda mikroskopu transmisyjnego (TEM), a nastêpnie mikroskopu skaningowego (SEM). Zastosowanie analizy mikrorzeŸby powierzchni ziaren kwarcu po- zwoli³o jej na rozró¿nienie efektów procesów eolizacji lub korozji chemicznej, a w konsekwencji pozwoli³o na okreœlenie genezy badanych ziaren. Takie badania sta³y siê podstaw¹ oceny procesów diagenetycznych za- chodz¹cych w ró¿nowiekowych poziomach gliny morenowej m.in. w miêdzyrzeczu dolnego Bugu i Narwi (Ke- nig, 1977 niepubl.), oraz na Nizinie Podlaskiej (Kenig, 1985). Dalszym krokiem w badaniach nad mikroskopi¹ ziaren kwarcu by³o nowatorskie, dotychczas nie znane, zastosowanie pó³iloœciowego oszacowania cech mikro- rzeŸby (1988). Badania te dotyczy³y równie¿ procesów diagenetycznych, zachodz¹cych w osadach ci¹gów moren czo³owych, w obszarach wspó³czeœnie zlodowaconych, lodowca Gås na Spitsbergenie (Kenig, 1978, 1980).
W nastêpnych latach rozszerzy³a swoje zainteresowania o analizê mikrorzeŸby powierzchni ziaren kwarcu frak- cji piaszczystej pochodz¹cej z lessów. Badania takie nie by³y do tego czasu wykonywane w Polsce, a i w zakresie frakcji drobniejszych te¿ tylko w niewielkim stopniu. Zebranie wyników z wielu podstawowych profili lessowych w Polsce i porównawczo z kilku profili z innych obszarów Europy i Azji, zaowocowa³o wykonaniem rozprawy dok- torskiej pt.: MikrorzeŸba powierzchni ziarn kwarcu z lessów – jako podstawa do wnioskowania o cechach œrodowisk alimentacyjnych, transportu i sedymentacji tych osadów pod kierunkiem Profesor E. Mycielskiej-Dowgia³³o. Na podstawie tej pracy Jubilatka uzyska³a w 1994 r. stopieñ doktora nauk o Ziemi w zakresie geologii.
W monografii pt.: Mikromorfologia powierzchni ziaren kwarcu z lessów (Rywocka-Kenig, 1997) zosta³a za- warta autorska klasyfikacja mikrocech osadów uwzglêdniaj¹ca kryterium genezy procesów powoduj¹cych rzeŸbê powierzchni ziaren kwarcu. Nowatorskie iloœciowe przedstawienie cech mikrorzeŸby w ró¿nych frakcjach piasz- czystych i py³owych ma znacz¹cy wp³yw na wiedzê o eolicznych osadach py³owych. Zw³aszcza dotyczy to kie- runków transportu i obszarów alimentacji lessów. Praca ta wywar³a znacz¹cy wp³yw na inspiracje badawcze w œrodowisku naukowym krajowym i zagranicznym zwi¹zanym z ta problematyk¹. Podobn¹ metodykê zastoso- wa³a w zespo³owym grancie KBN Atlas geologiczny po³udniowego Ba³tyku, w ramach którego opracowa³a Mi- krorzeŸbê powierzchni ziaren kwarcu z osadów morskich i l¹dowych na podstawie osadów z dna Ba³tyku i klifu w Or³owie (Kenig 1995 – Tablica XXII, 1997). Atlas... zosta³ uhonorowany zespo³ow¹ nagrod¹ Ministra OŒZNiL w 1996 r. Tê metodê badawcz¹ Krystyna Kenig zastosowa³a te¿ z sukcesem w badaniach morskich osadów piasz- czystych z neogenu z rejonu Œwiniar. Wynikiem tych badañ by³o stwierdzenie wahania g³êbokoœci zbiornika mio- ceñskiej sedymentacji morskiej w brze¿nej jego czêœci (Kenig, Wysocka, 1996). Nastêpnie, na podstawie badañ mikrorzeŸby powierzchni ziaren kwarcu z osadów tarasowych Jaskini Komarowej (Jura Czêstochowska) okre- œli³a œrodowisko powstania tych osadów, wpisuj¹c siê w interdyscyplinarne badania tego stanowiska archeolo- gicznego (Kenig, 2000).
Kolejne lata prac badawczych wykonywanych g³ównie dla potrzeb SMGP owocowa³y przyrostem ogromnej liczby danych dotycz¹cych scharakteryzowania litologiczno-petrograficznego glin morenowych oraz okreœlenia ge- netyczno-facjalnego serii miêdzymorenowych, g³ównie opartych na szczegó³owo zbadanych profilach wierceñ kar- tograficznych. Wynikiem tego by³o przeprowadzenie syntezy na obszarze pó³nocno-wschodniej Polski, co zaowo- cowa³o rozpraw¹ habilitacyjn¹ Petrograficzne podstawy stratygrafii glin morenowych Polski pó³nocno-wschodniej (Kenig, 1998), która stanowi³a podstawê nadania jej w 2000 r. przez Radê Naukow¹ Pañstwowego Instytutu Geolo- gicznego stopnia doktora habilitowanego.
W rozprawie habilitacyjnej ca³kowicie nowatorskie by³o zarówno graficzne przedstawienie wartoœci wspó³czynników petrograficznych na osiach wspó³rzêdnych, jak i pozioma projekcja przedzia³ów wartoœci w wy- ró¿nionych poziomach glin morenowych w ujêciu syntetycznym. Na tej podstawie wykazano przesuwanie siê
4 Wojciech Morawski
centrum zlodowaceñ z zachodu na wschód w kolejnych glacja³ach. Takie ujêcie zagadnienia stanowi pierwsz¹ syntezê wyników litologiczno-petrograficznych glin morenowych dla tak znacznego obszaru Polski. Pomimo, ¿e praca ta obejmuje jedynie obszar Polski pó³nocno-wschodniej, to zastosowana metodyka badañ dotyczy ca³ego pozosta³ego obszaru Ni¿u Polskiego. Wyniki te odegra³y znacz¹c¹ rolê w rozwoju badañ osadów glacjalnych i in- spirowa³y podobne prace innych autorów.
Oprócz profili z Ni¿u Polskiego bada³a równie¿ osady z profili wiertniczych wykonanych w Tatrach Zachod- nich – na Ornaku. Rozpoznane tam unikalne w skali obszaru Tatr osady typu diamiktonu pozwoli³y na okreœlenie ich jako glin morenowych zwi¹zanych z m³odszymi fazami l¹dolodu vistuliañskiego (Kenig 1999; Kenig, Lind- ner 2001).
Istotnym osi¹gniêciem by³o przeprowadzenie badañ dotycz¹cych zró¿nicowania petrograficznego i mineral- nego równowiekowych glin morenowych wystêpuj¹cych w Polsce zachodniej i wschodniej, co ma pierwszorzêd- ne znaczenie dla stratygraficznej korelacji tych poziomów. W tym celu Jubilatka dokona³a miêdzyregionalnego porównania poziomów glin morenowych z rejonu Pi³y (Polska zachodnia) oraz z rejonu Olsztyna i Siedlec (Pol- ska wschodnia) na podstawie 64 profili wiertniczych. W wyniku nowego ujêcia cech mineralnych (œrednie warto- œci minera³ów ciê¿kich, oddzielnie dla minera³ów przezroczystych, nieprzezroczystych oraz odpornych, œrednio- odpornych i nieodpornych) oraz na podstawie charakterystyki petrograficznej zosta³o wyró¿nione w ka¿dym rejo- nie od VI do IX poziomów litostratygraficznych, skorelowanych nastêpnie z zimnymi piêtrami plejstocenu Polski (Kenig, 2002, 2003). Podkreœlenia wymaga fakt, ¿e by³o to nowe ujêcie dotycz¹ce zró¿nicowania cech petrogra- ficzno-mineralnych poziomów glin morenowych tego samego wieku, znajduj¹cych siê w ró¿nych megaregionach – w zasiêgu ró¿nych lobów l¹dolodów skandynawskich. Zosta³o to udokumentowane nowatorskim iloœciowym zapisem graficznym (Kenig, 2004). Tak sformu³owane wnioski s¹ istotnym osi¹gniêciem maj¹cym wyraŸne im- plikacje w dalszych syntezach glin morenowych Ni¿u Polskiego w ponadregionalnych interpretacjach. Wyniki tych badañ mia³y znacz¹cy wp³yw na ukierunkowanie badañ innych autorów.
W 2003 r. by³a organizatorem ogólnopolskiej konferencji poœwiêconej znaczeniu glin morenowych jako Ÿród³a informacji stratygraficznych i paleogeograficznych w plejstocenie. Mia³a ona du¿y wp³yw na uporz¹dkowanie do- tychczasowej wiedzy w zakresie glin morenowych. Artyku³y pokonferencyjne wydane pod jej redakcj¹ porz¹dkuj¹ dotychczasow¹ wiedzê stanowi¹ istotny wk³ad w badania nad plejstocenem Polski (Kenig, Prz. Geol., 2004).
W kolejnych latach pracowa³a nad przygotowaniem monografii Litologia glin morenowych na Ni¿u Polskim – podstawowe metody badawcze (Kenig, 2009), która stanowi kompendium wiedzy na temat badañ analitycznych tych osadów prowadzonych w Polsce w ich historycznym rozwoju, na tle podobnych badañ prowadzonych na œwiecie, z wykazaniem mo¿liwoœci interpretacyjnych. Monografia ta stanowi istotne osi¹gniecie w dorobku Jubi- latki podsumowuj¹ce jej wieloletnie doœwiadczenie w zakresie badañ glin morenowych.
Równolegle prowadzi³a podsumowanie kompleksowych badañ osadów piaszczystych z ró¿nych regionów Polski, które zawarte jest w realizowanej w latach 2003–2005 na zamówienie Ministerstwa Œrodowiska syntezie wyników badañ litologicznych wykonywanych przy realizacji SMGP na obszarze Ni¿u Polskiego (2005 nie- publ.). Najwa¿niejszym osi¹gniêciem w tej dziedzinie by³o wykazanie cech diagnostycznych umo¿liwiaj¹cych wyró¿nienie rzecznych osadów interglacjalnych oraz osadów fluwioglacjalnych na przyk³adzie Pojezierza Che³miñskiego, ze wskazaniem mo¿liwoœci zastosowania w innych regionach Ni¿u Polskiego (Kenig i in., 2004, 2005; Kenig, 2005). W tym w¹tku badawczym wyodrêbnia siê kolejne dokonanie autorskie dotycz¹ce litologicz- nej charakterystyki osadów na granicy neogen–czwartorzêd w niezbadanym dotychczas profilu Suchostruga k. Mszczonowa na WysoczyŸnie Rawskiej. Na podstawie zespo³u cech litologicznych (g³ównie cech mineral- nych) rozpoziomowano tam osady paleogenu (paleocenu, eocenu, oligocenu?) i neogenu (miocen, miocen górny, pliocen) oraz czwartorzêdu, okreœlaj¹c ich sedymentogenezê oraz œrodowisko depozycji (Kenig, 2010 w druku).
Dyskutowana obecnie w literaturze wartoœæ stratygraficzna stopnia eolizacji osadów jest oceniana przez Kry- stynê Kenig krytycznie, a w jej interpretacji s¹ to rozmywane osady o cechach eolicznych w³¹czane w transport rzeczny, powoduj¹cy bardzo dobr¹ selekcjê ziaren mineralnych. Interpretacja taka poœwiadczona jest wynikami analiz z osadów piaszczystych, zalegaj¹cych w ró¿nej pozycji stratygraficznej w profilach wiertniczych w rejonie Warmii (Kenig, 2006). W 2006 r. zorganizowa³a ogólnopolsk¹ konferencjê Piaszczyste osady miêdzymorenowe na Ni¿u Polskim jako Ÿród³o informacji o œrodowiskach depozycji i paleogeografii, w wyniku której doprowadzi³a do uporz¹dkowania istniej¹cej wiedzy w zakresie znaczenia badañ osadów piaszczystych dla okreœlenia genezy i facji osadów, œrodowisk depozycji, paleogeografii i litostratygrafii (Kenig, 2006). Pok³osiem konferencji by³y artyku³y opublikowane w Przegl¹dzie Geologicznym w bloku tematycznym pod jej redakcj¹ (Kenig, 2007).
Wieloletnie doœwiadczenie w stosowaniu badañ litologicznych do interpretacji litostratygraficznej i œrodowi- skowej osadów kenozoicznych pozwoli³o jej krytycznie ustosunkowaæ siê do niektórych stosowanych dotychczas metod i ich mo¿liwoœci interpretacyjnych, co ma podstawowe znaczenie w badaniach kartograficznych. Dlatego, ju¿ w rozprawie habilitacyjnej (1998), wykaza³a s³usznoœæ uwzglêdniania, oprócz g³ównej metody petrograficz- nej, równie¿ innych kryteriów geologicznych, sekwencyjnego zalegania warstw glin morenowych oraz obecnoœci udokumentowanych osadów organicznych. W³¹czy³a siê te¿ w dyskusjê na temat badañ litologiczno-petrogra- ficznych i ich roli w litostratygrafii w zespo³owym artykule opublikowanym w Przegl¹dzie Geologicznym (1998).
Sylwetka naukowa doc. dr hab. Krystyny Kenig 5
Nastêpnie wypowiada³a siê na temat Nowej oceny wartoœci interpretacyjnej wspó³czynnika obtoczenia ziaren kwarcu na Warsztatach Metodologicznych (Kenig, 1999) i na ³amach Przegl¹du Geologicznego (Kenig, 2000).
Zaproponowa³a te¿ alternatywne wykonywanie analizy sk³adu petrograficzno-mineralnego frakcji piaszczystej 1,0–0,5 mm. Dostarcza ona bowiem potrzebnych informacji do okreœlenia genezy i facji osadów, a czêœciowo te¿
wspomaga wnioskowanie o wieku, szczególnie osadów interglacjalnych. Postulaty te znalaz³y uznanie i zosta³y w³¹czone do standardu podstawowych badañ litologicznych zawartego Metodyce opracowania Szczegó³owej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000 (Kenig, 1999) .
Podnosi³a te¿ znaczenie kryteriów litologicznych dla stratygrafii osadów czwartorzêdowych (Kenig, Marks, 2001) na zamówienie redaktora tomu w Wydawnictwach Uniwersyteckich w Warszawie. Natomiast na zaprosze- nie redaktorów wydawnictwa UMSC w Lublinie do wspólnych badañ porównawczych glin morenowych w ods³oniêciu Koczery, przedstawi³a metodykê badañ petrograficznych stosowan¹ w PIG (Kenig, 2003). Ostatnio czynnie w³¹czy³a siê w badania geologiczno-litologiczne osadów na stanowisku archeologicznym Jaskinia Staj- nia w Jurze Krakowsko-Czestochowskiej.
W okresie wieloletniej praktyki laboratoryjnej wykona³a osobiœcie wiele setek (a mo¿e tysiêcy) ró¿nych ana- liz litologicznych. Wszechstronnie opanowa³a metodykê badañ wykonuj¹c osobiœcie lub nadzoruj¹c, w ramach pe³nionej funkcji Specjalisty do spraw litologii w zespole koordynuj¹cym prace nad SMGP, wykonanie wszel- kich analiz zarówno traktowanych jako podstawowe, jak i innych specjalistycznych stosowanych przy interpreta- cji litofacjalnej i litostratygraficznej osadów czwartorzêdowych.
W latach dzia³alnoœci naukowej w PIG mia³a mo¿liwoœæ uczestniczyæ w szeregu geologicznych badañ zagra- nicznych. Dotyczy to m.in. rekonesansu na Islandii, warsztatów w Egipcie i ostatnio w Chinach na temat wspó³czesnych form eolicznych w suchym i pó³suchym rejonie pustyni Alashan (AL XA) na obszarze Mongolii Wewnêtrznej, co okaza³o siê byæ dla niej niezwykle inspiruj¹ce. Wyjazdy te zaowocowa³y licznymi publikacjami i wyst¹pieniami naukowymi (referaty w kraju i na Ukrainie, oraz publikacje – 1999, 2002, 2008, 2010). Materia³y uzyskane na Islandii wykorzysta³a m.in. do wyk³adu habilitacyjnego.
Docent Krystyna Kenig, pracuj¹c nieprzerwanie od 1963 r. w Pañstwowym Instytucie Geologicznym przesz³a przez wszystkie stopnie i stanowiska naukowe (technik, asystent 1967–1976, adiunkt 1976–2000, docent od 2000 r.). By³a kierownikiem Pracowni Litologii Czwartorzêdu (1987–1992). Funkcjê specjalisty do spraw badañ litolo- giczno-petrograficznych w zespole koordynuj¹cym prace nad Szczegó³ow¹ map¹ geologiczn¹ Polski 1:50 000 pe³ni od 1996 r.
Bra³a czynny udzia³ (wyg³aszaj¹c referaty) w kongresach i konferencjach krajowych i zagranicznych (Fran- cja, Anglia, Szwecja, £otwa, Estonia, Litwa, Bia³oruœ, Ukraina, Rosja, Chiny).
Jest autork¹ 156 opublikowanych prac w tym monografii, prac oryginalnych, artyku³ów informacyjnych i abs- traktów konferencyjnych krajowych i zagranicznych, w tym kilka w indeksowanych czasopismach krajowych i zagranicznych oraz opracowañ archiwalnych i ekspertyz.
Prowadzi³a pracê doktorsk¹, by³a recenzentem 4 prac doktorskich i rozprawy habilitacyjnej, wykonywa³a opi- nie dla Rady Naukowej Uniwersytetu Moskiewskiego. Wykonywa³a liczne recenzje wydawnicze na zamówienie ró¿nych redakcji czasopism naukowych.
Jest cz³onkiem Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Stowarzyszenia Geomorfologów Polskich, Komisji Lessu PAN, stowarzyszenia COMLAND. By³a cz³onkiem komitetu redakcyjnego Biuletynu Pañstwowego Insty- tutu Geologicznego (w latach1999–2004).
W ramach popularyzowania nauki wyg³asza³a odczyty i prelekcje na posiedzeniach naukowych PTG w Warsza- wie i Gdañsku, Ko³a Polarnego w Toruniu oraz Polskiego Towarzystwa Tatrzañskiego w Warszawie. Bra³a tak¿e udzia³ w konferencjach naukowych organizowanych przez Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich oraz w Kon- ferencjach Komisji Zlodowaceñ i Grupy Peryba³tyckiej INQUA w kraju i zagranic¹.
Zosta³a uhonorowana odznak¹ Zas³u¿ony pracownik Instytutu Geologicznego (1989), Zas³u¿ony dla geologii Polskiej (2002), z³ot¹ odznak¹ Zas³u¿ony dla Pañstwowego Instytutu Geologicznego (2002). Jest laureatk¹ ze- spo³owej Nagrody Ministra OŒZNiL (1996).
Zainteresowania Jubilatki to literatura, teatr, kiedyœ wêdrówki górskie, a ostatnio podró¿e po œwiecie – pozna- wanie ciekawych miejsc, odleg³ych krain, zawsze z aspektem poznania nowych fenomenów geologicznych, szczególnie pod k¹tem obserwacji procesów glacjalnych lub eolicznych – Góry Skaliste (od Colorado do Alber- ty), lodowiec Athabasca, Islandia, Egipt, Maroko i Wyspy Kanaryjskie.
Ostatnio Jubilatka poœwiêca siê nowej pasji historyczno-rodzinnej zwi¹zanej z ratowaniem od zapomnienia udzia³u polskich lotników w operacjach bojowych RAF-u, w czasie drugiej wojny œwiatowej, na terenie Anglii.
6 Wojciech Morawski
