Fauna z łupków graptolitowych syluru niecki bardziańskiej Gór•Świętokrzyskich

Ewa TOMCZYKOWA

Fauna z łupków graptolitowych syluru niecki bardziańskiei Gór· Świętokrzyskich

WSTĘP

Przy opracowywaniu terenowym pl"9filów sylurskich w synklinie

bardziańskiej

H. ,Tomczyk .

zebrał pokaźną ilość materiałów

faunistycz- nych.

Dominującą

i

najważniejszą rolę '

dla stratygrafii

odgrywają

tu przewodnie graptolity.

Zadaniem niniejszej pracy jest omówienie

zespołów

fauny niegrapt0- litowej ,

najczęściej towarzyszącej

graptolitom w poszczególnych pozio- mach stratygraficznych. Niektóre

poziomy'łupków

graptdlitowych za-

wierają

bowiem

liczną,

nieraz nawet

prZew:ażającą ilościQwo:ilad

grapto- litami

faunę,

,jak

małż'e,

trylobity, ramienionogi,

głowonogi ,i

inne. Wy-

stępowanie,

tej fauny razem z graptolitami pozwala na

dokładne i ścisłe określenie

ich

położenia

w poszczególnych poziomach stratygraficznych, co

może mieć wyjątkowe

znaczenie przy ogólnym rozpatrywaniu zagad-

nień

sedymentacji

i

paleogeografii nie tylko w synklinie

bardziańskiej,

ale i w

obrębie całego

syluru Gór

Swiętokrzyskich.

Opracowanie to

zostało

wykonane w ramach 'prac Instytutu Geolo- gicznego

Swiętokrzyskiej

Stacji Terenowej im, J. Czarnockiego w

Kieł:­

cach.

Mojemu

mężowi

mgr H. Tomczykowi

składam podziękowanie

za od- danie mi bogatych

materiałów

sylurskiej fauny niegraptolitowej oraz za udzielenie liczny.ch

wyjaśnień i dokładnych

danych stratygraficznych. Za wykonanie

zdjęć dziękuję

p. Cz. Marchlowi.

WYCHODNIE

ŁUPKÓW

GRAPTOLITOWYCH W SYNKLINIE

BARDZIAŃSKlEJ

Synklina bardziailska

leży

w

środkowej części

Gór

Swięt6krzyskich,

na

południe od

synklinorium (centralnego)

kielecko-łagowskiego,

od któ- rego oddzielona' jest utworami kambru, z jakich zbudoWl8ne jest pasmo

Orłowińskie.

Synklina

·bardziańska rozciąga się

zWNW -ESE, gdzie

wzdłuż głównej

osi

osiąga około

17

km długości, szerokość ~ś

jej waha

się

w gra-

nicach od 2 do2,5 " km. .

W

części środkowej

omawianej synkliny, szczególnie w okolicy Bar-

.da,

Czyżowa

i Kamionki,

występują

utwory dewonu, , spod których na

322

Ewa Tomczykowa

jej

skrzydłach odsłania się

sylur (fig. 1).

Wykształcony

jest on tu w po- staci dwóch

,zasadniczych

facji:

łupków

graptolitowych i

szarogłazów.

Szarogłazy zawierające najczęściej

bardzo

ubogą faunę

nie

będą

tu oma- wiane,

gdyż stanowią

zagadnienie

odrębne dotyczące całego środkowego

i górnego ludlowu.

Głównym

przedmiotem niniejszej pracy jest seria graptolitowa, która stratygraficznie obejmuje poziomy valentu, wenloku i dolnego ludlowu.

N

t

C

³

Fig, 1.' Szkic geologiczny Odkryty niecki bardziańskiej; Wedłu'g J. Czarnockiego (1009}

Geological sketch without Quaternary deposits oi the Bardo basin, According to J. Czarnocki (19S19)

1 -:. dewon, 2 - ordowik l sylur, 3 - kambr·

1 - Devon1an, 2 _ Ordovlclan and Sllurlan, 3 - Cambrlan

Z ogólnej charakterystyki syluru wynika,

że już łupki

valentu za-

wierają

niekiedy drobne formy ramieniono·gów Lingula sp. i

głowonogów

"OTthoceTas" sp., natomiast w niektórych poziomach wenloku i dolnego ludlowu stwierdzono warstewki o bardzO licznym. nagromadzeniu ra- mienionogów,

małżów,

trylobitów,

głowonogów

i innej fauny.

.

Fauna niegraptolitowa, jakkolwiek

często

spotykana jest w sylurskich

łupkach

graptolitowych, to jedna. k w starszej literaturze z

ubiegłych

lat wymieniana jest

najczęściej

spoi"adycznie, nie

obrazując całego zespołu.

G. Glirich (1899) z

~żnych

profilów syluru

świętokrzyskiego

podaje zaledwie kilka form.: CaTdiolainteTTUpta S ow., C. migTans Ba r r., OTthoceras angulatum Wa h 1:, O. annulaTe S o w., O. annulatum S o w.,.

O. gTegarium S o w., Bolbozoe polonica

G

li r., Entomis migTatoTia G li r., Chonetes ' d. minima S

o

w .

. J. Czarnocki (1919) natomiast z synkUny ba,rd'Ziańskiej,

oprócz nie-

których form

' podanych już wyżej-,

wymienia jeszcze CaTdiola fibTosa M.u r c

!h.,

AntipleUTa bohemica Ba r r., Slava bohemica B a r r., Apty-·

chopsis primus Barr., AtTypa TeticulaTis L., Strophomena sp., Orthis sp., Acidaspis

sp.,

Ampyx sp.

Należy

tu jednak

podkreślić, że

fauna cyto- wana 'przez G. Gliricha

i

J. Czarnockiego nie charakteryzuje

całego

ze-

społu

form

występującyoh

w serii

łupków

graptolirowych.

Fauna sylua"u niecki bardziańskiej

323

Poszczególne wychodnie utworów sylurskich obserwowane w syn-

·

klinie bardzialW.dej

wYstępują

w jej

północnym

i

południowym

skrzy- dle (fig. 1).

W

~chodniej części

omawianej

ąynkliny

w

północnym

skrzydle od-

słaniają się

w okolicy wsi

Widełki łupki

ilaste,

żółtoszare

i szarozielonawe z

doŚĆ liczną fauną graptolitową.

Z innej fauny spotyka

się

tu z rzadka

małże, głowonogi

oraz

dość lic~ne małżoraczki.

Stropowa partia

łupków

w kierunku zachodnim przechodzi w

szarogłazy zawierające nieliczną faunę

ramienionogów, z graptolitów

zaś

czasami Pristiograptussp.

W kierunku wschodnim

wzdłuż północnego skrzydła

synkliny,

aż

do

Czyżowa

brak jest

odsłonięć,

jedynie w Wojteczkach widoczne

-są

szaro-

gła~

z bardzo

ubogą fauną,

W

odsłonięciu

w

Czyżowie

na odcinku kilku-

dziesięciu

metrów obserwuje

się Łupki szaro-żółto-zielonez

graptolitami

charakteryzującymi

dolny ludlow. Bardzo licznie

występują

tu

również małże" głowonogi

i

· człony

liliowców (tab. I).

NajbOgatsze

pod względem

faunistycznym i

najpełniejsze. odsłonięcie

dolnego ludlowu

i

górnego wenloku znajduje

się

w

wąwozie Prągowiec

pod Bardem. Na przestrzeni

około

600 m

odsłaniają się

w zboczach tego

wąwozu

utwory

łupków

graptolitowych.

Począwszy

od

szamgłazów

obserwujemy

łupki

ilaste

szarożółte

i szarozielonawe, podobnie jak w

Czyżowie

i

Widełkach,

z raczej

dość ubogą fauną

graptolitów, którym

towarzyszą małże, głowonogi, małżoraczki, człony

liliowców oraz

szczątki

Gigantostraca i detrytus

roślinny. Następne

pa·rtie

łupków

starszych

są

barwy ciemnoszarej, niect> Wapniste z licznymi konkrecjami w,apiennymi, dobrze

łupliwe

z

częstymi plas~ami

muskowitu.

Dominującą fauną są

tu graptolity, których rabdozomy

pokrywają całe

powierzchnie

łupków.

Spotykane

są

tu

również małie

i

głowonogi,

natomiast wda1szych par- tiach

występują już

ramienionogi i trylobity. W odcinku

końcowym wą­

wozu

Prągowiec odsłania się

znaczna seria

łupków

szarozielonych z grapto- litami oraz

częstymi małżami i głowOnogami.

Po serii tej

następuje

wy-

raźna

zmiana litologiczna;

łupki

ilaste

są 4'1

barwy

żółtozielonej

i

żółto­

szarej,

słabo łupliwe,

w których graptolit)

są

tylko sporadyczne, masowo

zaś występują

ramienionogi, trylobity,

małże, głowonogi, człony

liliow- ców i inna fauna.

Dalej na

południowy

wschód;

aż

do Zbelutki bra'k jest

odsłonięć.

W pobliskim

wąwozie

Garbacz obserwujemy w

północnym

skrzydle syn- kliny najdalej

wysunięte

na wschód

odsłonięcie

utworów sylurskich,

składających się

z

szarogłazów

oraz

łupków

graptolitowych.

Wyróżnia się

tu

łupki .szarożółto

zielonawe prawie

szarogłazowe

z graptolitami oraz licznymi

małżami, małżoraczkami, głowonogami

i

szczątkami

liliowc6w;

poza tym

łupki

ciemrtoszare,podobne jak w

Prągowcu,

wapniste z

dużą ilością

muskowitu i z bardzo licznymi graptolitami. Fauna niegrapto- litowa jest tu na

ogół

sliabo reprezentowana.

We wschodniej

częśdpołudniowego skrzydła

synkliny

bardziańskiej

(fig.

1) obserwujemyprofilwZbelutce-Kędziorce

w

wąwozie

Chojnów

Dół. Odsłaniają się

tu

szarogłazy

i

łupki

ilaste, bezwapienne, oliwkowo- zielone i

szaro-żółto-zi.elone

z

liczną,

lecz

źle zachowaną fauną.

Obok graptolitów spotyka

się

tu

małże, głowonogi imałzoraczki.

W kierunku na zachód od

Zbelutki-Kędzior.ki

mamy

dopięro odsło­

nięcia

w Zalesiu, gdzie

W pobliżu

wychodni ordowiku

występują łupki

L.p.

l 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

!!,t:-.

Zestawienie występowanła"

2espołóui fauny w łupkach graptolitowych w poszc~ególnych profilach synkliny bardziańskiej Gór Swiętokrzyskłch

Miejscowości"

....

-o Q

() N () !3:

Q) cli -o

"~ ..o

s::

.... "O'

o CI! .Q

1lO ar C!l ^C)

NAZWA GATUNKU

....

p..

l I

I

^{CI! CI!}

:r;;

_'!3: ^.!d

....

^.!d

....

....

-o o

.E

.Pil

Q) "N 'O

'O >. ^{ł-< Q) Q)}

"~ ^{C) N} ~ ^{CI! ..o} N ^..o N"

Lingula cf. phHipi D a v. X

Lingula sp. X

Otbiculoidea cf. rogata (8 o w.) X

Orbiculoidea sp. X

Parmorthis elegantula (D a l m.) X

Orthis myrmido B a r r. X

Orthis cf. hybrida 8 o w.

Ort his aff. hirmantensis M c C o y

Orthis sp~ X X

Strophomena fugax B a r r.

X

Strophornena sp. X

Leptaena rhon:tboidal~s (W ił ck.) X

"t..t.!

I

...

Q)

~ Ul CI!

N

X X

X

X I

Tabeia 1

>.

!3: CI!

....

Ul

I

^>.

_s::

o _'O o

'"8

^ł-< Q)

CI! ~

l!l I

X X X X X X X

w

t>,j

""

!

'"'l

El

n

~ l'r

~

$l>

13 ^Leptaena cf. segmentum A n g e 1 i n X X

14 SowerbyeUa cf. quinquecostata (M c C o y) X X

15 Chonetes margarita Bar r. X X

16 Chonetes soror B a r r. X X

17 ^{Chonetes. minor} B ar r. X

18 Chonetes striateHus D a lm. X

19 Pf>ntamerus sp. X X X

20 Sieberella d. galeata (D a l m.) X X I:j

21 BarrandeHa Hngu'ifera (8 o w.) X X ^{SIl .;} _1:1

22 Rhynchotreta cuneata D a l m.

X

^SIl

'"

23 Camarotoechia. sp. X X ^'"'=

24 Glassia obolina B a r r. X X

~

25 Spirigera obovata(8 o w.) X X

e.

₍₁₎

26 Atr1lpa reticularis (L.) X X X X

8:

27 Atr1lpa niarginalis D a l m. X X o'

Atr1lPa cf. imbricata 8 o w. ^SIl

28 X X

'"

^0-_N

29 Bellerophon cf. globulus L i n d s. X ^p;' _1:1.

30 BeHerophon sp. X X ^rn

31 Temnodiscus sp. X

!

32 Ca.rdiola migrans B a r r. X X X X X X

33 Cardiola interrupta 8 o w. X

X

X X X X X X

34 Cardiola bohemica B a r r. X X X X X X X X

35 . Ca.rdiola gibbosa B a r r. ,

X X X

".

36 Cardiola fluctuans B a r r. X X X X

37 Ca.rdiola conformis B a r r. X X X X X X

38 Cardiola grandis B a r r. X

I

X X

39 Cardiola persignata B a r r. X X '. X

I~ .

I

L.p,

I I

NAZWA GATUNKU

l

i

"',-

40 Cardiola signata

:s

a r r.

41 Cardiola sp.

42 Dualina elongans B a r r.

43 Dv.alinacf. rQbusta B ar r.

44 Dualina sp.

45 Anti,pleura bohemie a B a i: r.

4.6 M odiolopsis sp.

47 Cterwdonta sp.

48 Slava tibrosa B a r r.

49 Slava bohemiea B a r r.

50 Stava cf. dęeurtata B a r r.

51 Slava. sp.

"ł~ -,,'

52· Lunulieardium cf. perpleetans B a r r.

53 Lunulieardi1.Lm sp.

54 Vlasta bohęmiea B a r r.

55 "Orthoceras" sp.

56 Dawsonoeeras annulatum (8 o w.)

:lO!

-

^{'C Gl}

~

X X X X X

X X X

.~ ~ o bO CI$'

!t.

~ o

I

. -o '1'1 'C

:>. ~

U N p;j

X X X X X X

X X

X X X X X X X X X X X X X X X X X

X

Miejscowości

I -

^'0

I !:l

N () I ClI ~.

..c -o

~ '0' d

O .CI

I

U

I

ClI cli

:!1

~

~ ~

.8

..c ^Gl

!SI !SI

X X X X

X X

X X X

X ,

:-. ~ , _ClI

....

CI.l .~ Ul o

I

Gl 'C

-

^{!SI ClI p;j Joł ClI}

X X X X X X X X X X X

X X X X X

:-. d 'C o

Joł

t;a

Gl

X X

X

X X

X X

CI'

I).:) O)

J

~

8 _(')

~ ~

57 Dawsonocerina cf. caelebs (B a r r.)

X X X X X X X

58 Kionocerasoriginale (B a r r.)

X X X X X X X X

59 Geisonoceras cf. timiqum (B a r r.) .

X X X

80 Geisonoceras amouenu1'li (B a r r.)

X

81 Euophidioceras cf. rodens (B a r r.)

X

62 Ophid~oceras sp.

X X

63 Aptychopsis primus B a r r.

X X X X ^X

64 Raphiophorus rouaulti (B a r r.)

X

~

65 Proetus (Decoroproetus) dęcorus B ar r.

X X

^~ _t'l

66 Odontopleura, ovata E m m r i c h

X X

^!lO _rn

67 ^{Miraspis sp.}

X

^{'< ~}

68 Ca.lymene blumenbachi B r o n g.

X X ~

69 Ca'zymene blumenbachi bardensis T o m.

X

_11>

e.

70 Diacalymene diademata (B a r r.)

X

^(') _~

71 Scharyia micropyga (Ha w l e et C o r d a)

X

C'

72 Plumulites minimus B a r r.

X

X ^ej o.

73 Plumulites squamatula B a r r.

X X

_{. ::s •} ^{!:l. !lO}

74 Plumulites delicatus B a r r.

X

^{• ,UJ} Pi'

75 Leperditia

X X X X ....

^;:S'

76 Beyrichia,

X X X X X X X

77 TentacuZttes X

X X X

7fJ ^Con~Zaria

X X

79 Gigantostraca

X X

80 ^Bryozoa

X

81 Crinoidea

X X X X X X X X

82 łuski ryb

X X

83 szczątki flory

X X X X X X X X I~

_-:J

328

Ewa Tomczykowa

I

krzemionkowe czarne z

wkładkami

lidytów

należące

do dolnego valentu.

Utwory górnego valentu

.i

wenloku na

ogół

nigdzie

się

nie

odsłaniają.

jedynie górny wenlok

został

stwierdzony w studni.

Są

to

łupki

ilaste, bar- wy szarej i

żółto'zielonawej,

silnie wapniste,

słabo

warstwowane oraz

źle.

łupliwe

z nielicznymi

wkładkami

wapienia szarego,

zwięzłego.

Obok licz- nych graptolitów

występują małże, głowonogi,

ramienionogi i inna fauna.

Poza tym

odsłaniają się

tu jeszcze

łupki

ilaste dolnego ludlowu;

są

one

zwietrzałe,

barwy

żółtoszarej

i zielonawoszarej z konkrecjami wa- piennymi.

Częste są

w nich graptolity,

głowonogi /

i

małże.

W Jderunku

południowym około

300 m i dalej od omawianych

odsłonięć

w dnie po- toczku widoczny jest sylur

szarogłazowy

z

ubogą fauną małżów

i grapto- litów Pristiograptus sp.

Następnym odsłonięciem

w kierunku zachodnim jest profil w

wą­

wozie Stawy

pod Bardem. Należy

on do naj

pełniejszych

profilów dla

po-

ziomów valentu ora; z dolnego i

środkowego

wenloku. Valent jest tu

po-

. dobnie wykształcony

jia:k w Zalesiu, a

więc

w postaci

łupków

krzemion-

kowych z lidytami. Dalej

występują

osady ilasto-piaszczyste bez grapto- litów.

Następnie odsłania się

bardzo monotonna seria

łupków

ilastych, . szarych,

żółtoszarych,

brunatnawych, w niektórych jednak partiach po-

jawiają się dość często

ramienionogi, trylobity

i małże.

Fauna ta tworzy masowe skupienia w warstewkach zaledwie kilkucentymetrowej

grubości

w

łupkadh zawierających

prawie

wyłącznie

graptolity, lecz

również

ma- sowo nagromadzone. Na

południę

od. tego profilu, podohnie jak w

wą­

wozie w Zalesiu,

odsłaniają się

jeszcze

szarogłazy.

Dalej na

północny

zachód we wsi Kierdony

odsłania się

jeszcze sy- lur. w postaci·

łupków

ilastych i

szarogłazów. Łupki żółtoszare są po-

dobne jak w wielu poprzednich profilach dolnego ludlowu;

zawierają ·

nie-

liczną

i

źle zachow:aną faunę

graptolitów,

małżów

i

głowonogów.

Jest to prawie ostatnia wychodnia utworów sylurskich w kierunku na zachód w

południowym

skrzydle synkliny

bardziańskiej.

Dalej bo- wiem

aż

do

Widełek

sylur na powierzchni nie

odsłania się.

WYSTĘPOWANIE

STRATYGRAFICZNE

ZESPOŁÓW

FAUNY W sylurze synkliny

bardziańskiej

naj

pełniejsze

profile obserwuJe

się

w okolicy Barda w

wąwozach Prągowiec

i Stawy.

Stanowią

one ra- zem prawie

całość

profilu od ordowiku

po

ludlow

środkowy

i górny . . (H. Tomczyk, 1953-56).

Pozostałe

natomiast profile

są

raczej wycin- kowe i

obejmują najczęściejludlow

dolny ..

Większa część materiałów

faunistycznych pochodzi zatem z profilów w okolicy Barda, gdzie na podstawie fauny gr,aptolitowej

zostały

wydzielone

.

dla

dość

monotonnej serii

łupkowej

poziomy stratygraficzne.

W profilu

wąwozu

Stawy dolny valent

wykształcony

jest jako

łupki

krzemionkowe ·z

wkładkami

lidytów, gdzie poza licznymi graptolitami z rodzaju Climacograptus i Orthograptus zawiera bardzo rzadko

głowo­

no.gi "Orthoceras" sp.

i

ramienionogi Lingula sp. Takie same

.łupki

dol- nego valentu

odsłaniają się

jeszcze tylko. w

wąwozie koło

Zalesia.

W

środkowym

valencie {górny birkhill) zaznacza

się spłycenie

zbior-

nika (H. To.mczyk, 1953-56), osady

stają się

ila'sto-piaszczyste, fauny

graptolitowej prawie

się

nie spotyka, jedynie

częste są

tu ramienionogi,

Fauna sylurru niecki bardziańskiej

329 Jednak

źle

zachowane. W

łupkach

ilastych górnego valentu (tarannon).

dominują

graptolity, które

wykazują już

bardzo

duż.e zróżnicowanie.

Inna fauna jest bardzo uboga i nie odgrywa tu

większej

roli, znaleziono

bo-.

wiem kilka zaledwie

głowonogów

i ramienionogów.

Poza valentem

występują

w

wąwozie

Stawy,

. utwory wen10ku wy-

kształcone

zazwyczaj j' ako

łupki

ilaste. Reprezentow, ane one

są

przez

po-

ziomy graptolitowe od Cyrtograptus murchisoni do Cyrtograptus lund- greni.

Dominującą fauną ISą

tu w dalszym

ciągu

graptolity" jednak w nie-

,

którydh partiach

pojawiają się

warstewki' o

dość

licznym nagromadze-·

niu trylobitów i ramienionogów (tabela II). .

W naj

niższym

wenloku fauna jest' na

ogół

uboga; z ramienionogów

występują głównie

rodzaje: Orthis,

Pe~tamerus,Lingula,

ponadto spoty- kane tu

są również głowonogi

"Orthoceras" sp. i

małże

Lunulicardium sp., oraz

szczątki wąsonogów

jak: Plumulites squamatula, P. delicatus,

człony

liliowców

i .szczątki .flory.

W

następnych

partiach

łupków

fauna jest

już

bardzo

zróżnicowana;

obok graptolitów poziomu Monograptus riccartonensis

występują .liczne

ramienionogi rodzaju:

Lingula~

Orbiculoidea, Ort his, Chonetes, Penta-

meru.~, Siąberella,

Barrandella, Camarotoechia, Spirigera, Atrypa,

małże

Lunulicardium,

głowonogi ONiZ

obficie drobne formy jak:

wąsonogi, mał­

żoraczki, ,

rurki Tentaculites,

szczątki

Conularia i Gigantostraca,

człony

liliowców,

szczątki

flory a nawet

łuski

ryb. W

spągowej części

poziomu Monograptus riccartonensis po raz pierwszy z trylobitów pojawia

się

Odontopleura ovata, dopiero jednak pod koniec tego poziomu obserwuje

się duże 'ZrÓżnicowanie wśród

trylobitów.· Napotykane

są

tu

już

takie formy jak: Decoroproetus decorus, Calymene blumenbachi, Diacalymene diademata, poza tym znaleziono jedno pygidium bardzo ciekawej formy Miraspis sp. ora' z

wyróżniono

tu nowy podgatunek Calymene bZumen-

bachi bardensis T om.

'

W dalszej serii

łupków odpowiadającej

poziomowi Cyrtograptus ri- gidus

zespół

fauny niegraptolitowej pozostaje prawie ten sam, jedynie nteoo mniej licznie

występują

tu ramienionogi, natomiast z trylobitów Decoroproetus decorus

i

Calymene blumenbachi bardensis spotykane

są

tu tylko w

początkowej części

poziomu.

Najobfitszą faunę

w

'

utworach wenloku obserwuje

się

w poziomie Monograptus flexiZis, szczególnie ramienionogi;

występują

tu rodzaje:

Lingula,Orbiculoidea, Orthis, Leptaena,

Cho~etes,

Pentamerus, Barran- della, Rhynchonella, Glassia, Spirigera,

Atrypą.

Z trylobitów znane

są

tu jeszcze tylko trzy gatunki, to

~est

Calymene blumenbachi, Diacalymene diademata i OdontopZ'eura ovata, z których ta. ostatnia forma przechodzi dO'

:wyżsżydh

poziomów. Ponadto dopiero w tym poziomie

pojawiają się małże

z rodzajuCardiola i

Du~lina

. . Z imiych form podobnie jak w

po-

przednioh poziomach

Występują również głowonogi, małżoraczki, wąso-

nogi,

człony

liliowców i

inne. .

W

następnej

serii

łupków

graptolitowych,

należących już

do, poziomu Cyrtograptus perrteri

obserwuję się

jak gdyby pewien zastój w rozwoju fauny.

Co

prawda graptolity napotykane

są

tu stale obficie

i

o

dużym zróżnicowaniu,

fauna jednak ruegraptolitowa znacznie

ubożeje.

Z licznego

zespołu

ralllienionogów

po,wstają

tu jedynie rodzaje: Orthis, Leptaena,

Pentamerus i Atrypa. Natomiast jedynym przedstawicielem trylobitów

Tabela 2 Zestawienie straiDgra/iczne

~espołów faunI' wDstępującej w łupkach graptolitowDch sDliklinD bardziadskiej Gór StiJiętokrzDskich

Poziomy stratygraficzne wg. H. Tomczyka

I

Wenlok

II

Ludlow dolny

I--~--~---.

.

~

..

~

ł ~

...

^{~ ~}

5

^CI> .~ .~... ~;;

~ ~ .... CI> .~ ~ '" CI> l-

~ _o

a

_ł- ^{~ ~} eol ~

^t

=: ^k t::ZI ^{~ ~ ~} ~ t:::ł) f'.I • .:a ^{~ ~} lU ^g ~

L. p. ' , N A Z W A G A T U N K U

E !3

^{:g !'i}

t

~ :;!

;s :;: 6

i: ~

~ u .~ ~ ~ ;s ~ ~ ~ u ;:l ....

I;::: o

t: ...

~

.-

tł) v" tł)~.!

'" ~ ~ ~ '" ~ '" ;:l ;:l ~ ~

;:l ~ ~ ;s ;s ~ ~ ..., ~ ;:l ;:l ~

;..;.-w~~~-- Q.R.~;..l;..l eooJ

~ ~ ~ ~ ~ ~ ' ~ ~ ~ ~ ~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ l- ~ ~ ~ ~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ o o ~ ~ l-

o o o o o o o .... ... o o ~

..., _{~ o} ~ ..., _~ ~ _o ..., _{~ .;;:.,} 1: ~

_'O

~ _.

_..

~

_....

~ _{o o} ~

a

CI>

U ~ U ~ U U C ~ ~ ~ ~ ~.

l Lingula cf. philipi D a v. X

I ^><

2 Lingula sp. X X X X ' X X

3 Orbiculoidea cf; rugata (8 o w.) X X X

4 ,Orbiculoidea sp. X ? X

5 p,armorthis elegantula (D a l m.) X X

6 Orthis myrmido B a r r. X ? X X

7 Orthis cf. hybrida 8 o w. X

8 Qrthis aff. hirmantensis ,M c C o y X X "

9 Orthis sp. X

X

? ?

X

X X X X

10 Strophomena fugax B a r r. X X

11 Strophomena . sp. X

w w o

~

$I)

>,3

e

()

~ :>;'

~

$1).

~ 12 Leptaena rhomboidalis (VI i l c k) X X

~ . 13 Leptaena cf. segmentum A n g e l i n X X X X

ID

§:

14 Sowerbyella cf. quinquecostata (M c C o y) X X X X

~ 15 Chonetes marga rita B ar r. X X X ? ? ·X

I

?

I

X

g.

¹⁶ Chonetes soror B ar r. X X X ? ? X

S-

o ¹⁷ Chonetes minor B a rr. X

~ ¹⁸ Chonetes striateHus D a l m. X

I

?

I

X

19 Pentamerus sp. X X X X X X X

.. 20 SiebereHa cf. galeata (D a l m.) X X "'.!

21 Barrandella Hnguifera (8 o w.) X X X X §

22 Rhynchotreta cuneata D a l m. X ^II) _fil

23 Camarotoechia sp. X X X ':!.

24 Glassia obolina B a r r.

X X ~

25 . Spirigera obovata (8 o w.) X X X · X X X X ? X

g.

CD

26 Atrypa reticularis (L i n n e) X X X X X X. X X

5:

27 Atrypa marginalis D a l m. X X X ? ? X C '

II)

28 Atrypa cf. imbricata 8 o w. X X

ii

N

29 Bellerophoncf. globulus L i n d s. X jii'

::s.

30 Bellerophon sp. X X X X ~

31 Temnodiscus sp. X X X

§:

32 Cardiola migrans B a r r. X X X X X X

33 Cardiola interrupta 8 o w. . X X X X X· X

I

^{X I X}

34 Cardiola bohemica B a r r. . X X X X X X X X

35 Cardiola gibbosa B a r r. X X X X X

36 Cardiola fluctuans B a r r. X X X X X

I

X

37 Cardiola conformis B a r r. ' X X

38 Cardiola grandis B a r r. X X

I " . .

39 Cardiola persignata B

~.r~

^....

~~~_.~_.~.;.;:.

^{___ .. _ _ . __ ._ .. ',:, _ X X ...}

~ ^{. :>< /} I ~

L.p. NAZWA GATUNKU

40 Cardiola signata B a r r.

41 Cardiola sp.

42 Dualina. elongans B ar r.

43 Dualina cf. robusta B a r r.

44 Dualina sp.

45 Antipleura ąohemica Barr.

46 Modiolopsis sp.

47 . Ctenodonta sp.

48 Slava fibrosa B

ar

r.

49 Slava bohemica B ar r.

50 Slava cf. decurtata B a r r.

51 Slava sp.

52 Lunulicardium cf. perplectens Barr.

53 Lunulicardium. sp.

54 Vlasta oohemica B a r r.

55 "Orthoceras" sp.

Poziomy stratygraficzne wg. H. Tomczyka

Wenlok

II

Ludlow dolny

... .. ..

...

s: _o s: Q)

...

^fi>

... ..

s:

. :1 _o s:

...

^s: '1: s: ^{fi> Q)}

O>

..

^{.... Q) tS o}

_{e '"}

~

~ :§ ...

^{Q) ....} tS

]

^{O> O>}

'" ^{~ f}

^o.

.. .. ^{. ..}

^Q)

.... ~

.. ^....

^s:

_§

~ '" _ł :!

^{Q) s: tS}

^. ..

tS

'"

^R.

.=

^{s: s:}

'"

. ..

_.... ^O>

....

O>

~

ł .. ..

_~

.. _~

_{~ ~}

ł

;s ;s ;s ;s

....

_R.

~

... .... _R. .... ....

_R.

....

@' ^R.

e

^tS

e e

^{R. R. tS tS}

e

^{.... @' tS}

....

&

^{.... .... o. o.}

& &

.0. o. o. o. o. o. _{o o}

o o o o o o o

...

^'

..

^{o o}

~ _o s: ~

_...

s: _o

....

_....

_...

_~ ^~

_....

_o

.... _... .. .. ...

_{'I: s: o s: o}

8

^:?:: _t> ^:?:: _{t> t>}

...

_{C) Q,} ^.... _{Il, :?:: :?::}

x x x x x x x

x x x x x x ^.x

X

?

? X X X X X X X X {< X X

- X ^{? ?} X X X X

x Ix x x x x x x x x x

x x x

^{X ? ? X}

x

xix x x

^{? X}

X ^? X X X ^?

x

xix xix x x x

x x x x x x x

" ..

_s:

.5

Q)

'e

tS

~-

....

_s:

-

~

~ ~

_o.

...

o _Q)

r5l

x

X

x

w W t.:I

r

~

~

n

~ i

_II'

56 Dawsonoceras annulatum (8 o w.)

X X XIXIX

57 Dawsonocerina cf. caelebs (B a r r.)

X X X X X

58 Kionoceras originale (B a r r.)

X X X X xixlxix

59 Geisonoceras amouenum (B a r r.)

X X X X

·60 Geisonoceras cf. timidum (B a r r.)

X

^{? ?}

XIX

61 Euophidioceras cf. rudens (B a r r.)

X

62 Ophidioceras sp.

X X X

63 Aptychopsis primus B a r r.

X X X X X X X X X

64 Raphiophorus rouaulti (B a r r.)

X X

^?

X

>%j

65 Proetus (Decoroproetus) decorus B a'r r.

X ^{X X X}

^I»

_§

66 ' Odontopleura ovata' E m m r i c h

X X X X X X

^?

X

^I»

rn

67 ^Miraspis sp.

X

^'<

68 Calymene blumenbachi B r o n g.

X X X ~

69 Calymene blumenbachi bardensis T o m.

X X

... ₍₁₎ ^~

70 Diacalymene diademata (B a r r.)

X X X

... ~

71 SC1l,aryia micropyga (H a w l e et C o r da)

X:

^C"

72 PlumuHtes minimus Ba r r.

X X X X e;

Q.

73 Plumulites squamatula B a r r.

X X X X X"

^/::l. I»

, t:!-

74 ^PlumuHtes deHcatus B a r r.

X X X

^rn l>;'

75 Leperditia

X X X X X X X X X X X ...

^lij'

76 ^Beyrichia

X X X X

77 Tentaculites

X X X

78 ^Conularia

X X

~I 1~lx

79 Gigantostraca

X X X

80 ^Bryozoa

X X

81 ^Crinoidea

X X X X X X X X X

,

X X X

~ .. ~

82 ^łuski ryb

X X X X

83 ^szczątki flory

X X X X X X X X X X X ,x.I _I~

~

=

~ ~ ~ ~ w ~ ~

o o o

~ ~ ~

.,. .,. .,. o ."

O O t"' t"' ""i: ;:::a ""i: ... coO. eoł. .... ""I O' O' OS OS ~~l;'1')''g'g t!'ł. t!'ło ~. '" O i=! i=! -- ~ ~ (') ~ ~ ~ ~ ~ ~ 'I:I ...

s.,.".·".· - '" '" '"

.. t-b ... co1I.Ra~rn ~ • .,.::1"'(1)(1)'1:1. "'<t:!.;;:!(1)~~'

5'

O' ~ ~ ~ 'g. ;;:!~.OfQ'!='p. ~ ~ ~ ~ .,.. os~bj~ ""I 'g. ~ 00 SIl i=! ~ ~ o "1

S

~ o:.~;t

...

~ . . tJ ~ (') () O '<

~

E.

Ul

O

t

tJ ~

:::

~ '!=' 2:

>

N ~

>

O

>

~

c::

Z p::

c::

M Ił

'"

'1:1 O

~ r e; -~ '" ...

<II(t • ., '1:1 O

JIII"':' ..

-. 0-

B"

C'I

e

<II.!!.., lit

!! e; e

Ił C't

-11

M X Cyrtograptus murchisoni

g

'1:1 lit

!!JIII"'" xx x

X X Monograptus riccartonensis Ił ~

e.

.... po et "" X C:yrtograptus rigidus

~ ~

GQ ;'

e. 0."'" xxx

.~ X X X X Monograptus flexilis ~ ~ ~ ~ :: t3 ... lit X .~.~ Cyrtograptus perneri ~

dl !i __

o

i

. ... N (I ... "'" t3 _. ... O .. X X X X Cyrtograptus lundgreni

1=; 9

~

ci

~

x X x x x x

X Gothograptus nassa

e:

'< ~ E!..~ Co tn "' ....

x . ."

Pristiograptus vulgaris

r

!::l. [

~:l

lit ._-Coł'< POI:!

x x

X X Pristiograptus nilssoni

§"

p;' ~

l:!:

<:: s» m - ~

!II x .

X . ." Cyrtograptus lundgreni

=-

00 ~ -'<8 X X X Gothograptus nassa ~ (') _ N Pristiograptus vulgaris

f;' g'

~ Pristiograptus nilssoni

~

!! ~

re.

Monograptus scanicus Co

g

O p;' Pristiograptus tumescens Ę ~ Saetograptus leintwardinensis

""

II

a.

M

-

II

.,. i

.!!. ~ ~ O' (1)

...

SI) W eA\O~AZOmO.L lUl'I.:![ tf!f!

,,~

10 Strophomena fugax B a r r.

X X

11 Strophomena sp.

xl Ix

12 Leptaena rhomboidalis (W i l c k.) '

X X

13 ^Leptaena cf. segmentum A n g e l i n

X X X X X

14 SowerbyeHa cf .. quinqueeostata (M c C o y)

X X X X X X X

15 ^Leptaena sp.

X X X

16 Chonetes margarita B ar r.

X X X ? ? X

^?

X X

17 Chonetes soror B a :r: r.

X X X ? ? X X X

Chonetes minor B a r r.

X X

^l:I:j

18 ^Pl _~

19 Chonetes striatellus D a l m.

X

^?

X

^{tj Pl}

20 ^Chonetes sp.

X X

'< ^fil

....

21 Pentamerus sp.

X X X XIX X X

^~ ~

22 Sieberella cf. galeata (D a l m.)

X

X

X e.

23 Barrandella Unguifera (8 o w.)

X X X X X X

⁽¹⁾ _~

24 Rhynchotreta euneata ,D a l m.

X X ...

O'"

25 Camarotoeehia sp.

X X X e;

Q..

26 Glassia obolina B a r r.

X X X

_Pl ^~.

27 Spirigera obovata (8 o v.)

X X X X X X X ? ^X X X X

^{fil tj.}

l>i"

28 Atrypa retieularis (L.)

X X X X X X X X XI ...

^l;)'

29 Atrypa marginalis D a lm.

X ^X X

^?

?

I~

30 Atrypa ef. imbricata S o w.

X

31 BeHerophon cf. globosus L i n d s.

X

32 Bellerophon sp.

X X X X X xlix

33 Temnodiseus sp.

X X X ^X

34 Cardiola migrans B a r r.

X X X X X X X X X

35 Cardiola interrupta 8 o w.

X X X X X X X X X XXIXIXIXIXIX

36 Cardiola bohemiea B a r r.

XXXXXXXX X ? ? XXX I Ig;

QI

.,

'/il

... ₌

=

^ClI

o

=

co o

L.p. NAZWA GATUNKU ^~ l!

~ ^0::1

~ .., _..,

'1:

~

ł

on ~

0::1

...

0-

....

o

... =

~ ~

3...7 Cardiola gibbosa B a r r.

38 Cardiola fluctuans B.a r r.

39 Cardiola conformis B a r r.

40 Cardiola grandis B a r r.

41 Cardiola persignata B a r r.

42 Cardiola signata B a r r.

43 Cardiola sp.

44 IDualina elongans B a r r.

45 Dualina ci. robusta B a r r.

46 Dualina sp.

47 Antopleura bohemica B a r r.

48 Modiolopsis sp.

49 Ctenodonta sp.

. Poziomy stratygraficzne wg. H. Tomczyka Synklina bardziańska

"

Synklina kielecka Wenlok

"

. Ludlow dolny

II

WeRlak " Ludlow dolny

.,

I

'/il

=

.,

ClI

=

^co

-= ^{., ...} =

^~

:e - ^{= ., ... =}

^ClI

co ClI ^.~

=

^{co ClI .~}

= ^{., ..,}

;s

..

^.t:

ł

^{0::1 o ;s}

^.,

^{0::1. '1:}

^...

^{0::1 o ;S}

^.,

...

ClI .~

., ^..,

ClI ;;3 o- 0::1

., ..,

ClI

'tS

- ^E _i

^.!'l

^... j

^{ClI tll .!'l}

...

:~ ... §

= ^..., =

^{'tS co}

l ⁼

]

_ClI

^.

^{~ 0::1}

... = ^...

_~

]

^{co 0::1}

... ₌

_0::1

~

= ^..,

^~

= ^{.., ....}

'ł-.

.,

co

co ~

., .,

;:! ^{co fi)}

'" ~

..

^fi)

..

^{;S ;s}

_{'" '" '"}

^{co ;s ;s}

^.,

ł ł ^{ł ł} J ^{ł ł ł ł e e}

^~

^t

^{~ ~}

^{e e}

^{;s ;s}

^....

^{~ 0::1}

^...

^o-

^{~ & !}

^0::1

^{... ~}

I ~ ~ ^{... ... ...,}

_'t ^o

^{g ~}

^o-o

_....

^o

_....

^{o o-} _..c:! ^{o o-}

^... ....

^{o .~}

....

^o-o

^.

^o

..

= ^....

co 'tl

... ... ....

^co

'" '"

o 1: '1:

~

^0::1

~

^{;3l o .t: .t: o .t:}

~

c

^{Il, Il, Il, tIl· CJ C Il, Il,} ~ ^Il,'

X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

X X - X X

X X X X X X

·x X X X X X X

X X X X X

X X X X X X X

XiX X X X X X

X

X X XiX X X

^{? ?}

X X X X

X

X

X X X X X X X

^X

X X X X X

^{? ?}

X X X X X X X X

X X X X X X X

... ., _.,

=

.~ ClI

'tS

...

0::1

;;3

...

~

~

'"

ł

;s _o-

....

o _ClI

~

X

, CI.)

w

CI)

J

8

S

~ ~

50 S~ava fibrosa B a r r.

X X X

I IIxl~l,

51 Slava bohemica B a r r.

X X X X lxiXIX

52 Slava ci. decurtata B a r r.

X X

53 S~ava sp.

X X

^{? ?}

X XI IIXIX

54 Lunulicardium ci. perplectens B a r r.

X X

?

X

55 Lunulicardium sp.

X X X

^?

X X X X

56 Vlasta bohemica B a r r.

X X X X X

57 "Orthoceras" sp.

X

^X

X X X X X X X X X X X X X X X X X X

58 Dawsonoceras annulatum (S ow.)

X X X X X X X X X X

^{"'J Pl}

59 Dawsonocerina cf. c.aelebs (B a r r.)

X X X X X X X X X X X §

60 Kionoceras originale (B a r r.)

X X X X X X X X X X X X X X X X

'< Pl

'"

61 Geisonoceras amouenum (B a r r.)

X X X X ij

62 Geisonoceras cf. timidum (B a r r.)

X

? ?

X X

s:: Jj.

63 Euophidioceras cf. rudens (B a r r.)

X

^lij'

64 Ophidioceras sp.

X

^?

X X X X

~

....

65 Aptychopsis primv,s B a r r.

X X X X X X X X X X X X X X

^o-~

$:l.

66 Raphiophorus rouaulti (B a r r.)

X X

^I'

X X X

,rJ !:l.

67 Proetus (Decoroproetus) de co rus B a r r.

X X X X X X X

Pl rn ^Jj.

:>t

68 Au~acopleura konincki (B a r r.)

X X

_§:

69 Odontopleura ovata E m m r i c h

X X X X X X

^?

X X X X

70 _Miraspis sp.

X

71 Calymene blumenbachi B r o n g.

X xlXI I IIX

72 Calymene blumenbachi bardensis T o m.

X X

73 Diacalymene diademata (B a r r.)

X X X

74 Phacops sp.

75 Scharyia micropyga (H a w l e et C o r d a)

X X X

76 Plumulites mini mus B a r r.

X X X X XI

^I~ _~

-:J

. I ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ o ~ ~ ~ ~ ~ ~

n

~ Q

o

~ ~ ~ ~ ~ ~ fil ::l'~<Q'~ ~~~ ~~ ~

c. 5

o ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ -~ ~ ~ n ~

a

~ ~ t-ao,< ~~ o ;;t~;r.~a:~ ~ ~ ~ ~ ~

=

~ ~ ~ ~ b ~ C\) m ~~ t-7 ~ n "''OfIlIJ.'" ... ~ ~ ~ ~ ~ :> [-~ N R ~ ~ ~ ~ "'-

'"

~

,...

1Jj.~ O I ~ 1Jj :>

:-s

'~ >-3 ~

c: . z :;:: c:

X X X X Cyrtograptus murchisoni X X X X X X X X

x I

Monograptus riccartonensis X X X X X ICyrtograptus rigidus

~ ---.-

-~---

--- g.

Ul X X X X X X Monograptus fZexUis ~ ~ X X X· Cyrtograptus perneri

~ ~

=:I .... X X X X X Cyrtograptus Zundgreni I»

S

---. g' ~ X X X X X X X. X X X Gothograptus nassa

a

fil

x

X

x

Prisiiograptus vuZgaris

~

;.

~

---'----1---1 p. =:I-ą X X X X X X X Pristiograptus niZssoni

§'

~ ~ <; I»

e. x x x x

X Monograptus scanicus p. r;'

--- __________

~

____ I---IO

N X X X X Pristiograptus tumescens ą

[; x x x x

X Saetograptus Zeintwardinensis _ ~

x x .

X Cyrtograptus perneri ~;z:

x x x >< ,

Cyrtograptus Zundgreni Ę Ul

::?

"'I !3 X X X X X X X Gothograptus nassa ~ () :=~ X X X Pristiograptus vuZgaris ~

g

~ ---I---~---Ip. X X X X Pristiograptus niZssoni O' !! ~---I---I~ ~ X X X X Monograptus scanicus p.

g

---~---Il-~-~--,---Io ~ X X X Pristiograptus tumescens ą I» X X X Saetograptus Zeintwardinensis Bh\Ol(AZ:lWOJ, BM.:!! SEE