Podstawy prawne dostępu do danych przestrzennych w Polscee

PODSTAWY PRAWNE DOSTÊPU

DO DANYCH PRZESTRZENNYCH W POLSCE

LEGAL BASIS OF THE ACCESS TO SPATIAL DATA

IN POLAND

Dariusz Dukaczewski, El¿bieta Bielecka Instytut Geodezji i Kartografii

S³owa kluczowe: podstawy prawne, dane przestrzenne, dostêp do danych Keywords: legal basis, spatial data, access to data

Wprowadzenie

Jednym z warunków niezbêdnych do zapewnienia zrównowa¿onego rozwoju jest dostêp do wiarygodnych, aktualnych danych przestrzennych. Rozwój technologii teleinformatycz-nych sprawi³, i¿ obecnie dostêp do czêœci tych dateleinformatycz-nych mo¿e byæ znacznie szybszy i ³atwiej-szy. W Polsce czynnik ograniczaj¹cy stanowi jednak wieloœæ (niekiedy wzajemnie niespój-nych) podstaw prawnych reguluj¹cych zasady dostêpu do danych przestrzennych. Zasady te s¹ okreœlone w dyrektywach UE, prawie narodowym i (w mniejszym zakresie) przez prawo miêdzynarodowe oraz politykê licencji (bazuj¹cych na prawie obowi¹zuj¹cym w in-nych krajach) udzielain-nych przez agendy miêdzynarodowe i konsorcja multinarodowe.

Prawo miêdzynarodowe

Do aktów prawa miêdzynarodowego okreœlaj¹cych ogólne ramy udostêpniania danych nale¿¹:

1. Konwencja o dostêpie do informacji, udziale spo³eczeñstwa w podejmowaniu decyzji oraz dostêpie do sprawiedliwoœci w sprawach dotycz¹cych œrodowiska (tzw. Konwencja z Århus) z dnia 25 czerwca 2009 r. (D.U. Nr 78, poz. 706, s. 5016-5043).

2. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady:

a. 2003/98/WE z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania infor-macji sektora publicznego (Dziennik Urzêdowy L 345, 31/12/2003 P. 0090-0096), b. 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostêpu do informacji

c. 2007/2/WE z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiaj¹ca infrastrukturê informacji prze-strzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE)(Dziennik Urzêdowy L 108, 25/4/ 2007, P.00 01-0014).

3. Rozporz¹dzenie Rady (EWG)1210/90 z dnia 7 maja 1990 r. w sprawie ustanowienia Eu-ropejskiej Agencji Œrodowiska oraz EuEu-ropejskiej Sieci Informacji i Obserwacji Œrodowi-ska ze zmianami zawartymi w Rozporz¹dzeniu Rady (WE) nr 933/1999 z dnia 29 kwiet-nia 1999 r. (Dziennik Urzêdowy L 117, 05/05/1999 P. 0001–0004).

4. Traktat o Przestrzeni Kosmicznej z dnia 27 stycznia 1967 r. (ze zmianami) (D.U. z dnia 11 sierpnia 2003 r., Nr 140, poz.1340), podpisany i ratyfikowany przez Polskê, reguluj¹cy m.in. zasady udostêpniania danych satelitarnych.

Zgodnie z art. 3 Konwencji z Århus w³adze powinny pomagaæ i udzielaæ spo³eczeñstwu wskazówek w zabieganiu o dostêp do informacji, jak równie¿ promowaæ wœród spo³eczeñ-stwa edukacjê i œwiadomoœæ œrodowiskow¹. Informacji o œrodowisku nale¿y udzielaæ bez koniecznoœci wykazania interesu (art. 4) w terminie jednego lub dwóch miesiêcy, jeœli udo-stêpniane zbiory maj¹ du¿y rozmiar lub informacja ma charakter z³o¿ony. Okreœlono tak¿e sytuacje, w których mo¿e nast¹piæ odmowa udostêpnienia danych, czyli w sytuacji: braku danych; braku uzasadnienia wniosku; zbyt ogólnego sformu³owania wniosku; opracowywa-nia danych; danych przeznaczonych do u¿ytku wewnêtrznego; ryzyka, i¿ ujawnienie danych mo¿e wp³yn¹æ negatywnie na: poufnoœæ dzia³añ organów w³adzy publicznej, stosunki miê-dzynarodowe, bezpieczeñstwo publiczne, obronê narodow¹, tocz¹ce siê postêpowanie s¹-dowe, poufnoœæ informacji handlowych lub przemys³owych; prawa w³asnoœci intelektual-nej; poufnoœæ danych osobowych, interesy lub ochronê jakiejkolwiek osoby.

Dyrektywa w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego ma kluczowe znaczenie dla obni¿enia kosztów dzia³ania administracji oraz unikania gromadzenia wielokrotnie tych samych informacji. Okreœlono w niej warunki ponownego wykorzysty-wania danych (art. 5) oraz zasady pobierania op³at (art. 6), stwierdzaj¹c wyraŸnie, ¿e do-chód z tytu³u op³at za dane wraz z „rozs¹dnym zyskiem” nie mo¿e przekraczaæ kosztów zbierania, produkowania, reprodukowania i rozpowszechniania. Dokumenty mog¹ byæ udo-stêpniane na warunkach okreœlonych w licencjach (art. 8), przy zachowaniu braku dyskry-minacji (art. 10), zakazu umów o wy³¹cznoœci (art. 11).

Kolejna dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie publicznego dostêpu do informacji dotycz¹cych œrodowiska precyzuje ogólne ramy udostêpniania danych o œrodowisku. Zgodnie z art. 3 dyrektywy organy w³adzy publicznej „s¹ obowi¹zane udo-stêpniæ informacje o œrodowisku, które znajduj¹ siê w ich posiadaniu lub które s¹ dla nich przeznaczone, ka¿demu wnioskodawcy na jego wniosek, bez koniecznoœci wykazania przez niego interesu”. Termin udostêpnienia danych oraz zasady odmowy dostêpu do danych s¹ zgodne z zaleceniami Konwencji z Århus. Zgodnie z art. 5 dostêp do rejestrów publicznych oraz sprawdzanie informacji na miejscu nie podlega op³atom. Op³ata mo¿e byæ pobierana jedynie za dostarczenie informacji. Dyrektywa ta jest realizowana m.in. przez Europejsk¹ Agencjê Œrodowiska za pomoc¹ Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji Œrodowiska (roz-porz¹dzenie 1210/90 Dziennik Urzêdowy L 117, 05/05/1999 P.01–04).

Najszerszy zakres dotycz¹cy udostêpniania przestrzennych ma dyrektywa 2007/2/WE usta-nawiaj¹ca infrastrukturê informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE). Zgodnie z art. 11 dyrektywy INSPIRE pañstwa cz³onkowskie s¹ zobowi¹zane do tworzenia i obs³ugi sieci udostêpniaj¹cej dane oraz us³ugi przestrzenne wraz z metadanymi. Zgodnie z ustaw¹, zbiory danych przestrzennych oraz us³ugi danych przestrzennych objête

infrastruk-tur¹ i prowadzone przez organ administracji podlegaj¹ nieodp³atnemu udostêpnianiu innym organom administracji w zakresie niezbêdnym do realizacji przez nie zadañ publicznych (art. 14). Mo¿liwe jest jednak pobieranie op³at w przypadku, gdy zapewniaj¹ one utrzymywanie i aktualizacjê zbiorów danych przestrzennych oraz us³ug (art 14, pkt. 1), jak równie¿ udostêp-nianie danych na podstawie licencji (art. 14, pkt 4). Ograniczenia dostêpu do danych (art. 13, art. 17, pkt 7) s¹ analogiczne jak w  Konwencji z Århus.

Prawo krajowe

W ramach prawa polskiego mo¿na wyró¿niæ cztery grupy aktów prawnych:

1) akty reguluj¹ce ogólne zasady dostêpu do danych przestrzennych (Konstytucja RP, ustawa z dnia 6 wrzeœnia 2001 r. o dostêpie do informacji publicznej, w przysz³oœci równie¿ ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej oraz zmianie niektórych ustaw);

2) okreœlaj¹ce szczegó³owo kwestie dostêpnoœci danych (tzw. ustawy resortowe wraz z rozporz¹dzeniami wykonawczymi, m.in.: Prawo geodezyjne i kartograficzne, Pra-wo ochrony œrodowiska, PraPra-wo geologiczne i górnicze, PraPra-wo Pra-wodne, ustawy o: In-spekcji Ochrony Œrodowiska, planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawa z dnia 3 paŸdziernika 2008 r. o udostêpnianiu informacji o œrodowisku i jego ochro-nie, udziale spo³eczeñstwa w ochronie œrodowiska oraz o ocenach oddzia³ywania na œrodowisko);

3) ograniczaj¹ce zakres udostêpnianej informacji (m.in.: ustawa z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych, ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie da-nych osobowych, ustawa z dnia 25 czerwca 1995 r. o statystyce);

4) dotycz¹ce wykorzystania technologii informacyjnych (m.in.: ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dzia³alnoœci podmiotów realizuj¹cych zadania publiczne, wraz z licznymi rozporz¹dzeniami wykonawczymi).

Prawo dostêpu do informacji publicznej bez koniecznoœci wykazania interesu prawnego lub faktycznego przys³uguje ka¿demu obywatelowi i podmiotowi na podstawie art. 74 Kon-stytucji RP i art. 2 ustawy o dostêpie do informacji publicznej. Prawo to podlega ogranicze-niu (art. 5) w zakresie i na zasadach okreœlonych w przepisach o ochronie informacji niejaw-nych i o ochronie inniejaw-nych tajemnic ustawowo chronioniejaw-nych, prywatnoœci osoby fizycznej lub tajemnicy przedsiêbiorcy. Dostêp do informacji publicznej jest bezp³atny (art. 7), niemniej jednak podmiot, który poniós³ koszty zwi¹zane z udostêpnieniem lub przetworzeniem infor-macji mo¿e pobraæ od wnioskodawcy op³atê pokrywaj¹c¹ ich wysokoœæ (art. 15). Termin udostêpnienia informacji zosta³ ustalony na 14 dni (art. 13), a odmowa udostêpnienia infor-macji publicznej bez podania uzasadnienia jest zagro¿ona kar¹ grzywny, ograniczenia wolno-œci albo pozbawienia wolnowolno-œci do roku (art. 23).

W projekcie ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej oraz zmianie niektórych ustaw przewiduje siê powszechny i nieop³atny dostêp do zbiorów danych przestrzennych (art. 11. pkt 1; art.12. pkt 1). Nie dotyczy to jednak danych, które ze wzglêdu na wi¹¿¹ce Polskê umowy miêdzynarodowe, bezpieczeñstwo publiczne lub bezpieczeñstwo pañstwa uznane zosta³y za niejawne lub dostêp do tych danych podlega ograniczeniom na podstawie odrêbnych przepisów (art. 11. pkt 2). Niemniej jednak, dane przestrzenne dostêpne za po-œrednictwem us³ug, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2, mog¹ mieæ formê, która

uniemo¿-liwia wtórne ich wykorzystanie w celach zarobkowych. Dane przestrzenne s¹ gromadzone i udostêpniane przez organy wiod¹ce, czyli ministrów w³aœciwych w zakresie tematu/tema-tów danych przestrzennych, o którym mowa w rozdziale 3 pkt 4 za³¹cznika do ustawy. Ponadto na organach administracji prowadz¹cych rejestry publiczne, zawieraj¹ce zbiory da-nych przestrzenda-nych zwi¹zane z wymienionymi w za³¹czniku do ustawy tematami, ci¹¿y obowi¹zek wypracowania rozwi¹zañ technicznych zapewniaj¹cych interoperacyjnoœæ zbio-rów i us³ug danych przestrzennych oraz harmonizacjê tych zbiozbio-rów (art. 7). Ewidencjê zbiorów danych przestrzennych oraz us³ug danych przestrzennych objêtych infrastruktur¹ wraz z centralnym punktem dostêpu do us³ug danych przestrzennych prowadzi G³ówny Geodeta Kraju (art. 13).

Ustawy resortowe okreœlaj¹ce dostêpnoœæ

tematycznych danych przestrzennych

Dane przestrzenne gromadzone w pañstwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym

Dane przestrzenne gromadzone w pañstwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym w wiêkszoœci maj¹ charakter danych referencyjnych, wykorzystywanych w wielu aplika-cjach. G³ównym aktem prawnym obowi¹zuj¹cym w tym zakresie jest ustawa z dnia17 maja 1989 r. prawo geodezyjne i kartograficzne (D.U. 2005 Nr 240 poz. 2027). Natomiast szcze-gó³owe zawarte s¹ w aktach wykonawczych, w tym w rozporz¹dzeniu Ministra Infrastruk-tury z dnia 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokoœci op³at za czynnoœci geodezyjne i kartogra-ficzne oraz udzielanie informacji, a tak¿e za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego (D.U. Nr 37/04, poz. 333) reguluj¹cym odp³atnoœæ za dane.

Obecnie ustawa prawo geodezyjne i kartograficzne, jak i wszystkie akty wykonawcze s¹ w trakcie nowelizacji. Nowelizacja (w art. 4) zak³ada, ¿e:

1a) dla obszaru ca³ego kraju zak³ada siê i prowadzi w systemie teleinformatycznym bazy danych, obejmuj¹ce zbiory danych przestrzennych infrastruktury informacji przestrzen-nej dotycz¹ce:

1. pañstwowego rejestru podstawowych osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i ma-gnetycznych;

2. ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomoœci); 3. geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu;

4. pañstwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podzia³ów terytorialnych kraju; 5. pañstwowego rejestru nazw geograficznych;

6. ewidencji miejscowoœci, ulic i adresów; 7. rejestru cen i wartoœci nieruchomoœci;

8. obiektów topograficznych o szczegó³owoœci zapewniaj¹cej tworzenie standardowych opracowañ kartograficznych w skalach 1:10 000–1:100 000, w tym kartograficznych opracowañ numerycznego modelu rzeŸby terenu;

9. obiektów ogólnogeograficznych o szczegó³owoœci zapewniaj¹cej tworzenie standar-dowych opracowañ kartograficznych w skalach 1:250 000 i mniejszych, w tym kar-tograficznych opracowañ numerycznego modelu rzeŸby terenu;

10. szczegó³owych osnów geodezyjnych;

11. zobrazowañ lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu.

1b.) Dla terenów miast oraz zwartych zabudowanych i przeznaczonych pod zabudowê obszarów wiejskich zak³ada siê i prowadzi w systemie teleinformatycznym bazy danych obiektów topograficznych o szczegó³owoœci zapewniaj¹cej tworzenie stan-dardowych opracowañ kartograficznych w skalach 1:500–1:5000.

Zasady udostêpniania danych o œrodowisku

W zakresie udostêpniania informacji o œrodowisku kluczowe znaczenie ma ustawa o udo-stêpnianiu informacji o œrodowisku i jego ochronie, udziale spo³eczeñstwa w ochronie œrodowi-ska oraz o ocenach oddzia³ywania na œrodowisko, bêd¹ca transpozycj¹ dyrektywy 2003/4/WE. Stanowi ona, i¿ ka¿dy ma prawo do informacji o œrodowisku i jego ochronie (art. 4), zaœ organy administracji s¹ zobowi¹zane do jej udostêpnienia (art. 8). Udostêpnieniu na wniosek (art. 12), bez wykazania interesu (art. 13) podlegaj¹ informacje dotycz¹ce: (1) stanu elemen-tów œrodowiska, (2) emisji i odpadów promieniotwórczych, (3) œrodków administracyjnych, polityki, przepisów prawnych, planów programów oraz porozumieñ o ochronie œrodowiska, (4) raportów dotycz¹cych realizacji przepisów o ochronie œrodowiska, (5) analiz kosztów i korzyœci polityki ochrony œrodowiska, (6) stanu zdrowia, bezpieczeñstwa i warunków ¿ycia (art. 9). Informacje nie wymagaj¹ce wyszukania oraz informacje o klêskach ¿ywio³owych, katastrofach naturalnych lub awariach (art. 12) s¹ udostêpniane bez pisemnego wniosku. Zasa-dy udzielania odmowy udostêpniania informacji (art. 16) nawi¹zuj¹ do przepisów z Konwencji z Århus. W artykule 21 zawarto listê publicznie dostêpnych informacji przestrzennych, upo-wszechnianych drog¹ elektroniczn¹. Wyszukiwanie i przegl¹danie informacji w siedzibie orga-nu administracji jest bezp³atne (art. 26). Op³aty s¹ natomiast pobierane za wyszukiwanie, prze-kszta³canie, kopiowanie i przesy³anie informacji (cennik w art. 27). Szczegó³owe kwestie udo-stêpniania danych o œrodowisku reguluje rozporz¹dzenie ministra œrodowiska w sprawie sposo-bu udostêpniania informacji o œrodowisku. Precyzuje ono sposób i terminy udostêpniania infor-macji o œrodowisku, minimalny zakres udostêpnianych inforinfor-macji.

Dane dotycz¹ce monitoringu œrodowiska

Zgodnie z zapisami zawartymi w Prawie ochrony œrodowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (D.U. Nr 62, poz. 627), podstawowym Ÿród³em informacji o œrodowisku jest pañstwowy monitoring œrodowiska (art. 26), obejmuj¹cy dane dotycz¹ce: (1) jakoœci powietrza, (2) ja-koœci wód œródl¹dowych powierzchniowych i podziemnych, morskich wód wewnêtrznych, wód morza terytorialnego, (3) jakoœci gleby i ziemi, (4) ha³asu, (5) promieniowania jonizuj¹-cego i pól elektromagnetycznych, (6) stanu zasobów œrodowiska, w tym lasów, (7) rodza-jów i iloœci substancji lub energii wprowadzanych do powietrza, wód, gleby i ziemi, (8) wy-twarzania i gospodarowania odpadami. Znaczna czêœæ spoœród tych danych jest udostêpnia-na przez Departament Monitoringu, Ocen i Prognoz G³ównego Inspektoratu Ochrony Œro-dowiska (GIOŒ).

Zgodnie z ustaw¹ z dnia 6 wrzeœnia 2001 r. o dostêpie do informacji publicznej oraz rozporz¹dzeniem Ministra Œrodowiska z dnia 18 czerwca 2007 r. w sprawie sposobu udo-stêpniania informacji o œrodowisku GIOŒ udostêpnia na pisemny wniosek (bez wykazania interesu) nieprzetworzone zbiory danych z: (1) badañ i oceny jakoœci powietrza; (2)

pomia-rów stê¿eñ substancji w powietrzu wykonywanych w strefach oraz wyniki klasyfikacji stref na podstawie ocen rocznych jakoœci powietrza; (3) monitoringu t³a zanieczyszczeñ atmosfe-ry; (4) badañ i oceny œrodowiska przyrodniczego oraz monitoringu ekosystemów, gatun-ków roœlin, grzybów, porostów, zwierz¹t i skutecznoœci obszarowej ochrony konserwator-skiej; (5) badañ i oceny jakoœci gleb u¿ytkowanych rolniczo na terenie ca³ego kraju; (6) ba-dañ jakoœci jezior i oceny ich podatnoœci na degradacjê; (7) ba(6) ba-dañ stanu zdrowotnego lasów Polski; (8) badañ jakoœci wód rzek; (9) badañ jakoœci wód podziemnych; (10) badañ elemen-tów œrodowiska wybranych geoekosystemów Polski w Ramach Zintegrowanego Monito-ringu Œrodowiska; (11) badañ chemizmu opadów atmosferycznych i oceny depozycji zanie-czyszczeñ do pod³o¿a; (12) monitoringu geochemicznej jakoœci osadów wodnych rzek i jezior; (13) pomiarów w sieci wczesnego wykrywania ska¿eñ promieniotwórczych, (14) monitoringu stê¿enia 137Cs w glebie, monitoringu ska¿eñ promieniotwórczych wód po-wierzchniowych i osadów dennych; (15) badañ i oceny stanu klimatu akustycznego, pomia-rów ha³asu; (16) badañ monitoringowych Ba³tyku i raportów rejsowych.

Przetworzone dane s¹ publikowane w Biuletynie Monitoringu Œrodowiska. Na pisemny wniosek udostêpniany jest równie¿ rejestr terenów, na których wyst¹pi³o przekroczenie stan-dardów jakoœci gleby dla kraju oraz zbiór danych dotycz¹cy odpadów niebezpiecznych, jak równie¿ informacja o wytwórcach odpadów przemys³owych, zak³adach unieszkodliwiania i zak³adach wykorzystuj¹cych odpady. Dane o sytuacji radiacyjnej kraju s¹ gromadzone i prze-twarzane zgodnie z art. 72 ustawy Prawo atomowe z dnia 29 listopada 2000 r. (D.U. Nr 3 poz. 18) przez Centrum do Spraw Zdarzeñ Radiacyjnych Pañstwowej Agencji Atomistyki.

Dane dotycz¹ce ochrony œrodowiska

Zgodnie z Prawem Ochrony Œrodowiska ka¿dy organ administracji oraz inny podmiot powo³any z mocy prawa lub na podstawie porozumieñ do wykonywania zadañ publicznych dotycz¹cych œrodowiska i jego ochrony ma obowi¹zek udostêpniæ informacje na temat: (1) polityki, strategii, planów lub programów dotycz¹cych œrodowiska oraz ich projektów, pro-gnoz oddzia³ywania na œrodowisko; (2) wniosków o wydanie decyzji oraz decyzji dotycz¹-cych œrodowiska; (3) opracowañ ekofizjograficznych; (4) wyników prac badawczych i studialnych z zakresu ochrony œrodowiska; (6) wniosków o wydanie pozwoleñ oraz pozwo-leñ na pobór wód; (5) innych informacji w postaci dokumentów i baz danych, dotycz¹cych stanu elementów przyrodniczych i ich wzajemnego oddzia³ywania, dzia³añ oraz œrodków (w szczególnoœci administracyjnych i ekonomicznych), maj¹cych na celu ochronê œrodowi-ska, a tak¿e planów, programów oraz analiz finansowych, zwi¹zanych z podejmowaniem rozstrzygniêæ istotnych dla ochrony œrodowiska. Za udostêpnienie tych informacji mo¿e byæ pobierana op³ata odpowiadaj¹ca kosztom powielenia informacji, okreœlona w rozporz¹dzeniu ministra œrodowiska z dnia 18 czerwca 2007 r. w sprawie sposobu udostêpniania informacji o œrodowisku. Nie mo¿na pobieraæ op³at uzasadnianych poniesionym kosztem pozyskania informacji ani jej wartoœci¹ rynkow¹.

Informacje dotycz¹ce obszarów Natura 2000 – ustanowionych w oparciu o dyrektywê 92/43 EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory s¹ udostêp-niane przez G³ówn¹ Dyrekcjê Ochrony Œrodowiska. GDOŒ udostêpnia równie¿ (na zasa-dach okreœlonych w Prawie Ochrony Œrodowiska oraz rozporz¹dzeniu ministra œrodowiska w sprawie sposobu udostêpniania informacji o œrodowisku) informacje o decyzjach, posta-nowieniach i wskazaniach lokalizacyjnych; dokumentach dotycz¹cych polityki, strategii, pla-nów lub programów ochrony œrodowiska; raporty oddzia³ywania przedsiêwziêæ na

œrodowi-sko; dokumentacje mierniczo-geologiczne zlikwidowanych zak³adów górniczych; informa-cje o wytwarzanych odpadach i gospodarce nimi; dokumenty ewidencji odpadów; prognozy oddzia³ywania na œrodowisko; rejestry substancji niebezpiecznych; wyniki prac badawczych i studialnych z zakresu ochrony œrodowiska; rejestry powa¿nych awarii; informacje i dane o zakresie korzystania ze œrodowiska; zg³oszenia instalacji, z których emisja nie wymaga po-zwolenia, a których eksploatacja wymaga zg³oszenia.

Mapa sozologiczna 1: 50 000 jest udostêpniana przez CODGiK oraz WODGiK-i na zasa-dach okreœlonych w ustawie prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 14 maja1989 r. i rozporz¹dzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 14 listopada 2000 r. w sprawie wysokoœci op³at za czynnoœci geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a tak¿e za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego.

Bardzo zró¿nicowany zakres informacji o stanie i ochronie œrodowiska zawieraj¹ bazy systemów informacji przestrzennych województw, utrzymywane przez urzêdy marsza³kowskie lub wojewódzkie, starostwa, urzêdy miast i gmin oraz zarz¹dy parków narodowych. Proce-dury udostêpniania tych danych s¹ ustalane przez ich gestorów.

Dane geologiczne

Zgodnie z ustaw¹ Prawo geologiczne i górnicze z dnia 4 lutego 1994 r. (ze zmianami) prawem do informacji geologicznej rozporz¹dza Skarb Pañstwa (art. 47, pkt 2). Ten, kto poniós³ koszt wykonania prac geologicznych, ma wy³¹czne prawo do nieodp³atnego wyko-rzystania uzyskanych t¹ drog¹ informacji do celów badawczych, naukowych i dzia³alnoœci regulowanej ustaw¹ przez okres 5 lat od utraty mocy decyzji, na podstawie której wykonano te prace. Informacja geologiczna jest udostêpniana zainteresowanym na wniosek zaakcepto-wany przez Skarb Pañstwa (art. 47, pkt 4a). Zasady udostêpniania danych geologicznych zosta³y zawarte w rozporz¹dzeniu Ministra Œrodowiska z dnia 22 czerwca 2005 r. w sprawie rozporz¹dzania prawem do informacji geologicznej za wynagrodzeniem oraz udostêpniania informacji geologicznej wykorzystywanej nieodp³atnie (D.U. Nr 116, poz. 982) i rozporz¹-dzeniu Ministra Œrodowiska z dnia 31sierpnia 2006 r. zmieniaj¹cym rozporz¹dzenie w sprawie rozporz¹dzania prawem do informacji geologicznej za wynagrodzeniem oraz udostêpniania informacji geologicznej wykorzystywanej nieodp³atnie (D.U. Nr 164, poz. 1159).

Podstawowe repozytorium danych geologicznych stanowi Centralne Archiwum Geolo-giczne (CAG) Pañstwowego Instytutu GeoloGeolo-gicznego (PIG). Prawo do informacji zawartej w CAG niemal w ca³oœci przys³uguje Skarbowi Pañstwa. Na podstawie art. 47 pkt 10 usta-wy Prawo geologiczne i górnicze zadania Skarbu Pañstwa w zakresie rozporz¹dzania pra-wem do informacji geologicznej wykonuje Minister Œrodowiska. Dane te s¹ udostêpniane w drodze umowy za wynagrodzeniem, z wyj¹tkiem sytuacji, gdy s¹ one wykorzystywane w celu: sporz¹dzania projektów prac geologicznych; opracowañ naukowych, dydaktycznych, prac dyplomowych i podyplomowych; realizacji zadañ w³asnych jednostek samorz¹du tery-torialnego oraz zadañ organów administracji publicznej; ubiegania siê w drodze przetargu o ustanowienie u¿ytkowania górniczego; sporz¹dzania dodatków do dokumentacji geologicz-nych z³ó¿ kopalin i wycen informacji geologicznej. Informacja geologiczna podlegaj¹ca nie-odp³atnemu wykorzystywaniu jest udostêpniana na wniosek zaakceptowany przez upowa¿-nionego przedstawiciela Skarbu Pañstwa. Zgodnie z upowa¿nieniami udzielonymi przez Mi-nistra Œrodowiska, organami w³aœciwymi do rozpatrywania wniosków o nieodp³atne korzy-stanie z informacji geologicznej s¹ wojewodowie i starostowie (w odniesieniu do informacji

geologicznej zgromadzonej w archiwach tych organów), a tak¿e Dyrektor PIG – w odnie-sieniu do informacji geologicznej zgromadzonej w CAG i innych archiwach przechowuj¹-cych informacjê geologiczn¹, do której prawa przys³uguj¹ Skarbowi Pañstwa. W przypad-ku, gdy wykorzystanie informacji ma nast¹piæ za wynagrodzeniem, poza wskazanym w ustawie Ministrem Œrodowiska, do dzia³ania w imieniu Skarbu Pañstwa upowa¿nieni zostali wojewodowie oraz Dyrektor PIG (§ 6–8 rozporz¹dzenia Ministra Œrodowiska z dnia 22 czerwca 2005 r.), a zakres ich kompetencji okreœli³ w wydanych upowa¿nieniach Minister Œrodowiska.

Ponadto PIG udostêpnia dane geologiczne zawarte w szeregu baz. Dane zawarte w Cen-tralnej Bazie Danych Geologicznych PIG (CBDG), bazie MIDAS i Rejestrze Obszarów Gór-niczych KOGA s¹ ogólnie dostêpne. Op³aty s¹ pobierane tylko za ich udostêpnianie. Ca³kowi-cie bezp³atnie s¹ natomiast dane bazy systemu INFOGEOSKARB. Wyniki obserwacji zawar-te w Centralnym Banku Danych Hydrogeologicznych HYDRO s¹ w³asnoœci¹ Miniszawar-terstwa Ochrony Œrodowiska. PIG udostêpnia wyniki w postaci Ÿród³owej wy³¹cznie instytucjom i osobom, maj¹cym upowa¿nienie Ministerstwa. Wyniki obserwacji w formie przetworzonej s¹ dostêpne za poœrednictwem Sieci SOH oraz publikowane w Rocznikach Hydrogeologicz-nych, Raportach Sieci Stacjonarnych Obserwacji Wód Podziemnych oraz Biuletynie Hydro-geologicznym.

Dane hydrologiczne

Zgodnie z przepisami zawartymi w art. 14 w Ramowej Dyrektywie Wodnej z dnia 23 paŸdziernika 2000 r. (Dyrektywa 2000/60/WE, Dziennik Urzêdowy L327, 22/12/200, P. 0001– 0073) oraz transponuj¹cej j¹ ustawy z dnia 18 lipca 2005 r. Prawo wodne (art. 119. ust. 7 i 9), konieczne jest prowadzenie konsultacji publicznych w sprawie planu gospodarowania wodami na obszarze dorzeczy (na etapach: harmonogramu i programu prac zwi¹zanych ze sporz¹dzaniem planów, studium przegl¹du istotnych problemów gospodarki wodnej, projek-tu planu). Zadanie to nale¿y do Prezesa Krajowego Zarz¹du Gospodarki Wodnej. Udostêpnia on równie¿ materia³y Ÿród³owe wykorzystane do opracowania projektu planu gospodarowa-nia wodami na uzasadniony wniosek zainteresowanych. Zgodnie z art. 102 Prawa wodnego bazê danych hydrologicznych prowadzi Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, zaœ bazê danych hydrogeologicznych – PIG. Centralna Baza Danych Hydrologicznych IMiGW stano-wi sk³adow¹ Centralnej Bazy Danych Historycznych (CBDH). Dane z d³u¿szych okresów s¹ udostêpniane odp³atnie przez Sekcjê Udostêpniania Danych, Opinii i Ekspertyz Oœrodka Baz Danych IMiGW. Stosownie do dyrektywy 2007/60/WE w sprawie oceny ryzyka powodzio-wego i zarz¹dzania nim, w art. 117 Prawa wodnego zosta³y zawarte zasady tworzenia planu ochrony przeciwpowodziowej oraz przeciwdzia³ania skutkom suszy. W rozdziale 6 Prawa wodnego zosta³ okreœlony zakres i zasady udostêpniania danych katastru wodnego. Kataster ten jest udostêpniany do wgl¹du bezp³atnie (art. 155, pkt 2) oraz odp³atnie poza miejscem prowadzenia (art. 155 pkt 3 i 4). Wysokoœæ op³at za wyszukiwanie informacji okreœla rozpo-rz¹dzenie Ministra Œrodowiska z dnia 5 czerwca 2007 r. w sprawie szczegó³owych stawek op³at za udostêpnianie informacji o œrodowisku i jego ochronie oraz sposobu uiszczania op³at (D.U. 2007, nr 114, poz. 788). W rozdziale 6a Prawa wodnego zosta³y zawarte zasady prowadzenia i przekazywania danych z monitoringu wód. Dane monitoringu geochemiczne-go wód s¹ gromadzone w bazie GEONOS GIOŒ, sk¹d trafiaj¹ do WIOŒ. Na mocy upowa¿-nienia GIOŒ wyniki badañ s¹ udostêpniane zainteresowanym instytucjom przez PIG. S¹ one

równie¿ publikowane przez IOŒ/GIOŒ w serii wydawniczej Biblioteka Monitoringu Œrodo-wiska.

Mapa Podzia³u Hydrograficznego Polski (MPHP) jest udostêpniana w imieniu Ministra Œro-dowiska (posiadaj¹cego prawa w³asnoœci) przez Oœrodek Zasobów Wodnych IMiGW (posia-daj¹cy prawa autorskie) na zasadach odp³atnoœci (w zale¿noœci od rodzaju zamówienia).

Mapa hydrograficzna Polski 1: 50 000 jest udostêpniana przez CODGiK oraz WODGiK-i. Zasady jej udostêpniania reguluje ustawa prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 14 maja 1989 r. (ze zmianami) i rozporz¹dzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 14 listopada 2000 r. w sprawie wysokoœci op³at za czynnoœci geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a tak¿e za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego.

Dane meteorologiczne

Dane meteorologiczne (terminowe, dobowe, dekadowe, miesiêczne, roczne, wieloletnie) zgromadzone w Centralnej Bazie Danych Historycznych s¹ udostêpniane odp³atnie przez Zespó³ Ekspertyz, Opinii i Udostêpniania Danych Zak³adu Hydrologii Stosowanej IMiGW. Dane te s¹ równie¿ publikowane w Rocznikach Meteorologicznych.

Dane o pokryciu terenu

Dane o pokryciu terenu w Polsce w latach 1990, 2000 i 2006, zmianach u¿ytkowania ziemi pomiêdzy latami 1990 a 2000 i 2000 a 2006 gromadzone w bazach CORINE Land Cover s¹ udostêpniane przez Europejsk¹ Agencja Œrodowiska oraz GIOŒ. Dostêp do danych jest bezp³atny po podpisaniu umowy licencyjnej na wykorzystanie danych.

Dane o lasach

Cyfrowe dane przestrzenne z obszaru lasów pañstwowych s¹ udostêpniane z baz danych Systemu Informacji Lasów Pañstwowych (SILP), a w szczególnoœci z Leœnej Mapy Nume-rycznej. Korzystanie z baz danych SILP wymaga zawarcia umowy cywilnoprawnej, zawie-raj¹cej informacje o: rodzaju danych podlegaj¹cych udostêpnieniu, zakresie dalszego dopusz-czalnego przetwarzania lub udostêpniania danych, czasie, na jaki obowi¹zuje udostêpnienie, sposobie i zakresie kontroli nad wykorzystywaniem udostêpnionych danych, sposobie zwrotu wykorzystanych danych, a w przypadku wykorzystywania danych do opracowañ nauko-wych, mo¿liwoœci wykorzystania wyników tych opracowañ przez udostêpniaj¹cego dane oraz odp³atnoœci za udostêpniane dane lub odst¹pieniu od odp³atnoœci, z uwzglêdnieniem warunków zawartych w przepisach ustaw: o ochronie danych osobowych, o ochronie infor-macji niejawnych, rozporz¹dzenia Rady Ministrów z dnia 9 lutego 1999 r. w sprawie organi-zacji kancelarii tajnych, rozporz¹dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie podstawowych wymagañ bezpieczeñstwa sieci teleinformatycznych.

Planowanie przestrzenne

Studia uwarunkowañ i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego s¹ obligatoryjnie udostêpniane w urzêdach miast i gmin na podstawie przepisów zawartych w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzen-nym z dnia 27 marca 2003 r. Wgl¹d do nich jest bezp³atny.

Akty prawne ograniczaj¹ce dostêp do danych

Podstawowymi aktami ograniczaj¹cymi zakres udostêpnianej informacji s¹: ustawa z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych oraz ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Pierwsza z nich w za³¹czniku nr 1 podaje wykaz 59 rodzajów informacji, które mog¹ stanowiæ tajemnicê pañstwow¹. Wiêkszoœæ wymienionych rodzajów informacji nie ma charakteru przestrzennego. Wœród danych, które mog¹ byæ oznaczane klauzul¹ „œciœle tajne”, zosta³a wymieniona lokalizacja, wyposa¿enie, w³aœciwoœci obronne stanowisk kierowania pañstwem i dowodzenia Si³ami Zbrojnymi w czasie zagro¿enia pañ-stwa lub wojny (pkt. 3). Jako tajne mog¹ byæ natomiast oznaczane dane dotycz¹ce budowy, zarz¹dzania oraz funkcjonowania systemów i sieci telekomunikacyjnych, teleinformatycz-nych i pocztowych s³u¿¹cych do przekazywania informacji niejawteleinformatycz-nych (pkt. 10); wojskowe mapy specjalne i fotodokumenty przedstawiaj¹ce uczytelnione obiekty in¿ynieryjne terenu prognozowanych rejonów i kierunków dzia³añ wojennych (pkt 12); wspó³rzêdne obiektów usytuowanych na terenach zamkniêtych; ortofotomapy oraz wysokorozdzielcze zdjêcia sa-telitarne (sic ?!) tych obiektów (pkt 14); informacje o rodzaju, charakterze i przeznaczeniu obiektów na terenach zamkniêtych (pkt 15). Natomiast w ustawie o ochronie danych osobo-wych zasady udostêpniania danych osoboosobo-wych osobom lub podmiotom uprawnionym do ich otrzymania na mocy przepisów prawa lub na pisemny, umotywowany wniosek zosta³y okre-œlone w art. 29, a zasady odmowy udostêpniania tych danych w art. 30. Odmowa dotyczy jedynie sytuacji, w której udostêpnienie danych powoduje: ujawnienie tajemnicy pañstwo-wej, zagro¿enie dla obronnoœci i bezpieczeñstwa pañstwa, zagro¿enie ¿ycia i zdrowia ludzi, podstawowego interesu gospodarczego lub finansowego pañstwa albo istotne naruszenie dóbr osobistych.

Polityka licencji

Czêsto w odniesieniu do danych przestrzennych gromadzonych przez wiele instytucji stosuje siê politykê licencji udzielanych przez agencje miêdzynarodowe i konsorcja wielona-rodowe (bazuj¹ce na prawie obowi¹zuj¹cym w innych krajach), przy czym licencje mog¹ byæ bezp³atne (np. CORINE Land Cover czy dane gromadzone przez tzw. „spo³ecznoœci u¿ytkowników”) lub p³atne jak to ma miejsce w przypadku danych satelitarnych.

Podstawê prawn¹ udostêpniania danych satelitarnych stanowi¹ regulacje prawa miêdzy-narodowego (m.in. ratyfikowany przez Polskê Traktat o Przestrzeni Kosmicznej z dnia 27 stycznia 1967 r. z póŸniejszymi zmianami; Rezolucja ONZ Zasady dotycz¹ce teledetekcji Ziemi z kosmosu z dnia 11 kwietnia 1986 r. z aneksem z dnia 3 grudnia 1986 r. 1 _oraz rezolucje szczegó³owe). Stosownie do zawartych w nich przepisów dane satelitarne pocho-dz¹ce z misji cywilnych s¹ dostêpne dla odbiorców ze wszystkich krajów. Zabronione jest odmawianie ich udostêpnienia ze wzglêdów politycznych, ideowych, rasowych, religijnych oraz pod pretekstem spraw zwi¹zanych z bezpieczeñstwem. Nie wolno ich cenzurowaæ, ani degradowaæ ich jakoœci. Przepisy te znajduj¹ siê w czêœciowej sprzecznoœci z punktem 14 za³¹cznika 1 do ustawy o ochronie informacji niejawnych, w którym jako informacjê, która mo¿e byæ opatrzona klauzul¹ „tajne” wymieniono wysokorozdzielcze zdjêcia satelitarne,

za-1 _{Principles Relating to Remote Sensing of the Earth from Outer Space, The General Assembly, New York,} 11 April 1986, Appendix of 3 December 1986.

wieraj¹ce obraz obiektów na terenach zamkniêtych. Sformu³owanie takie mog³oby byæ uza-sadnione jedynie w przypadku danych satelitarnych uzyskanych z misji wojskowych.

Instrumentami ograniczaj¹cymi rozpowszechnianie danych satelitarnych s¹ prawa autor-skie, prawa w³asnoœci intelektualnej oraz polityka licencji udzielanych przez konsorcja multi-narodowe, które udostêpniaj¹ te dane na zasadach komercyjnych. Wszystkie firmy dzia³aj¹-ce na terenie Europy proponuj¹ u¿ytkownikom zawieranie lidzia³aj¹-cencji na zasadach przez nie okreœlonych. Rozwi¹zanie to wykazuje wiele analogii do licencji na oprogramowanie komer-cyjne. S¹ to licencje ograniczone, nieprzenoszalne, niewy³¹czne2_{. Wszystkie firmy} dopusz-czaj¹ jednak prowadzenie negocjacji w sprawie zawarcia licencji opartej na zasadach innych ni¿ standardowe. Jest regu³¹, i¿ firmy zajmuj¹ce siê pozyskiwaniem i udostêpnianiem danych satelitarnych zastrzegaj¹ dla siebie prawo w³asnoœci, prawa autorskie i w³asnoœci intelektual-nej udostêpnianego produktu. Przedmiotem licencji nie jest zatem przeniesienie prawa w³a-snoœci, lecz jedynie udostêpnienie danych lub produktów. Konsekwencj¹ przyjêtego rozwi¹-zania jest mo¿liwoœæ ingerencji udostêpniaj¹cego w sposób u¿ytkowania przedmiotu licencji. Wszyscy licencjodawcy zabraniaj¹ upowszechniania, odsprzedawania, przekazywania, pu-blikowania i wystawiania na stronach internetowych ich danych i produktów satelitarnych w postaci oryginalnej oraz na przenoszenie licencji na inny podmiot lub udzielanie mu sublicen-cji. Dlatego te¿ bardzo utrudnione jest w³¹czanie danych satelitarnych do zasobów narodo-wych instytucji kartowania. Wiêkszoœæ firm zajmuj¹cych siê dystrybucj¹ danych i produk-tów satelitarnych zastrzega sobie równie¿ prawa autorskie do produkproduk-tów wzbogaconych, zawieraj¹cych fragmenty oryginalnych danych lub produktu, b¹dŸ produktów pokrewnych. Wyj¹tek stanowi stanowisko firmy Eurimage S. p A., traktuj¹cej tworzenie obrazowych map satelitarnych jako dzia³alnoœæ autorsk¹. Eurimage, Spot Image, regionalni partnerzy SIGN oraz INNOTER GIA traktuj¹ autorskie, oryginalne lub innowacyjne przetworzenia danych satelitarnych jako produkt bêd¹cy w³asnoœci¹ ich autora. Kryteria umo¿liwiaj¹ce przeprowa-dzenie cezury pomiêdzy produktem wzbogaconym a produktem autorskim zosta³y stosun-kowo najdok³adniej okreœlone w licencji Eurimage. Nieco mniej precyzyjnie zosta³y one po-dane w licencjach sieci SIGN.

Istniej¹ca obecnie sytuacja prawna w zakresie kszta³towania zasad udostêpniania danych satelitarnych charakteryzuje siê znaczn¹ przewag¹ inicjatywy firm dostarczaj¹cych danych i produktów satelitarnych, co jest spowodowane w znacznym stopniu wielonarodowym charakterem ich dzia³alnoœci oraz stopniem opanowania przez nie rynku.

Podsumowanie

Wsród wielu aktów prawnych reaguluj¹cych dostêp do danych przestrzennych kluczo-we znaczenie maj¹ trzy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady, a mianowicie: dyrekty-wa 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystydyrekty-wania informacji sektora publicznego, dyrektywa 2003/4/WE w sprawie publicznego dostêpu do informacji dotycz¹cych œrodowi-ska oraz dyrektywa 2007/2/WE ustanawiaj¹ca infrastrukturê informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE). Dyrektywom odpowiadaj¹ odpowiednie ustawy, opra-cowane w procesie transpozycji prawa europejskiego do prawa krajowego. Najistotniejsze

2 _{Licencje wy³¹czne s¹ zawierane jedynie z firmami prowadz¹cymi stacje odbioru danych oraz s³u¿bami} wywiadu.

ustalenia ww. dokumentów dotycz¹ ponownego i bezp³atnego wykorzystania informacji gro-madzonej przez administracjê publiczn¹ oraz powszechnego i nieop³atnego dostêpu do zbiorów danych przestrzennych, w szczególnoœci do realizacji polityki odnoœnie do œrodowiska. Tym samym racjonalizuje siê koszty zbierania, gromadzenia i wykorzystania danych przez organy administracji publicznej oraz przyspiesza podejmowanie decyzji w wielu kluczowych kwe-stiach. Brak aktów prawnych zapewniaj¹cych transpozycjê do prawa krajowego traktatów miêdzynarodowych, podpisanych i ratyfikowanych przez Polskê, oraz zbyt ogólne sformu³o-wania niektórych aktów prawa krajowego mo¿e powodowaæ (zw³aszcza w przypadku nadin-terpretacji tych ostatnich) sprzecznoœci pomiêdzy prawem miêdzynarodowym i narodowym (vide przepisy dotycz¹ce danych satelitarnych zawarte w Traktacie o Przestrzeni Kosmicznej i ustawie o ochronie informacji niejawnych). Polityka licencji firm wielonarodowych w zakresie udostêpniania danych mo¿e komplikowaæ równie¿ realizacjê niektórych zadañ zawartych w przepisach resortowych (m.in. ustawie prawo geodezyjne i kartograficzne).

Abstract

Access to spatial data in Poland is regulated by national law, EU directives, international law, as well as by the license agreement policy of international agencies and multinational corporations. The most important EU regulations integrated into the national law system are Directives of the European Parliament and the Council: EU 2003/4/EC on public access to environmantal information, 2003/98/ EC on the re-use of public sector information, and 2007/2/EC establishing an Infrastructure for Spatial Information in the European Community (INSPIRE). In the Polish national legal system there are 4 groups of different laws: (1) acts regulating general rules of access to spatial data (i.a. law on access to public information of 6 September 2001, law on spatial data infrastructure), (2) laws regulating detailed rules of access to spatial data (so called ‘department’ laws and secondary provi-sions, i.a.: Geodesy and Cartography Law; Environmental Protection Law; the ordinance of the Minister of Environment of 18 June, 2007 on procedure for access to the environmental information, Geological and Mining Law; Water Law; Aviation Law; acts on: Environmental Inspection, Protec-tion of Envirinment, Sea Areas of Poland and Maritime AdministraProtec-tion, Public Roads, Railway Trans-port, Planning and Spatial Organization), (3) laws restricting access to spatial data (i.e. Law on Protection of Secret Information of 22 January 1999; Law on Protection of personal data of 29 August 2009), (4) laws concerning employment of information technologies (i.e. Law on informatization of activities of subjects performing public tasks of 17 February 2005 with secondary provisions). The access to remote sensing data in Poland is influenced by international law (Outer Space Treaty of 17January 1967 with amendments, United Nations Resolution on Principles Relating to Remote Sen-sing of the Earth from Outer Space of 11 April 1986 with Appendix of 3 December 1986, and 11 others resolutions concerning detailed remote sensing matters). Additional legal instruments limiting access and data proliferation are national copyright and intellectual property laws, as well as license agre-ement policy of international agencies (i.a. EEA) and multinational corporations (i.a. multinational remote sensing data and products providers), based on law systems of other countries.

dr Dariusz Dukaczewski dariusz.dukaczewski@igik.edu.pl tel.: +48 22 329 19 70

doc. dr hab. in¿. El¿bieta Bielecka elzbieta.bielecka@igik.edu.pl tel.: +48 22 329 19 84