371
do o tw artego okna, by s p o jr z e ć na u lu b io n y , skąpany w sło ń c u ogród . W c i s z y p op ołu d n ia p o p a tr z y ł na bujną r o ś lin n o ś ć ogrodu i r z c k ł do g o s p o s i: "P opatrz, l e j e " . Osunął s i ę i z g a s ł na w ie k i . Dnia 29 czerw ca pochowano go w ojczy sty m R oding.
N ajtrw alszym pomnikiem, uw ieczniającym pamięć S tu ib e r a , będą zapewne n ie prace wyżej wymienione i inn e podane w je g o b i b l i o g r a f i i , a le nowe Opracowanie " P a tr o lo g ii" A lta n e r a . Pod je g o redak cyjną o p iek ą w y szły ju ż dwa j e j k o le jn e wydania /V I w i9 6 6 i VII w 1 9 7 8 / w iążąo je g o nazw isko z tym, mającym ju ż d z iś światowy z a s i ę g , p o d ręczn ik iem . 0 tym dotąd z rozmysłem n ie mówiłem, bo t a sprawa wymaga s z e r s z e g o i b a r d z ie j s z c z e g ó łowego om ówienia. Wrócę do n ie j niebawem.
Andrzej Bober SJ
KS. DR JERZY LANGMAN /1 9 0 3 - 1 9 8 2 /
Dnia 18 s t y c z n ia 1982 r . w rzym sk iej p o l i k l i n i o e G em elli zmarł w wieku 79 l a t je d e n z n ie lic z n y c h p o ls k ic h doktorów a r c h e o lo g ii c h r z e ś c i j a ń s k ie j , w i e l k i e n t u z j a s t a antyku c h r z e ś c i ja ń s k ie g o , znany o r g a n iz a to r przechadzek po zabytkowych m ie j s
-i oach s ta r o ż y tn e g o Rzymu, k s .J e r z y Langman .
Urodzony 3 i VII i9 0 3 r . w K rakowie, w r o d z in ie a r t y s ty r z e ź b ia r z a , stu d io w a ł n ajp ierw h i s t o r i ę s z t u k i na U n iw er sy tecie J a g ie llo ń s k im , potem z a ś praoował ja k o k u s to sz Muzeum Ś lą s k ie g o w K atow icach, g d z ie organ izow ał d z i a ł e t n o g r a fic z n y , a w 1931 r u r z ą d z ił 2 wystawy: s z t u k i r e l i g i j n e j i d z i e ł J u lia n a F a ła ta . W la ta c h t r z y d z ie s t y c h pracow ał początkowo w r o z g ło ś n i P o ls k ie
go Radia w K atow ioach, g d z ie b y ł k ierow n ikiem programów l o k a l nej r a d i o s t a c j i , n a s tę p n ie z a ś w Polskim Radio w W arszawie, w ch a ra k terze o d p o w ied zia ln eg o za o g ó ln o p o ls k ie audycje r e l i g i j n e . Jako r e p o r te r radiowy w y jeżd ża ł do Rzymu, skąd r e l a c j o nował k ilk a k r o t n ie u r o c z y s t o ś c i k o ś o ie ln e z Watykanu /n p . w 1938 r . k a n o n iza cję św. A ndrzeja B o b o li, w i9 3 9 r . pogrzeb P iu s a XI i wybór P iu sa X I I / . Aresztowany w c z a s ie wojny przebywał p rzez 4 l a t a w obozach k oncen tra cy jn y ch w Mauthausen i
Buohen-1 Zob. obszerny n ek ro lo g : k s .F .P ła c z o k , K s.P r o fe so r dr J erzy Langman /1 9 0 3 -1 9 8 2 /, RBL 3 5 /1 9 8 2 /2 9 3 -2 9 6 .
w a ld z ie , a po w yzw olen iu p r z e n i ó s ł s i ę do Rzymu, g d z ie w I 9 5 i r u k o ń c z y ł na U n iw e r s y te c ie G regoriań sk im s t u d ia t e o l o g i c z n e ze sto p n ie m lic e n c j a c k im i p r z y j ą ł ś w ię o e n ia k a p ła ń s k ie . Obok s t u diów t e o lo g ic z n y c h p o s ia d a ł d o k to r a t z h i s t o r i i s z t u k i ,u z y s k a ny w 1947 na UJ", ora z d o k to r a t z a r c h e o l o g i i c h r z e ś c i j a ń s k i e j , uzyskany w 1960 r . po s t u d ia c h s p e c j a l i s t y c z n y c h na P ap iesk im I n s t y t u c i e A r c h e o lo g ii C h r z e ś c ij a ń s k ie j w Rzymie*^. P r z e z d łu g i e l a t a u c z y ł p ó ź n ie j a r c h e o l o g i i c h r z e ś c i j a ń s k i e j , n a jp ie r w na p a p ie sk im u n iw e r s y t e c ie A ngelicum w Rzymie /1 9 6 0 - 1 9 7 0 / , po tem z a ś / d o j e ż d ż a j ą c / na P a p ie sk im W y d zia le T e o lo g ic z n y m w Kra kow ie / 1 9 7 0 - 1 9 7 8 / .
N a jb a r d z ie j i n t e r e s u j ą c ą go d z ie d z in ą b y ła w c z e s n o c h r z e ś c ij a ń s k a s z tu k a s e p u lk r a ln a , b a z y l i k i rzym sk ie i katakumby^. Na ic h tem at z ogromną e r u d y c ją i entuzjazm em p o t r a f i ł mówić c a ły m i g o d z in a m i. Znane b y ły w sz y stk im Polakom w Rzymie o r g a nizow ane p r z e z n ie g o b e z in t e r e s o w n ie n i e d z i e l n e p r z e c h a d z k i po sta r o ż y tn y m R zym ie, p o d c z a s k tó r y c h w g a w ęd zia rsk im s t y l u , z dowcipem i humorem p r z e le w a ł zebranym słu ch a czo m swą w ied zę i u m iłow an ie pam iątek p r z e s z ł o ś c i . W skazywał p rzy tym s k r z ę t n i e na w s z o lk ie p o lo n ic a i w ię z y z k u lt u r ą p o ls k ą , w ykazując s i ę gorącym p a tr io ty z m e m . J e g o 2-p ok ojow e m ie s z k a n ie b y ło j e d nym w ie lk im muzeum, pełnym p o ls k ic h p a m ią tek i s tu d ió w .
P r z e z śm ie r ć t e g o c z ło w ie k a w w y t a r t e j s u t a n n ie an tyk c h r z e ś c i j a ń s k i w P o ls c e p o n ió s ł n ie w ą t p liw ie dużą s t r a t ę . B ył on tym, k tó r y w każdym ,przybyw ającym do W iecznego M ia s ta , Po la k u o h o ia ł r o z p a l i ć żą d z ę p o s z u k iw a n ia , s tu d io w a n ia i u m iło w an ia n a j s t a r s z y c h pomników c h r z e ś c ij a ń s t w a . Choć spoczyw a z d a la od O jczyzny na podrzymskim cm entarzu Prima P o r ta , t o j e d nak ż y j e on n a d a l w p a m ię c i i s e r c a c h w i e l u p o l s k i c h sympatyków a n tyk u c h r z e ś c i j a ń s k i e g o .
k s . S t a n is ła w Longosz 372
-2 Na p o d sta w ie p r a c y : " N i e i s t n i e j ą c y k o ś c i ó ł ś ś . M ich ała i J ó z e f a n ie g d y ś K arm elitów Dosyoh w K rakow ie", r p s c y t . p rzez W .T a ta r k ie w ic z a w:"Czarny marmur w K rakowie,Kraków 1 9 5 2 ,1 2 6 . 3 Na p o d sta w ie p r a c y : " C a ta lo g o d e l l e r a p p r e s e n t a z io n i d i
Buon P a sto reT
4 Por.Katakumby C om m odllli - Nowe o d k r y c ie w R zym ie, TP 14 /i9 6 O /n r 6 ,3 ; Zmiana p o j ę c i a Boga u s t a r o ż y t n y c h Rzymian i p ie r w s z y c h c h r z e ś c ij a n ,w : T e o lo g ia nauką o B ogu. K ongres Teologów P o ls k ic h , Kraków i 9 7 7 , 3 6 6 -3 6 7 .
