Historia medycyny i diagnostyki laboratoryjnej
Karta opisu przedmiotu
Informacje podstawowe
Jednostka organizacyjna Wydział Farmaceutyczny Kierunek studiów Analityka Medyczna Poziom kształcenia jednolite magisterskie Forma studiów stacjonarne Profil studiów praktyczny Dyscypliny
Nauki farmaceutyczne
Przedmiot powiązany z badaniami naukowymi Tak
Cykl dydaktyczny 2021/22
Rok realizacji 2021/22
Języki wykładowe Polski
Blok zajęciowy
obowiązkowy do zaliczenia w toku studiów Obligatoryjność
obowiązkowy
Forma weryfikacji uzyskanych efektów uczenia się zaliczenie na ocenę
Grupa zajęć standardu
C. Nauki behawioralne i społeczne
Koordynator przedmiotu
Agnieszka Rzepiela
Prowadzący zajęcia Agnieszka Rzepiela
Okres Semestr 1
Forma weryfikacji uzyskanych efektów uczenia się zaliczenie na ocenę
Forma prowadzenia i godziny zajęć wykład: 15
Liczba
punktów ECTS 1.0
Cele kształcenia dla przedmiotu
C1 Zapoznanie studentów z etapami rozwoju medycyny, farmacji i diagnostyki laboratoryjnej.
C2 Przekazanie wiedzy na temat najważniejszych odkryć z dziedziny nauk medycznych oraz uczonych, mających wpływ na rozwój medycyny, farmacji i diagnostyki.
C3 Wskazanie źródeł historycznych do poznania dziejów nauk medycznych.
2 / 5 Efekty uczenia się dla przedmiotu
Kod Efekty w zakresie Kierunkowe efekty
uczenia się Metody weryfikacji Wiedzy – Student zna i rozumie:
W1 historyczny postęp myśli lekarskiej oparty
na doskonaleniu technik diagnostycznych C.W1 test
W2 istotne odkrycia naukowe dotyczące diagnostyki, leczenia oraz profilaktyki chorób w różnych okresach
historycznych C.W2 test
W3
kierunki rozwoju diagnostyki laboratoryjnej, a także rozwoju historycznej myśli filozoficznej oraz etycznych podstaw rozstrzygania dylematów moralnych,
związanych z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego i innych zawodów medycznych
C.W5 test
W4 nowe osiągnięcia medyczne i procesy je kształtujące oraz czołowych przedstawicieli medycyny polskiej
i światowej C.W3 test
Bilans punktów ECTS
Rodzaje zajęć studenta Średnia liczba godzin* przeznaczonych na zrealizowane rodzaje zajęć
wykład 15
przygotowanie do sprawdzianu 10
Łączny nakład pracy studenta Liczba godzin
25
Liczba godzin kontaktowych Liczba godzin
15
* godzina (lekcyjna) oznacza 45 minut
Treści programowe
Lp. Treści programowe Efekty uczenia się dla
przedmiotu Formy prowadzenia zajęć
1. Medycyna starożytnej Grecji i Rzymu, najważniejsze szkoły medyczne, elementy diagnostyki w dziełach
Hipokratesa, Galena, Celsusa. W1, W2, W3 wykład
2.
Medycyna i farmacja średniowieczna (arabska i chrześcijańska); szkoły medyczne w Salerno i Montpellier; sposoby diagnozowania i opieki nad chorymi.
W1, W2, W3 wykład
3. Nauki medyczne w XVI i XVII w.; wpływ anatomii na diagnostykę; znaczenie jatrochemii; metody diagnostyczne (np.mikroskop).
W1, W2, W3 wykład
4. Kierunki rozwoju medycyny w XVIII – XIX w.; metody badania krwi i moczu; zastosowanie barwników i
odczynników w diagnostyce. W1, W2, W3 wykład
5. Początki i mikrobiologii i wirusologii lekarskiej. W1, W2, W3 wykład
6. Rozwój bakteriologii (od drugiej połowy XIX wieku),
rozwój antyseptyki i aseptyki. W1, W2, W3, W4 wykład
7. Dzieje i rozwój medycyny laboratoryjnej na ziemiach
polskich. W1, W2, W3, W4 wykład
Informacje rozszerzone
Metody nauczania:
Analiza tekstów, Film dydaktyczny, Wykład, Wykład z prezentacją multimedialną
Rodzaj zajęć Formy zaliczenia Warunki zaliczenia przedmiotu
wykład test Udział w wykładach, zaliczenie testu na ocenę pozytywną, zapoznanie się z ekspozycją Muzeum Farmacji UJ CM
Dodatkowy opis
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest opanowanie materiału z wykładów oraz zapoznanie się z ekspozycją Muzeum Farmacji UJ CM (w wypadku braku innej możliwości w formie zdalnej) oraz napisanie na ocenę pozytywną testu (poniżej podana punktacja), który ma na celu sprawdzenie wiedzy w ramach przedmiotu "Historia medycyny i diagnostyki
laboratoryjnej"przekazanej przy użyciu wszystkich wymienionych tu metod, a więc w formie: wykładu z prezentacją multimedialną i filmu dydaktycznego.
Test pisemny obejmuje 15 pytań. Obowiązuje następująca punktacja:
13-15 pkt. - oceba bardzo dobra 10-12 pkt. - ocena dobra 7-9 pkt. - ocena dostateczna
Poniżej 7 pkt. - ocena niedostateczna, brak zaliczenia
Dopuszcza się ocenę z plusem w przypadku stopni: dostateczny i dobry.
Wymagania wstępne i dodatkowe
Znajomość historii, biologii i chemii i na poziomie szkoły średniej.
4 / 5 Literatura
Obowiązkowa
T. Brzeziński (red.), Historia medycyny (wyd. IV), Warszawa 2004.
1.
J. Supady, Medycyna w czasach antycznych i średniowiecznych, Tarnów, 2020.
2.
R. Rembieliński, B. Kuźnicka, Historia farmacji, Warszawa 1987.
3.
R.W. Gutt, Dzieje nauki o krwi, Warszawa 1975.
4.
W. Brock: Historia chemii. Warszawa 1998.
5.
R. Gutt: O chemii w medycynie. „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 1975 s. 187-193.
6.
A. Magowska, "Analityka bez przyszłości" - problemy diagnostyki laboratoryjnej w Polsce w latach 1945-1979, [w:]
7.
Zawody diagnosty laboratoryjnego i felczera na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, red. B. Urbanek. Warszawa 2011, s.
277-284.
A. Magowska, Analityka medyczna jako element polityki w dziedzinie zdrowia publicznego w Polsce w latach 1918-1939, 8.
[w:] Zawody diagnosty laboratoryjnego i felczera na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, red. B. Urbanek. Warszawa 2011, s. 207-211.
Dodatkowa
W. Szumowski, Historia medycyny filozoficznie ujęta (wyd. III), Warszawa 1994.
1.
A. S. Lyons, R.J. Petrucelli, Ilustrowana historia medycny, Warszawa 1996.
2.
F. Lebrun, Jak dawniej leczono. Lekarze, święci i czarodzieje w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1997.
3.
A. Drygas, Zarys dziejów farmacji z elementami zagadnień metodologicznych dla studentów farmacji, Gdańsk 1994.
4.
J. Thorwald, Dawna medycyna. Jej tajemnice i potęga, Kraków 2018.
5.
Z. Gajda, Do historii medycyny wprowadzenie, Kraków 2011.
6.
B. Urbanek (red.), Zawody diagnosty laboratoryjnego i felczera na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, Warszawa 2011.
7.
G. Vigarello, Historia zdrowia i choroby - od średniowiecza do współczesności, Warszawa 1997.
8.
Z. Bela, Wybrane starodruki w bibliotece Muzeum Farmacji UJ, "Forum Bibliotek Medycznych" 2015, nr 1.
9.
K. Klimasz, P. Tomasik, Rozwój diagnostyki laboratoryjnej w polskich ośrodkach akademickich do 1939 roku, "Sensus 10.
Historiae", 2016, nr 3 i 4.
B. Halioua, Histoire de la médecine, Elsevier Masson 2009.
11.
B. Seyda, Dzieje medycyny w zarysie, Warszawa 1973.
12.
Standard kształcenia - efekty uczenia się
Kod Treść
C.W1 historyczny postęp myśli lekarskiej oparty na doskonaleniu technik diagnostycznych
C.W2 istotne odkrycia naukowe dotyczące diagnostyki, leczenia oraz profilaktyki chorób w różnych okresach historycznych
C.W3 nowe osiągnięcia medyczne i procesy je kształtujące oraz czołowych przedstawicieli medycyny polskiej i światowej
C.W5 kierunki rozwoju diagnostyki laboratoryjnej, a także rozwoju historycznej myśli filozoficznej oraz etycznych podstaw rozstrzygania dylematów moralnych, związanych z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego i innych zawodów medycznych
