Dziennik Bydgoski, 1931, R.25, nr 217

(1)

Cena egz. ² 0 groszy. Nakład 40000 egzemplarzy. ^DziS 20 ^stron.

DZIENNIK

Wychodzi ^codziennie ^z wyjątkiem ^niedziel ⁱ świąt.

BYDGOSKI

Do ,,Dziennika" dołącza się ^co tydzień TYGODNIK SPORTOWY".

Redakcja ôtwarta ôd godziny ^8—12 przed południem ⁱ ôd ^5—6 po południu*

Redaktor naczelny przyjmuje ^od godziny ^11-12 przed południem.

Rękopisów niezamówionych ^nie ^zwraca się.

Redakcja ⁱ Administracja ^w Bydgoszczy, ulica Poznańska 12/14.

Filje: ^w Bydgoszczy, ^ul. ^Dworcowa⁵ ^- ^w Toruniu, ul. Mostowa 17 w Grudziądzu, ^ul. ^Groblowa ^5.

Przedpłata wynosi ^w ekspedycji ⁱ agenturach ^{3.15 zł.} miesięcznie,

9.45 zł, kwartalnie; przezpocztę ^w^dom ^{3.54 zł.} miesięcznie, ^{10.61 zł.} kwartalnie.

Pod opaską: ^w ^Polsce ^7.15 zł., ^za granicę ^{9.65 zł.} miesięcznie.

W razie wypadków, spowodowanych siłą wyższą, przeszkód ^w zakładzie, strajków itp., wydawnictwo ^nie odpowiada ^za dostarczanie pisma,

a abonenci niemają prawa do odszkodowania. ^'

Telefony^t Redakcja 328, Naczelny ^redaktor 316, Administracja 313, Buchalteria 1374. ^- Filje: Bydgoszcz 1299, ^699. ^Toruń 800, Grudziądz ^294.

Numer 217.

I

^BYDGOSZCZ, niedziela dnia 20 września 1931 r. Rok XXV.

Pozbywamy się

ukraińskiego ^bielma.

W kwestji ruskiej mieliśmy sąd usta

lony ^zaraz ^z powstaniem państwa pol

skiego.

Dużo nauczyły ^nas ^dawne dzieje ^Ko-

zaczyzny, ^a instynkt narodowy ostrze

gał, ^że ^młot pruski, ^nam najbliższy ⁱ najgroźniejszy, radby wziąść ^młode państwo polskie między swoje ^żelazo ^a ukraińskie kowadło.

To też, widząc ^w ^kresach ^wschodnich potężne płuco państwowe ⁱ bogaty ^teren rozwoju polskiej myśli, pracy i siły, ^zaś

w Rusinach najbliższych, wspólną zie

mię ⁱ historyczną dolę dzielących ^braci

— wołaliśmy ^stale ^o opiekę ⁱ sprawie

dliwość, jak ^nie mniej ^o myśl przewod

nią ^na tych ^ziemiach.

Wiedząc, ^że dobrobyt ^nie jest obo

jętną rzeczą dla uczuć patrjotyzmu, kładliśmy ^nacisk ^na gospodarczy rozwój kresów, wyposażonych ^w bogactwa rol

ne i skarby przemysłowe, leżące ^za cza

sów zaborczych ^w dużej ^mierze odło

giem.

Nie głosiliśmy nigdy ^haseł wynarodo

wienia. Z własnych doświadczeń wie

my ^o zwodniczej ^ich sile, nadto sprzeci

wia się ^im ewangelia miłości, obowiązu

jąca ^nas nietylko ^w życiu prywatnem, ale i publicznem.

Żądaliśmy dla Rusinów przedewsżyst-

kiem sprawiedliwości społecznej, opie

ki prawa, poszanowania ⁱ pieczy ^{dla ich} języka, obyczaju, kultury, dźwigającej

się dopiero ^na poziomy.

Ale ^z drugiej strony przeciwstawialiś

my się zdecydowanie politycznym mrzonkom, dającym się ^unosić ukraiń

skiej ^fali.

Z ziem między ^Sanem ^a ^Zbruczem pragnęliśmy uczynić kraj bogaty ⁱ zado

wolony, będący polską ścianą ⁱ strażni

cą graniczną ^- ^niczem więcej. Tworze

nie tutaj zarodowej prowincji ukraiń

skiej, mającej się kiedyś rozprzestrze

nić ^w wielkie państwo, sięgające Kau

kazu ^— odrzucaliśmy ^zawsze.

Widzieliśmy ^w ^tem ^kość niezgody ^z Rosją, ^z którą pragniemy żyć ^w ^nieza- mąconych ^stosunkach sąsiedzkich. Do

strzegaliśmy nadto, ^że sławiona Wielka Ukraina leży przedewszystkiem ^w pla

nach niemieckich, pragnących ^mieć no

wy czterdziestemujonowy ^instrument polityczny ⁱ militarny przeciw ^Polsce.

Akurat tydzień ^temu opublikowaliśmy dokumenty stwierdzające, ^kto patrono

wał hajdamackim ^ruchawkom ^w Pol

sce. Odkryliśmy ^również spiskowe gniazdo ^ukraińskie ^na politechnice gdańskiej. ^I ^nie ^ma ^w ^tem ^nic nowego,

jest tylko ^dalsze ogniwo tego ^łańcucha knowań j współdziałań pruskich, któ

re wyłapał ⁱ ^światu ^obwieścił jeszcze przed wojną ^redaktor Krysiak.

Berlin, chełpiący się rycerskością ⁱ wiernością Niebelungów, mięszał się podstępnie ^w ^domowe sprawy wiedeń

skiego sojusznika, podsycając ^w jed

nych ^stronach ^ruch wszechniemiecki, ^w drugich ^ze szczególną lubością ukraiń

ski. To ostatnie zjawisko występuje szczególnie ^silnie ^u schyłku wojny świa

towej, kiedy Niemcy zalali okruchami swoich wojsk ^Południe Rosji, najdobit

niej jednak przejawiło się ^w ^stosunku do Polski, ^znowu wolnej, więc ^tem bar

dziej nienawidzonej.

Nie będziemy ^obnażać ^ran, zadanych

młodemu naszemu organizmowi pań

stwowemu przez wyprawę Kijowską.

Wyprawę podjętą ^z ^atamanem Petlurą, który ^mimo wyrzeczenia ^sie ^wschodnio-

przez Kijów! Chytry ^watażka wiedział, że gdyby stanął mocną nogą ^u Dniepru,

ziemie po San będą przędzej czy póź

niej ^dla ^Polski ^stracone. Od czego ^sza- bla kozacka i bagnet krzyżacki ^w ^od-

szkód, wyrządzonych ^na ^ziemiach

wschodnich przez naszych ^sanatorów, którzy, głosząc ^tam wojnę wybujałoś-

ciom narodowościowym,— rozprawili się przedewszystkiem ^z narodowością ⁱ ^lud-

Przeciwnie ^— pragniemy wskazać, ^że ukraińskie bielmo Spada ^coraz bardziej

z polskiego ^{oka. W} tej ^chwili, ^nie wska

zując ^na garstkę innych zapaleńców,

zaciemnia ono jeszcze prawie ^że tylko

Położenie gospodarcze Anglii

psuje

^sie ^z

godziny

^na

godzinę-

Złoto zaczęło ^znów odpływać ^z Londynu,

Londyn, ^{18. 9.} (PAT.) Sytuacja rządu brytyjskiego uległa'^w ^ostatnich ^dniach

bardzo poważnemu osłabieniu. Złożył się ^na ^to szereg przyczyn, ^z których przedewszystkiem zaważyły:

1) strajk marynarzy floty atlantyckiej;

2) kryzys wewnątrz gabinetu ^na ^tle kwestji wyborów,

3) ^wzrost bezrobocia. Cyfra bezrobot

nych przekroczyła ^2.800.090 ⁱ ^zbliża się

do 3 miljonów,

4) zużytkowanie kredytów zagranicz

nych.

Jak wiadomo, kredyt ⁵⁰ miljonów zu

żyty był mniej więcej przed miesiącem.

Konieczność zaciągnięcia nowych kre

dytów przyczyniła się ^do upadku rządu Labour Party. ^Z uzyskanego przez rząd obecny kredytu ⁸⁰ miljonów wyczerpa

no z uzyskanych ^w Ameryce ⁴⁰ milj. jnż

16 miljonów. ^'

Ponieważ wpływy ^skarbu ^bardzo spa

dły, ^a ^nowe wpływy ^na podstawie do

datkowego ^budżetu ^zaczną napływać dopiero ^w styczniu, rząd ^stoi przed ê- wentualnością rychłego wyczerpania ô- becnego kredytu, ^zwłaszcza ô île zajdzie

znowu potrzeba podtrzymania ^kursu

funta szterl.

Niebezpieczeństwo utrzymania ^kursu

fnnta stało się już ^dziś aktualne. Wsku

tek Wiadomości o spadku ^funta ^w No

wym Jorku i Holandji, odpływ ^złota roz

począł się ^na ^nowo. Wczoraj odpłynęło

złota na pół miljona ^funtów szterl., ^dziś

na sumę 1.781.748 funtów.

O ile zaś rząd ^zechce przeprowadzić konwersję pożyczki wojennej, którą ^to

minister Snowden oficjalnie oznajmił wczoraj ^w ^izbie gmin, ^to będzie ^musiał zaciągnąć specjalną pożyczkę zagranicz

ną ^na przeprowadzenie tej kowersji. ^U^- zyskanie takiej pożyczki ^może ^okazać się bardzo trndne.

Tymczasem ^na giełdzie londyńskiej panował ^dziś silny niepokój. Angielskie papiery państwowe ^w tej ^liczbie ⁱ po

życzka wojenna spadły, ^a ^różnica kur

su dziewięciu głównych obligacyj pań

stwowych pomiędzy ^dniem wczorajszym

a dzisiejszym wynosiła ⁶⁴ miljony fun

tów^.

W związku ^z krytyczną sytuacją od

było się dziś po południu ^dłuższe posie

dzenie gabinetn, ^na którym ^nie powzię

to jeszcze decyzji, ^w jaki sposób opano

wać pogarszającą się raptownie sytuację.

Dlaczego hitlerowcy ^bili 2yd6w ^w ^Berlinie?

Bogactwo żydowskie ^sola ^w ^oku zubożałego proletariatu niemieckiego.

- ~ (Telefonem ^od własnego korespondenta) Berlin, ^{19. 9.} ^{Za udział} ^w ^ekscesach

antyżydowskich ^w ^dniu żydowskiego Nowego ^Roku ^w ubiegłą sobotę przy

chwyconych ^zostało przez policję ber

lińską ⁴⁴ demonstrantów hitlerowskich.

W dniu wczorajszym ³⁴ stanęło przed doraźnym sądem ławniczym. ^Pozostali

10 staną przed sądem ^dla małoletnich.

Rozprawa wczorajsza poświęcona zo

stała wyłącznie przesłuchaniu oskarżo

nych. ^Procesowi asystuje ³ tuziny spra

wozdawców _prasy żargonowej, wycho

dzącej ^w Ameryce ⁱ ^w ^Polsce. ^Pozatem reprezentowaną jest strategicznie roz

mieszczona na kuli ziemskiej prasa ży

dowska, wszystkich warjantów, ^która sądowy epilog ^na Kurfurstendamm gwał

townie usiłuje rozdymać conajmniej ^do

rozmiaru drugiej afery ^Bailisa.

Oskarżeni bronieni są przez 3 adwo

katów, wydelegowanych przez partję

narodowo ^- socjalistyczną. ^Jako głó

wnych prowodyrów pogromu wyszcze

gólnia prokurator ^czterech hitlerowców, dowódców oddziałów szturmowych, ^o-

raz jednego przywódcę Jungstahlhelmu.

Wśród oskarżonych reprezentowane są

najróżnorodniejsze zawody: pomocnicy handlowi, piekarze, rzeźnicy, inżyniero

wie, studenci, robotnicy ^itd.

Z zeznań wszystkich oskarżonych wynikać ^ma, ^że ^w krytycznym ^dniu

znaleźli się ^na Kurfurstendamm przy

padkowo ^bez chęci demolowania ka

wiarni Reimanna, będącej skupieniem żydowskich ^literatów ⁱ artystów ⁱ ^doja

kichkolwiek ekscesów ^z reguły ^żaden oskarżony się ^nie przyznaje. Konsek

wentne przestrzeganie przez nich pe

wnej taktyki ⁱ zapowiedź, ^że ^{obrona nie} puści płazem tej sposobności ^do propa

gandowego wykorzystania procesu

w duchu antysemickim jest zgóry upla-

nowaną metodą partji ^narodowo ^- so

cjalistycznej.

Każdy ^z przesłuchiwanych zabar

wia swe zeznania ^w swoisty sposób, czę

stokroć bardzo silnie przemawiający

do niemieckiego sposobu myślenia. Nie

jaki ^Schulz oświadczył, ^że ^udał się ^na Kurfurstendamm, ażeby obejrzeć ^sobie ,,galicyjski Sylwester". ^Rzeźnik Koch, przy którym ^znaleziono składany nóż, wybrał się ^na Kurfurstendamm, ażeby żydowskim ^klientom ^swoim życzyć ,,Dosiego ^Roku". ^Niejaki ^Ponke, zastęp

ca dowódcy ^oddziałów szturmowych, zeznaje, ^że ^udał się ^z kolegami swymi bezrobotnymi ^na Kurfurstendamm, aże

by obwieszonym ^zlotem ⁱ brylantami żydom wykazać, ^{że są} ludzie, którzy li

teralnie głodują. Powyższy ^moment so

cjalny przewija się ^w całym szeregu ze

znań innych oskarżonych.

W odpowiedzi przewodniczącemu ^o- świadczył oskarżony ^Schulz: ,,Chcieliś

my przyjrzeć się żydowskiemu Sylwe

strowi i pokazać, ^że^w ^Berlinie prócz ży

dów, żyją jeszcze ⁱⁿⁿⁱ ludzi". Kolporter

narodowo ^- socjalistycznego pisma ^,,Der Angriff" ^Made był jednym, który przy

znaje się ^{do zbrodni} pobicia. Oświadczył

on, że idąc Kurfurstendamm, ujrzał przed sobą^tak ,,hypermodnie" wyelegan- towanego ^młodzieńca ^o ^semickim wy

glądzie, ^{że nczuł} się sprowokowany ⁱ

przez pomyłkę uderzył go. Na zapytanie przewodniczącego ^na ^czem pomyłka ^ta polegała, odpowiedział oskarżony, ^że ,,gdy wyrżnie porządnie, ^to każdy na

kryje się nogami". Kelner Schwebe wy

chodził często ^na Kurfurstendamm, by obserwować jak ^złotowłosa Frieda, ,,pu

ściwszy go ^w trąbę" spędzała ^czas ^w dobrych rękach żydowskich. ^{R obotnik} Stark, jako bezrobotny znajduje głębo

ką ,,przyjemność" ^w oglądaniu ^sznurem migających się limuzyn, kierowanych

przez żydów ^w monoklu, lub garbato- nosych żydówek. ^W takiej ^chwili dał

by wszystko, żeby ^móc ^rzucić granaty ręczne przez kryształowe szyby samo

chodu.

Na rozprawie dzisiejszej trybunał przystąpi ^do przesłuchania dalszych ²⁴

świadków. AR.

Polska opiekuje się Palestyną.

Genewa, ^18. ^9. (PAT) ^Na szóstej ko

m isji ^w dalszym ciągu ^trwała ^debata

nad sprawami mandatowemi. M. in. za

brał głos przedstawiciel polski ^minister pełnomocny ^Miillstein, który złożył de

klarację ^w sprawie ^mandatu palestyń

skiego.

Mówca podkreślił, ^że ^Polska intere

suje się kwestją palestyńską, jako pań

stwo, należące ^do Ligi ^Narodów ⁱ ^ze względu ^na ^to, ^że ^wielka ^ilość obywa

teli polskich wyznania ^lub pochodzenia żydowskiego interesuje się stworzeniem

żydowskiej siedziby narodowej ^w Pale

stynie. Większość imigrantów palestyń

skich pochodzi ^z ^{Polski i} ^z tych wzglę

dów Polska odnosi się ^z sympatją ^do dzieła, dokonanego ^w Palestynie. Rząd polski przyjmuje ^z zadowoleniem do wiadomości wynik zarządzeń, poczynio

nych przez mandatarjusza (Anglję) ^w

celu uspokojenia kraju. Przedstawiciel

polski podniósł, ^że prawa żydowskie

w Palestynie powinny być zagwaranto

wane.