Zadania do lekcji – dysocjacja i hydroliza
(Zadania pochodzą z arkuszy maturalnych i oficjalnych materiałów CKE)
Zadanie 1.
Wodny roztwór soli amonowej kwasu HX ma odczyn kwasowy, a wodny roztwór soli sodowej kwasu HZ ma odczyn zasadowy. Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane na poniższym schemacie.
Objawy świadczące o przebiegu reakcji zaobserwowano tylko w jednej probówce.
Wskaż numer probówki, w której zaobserwowano objawy reakcji chemicznej, oraz zapisz w formie cząsteczkowej równanie zachodzącej reakcji. Zastosuj wzory, których użyto w schemacie doświadczenia.
Objawy reakcji zaobserwowano w probówce: II
Równanie reakcji: HX + NaZ → NaX + HZ
Zadanie 2.
Superfosfat to rozpuszczalny w wodzie nawóz łatwo przyswajalny przez rośliny. W celu otrzymania superfosfatu z saletry norweskiej – Ca(NO3)2 – zaplanowano doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym schemacie:
Zadanie 2.1.
Zapisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 1 oraz w formie cząsteczkowej równanie reakcji oznaczonej na schemacie numerem 2, wiedząc, że superfosfat jest jedynym produktem tej reakcji.
Równanie reakcji 1.
Ca2+ + PO43- → Ca3(PO4)2 ↓
Równanie reakcji 2.
Ca3(PO4)2 + 4H3PO4 → 3Ca(H2PO4)2
Zadanie 2.2.
Rośliny przyswajają fosfor w postaci jonów H2PO4− i HPO42− .
Oceń, czy w glebie o odczynie zasadowym zawierającej dużą ilość jonów wapnia i magnezu nawożenie superfosfatem będzie efektywne. Uzasadnij swoją ocenę.
Nawożenie superfosfatu nie będzie efektywne – powstaną sole nierozpuszczalne fosforan (V) wapnia i fosforan (V) magnezu.
Zadanie 3.
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na schemacie:
Podczas przeprowadzonego doświadczenia zaobserwowano, że zawartość probówki I przybrała zabarwienie malinowe, a zawartość probówki II – czerwone.
Uzupełnij poniższe zapisy, tak aby otrzymać w formie jonowej skróconej równania procesów zachodzących w probówkach I oraz II i decydujących o odczynie wodnych roztworów soli.
Probówka I
... + H2O ⇄ ... + ...
Probówka II
... + H2O ⇄ ... + ...
Zadanie 4.
W dwóch nieopisanych probówkach znajdują się wodne roztwory dwóch soli (każdy roztwór w innej probówce). Wiadomo, że jednym roztworem jest wodny roztwór etanianu (octanu) magnezu, a drugim – wodny roztwór etanianu (octanu) sodu.
Oceń, czy po dodaniu wodnego roztworu kwasu ortofosforowego(V) do obu probówek i ogrzaniu ich zawartości możliwe będzie wskazanie, w której probówce znajdował się wodny roztwór etanianu magnezu, a w której – wodny roztwór etanianu sodu. Odpowiedź uzasadnij.
Ocena: ...
Uzasadnienie:...
...
Zadanie 5.
Przeprowadzono doświadczenie, w którym badano działanie pewnego odczynnika na dwa wodne roztwory soli. W probówce I znajdował się roztwór siarczanu(IV) sodu, a w probówce II – roztwór krzemianu(IV) sodu. Po dodaniu odczynnika zaobserwowano, że:
• w każdej probówce zaszła reakcja chemiczna;
• przebieg doświadczenia był różny dla obu probówek;
• tylko w jednej z probówek wytrącił się osad.
Zadanie 5.1.
Uzupełnij schemat doświadczenia. Wybierz i zaznacz w podanym zestawie wzór jednego odczynnika, którego zastosowanie spowodowało efekty opisane w informacji.
Poprawna odpowiedź:
stężony HCl (aq)
Zadanie 5.2.
Napisz, co zaobserwowano w probówce, w której nie wytrącił się osad podczas opisanego doświadczenia.
...
...
Poprawna odpowiedź:
Wydziela się bezbarwny gaz o ostrym, charakterystycznym zapachu. lub Wyczuwalny jest charakterystyczny zapach.
Zadanie 5.3.
Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji, które przebiegły w probówkach I i II i były przyczyną obserwowanych zmian.
Równanie reakcji przebiegającej w probówce I:
...
Równanie reakcji przebiegającej w probówce II:
...
