SYSTEM OPERACYJNY OPROGRAMOWANIE
Łukasz Jankowski
Aby komputer mógł wykonać jakiekolwiek polecenie użytkownika
należy zainstalować nadrzędne
oprogramowanie, które nazywamy systemem
operacyjnym.
System operacyjny (ang. OS – Operating System) jest programem (lub częściej) zbiorem
programów. Jest niezbędny w każdym
komputerze – umożliwia komunikowanie się z użytkownikiem, przyjmowanie
i wykonywanie jego poleceń, instalowanie i uruchamianie programów, zapis i odczyt danych oraz ich ochronę. Organizuje również
sposób rozmieszczania plików na dysku i współpracę z urządzeniami peryferyjnymi
zestawu.
System operacyjny spełnia wiele funkcji.
Przede wszystkim:
umożliwia komputerowi komunikowanie się z użytkownikiem i reagowanie na jego polecenia
zarządza pracą wszystkich urządzeń wchodzących w skład zestawu komputerowego
umożliwia obsługę urządzeń peryferyjnych
umożliwia instalowanie i uruchamianie innych programów
gromadzi dane na dyski oraz zarządza nimi
organizuje udostępnianie zasobów (zarówno sprzętu, jak i danych)
koordynuje pracę urządzeń i oprogramowania (aby
podczas pracy jednego programu nie zostały
zniszczone dane należące do innego programu)
Przykład graficznego interfejsu systemu operacyjnego wraz z uruchomionym oprogramowaniem.
WYBRANE SYSTEMY OPERACYJNE
WINDOWS
Najpopularniejszym systemem operacyjnym instalowanym na komputerach PC jest Windows firmy
Microsoft. Oprogramowanie to wywodzi się z graficznej nakładki na system operacyjny DOS. Popularność
na początku lat dziewięćdziesiątych zdobyło wydanie MS Windows 3.1, ale
przełomem okazała się wersja Windows 95. Kolejne wersje – Windows 98, Windows Millenium i
Windows XP, Vista, Winfdows 7 i
Windows 8.
LINUX
Coraz większą popularność zdobywa system Linux, opracowany przez Linusa Torvaldsa. Obecnie jądro systemu rozwijane jest przez wielu
ochotników na całym świecie i rozpowszechniane bezpłatnie na zasadach Open Source. System Linux
rozprowadzany jest wśród
użytkowników w postaci dystrybucji, czyli jądra systemu oraz zestawu aplikacji dających po instalacji system
gotowy do użytkowania. Najbardziej znane są dystrybucje: Red Hat Linux,
Debian, Mandriva, SuSe, Slackware,
Mandrake.
MAC OS
Mac OS to pierwszy ogólnodostępny system operacyjny wyposażony w
graficzny interfejs użytkownika.
Opracowała go firma Apple dla swoich komputerów Macintosh. Zastosowane w systemie Mac OS standardy graficznego
interfejsu jak okna, rozwijalne menu, kursor myszy, kosz na niepotrzebne pliki
stały się od tej pory podstawą
współczesnych systemów operacyjnych. Ze względu na małą popularność
komputerów firmy Apple w naszym kraju, system jest mało znany i niepopularny.
Korzystają z niego głównie plastycy i projektanci oraz pracownicy firm wydawniczych i agencji reklamowych.
UNIX
to najstarszy z omawianych systemów, który wywarł olbrzymi wpływ na
współczesną informatykę. Został opracowany w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku w laboratorium firmy Bell.
Szybko stał się najbardziej rozpowszechnionym systemem na minikomputery, mikrokomputery i stacje robocze. Obecnie Unix stał się synonimem
całej rodziny systemów dystrybuowanych przez różnych producentów. Do
najpopularniejszych należą: Solaris firmy SUN, HP-UX firmy Hewlett-Packard, BSD rozwijany na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, System V firmy AT&T, Xenix opracowany przez Santa Cruz Operations, IBM AIX. Wykorzystywany jest przez duże
jednostki administracji państwowej, w bankowości, w przedsiębiorstwach
przemysłowych i handlowych.
