20 sierpnia 2021 r. wersja 1.1 1 / 5
Informacja dla użytkownika
ZMIANY W MODELU OBLICZEŃ DEPOZYTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCHW ZWIĄZKU Z WPROWADZENIEM DEPOZYTÓW DODATKOWYCH (DEPOZYTÓW ADD-ON)
Spis treści
ZAKRES PROPONOWANEJ ZMIANY ... 2
CEL ZMIANY ... 2
HARMONOGRAM WPROWADZANIA ZMIANY ... 2
RYZYKO KORELACJI (WRONG WAY RISK) - ZASADY OBLICZANIA ... 3
RYZYKO PŁYNNOŚCI I KONCENTRACJI – ZASADY OBLICZANIA ... 4
NOWE KOMPONENTY A ISTOTNE ZMIANY W POZIOMIE WYMAGAŃ DEPOZYTOWYCH ... 4
WSPARCIE KDPW_CCP DLA UCZESTNIKÓW ... 5
20 sierpnia 2021 r. wersja 1.1 2 / 5
ZAKRES PROPONOWANEJ ZMIANY
KDPW_CCP zmieni zasady obliczeń wymaganych depozytów zabezpieczających w stosunku do pozycji uczestników zarejestrowanych na kontach rozliczeniowych w KDPW_CCP wynikających z transakcji zawartych w obrocie zorganizowanym, zarówno w zakresie transakcji kasowych, jak i terminowych.
Obecnie wymagany depozyt zabezpieczający obliczany jest przy wykorzystaniu metodyki SPAN®
i zabezpiecza przyszłe zmiany cen. Dodatkowo, w przypadku nierozliczonych transakcji kasowych, obejmuje on również niezrealizowaną stratę na pozycji obliczoną jako różnica pomiędzy bieżącą ceną rynkową a ceną po jakiej dana transakcja została zawarta (wyrównanie do rynku). Zgodnie z planowaną zmianą nowy depozyt zabezpieczający obejmie dodatkowe komponenty (add-on), których celem jest zabezpieczenie ryzyka korelacji (wrong way risk – WWR) oraz ryzyka płynności i koncentracji (liquidity and concentration risk – LCR). Powyższe spowoduje, że nowa wartość wymaganego depozytu zabezpieczającego będzie co najmniej równa depozytowi wymaganemu obecnie, natomiast w przypadku identyfikacji dodatkowego ryzyka dla pozycji zarejestrowanych na koncie rozliczeniowym uczestnika rozliczającego będzie odpowiednio wyższa. Nowy depozyt zabezpieczający będzie wymagany tak jak dotychczas: na koniec dnia – w tym przypadku jego regulacja z uwzględnieniem bieżących rozrachunków rynkowych oraz wniesionych i uznanych zabezpieczeń będzie wymagana w kolejnym dniu przed rozpoczęciem sesji rozliczeniowej oraz w ciągu dnia na podstawie aktualnej pozycji i cen rozliczeniowych.
Wprowadzenie zmian w obliczeniach depozytów zabezpieczających pociąga za sobą również zmiany do obliczeń ryzyka niepokrytego (ekspozycji) uczestnika rozliczającego, będących podstawą do obliczeń wartości i wpłaty uczestnika do funduszu rozliczeniowego (zabezpieczającego). Ekspozycja wynika bowiem z różnicy pomiędzy depozytem zabezpieczającym obliczonym z wykorzystaniem parametrów skrajnych a depozytem zabezpieczającym obliczonym z wykorzystaniem parametrów normalnych, które to depozyty będą obejmować również depozyt WWR i LCR.
CEL ZMIANY
Celem wprowadzenia zmian jest potrzeba pełnego dostosowania mechanizmów zarządzania ryzykiem do wymagań rozporządzenia EMIR1 potwierdzona rekomendacjami niezależnego podmiotu walidującego obszar zarządzania ryzykiem w KDPW_CCP. Na podstawie otrzymanych rekomendacji i w oparciu o stosowne analizy uznano, że obecny model obliczania depozytów zabezpieczających oparty o depozyty zabezpieczające SPAN oraz wyrównanie do rynku nie adresuje wymagania dotyczącego zarządzania ryzykiem korelacji (WWR) oraz płynności i koncentracji (LCR). Wobec powyższego KDPW_CCP opracował model zarządzania powyższymi rodzajami ryzyka, zakładający, że aktualnie wymagany depozyt zabezpieczający zostanie powiększony o depozyty zabezpieczające dodatkowe ryzyka – WWR i LCR, tzw. depozyty add-on.
HARMONOGRAM WPROWADZANIA ZMIANY
KDPW_CCP jest w trakcie przygotowywania zmiany do własnego systemu zarządzania ryzykiem uwzględniającej mechanizm pomiaru dodatkowego ryzyka oraz zamierza wdrożyć nowe wersje
1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji.
20 sierpnia 2021 r. wersja 1.1 3 / 5
komunikatów do obsługi depozytów zabezpieczających2. We wrześniu 2020 r. KDPW_CCP udostępnił w serwisie internetowym struktury zmienionych komunikatów colr.mrg.001.03, colr.mrl.01.03 i colr.mrs.001.03, które zostały wdrożone w wiosennym oknie wdrożeniowym w 2021 r., jako że zawierają również zmiany w innym obszarze. Algorytm przedstawiający sposób wyznaczania dodatkowych depozytów zabezpieczających został udostępniony w lutym 2021 r.
Wymagane jest również zaimplementowanie odpowiednich zmian w regulaminach KDPW_CCP, co obliguje spółkę do uzyskania stosownych zezwoleń w związku z koniecznością procesowania zmian w trybie z art. 49 zmienionego Rozporządzenia EMIR3. Zmiany w zakresie wymagalności nowych komponentów depozytu zabezpieczającego mogą zostać wdrożone najwcześniej po uzyskaniu przedmiotowych zezwoleń, co w ocenie KDPW_CCP może nastąpić na przełomie IV kwartału 2021 i I kwartału 2022 r. Opracowana metodyka w wyniku postępowania administracyjnego może ulec zmianie, dlatego ostateczne wymagania zostaną potwierdzone z chwilą uzyskania zezwolenia KNF na zmianę modelu obliczeń depozytów zabezpieczających.
RYZYKO KORELACJI (WRONG WAY RISK) - ZASADY OBLICZANIA
Wrong Way Risk (WWR) jest to ryzyko związane z ekspozycją uczestnika rozliczającego w instrumentach własnych, którą charakteryzuje wysoki stopień korelacji z ryzykiem kredytowym tego uczestnika.
W przypadku materializacji takiego ryzyka, w sytuacji gwałtownego pogorszenia jakości kredytowej uczestnika rozliczającego, jego ekspozycja w instrumentach własnych może narażać KDPW_CCP na wartość straty przekraczającej poziom zabezpieczany dotychczasowym depozytem zabezpieczającym.
W nowym modelu obliczeń depozytów zabezpieczających KDPW_CCP dla pozycji charakteryzujących się ryzykiem WWR będzie naliczony dodatkowy depozyt zabezpieczający WWR. Pozycje generujące ryzyko WWR, które będą objęte dodatkowym depozytem to:
a) pozycje w akcjach i obligacjach własnych danego uczestnika rozliczającego lub spółek z jego grupy kapitałowej,
b) pozycje w kontraktach futures na akcje własne danego uczestnika rozliczającego lub spółek z jego grupy kapitałowej,
c) pozycje w opcjach na akcje własne danego uczestnika rozliczającego lub spółek z jego grupy kapitałowej.
Obliczenia depozytu WWR prowadzone będą na poziomie konta rozliczeniowego, odrębnie dla pozycji kasowych i terminowych. Zobowiązania z tytułu depozytu WWR add-on wyznaczane będą na bieżąco, zgodnie z częstotliwością obliczeń depozytu zabezpieczającego SPAN® oraz w procesie End-of-Day.
WWR add-on dla pozycji kasowych wyznaczany jest przy założeniu spadku wartości odpowiednich akcji i obligacji o określoną wartość procentową, np. 50%. Wyznaczana w toku obliczeń depozytu SPAN®
wartość ryzyka specyficznego pozwoli na częściową redukcję depozytu WWR. W przypadku obliczeń depozytu zabezpieczającego WWR dla instrumentów pochodnych obliczenia zakładają spadek wartości odpowiednich instrumentów pochodnych (kontraktów futures i opcji), wynikający ze spadku
2 Zmiany w komunikatach zostały opisane w pkt. 7. Dodatkowo zmiany uwzględnią nowe typy zabezpieczeń oraz objęcie rozliczeniami rynku TBSP.
3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2019/2099, z dnia 23 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do procedur i organów związanych z udzielaniem zezwolenia CCP oraz wymogów dotyczących uznawania CCP z państw trzecich
20 sierpnia 2021 r. wersja 1.1 4 / 5
ceny instrumentu bazowego również o taką samą wartość. W toku obliczeń możliwe jest pomniejszenie wymaganego depozytu WWR o część depozytu zabezpieczającego SPAN®.
Przykładowo pozycja długa w akcjach uczestnika A, zarejestrowana na koncie rozliczeniowym uczestnika rozliczającego A, będzie wykazywała ryzyko WWR, gdyż w przypadku nagłego pogorszenia jakości kredytowej tego uczestnika cena akcji A gwałtownie spadnie. Ponieważ KDPW_CCP na mocy nowacji rozliczeniowej staje się stroną każdej transakcji przyjętej do rozliczeń, to w przypadku konieczności spełnienia świadczenia dla uczestnika rozliczającego właściwego dla strony sprzedającej akcje, będzie zmuszony do zawarcia transakcji zastępczej sprzedaży tych akcji po cenie uwzględniającej fakt niewypłacalności uczestnika A a więc potencjalnie znacznie niższej od ceny z dotkniętej transakcji i pokrycia poniesionej straty środkami zgromadzonymi w ramach prowadzonego systemu gwarantowania rozliczeń. Powyższe ryzyko nie jest odpowiednio zabezpieczone w obecnym modelu na poziomie depozytu zabezpieczającego, natomiast zostanie ono uwzględnione w wartości depozytu WWR. Warto zaznaczyć, że ta sama pozycja długa w akcjach uczestnika A, zarejestrowana na koncie rozliczeniowym u innego uczestnika rozliczającego B (pozostającego poza grupą kapitałową uczestnika A), nie będzie generowała ryzyka WWR i nie będzie obciążona dodatkowym depozytem WWR.
RYZYKO PŁYNNOŚCI I KONCENTRACJI – ZASADY OBLICZANIA
Ryzyko liquidity and concentration risk (LCR) związane jest wielkością pozycji uczestnika i możliwością jej zamknięcia przez KDPW_CCP na rynku, przy obserwowanej płynności danego instrumentu, wyrażonej przeciętnym wolumenem zawieranych transakcji oraz spreadu cenowego bid- ask. Opracowany przez KDPW_CCP algorytm zakłada, że pozycja przekraczająca np. 50% średniego dziennego wolumenu zawieranych na rynku transakcji, w okresie ostatniego kwartału, może zostać zlikwidowana wyłącznie kosztem zaakceptowania wyższej zmiany ceny, co powinno zostać zabezpieczone odpowiednio wyższym wymaganym depozytem zabezpieczającym. W praktyce ryzyko płynności i koncentracji w tym zakresie będzie mogło stanowić maksymalnie dwukrotność obliczonego depozytu SPAN®.
Ponadto wymagany depozyt zabezpieczający LCR uwzględni dodatkowo połowę obserwowanego spreadu bid-ask , powiększającego koszt zamknięcia pozycji w stosunku do MID price, na bazie której prowadzone są obliczenia depozytu zabezpieczającego SPAN®.
Zobowiązania z tytułu depozytu LCR add-on wyznaczane są na bieżąco, zgodnie z częstotliwością obliczeń depozytu SPAN® oraz w procesie End-of-Day. Istotny wzrost depozytu będzie dotyczył przede wszystkim dużych pozycji w mniej płynnych instrumentach, charakteryzujących się mniejszym wolumenem obrotu i większym spreadem cenowym bid-ask lub silnie skoncentrowanych pozycji.
Depozyt LCR dla najbardziej płynnych instrumentów w normalnej sytuacji nie przekroczy połowy spreadu bid-ask .
NOWE KOMPONENTY A ISTOTNE ZMIANY W POZIOMIE WYMAGAŃ DEPOZYTOWYCH
KDPW_CCP rozwija narzędzia i prowadzi testy w zakresie obliczeń nowych depozytów zabezpieczających i ich kalibracji. Wykonane wstępne obliczenia na wybranych danych produkcyjnych pokazują, że zmiana depozytów jest w dużym stopniu skorelowana z wielkością pozycji netto na poziomie uczestnika rozliczającego, średniej wartości obrotów, utrzymującego się spreadu cenowego bid-ask oraz pozycji w instrumentach wyemitowanych przez danego uczestnika lub opartych o te instrumenty.
20 sierpnia 2021 r. wersja 1.1 5 / 5
WSPARCIE KDPW_CCP DLA UCZESTNIKÓW
Komunikaty
KDPW_CCP dostosował grupę komunikatów systemu kdpw_stream służących przekazywaniu danych o depozytach zabezpieczających obliczonych na konta oraz wymaganej płatności przekazywanych po zakończeniu sesji rozliczeniowej – w szczególności corl.mrg.001.03 zastąpił corl.mrg.001.02.
Komunikat colr.mrg.001.03 prezentuje depozyty zabezpieczające na poziomie rynku (rynek regulowany lub ASO), na poziomie uczestnika rozliczającego, konta indywidualnego (NKK) oraz konta rozliczeniowego w podziale na rynek kasowy i rynek terminowy oraz w podziale na poszczególne komponenty ryzyka (depozyt SPAN®, wyrównanie do rynku, depozyt WWR, depozyt LCR).
W trakcie przyjmowania transakcji do rozliczeń prowadzony jest monitoring limitów transakcyjnych uczestników rozliczających. W ramach tego procesu funkcjonują komunikaty służące do ustanawiania, odpytywania i przekazywania informacji o limitach transakcyjnych wykorzystywane w trakcie sesji - komunikaty colr.mrs.001.02 i colr.mrl.001.02, zastąpione zostały przez colr.mrs.001.03 i colr.mrl.001.03.
Komunikat colr.mrl.001.03 umożliwia tak jak dotychczas zarządzanie limitami na wymagany depozyt na poziomie uczestnika rozliczającego oraz na poziomie kont uczestnika (odpytywanie o stopień wykorzystania limitu uczestnika oraz poszczególne jego konta i ich ustanawianie).
Dodatkowo komunikat ten umożliwia jednorazowe odpytanie o wymagania depozytowe dla wszystkich kont uczestnika rozliczeniowego bez konieczności ich specyfikacji.
Komunikat colr.mrs.001.03 przekazuje aktualne wykonanie limitu transakcyjnego uczestnika rozliczającego oraz wymaganie depozytowe w podziale na rynki (rynek regulowany lub ASO), na uczestnika rozliczającego oraz poszczególne konta. Wymaganie depozytowe na poszczególne konta prezentuje wszystkie komponenty wymagania depozytowego z uwzględnieniem depozytu WWR i LCR.
Zmienione komunikaty zostały wdrożone w systemie produkcyjnym w dniach 17-18 kwietnia 2021 r., w związku z wyodrębnieniem monitoringu limitów transakcyjnych i puli depozytów zabezpieczających dla obszaru ASO. Jednak pola LCMrgn i WWRMrgn w komunikatach colr.mrg.001.03 i colr.mrs.001.03 będą uzupełniane po wdrożeniu zmian w modelu obliczeń depozytów zabezpieczających. Aktualnie pola LCMrgn i WWRMrgn są wypełniane w komunikatach dystrybuowanych w środowisku testowym TSTB.
Powyższe zmiany w komunikacji dadzą Uczestnikom możliwość reagowanie na bieżąco na zmiany w aktualnych wymaganych przez KDPW_CCP depozytach zabezpieczających.
Regulacje
W związku z istotnym wpływem planowanych zamian na działalność uczestników, zaproponowano rozwiązanie polegające na zniesieniu wymogu pobierania depozytów zabezpieczających add-on od klientów i umożliwienie zabezpieczenia depozytów add-on wymaganych od klientów środkami własnymi firmy inwestycyjnej. W ramach uzgodnień prowadzonych przez Departament Firm Inwestycyjnych KNF, Izbę Domów Maklerskich oraz KDPW_CCP została wypracowana propozycja zmian do przepisów par. 71 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych.
